هيئت وزيران در جلسه مورخ11/5/1383 بنابه پيشنهاد شماره90940 مورخ28/10/1382 وزارت كار و امور اجتماعي و به استناد تبصره (4) ماده واحده قانون مجازات اشتغال به حرفه كاريابي و مشاوره شغلي بدون داشتن پروانه كار ـ مصوب 1380ـ آيين نامه اجرايي قانون يادشده را به شرح زير تصويب نمود:
آيين نامه اجرايي قانون مجازات اشتغال به حرفه كاريابي و مشاوره شغلي بدون داشتن پروانه كار ـ مصوب 1380
فصل اول ـ كليات و تعاريف
ماده 1
در اين آيين نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط بكار مي روند:
الف ـ كـاريابي: موسسات و دفـاتر مشـاوره شغلي و حرفه اي بـراي كاريابي غيردولتي در داخل كشور و يا مجاز به اعزام نيروي كار به خارج از كشور كه توسط اشخاص حقيقي يا حقوقي تاسيس مي شوند.
ب ـ وزارت:وزارت كار و امور اجتماعي.
پ ـ هيئت: هيئت موضوع ماده (7) اين آيين نامه.
ت ـ اداره كل استان: اداره كل كار و امور اجتماعي استان مربوط.
ث ـ قانون: قانون مجازات اشتغال به حرفه كاريابي و مشاوره شغلي بدون داشتن پروانه كار ـ مصوب 1380ـ
ماده 2
متقاضيان تاسيس كاريابي ها موظفند طبق قانون و ضوابط و مقررات مندرج در اين آيين نامه از وزارت، مجوز فعاليت اخذ كنند.
ماده 3
تمامي كاريابي هاي داراي مجوز رسمي كمافي السابق داراي اعتبار مي باشند.
ماده 4
مجوز فعاليت كاريابي به نام اشخاص حقيقي يا حقوقي كه صلاحيت آنها براساس مواد(11) و (12) اين آيين نامه تاييد مي شود، صادر مي گردد.
تبصره 1ـ اشخاص حقيقي و حقوقي موظف به رعايت ضوابط اين آيين نامه و مسئول و پاسخگو به مراجع ذي صلاح مي باشند.
تبصره 2ـ درصورت تغيير مدير، موسسات حقوقي موظفند فرد واجد شرايط ديگري را معرفي نمايند تا مجوز به نام وي صادر شود. درغيراين صورت تا تعيين مدير جديد دفتر كاريابي مجاز به فعاليت نخواهد بود.
ماده 5
امتياز كاريابي قابل انتقال به غير نمي باشد. درصورت عدم ادامه كار مدير به هر علت تا تعيين مديرجديد، كاريابي مجاز به ادامه فعاليت نيست.
ماده 6
براي ارايه خدمات كاريابي به زنان جوينده كار، كاريابي ها موظفند حداقل يك نفر كارشناس زن استخدام نمايند.
ماده 7
هيئتي مركب از افراد زير به منظور انجام وظايفي كه در اين آيين نامه مقرر شده است، در وزارت تشكيل مي شود:
الف ـ مديركل هدايت نيروي كار وزارت.
ب ـ مديركل دفتر توسعه اشتغال خارج از كشور وزارت.
پ ـ مديركل دفتر سياستگذاري راهبردي اشتغال وزارت.
ت ـ مديركل دفتر اشتغال زنان وزارت (درمورد كاريابي هاي داخلي) و مديركل دفتر روابط بين الملل وزارت (درمورد كاريابي هاي خارج از كشور).
ث ـ دو نفر نماينده به انتخاب شوراي عالي كار (يك نفر نماينده كارفرما و يك نفر نماينده كارگر).
ج ـ نماينده سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور.
چ ـ يك نماينده از وزارت امور خارجه (كميته ماده (7) مربوط به كاريابي هاي خارج از كشور).
ح ـ نماينده سازمان ملي جوانان.
تبصره 1ـ احكام اعضاء توسط وزير كار و امور اجتماعي صادر مي شود.
تبصره 2ـ جلسات مربوط به اعطاي مجوز كاريابي داخلي با رياست مديركل هدايت نيروي كار و جلسات مربوط به اعطاي مجوز كاريابي خارجي با رياست مديركل توسعه اشتغال در خارج از كشور تشكيل مي گردد.
تبصره 3ـ جلسات باحضور دوسوم اعضاء رسمي و راي اكثريت ملاك است.
