قرارداد پرکیس چیست و چه کاربردی در بین پزشکان و مراکز درمانی دارد؟

قرارداد پرکیس یکی از انواع قراردادهای مشارکت مدنی است. قراردادهای مشارکت مدنی به قراردادهایی گفته می­‌شوند که دو یا چند شریک برای همکاری در یک موضوع مشخص با یکدیگر منعقد می‌­کنند. آن­چه تحت عنوان قراردادهای مشارکت در ساخت یا قراردادهای سرمایه گذاری بانکی شناخته می­‌شود در زمره­ همین قراردادهاست اما نکته‌­ای که شایان ذکر است این مطلب است که می‌­توان قرارداد مشارکت را به گونه‌­ای منعقد کرد که هدف از آن مشارکت در ارائه خدمات خاص باشد که یکی از مهم­‌ترین نمونه­‌های آن قرارداد پرکیس است.

پرکیس پزشکی به چه معناست؟

طرح پرکیس یکی از روش‌های پرداخت پاداش مبتنی بر عملکرد است که براساس آن درآمد دریافتی کارکنان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، به عملکرد آن‌ها پیوند می‌خورد و افراد درمقابل فعالیت بیشتر، درآمد بیشتری دریافت می‌کنند. براساس این طرح، کارکرد پزشکان به طور ماهانه محاسبه و پس از کسر کسورات قانونی و منظور نمودن سهمی برای مراکز درمانی و کارکنان مرتبط با طرح، به آنان پرداخت می‌گردد.

یکی از مهم‌ترین اهداف مدیریت مراکز درمانی، افزایش کارآیی است و اجرای طرح پرکیس یکی از ابزارهای مدیریت برای افزایش کارآیی کارکنان است.

قرارداد پرکیس چیست؟

قراردادهای پرکیس در واقع یک نمونه قرارداد مشارکت است و بین افرادی که در حوزه‌­ بهداشت و درمان فعالیت دارند مثل پزشکان و دندان‌پزشکان با کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها منعقد می‌شود و آن هم در شرایطی که این اشخاص بدون استخدام در مراکز درمانی به فعالیت بپردازند.

پزشکانی که بصورت پرکیس یا درصدی مشغول به فعالیت در بیمارستان‌ها هستند کارفرما ملزم به پرداخت حق بیمه برای آنان می‌باشد زیرا قراردادهای درصدی پرکیس و به تعبیر قانون قراردادهای پورسانتی، جزو قراردادهای مشمول قانون کار هستند.

در صورت توافق پزشک و مالک مرکز درمانی مبنی بر انعقاد قرارداد پرکیس به جهت آغاز همکاری، مسئولیت پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی ماده ۳۸ پزشک بر عهده سرمایه گذار، مالک کلینیک یا بیمارستان نخواهد بود زیرا ماهیت این قرارداد نوعی مشارکت مدنی می‌باشد.

اما در صورتی که کارفرما متعهد به پرداخت حق بیمه پزشک باشد، این قرارداد پرکیس نبوده هرچند اگر عنوان قرارداد را پرکیس برگزیده باشند. نکته مهم در مسئله تنظیم و تفسیر قراردادها، اهمیت و برتری ماهیت قرارداد بر عنوان آن است. بدین ترتیب در صورت وجود الزام کارفرما به پرداخت حق بیمه پزشک، آن قرارداد را در زمره قرارداد کار در نظر می‌گیریم. حال آنکه ممکن است قرارداد کار پزشک به صورت درصدی یا به عبارت دیگر، پورسانتی باشد که این مورد حاصل از نتایج توافقات کارفرما و پزشک بوده و در ماده مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن توسط کارشناس تنظیم می‌گردد.

