آیین نامه معاملات در شركت بورس اوراق بهادار تهران و لواحق آن مصوب 1385

آیین‌نامه معاملات در شركت بورس اوراق بهادار تهران و لواحق آن مصوب 1385 شورای عالی بورس

ماده ۱

تعاریف‏

۱ – منظور از “سازمان،” در این آیین‏نامه، سازمان بورس واوراق بهادارومنظور از “بورس”شركت بورس اوراق بهادارتهران سهامی عام است.

۲ – “معاملات،” خرید یا فروش اوراق بهاداری است كه در بورس پذیرفته شده است.هرمعامله درصورتی قطعیت می یابد كه به تایید “بورس” برسد.

۳ – “تابلوی بورس” تابلویی است كه برای ارائه اطلاعات طبقه بندی شده اوراق بهادار به كار می رود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق مشاركت دولتی و تابلوی اوراق مشاركت شركت ها.

۴ – “عرضه،” عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق بهادار از طرف كارگزار فروشنده.

۵ – “تقاضا،” عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید اوراق بهادار از طرف كارگزار خریدار.

۶ – “مشتری،” شخصی است كه متقاضی خرید (یا فروش) اوراق بهادار است. “مشتری” می تواند نماینده قانونی خریدار یا فروشنده باشد.

۷ – “سفارش،” درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است كه توسط “مشتری” به كارگزار ارائه می شود.

۸ – “قیمت پیشنهادی،” نرخی است كه برای هر واحد اوراق بهادار از طرف كارگزار وارد سامانه معاملات می ‏شود.

۹ – “قیمت باز،” نرخی است كه اختیار تعیین آن از طرف “مشتری” به كارگزار واگذار می شود.

۱۰ – “قیمت محدود،” نرخی است كه حداكثر یا حداقل آن از طرف “مشتری” به كارگزار اعلام می شود.

۱۱ – “قیمت معین،” نرخ ثابتی است كه توسط “مشتری” برای انجام معامله به كارگزار اعلام می شود.

۱۲ – “واحد پایه معاملاتی متعارف،” حداقل میزان اوراق بهادار در هر معامله است كه توسط “بورس”تعیین می شود.

۱۳ – “واحد پایه معاملاتی نامتعارف،” میزان اوراق بهاداری كه از واحد پایه معاملاتی متعارف كمتر است.

۱۴ – “قیمت آغازین،” قیمتی است كه در شروع جلسه رسمی معاملاتی برای هر ورقه بهادار در تابلو بورس اعلام می شود.

۱۵ – “قیمت پایانی،” قیمت هر ورقه بهادار در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی بورس است كه محاسبه و توسط “بورس” اعلام می شود.

۱۶ – “حجم مبنا،” تعداد اوراق بهادار از یك نوع است كه هر روز باید مورد دادوستد قرار گیرد تا كل درصد تغییر آن روز، در تعیین قیمت روز بعد ملاك باشد.

۱۷ – “سهم شناور آزاد” هر شركت، بخشی از سهام آن شركت است كه دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن سهام می باشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شركت مشاركت نمایند.

۱۸ – “دامنه نوسان قیمت،” پایین ترین تا بالاترین قیمتی است كه در آن دامنه، طی یك یا چند جلسه رسمی معاملاتی بورس، قیمت می تواند نوسان داشته باشد.

۱۹ – “بستن نماد،” توقف معاملات هر یك از انواع اوراق بهادار طی دوره معین طبق دستورالعمل مربوطه می باشد.

۲۰ – “محدودیت حجمی،” حداكثر تعداد اوراق بهاداری است كه در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش در سامانه معاملات وارد می شود. این رقم مضرب صحیحی از “واحد پایه معاملاتی متعارف” است.

۲۱ – “سپرده گذاری،” عملیاتی است كه طی آن اوراق بهاداری كه در سامانه معاملات به ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا می كند.

۲۲ – “تسویه و پایاپای،” مرحله پایانی انجام معامله است كه طی آن مالكیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل می شود.

۲۳ – “نماد معاملاتی،” شناسه ای است كه برای هریك از اوراق بهادار به صورت منحصر به فرد در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه می تواند به صورت حروف، عدد و یا تركیبی از هر دو باشد.

