قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به كنوانسیون تحدید مسئولیت برای دعاوی دریایی مصوب 1393,03,05
ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده میشود به كنوانسیون تحدید مسؤولیت برای دعاوی دریایی مورخ نوزدهم نوامبر یكهزار و نهصد و هفتاد و شش میلادی (۲۸ /۸ /۱۳۵۵ هجری شمسی) به شرح پیوست مشتمل بر بیست و سه ماده ملحق گردد و اسناد الحاق را نزد امین اسناد كنوانسیون تودیع نماید.
تبصره ۱ـ به موجب بند (۱) ماده (۱۸) كنوانسیون، جزءهای (ت) و (ث) بند (۱) ماده (۲) آن، توسط دولت جمهوری اسلامی ایران اعمال نمیشود.
تبصره ۲ـ رعایت اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه بازنگری یا اصلاح كنوانسیون و بازنگری مقادیر تحدید و واحد محاسبه یا واحد پولی در اجرای مواد (۲۰) و (۲۱) الزامی است.
كنوانسیون تحدید مسؤولیت برای دعاوی دریایی
(مصوب ۱۹ نوامبر ۱۹۷۶ میلادی برابر با ۲۸ /۸ /۱۳۵۵ هجری شمسی)
دولتهای عضو این كنوانسیون؛
با تشخیص مطلوبیت تعیین برخی قواعد یكسان مربوط به تحدید مسؤولیت دعاوی دریایی از طریق توافق؛
تصمیم گرفتهاند بدین منظور كنوانسیونی را منعقد نمایند و در این باره به صورت زیر توافق نمودهاند:
فصل اول ـ حق تحدید
ماده ۱ـ اشخاص محق به محدود كردن مسؤولیت
۱ـ مالكین كشتی و نجاتدهندگان به نحوی كه در ادامه تعریف شدهاند، میتوانند مسؤولیت خود را طبق قواعد این كنوانسیون برای دعاوی دریایی مذكور در ماده (۲) محدود نمایند.
۲ـ اصطلاح «مالك كشتی» یعنی مالك، اجارهكننده، مدیر و بهرهبردار یك كشتی دریاپیما
۳ـ نجات دهنده یعنی هر شخص ارائه دهنده خدمات در ارتباط مستقیم با عملیات نجات. عملیات نجات، عملیات موضوع جزءهای (ت)، (ث) و (ج) بند (۱) ماده (۲) را نیز شامل میشود.
۴ـ اگر هر یك از دعاوی مقرر در ماده (۲) علیه هر شخصی اقامه شود كه مالك كشتی یا نجاتدهنده برای فعل، مسامحه یا تقصیر آن شخص، مسؤول است، چنین شخصی محق خواهد بود خود را از تحدید مسؤولیت مقرر در این كنوانسیون، بهرهمند نماید.
۵ ـ در این كنوانسیون مسؤولیت مالك كشتی شامل مسؤولیت دعوی اقامه شده علیه خود كشتی نیز خواهد شد.
۶ ـ بیمهگر مسؤولیت دعاوی مشـمول تحدید مـسؤولیت، طبق قـواعد این كنوانسیون، حق بهرهمندی از منافع این كنوانسیون را به همان میزان خود بیمهگزار خواهد داشت.
۷ـ عمل استناد به تحدید مسؤولیت، پذیرش مسؤولیت را ایجاب نمیكند.
ماده ۲ـ دعاوی مشمول تحدید
۱ـ با رعایت مواد (۳) و (۴)، دعاوی زیر، مبنای مسؤولیت هرچه باشد، مشمول تحدید مسؤولیت خواهند بود:
(الف) دعاوی مربوط به از دست دادن جان یا جراحت شخصی یا تلف یا خسارت به اموال (از جمله خسارت به تجهیزات لنگرگاهی، حوضچهها و آبراهها و وسایل كمك ناوبری)، كه در كشتی یا در رابطه مستقیم با عملیات كشتی یا عملیات نجات روی دهد و ضرر و زیان تبعی ناشی از این موارد
(ب) دعاوی مربوط به ضرر و زیان ناشی از تأخیر در حمل كالا، مسافرین یا بار آنها از طریق دریا
(پ) دعاوی مربوط به سایر ضرر و زیانهای ناشی از نقض حقوقی غیر از حقوق قراردادی كه در ارتباط مستقیم با بهرهبرداری از كشتی یا عملیات نجات روی میدهد.
(ت) دعاوی مربوط به بالاآوردن، انتقال، منهدم كردن یا بیخطر كردن كشتیای كه غرق شده، تبدیل به لاشه شده، به گل نشسته یا از آن اعراض شده از جمله هر چیزی كه در چنین كشتیای وجود دارد یا وجود داشته است.
