قرارداد مشارکت در ساخت یکی از انواع قراردادهای مهم و پرکاربرد در حوزه ساختمان‌سازی است که معمولاً بین مالک زمین و سازنده منعقد می‌شود. این قرارداد به دلیل پیچیدگی‌ها و اهمیت بالایی که دارد، نیازمند توجه ویژه به جزئیات حقوقی و تعهدات هر دو طرف است. در این مقاله، با انواع مختلف قراردادهای مشارکت در ساخت، نکات کلیدی در تنظیم آن‌ها و تفاوت‌های میان قراردادهای پیمان و مشارکت در ساخت آشنا خواهید شد.
قرارداد مشارکت در ساخت چیست؟
به طور کلی، قرارداد مشارکت در ساخت، یک قرارداد سرمایه‌گذاری در ساخت است که بین یک یا چند مالک و یک یا چند سازنده منعقد شده و به واسطه آن بر سر ساخت ساختمانی با مشخصات معین توافق می‌کنند، در این قرارداد آورده یا همان سرمایه مالک زمینی است که ساختمان در آن ساخته می‌شود و سرمایه سازنده نیز هزینه‌هایی است که در حین عملیات ساخت متحمل می‌شود و نهایتاً هر کدام از طرفین مطابق توافقشان از سهمی از ساختمان ساخته شده بهره‌مند میشوند.
قانون قرارداد مشارکت در ساخت
قرارداد مشارکت با توجه به قالب آن که نوعی از قرارداد مشارکت مدنی است و طبق تعریف ارائه شده در قانون مدنی، مشارکت مدنی به معنای درآمیختن سرمایه و دارایی‌های نقدی یا غیر نقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد به منظور انتفاع و تقسیم سود است و به تنظیم روابط بین مالکین یک ملک با پلاک ثبتی مشخص و سازنده می‌پردازد.
آشنایی با چند نوع قراردادهای مشارکت در ساخت
قراردادهای مشارکت در ساخت به انواع مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. در این بخش، به معرفی انواع این قراردادها می‌پردازیم.
قرارداد مشارکت در ساخت هتل
قرارداد مشارکت در ساخت هتل یکی از قراردادهای پیچیده و بزرگ در حوزه ساخت‌وساز است. در این قرارداد، مالک زمین و سازنده توافق می‌کنند تا به صورت مشترک به ساخت هتل بپردازند و سود حاصله را به نسبت مشخصی بین خود تقسیم کنند. این نوع قرارداد نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به جزئیات خاصی مانند مدیریت بهره‌برداری و نگهداری هتل است.
قرارداد مشارکت در ساخت ویلا
در قرارداد مشارکت در ساخت ویلا مالک زمین و سازنده توافق می‌کنند تا به صورت مشترک به ساخت ویلا بپردازند؛ پس از اتمام پروژه، ویلا را به نسبت توافق شده بین خود تقسیم کنند.برخی از نکات کلیدی در تنظیم این قرارداد شامل تعیین دقیق سهم مالک و سازنده، مشخص کردن جزئیات طراحی و ساخت ویلا، و شرایط پرداخت هزینه‌ها و تقسیم سود است.
قرارداد مشارکت در ساخت مجتمع تجاری
قرارداد مشارکت در ساخت مجتمع تجاری نیازمند بررسی دقیق بازار و برنامه‌ریزی مالی دقیق است. از جمله نکات مهم در تنظیم این قرارداد می‌توان به تعیین دقیق سهم هر یک از طرفین از درآمد حاصل، شرایط و نحوه بهره‌برداری از واحدهای تجاری و زمان‌بندی دقیق مراحل مختلف پروژه اشاره کرد.
قرارداد مشارکت در احداث بوم گردی
قرارداد مشارکت در احداث بوم گردی به منظور ساخت و توسعه مکان‌های گردشگری با تمرکز بر حفظ محیط‌زیست و فرهنگ محلی منعقد می‌شود. در این قرارداد، طرفین توافق می‌کنند تا به صورت مشترک به ساخت تأسیسات بوم‌گردی بپردازند و سود حاصل از بهره‌برداری از این تأسیسات را به نسبت مشخصی بین خود تقسیم کنند.
مشارکت در ساخت آپارتمان
قرارداد مشارکت در ساخت آپارتمان رایج‌ترین قراردادی است که در حوزه ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر اساس آن مالک زمین و سازنده برای احداث آپارتمان با مشخصات تعیین شده توافق می‌کنند.
مشارکت در ساخت پمپ بنزین
قرارداد مشارکت در ساخت پمپ بنزین به منظور ساخت و بهره‌برداری از پمپ بنزین‌ها منعقد می‌شود. در این قرارداد، طرفین توافق می‌کنند تا به صورت مشترک به ساخت و بهره‌برداری از پمپ بنزین بپردازند و درآمد حاصل از فروش سوخت و خدمات دیگر را به نسبت مشخصی بین خود تقسیم کنند.
نکات کاربردی در تنظیم قراردادهای مشارکت در ساخت
تنظیم قراردادهای مشارکت نیازمند دقت و توجه به جزئیات مختلفی است. در این بخش، به چند نکته کلیدی و کاربردی در این زمینه می‌پردازیم.