۲۴ – “كد معاملاتی،” شناسه “مشتری” جهت انجام معامله اوراق بهادار در سامانه معاملات است. این شناسه به صورت حروف، عدد، و یا تركیبی از هر دو می باشد.

۲۵ – “كد معاملاتی گروهی،” شناسه ای است كه برای ورود سفارش های خرید و یا فروش گروهی برای هر شركت كارگزاری در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه به صورت حروف، عدد، و یا تركیبی از هر دو می باشد.

۲۶ – “سامانه معاملاتی،” سیستم رایانه ای است كه دریافت سفارش های خرید و فروش، تطبیق سفارش ها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام می شود.

۲۷ – “ایستگاه معاملاتی،” پایانه معاملاتی كارگزار است كه با سامانه معاملاتی بورس در ارتباط می باشد. هر “ایستگاه معاملاتی” با كدی مشخص می شود كه به آن “كد ایستگاه معاملاتی” گویند. ایستگاه های معاملاتی هر كارگزار با كدهای جداگانه تعریف می شود.

۲۸ – “معامله بلوك،” معاملاتی است كه در آن قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی شود.

۲۹ – “معامله ترجیحی،” انتقال سهام شركت های دولتی به كاركنان واحدها به منظور اجرای برنامه های خصوصی سازی است كه به نرخ معینی انجام می شود.

۳۰ – “معاملات اشخاص خارجی،” خریدوفروش اوراق بهادار اشخاص خارجی است كه حسب مورد، پس از اخذ مجوز از مراجع ذی ربط، اقدام به معامله اوراق بهادار می كنند.

۳۱ – “معاملات دوطرفه،” معاملاتی است كه كارگزار هم زمان نقش كارگزار خریدار و فروشنده را برعهده دارد.

۳۲ – “معاملات خوشه ای،” خرید یا فروش مجموعه ای از اوراق بهادار است كه به طور یك جا معامله می شود.

۳۳ – “معاملات چرخشی،” معاملاتی است كه با تكمیل چرخه آن ظرف یك جلسه معاملاتی، وضعیت مالكیت طرفین معامله تغییری نمی كند.

۳۴ – “معاملات مشروط،” معاملاتی است كه برای انجام و یا نحوه تسویه آن، شرایطی برابر مقررات “بورس”تعیین شده باشد.

۳۵ – “معاملات با اقربا،” خریدوفروش اوراق بهادار با همسر و اقربای درجه یك (طبقه اول نسبی طبق تعریف قانون مدنی) است.

۳۶ – “معاملات اعتباری،” معاملاتی است كه درصدی از ثمن معامله از طریق بانك و یا مؤسسه مالی یا اعتباری تأمین مالی شده باشد.

۳۷ – “معاملات تجدید ساختار،” انتقال اوراق بهادار از طرف شركت مادر به شركت های تابعه با هدف تجدید ساختار است.

۳۸ – “معاملات عمده،” معاملاتی است كه تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از كل سهام آن شركت، یا حجم معاملات آن طی دوره معین، و یا حجم معاملات كل بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.

۳۹ – “خرید گروهی،” خرید اوراق بهادار توسط كارگزار با كد معین، و تخصیص آن به مشتریان است.

۴۰ – “فروش گروهی،” فروش اوراق بهادار تجمیع شده تعدادی از مشتریان با كد معین كارگزار می باشد.

۴۱ – “انتقال قهری،” انتقال اوراق بهاداری است كه با فوت دارنده آن به وراث قانونی وی صورت می گیرد.

۴۲ – “انتقال قانونی،” انتقال اوراق بهاداری است كه به موجب قوانین خاص و یا با حكم دادگاه صالحه به شخص دیگری صورت می گیرد.

۴۳ – “شاخص،” نماگری است كه تغییرات قیمت یا بازده یك یا مجموعه ای از اوراق بهادار را طی دوره زمانی مشخص نشان می دهد.

۴۴ – “پذیرش مضاعف،” پذیرش اوراق بهاداری است كه علاوه بر “بورس”در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد.

۴۵ – “بازارگردان،” كارگزار/ معامله گری است كه با اخذ مجوز لازم با تعهدبه افزایش نقد شوندگی وتنظیم عرضه وتقاضای اوراق بهادارمعین وتحدید دامنه نوسان قیمت آن،به داد وستد آن اوراق می پردازد.