(ث) دعاوی مربوط به انتقال، منهدم كردن یا بیخطر كردن كالای كشتی
(ج) دعاوی شخصی غیر از شخص مسؤول در مورد اقدامات متخذه به منظور دفع یا تقلیل ضرر و زیان برای چیزی كه شخص مسؤول میتواند مسؤولیت خود را طبق این كنوانسیون محدود نماید و ضرر و زیان بعدی ناشی از چنین اقداماتی؛
۲ ـ دعاوی مذكور در بند (۱)، حتی اگر از طریق اقامه دعوای ثانوی یا جبران خسارت به موجب قرارداد یا به نحو دیگر اقامه شده باشد، مشمول تحدید مسؤولیت خواهند بود. با این حال، دعاوی مذكور در جزءهای (ت)، (ث) و (ج) ماده (۱) تا حدی كه این دعاوی مربوط به اجرت به موجب قراردادی با شخص مسؤول باشند، مشمول تحدید مسؤولیت نخواهند شد.
ماده ۳ـ دعاوی مستثنی از تحدید
قواعد این كنوانسیون نسبت به موارد زیر اعمال نخواهد شد:
(الف) دعاوی برای نجات یا حقالسهم در خسارت مشترك
(ب) دعاوی برای خسارت آلودگی نفتی به معنی مذكور در كنوانسیون بینالمللی مسؤولیت مدنی ناشی از خسارت آلودگی نفتی مورخ ۲۹ نوامبر ۱۹۶۹ (۸ /۹ /۱۳۴۸) یا هر اصلاحیه یا تشریفات (پروتكل) آن كه لازمالاجراء باشد؛
(پ) دعاوی مشمول هر كنوانسیون بینالمللی یا قوانین و مقررات ملی حاكم بر تحدید مسؤولیت یا ممنوعیت تحدید مسؤولیت خسارات اتمی
(ت) دعاوی علیه مالك كشتی اتمی برای خسارات اتمی
(ث) دعاوی مستخدمان مالك كشتی یا نجاتدهنده كه وظایف آنها مرتبط با كشتی یا عملیات نجات است از جمله دعاوی ورثه آنها، بستگان یا سایر اشخاصی كه حق طرح چنین دعاویای را دارند، اگر به موجب قانون حاكم بر قرارداد خدمت بین مالك كشتی یا نجاتدهنده و چنین مستخدمانی، مالك كشتی یا نجاتدهنده محق بر تحدید مسؤولیت خود در رابطه چنین دعاویای نباشد، یا اگر او توسط قانون مزبور تنها مجاز به تحدید مسؤولیت خود تا میزانی بیش از میزان مقرر در ماده (۶) باشد.
ماده ۴ـ رفتار مانع از تحدید
شخص مسؤول، از حق تحدید مسؤولیت خود برخوردار نخواهد شد، اگر ثابت شود كه ضرر و زیان از فعل یا ترك فعل شخصی وی كه با قصد ایجاد چنین ضرر و زیانی ارتكاب یافته یا از روی بیاحتیاطی یا علم به این كه میتوانسته است به چنان ضرر و زیانی منتج گردد، ناشی شده باشد.
ماده ۵ ـ دعاوی متقابل
در مواردی كه شخصی كه محق بر تحدید مسؤولیت به موجب قواعد این كنوانسیون است، دعوایی علیه خواهان داشته باشد كه ناشی از همان واقعه باشد، مطالبات مربوط آنها در مقابل یكدیگر تهاتر میشود و مفاد این كنوانسیون تنها نسبت به مازاد ـ اگر وجود داشته باشد ـ اعمال خواهد شد.
فصل دوم ـ حدود مسؤولیت
ماده ۶ ـ حدود عمومی
۱ـ حدود مسؤولیت برای دعاویای غیر از موارد مذكور در ماده (۷)، كه در هر واقعه معینی ایجاد میشود، به نحو زیر محاسبه خواهد شد:
(الف) در مورد دعاوی از دست دادن جان یا جراحت شخصی:
(۱) ۰۰۰ /۳۳۳ واحد محاسبه برای كشتیای كه ظرفیت آن از ۵۰۰ تن بیشتر نباشد.
