نظام هویت معتبر در فضای مجازی كشور مصوب 1398

نظام هویت معتبر در فضای مجازی كشور مصوب 1398,06,09

در اجرای ماده 11 آیین نامه داخلی شورای عالی فضای مجازی، به پیوست مصوبه جلسه پنجاه و نهم مورخ 9 / 6 / 1398 شورای عالی با موضوع « نظام هویت معتبر در فضای مجازی كشور» كه طی نامه شماره 103357 / 98 مورخ 8 / 7 / 1398 به استحضار مقام معظم رهبری (مدظله العالی) رسیده است، برای اجرا ابلاغ می شود.

دبیر شورای عالی فضای مجازی سید ابوالحسن فیروز آبادی

نظام هویت معتبر در فضای مجازی كشور

مقدمه
برای هر نوع تعامل فنی، اقتصادی (پولی و مالی) فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اداری میان اشخاص، گروه ها، اشیاء خدمات، محتواها و مكان ها به هویت معتبر نیاز بوده و شكل گیری نظام قابل اطمینان برای هویت در فضای مجازی كشور ضروری است. در این نظام برای حصول اطمینان، بسته به نوع تعامل، دو دسته اطلاعات هویت ذاتی و اكتسابی موجودیت ها لازم بوده و برای تأمین و تأیید آن ها، نقش آفرینی دو نهاد معتبر نیاز است؛ «تأمین كنندگان شناسه (مشابه ثبت احوال) كه مسئولیت تأمین اطلاعات پایه هویتی موجودیت ها را در قالب شناسه های دایم یا موقت و واقعی یا مستعار بر عهده دارند» و «تأمین كنندگان صفت ها كه مسئولیت اعتبار بخشی به اطلاعات غیرپایه هویتی از قبیل مدرك تحصیلی و میزان اعتبار مالی را برعهده دارند و صفات ادعایی را تأیید یا رد می كنند».
هدف از ایجاد این نظام، استقرار زیست بوم تأمین كننده زیرساخت تعاملات آزادانه، سالم، پویا، مسئولانه و سودمند با رعایت حقوق فردی و جمعی در روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فناورانه بین انواع موجودیت ها در فضای مجازی است كه زمینه لازم را برای توسعه كسب و كارهای دیجیتال، سامانه های فنی، رسانه های تعاملی و خدمات اداری ایجاد می كند و در آن تأمین كنندگان شناسه ها و صفت ها با ارایه مجموع دو نوع اطلاع هویتی پایه و صفت ها، شناخت قابل اطمینان را برای طرفین تعامل فراهم می سازند.

ماده 1

تعاریف
1- 1-
موجودیت هر شخص، گروه شیء، خدمت، محتوا و مكان كه به صورت مستقل قابل شناسایی باشد؛
1- 2-
شناسه [پاورقی 1]: كدی كه برای ارجاع به اطلاعات هویتی پایه یك موجودیت واحد استفاده می شود؛
1- 3-
صفت [پاورقی 2]: مشخصه یا كیفیت انتسابی یا اكتسابی موجودیت كه در طول زمان تغییر می كند؛
1- 4-
اطلاعات پایه هویتی: اطلاعات شناسنامه ای موجودیت ها شامل نسبت های پایه بین آن ها كه به ندرت دچار تغیر می شوند؛
1- 5- 
هویت دیجیتالی مجموعه ای از اطلاعات پایه هویتی و صفت ها كه معرف یك موجودیت واحد است؛
1- 6-
تأمین كننده شناسه [پاورقی 3]: نهادی كه برای انواع تعاملات، اطلاعات پایه هویتی قابل استنادی از موجودیت ها را گواهی می كند و مسئولیت ثبت و راستی آزمایی هویت واقعی موجودیت ها تخصیص شناسه و صدور گواهی نامه هویت برای آن ها و در برخی تراكنش ها، احراز هویت آن ها را بر عهده دارد؛
1- 7-
تأمین كننده صفت ها [پاورقی 4] موجودیتی كه در تعاملات اعتبار صفت های موجودیت ها را گواهی می كند؛
1- 8-
چارچوب مبادله قابل اعتماد [پاورقی 5] ساز و كار ارتباط امن و قابل اعتماد بین موجودیت ها و تأمین كنندگان شناسه و صفت ها در زیست بوم است؛
1- 9-
لایه كاربرد: لایه ای كه در آن خدماتی فراتر از خدمات ارتباطی ثابت و سیار و خدمات میزبانی ارایه می شود.