۴۶ – “عرضه اولیه،” منظور نخستین عرضه اوراق بهادار شركت، پس از پذیرش آن در بورس است.

۴۷ – “كارگزار معرف،” كارگزاری كه در پذیرش اوراق بهادار نقش مشاور و كارشناس را برای عرضه اولیه برعهده داشته باشد.

۴۸ – “كارگزار متعهد پذیره نویسی،” كارگزاری است كه در عرضه اولیه اوراق بهادار به بورس، هماهنگی برای تأمین مالی خرید بخشی از اوراق را كه به فروش نمی رسد، به عمل آورده باشد.

۴۹ – “حراج،” سازوكاری برای دادوستد اوراق بهادار برپایه انطباق سفارش های خریدوفروش مشتریان با درنظرگرفتن اولویت قیمت و زمان است.

۵۰ – “جلسه رسمی معاملاتی،” ساعاتی پیوسته از یك نشست كاری است كه معاملات اوراق بهادار در این ساعات انجام می پذیرد. “بورس” می تواند در یك شبانه روز بیش از یك نشست رسمی معاملاتی داشته باشد.

تبصره تعاریف و اصطلاحات دیگری كه برحسب ضرورت‌های كار با سامانه كامپیوترو یا پیاده سازی نرم افزارهای جدیدمورد نیاز باشد،توسط هیئت مدیرهبورستعیین واعلام می شود.

ماده ۲

ساعت و روزهای انجام معامله انواع اوراق بهادار در بورس، به استثنای روزهای تعطیل رسمی توسط هیئت مدیره”بورس” تعیین و اعلام می شود.

تبصره تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله حداقل 15 روز قبل از انجام بایستی به اطلاع عموم برسد.

ماده ۳

معاملات بورس، مگر در مواردی كه در این آیین نامه آمده است، به طریقه حراج انجام می ‏شود. كارگزاران پیشنهادهای خریدوفروش خود را با توجه به سفارش های خریداران و فروشندگان، تعداد اوراق بهادار و قیمت آن ها را در سامانه معاملاتی وارد خواهند نمود.

ماده ۴

معاملات بورس با رعایت اولویت قیمت و زمان ورود سفارش به سامانه معاملاتی انجام می شود. جزییات نحوه انجام معاملات در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد.

ماده ۵

حدود و شیوه عملیات كارگزاران در خریدوفروش اوراق بهادار تابع “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد بود.

ماده ۶

هیئت مدیره “بورس” می تواند در مواردی كه نوسان غیرعادی در قیمت پیشنهادی یا معاملاتی اوراق بهادار در هر جلسه مشاهده كند، از انجام معامله جلوگری نماید. چگونگی انجام كار در دستورالعمل “توقف معاملات” خواهد آمد. هیئت مدیره بورس می تواند اختیارات موضوع این ماده را به مدیرعامل تفویض نماید.

تبصره در صورتی كه كارگزار خریدار یا فروشنده نسبت به تصمیم جلوگیری از انجام معامله براساس این ماده معترض باشد، باید اعتراض خود را با ذكر دلایل، برای رسیدگی و تعیین تكلیف، به “سازمان” تسلیم نماید. رسیدگی به این اعتراض ظرف 48ساعت، به عمل می آید.

ماده ۷

شرایط و چگونگی عرضه اولیه اوراق بهادار تابع دستورالعمل “عرضه اولیه اوراق بهادار” خواهد بود.

ماده ۸

انواع معاملات اوراق بهادار، شرایط معامله، میزان اطلاعاتی كه در زمان معامله می باید انتشار یابد، مراحل انجام سفارش خریدوفروش، و سایر شرایط انجام معامله در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد. تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار و شرایط تسویه خارج از اتاق پایاپای، بر طبق “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” انجام خواهد شد.

ماده ۹

معاملات بورس باید در شرایط رقابتی و همواره به صورت حراج انجام شود. در صورتی كه انجام معامله ای به صورت حراج ممكن نباشد، این معاملات با مصوبه شورای بورس خارج از جلسه رسمی معاملات قابل انجام است.

