حقوق استارتاپ‌ها مملو از موضوعات و نکات حقوقی متعدد و گاه پیچیده است. یکی از انواع استارتاپ‌ها که استارتاپ کلان داده (Big Data) نام دارد حاوی نکات مهم حقوقی است که باید هم‌بنیان‌گذاران استارتاپ به آن توجه داشته باشند تا از دردسرهای حقوقی و زیان‌های تجاری تا حد ممکن دور بمانند.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به موضوع استارتاپ کلان داده (Big Data) و نکات حقوقی مهم آن پرداخته‌ایم.
با ما همراه باشید.
منظور از کلان داده یا بیگ دیتا (Big Data) چیست؟
برای درک مفهوم کلان‌داده، تعاریف مختلفی ارائه شده است. اما شاید بتوان به بهترین شکل کلان داده را اینگونه تعریف کرد:
کلان داده، داده‌ها و اطلاعات حجیم، گسترده، متنوع و سنگینی هستند که با سرعت زیادی تولید می‌شوند و برای پردازش آنها نیاز به سیستم‌های قدرتمند و مدرن است.
کلان داده می‌تواند در هر حوزه‌ای جمع‌آوری و با اهداف گوناگون استفاده شود. به طور مثال ممکن است یک شرکت بین‌المللی بزرگ، اطلاعات کشور زندگی یا سن میلیون‌ها کاربر خود را برای شخصی‌سازی خدمات تبلیغاتی خود جمع‌آوری کند.
از کلان داده می‌توان در عرصه‌های گوناگون آموزش، بهداشت و درمان، تولید و فروش، امور نظامی، علوم اجتماعی و آماری، ورزش، اقدامات کلان دولتی و… استفاده کرد.
به طور خلاصه از کلان داده در کسبوکارها می‌توان با اهداف زیر استفاده کرد:
– کاهش هزینه‌های مالی شرکت
– مدیریت زمان و سرعت بخشیدن به امور جاری
– ساخت و توسعه محصولات جدید
– کمک به تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه تجاری، استخدامی، حقوقی و محاسبه ریسک‌ها
– تعیین علل اصلی مشکلات تجاری و اقتصادی و حقوقی و استخدامی شرکت
– شخصی‌سازی پیشنهادهای ارائه شده به مشتریان
– شخصی‌سازی تبلیغات و مارکتینگ هدفمند
– جلوگیری از رفتارهای پرریسک و خلاف قانون از سوی مشتریان و تیم شرکت و…
– حفظ مشتریان وفادار و جذب مشتریان جدید
و…
استارتاپ کلان‌داده چیست؟
پیش از تعریف استارتاپ کلان داده لازم است معنای استراتاپ را شفاف‌سازی کنیم. به طور خلاصه استارتاپ‌ها کسب‌وکارهایی هستند که با استفاده از دانش و فناوری روز در صدد حل مشکلی رایج در جامعه هستند.
استارتاپ کلان داده نیز استارتاپی است که خدمات تحلیل و بررسی و نتیجه‌گیری و تفسیر کلان داده‌ها را برای شرکت‌های تجاری انجام می‌دهد.
به بیان دیگر، یک استارتاپ کلان داده، کسب و کاری است که اطلاعات و داده‌های مختلف و متنوع را برای کسبوکارها جمع‌آوری کرده و یا آنها را صرفا تحلیل می‌کند.
در نهایت نیز استارتاپ کلان داده گزارش و نتیجه آماری معناداری را به شرکت مورد نظر (مشتری) خود ارائه می‌دهد.
اصولا استارتاپهای کلان داده با داشتن امکانات و دانش و تجهیزات لازم، می‌توانند کلان داده ها را به خوبی تفسیر کنند و در ازای آن مبلغی دریافت کنند.
Sota Solutions، Prognostic، Terracotta و… از مشهورترین استارتاپهای کلان داده در سراسر جهان هستند.
مسائل حقوقی مهم برای استارتاپ کلان‌داده چیست؟
حال که با مفهوم استارتاپ کلان داده آشنا شده‌ایم لازم است برخی نکات حقوقی مهم درباره این شرکت‌ها را مرور کنیم.
مهم‌ترین نکته در بحث استارتاپهای کلان‌داده، موضوع مالکیت داده‌ها است. یک استارتاپ کلان داده باید توجه داشته باشد که موضوع تعلق داده‌ها و مالکیت فکری و مادی آنها چگونه است. به طور مثال برخی معتقدند داده‌ها به شرکت اولیه یا مشتری استارتاپ کلان داده تعلق داد و برخی دیگر می‌گویند تحلیل و تفسیر داده‌ها توسط استارتاپ مالکیت آن را تغییر می‌دهد.
همچنین بحث مهمی در خصوص مالکیت داده‌ها به صاحبان آنها (مردم و کاربران) و یا شرکت‌های جمع‌آوری کننده وجود دارد که باید به آن توجه کافی نشان داد.
مورد دیگر، مسئله مهم محرمانگی اطلاعات است. استارتاپهای کلان‌داده بایستی به موضوع حفظ اسرار و عدم افشای اطلاعات و داده‌ها توجه کنند.
به همین خاطر همواره تاکید می‌شود شرکت‌ها با استارتاپهای کلان داده، قرارداد محرمانگی اطلاعات امضا کنند تا از اختلافات بعدی ناشی از افشای اطلاعات جلوگیری کنند.
همچنین باید به یاد داشت که گاهی فعالیت استارتاپ کلان داده مشروط به اخذ مجوزهای دولتی خاصی است و این استارتاپ‌ها باید به این موضوع پیش از شروع به فعالیت توجه ویژه داشته باشند.
نکات عمومی برای تاسیس استارتاپ کلان داده چیست؟
حال که با مسائل حقوقی محتمل در فعالیت استارتاپ کلان داده آشنا شده‌ایم، لازم است تا برخی نکات مهم تاسیس استارتاپ‌ها، فارغ از نوع و موضوع فعالیت را مرور کنیم:
- توجه به موضوع راستی‌آزمایی استارتاپ
– توجه به موضوع مالکیت فکری
– توجه به موضوع تنظیم قرارداد هم‌بنیان‌گذاری استارتاپ
– توجه به موضوع جذب سرمایه اولیه و آشنایی با راهکارهای تامین مالی مانند سرمایهگذاری جمعی
– توجه به موضوع تقسیم سهام استارتاپ
– توجه به موضوع تنظیم قرارداد عدم رقابت و محرمانگی اطلاعات
– توجه به موضوع ارزش‌گذاری استارتاپ
– توجه به موضوع وستینگ
– توجه به موضوع استخدام نیروی انسانی و تنظیم قراردادهای کار
و…
درباره استارتاپ کلان‌داده نیاز به مشاوره حقوقی دارید؟
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد سعی شد تا مهم‌ترین نکات درباره استارتاپ کلان داده و نکات حقوقی مرتبط با مسائل احتمالی این استارتاپ‌ها بررسی شود. مضاف بر دشواری‌های راه‌اندازی یک استارتاپ موفق، حساسیت فعالیت در حوزه کلان داده از منظر حقوقی بسیار بالاست و لازم است فعالان این عرصه با نگاهی دقیق، ریسک‌های حقوقی را به حداقل برسانند.
استارتاپ وینداد، به عنوان استارتاپی موفق در زمینه خدمات‌رسانی حقوقی به کسبوکارها، قادر است خدمات مشاوره حقوقی خود را در جهت تاسیس استارتاپ، تنظیم قراردادهای لازم، و… با بهترین کیفیت و بیشترین سرعت ارائه دهد.
