آیین نامه سرمایه گذاری خارجی در بورس ها و بازارهای خارج از بورس

بسمه تعالی
«
با صلوات بر محمد و آل محمد»
‏وزارت امور اقتصادی و دارایی _ وزارت امور خارجه

هیأت وزیران در جلسه مورخ 29/1/1389 ‏بنا به پیشنهاد شماره 221159 مورخ 22/1/1387 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد بند (3) ماده (4) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران- مصوب 1384 – آیین نامه سرمایه گذاری خارجی در بورس ها و بازارهای خارج از بورس را به شرح زیر موافقت نمود:

آیین نامه سرمایه گذاری خارجی در بورس ها و بازارهای خارج از بورس

ماده 1

 اصطلاحات و واژه های مندرج در این آیین نامه در معانی مشروح زیر به كار می روند:

1قانون: قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1384 -.

2شورا: شورای عالی بورس و اوراق بهاردار.

3بورس: بورس اوراق بهادار دارای مجوز از شورا.

4بازار خارج از بورس: بازار خارج از بورس دارای مجوز از شورا.

5سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع ماده (5) قانون.

6شخص خارجی: هر یك از اشخاص زیر شخص خارجی محسوب می شود:

الف شخص حقیقی كه تابعیت ایران را نداشته باشد.

‏ب هر شخص حقوقی كه در كشوری غیر از ایران به ثبت رسیده باشد.

‏ج هر شخص حقوقی ثبت شده در ایران كه مجموع سهام اشخاص موضوع قسمت های (الف) و (ب) در سرمایه آن بیش از پنجاه درصد (50%) باشد، در صورتی كه صندوق سرمایه گذاری با سرمایه متغیر، شخص خارجی قلمداد شود، تا زمانی كه سهم اشخاص موضوع قسمت های (الف) و (ب) در سرمایه آن به چهل درصد (40%) تنزل نیابد، همچنان خارجی تلقی خواهد شد.

7متقاضی: شخص خارجی یا شخص ایرانی با سرمایه دارای منشأ خارجی كه طبق ماده (4) تقاضای دریافت مجوز معامله را به سازمان ارایه داده است.

8مجوز معامله: مجوزی كه بر اساس این آیین نامه به منظور خرید، فروش یا خرید و فروش اوراق بهادار در هر بورس یا بازار خارج از بورس از سوی سازمان به متقاضی اعطا می شود.

9سرمایه گذار خارجی: شخص خارجی كه مجوز معامله را از سازمان دریافت نموده باشد.

10سرمایه گذار خارجی راهبردی: سرمایه گذار خارجی كه قصد تملك بیش از ده درصد (10%) سهام یك شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس را دارد، یا پس از تملك سهام یك شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس یك كرسی هیأت مدیره آن شركت را در اختیار بگیرد.

11‏وجوه قابل انتقال: مبلغی به ریال كه بر اساس تبصره (1) ماده (10) محاسبه و اعلام می شود.

12عایدات سرمایه ای: تفاوت قیمت فروش اوراق بهادار با قیمت خرید آن است.

ماده 2

 اشخاص خارجی با رعایت این آیین نامه و پس از دریافت مجوز معامله، مجاز به معامله اوراق بهادار در بورس یا بازار خارج از بورس در حدود قید شده در مجوز معامله می باشند. سایر مقررات حاكم بر معامله و فعالیت اشخاص خارجی در بورس یا بازار خارج از بورس، همان مقررات حاكم بر اشخاص ایرانی خواهد بود.

ماده 3

 سرمایه گذار خارجی مجاز است تا سقف های تعیین شده در قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی – مصوب 1380 – در بورس یا بازار خارج از بورس سرمایه گذاری كند، مگر اینكه شورا در برخی موارد محدودیت هایی را در نظر بگیرد.

ماده 4

 اشخاص خارجی برای دریافت مجوز معامله اوراق بهادار در هر بورس یا بازار خارج از بورس باید اطلاعات و مدارك لازم را به همراه تقاضانامه ای براساس فرم های سازمان به سازمان ارایه نمایند.