پاورقی [1] Idcntiy

پاورقی [2] Attribute

پاورقی [3] IDP Idcutes

پاورقی [4] Ap:.Attributes provider

پاورقی [5] Trusted Framework

ماده 2

الزامات زیست بوم هویت معتبر در فضای مجازی
2- 1-
تأمین مقیاس مورد نیازبرای انواع كاربردها با قابلیت گسترش در كاربردهای آتی؛
2- 2-
تأمین سطوح اعتبار و اعتماد در تأمین اطلاعات هویت دیجیتالی به تناسب نوع تعامل؛
2- 3-
صیانت از حریم خصوصی اشخاص و حقوق عمومی جامعه؛
2- 4-
تناسب میان میزان اطلاعات ارایه شده از هر موجودیت با نوع تعامل با رعایت اختیار یا آگاهی موجودیت ها؛
2- 5-
تأمین ادله دیجیتال در ثبت و اعطای شناسه ها و گواهی ها و اعتبار بخشی صفت ها؛
2- 6-
رعایت امنیت اطلاعات هویت دیجیتالی و تناسب آن با نوع تعامل از طریق ایجاد چارچوب مبادله قابل اعتماد و اعطای گواهی موثق؛ [پاورقی 1]
2- 7-
مرتبط بودن اطلاعات هویتی پایه فضای مجازی با فضای فیزیكی؛
2- 8-
اتكاپذیری، تاب آوری ماندگاری، كاربری آسان، ساده بودن ساختار و تعامل پذیری میان اجراء زیست بوم؛
2- 9-
تضمین صحت، تمامیت، اعتبار، انكارناپذیری و استنادپذیری هویت موجودیت های فضای مجازی به تناسب نوع تعامل؛
2- 10-
افزایش شفافیت و كاهش گمنامی در فضای مجازی؛
2- 11-
ارتقاء و استمرار فرآیندهای احراز هویت در فضای مجازی؛

پاورقی [1] Credential

ماده 3

 خطوط اجرایی
3- 1-
هر تعاملی در فضای مجازی كشور باید با شناسه معتبر آغاز شود؛
3- 2-
همه عوامل ذی نقش در یك تعامل مسئول عملكرد خود هستند؛
3- 3-
موجودیت ها در شبكه ملی اطلاعات و هر شبكه دیگری كه درون یا مرتبط با آن قرار می گیرند، باید هویت احراز شده داشته باشند؛
3- 4-
چنانچه موجودیتی امكان تغییر شناسه را فراهم كند، باید امكان نگاشت شناسه قبل و بعد از تغییر را برای تأمین كننده شناسه مرتبط فراهم كند؛
3- 5-
كلیه ارایه دهندگان خدمات فنی، اقتصادی (پولی و مالی) فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اداری در كشور باید در چارچوب و منطبق بر نظام هویت معتبر در فضای مجازی كشور فعالیت و از پذیرش و گذردهی تعامل های فاقد هویت معتبر اجتناب كنند؛
3- 6-
امكان نگاشت بین شناسه های متنوع هر یك از عوامل دخیل در یك تعامل در لایه های مختلف ارتباطی، خدماتی، كاربری و محتوایی باید برای تأمین كننده شناسه مرتبط فراهم و هر تعامل در فضای مجازی كشور، بی واسطه یا با واسطه به شخصی منحصر به فرد منتهی شود؛
3- 7-
هر گونه اقدام با مشاركت در اختفاء یا جعل هویت از جمله عرضه ابزار و خدمات مرتبط ممنوع است؛
3- 8-
مسئولیت جبران خسارت ناشی از نقص الزامات و خطوط اجرایی موضوع مواد 2 و 3 این نظام، در چارچوب قوانین جاری كشور برعهده تأمین كننده شناسه و یا ارائه دهنده خدمت نقض كننده آن ها است؛
3- 9-
مركز ملی فضای مجازی با همكاری قوای مجریه و قضاییه ظرف مدت شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، پیش نویس مقررات و لوایح قانونی لازم برای استقرار نظام هویت معتبر در فضای مجازی كشور را تهیه كند؛
3- 10-
مركز ملی فضای مجازی گزارشی از اجرای این مصوبه را هر شش ماه یك بار به شورای عالی فضای مجازی ارائه كند.