محاسبه درصد مشارکت در ساخت
درصد مشارکت در ساخت یکی از مهمترین مباحث در تنظیم قراردادهای مشارکت در ساخت است. این درصد بسته به ارزش زمین، هزینه‌های ساخت و ساز و سهم هر یک از طرفین از پروژه تعیین می‌شود. برای محاسبه صحیح این درصد، باید تمامی هزینه‌ها، ارزش‌ها و سهم‌های مختلف به دقت بررسی و ارزیابی شوند.
مدت زمان در قراردادهای مشارکت در ساخت
مدت زمان پروژه یکی از نکات کلیدی در قراردادهای مشارکت در ساخت است. تعیین دقیق زمان‌بندی پروژه، مراحل مختلف ساخت و ساز و موعدهای تحویل می‌تواند به افزایش کارایی پروژه و جلوگیری از تاخیرات ناخواسته کمک کند. همچنین، تعیین دقیق مدت زمان پروژه به طرفین کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی مالی و اجرایی بهتری داشته باشند.
شرایط ورود سرمایه‌گذار جدید
در برخی موارد، ورود سرمایه‌گذار جدید به پروژه ممکن است ضروری باشد. تعیین شرایط و مقررات ورود سرمایه‌گذار جدید در قرارداد مشارکت در ساخت می‌تواند به جلوگیری از بروز مشکلات و اختلافات احتمالی کمک کند. این شرایط شامل میزان سهم سرمایه‌گذار جدید، نحوه انتقال سهم‌ها و تعهدات جدید می‌شود.
ضمانت اجرای عدم انجام تعهدات
یکی از موارد حیاتی در قراردادهای مشارکت در ساخت، تعیین ضمانت‌های اجرا در صورت عدم انجام تعهدات توسط هر یک از طرفین است. این ضمانت‌ها می‌تواند شامل جریمه‌های مالی، توقف پروژه یا حتی فسخ قرارداد باشد. تعیین دقیق و شفاف این ضمانت‌ها می‌تواند به افزایش تعهد و مسئولیت‌پذیری طرفین کمک کند.
تفاوت قرارداد مشارکت پیمان با مشارکت در ساخت
قراردادهای مشارکت پیمان و مشارکت در ساخت از لحاظ ماهیت و جزئیات تفاوت‌های زیادی دارند. در قرارداد مشارکت پیمان، پیمانکار متعهد به انجام یک پروژه مشخص با شرایط و زمان‌بندی مشخص می‌شود و مالک به ازای این خدمات مبلغی را پرداخت می‌کند. در مقابل، در قرارداد مشارکت در ساخت، مالک و سازنده به صورت مشترک در پروژه سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود حاصله را به نسبت مشخصی بین خود تقسیم می‌کنند.
نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت
تنظیم قرارداد مشارکت نیازمند دقت و توجه به جزئیات مختلف حقوقی و مالی است. این قرارداد باید شامل تمامی شرایط و مقررات مربوط به پروژه، تعهدات هر یک از طرفین، نحوه تقسیم سود و زیان، زمان‌بندی پروژه و شرایط فسخ قرارداد باشد. همچنین، توصیه می‌شود که تنظیم این قرارداد تحت نظر وکیل متخصص در حوزه ساخت‌وساز صورت گیرد تا از تمامی جنبه‌های حقوقی آن اطمینان حاصل شود. یکی از نکات مهم در تنظیم این قرارداد، توجه به جزئیات فنی پروژه و هماهنگی میان تمامی بخش‌های مختلف پروژه است.
جمع‌بندی
قرارداد مشارکت یکی از مهمترین و پیچیده‌ترین قراردادهای حوزه ساختمان‌سازی است که نیازمند دقت و توجه ویژه به جزئیات حقوقی و تعهدات طرفین است. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف قراردادهای مشارکت در ساخت، نکات کاربردی در تنظیم آن‌ها، تفاوت‌های میان قراردادهای پیمان و مشارکت در ساخت و نحوه تنظیم قراردادها پرداختیم. با رعایت این نکات و توجه به جزئیات مطرح شده، می‌توانید قراردادی مناسب و منصفانه تنظیم کرده و از بروز مشکلات و اختلافات احتمالی جلوگیری کنید.
تنظیم دقیق و منصفانه قرارداد مشارکت در ساخت، علاوه بر کاهش ریسک‌های موجود، می‌تواند به افزایش اعتماد و همکاری میان طرفین و در نهایت موفقیت پروژه کمک کند. برای تنظیم قراردادهای اختصاصی می‌توانید از خدمات وینداد و همچنین بانک نمونه قراردادها استفاده کنید.
سوالات متداول
تعهدات مالک در نمونه قرارداد مشارکت ساخت چیست؟
مهمترین تعهد مالک تسلیم ملک به سازنده برای اجرای عملیات ساخت و ساز است
اگر مالک از تسلیم ملک به سازنده خودداری کند آیا می‌توان الزام او به تسلیم را از دادگاه خواست؟
بله، با توجه به اینکه تسلیم ملک تعهد مالک بوده و اجرای پروژه نیز بدون آن امکان پذیر نیست می‌توان الزام مالک به تسلیم را از دادگاه مطالبه کرد.