تبصره 1اشخاص ایرانی می توانند به منظور استفاده از تسهیلات و مزایای پیش بینی شده در ماده (10) این
آیین نامه، برای سرمایه گذاری آن بخش از سرمایه های خود كه منشأ خارجی دارد در بورس یا بازار خارج از بورس، با ارایه اطلاعات، مدارك و تقاضانامه موضوع این ماده به سازمان، مجوز معامله دریافت نمایند.

تبصره 2متقاضی موظف است هر گونه تغییر در اطلاعات ارایه شده را به سازمان منعكس نماید.

تبصره 3مدارك موضوع این ماده باید به زبان فارسی یا انگلیسی ارایه شوند و به ترتیبی كه سازمان تعیین
می كند به تأیید مراجع صلاحیت دار برسند.

ماده 5

 سازمان موظف است ظرف هفت روز كاری پس از دریافت اطلاعات و مدارك كامل موضوع ماده (4)، مجوز معامله را صادر و به متقاضی یا نماینده ی وی اعلام كند.

ماده 6 

 شخصی كه مجوز معامله دریافت می كند موظف است به درخواست سازمان، اطلاعات، اسناد و مدارك لازم را به سازمان، بورس یا بازار خارج از بورس یا مراجع دیگر ارایه نماید. در صورتی كه وی اطلاعات و مدارك مربوط را به موقع به اشخاص تعیین شده تسلیم نكند، سازمان می تواند مجوز معامله سرمایه گذار خارجی را در خصوص خرید اوراق بهادار تعلیق یا لغو نماید. در این صورت، سرمایه گذار خارجی در دوران تعلیق یاد شده یا پس از لغو مجوز خرید فقط دارای حق فروش اوراق بهاداری كه به نام خود خریده است، می باشد.

ماده 7

 محدودیت تملك سهام توسط سرمایه گذاران خارجی غیر راهبردی در هر بورس یا بازار خارج از بورس، به شرح زیر است:

1‏تعداد سهام در مالكیت مجموع سرمایه گذاران خارجی نباید از بیست درصد (20%) مجموع تعداد سهام
شركت های پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس یا بیست درصد (20%) تعداد سهام هر شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس بیشتر باشد.

2‏تعداد سهام در مالكیت هر سرمایه گذار خارجی در هر شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس
نمی تواند از ده درصد (10%) تعداد سهام آن شركت بیشتر باشد.

تبصره 1بورس یا بازار خارج از بورس ضمن اطلاع رسانی موظف است ابزارهای لازم به منظور اجرای این ماده را فراهم نماید.

تبصره 2در صورتی كه سازمان پس از بررسی، تشخیص دهد كه نصاب بند (2) در اثر فعل سرمایه گذار خارجی غیرراهبردی نقض شده است، سرمایه گذار خارجی به عنوان سرمایه گذار راهبردی تلقی می شود.

تبصره 3محدودیت های اعمال شده برای تملك سهام بانك ها و نهادها و واسطه های پولی، موضوع ماده (5) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست های كلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی – مصوب 1387 – در این آیین نامه نیز لازم الرعایه است.

ماده 8

 سرمایه گذار خارجی راهبردی پس از خرید سهام نمی تواند تا دو سال بدون مجوز سازمان، اصل سهام خریداری شده را بفروشد. فروش این گونه سهام مستلزم رعایت مقررات معاملات عمده سهام در بورس یا بازار خارج از بورس می باشد.

تبصره 1در صورتی كه به علت افزایش سرمایه شركت مربوط، درصد مالكیت سرمایه گذار خارجی راهبردی به گونه ای كاهش یابد كه وی از شمول تعریف بند (9) ماده (1) خارج گردد، مقررات سرمایه گذار خارجی غیرراهبردی بر وی حاكم خواهد شد.

تبصره 2فروش حق تقدم سهام از محدودیت های این ماده مستثنی است.

ماده 9

 معامله سهام شركت های پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس توسط نهاد مالی كه شخص خارجی محسوب می شود، مشمول محدودیت های این آیین نامه نیست و مشمول همان محدودیت هایی است كه نهادهای مالی مشابه ایرانی دارند، مشروط به این كه:

انهاد مالی یاد شده مجوز تأسیس یا فعالیت خود را طبق قانون و مقررات مربوط به آن، از سازمان دریافت كرده باشد.

