قراردادهای پیمانکاری یکی از مهمترین قراردادهایی هستند که میان اشخاص حقیقی و حقوقی برای موضوعات مختلفی تنظیم میشوند. در این میان اما قرارداد پیمانکاری ساختمان یکی از مهمترین و رایجترین قراردادهای پیمانکاری است تا جایی که بسیاری از افراد قراردادهای پیمانکاری با عنوان قرارداد پیمانکاری ساختمان میشناسند. در این مقاله قصد داریم تا به صورت مختصر و مفید، به بررسی صفر تا صد قرارداد پیمانکاری در این موضوع بپردازیم. ضمن اینکه شما را با نوع دیگری از قراردادهای پرکاربرد پیمانکاری آشنا کرده و نکات لازم در این زمینه را بیان کنیم.
قرارداد پیمانکاری ساختمان و انواع آن
قرارداد پیمانکاری میان اشخاص حقیقی یا حقوقی تنظیم میشود و به موجب آن، کارفرما انجام پروژهای را مطابق با اوصاف مشخص به پیمانکار واگذار میکند.
یکی از انواع قرارداد پیمانکاری که کاربرد زیادی دارد در حوزه ساختمان است. برخی از اموری که انجام آنها به موجب قراردادهای پیمانکاری ساختمان به پیمانکار واگذار میشود عبارتند از تهیه مصالح، حمل و نقل مصالح، ساخت ساختمان، تامین زیرساختهای لازم، دریافت مجوزهای ساخت، خاکبرداری و غیره.
بر این اساس زمانی که قرارداد تنظیم میشود کارفرما، پیمانکار را نماینده خود در انجام امور مختلف ساخت ساختمان قرار داده است و به عبارتی، پروژه ساخت و ساز را به پیمانکار واگذار میکند.
انواع قرارداد پیمانکاری ساختمان شامل موارد زیر هستند که هر یک از این قراردادها شرایط و ویژگیهای مختص به خود را دارند:
- قرارداد پیمانکاری دستمزدی
- پیمانکاری مقطوع
- پیمانکاری ساخت بدون مصالح
- نمونه قرارداد پیمانکاری ساختمان با مصالح
- قرارداد پیمانکاری امانی
نحوه تنظیم متن نمونه قرارداد پیمانکاری ساختمان
زمانی که کارفرما تصمیم میگیرد پروژه ساختمانی عمرانی خود را به یک پیمانکار که ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد واگذار کند، در این صورت این دو شخص باید یک نمونه قرارداد پیمانکاری ساختمان درصدی با یکدیگر تنظیم کرده و همکاری خود را براساس این قرارداد پیش ببرند.
-
- طرفین قرارداد: اولین قدم در تنظیم قرارداد پیمانکاری ساختمان این است که طرفین و نوع رابطه قراردادی آنها مشخص باشد.
- موضوع قرارداد: این بخش همان فعالیتی است که پیمانکار باید به موجب این قرارداد انجام دهد. این فعالیت ممکن است شامل هر امری شود که در جریان ساخت و پیشبرد یک پروژه ساختمانی عمرانی لازم است.
- مدت قرارداد: هیچ قراردادی را نمیتوان بدون مدت تنظیم کرد. در قراردادهای پیمانکاری علاوهبر تعیین مدت بهصورت کلی جدول زمانبندی بر اساس مراحل مختلف انجام کار تعیین میشود.
- مبلغ قرارداد: پرداخت مبلغ معمولا طبق جدول زمانبندی است و بهصورت چند مرحلهای انجام میشود.
- شرایط فسخ قرارداد پیمانکاری: میتواند بر اساس شرایط قانونی و همچنین موارد مورد توافق طرفین باشد.
- فورسماژور: شرایط که دفع آن از کنترل طرفین خارج است و باعث توقف انجام تعهدات یک طرف یا طرفین میشود.
تعهدات کارفرما در قرارداد پیمانکاری ساختمان
کارفرما و پیمانکار قرارداد پیمانکاری ساختمان در قبال یکدیگر وظایف و تعهداتی دارند که باید این وظایف را انجام دهند. از جمله تعهدات کارفرما در نمونه قرارداد پیمانکاری ساختمان صفر تا صد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتظارات دقیق خود از پیمانکار را به صورت کامل مشخص کند.
- شرایط لازم برای اجرای پروژه ساختمانی را فراهم نماید.
- موظف است تا تعهدات مالی خود در قبال پیمانکار را در مواعد مقرر انجام دهد.
