قانون موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت ‌جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان مصوب 1382

قانون موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت ‌جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان مصوب 1382,10,23

ماده واحده موافقتنامه دو جانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی‌ ایران و دولت جمهوری سودان، مشتمل بر یك مقدمه، هجده ماده و یك پیوست به شرح‌ ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.

بسم‌الله الرحمن الرحیم
‌موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان

مقدمه
‌دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان كه عضو كنوانسیون ‌هواپیمایی كشوری بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجری شمسی برابر با هفتم‌ دسامبر 1944 میلادی می‌باشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور‌ تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوایی منظم فی‌مابین و ماوراء سرزمینهای خود به‌شرح زیر موافقت كردند:

ماده 1 تعاریف
‌از نظر این موافقتنامه:
‌الف – اصطلاح «‌كنوانسیون» به كنوانسیون هواپیمائی كشوری بین‌المللی كه در ‌تاریخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر 1944 میلادی در‌ شیكاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات كنوانسیون كه به‌ موجب ماده (94) آن تصویب شده و برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء گردیده و نیز‌ ضمایم كنوانسیون و اصلاحات آنها كه به موجب ماده (90) آن به تصویب رسیده و برای‌ طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء شده است، خواهد بود.
ب – اصطلاح «‌مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «‌سازمان ‌هواپیمایی كشوری» و هر شخص یا سازمانی كه مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان‌ باشد اطلاق می‌گردد و در مورد دولت جمهوری سودان به اداره هواپیمایی كشوری و هر‌شخص یا مقامی كه مجاز به انجام وظایف آن اداره باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «‌شركت هواپیمایی تعیین شده» به یك یا چند شركت هواپیمایی ‌اطلاق می‌شود كه به موجب مفاد ماده (3) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت ‌بیابند.
ت – اصطلاح «‌ظرفیت» درمورد یك هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در‌یك مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «‌ظرفیت» درمورد «‌سرویس توافق شده» به حاصل ‌ضرب ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی‌ زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
ث – اصطلاح «‌سرزمین» در هر یك از طرفهای متعاهد به مناطق خشكی و آبی كه‌ تحت حاكمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات «‌سرویس هوایی»، «‌سرویس هوایی ‌بین‌المللی»، «‌شركت‌هواپیمایی» و «‌توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» دارای همان معانی است كه در ماده (96) كنوانسیون برای آنها ذكر شده است.
چ – اصطلاح «‌نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود كه برای حمل مسافر، بار همراه و‌ غیر همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی كه به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها‌ و شرایط حمل پست، می‌باشد.

ماده 2 اعطای حقوق
1 –
هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله‌ شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف متعاهد دیگر ‌اعطاء می‌نماید:
‌الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذكور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذكور به منظور سوار و پیاده كردن مسافر، بارگیری و تخلیه‌بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در جدول مسیر پیوست این‌ موافقتنامه.
2 –
هیچ یك از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود كه به شركت‌هواپیمایی یك طرف متعاهد این حق را اعطاء كند كه در داخل سرزمین طرف متعاهد‌ دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا كرایه ‌نماید.
3 –
در مناطقی كه در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی ‌است و نیز در مناطقی كه تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام‌ سرویسهای موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.

ماده 3 تعیین و اجازه
1 –
هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه كتبی به طرف متعاهد دیگر یك یا‌ چند شركت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده ‌تعیین و هر شركت هواپیمایی تعیین شده را حذف كند یا تغییر دهد.
2 –
پس از دریافت اعلامیه مذكور در بند (1) این ماده مقامات صلاحیتدار طرف ‌متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (3) و (4) این ماده اجازه مقتضی را بدون تأخیر‌به شركت هواپیمایی تعیین شده مزبور اعطاء كنند.
3 –
مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد می‌توانند از شركت هواپیمایی تعیین ‌شده طرف متعاهد دیگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرایط مقرر در قوانین و ‌مقرراتی را كه معمولاً به موجب مفاد كنوانسیون توسط آن مقامات در مورد سرویسهای‌هوایی بین‌المللی اعمال می‌گردد دارا می‌باشد.
4 –
هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه مجاب نشده باشد مالكیت عمده و‌ كنترل مؤثر شركت هواپیمایی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن‌ است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (2) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را كه ‌برای اعمال حقوق مذكور در ماده (2) این موافقتنامه توسط آن شركت هواپیمایی تعیین ‌شده لازم بداند وضع نماید.
5 –
شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج ‌در بند (2) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز كند مشروط بر آن كه نرخی‌ مطابق ضوابط ماده (10) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور وضع شده و مجری‌ باشد.