ماده ۱۰

در مواردی كه كارگزاری برای اوراق بهادار خاصی به عنوان “كارگزار معرف” یا “كارگزار متعهد پذیره نویسی،” عمل كند، برطبق دستورالعمل “عرضه اولیه اوراق بهادار” حق تقدمی برای وی در نظر گرفته می شود.

ماده ۱۱

وجوه مربوط به سهام معامله شده در بورس همراه با وكالت‏نامه فروش سهام و اصل سهام باید حداكثر تا ۷۲ساعت از تاریخ معامله بین كارگزاران خریدار و فروشنده ردوبدل گردد. كارگزار فروشنده، موظف است تشریفات مربوط به انتقال سهام معامله شده را ظرف ۷۲ ساعت (سه جلسه معاملاتی) از تاریخ معامله انجام داده و سهام را تحویل خریدار نماید. در صورتی كه علل یا توافقی دیگر در مورد تحویل بعد از مهلت‏های تعیین شده، وجود داشته باشد، مراتب باید حداكثر تا پایان نشست رسمی معاملاتی مربوط كتباً به اطلاع مدیرعامل “بورس” برسد. در هر صورت، معامله انجام شده، قطعی به شمار می رود. ساعات تسویه و یا مدت زمان مربوط به انتقال سهام، براساس “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه و پایاپای” انجام خواهد شد.

ماده ۱۱ مكرر (۱)

كلیه معاملات عمده ای كه فروشنده برای انجام معامله با شرایط اعلام آمادگی نماید، صرفاً با موافقت مدیرعامل انجام می شود. بورس تسهیلات لازم را با رعایت موارد زیر توسط كارگزاران برای انتقال سهام فراهم می آورد:

۱ – كارگزار فروشنده مكلف است شرایط فروشنده را منطبق با مقررات بورس و براساس دستورالعمل معاملات عمده دریافت و بورس اعلام نماید.

۲ – كارگزار فروشنده، پس از احراز تحقق شرایط معامله بین خریدار و فروشنده، مكلف است سند تسویه خارج از پایاپای حصه غیرنقدی را به بورس تسلیم نماید. مهلت قطعی شدن معامله حداكثر ۹ روز كاری بعد خواهد بود.

۳ – كارگزار خریدار می تواند وجه نقد یا تضمین های دیگر را برای واریز و تأدیه حصه نقدی معامله و یا خسارتهای ناشی از انصراف خریدار از ایفای تعهدات خود، از وی دریافت كند.

۴ – كارگزار خریدار مكلف است حداكثر تا ۹ روز كاری پس از روز عرضه نسبت به تسویه حصه نقدی معامله از طریق پایاپای بورس اقدام نماید.

۵ – در صورتی كه كارگزار فروشنده زمانی را طولانی تر از مدت مقرر در بند ۴ برای تأدیه حصه نقدی معامله تعیین كند، از نظر این آئین نامه حصه مزبور نیز غیرنقدی تلقی خواهد شد.

۶ – چنانچه كارگزاران فروشنده و خریدار حسب مورد و ظرف مهلت مقرر از امضاء و تسلیم سند خارج از پایاپای و تسویه حصه نقدی معامله خودداری نمایند، از نظر بورس معامله قعطی نمی باشد. در این صورت پرونده به هیئت مدیره بورس ارجاع و براساس مقررات رسیدگی به تخلفات كارگزاران اقدام خواهد شد.

ماده 11 مكرر (2)

كارگزار خریدار برای توزیع گسترده اوراق بهادار با موافقت مدیرعامل می تواند از مهلت حداكثر30 روز كاری برای تخصیص و ارائه فهرست نهایی خریداران استفاده نماید.
درصورت عرضه سهام جهت انجام معامله عمده از سوی سازمان خصوصی سازی افزایش مهلت تسویه حصه نقدی وارائه سند تسویه خارج از پایاپای از 9 روز به 30 روزبه درخواست آن سازمان وموافقت وزیرمحترم اموراقتصادی و دارایی به عنوان رئیس شورای عالی بورس و اوراق بهادار امكان پذیر می باشد1.
خاتمه مهلت 9 روز مقرر در بند 2 ماده 11 مكرر (1) آیین نامه معاملات پس از سپری شدن 9 روز كاری پس از روز انجام معامله، آخرین ساعت كاری روز نهم خواهد بود. ساعت كاری در ایام ماه مبارك رمضان از ساعت 8 صبح تا 3 بعدازظهر و سایر ایام از ساعت 8 صبح تا 4 بعدازظهر می باشد2.

