حوزه حقوق قراردادها به حدی گسترده است که در اکثر شئونات زندگی افراد ایفای نقش می‌کند. یکی از این زمینه‌ها، سفرهای زیارتی است. قرارداد سفر زیارتی، نام قراردادی است که ما بین کاروان و مسافران و با هدف تامین سفری امن منعقد می‌شود.
ما در این مطلب از مجله حقوقی وینداد قصد داریم تا قرارداد سفر زیارتی را به همراه بندهای مهم آن از جمله تعهدات کاروان و زائر بررسی کنیم.
با ما همراه باشید.
چرا تنظیم قرارداد سفر زیارتی اهمیت زیادی دارد؟
سفرهای زیارتی، به خصوص سفرهای زیارتی برون‌مرزی مانند حج، متقاضیان زیادی دارند. اکثر زائران ترجیح می‌دهند سفر زیارتی خود را در قالب تورها و کاروان‌های مخصوص زیارتی انجام دهند که از نظر امنیت و کیفیت سفر شرایط خوبی را تجربه کنند.
همکاری آژانس‌های مسافرتی و کاروان‌های زیارتی با مسافران نیاز به تنظیم قرارداد سفر زیارتی دارد.
در ادامه به مهم‌ترین بندهای قرارداد سفر زیارتی اشاره کرده و نکات حقوقی تنظیم این قرارداد را بررسی می‌کنیم.
مشخصات طرفین قرارداد
در این بند بایستی مشخصات طرفین قرارداد، یعنی کاروان (کارگزار) و مسافر (زائر) قید شود. غالبا کارگزاران در قرارداد سفر زیارتی، شخص حقوقی هستند که در قالب آژانس‌های مسافرتی فعالیت می‌کنند.
مشخصات زائر شامل نام و کد ملی و تلفن و نشانی و مشخصات کارگزار نیز شامل نام و شماره ثبتی و اقامتگاه و مدیر شخص حقوقی است که باید در تنظیم قرارداد سفر زیارتی مورد توجه قرار بگیرد.
موضوع قرارداد
سفرهای زیارتی می‌توانند مقصدهای متنوعی داشته باشند. سفر حج عمره یا تمتع، کربلا و نجف، مشهد، قم و… از رایج‌ترین سفرهای زیارتی در قرارداد سفر زیارتی هستند.
در بند موضوع قرارداد باید با ذکر مقصد سفر، ارائه کامل خدمات و امور اعزام، حمل‌ونقل (مثلا به وسیله هوایپما یا قطار)، اسکان و… به عنوان مهم‌ترین مشخصات موضوع قرارداد ذکر شود.
همچنین تاریخ آغاز سفر (بلیت خریداری شده) و پایان آن هم باید در این بند تصریح شود.
مبلغ قرارداد
در این قسمت طرفین باید مبلغ کل قرارداد را ذکر کنند. همچنین جزء به جزء هزینه‌هایی که مبلغ قرارداد را تشکیل می‌دهد نیاز به تصریح دارند. عمده موارد شکل‌دهنده مبلغ قرارداد در این زمینه، هزینه هتل و بلیت رفت‌وبرگشت است.
در نهایت هم می‌توان سایر هزینه‌های احتمالی مانند اضافه‌بار، هزینه تلفن بین‌المللی، ایاب‌وذهاب و… را هم قید کرد و مسئولیت پرداخت آنها را بر عهده زائر گذاشت.
مدت قرارداد
در این بند می‌توان طول سفر را به عنوان مدت قرارداد مشخص کرد. این مدت از تاریخ تنظیم قرارداد سفر زیارتی تا تاریخ بازگشت زائران به مبدا یعنی ایران در نظر گرفته می‌شود.