(۲) برای كشتیای با ظرفیت بیشتر از آن، مقادیر زیر به اضافه آنچه در بند (۱) ذكر شد:
از ۵۰۱ تا ۰۰۰ /۳ تن، ۵۰۰ واحد محاسبه برای هر تن
از ۰۰۱ /۳ تا ۰۰۰ /۳۰ تن، ۳۳۳ واحد محاسبه برای هر تن
از ۰۰۱ /۳۰ تا ۰۰۰ /۷۰ تن، ۲۵۰ واحد محاسبه برای هر تن
بیشتر از ۰۰۰ /۷۰ تن، ۱۶۷ واحد محاسبه برای هر تن
(ب) در مورد هر دعوای دیگر:
(۱) ۰۰۰ /۱۶۷ واحد محاسبه برای كشتیای كه ظرفیت آن از ۵۰۰ تن بیشتر نباشد،
(۲) برای كشتیای با ظرفیت بیشتر از آن، مقادیر زیر به اضافه آنچه در بند (۱) ذكر شد:
از ۵۰۱ تا ۰۰۰ /۳۰ تن، ۱۶۷ واحد محاسبه برای هر تن
از ۰۰۱ /۳۰ تا ۰۰۰ /۷۰ تن، ۱۲۵ واحد محاسبه برای هر تن؛ و
بیشتر از ۰۰۰ /۷۰ تن، ۸۳ واحد محاسبه برای هر تن
۲ـ در مواردی كه میزان محاسبه شده طبق جزء (الف) بند (۱)، برای پرداخت دعاوی مذكور در آن جزء به طور كامل، كافی نباشد مقدار محاسبه شده طبق جزء (ب) بند (۱) برای پرداخت مابهالتفاوت پرداخت نشده مطالبات به موجب جزء (الف) بند (۱) قابل وصول خواهد بود و چنین مابهالتفاوت پرداخت نشدهای، از نظر قابلیت تقویمی، با دعاوی مذكور به موجب جزء (ب) بند (۱) در یك ردیف قرار میگیرد.
۳ـ با این حال، بدون لطمه به حق دعاوی از دست دادن جان یا جراحات شخصی طبق بند (۲)، یك دولت عضو میتواند در قانون ملی خود مقرر دارد كه دعاوی در مورد خسارت به تجهیزات لنگرگاهی، حوضچه و آبراهها و وسایل كمك ناوبری چنین تقدمی را بر سایر دعاوی به موجب جزء (ب) بند (۱) به نحوی كه توسط قانون مزبور مقرر میشود، خواهد داشت.
۴ـ حدود مسؤولیت برای هر نجاتدهندهای كه از هیچگونه كشتی عملیات انجام نمیدهـد یا در مورد هر نجاتدهندهای كه تنها بر روی كشتی عملیات انجام میدهد یا در مورد آنچه كه او خدمات نجات را برای آن انجام میدهد، برمبنای ظرفیت ۱۵۰۰ تن محاسبه خواهد شد.
۵ ـ از نظر این كنوانسیون، ظرفیت كشتی، ظرفیت ناخالص محاسبه شده طبق قواعد اندازهگیری ظرفیت مندرج در ضمیمه (۱) كنوانسیون بینالمللی در مورد اندازه گیری ظرفیت كشتیها مصوب ۱۹۶۹ (۱۳۴۸) میباشد.
ماده ۷ـ حد برای دعاوی مسافر
۱ـ در مورد دعاوی ناشی از هر واقعه معین برای از دست دادن جان مسافرین كشتی یا جراحت شخصی آنها، حد مسؤولیت مالك آن كشتی به میزان ۶۶۶ /۴۶ واحد محاسبه ضرب در تعداد مسافرینی خواهد بود كه كشتی طبق گواهینامه آن مجاز به حمل است، اما این میزان بیش از ۲۵ میلیون واحد محاسبه نخواهد بود.
۲ ـ از نظر این ماده، «دعاوی از دست دادن جان یا ورود جراحات شخصی به مسافرین یك كشـتی» یعـنی هر دعوای اقامه شـده توسط شخص حملشده در آن كشتی یا از طرف او:
(الف) به موجب قرارداد حمل مسافر، یا
(ب) كه با رضایت متصدی حمل، همراه یك وسیله نقلیه یا حیوانات زندهای است كه تحت پوشش قرارداد حمل كالا هستند.
ماده ۸ ـ واحد محاسبه
۱ـ واحد محاسبه مذكور در مواد (۶) و (۷) «حق برداشت ویژه» به گونه تعریف شده توسط صندوق بینالمللی پول است. مقادیر مذكور در مواد (۶) و (۷) باید به پول رایج ملی كشوری كه در آنجا تحدید مسؤولیت درخواست شده است، براساس ارزش آن پول رایج در تاریخی كه صندوق تحدید باید تشكیل شده باشد، پرداخت صورت گرفته باشد، یا تضمینی ارائه شده باشد كه به موجب قوانین و مقررات آن كشور معادل چنین پرداختی باشد، تبدیل شود. ارزش پول ملی هر دولت عضوی كه عضو صندوق بینالمللی پول است، برحسب حق برداشت ویژه، طبق روش ارزیابی مورداستفاده صندوق بینالمللی پول كه در تاریخ مورد نظر برای عملیات و معاملات آن معمول است، محاسبه خواهد شد. ارزش پول ملی هر دولت عضوی كه عضو صندوق بینالمللی پول نیست بر حسب حق پرداخت ویژه، طبق روش تعیینشده توسط آن دولت عضو محاسبه خواهد شد.