ماده 4 تعلیق و لغو
1 –
هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا ‌استفاده از حقوق مندرج در ماده (2) این موافقتنامه را در مورد شركت هواپیمایی تعیین‌ شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را كه برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند ‌وضع كند:
‌الف – چنانچه قانع نشود كه مالكیت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپیمایی مذكور‌متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد، یا
ب – چنانچه شركت هواپیمایی مذكور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی كه این‌ حقوق را اعطاء نموده است رعایت نكند، یا
پ – چنانچه شركت هواپیمایی مذكور در انجام عملیات بهره‌برداری از مفاد این ‌موافقتنامه تخطی كند.
2 –
لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذكور در بند (1) این ماده جز درمواردی كه برای‌ جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت داشته باشد، ‌فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
‌این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع‌ وقت شروع خواهد شد.

ماده 5 شمول قوانین و مقررات
1 –
قوانین و مقررات هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی كه به ‌امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره‌برداری و‌هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام كه برفراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند،‌ در مورد هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
2 –
قوانین و مقررات هر طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج ‌مسافرین، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل تشریفات ورود و خروج،‌ مهاجرت و همچنین مقررات گمركی و بهداشتی درمورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات ‌پستی هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام كه در سرزمین ‌مذكور باشند اعمال خواهد شد.
3 –
هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و ‌مقررات مذكور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
4 –
شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را ‌در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید و یا این كه برای خود یك عامل كل یا عامل‌ فروش كل تعیین كند. نصب عامل كل یا عامل فروش كل براساس قوانین و مقررات طرف‌ متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
5 –
انتقال درآمدهای حاصله توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف‌ متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از كسر هزینه‌ها‌ صورت خواهد گرفت. طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال ‌درآمدهای حاصله توسط شركت هواپیمایی تعیین شده از سرویسهای موضوع این ‌موافقتنامه به عمل خواهند آورد.

ماده 6 معافیت از حقوق گمركی و سود بازرگانی و سایر عوارض
1 –
هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی كه سرویسهای‌ بین‌المللی را انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل ‌یدكی، لوازم مورد نیاز جاری و خواروبار موجود در هواپیماهای شركت هواپیمایی یك‌طرف متعاهد كه مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه می‌باشند به‌هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمركی، سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ‌مشابه ملی و محلی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذكور زمانی مورد استفاده قرار گیرد ‌یا به مصرف برسد كه هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
2 –
سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم مورد نیاز‌ جاری و خواروبار كه توسط یك طرف متعاهد یا اتباع آن كه به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده آن طرف‌ متعاهد باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی و سود بازرگانی و هزینه‌های ‌بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
3 –
سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدكی، تجهیزات مورد ‌نیاز جاری و خواروبار كه در سرزمین یك طرف متعاهد بار هواپیماهای شركت هواپیمایی ‌تعیین شده طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد. براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی و سود بازرگانی، مالیاتها و‌هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
4 –
تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و كالاهای نگاهداری شده‌ در هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات ‌گمركی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را‌ تا زمانی كه طبق مقررات گمركی مجدداً صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده ‌شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5 –
مسافران، اثاثیه مسافران و باری كه از سرزمین یك طرف متعاهد در ترانزیت ‌مستقیم قرار دارند و از حریمی كه در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج ‌نمی‌شوند، فقط مشمول كنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی كه در‌ترانزیت مستقیم است از حقوق گمركی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد‌بود.
6 –
اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شركت هواپیمایی مانند بر چسب چمدان،‌ بلیط هواپیما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان‌بندی كه به داخل ‌سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شركت هواپیمایی تعیین شده طرف‌ متعاهد دیگر وارد می‌شود، از كلیه حقوق گمركی و سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس ‌عمل متقابل معاف خواهد بود.