ماده 4

 نگاشت نهادی
4- 1-
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تأمین كننده شناسه در لایه ارتباطی كشور بوده و مسئولیت تنظیم مقررات و اتخاذ تمهیدات لازم برای اجرای موارد ذیل را بر عهده دارد.
4- 1- 1-
احراز هویت متقاضیان و مشتركین داخلی و خارجی خدمات ارتباطی ثابت و سیار و خدمات میزبانی؛
4- 1- 2-
احراز هویت برخط موجودیت های بهره بردار خدمات عمومی ارتباطی ثابت و سیار و خدمات میزبانی؛
4- 1- 3-
ساماندهی و مدیریت نشانی های پروتكل اینترنت [پاورقی 1] و نام های دامنه در سطح ملی
4- 2 –
مركز ملی فضای مجازی به منظور ایجاد زیست بوم هویت فضای مجازی كشور در خصوص موارد زیر اقدام كند:
4- 2- 1-
احصای فهرست تأمین كنندگان شناسه ” لایه كاربرد “، برای ثبت، اعطای شناسه و گواهی به كلیه موجودیت های آن لایه با استفاده از ظرفیت، موجود اجرایی و ارایه نگاشت نهادی پیشنهادی به شورای عالی فضای مجازی؛
4- 2- 2-
تنظیم و ابلاغ طرح تحول و برنامه ملی هویت فضای مجازی؛
4- 2- 3-
تصویب و ابلاغ ضوابط و مقررات عمومی زیست بوم هویت فضای مجازی؛
4- 2- 4-
نظارت بر حسن اجرای تعهدات تأمین كنندگان شناسه و تأمین كنندگان ملی صفت ها.
4- 3-
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور استقرار زیست بوم هویت فضای مجازی كشور و در چارچوب ضوابط و مقررات عمومی ابلاغی موضوع بند 4 – 2- 3- نسبت به تعیین حوزه مشخص و متمركز برای «هماهنگی و برنامه ریزی ملی هویت فضای مجازی» با وظایف و اختیارات زیر اقدام كند:
4- 3- 1 –
تدوین پیش نویس طرح تحول و برنامه ملی هویت فضای مجازی ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه و ارایه به مركز فضای مجازی برای تنظیم و ابلاغ؛ در این طرح باید تأمین كنندگان ملی صفت ها در حوزه های مختلف و نگاشت نهادی آن ها و نیز خدمات كاربردی مبتنی بر احراز هویت خدمات ارتباطی تعیین و مشخص شوند؛
4- 3 – 2 –
استقرار چارچوب تعامل پذیری بین تأمین كنندگان شناسه، صفت ها و دیگر موجودیت ها؛ برای دوره گذار سه ساله، از طریق درگاه واحد بین تأمین كنندگان شناسه و تأمین كنندگان صفت ها، خدمات ارایه می شود؛
4- 3 – 3 –
ارایه گزارش فصلی از اقدامات و پیشرفت كار به مركز ملی فضای مجازی .
4- 4 –
تأمین كنندگان شناسه و تأمین كنندگان ملی صفت ها باید ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ طرح تحول و برنامه ملی هویت فضای مجازی موضوع بند 4 -2 -2، برنامه خود را تدوین و برای تصویب به مركز ملی فضای مجازی ارایه كنند.

پاورقی [1] Ip Address