2ـ با این حال، آن دولتهایی كه عضو صندوق بینالمللی پول نیستند و قانون آنها اجازه اعمال مفاد بند (1) را نمیدهد میتوانند در زمان امضاء ، بدون قید تحدید تعهد در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب یا در زمان تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق یا در هر زمانی بعد از موارد مزبور، اعلام نمایند كه حدود مسؤولیت مقرر در این كنوانسیون كه باید در سرزمینهای آنها اعمال شود، به ترتیب زیر تعیین خواهد شد:
(الف) در مورد جزء (الف) بند (1) ماده (6) به میزان زیر:
(1) 5 میلیون واحد پولی برای كشتیای كه ظرفیت آن كمتر از 500 تن باشد.
(2) برای كشتیای با ظرفیت بیشتر از آن، مقادیر زیر به اضافه آنچه در بند (1) ذكر شد:
از 501 تا 000 /3 تن، 500 /7 واحد پولی برای هر تن
از 001 /3 تا 000 /30 تن، 000 /5 واحد پولی برای هر تن
از 001 /30 تا 000 /70 تن، 750 /3 واحد پولی برای هر تن؛ و
بیشتر از 000 /70 تن، 500 /2 واحد پولی برای هر تن
(ب) در مورد جزء (ب) بند (1) ماده (6)، به میزان زیر:
(1) 25 میلیون واحد پولی برای كشتیای با ظرفیت كمتر از 500 تن،
(2) برای كشتیای با ظرفیت بیشتر از آن، مقادیر زیر به اضافه آنچه در بند (1) ذكر شده است:
از 501 تا 000 /30 تن، 500 /2 واحد پولی برای هر تن
از 001 /30 تا 000 /70 تن، 850 /1 واحد پولی؛ برای هر تن؛ و
بیش از 000 /70 تن، 250 /1 واحد پولی برای هر تن
(پ) در مورد بند (1) ماده (7)، میزان 000 /70 واحد پولی ضرب در تعداد مسافرینی كه كشتی طبق گواهینامه آن مجاز به حمل است اما بیش از 375 میلیون واحد پولی نمیباشد.
بندهای (2) و (3) ماده (6)، به ترتیب در مورد جزءهای (الف) و (ب) این بند اعمال میشود.
۳ـ واحد پولی موضوع بند (۲) معادل شصت و پنج و نیم میلیگرم طلا با عیار نهصد در هزار است. تبدیل مقادیر موضوع بند (۲) به پول ملی طبق قانون دولت مربوط انجام خواهد گرفت.
۴ـ محاسبه مذكور در جمله آخر بند (۱) و تبدیل مذكور در بند (۳) به چنان روشی عمل خواهد شد كه تا حد امكان در پول رایج دولت عضو، نشانگر همان ارزش واقعی مقادیر مذكور در مواد (۶) و (۷) باشد كه در آنجا به واحد محاسبه بیان شده است. دولتهای عضو روش محاسبه به موجب بند (۱) یا نتیجه تبدیل مذكور در بند (۳) را حسب مورد، در زمان امضاء بدون قید تحدید تعهد در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب، یا هنگام تسلیم سند موضوع ماده (۱۶) و هر زمان كه تغییری در هر یك از آنها رخ دهد، به امین اسناد اطلاع خواهند داد.
ماده ۹ـ جمع دعاوی
۱ـ حدود مسؤولیت تعیین شده طبق ماده (۶) در مورد مجموع همه دعاوی كه از هر واقعه معینی ناشی میشود به صورت زیر اعمال خواهد شد:
(الف) علیه شخص یا اشخاص مذكور در بند (۲) ماده (۱) و هر شخصی كه برای فعل، مسامحه یا تقصیر او، آن شخص یا اشخاص، مسؤول هستند؛ یا
(ب) علیه مالك كشتیای كه از آن كشتی خدمات نجات ارائه میگردد و نجاتدهنده یا نجاتدهندگانی كه از چنین كشتیای عملیات انجام میدهند و هر شخصی كه برای فعل ، مسامحه یا تقصیر او، آن شخص یا اشخاص، مسؤول هستند.
(پ) علیه نجاتدهنده یا نجاتدهندگانی كه از كشتی عملیات انجام نمیدهند یا كسانی كه فقط در كشتی عملیات انجام میدهند یا در رابطه با آنچه كه نسبت به آن، خدمات نجات انجام گرفته و هر شخصی كه برای فعل، مسامحه یا تقصیر او، آن شخص یا اشخاص، مسؤول هستند.
۲ـ حدود مسؤولیت معین شده طبق ماده (۷)، در مورد مجموع تمام دعاوی موضوع آن ماده كه ممكن است در هر واقعه معینی ایجاد شده باشد علیه شخص یا اشخاص مذكور در بند (۲) ماده (۱) در رابطه با كشتی موضوع ماده (۷) و هر شخصی كه برای فعل، مسامحه یا تقصیر او، آن شخص یا اشخاص، مسؤول هستند، اعمال خواهد شد.