در قرارداد‌های پرکیس تأمین محل انجام فعالیت و تهیه وسایل مورد نیاز برعهده کدام طرف قرارداد است؟

در قرارداد پرکیس اصولاً تأمین محل انجام قرارداد یا وسایل و لوازم مورد نیاز برای ارائه خدمات به عهده مسئولین کلینیک و بیمارستان یا مالک بیمارستان و درمانگاه است ولی با در نظر گرفتن اصل حاکمیت اراده هر توافقی که از سوی طرفین برخلاف آن انجام شود معتبر و لازم الاجراست. نه تنها در قراردادهای پرکیس بلکه در هر قرارداد دیگری توافقاتی که خلاف اصل یا عرف شناخته می­‌شوند لازم است به صور صریح، واضح و روشن درج گردند.

آیا قرارداد پرکیس مشمول مالیات می‌شود؟

قرارداد پرکیس هم مانند سایر قراردادهای مشارکت از جمله قرارداد مشارکت در کلینیک مشمول مالیات هستند. در قرارداد پرکیس پزشک باید قرارداد خود را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کند و درآمدها و هزینه‌­های حاصل از اجرای قرارداد را در اظهارنامه‌­ مالیاتی خود درج نماید ولی در قانون این وظیفه برای کلینیک‌­ها و بیمارستان­‌ها شناسایی نشده است و آن­ها ملزم به درج درآمدها و هزینه­‌های حاصل از قرارداد پرکیس در صورت وضعیت مالیاتی خود نیستند و صرفاً مکلفند که قرارداد پرکیس را ارائه نمایند.

در این قرارداد از هر پرداختی به پزشک، مالیات مربوطه کسر و توسط مالک بیمارستان به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌گردد.

سود و زیان حاصل از قرارداد پرکیس به چه نحوی است؟

اصولاً قراردادهای کاری شراکت بر مبنای سهم طرفین در سود و زیان حاصل از شراکت منعقد می­‌شود و نمی­‌توان قبل از انجام فعالیت سود و زیان ناشی از اقدام را به طور مقطوع سنجید به همین دلیل در قراردادهای پرکیس معمولاً شرایط مالی به صورت درصدی بین طرفین مشخص می‌شود.

در قراردادهای پرکیس یا حق‌الزحمه اضافه کاری پرداخت مبتنی بر عملکرد پزشک است یعنی هرچه شخص درمان­گر فعالیت بیشتری در مرکز درمانی داشته باشد پرداخت به او افزایش خواهد یافت.

نقش پزشک در خصوص مدیریت هزینه‌ها به چه صورت است؟

در نمونه قرارداد پرکیس مانند سایر قراردادهای مشارکت از جمله قرارداد مشارکت در داروخانه، قرارداد مشارکت در تولید دارو، مشارکت در فیزیوتراپی باید برخی موارد را رعایت کنید.

برای مثال باید به صورت واضح مشخص شود که پزشک در هزینه‌­های مربوط به درمان یا تشخیص بیماری مشارکت دارد یا خیر و هر نوع سکوت در این زمینه نه تنها می­‌تواند قرارداد را در مرحله اجرا با مشکلات جدی مواجه سازد بلکه به سبب تفسیرهای متفاوت می­‌تواند هزینه‌­هایی را برای پزشکان به همراه داشته باشد. به عنوان نمونه در برخی از درمان‌­ها هزینه‌های لابراتور و رادیوگرافی و … قسمت عمده­‌ای از فرآیند درمان را تشکیل می­‌دهند فلذا سکوت در این خصوص بیشتر به معنای تسهیم هزینه‌­ها بین طرفین قرارداد تعبیر می­‌شود یعنی این­که پزشکان و مسئولین کلینیک در این هزینه­‌ها نقش مساوی دارند.

مسئولیت‌های ناشی از اقدامات و تشخیص درمانی برعهده کیست؟

در بسیاری از قراردادهای پرکیس کلینیک­‌ها و بیمارستان‌­ها، مسئولیت­‌های ناشی از اقدامات و تشخیص درمانی پزشک را در حوزه­‌های حرفه‌­ای از خود سلب و ساقط می­‌نمایند و مشخص می­‌کنند مسئولیت در این حوزه متوجه خود درمان­گر است. درج این عبارات به صورت عام می‌­تواند دردسرساز باشد. بهتر آن است عبارات به شکلی درج شود تا مانع از این گردد که مسئولیت­‌هایی که کلینیک در حوزه درمان دارد را تحت الشعاع قرار دهد.