ماده 8
وظايف هيئت به شرح زير است:
الف ـ نظارت بر حسن اجراي اين آيين نامه.
ب ـ بررسي و تاييد صلاحيت اشخاص حقيقي و حقوقي متقاضي كاريابي واجد شرايط پس از ارايه توسط اداره كل استان.
پ ـ تعيين ضوابط مربوط به مكان، امكانات و تجهيزات موردنياز كاريابي ها در چهارچوب ضوابط و مقررات قانوني.
ماده 9
مجوز ايجاد كاريابي ها پس از انجام مراحل پيش بيني شده در اين آيين نامه توسط اداره كل هدايت نيروي كار (كاريابي هاي داخلي) و اداره كل توسعه اشتغال در خارج از كشور (كاريابي هاي خارجي) صادر مي گردد.
ماده 10
درصورت مشاهده هرگونه تخلف و عدم رعايت ضوابط مندرج در اين آيين نامه بر اساس گزارش اداره كل استان، بنا به تشخيص هيئت، علاوه بر مجازات پيش بيني شده در قانون، مجوز كاريابي متخلف تمديد نشده يا لغو مي شود.
تبصره ـ تصميمات هيئت حسب مورد توسط اداره كل هدايت نيروي كار و اداره كل توسعه اشتغال در خارج از كشور به مراجع ذي ربط ابلاغ مي شود.
فصل دوم ـ ضوابط ايجاد كاريابي اشخاص حقيقي و حقوقي
ماده 11
اشخاص حقيقي متقاضي ايجاد دفاتر كاريابي بايد داراي شرايط زير باشند:
الف ـ تابعيت جمهوري اسلامي ايران و تدين به يكي از اديان رسمي كشور.
ب ـ نداشتن سابقه كيفري موثر به تاييد مراجع ذي صلاح.
پ ـ دارابودن كارت پايان خدمت يا معافيت دايم (براي آقايان)
ت ـ داشتن حداقل سن 30سال تمام.
ث ـ دارا بودن مدرك تحصيلي حداقل ليسانس، ترجيحا در يكي از رشته هاي علوم اقتصادي، مديريت، حقوق، علوم تربيتي، روانشناسي، مشاوره و راهنمايي، جامعه شناسي و خدمات اجتماعي.
تبصره 1ـ متقاضيان كاريابي خارجي داراي حداقل دو سال تجربه كاري در زمينه كاريابي داخلي در اولويت هستند.
تبصره 2ـ مديران كاريابي خارجي بايد آشنا به يكي از زبانهاي خارجي، مديريت بازاريابي بين المللي نيروي كار و قوانين و مقررات مربوط به صدور رواديد كار باشند.
تبصره 3ـ تمامي بازنشستگان وزارت كه متقاضي دريافت مجوز ايجاد كاريابي مي باشند از الزام موضوع بند(ج) اين ماده به شرط داشتن حداقل مدرك تحصيلي ديپلم، معاف مي باشند، مشروط برآنكه حداقل دو سال در زمينه خدمات اشتغال و كاريابي سابقه كار داشته باشند.
ماده 12
شرايط مسئول فني كاريابي اشخاص حقوقي به شرح زير مي باشد:
الف ـ دارا بودن حداقل مدرك ليسانس در يكي از رشته هاي علوم اقتصادي، مديريت، حقوق، مشاوره وراهنمايي و خدمات اجتماعي.
ب ـ عدم سابقه محكوميت كيفري موثر.
پ ـ داشتن كارت پايان خدمت يا معافيت دايم و يا موقت.
ت ـ تسلط به زبان خارجي براي كاريابي هاي خارج از كشور.
ماده 13
ادارات كل استان مكلفند پس از تاييد احراز شرايط كامل متقاضيان براي كسب تاييد نهايي و صدور مجوز، تقاضاي متقاضيان را به هيئت ارسال دارند.
ماده 14
مدت اعتبار مجوز كاريابي حداكثر سه سال است، تمديد مجوز منوط به ارزيابي و تاييد عملكرد دفاتر كاريابي توسط هيئت مي باشد.
فصل سوم ـ وظايف كاريابي ها
ماده 15
وظايف كاريابي هاي داخلي و بين المللي عبارت است از:
الف ـ شناخت بازار كار داخلي (ويژه كاريابي هاي داخلي).
ب ـ شناخت بازار كار كشورهاي خارجي (ويژه كاريابي هاي بين المللي).
پ ـ ثبت نام از متقاضيان كار.