ماده ۱۰ـ تحدید مسؤولیت بدون تشكیل صندوق تحدید
۱ـ به رغم تشكیل نشدن صندوق تحدید به نحو مذكور در ماده (۱۱)، تحدید مسؤولیت میتواند مورداستناد قرار گیرد. با این حال، یك دولت عضو میتواند در قانون ملی خود مقرر دارد كه وقتی دعوایی در دادگاههای آن برای اجرای مطالبه مشمول تحدید اقامه میشود، شخص مسؤول تنها درصورتی میتواند به حق تحدید مسؤولیت استناد كند كه صندوق تحدید طبق مفاد این كنوانسیون تشكیل شده باشد یا در زمان استناد به حق تحدید مسؤولیت، ایجاد شود.
۲ـ اگر تحدید مسؤولیت بدون ایجاد صندوق تحدید مورد استناد قرار گیرد، مفاد ماده (۱۲) به همین نسبت اعمال خواهد شد.
۳ـ تشریفات اجرایی ناشی از قواعد این ماده طبق قانون ملی دولت عضوی كه دعوا در آنجا اقامه شده است، تعیین خواهد شد.
فصل سوم ـ صندوق تحدید
ماده ۱۱ـ ایجاد صندوق
۱ـ هر شخصی كه مسؤولیت او مورد ادعاست میتواند در رابطه با دعاوی مشمول تحدید، صندوقی نزد دادگاه یا مرجع صالح دیگر در هر دولت عضوی كه در آنجا جریان رسیدگی برقرار گردیده است، ایجاد كند. صندوق به مبلغ مقادیر مذكور در مواد (۶) و (۷) به همراه هزینه های مالی آن ـ آنگونه كه در مورد دعاویای كه شخص مزبور برای آنها ممكن است مسؤول باشد قابل اعمال است ـ از تاریخ وقوع حادثه منجر به مسؤولیت تا تاریخ ایجاد صندوق، ایجاد خواهد شد. هر صندوقی كه به این شكل ایجاد شده است، تنها برای پرداخت در دعاویای كه درخصوص آنها، تحدید مسؤولیت میتواند مورداستناد قرار گیرد، قابل مراجعه خواهد بود.
۲ـ صندوق میتواند از طریق تودیع مبلغ معین، یا ارائه تضمین قابلقبول به موجب قوانین و مقررات دولت عضوی كه صندوق در آنجا ایجاد شده است و از سوی دادگاه یا دیگر مقام صالح كافی محسوب شده است، تشكیل شود.
۳ـ صندوقی كه توسط یكی از اشخاص مذكور در جزءهای (الف)، (ب) یا (پ) بند (۱) یا بند (۲) ماده (۹) یا بیمهگر او ایجاد شده است، چنین تلقی خواهد شد كه به ترتیب توسط تمام اشخاص مذكور در جزءهای (الف)، (ب) یا (پ) بند (۱) یا بند (۲)، ایجاد شده است.
ماده ۱۲ـ توزیع وجه صندوق
۱ـ وجه صندوق، با رعایت مفاد بندهای (۱)، (۲) و (۳) ماده (۶) و ماده (۷) بین خواهانها به نسبت سهم دعاوی اثبات شده آنها علیه صندوق، توزیع خواهد شد.
۲ ـ اگر پیش از توزیع وجه صندوق، شخص مسؤول یا بیمهگر او، دعوی علیه صندوق را حل و فصل نماید. چنین شخصی از طریق جانشینی، حقوقی را كه شخصی كه بدین شكل خسارت او جبران شده است میتوانسته به موجب این كنوانسیون بهرهمند شود، تا میزانی كه پرداخت كرده است، به دست خواهد آورد.
۳ـ حق جانشینی مقرر در بند (۲) تنها تا حدودی كه جانشینی مزبور به موجب قانون ملی حاكم تجویز شده است میتواند توسط اشخاصی غیر از اشخاص فوقالذكر در مورد هر میزان غرامتی كه آنها ممكن است پرداخت كرده باشند، نیز اعمال شود.
۴ـ درصورتی كه شخص مسؤول یا هر شخص دیگری اثبات كند كه او در تاریخی مؤخر مجبور به پرداخت تمام یا بخشی از چنین میزانی از غرامت ـ كه در رابطه با آن چنین شخصی میتوانسته حق جانشینی را در اجرای بندهای (۲) و (۳) به دست آورد اما غرامت قبل از تقسیم وجه صندوق پرداخت شده بوده است ـ خواهد بود، دادگاه یا مرجع صالح دیگر كشوری كه صندوق در آنجا ایجاد شده است میتواند دستور دهد كه به طور موقت مبلغی كافی كنار گذاشته شود تا چنین شخصی را قادر سازد در آن تاریخ مؤخر دعوی خود را علیه صندوق به اجراء گذارد.
ماده ۱۳ـ ممنوعیت سایر اقدامات
۱ـ در مواردی كه صندوق تحدیدی طبق ماده (۱۱) تشكیل شده است، هر شخصی كه دعوایی را علیه صندوق مطرح كرده باشد، از اعمال هر حقی در رابطه با چنین دعوایی علیه سایر داراییهای شخصی كه صندوق توسط او یا از طرف او تشكیل شده است، ممنوع خواهد شد.