وضعیت بیمه درمانگر در قرارداد پرکیس چگونه است؟

در اغلب قراردادهای پرکیس مثل سایر قراردادهای مشارکت توافقی در خصوص بیمه‌­ شخص درمان گر توسط کلینیک و بیمارستان صورت نمی‌پذیرد و چنان­چه مبلغی تحت این عنوان از سهم پزشکان کسر شود و یا حتی اقدامی در این خصوص از سوی کلینیک صورت پذیرد قرارداد را از قالب مشارکت خارج ساخته و آن را به نوعی قرارداد استخدام به صورت ساعتی یا نظایر آن مبدل می­‌سازد. استفاده از عنوان پرکیس نباید هرگز موجب شود تا نسبت به تحلیل مفاد قرارداد به شکل صحیح و منطبق با واقع و قانون غافل شویم.

حق بیمه قرارداد پرکیس به چه صورت است؟

در صورت توافق پزشک و مالک مرکز درمانی مبنی بر انعقاد قرارداد پرکیس به جهت آغاز همکاری، مسئولیت پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی ماده ۳۸ پزشک بر عهده سرمایه گذار، مالک کلینیک یا بیمارستان نخواهد بود زیرا ماهیت این قرارداد نوعی مشارکت مدنی است.

اما در صورتی که کارفرما متعهد به پرداخت حق بیمه پزشک باشد، این قرارداد پرکیس نبوده هرچند اگر عنوان قرارداد را پرکیس برگزیده باشند. نکته مهم در مسئله تنظیم و تفسیر قراردادها، اهمیت و برتری ماهیت قرارداد بر عنوان آن است. بدین ترتیب در صورت وجود الزام کارفرما به پرداخت حق بیمه پزشک، آن قرارداد را در زمره قرارداد کار در نظر میگیریم. حال آنکه ممکن است قرارداد کار پزشک به صورت درصدی ویا به عبارت دیگر، پورسانتی باشد که این مورد حاصل از نتایج توافقات کارفرما و پزشک بوده و در ماده مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن توسط کارشناس تنظیم میگردد

جمع‌بندی

اگر طریقه نوشتن متن قرارداد را ندانید و یک قرارداد به خوبی تنظیم و نوشته نشود، چه می­‌شود؟ اگر شما در این قرارداد مبلغ قابل توجهی را هزینه کنید، آیا شرایط خروج به‌گونه­‌ای هست که شما بتوانید سرمایه­‌تان را برگردانید؟ (به عنوان مثال، آیا بندی را در قرارداد درباره زمان خروج از آن و برگرداندن سرمایه­‌تان تنظیم کرده‌­اید؟). اگر طرف دیگر به شهرت شما آسیب زد، می‌­توانید به سرعت قرارداد را خاتمه دهید؟ اگر در یک موضوع خاص که جزء مسئولیت­‌های شما محسوب می­‌شود از کسب و کارتان محافظت می­‌شود؟ آیا در دیگر موضوعات هم چنین محافظتی وجود دارد؟

در صورتی که در حال راه‌اندازی مراکز درمانی همچون کلینک، بیمارستان و مراکز بهداشتی هستید و به دنبال جذب نیروی متخصص پزشک برای کسب و کار خود هستید، توصیه می‌شود روابط کاری خود را با قراردادی جامع و کامل که توسط مشاور حقوقی با تجربه تنظیم شده است مکتوب کنید. تنظیم قرارداد آنلاین وینداد این امکان را برای شما فراهم می‌کند.

سوالات متداول

بیمه و مالیات قرارداد پرکیس برعهده چه شخصی است؟

قرارداد پرکیس از نوع مشارکت است و بیمه و مالیات طبق توافق طرفین و معمولا به شکل مساوی بین طرفین تقسیم می‌شود.

مسئولیت های ناشی از این قرارداد برعهده چه شخصی است؟

معمولا مسئولیت درمانی بر عهده خود پزشک است. برای اطلاعات بیشتر به مقاله مراجعه کنید.