قراردادهای مشارکت مدنی اعم از قرارداد مشارکت مدنی خصوصی و قرارداد مشارکت احداث آپارتمان و غیره یکی از اعمال حقوقی پرکاربرد در فضای کسب و کار است که با فراهم کردن امکان شراکت بین دو نفر یا چند نفر در بستری مشترک برای آن‌ها کسب درآمد می‌کند.
متفاوت بودن سرمایهٔ افراد و افزایش سرمایه از دلایل ایجاد مشارکت مدنی است؛ برای مثال تصور کنید فردی سرمایه نقدی دارد و می‌خواهد یک رستوران تأسیس کند، اما هیچ اطلاعاتی از نحوهٔ بازگشایی و تأسیس رستوران ندارد بهترین راه برای این فرد ایجاد مشارکت با فردی است که در این زمینه تجربه دارد اما سرمایه نقدی برای راه اندازی رستوران خود را ندارد. به این ترتیب با مشارکت این دو فرد امکان تأسیس رستوران و کسب درآمد فراهم می‌شود. حتی ممکن است فردی هم سرمایه و هم تجربه داشته باشد اما برای تسهیل کار خود و افزایش سرمایه‌اش می‌تواند با شخص دیگری شریک شود و مسیر کسب درآمد را برای یکدیگر هموار کنند.
مشارکت می‌تواند در حوزه‌های متنوع ایجاد شود و کاربرد زیادی برای سرمایه‌گذاران و صاحبان حرفه و مهارت دارد و یکی از انواع آن مشارکت خصوصی است. مشارکت هر نوعی که باشد و در هر زمینه‌ای که ایجاد شود باید یک قرارداد در باب آن تنظیم شود؛ این قرارداد به عنوان سند همکاری طرفین آن خواهد بود.
در ادامه با تعریف قانونی مشارکت مدنی خصوصی و لزوم تنظیم قرارداد آن آشنا خواهید شد.
مشارکت مدنی چیست؟ انواع آن کدامند؟
طبق ماده ۵۷۱ قانون مدنی “شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعد درشیئی واحد به نحو اشاعه” به معنی این که در شراکت افراد سرمایه نقدی یا غیر نقدی خود را که ارزش حقوقی دارد روی هم گذاشته و درآمد آن را طبق سهم هر کدام تقسیم میکنند.
مشارکت مدنی در زمینه‌های مختلف تولیدی، خدماتی، بازرگانی، ساخت و ساز و غیره برای مدت معین صورت می‌گیرد. طبق قانون شرکت، یا مدنی است یا تجاری، شرکت تجاری از قانون تجارت تبعیت می‌کند و شرکت مدنی از قانون مدنی.
برای شروع یک مشارکت مدنی طرفین موظفند قرارداد مشارکت مدنی تنظیم کنند اما با توجه به موضوع همکاری طرفین این قرارداد می‌تواند عنوان و شکل متفاوتی داشته باشد.
در کل سه نوع قرارداد مشارکت وجود دارد: قرارداد مشارکت مدنی در ساخت، قرارداد مشارکت مدنی با بانک و نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی.
موضوع قرارداد، نوع سرمایه طرفین و نقش طرفین در قرارداد باعث ایجاد تفاوت در این قراردادها می‌شود.
قرارداد مشارکت در ساخت قراردادی است که در آن مالک و سازنده شریک خواهند شد و با سهم الشرکه مشخص شروع به ساخت و ساز میکنند. سرمایه مالک معمولاً زمین است و سرمایه سازنده هزینه‌هایی است که متحمل می‌شود به علاوه تجربه و دانشی که در زمینه ساخت و ساز دارد.
نوع دیگر یعنی قرارداد مشارکت مدنی با بانک انواع مختلف دارد. از آن جایی که بانک‌ها منبع خوب سرمایه نقدی هستند افراد برای مشارکت با بانک‌ها در شکل‌های مختلف اقدام میکنند. قرارداد و جزئیات آن برای بانک‌ها اهمیت زیادی دارد به همین دلیل هنگام شروع مشارکت طرف مقابل موظف است مدارک را کامل به بانک تحویل دهد. معمولاً بانک در این نوع مشارکت مالک سرمایه نقدی است و ممکن است سرمایه گذاران دیگری نیز وجود داشته باشند که بانک در موعد مشخص سود تمام سهامداران و سرمایه گذاران را تحویل می‌دهد.