ماده 7 تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
1 –
هر یك از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت ‌استفاده شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر مشخص شده تعیین ‌خواهد كرد و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را كه برای ‌بهره‌برداری سرویسهای مورد توافق لازم است در اختیار شركت هواپیمایی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
2 –
هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شركت ‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه‌های ‌عادلانه و معقولی دریافت دارد، مشروط بر آن كه میزان این هزینه‌ها از آنچه شركتهای ‌حمل و نقل هوایی آن كه در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌كنند، برای استفاده از‌چنین فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نكند.

ماده 8 مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
1 –
شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر ‌برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص ‌شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
2 –
در انجام سرویسهای مورد توافق، شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف ‌متعاهد، منافع شركت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیر حق در‌سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
3 –
هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شركتهای هواپیمایی‌تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت كافی با ضریب بار مناسب جهت رفع‌نیازمندیهای جاری و پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین ‌طرف متعاهد تعیین كننده شركت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
4 –
شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با رعایت‌ اصول مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) این ماده، ظرفیتی را برای رفع نیازمندیهای حمل‌ و نقل بین سرزمینهای كشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و‌ سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
5 –
ظرفیتی كه عرضه میشود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد‌استفاده شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق ‌می‌تواند از سوی شركتهای هواپیمایی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از ‌مذاكره و تبادل نظر بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای(1)، (2) و (3) این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذكور با تصویب مقامات هواپیمایی ‌طرفهای متعاهد تعیین و اجراء خواهد شد.
6 –
درصورت عدم توافق بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد،‌ مسائل مندرج در بند (5) از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد حل و‌ فصل خواهد گردید.
7 –
شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداكثر سی روز قبل از شروع ‌سرویسها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب مقامات‌ هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. درمورد تغییرات بعدی نیز به همین ‌ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده تغییر داد.

ماده 9 شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
‌گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه توسط یك ‌طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای بهره‌برداری‌ از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته‌ خواهد شد، مشروط بر این كه شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور ‌مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد كه به موجب كنوانسیون وضع شده یا ‌خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد كه در مورد‌ پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه برای اتباع ‌آن توسط طرف متعاهد دیگر صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.