- پیشپرداختی به پیمانکار بپردازد تا شروع اجرای پروژه ممکن شود.
- تغییراتی که در نظر دارد در پروژه ساختمانی انجام شود را به اطلاع پیمانکار برساند.
تعهدات پیمانکار در قرارداد پیمانکاری ساختمان
همان طور که کارفرما در قبال پیمانکار تعهدات و وظایفی دارد، از سویی دیگر پیمانکار نیز تعهداتی در قبال کارفرما دارد. توجه داشته باشید که این تعهدات باید به صورت دقیق در متن قرارداد پیمانکاری ساختمان درج گردد. برخی از تعهدات پیمانکار ساختمانی به شرح زیر است:
- اجرای عملیات ساختمانی را مطابق با شرایط قرارداد انجام دهد.
- حق واگذاری انجام پروژه به اشخاص ثالث را نخواهد داشت.
- پیمانکار باید پرسنل خود را بیمه کند و حقوق آنها را بپردازد.
- پروژه ساختمانی را مطابق با قوانین و استانداردهای موجود پیش ببرد.
- در اجرای پروژه به نقشههای فنی و ساختمانی توجه لازم را داشته باشد.
- موظف به رعایت تمامی موارد ایمنی است.
منظور از شرایط عمومی و خصوصی پیمان چیست؟
در قراردادهایی که در قالب پیمانکاری، دو دسته شروط و مفاد وجود دارد که شامل شرایط عمومی و خصوصی پیمان هستند.
شروط عمومی مواردی هستند که در تمام قرارداد های پیمانکاری مشترکند و هر قراردادی باید دارای این شروط و مفاد باشند. برای مثال مشخصات طرفین، موضوع، مبلغ، مدت و سایر موارد بخشی از شروط عمومی هستند و تفاوتی ندارد که موضوع قرارداد چه باشد و در هر نوعی از پیمان، این موارد باید درج گردد.
شروط خصوصی مفاد و مواردی هستند که در هر فرم قرارداد پیمانکاری بر اساس موضوع قرارداد و شرایط قرارداد تعیین میشود و در قراردادهای مختلف، متفاوت هستند. برای مثال میزان مالیات یا مشخصات پرسنل پیمانکار جزو مواردی است که در قراردادهای پیمانکاری مختلف، متفاوت است.
شرط مربوط به تهیه مصالح لازم برای پیشبرد پروژه عمرانی نیز از دیگر شرایط خصوصی به شمار میرود.
نکته بسیار مهمی که در این زمینه باید به آن توجه داشت این است که شروط خصوصی پیمان نباید در تضاد و تعارض با شروط عمومی باشند.
نکات قرارداد پیمانکاری ساختمان چیست؟
در ارتباط با نمونه قرارداد پیمانکاری با شخص حقیقی یا حقوقی نکاتی وجود دارد که باید به آنها توجه داشته باشید. قرارداد مقاطعهکاری همان پیمانکاری است؛ به این صورت که مقاطعهدهنده یعنی کارفرما، انجام پروژه معینی را به مقاطعهکار یعنی پیمانکار واگذار میکند تا در مدت مشخص آن را انجام دهد. در ادامه به بررسی سایر نکات قرارداد پیمانکاری ساختمان خواهیم پرداخت.
-
بیمه و مالیات قرارداد پیمانکاری
یکی از نکات قرارداد پیمانکاری ساختمان موضوع بیمه قرارداد پیمانکاری و مالیات آن است؛ به صورت کلی در قراردادهای پیمانکاری، پرداخت بیمه کارکنان و مالیات بر عهده شخص پیمانکار بوده و کارفرما در این زمینه دخالتی ندارد.
-
قرارداد پیمانکاری درصدی
یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری، نمونه قرارداد پیمانکاری درصدی است؛ در این قرارداد دستمزد پیمانکار به صورت کلی از هزینه کل پروژه پرداخت میشود. گاهی نیز به دلیل تورم و افزایش قیمتها، تعدیل در قرارداد پیمانکاری انجام میشود که انجام پروژه را برای طرفین آن بهصرفه کند. این مورد میتواند در متمم قرارداد پیمانکاری تنظیم شود.
-
قرارداد پیمانکاری دولتی
قرارداد پیمانکاری دولتی قراردادی است که میان دولت و پیمانکار منعقد میشود. به عبارت دیگر، هر زمان دولت برای انجام پروژههای عمرانی نیاز به پیمانکار داشته باشد باید یک قرارداد تنظیم کنند.