قرارداد مشارکت مدنی خصوصی چیست و چه بندهایی دارد؟
قرارداد مشارکت مدنی خصوصی شکل دیگری از مشارکت مدنی است در این نوع مشارکت یک طرف مالک و سرمایه گذار محسوب می‌شود و طرف دیگر عامل قرارداد.
مالک و سرمایه‌گذار تامین سرمایه را انجام می‌دهد و مدیریت آن را به طرف دیگر می‌سپارد. برای مثال شخص الف شش دانگ مغازه فست فودی را با تمام تجهیزات مورد نیاز به شخص ب می‌سپارد. شخص ب موظف است با مدیریت خود مغازه را راه اندازی کند و پس از فروش محصولات سود شخص الف را بر اساس سهم الشرکه تعیین شده در موعد مشخص به الف بدهد. این قرارداد می‌تواند بسته به توافق طرفین تمدید شود و همکاری طرفین ادامه یابد اما نکته‌ای که در این نوع مشارکت اهمیت زیادی دارد قرارداد است.
نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی
توافقاتی که طرفین در مورد مدت قرارداد، سهم الشرکه، جزئیات سرمایه گذاری مالک، نوع مدیریت عامل، نحوه فسخ قرارداد و غیره میکنند باید در قرارداد ذکر شود و مدارک مورد نیاز دیگر نیز باید ضمیمه قرارداد شوند.
به مهمترین بندهای نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی در زیر اشاره می‌کنیم:
- موضوع قرارداد
- مدت قرارداد
- محل قرارداد
- میزان سرمایه نقدی و غیر نقدی
- محاسبه سهم الشرکه طرفین
- حدود اختیارات و مسئولیت‌های عامل
- حقوق و تکالیف مالک
- نحوه برداشت و واریز به حساب مشترک
- موعد پرداخت سود
- ثبت هزینه‌ها در دفتر
- نحوه دریافت خسارت و تعیین موارد فورس ماژور
- موارد فسخ و تعلیق یک طرفهٔ قرارداد
- محاسبه بیمه، مالیات و مزایا
- نحوه حل و فصل اختلافات
- خاتمه قرارداد
قرارداد می‌تواند با توجه توافقات طرفین بندهای دیگری نیز داشته باشد. گاهی ممکن است قرارداد چندین صفحه داشته باشد و ضمائم مختلفی نیز به آن پیوست شده باشد. موضوعی که اهمیت دارد این است که تنظیم قرارداد مشارکت باید بتواند جزئیات همکاری طرفین را در برگیرد و از اختلافات آن‌ها جلوگیری کند.
جمع‌بندی
نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی قراردادی پرکاربرد در فضای کسب و کار است و اهمیت زیادی در حوزه مشارکت دارد. شرکا و سرمایه‌گذاران معمولاً دانش حقوقی کافی برای تنظیم یک قرارداد استاندارد ندارند و از آن جایی که قرارداد مهمترین مدرک شراکت طرفین است و مسیر همکاری آن‌ها را روشن می‌سازد اهمیت زیادی دارد.
سوالات متداول
در نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی چه مواردی درج میشوند؟
علاوهبر بندهای قراردادی ثابت، توافقاتی که طرفین در مورد مدت قرارداد، سهم الشرکه، جزئیات سرمایه گذاری مالک، نوع مدیریت عامل، نحوه فسخ قرارداد و غیره میکنند باید در قرارداد ذکر شود.
قرارداد مشارکت مدنی خصوصی چه کاربردی دارد؟
از این قرارداد برای تامین سرمایه یا همکاری با فرد متخصص استفاده می‌شود که طرفین می‌توانند به‌صورت مشترک با هم امری را در موضوعات مختلف انجام دهند.
مطالب عالی .
سپاسگزارم .