ماده 10 نرخهای حمل و نقل هوایی
1 –
نرخهای مورد اجراء توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در ‌سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود كه با توجه به كلیه عوامل مربوط‌ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شركتهای هواپیمایی دیگر كه در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
2 –
نرخهای موضوع بند (1) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
‌الف – در صورتی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یك ‌اتحادیه بین‌المللی شركتهای هواپیمایی با مكانیسم تعیین نرخ باشند و یك قطعنامه نرخ،‌ راجع به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد. نرخها براساس این قطعنامه بین‌ شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – درصورتی كه هیچكدام از شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد یا ‌یكی از آنها عضو اتحادیه شركتهای هواپیمایی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء(‌الف) فوق وجود نداشته باشد شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد ‌نرخهایی كه برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی كه به ترتیب مندرج در جزء‌های (‌الف) و (ب) مورد توافق قرار‌می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات هواپیمایی‌ طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات مذكور قابل ‌تغییر است.
ت – در صورتی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره‌ نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی كه یك طرف متعاهد شركت هواپیمایی ‌خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله‌ پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمایی یك طرف ‌متعاهد عدم رضایت خود را از هر یك از نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمایی‌ طرفهای متعاهد طبق بندهای (‌الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد ‌دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد‌نرخهای مناسب به توافق برسند. به طور كلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات‌ هواپیمایی طرفهای متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد، با وجود این در صورتی كه‌ظرف مدت پانزده روز یاد شده، هیچكدام از مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد عدم‌ رضایت خود را نسبت به نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده اعلام‌ ندارند، نرخهای مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
3 –
نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی كه نرخهای جدید تعیین نشده ‌باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده 11 امنیت هوانوردی
1 –
طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را كه به موجب حقوق بین‌الملل در قبال‌ یكدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمایی كشوری در برابر اعمال مداخله‌ گرایانه ‌غیرقانونی دارند، مورد تأكید قرار می‌دهند.
‌طرفهای متعاهد بودن تحدید كلیت حقوق و تعهداتی كه به موجب حقوق ‌بین‌الملل به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد كنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال ‌ارتكابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توكیو به تاریخ 23/6/1342 هجری شمسی ‌مطابق با 14 سپتامبر 1963 میلادی، كنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی ‌هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ 25/9/1349 هجری شمسی مطابق با 16 دسامبر1970 میلادی و كنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی‌ كشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ 1/7/1350 هجری شمسی مطابق با 23 سپتامبر1971 میلادی عمل خواهند كرد.
2 –
طرفهای متعاهد حسب تقاضا، كلیه مساعدتهای لازم را به یكدیگر جهت ‌جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت ‌این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید ‌دیگر علیه امنیت هواپیمایی كشوری ارائه خواهند كرد.
3 –
طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی‌ مصوب سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری كه به عنوان ضمائم كنوانسیون هواپیمایی ‌كشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی كه مقررات امنیتی مزبور درمورد طرفهای ‌متعاهد قابل اجراء است عمل نمایند. هر یك از طرفهای متعاهد باید از متصدیان‌هواپیماهایی كه محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی كار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد كه ‌مطابق مقررات هوانوردی مزبور عمل كنند.
4 –
هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد كه مقررات امنیت‌هوانوردی مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین‌ خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده است، رعایت كنند. هر طرف‌ متعاهد باید اطمینان حاصل كند كه در سرزمین آن اقدامات كافی برای حفاظت از‌هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار‌ هواپیما پیش از سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود.‌ همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را كه طرف متعاهد دیگر برای انجام‌ اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد‌ مورد توجه قرار دهد.
5 –
هرگاه هواپیماهای كشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی ‌دیگری علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات ‌هوانوردی صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از ‌طریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر و یا‌ خنثی كردن تهدید مزبور به یكدیگر یاری رسانند.

ماده 12 تسلیم آمار
‌مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام‌ شده در سرویسهای مورد توافق توسط شركت هواپیمایی تعیین شده خود به سرزمین ‌طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را كه معمولاً توسط شركت هواپیمایی تعیین شده برای‌ مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنابر تقاضا در اختیار مقامات‌هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی آماری‌ حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی ‌طرف متعاهد دیگر منوط به مذاكره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.

ماده 13 مشاوره، تغییر و اصلاح
1 –
طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامات هواپیمایی‌ خود با یكدیگر همكاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور مقامات هواپیمایی ‌یك طرف متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تقاضای ‌مشاوره كنند.
2 –
مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد ظرف شصت روز از ‌تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 –
هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان كه لازم بداند خواستار تغییر یا ‌اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید ظرف شصت روز از ‌تاریخ دریافت تقاضای مذاكره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاكره‌ بپردازند.
4 –
هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (18) این موافقتنامه،‌ به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
5 –
علی‌رغم مفاد بند (4) این ماده اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه‌ می‌تواند به طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این ‌اصلاحات با مبادله یادداشت از طریق دیپلماتیك لازم‌الاجراء خواهد گردید.