ت ـ كسب فرصتهاي شغلي. (ويژه كاريابي هاي داخلي).
ث ـ مشاوره و راهنمايي شغلي جويندگان كار و كارفرمايان.
ج ـ به كارگماري كارجويان در واحدهاي پذيرنده در بخشهاي اقتصادي.
چ ـ كسب فرصتهاي شغلي مناسب براي اعزام نيروي كار به خارج از كشور (ويژه كاريابي هاي بين المللي).
ماده 16
كاريابي ها به هيچ وجه حق تامين نيروي انساني موردنياز كارفرمايان را به صورت پيمانكاري ندارند.
ماده 17
كاريابي ها حق انجام فعاليت هاي پيمانكاري در قالب شركتهاي خدمات پشتيباني نيروي انساني را ندارند.
تبصره 1ـ هرگونه تغيير و تحول در مكان دفتر كاريابي با هماهنگي اداره كل استان خواهد بود.
تبصره 2ـ كاريابي ها حق ايجاد شعبه و دفتر جداگانه تحت عنوان دفتر نمايندگي را ندارند، موارد استثناء منوط به تشخيص و تاييد هيئت موضوع ماده (7) اين آيين نامه مي باشد.
تبصره 3ـ متقاضياني كه با درخواست آنان در هيئت موضوع ماده (7) موافقت به عمل آمده است، موظفند حداكثر ظرف دو ماه نسبت به معرفي مكان و تامين امكانات مربوط كاريابي و دريافت تاييد اداره كل استان اقدام نمايند.
ماده 18
براي اعزام نيروي انساني مازاد به خارج از كشور در صورتي كه نيروهاي كار اعزامي آشنا به زبان آن كشور نباشند، كاريابي ها مي توانند زمينه هاي لازم را براي آموزش زبان افراد اعزامي با هزينه متقاضيان فراهم نمايند.
ماده 19
كاريابي ها موظف به رعايت موارد زير مي باشند:
الف ـ تكمـيل و ارسال پرسشنامه اطلاعاتي و آماري ماهانه اداره كل توسعه اشتغال در خارج از كشور به ادارات كل استان.
ب ـ كاريابي ها مكلف به ارايه مشاوره شغلي و حرفه اي براساس دستورالعمل مصوب هيئت موضوع ماده (7) اين آيين نامه مي باشند.
پ ـ راهنمايي و معرفي متقاضيان كار فاقد مهارت به مراكز آموزش فني و حرفه اي باتوجه به نياز بازار كار به منظور فراگرفتن مهارتهاي موردنياز.
تبصره ـ اداره كل استان موظف است موارد مربوط به بندهاي «الف» و «ب» اين ماده و ساير اطلاعات را ماهانه به مركز اطلاعات رايانه اي و ادارات كل هدايت نيروي كار و توسعه اشتغال وزارت ارسال نمايد.
ماده 20
تمامي كاريابي ها موظف به حفظ و نگهداري محرمانه اطلاعات پرسنلي و هويتي جويندگان كار مي باشند.
ماده 21
دريافت حق الزحمه كاريابي براساس موارد زير مي باشد:
الف ـ حق الزحمه كاريابي هايي كه منجر به انعقاد قرارداد كار يك ساله و بيشتر شود، معادل يك ماه حقوق دريافتي كار جواز كارفرما خواهد بود و اين ميزان نبايد كمتر از روز كاري باشد.
ب ـ حق الزحمه مشاوره شغلي كه منجر به ثبت نام رسمي كارجو در كاريابي شود، مبلغ ده هزار ريال مي باشد كه هر سال بنا به پيشنهاد هيئت موضوع ماده (7) اين آيين نامه و تصويب شوراي عالي كار تعيين و ابلاغ خواهد شد.
پ ـ براي قرارداد كار با مدت كمتر حق الزحمه به صورت تناسبي محاسبه خواهد شد كه اين ميزان نبايد كمتر از 10 روز باشد.
ماده 22
كاريابي ها حق دريافت هيچگونه وجهي از جويندگان كار نخواهند داشت و ملزم به رعايت تعرفه موضوع ماده (22) اين آيين نامه خواهند بود.
ماده 23
كاريابي ها مي توانند به منظور وصول حق الزحمه خود براساس توافق با جوينده كار به ميزان حق الزحمه تعيين شده در بند (الف) ماده (21) اين آيين نامه تضمين اخذ نمايند.