-
تعلیق قرارداد پیمانکاری ساختمانی
تعلیق قرارداد به معنای متوقف شدن انجام پروژه پیمانکاری برای مدتی معین است. دلایل این تعلیق نیز ممکن است حوادثی مانند سیل، زلزله، کرونا یا هر حادثه دیگری باشد که امکان اجرای پروژه را غیرممکن میکند.
-
تمدید مدت زمان قرارداد پیمانکاری
تمدید مدت زمان قرارداد ممکن است به دلیل طولانی شدن مدت انجام پروژه ساختمانی اتفاق بیفتد که در این شرایط، طرفین قرارداد میتوانند با توافق با یکدیگر این مدت را تمدید نمایند. از جمله مواردی که ممکن است سبب طولانیتر شدن پروژه شود میتوان به تغییر نقشههای ساختمانی یا تغییر مبلغ پیمان در نمونه قرارداد ساخت و ساز ساختمان اشاره کرد.
قرارداد پیمانکاری در کسب و کار
زمانی که درباره قرارداد پیمانکاری صحبت میشود، بسیاری تصور میکنند این قرارداد تنها در زمینه ساختمانی و پروژههای عمرانی منعقد میشود، در صورتی که از این قرارداد میتوان کسب و کارهای مختلف و هر زمینهای که کارفرما قصد داشته باشد انجام پروژهای را به پیمانکار واگذار کند، مورد استفاده قرار میگیرد.
در همین راستا، باید بدانید که یکی از رایجترین و کاربردیترین قراردادهای پیمانی، قرارداد پیمانکاری در کسب و کار است. این نوع قراردادها تنوع زیادی دارند و در تمامی مشاغل میتوانید آنها را تنظیم کنید.
یعنی در شرایطی که شخصی حقیقی یا حقوقی، قصد دارد پروژهای مانند انجام تدارکات، اجرای کار اعم از برنامهنویسی، امور فنی، دیجیتال مارکتینگ، خیاطی، آشپزی و غیره، را به شخصی دیگری در طول مدت مشخصی بسپارد، میتواند قرارداد پیمانکاری خدمات تنظیم کند.
نمونه قرارداد برنامهنویسی، حمل و نقل، کشاورزی و غیره و تمامی خدماتی که بهصورت دورکاری و فریلنسری انجام میشوند، یک نوع قرارداد پیمانکاری کسبوکار به شمار میروند.
جمعبندی
یک قرارداد کاربردی برای واگذاری پروژه عمرانی ساختمانی به اشخاص به عنوان پیمانکار، قرارداد پیمانکاری است که رایجترین آن در امور ساختمانی است. در متن قرارداد پیمانکاری ساختمان باید شروط عمومی و خصوصی پیمان درج گردد تا روابط طرفین قرارداد به درستی تبیین شود. در واقع نحوه نوشتن قرارداد پیمانکاری اهمیت زیادی دارد.
از جمله قراردادهای رایج میتوان به قرارداد پیمانکاری تک نفره، قرارداد ساخت و ساز با پیمانکار، قرارداد ساخت ساختمان، قرارداد مدیریت پیمان، استخدام پیمانی و قرارداد ساختمانی اشاره کرد.
در عین حال از این نوع قراردادها در کسبوکارهای مختلف برای واگذار پروژهها استفاده میشود که شرایط تنظیم قرارداد با توجه به موضوع آن متفاوت خواهد بود. از جمله قراردادهای رایج در حوزه پیمانکاری ساختمان میتوان به قرارداد اجرای سقف کاذب، قرارداد پیمانکاری برق ساختمان، قرارداد مشاوره و نظارت، قرارداد پیمانکاری درصدی و غیره اشاره کرد.
بر همین اساس میتوانید تنظیم قرارداد پیمانکاری بهصورت اختصاصی و همچنین بررسی قراردادها را در کنار مشاوره اختصاصی به کارشناسان قراردادی بسپارید.
سوالات متداول
در چه صورت ممکن است مدت قرارداد پیمانکاری تمدید شود؟
چنانچه به هر دلیلی انجام پروژه ساختمانی طولانی شود، در این صورت طرفین این قرارداد میتوانند مدت زمان قرارداد را تمدید نمایند.
پرداخت بیمه و حقوق پرسنل پیمانکار در قرارداد پیمانکاری بر عهده چه کسی است؟
در این قراردادها، کارفرما ملزم است که کارکنان خود را بیمه کرده و درصد قانونی مالیات را پرداخت کند.