ماده 12

وجوه مربوط به معامله‏های اوراق مشاركت باید حداكثر ظرف 24ساعت از تاریخ معامله، واریز شود. در صورتی كه وجوه اوراق مشاركت پس از 24ساعت پرداخت نشود، كارگزار فروشنده می تواند درخواست ابطال معامله یا اخذ جریمه هر روزی كه وجه دیرتر پرداخته می شود، اقدام نماید. در هر صورت، كارگزار خریدار نمی تواند تقاضای ابطال معامله انجام شده را نماید و موظف به پرداخت خسارت به كارگزار فروشنده، است. جزییات پایاپای و تسویه اوراق مشاركت براساس مفاد “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” خواهد بود.

ماده 13

نحوه تكمیل اسناد مربوط به معاملات و تحویل آن ها به “بورس” و نیز نحوه تسویه وجه طبق دو دستورالعمل “نحوه انجام معاملات” و “سپرده گذاری، تسویه و پایاپای” انجام می شود.

ماده 14

دستورهای خرید یا فروش اوراق مشاركت بانك مركزی و دولت بدون توجه به محدودیت های مقرر در آیین نامه ها و دستورالعمل های بورس در “بورس” قابل معامله خواهد بود.

ماده 15

انجام معاملات قهری، قانونی، اشخاص خارجی، گروهی، خوشه ای، مشروط، با اقربا، اعتباری، تجدید ساختار و ترجیحی طبق دستورالعمل های “نحوه انجام معاملات” و “سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” انجام خواهد شد.

ماده 16

كارگزاران موظف اند از انجام معاملات چرخشی اجتناب كنند، و در صورتی كه سهواً این نوع معاملات را انجام داده، و بعداً به ماهیت معامله پی بردند، مراتب را بلافاصله به مدیرعامل “بورس” اطلاع دهند. جزییات مربوطه در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد.

ماده 17

در مواقعی كه اعلام خرید كارگزاران یا قطعیت معامله مورد تردید باشد، رأی مدیرعامل “بورس” یا نماینده وی قطعی و لازم الاتباع می باشد.

ماده 18

معاملات عمده براساس “دستورالعمل معاملات عمده” انجام می شود.

ماده 19

نحوه و چگونگی وثیقه گذاری اوراق بهادار بر طبق “دستورالعمل توثیق اوراق بهادار” انجام می شود.

ماده 20

“بورس” موظف به رعایت قوانین پولی وبانكی، مصوبات بانك مركزی و شورای پول واعتبار در مورد “معاملات اعتباری” و ابلاغ این مصوبات و مصوبات “شورا”، “سازمان ” و هیئت مدیره بورس به كارگزاران است.

ماده 21

پذیرش اشتباهات سهوی كارگزاران درمورد معاملات تاحدی مجاز است كه در دستورالعمل “توقف معاملات” تعیین شده است.

ماده 22

كارگزاران موظف اند ضمن رعایت سفارش مشتریان از فرم هایی برای پذیرش سفارش های خریدوفروش مشتریان استفاده كنند كه از طرف “بورس” طراحی شده است.
سفارشی كه به صورت غیرحضوری از طریق تلفن، فاكس، و یا به شكل الكترونیك به كارگزار داده می شود، باید به نحوی انجام شود كه در دستورالعمل “نحوه انجام معاملات” تصریح شده است.

ماده 23

نحوه ادامه معاملات ناتمام اوراق بهادار در نشست معاملاتی بعدی، بر طبق “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” انجام می شود.

ماده 24

بازكردن و بستن نمادهای معاملاتی و صدور مجوز توقف نماد براساس “دستورالعمل توقف نمادها” انجام خواهد شد.

ماده 25

“بورس” موظف است اطلاعات لازم از جمله قیمت آغازین و پایانی، شاخص و میزان سهم شناور آزاد را برای تحلیل بازار و انجام معاملات عادلانه و مبتنی بر عرضه وتقاضا به نحو مقتضی در اختیار بازار قرار دهد.