ماده 14 حل اختلافات
1 –
هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن بین‌ طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند‌ كرد كه اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند.
2 –
هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را ازطریق مذاكره حل و فصل كنند،‌ می‌توانند با توافق موضوع را جهت كسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع كنند.
3 –
چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (1) و (2) فوق درمورد حل‌ اختلاف به نتیجه نرسند هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات ‌مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به یك هیأت ‌داوری سه نفره مركب از دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یك سرداور ارجاع نماید.
‌در صورت ارجاع امر به داوری، هر یك از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز‌از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یك داور اقدام می‌كند و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب،‌ سرداور را تعیین خواهند كرد. چنانچه هر یك از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور‌ خود را تعیین نكند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذكور، در مورد انتخاب سرداور به ‌توافق نرسند، هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌ هواپیمایی كشوری بخواهد كه حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
‌سرداور باید در هر صورت تابعیت كشوری را دارا باشد كه در زمان انتخاب با‌ طرفهای متعاهد روابط دیپلماتیك دارد.
4 –
درمواردی كه سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی ‌كشوری تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری از انجام‌ وظیفه معذور یا تبعه یكی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام‌ خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذكور معذور یا تبعه یكی از طرفهای‌ متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعیت هیچ یك از طرفهای متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5 –
هیأت داوری با توجه به سایر مواردی كه طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آئین ‌و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
6 –
تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
7 –
مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط‌ طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی كه توسط شورای سازمان ‌بین‌المللی هواپیمایی كشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح ‌مندرج در بند (3) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب‌ خواهد گردید.

ماده 15 فسخ
‌هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی‌اطلاعیه كتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی سازمان ‌بین‌المللی هواپیمایی كشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس‌از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر‌آن كه اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود. هرگاه ‌طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نكند، اطلاعیه مزبور چهارده روز پس از‌وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.

ماده 16 مطابقت با موافقتنامه‌ها یا كنوانسیونهای چندجانبه
‌چنانچه كنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوایی درمورد هر دوطرف ‌متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن باید از طریق مذاكره‌ به‌ شرح مندرج در ماده (13) این موافقتنامه به نحوی اصلاح شود كه مفاد آن با مقررات‌ كنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.

ماده 17 ثبت
‌این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان ‌بین‌المللی هواپیمایی كشوری به ثبت خواهد رسید.

ماده 18 لازم‌الاجراء شدن
‌این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر این ‌كه اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به‌عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
‌با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء كننده زیر كه از طرف‌ دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یك مقدمه، هجده ماده و یك ‌پیوست امضاء نمودند.
‌این موافقتنامه در تهران در تاریخ 7/5/1382 هجری شمسی برابر با سی‌ام جولای2003 میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی كه هر سه متن ‌دارای اعتبار یكسان می‌باشد، تنظیم گردید. درصورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ‌ملاك خواهد بود.
‌از طرف از طرف
‌دولت جمهوری اسلامی ایران ‌دولت جمهوری سودان

پیوست
‌جدول مسیر
1 –
مسیرهایی كه ممكن است توسط شركت(‌های) هواپیمایی تعیین شده‌ جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
‌نقاط مبدأ ‌نقاط واسط ‌نقاط مقصد ‌نقاط ماوراء
‌———————————————————————————————–
‌هر نقطه‌ای در ایران ‌ هرنقطه ‌ خارطوم هرنقطه

2 – مسیرهایی كه ممكن است توسط شركت (‌های) هواپیمایی تعیین شده دولت‌جمهوری سودان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
‌‌نقاط مبدأ ‌نقاط واسط ‌نقاط مقصد ‌نقاط ماوراء
‌———————————————————————————————–
‌هر نقطه‌ای در سودان ‌ هرنقطه ‌ تهران هرنقطه

تذكر
1 –
هر شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص‌ شده در پیوست این موافقتنامه را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار دهد كه حق ‌بهره‌برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر ‌اعمال نگردد مگر این كه در این مورد بین دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شركتهای‌ هواپیمایی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
2 –
از نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یك از مسیرهای مشخص شده می‌توان ‌به ‌اختیار شركتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا كلیه پروازها صرفنظر نمود.
3 –
تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شركتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط ‌تأیید مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده مورد توافق ‌قرار خواهد گرفت.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده‌ ماده و یك پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و سوم دی ‌ماه یكهزار و‌سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و نظر شورای نگهبان در مهلت مقرر‌موضوع اصل نود و چهارم (94) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران واصل ‌نگردید.

رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی كروبی