2‏معاملات یاد شده به تشخیص سازمان و به منظور ارایه خدمات تخصصی نهاد مالی از قبیل تعهد خرید سهام صورت پذیرد.

ماده 10

 اشخاص خارجی یا ایرانی با دریافت مجوز معامله، مجاز به افتتاح حساب های ارزی و ریالی، انتقال ارز به داخل ایران و تبدیل آن به ریال و بالعكس در بانك های ایرانی برای انجام عملیات بانكی و سرمایه گذاری خود هستند. انتقال اصل سرمایه، عایدات سرمایه ای و سودهای نقدی دریافتی توسط اشخاص ‏دارای مجوز معامله به خارج از ایران با رعایت مقررات ارزی كشور و سایر ضوابط و مقررات مربوط مجاز خواهد بود. بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران موظف است، معادل ارزی وجوه قابل انتقال را كه به شرح تبصره (1) محاسبه و اعلام
می شود، در صورت تك نرخی بودن ارز به نرخ رایج در شبكه رسمی كشور، و در غیر این صورت به نرخ بازار آزاد، در اختیار سرمایه گذار خارجی یا سرمایه گذار ایرانی دارای مجوز قرار دهد. در شرایط خاص به تشخیص بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران مبلغ یاد شده طی یك سال و به فاصله چهار ماه و در اقساط برابر قابل پرداخت است. دستورالعمل لازم برای اجرای این ماده ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، به تصویب وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران خواهد رسید.

تبصره 1وجوه قابل انتقال به درخواست سرمایه گذار خارجی یا سرمایه گذار ایرانی دارای مجوز معامله، توسط سازمان محاسبه و به بانك مركزی اعلام می گردد. ضوابط مربوط به چگونگی تعیین منشأ خارجی سرمایه و چگونگی محاسبه وجوه قابل انتقال به پیشنهاد سازمان به تصویب شورا می رسد.

تبصره 2هر گونه ممنوعیت انتقال ارز از كشور كه در مقررات وضع شده یا می شود، شامل وجوه قابل انتقال
نمی گردد.

تبصره 3در صورتی كه شخصی ایرانی دارای سرمایه با منشأ خارجی یا سرمایه گذار خارجی مجوز سرمایه گذاری خارجی موضوع قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی – مصوب 1380 – را دریافت نموده باشد، علاوه بر تسهیلات موضوع این ماده، از مزایا و تسهیلات پیش بینی شده در قانون یاد شده از جمله تسهیلات پیش بینی شده برای نقل و انتقال سرمایه خود به داخل یا خارج از ایران نیز برخوردار است.

ماده 11

 موارد زیر از شمول مواد (7) و (8) خارج است و مقررات لازم در مورد آنها بر اساس بندهای (13)، (14) و (15) ماده (4) قانون به تصویب شورا می رسد:

اسهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس كه هم زمان در بورس یا بازار خارج از بورس كشور دیگری پذیرفته شده اند.

2‏آن بخش از سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس كه برای معامله اشخاص خارجی در كشور دیگر به هر طریق اختصاص یابد.

3‏اوراق بهادار صادر شده توسط ناشر خارجی كه در بورس یا بازار خارج از بورس ایرانی پذیرفته شده باشند.

4‏آن بخش از سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس كه به صورت ارزی معامله
می شوند.

ماده 12

 تملك سایر اوراق بهادار از قبیل اوراق مشاركت برای سرمایه گذار خارجی تابع سقف های تعیین شده توسط شورا خواهد بود.

ماده 13

 دستورالعمل اجرایی این آیین نامه به تصویب شورا می رسد. در دستورالعمل اجرایی این آیین نامه، تمام یا برخی از وظایف و اختیارات سازمان، قابل تفویض به بورس ها، بازارهای خارج از بورس، ‏كانون ها، شركت های سپرده گذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و كارگزاران می باشد. در صورت تفویض، سازمان موظف است بر عملكرد اشخاص یاد شده نظارت نماید.

ماده 14

 از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، آیین نامه اجرایی بند (ج) ماده (15) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1383 -، موضوع تصویبنامه شماره 15619/ت33070هـ مورخ 16/3/1384 ‏لغو می گردد.

محمدرضا رحیمی – معاون اول رییس جمهور