ماده 26

نحوه انجام معاملات اوراق بهادار مختلف از جمله سهام، حق تقدم سهام، اوراق مشاركت، سبد سهام، و هر نوع اوراق بهاداری كه در بورس پذیرش می شوند، براساس “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد بود.

ماده ۲۷

میزان كارمزد دریافتی كارگزاران از هر طرف معامله به شرح زیر محاسبه می گردد:
در معاملات سهام هر یك از طرفین معامله كارمزدی از قرار ۴ در هزار مبلغ معامله به كارگزاری كه معامله را از طرف آنها انجام داده پرداخت خواهد كرد. در معاملات اوراق مشاركت هر یك از طرفین كارمزدی از قرار ۷۵/۰در هزار مبلغ معامله به كارگزار مربوط پرداخت خواهد كرد.

تبصره حداقل كارمزد معاملات 15.000 ریال است. حداكثر كارمزد كارگزاران در یك معامله 100میلیون ریال استدر معاملات اوراق مشاركت حداقل مبلغ كارمزد كارگزاران 20000 ریال و حداكثر آن 30 میلیون ریال است3.

ماده ۲۸

به منظور انجام پروژه‏های گسترش بورس به میزان ۳/۰ درصد از ارزش معامله سهام كه ۱۵/۰ درصد آن را خریدار و ۱۵/۰ درصد آن را فروشنده پرداخت می كند، توسط سازمان وصول و مستقیماً به حساب بانكی خاصی به نام سازمان كارگزاران بورس واریز می ‏شود. این وجوه منحصراً با تصویب شورای بورس به مصرف طرح‏ها و پروژه‏های توسعه بورس خواهد رسید. هرگونه دخل وتصرف در موجودی حساب بانكی مذكور توسط سازمان، بدون تصویب شورای بورس ممنوع می باشد. درصد یادشده از معاملات اوراق مشاركت دریافت نخواهد شد. درمورد سایر ابزارهای موردمعامله در بورس، درهر مورد موضوع در آیین نامه اوراق بهادار یادشده خواهد آمد.

تبصره حداكثر كارمزد موضوع این ماده در هر معامله 500 میلیون ریال می باشد كه از هریك از طرفین معامله دریافت می شود.

ماده 29

كارگزاران مكلف اند دفاتر سفارش های دریافتی خود را مطابق دستورالعمل های مربوطه ثبت و از فرم‏هایی كه سازمان مقرر می دارد استفاده كنند. مسؤولیت حفظ فرم های سفارش مكتوب و الكترونیك و اطمینان از صحت سفارش های انجام شده با كارگزاران است.

ماده 30

كارگزاران مكلف اند تمام وجوهی را كه از مشتریان خود برای انجام معامله دریافت می دارند، در پایان هر روز در حساب جاری مخصوصی كه نزد یكی از بانك ها و تحت عنوان “حساب جاری معاملاتی كارگزاری” به نام خود باز می كنند، منظور نمایند. در برگه مخصوصی كه سازمان برای منظورنمودن وجه تهیه می ‏كند، باید ذكر شود كه وجوه مزبور بابت فروش یا خرید چه تعداد سهام یا اوراق مشاركت متعلق به فروشنده یا خریدار (با ذكر نام و مشخصات فروشنده یا خریدار) می باشد. كارگزاران مجاز نیستند به هیچ وجه وجوه مشتری را برای مدتی خارج از زمان تعیین شده در دستورالعمل نزد خود نگاه دارند، و یا هرگز از محل وجوه آن ها، برای سایر مشتریان و یا كارگزاری خود، معامله ای انجام دهند. جزییات امر در آیین نامه “نحوه نگهداری وجوه مشتریان” خواهد آمد.

ماده ۳۱

كارگزاران و نمایندگان آن ها كه در امور مربوط به خریدوفروش سهام فعالیت دارند می‏توانند تا میزان نصاب های مندرج در زیر برای خود و افراد تحت تكفل خود، سهام به قیمت تابلو خریداری نمایند:

الف ) اعضای حقیقی و نمایندگان اشخاص حقوقی عضو هیئت مدیره و مدیرعامل و كاركنان شركت های كارگزاری جمعاً تا سقف ۲۵۰ میلیون ریال (به قیمت خرید).

ب ) شركت های كارگزاری تا سقف صددرصد سرمایه ثبت و پرداخت شده و یا هفتاد درصد ارزش ویژه حقوق صاحبان سهام شركت كارگزاری هركدام كه كمتر باشد.