۲ـ پس از این كه صندوق تحدیدی طبق ماده (۱۱) ایجاد شد، هر كشتی یا سایر اموال متعلق به شخصی كه از طرف او صندوق تشكیل شده است، در قلمرو تحت صلاحیت دولت عضوی كه دعوایی علیه صندوق ممكن است در آن طرح شود، توقیف یا ضبط شده باشد یا هر تضمینی داده شده باشد، ممكن است به موجب حكم دادگاه یا مقام صالح دیگر دولت مزبور آزاد شود. با این حال، آزادسازی مزبور همواره درصورتی مورد حكم قرار میگیرد كه صندوق تحدید در یكی از محلهای زیر ایجاد شده باشد:
(الف) در بندری كه واقعه رخ داده است، یا اگر واقعه در خارج از بندر رخ داده است، در اولین بندر ورود پس از واقعه؛ یا
(ب) در مورد دعاوی از دست دادن جان یا ورود جراحات شخصی، در بندر محل پیاده شدن؛ یا
(پ) در مورد خسارت به كالا؛ در بندر تخلیه؛ یا
(ت) در كشوری كه توقیف انجام شده است.
۳ـ قواعد بندهای (۱) و (۲) تنها درصورتی اعمال خواهد شد كه خواهان بتواند دعوایی را علیه صندوق تحدید نزد دادگاه ادارهكننده آن صندوق اقامه كند و وجه صندوق عملاً قابل دسترس و بدون مانع در مورد آن دعوا قابلانتقال باشد.
ماده ۱۴ـ قانون حاكم
با رعایت مفاد این فصل قانون دولت عضوی كه صندوق در آن ایجاد شده است حاكم بر قواعد مرتبط با ایجاد صندوق تحدید و توزیع وجه آن و تمامی آئینهای كاری مرتبط با آن خواهد بود.
فصل چهارم
ماده ۱۵ـ حیطه شمول
۱ـ این كنوانسیون هنگامی كه هر شخص موضوع ماده (۱) در پی تحدید مسؤولیت خود نزد دادگاه یك دولت عضو یا در پی تحصیل آزادسازی كشتی یا مال دیگر یا رفع اثر از هرگونه تضمین ارائهشده در قلمرو صلاحیت چنین دولتی است، اعمال خواهد شد. با این حال، هر دولت عضوی میتواند هر شخص موضوع ماده (۱) را كه در زمان استناد به قواعد این كنوانسیون نزد دادگاه های آن دولت، محل اقامت دائمی وی در دولتی عضو نیست، یا محل اصلی فعالیت تجاری او در دولت عضو نیست یا هر كشتیای كه در رابطه با آن، حق تحدید مسؤولیت مورداستناد قرار میگیرد یا آزادسازی آن درخواست میشود و در زمان مشخص شده در بالا پرچم آن دولت عضو را برمیافرازد، كلاً یا جزئاً از اعمال این كنوانسیون مستثنا نماید.
۲ـ یك دولت عضو میتواند از طریق مقررات خاص در قانون ملی، نظام تحدید مسؤولیتی را تنظیم نماید كه در مورد شناورهایی كه دارای شرایط زیر باشند اعمال شود:
(الف) طبق قانون آن دولت، كشتیهایی كه برای دریانوردی در آبراههای درون سرزمینی درنظر گرفته شدهاند؛
(ب) كشتیهای كمتر از ۳۰۰ تن
دولت عضوی كه از گزینه مقرر در این بند استفاده میكند، امین اسناد را از حدود مسؤولیت تصویب شده در قوانین و مقررات ملی خود یا این موضوع كه حدودی وجود ندارد، آگاه خواهد نمود.
۳ـ یك دولت عضو میتواند از طریق مقررات خاص در قوانین ملی، نظام تحدید مسؤولیتی را تنظیم نماید كه در مورد دعاوی ناشی از مواردی اعمال شود كه آن موارد به هیچ وجه منافع اشخاص تبعه دولتهای عضو دیگر را دربرنمیگیرد.
۴ـ دادگاه های یك دولت عضو در موارد زیر، این كنوانسیون را در مورد كشتیهایی كه برای حفاری ساخته یا سازگار شده، یا مشغول حفاری هستند، اعمال نخواهند نمود:
(الف) اگر آن دولت به موجب قوانین و مقررات ملی خود حد بالاتری از مسؤولیت نسبت به آنچه به نحو دیگر در ماده (۶) مقرر شده است، تعیین نموده باشد.
(ب) اگر آن دولت، عضو یك كنوانسیون بینالمللی شده باشد كه نظام مسؤولیت در مورد چنین كشتیهایی را تنظیم میكند.
درخصوص موردی كه جزء (الف) نسبت به آن اعمال میشود آن دولت عضو، طبق آن امین اسناد را مطلع خواهد نمود.