فصل چهارم ـ رسيدگي به تخلفات
ماده 24
رسيدگي به موارد تخلف هريك از كاريابي ها پس از بررسي توسط اداره كل استان و ارايه گزارش، در هيئت انجام مي شود.
ماده 25
مديران كل استان، مسئول اجراي صحيح اين آيين نامه مي باشند و نظارت مداوم بر كار كاريابي ها خواهند داشت.
تبصره ـ نظارت بر درج آگهي كاريابي ها در جرايد و رسانه هاي گروهي براي جلوگيري از فعاليت كاريابي هاي غيرمجاز توسط ادارات كل استان به عمل مي آيد.
ماده 26
موارد قابل رسيدگي موضوع ماده (25) اين آيين نامه به شرح زير است:
الف ـ ارتـكاب هرگونه عمل خـلاف مقررات قانوني و شئونات شغلي توسط كاريابي ها.
ب ـ رسيدگي به شكايات جويندگان كار از كاريابي ها.
پ ـ عدم رعايت نوبت در معرفي جويندگان كار با تخصص و سوابق مشابه واحدهاي پذيرنده نيروي كار (اعم از داخل يا خارج از كشور).
ت ـ عدم رعايت ضوابط و مقررات تدوين شده در اين آيين نامه نظير دريافت حق الزحمه بيش از ميزان تعيين شده «و نيز عدم مشاوره شغلي و حرفه اي».
ث ـ معرفي افراد به كارفرمايان بدون توجه به ضوابط اعلام شده از سوي آنان.
ج ـ عدم ارايه به موقع آمار و اطلاعات به اداره كل استان.
چ ـ عدم همكاري با كارشناسان اداره كل هدايت نيروي كار، «توسعه اشتغال در خارج ازكشور» و بازرسان ادارات كل كار و امور اجتماعي در سراسر كشور.
ح ـ هرگونه سوء استفاده از مجوز ايجاد دفاتر كاريابي.
ماده 27
عدول اشخاص حقيقي و حقوقي از ضوابط اين آيين نامه و ساير ضوابط مربوط كه توسط وزارت اعلام مي شود، تخلف محسوب شده و براساس راي هيئت موجب تذكر كتبي با درج در پيشينه خدمتي و عدم تمديد پروانه كار خواهد شد و درصورت لزوم، موارد از طريق قوه قضاييه و مراجع ذي ربط تعقيب مي گردد.
تبصره ـ هيئت موظف است موضوع عدم تمديد مجوز كاريابي متخلف را به طور مشروح به كليه استانها اعلام نمايد تا در ساير استانها از قبول درخواست مجدد آنان خودداري شود. موضوع عدم تمديد مجوز كاريابي توسط اداره كل مربوط، از طريق جرايد جهت آگاهي عمومي اعلام مي شود.
فصل پنجم ـ ضوابط انتخاب و معرفي كاريابي هاي نمونه
ماده 28
كاريابي ها پس از بررسي عملكرد سالانه آنها به شرح زير باتوجه به امتياز كسب شده مورد تشويق قرار خواهند گرفت:
الف ـ بالاترين آمار مربوط به بكار گمارده شدگان در داخل و يا خارج از كشور.
ب ـ تامين نيروي كار موردنظر كارفرمايان(اعم از داخلي و خارجي) و رعايت اصل تطبيق عرضه و تقاضاي نيروي كار به لحاظ انضباط، تخصص و مهارت و غير اينها.
پ ـ ارايه به موقع اطلاعات تقاضاي نيروي كار (فرصتهاي شغلي اخذ شده از كارفرمايان) به اداره كل استان.
ت ـ رعايت دقيق ضوابط و مقررات اين آيين نامه جهت اعزام افراد به خارج از كشور و عدم بروز مشكلات از سوي افراد اعزامي.
ث ـ اعلام منظـم گـزارشـهاي ماهانـه ثبت نام شدگان، معـرفي شـدگان، بكارگمارده شدگان به اداره كل استان.
ماده 29
سالانه از محل اعتباراتي كه براي كمك و تجهيز كاريابي ها در قانون بودجه كل كشور منظور مي شود كمك هاي نقدي و غيرنقدي به تشخيص وزارت به كاريابي هايي كه مطابق اين آيين نامه فعاليت نموده باشند با رعايت قوانين و مقررات مربوط پرداخت مي شود.
ماده 30
اين تصويب نامه جايگزين تصويب نامه شماره 23984/ت26630هـ مورخ 11/12/1381 مي شود.
معاون اول رئيس جمهور ـ محمدرضا عارف