تبصره كارگزاران عبارت اند از مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شركت‏های كارگزاری و نمایندگان كارگزاران عبارت اند از دارندگان گواهی های حرفه ای كه در بورس فعالیت می كنند.

ماده 32

درمورد انتقال سهام به مدیران و كاركنان واحدها، انتقال براساس مصوبه ” انتقال سهام به كاركنان شركت های پذیرفته شده در بورس” انجام خواهد شد.

ماده 33

تسویه معاملات در خارج از اتاق پایاپای و سیستم تسویه بورس فقط محدود به مواردی است كه در “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” می آید.

ماده 34

كارگزاران موظف اند مفاد این آیین‏نامه را رعایت و اجرا نمایند. درصورت عدم رعایت آن مشمول مقررات پیش بینی شده مربوطه خواهند شد.

ماده 35. دستورالعمل های اجرایی این آیین نامه پس از تصویب هیئت مدیره “سازمان ” و ابلاغ آن معتبر و لازم الاجراست.

توضیح مواد۲۷ و۲۸ تا تصویب كارمزدهای جدید به قوت خود باقی خواهد بود.

الحاقی
(مصوبه 30/6/83 شورای بورس)
با انجام برخی از معاملات در خارج از وقت قانونی به شرح ذیل موافقت می نماید:

۱ – سهامی كه به موجب قرادادهای منعقده مابین ارگانهای دولتی (مانند سازمان صنایع ملی ایران) و اشخاص حقوقی و حقیقی كه بنابر رای حكم تعیین شده توسط ریاست جمهوری یا هیئت وزیران و تنفیذ ریاست جمهوری می باید انتقال یابد، به قیمت توافق شده انجام شود.

۲ – سهامی كه به موجب مقررات قانونی به منظور تأدیه دیون دولت به سازمان تامین اجتماعی، سازمان بازنشستگی و غیره منتقل می شود، به قیمت تعیین شده یا قیمت تابلوی بورس انتقال یابد.

۳ – سهامی كه به سرمایه گذاری مربوط است كه به تصویب سازمان سرمایه گذاری خارجی رسیده است و از طریق آن مصوبه سهامداران خارجی اجازه یافته اند به قیمت تعیین شده در مصوبه آن سازمان سهام را خریداری نمایند.

الحاقی مصوبه ۱/۵/۱۳۸۷)
ضوابط نقل و انتقال سهام خارج از ساعت معاملات

ماده ۱

سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بازنشستگی كشوری یا سایر اشخاص، نهادها و سازمانهای مشابه كه سهامی را بابت طلب خود از دولت دریافت می كنند می توانند با رعایت مقررات بورس آن را به شركت های تحت مالكیت و كنترل خود كه حداقل ۹۵ درصد از سهام آنها را بصورت مستقیم یا غیرمستقیم در اختیار دارند، خارج از جلسه رسمی معاملات انتقال دهند.

ماده ۲

درخصوص معاملاتی كه قبلاً انجام شده است، سازمان ها یا نهادهای مذكور حداكثر ۳۰ روز پس از تاریخ ابلاغ این مصوبه می توانند نسبت به انتقال فوق الذكر و با قیمت پایانی روزانه سهم در تاریخ انتقال، اقدام نمایند.

ماده ۳

درخصوص معاملاتی كه پس از تاریخ این مصوبه انجام شود، انجام معامله انتقالی فوق الذكر حداكثر ۳۰ روز پس از انجام معامله انتقالی از دولت و با قیمت انتقال اولیه، امكان پذیر می باشد.

ماده ۴

این معاملات در نماد معاملاتی اصلی سهم با پرداخت كلیه هزینه ها و كارمزدهای معاملاتی مانند معاملات عادی انجام می شود.

ماده ۵

این ضوابط در ۵ ماده در مورخ ۱/۵/۱۳۸۷ به تصویب شورای عالی بورس رسید.

۱ – مصوبه ۲۴/۷/۸۵ شورای عالی بورس
۲ – مصوبه ۱۰/۷/۸۵ شورای عالی بورس
۳ – كارمزد معاملات اوراق مشاركت مصوب ۱/۵/۱۳۸۴ شورای بورس