۵ ـ این كنوانسیون در موارد زیر اعمال نخواهد شد:
(الف) وسایل نقلیهای كه بر روی بالشتكهای بادی حركت میكنند.
(ب) سكوهای شناور ساخته شده به منظور اكتشاف یا استخراج منابع طبیعی بستر یا زیربستر دریا
فصل پنجم ـ مقررات نهایی
ماده ۱۶ـ امضاء، تصویب و الحاق
۱ـ این كنوانسیون از ۱ فوریه ۱۹۷۷ (۱۲ /۱۱ /۱۳۵۵) تا ۳۱ دسامبر ۱۹۷۷ (۱۰ /۱۰ /۱۳۵۶) در مقر سازمان مشورتی دریایی بین دولتی (كه از این پس «سازمان» نامیده میشود) برای امضاء توسط تمام دولتها و پس از آن برای الحاق مفتوح خواهد بود.
۲ـ كلیه دولتها میتوانند به وسیله یكی از راههای زیر عضو به این كنوانسیون شوند:
(الف) امضاء بدون قید تحدید تعهد در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب؛ یا
(ب) امضاء منوط به تنفیذ، پذیرش یا تصویب و متعاقب آن تنفیذ، پذیرش یا تصویب؛ یا
(پ) الحاق
۳ـ تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق با تودیع سندی رسمی دال بر این امر، نزد دبیركل سازمان (كه از این پس «دبیركل» نامیده میشود) نافذ خواهد شد.
ماده ۱۷ـ لازم الاجراء شدن
۱ـ این كنوانسیون در اولین روز ماه متعاقب یك سال پس از تاریخی كه در آن تاریخ، دوازده دولت آن را بدون قید تحدید تعهد در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب امضاء كرده باشند یا اسناد لازم برای تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق را تودیع كرده باشند، لازمالاجراء خواهد شد.
۲ـ برای دولتی كه پس از تحقق شرایط لازمالاجراءشدن كنوانسیون اما قبل از تاریخ لازمالاجراءشدن آن، سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به این كنوانسیون را تودیع میكند ، یا بدون قید تحدید تعهد در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب آن را امضاء میكند، تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق یا امضاء بدون قید تحدید تعهد در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب، در تاریخ لازمالاجراءشدن كنوانسیون یا در اولین روز ماه پس از نودمین روز پس از تاریخ امضاء یا تودیع سند، تاریخ هر كدام مؤخر باشد، نافذ خواهد شد.
۳ـ برای هر دولتی كه متعاقباً عضو این كنوانسیون میشود، كنوانسیون در اولین روز ماه پس از انقضای نود روز بعد از تاریخی كه چنین دولتی سند خود را تودیع میكند، لازمالاجراء خواهد شد.
۴ـ در مورد روابط بین دولتهایی كه این كنوانسیون را تنفیذ میكنند، میپذیرند یا تصویب میكنند یا به آن ملحق میشوند، این كنوانسیون جایگزین و ملغیكننده كنوانسیون بینالمللی مربوط به تحدید مسؤولیت مالكان كشتیهای دریاپیما، تصویب شده در بروكسل در تاریخ ۱۰ اكتبر ۱۹۵۷ (۱۸ /۷ /۱۳۳۶) و كنوانسیون بینالمللی یكسانسازی قواعد خاص مربوط به تحدید مسؤولیت مالكان شناورهای دریاپیما، امضاء شده در بروكسل در تاریخ ۲۵ /۸ /۱۹۲۴ (۳ /۶ /۱۳۰۳) میباشد.
ماده ۱۸ـ قیود تحدید تعهد
۱ـ هر دولتی در زمان امضاء ، تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق میتواند در مورد حق استـثنا نمودن اعمال جزءهای (ت) و (ث) بند (۱) مـاده (۲)، قید تحدید تعهد در نظر بگیرد. هیچگونه قید تحدید تعهد دیگری نسبت به مقررات ماهوی این كنوانسیون مجاز نخواهد بود.
۲ـ قیود تحدید در نظر گرفته شده به هنگام امضاء ، منوط به تصدیق در زمان تنفیذ، پذیرش یا تصویب می باشد.
۳ـ هر دولتی كه قید تحدید تعهدی نسبت به این كنوانسیون در نظر گرفته است میتواند در هر زمانی به وسیله اطلاعیهای خطاب به دبیركل از آن صرفنظر نماید. چنین صرفنظری در تاریخی كه اطلاعیه دریافت شده است، نافذ خواهد شد. اگر اطلاعیه حاكی از این باشد كه صرفنظر از قید تحدید تعهد در تاریخ معین شده در اطلاعیه نافذ میشود و چنین تاریخی دیرتر از تاریخ دریافت اطلاعیه توسط دبیركل باشد، صرفنظر كردن در چنین تاریخ مؤخری نافذ خواهد شد.