تعهدات کارگزار
تعهدات کارگزار در قرارداد سفر زیارتی غالبا شامل موارد زیر می‌شود:
۱) اعلام دقیق برنامه زمانی و بروزرسانی تغییرات زمان‌بندی سفر مانند زمان حرکت و مدت اسکان و…
۲) دریافت مدارک مورد نیاز از زائران و تایید اعتبار آنها
۳) تهیه بلیت هواپیما یا هر وسیله مورد توافق دیگر
۳) دریافت ویزا یا سایر مجوزهای ورود به خاک کشورهای دیگر
۴) تشکیل جلسات توجیهی منظم و ارائه نکات مهم پیرامون سفر زیارتی به طور شفاهی یا کتبی (در قالب بروشور و…)
۵) انتخاب راهنمای تور یا روحانی برای سفرهای خاص زیارتی
۶) تامین اسکان زائران و تنظیم قراردادهای جانبی برای اسکان و تهیه غذا و…
۷) تامین پوشش بیمه مسافرتی لازم
تعهدات زائر
تعهدات زائران در قرارداد سفر زیارتی از قرار زیر است:
۱) تحویل به موقع مدارک لازم برای ثبت نام (پاسپورت، کارت ملی و…)
۲) پرداخت به موقع مبلغ قرارداد
۳) ارائه اطالاعات هویتی دقیق مانند شماره تلفن شخصی و نزدیکان
۴) شرکت در جلسات توجیهی کارگزار
۵) انجام آزمایش‌های پزشکی ضروری مانند تزریق واکسن‌های لازم
۶) پای‌بندی به زمان‌بندی سفر مانند حضور در فرودگاه مبدا و مقصد و…
۷) رعایت تشریفات انصراف از سفر (مثلا اطلاع از حداقل دو هفته قبل و یا پرداخت خسارت قراردادی)
۸) رعایت مقررات کشور مبدا و مقصد در زمینه حمل بار، ورود خوراکی‌ها و…
۹) رعایت توصیه‌های شفاهی یا کتبی ارائه شده از سمت کارگزار
۱۰) پرداخت هزینه‌های جانبی مانند عوارض خروج از کشور، وثیقه برای مشمولان سربازی و…
۱۱) پیروی کامل از شخص راهنمای سفر
فورس ماژور
در بند فورس ماژور طرفین باید مواردی را که از نظر آنها امکان وقوع دارند و سبب ایجاد مسئولیت کارگزار و زائر نمی‌شود، به دقت قید کنند.
عمده این موارد در قرارداد سفر زیارتی مربوط به عدم امکان پرواز به دلیل شرایط جوی، ایجاد وقفه در بررسی‌های امنیتی ورود یا خروج، تغییر محل اسکان به دلایل غیرمترقبه، عدم امکان خروج از کشور به دلیل ممنوع‌الخروج بودن، نوسانات ارزی و افزایش هزینه‌ها و… است.
حل‌وفصل اختلافات
ممکن است در هر مرحله از مدت قرارداد، کارگزار و زائر به اختلافاتی بر بخورند. این اختلافات می‌تواند در حوزه تعهدات طرفین یا کیفیت سفر و… باشد.
در بند حل‌وفصل اختلافات طرفین باید سازوکارهای مورد نظر خود را برای حل اختلاف تعیین کنند. غالبا روش حل اختلاف در قرارداد سفر زیارتی، توسل به مذاکره، سازش یا در نهایت ارجاع اختلاف داور مورد توافق طرفین است چرا که شیوه داوری به نسبت سایر شیوه‌ها انعطاف بیشتری دارد و می‌تواند در این قرارداد به کمک حل اختلاف بیاید.
نیاز به تنظیم یا بررسی قرارداد سفر زیارتی دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا مهم‌ترین نکات حقوقی تنظیم قرارداد سفر زیارتی بررسی شود. هر چند این مطلب می‌تواند بسیاری از نیازهای حقوقی در راستای تنظیم این قرارداد را رفع کند اما نباید فراموش کرد که حوزه تنظیم قرارداد پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و ممکن است در هر مورد بندهای بیشتری به این قرارداد اضافه یا از آن کم شود.
به همین خاطر توصیه می‌شود اگر قصد انجام سفر زیارتی دارید، تنظیم یا بررسی قرارداد سفر زیارتی خود را به کارشناسان آگاه و باتجربه وینداد بسپارید.