ماده ۱۹ـ فسخ عضویت
۱ـ یك دولت عضو میتواند در هر زمانی بعد از یك سال از تاریخی كه كنوانسیون برای آن دولت لازمالاجراء شده است، عضویت خود را در كنوانسیون فسخ نماید.
۲ـ فسخ عضویت با تودیع سندی نزد دبیركل نافذ خواهد شد.
۳ـ فسخ عضویت در اولین روز ماه بعد از سپری شدن یك سال از تاریخ تودیع سند، یا بعد از دوره طولانیتری كه ممكن است در سند ذكر شده باشد، نافذ خواهد شد.
ماده ۲۰ـ بازنگری و اصلاح
۱ ـ فراهمایی (كنفرانسی) به منظور بازنگری یا اصلاح این كنوانسیون میتواند به وسیله سازمان برگزار شود.
۲ـ سازمان، فراهمایی دولتهای عضو این كنوانسیون برای بازنگری یا اصلاح آن را بنا به درخواست حداقل یك سوم دولتهای عضو تشكیل خواهد داد.
۳ـ بعد از تاریخ لازمالاجراء شدن اصلاحیه این كنوانسیون، هر سندی كه جهت تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق تودیع شود، چنین فرض میشود كه در مورد كنوانسیون اصلاح شده اعمال خواهد شد، مگر این كه خلاف آن در سند تصریح شود.
ماده ۲۱ـ بازنگری مقادیر تحدید و واحد محاسبه یا واحد پولی
۱ـ با وجود مفاد ماده (۲۰)، سازمان میتواند فراهمایی را تنها به منظور تغییر مقادیر مشخص شده در مواد (۶) و (۷) و بند (۲) ماده (۸) یا جایگزین كردن واحدهای دیگری با یك یا هر دو واحد تعریف شده در بندهای (۱) و (۲) ماده (۸) طبق بندهای (۲) و (۳) این ماده برگزار نماید. تغییر مقادیر تنها زمانی انجام خواهد شد كه ارزش مقادیر مزبور به میزان قابلملاحظهای تغییر كرده باشد.
۲ـ سازمان، فراهمایی مزبور را حسب درخواست حداقل یك چهارم دولتهای عضو برگزار خواهد كرد.
۳ـ تصمیم به تغییر مقادیر یا جایگزینی واحدها با واحدهای دیگر به وسیله اكثریت دو سوم دولتهای عضو حاضر و رأیدهنده در فراهمایی مزبور اتخاذ خواهد شد.
۴ ـ هر دولتی كه سند خود مبنی بر تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به كنوانسیون را بعد از لازمالاجراءشدن اصلاحیه تودیع كند، كنوانسیون اصلاح شده را اعمال خواهد كرد.
ماده ۲۲ـ تودیع
۱ـ این كنوانسیون نزد دبیركل تودیع خواهد شد.
۲ـ دبیر كل باید:
(الف) نسخههای مصدّق این كنوانسیون را به تمام دولتهایی كه به حضور در فراهمایی تحدید مسؤولیت دعاوی دریایی دعوت شده بودند و به هر دولت دیگری كه به این كنوانسیون ملحق شده است ارسال نماید.
(ب) به تمام دولتهایی كه این كنوانسیون را امضاء كردهاند یا به آن ملحق شدهاند، موارد زیر را اطلاع دهد:
(۱) هر امضای جدید و هر تودیع سند و هر قید تحدید تعهد در نظر گرفته شده نسبت به آن به همراه تاریخ این موارد
(۲) تاریخ لازمالاجراءشدن این كنوانسیون یا هر اصلاحیه آن
(۳) هر فسخ عضویت در این كنوانسیون و تاریخی كه فسخ عضویت نافذ میگردد.
(۴) هر اصلاحیه مصوب طبق مواد (۲۰) یا (۲۱)
(۵) هر مكاتبه صادرشده به موجب هر یك از مواد این كنوانسیون
۳ـ به محض لازم الاجراء شدن این كنوانسیون یك نسخه اصل تأییدشده آن، توسط دبیركل به دبیرخانه سازمان ملل متحد به منظور ثبت و انتشار طبق ماده ۱۰۲ منشور سازمان ملل متحد ارسال خواهد شد.
ماده ۲۳ـ زبانها
این كنوانسیون در یك نسخه اصلی واحد به زبانهای انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی كه همه متون از اعتبار یكسان برخوردارند تدوین شده است.
این كنوانسیون در لندن به تاریخ نوزدهمین روز نوامبر یكهزار و نهصد و هفتاد و شش (بیست و هشتم آبان یكهزار و سیصد و پنجاه و پنج) تنظیم شد.
در تأیید مراتب فوق، امضاءكنندگان زیر كه به طور مقتضی بدین منظور مجاز شدهاند ، این كنوانسیون را امضاء نمودهاند.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره منضم به متن كنوانسیون شامل مقدمه و بیست و سه ماده در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ پنجم خرداد ماه یكهزار و سیصد و نود و سه مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۴ /۴ /۱۳۹۳ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی