قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه و تشریفات (پروتكل) الحاقی آن مصوب 1391

قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه و تشریفات (پروتكل) الحاقی آن مصوب 1391,05,17

ماده واحده ـ موافقتنامه‌ حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه به‌شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.

تبصره 1ـ مشاوره و اصلاحات موضوع ماده (13) این موافقتنامه منوط به رعایت اصل هفتاد و هفتم (77) قانون اساسی و تصویب مجلس شورای اسلامی ایران است.  

تبصره 2ـ حل‌اختلاف موضوع ماده (14) این موافقتنامه منوط ‌به رعایت اصل یكصد و سی‌ و نهم (139)  قانون اساسی و تصویب مجلس شورای اسلامی ایران است.

بسم‌الله‌الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه كه عضو كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی مورخ 16 آذر ماه 1323 هجری شمسی برابر با 7 دسامبر 1944 میلادی می‌باشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، با تمایل یكسان به انعقاد موافقتنامه‌ای به‌منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویس‌های هوایی منظم بین سرزمین‌های خود و ماوراء این سرزمینها، نسبت به موارد زیر موافقت نمودند:

ماده 1ـ تعاریف

1ـ به‌ جز در مواردی كه فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه:
الف) اصطلاح «كنوانسیون» به كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی كه در تاریخ 16 آذر ماه 1323 هجری شمسی برابر هفتم دسامبر 1944 میلادی در شیكاگو برای امـضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود، شـامل هر ضمیمه‌ای كه به موجب ماده (90) كنوانسیون مزبور و هر اصلاحیه ضمیمه یا كنوانسیونی كه به‌ موجب مواد (90) و (94) آن تصویب شده است، تا جایی كه این موارد برای هر دو طرف متعاهد نافذ باشند، خواهد بود.
ب) اصطلاح «مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان هواپیمایی كشوری» و یا هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد و در مورد دولت فدراسیون روسیه به «اداره هواپیمایی فدرال روسیه» و یا هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام وظایف فعلی آن اداره باشد، اطلاق می‌شود.
پ) اصطلاح «شركت هواپیمایی تعیین شده» به یك شركت هواپیمایی كه به‌موجب مفاد ماده (3) این موافقتنامه تعیین شده و اجازه فعالیت بیابد، اطلاق می‌شود.
ت) اصطلاح «ظرفیت» در مورد یك هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یك مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» در مورد «سرویس توافق شده» به ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی ضربدر دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر اطلاق می‌شود.
ث) اصطلاح «سرزمین» در مورد یك كشور به مناطق خاكی، آبهای داخلی و سرزمین و فضای بالای آنها كه تحت حاكمیت و سلطه آن كشور است اطلاق می‌شود.
ج) اصطلاحات «سرویس هوایی»، «سرویس هوایی بین المللی»، «شركت هواپیمایی» و «توقف به‌منظور‌های غیرحمل و نقل به ترتیب دارای همان معانی است كه در ماده (96) كنوانسیون به آنها داده شده است.
تفاهم حاصل است كه عناوین مواد این موافقتنامه، معانی هیچ‌یك از مقررات آن ‌را به ‌ نحوی از انحاء محدود نمی‌كند یا توسعه نمی‌دهد.

2ـ پیوست این موافقتنامه جزء لاینفك آن می‌باشد.

ماده 2ـ اعطای حقوق
1
ـ هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در این موافقتنامه را جهت انجام سرویس‌های هوایی بین‌المللی در مسیر‌های مشخص شده در پیوست این موافقتنامه را كه از این پس به ترتیب «سرویس‌های مورد توافق» و «مسیرهای مشخص شده» نامیده می‌شود، به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید.
2
ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد به هنگام اجرای سرویس مورد توافق در مسیرهای مشخص شده از حقوق زیر برخوردار خواهند بود:
الف) پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر
ب) توقف در سرزمین طرف متعاهد دیگر به‌منظورهای غیرحمل و نقل، در نقاط معین شده در پیوست این موافقتنامه
پ) توقف در سرزمین طرف متعاهد دیگر در نقاط مشخص شده كه برای آن مسیر در پیوست این موافقتنامه مشخص گردیده است، به‌منظور سوار و یا پیاده كردن مسافر، بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی
3
ـ هیچ یك از مفاد این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود كه به شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد این حق را اعطاء كند كه در داخل سرزمین طرف متعاهد دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا كرایه نماید.
4
ـ طرفها در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا مناطقی كه بدین طریق تحت تأثیر قرار گرفته‌اند طبق ماده (9) كنوانسیون عمل خواهند كرد.

ماده 3ـ تعیین و اجازه

1ـ هر طرف متعاهد حق دارد یك یا چند شركت هواپیمایی را برای انجام سرویس‌های مورد توافق در مسیرهای مشخص شده، تعیین و مراتب را كتباً به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.

2ـ پس از دریافت اعلامیه تعیین، مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بند‌های (3) و (4) این ماده بدون تأخیر، به شركتهای هواپیمایی تعیین شده اجازه مربوط را اعطاء خواهند كرد.

3ـ مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد می‌توانند از شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرایط‌‌ مقرر در قوانین و مقرراتی را كه معمولاً به موجب مفاد كنوانسیون توسط آن مقامات درمورد سرویس‌های هوایی بین‌المللی اعمال می‌گردد دارا می‌باشد.

4ـ هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه مجاب نشده باشد مالكیت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپیمایی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف متعاهدی كه شركت هواپیمایی را تعیین كرده یا اتباع آن است، از اعطاء اجازه بهره‌برداری موضوع بند (2) این ماده ممانعت نموده یا هر شرطی را كه برای اعمال حقوق مذكور در ماده (2) این موافقتنامه توسط آن شركت هواپیمایی تعیین‌شده لازم بداند وضع نماید.

ـ در هر زمان پس از آن كه مفاد بندهای (1) و (2) این ماده به مرحله عمل درآمده باشد، شركتهای هواپیمایی كه بدین نحو تعیین شده‌اند و اجازه فعالیت دریافت نموده‌اند می‌توانند بهره‌برداری از سرویس‌های مورد توافق را آغاز كنند، مشروط برآن‌كه بهره‌برداری از این سرویس‌ها مادامی كه نرخی مطابق مفاد ماده (10) این موافقتنامه در مورد سرویس‌های مزبور وضع و لازم‌الاجراء نگردیده انجام نپذیرد.

ماده 4ـ تعلیق و لغو

1ـ هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح زیر اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخص شده مندرج در ماده (2) این موافقتنامه را در مورد شركت هواپیمایی تعیین‌شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را كه ممكن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد وضع نماید:
الف) در هر موردی كه قانع نشده باشد مالكیت عمده و كنترل مؤثر آن شركت هواپیمایی در دست طرف متعاهدی است كه شركت مذكور را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است، یا
ب) در موردی كه شركت هواپیمایی مذكور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی كه این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نكند، یا
پ) در موردی كه شركت هواپیمایی مذكور به هر نحوی از انحاء عملیات بهره‌برداری را مطابق شرایط مشروح به موجب این موافقتنامه انجام ندهد.

2ـ جز در مواردی كه لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذكور در بند (1) این ماده به‌صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم باشد، اعمال این حقوق فقط پس از مشورت با مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت. این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.

ماده 5 ـ شمول قوانین و مقررات

1ـ قوانین و مقررات یك طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی كه به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند یا بهره‌برداری و هوانوردی این قبیل هواپیما‌ها تا زمانی كه داخل سرزمین آن می‌باشند، در مورد هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.

2ـ قوانین و مقررات یك طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت و خروج مسافرین یا كاركنان و بار یا پست از سرزمین آن است از قبیل تشریفات ورود، خروج و مهاجرت و همچنین مقررات گمركی و بهداشتی در مورد مسافرین و كاركنان و بار یا پست حمل‌شده توسط هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین‌شده طرف متعاهد دیگر در زمانی كه در سرزمین مذكور باشد، اعمال خواهد شد.

3ـ هر طرف متعاهد نسخه‌هایی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنابر تقاضا در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.

4ـ شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد مجاز خواهد بود نمایندگی و دفاتر خود را با حق فروش و تعدادی از كاركنان فنی، عملیاتی و بازرگانی كه تعداد آنها از پنج نفر تجاوز نخواهد كرد در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید. در صورت تعیین یك نمایندگی كل یا نمایندگی فروش كل، این نمایندگی طبق قوانین و مقررات مربوط جاری طرف متعاهد دیگر منصوب خواهد شد.

ـ انتقال درآمدهای حاصله توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متـعاهد در سـرزمین طرف متعاهد دیگـر طـبق مقررات تسعیـر ارزهای خـارجی قابل اجراء در طرف متعاهد اخیر صورت خواهد گرفت. طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را طبق مقررات ملی برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله پس از كسر هزینه‌ها، به‌عمل خواهند آورد.

ماده 6 ـ معافیت از حقوق گمركی و سود بازرگانی و سایر عوارض

1ـ هواپیمای شركتهای هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد كه سرویس‌های مورد توافق را مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد، همچنین لوازم مورد نیاز آنها، سوخت و روغن موتور، خواروبار ( از جمله غذا، نوشیدنی و دخانیات) موجود در هواپیما در زمان ورود به سرزمین طرف متعاهد دیگر به شرط آنكه این لوازم و مواد تا زمان خروج در هواپیما باقی بماند، براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایر مالیاتها معاف خواهند بود.

2ـ موارد زیر نیز براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایر مالیات‌های مشابه معاف خواهند بود:
الف) خوار و بار هواپیما كه در سرزمین یك طرف متعاهد در حدود تعیین شده توسط مقامات طرف متعاهد یادشده وارد هواپیما می‌گردد و جهت استفاده در داخل هواپیمایی است كه در سرویس‌های مورد توافق به‌وسیله شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ب) قطعات یدكی كه به‌منظور تعمیر یا نگهداری هواپیمایی كه جهت بهره ‌ برداری از مسیـرهای مورد توافق، توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر، به سرزمین یكی از طرفهای متعاهد، وارد گردیده است.
پ) سوخت و روغن موتور كه به‌منظور استفاده در انجام سرویس‌های مورد توافق توسط هواپیما‌های شركتهای هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد، حتی در زمانی كه این مواد در بخشی از مسیر طی شده در سرزمین طرف متعاهد دیگر، كه در آن مواد مزبور به هواپیما وارد می‌شود.
هزینه‌های مربوط به سرویس‌های انجام شده، انبارداری و ترخیص گمركی براساس قوانین داخلی طرفهای متعاهد پرداخت خواهد شد.

3ـ مواد ذكر شده در بند (2) فوق‌الذكر را می‌توان بنابه درخواست تحت نظارت یا كنترل گمركی نگهداری كرد.

4ـ لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم و قطعات یدكی نگاهداری شده در هواپیمای شركتهای هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات گمركی طرف متعاهد دیگر در سرزمین آن طرف متعاهد قابل تخلیه است. در این‌صورت می‌توان این مواد را تا زمانی كه طبق مقررات گمركی مجدداً صادر شود یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.

ـ مسافرین، اثاثیه مسافر و باری كه از سرزمین یك طرف متعاهد در گذر مستقیم می‌باشند و از حریمی كه در فرودگاه آن طرف بدین منظور اختصاص یافته خارج نشوند، فقط مشمول كنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری كه در گذر مستقیم است از حقـوق گمركی، سود بازرگانی و سـایر مالیاتها معاف خواهد بود. هزینه‌های مربوط به سرویس‌های انجام شده، انبارداری و ترخیص گمركی براساس قوانین داخلی طرفهای متعاهد پرداخت خواهد شد.

ـ اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شركتهای هواپیمایی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی كه به داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود، از كلیه حقوق گمركی، سود بازرگانی و یا مالیات‌ها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.

ماده 7ـ هزینه‌های فرودگاهی
هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تأسیسات تحت كنترل خود هزینه‌های عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه وضع آن را بدهد.
مع‌هذا هر یك از طرفهای متعاهد موافقت می‌نماید، هزینه‌های مزبور از آنچه شركتهای حمل و نقل تعیین شده آنها كه در سرویس‌های مشابه بین‌المللی تردد می‌نمایند و برای استفاده از این فرودگاهها و تأسیسات می‌پردازند، تجاوز نكند.

ماده 8 ـ مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز

1ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهنـد بود تا بتوانند برای انجام سرویـس‌های مورد توافق در مـسیرهای مشخص شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.

2ـ در انجام سرویس‌های مورد توافق، شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر یك از طرفهای متعاهد منافع شركتهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را منظور نظر خواهد داشت تا من غیر حق در سرویس‌های طرف متعاهد دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.

3ـ هدف اصلی از برقراری سرویس‌های مورد توافق توسط شركتهای هواپیمایی تعیین‌شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت كافی با ضریب بار مناسب، برای رفع نیازمندیهای جاری و پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین‌كننده شركتهای هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.

4ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد همچنین می‌توانند با رعایت اصول مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) این ماده ظرفیتی را برای رفع نیازمندی‌های حمل و نقل بین سرزمین‌های كشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرهای پیوست این موافقتنامه و سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نمایند.

ـ ظرفیتی كه عرضه می‌شود از جمله تعداد سرویس‌ها و نوع هواپیمای مورد استفاده شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویس‌های مورد توافق براساس توصیه شركتهای هواپیمایی تعیین شده مورد موافقت مقامات هواپیمایی قرار خواهد گرفت . شركتهای هواپیمایی تعیین شده چنین توصیه‌ای را پس از شور لازم بین خود و رعایت اصول مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) این ماده به‌عمل خواهند آورد.

ـ در صورت عدم توافق بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل مندرج در بند (5) فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد حل و فصل خواهد گردید. تا زمانی كه این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهد ماند.

7ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر یك از طرفهای متعاهد، حداكثر سی روز قبل از شروع سرویس‌ها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز از همین قرار عمل خواهد شد. در موارد خاص این محدوده زمانی را می‌توان با تصویب مقامات نامبرده كاهش داد.

ماده 9ـ شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه توسط یك طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی است، توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویس‌های موضوع این موافقتنامه معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر این كه شرایط صدور یا اعتبار این گواهینامه‌ها و پروانه‌ها مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد كه به‌موجب كنوانسیون وضع‌شده یا خواهدشد. در هرحال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه جهت اتباع خود توسط طرف متعاهد دیگر صادر شده یا توسط طرف متعاهد دیگر یا هر عضو سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری اعتبار یافته، خودداری نماید.

ماده 10ـ نرخهای حمل و نقل هوایی

ـ نرخهای مورد اجراء توسط شركتهای هواپیمایی هر طرف متعاهد در سرویس‌های مورد توافق در سطوح معقولی خواهد بود كه با توجه به كلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهره‌برداری، سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شركتهای هواپیمایی دیگر كه در تمام یا قسمتی از همان مسیرهای مشخص شده، سرویس‌های منظم انجام می‌دهند، وضع می‌گردد.

2ـ نرخهای موضوع بند (1) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
الف) در صورتی‌كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یك اتحادیه بین‌المللی شركتهای حمل و نقل هوایی با مكانیسم تعیین نرخ باشند و یك قطعنامه نرخ ناظر بر سرویس‌های مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب) هرگاه قطعنامه‌ای درباره نرخ ناظر بر سرویس‌های مورد توافق وجود نداشته باشد یا یك یا هیچ یك از شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد عضو اتحادیه شركتهای هواپیمایی موضوع جزء (الف) فوق نباشد، شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد نرخهایی كه برای سرویس‌های مورد توافق اعمال می‌گردد، بین خود توافق خواهند نمود.
پ) نرخهایی كه بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشـنهادی اجرای آن برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی به شرط موافقت مقامات مذكور قابل كاهش است.
ت) در صورتی‌كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی‌كه یك طرف متعاهد شركت هواپیمایی خود را به‌منظور انجام سرویس‌های مورد توافق تعیین ننموده باشد یا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (پ) فوق، مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یك از نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمایی طرفهای متـعاهد طبق جزءهای (الف) و (ب) فوق به مـقامات هواپیمایی طرف متـعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود در مورد نرخهای مناسب به توافق برسند، لیكن هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد به موقع اجراء درنخواهد آمد.

3ـ نرخهـای تعیین شـده بموجب مفاد این ماده تا زمانی كه نرخهای جدید تعیین‌نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده 11ـ امنیت هوانوردی

1ـ طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تأكید می‌نمایند كه تعهد آنان در قبال یكدیگر برای حفظ امنیت هواپیمایی كشوری در برابر اعمال مداخله غیرقانونی جزء لاینفكی از این موافقتنامه را تشكیل می‌دهد. طرفهای متعهد بدون تحدید كلیت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، به‌ویژه مطابق با مفاد كنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتكابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توكیو به تاریخ 23/6/1342 هجری شمسی مطابق با 13 سپتامبر 1963، كنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ 25/9/1349 هجری شمسی مطابق با 16 دسامبر 1970 و كنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی كشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ 1/7/1350 هجری شمسی مطابق با 23 سپتامبر 1971 و نیز هر كنوانسیون دیگری در ارتباط با امنیت هواپیمایی كشوری، عمل خواهد كرد.

2ـ طرفهای متعاهد كلیه مساعدت‌های لازم را جهت جلو‌گیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی كشوری را بنابر تقاضا در مورد یكدیگر به‌عمل خواهد آورد.

3ـ طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هواپیمایی كشوری تعیین شده از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری كه به‌عنوان ضمایم كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی كه این مقررات امنیتی در مورد طرفهای متعاهد قابل اجراء است عمل نمایند. آنها باید از گردانندگان هواپیمایی كه محل ثبت آن هواپیما ‌ ها می‌باشد یا گردانندگان هواپیمایی كه محل اصلی كسب و كار آنها یا محل اقامت دائم آنها در سرزمین آنها است و گردانندگان فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند كه طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.

4ـ هر یك از طرفهای متعاهد موافقت دارد كه می‌توان از این گردانندگان هواپیما درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده است رعایت كنند. هر یك از طرفهای متعاهد باید اطمینان حاصل كند كه در سرزمین او اقدامات مناسب برای حفاظت از هواپیما و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار هواپیما پیش از سوار شدن مسافرین یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواست طرف متعاهد دیگر را برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدید خاص با نظر مساعد، مورد توجه قرار دهد.

ـ هنگامی‌كه حادث یا خطر بروز حادث تصرف غیرقانونی هواپیمای كشوری یا دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها‌، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفهای متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به‌منظور پایان سریع و بی‌خطر حادثه مزبور یا خطر وابسته به آن یكدیگر را یاری نمایند.

ماده 12ـ تسلیم آمار
مقامات هواپیمایی هر یك از طرفهای متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویس‌های مورد توافق توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد نخست را به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین به قسمی كه معمولاً توسط شركت هواپیمایی تعیین شده برای مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنابر تقاضا، در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. كلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا، مورد شور و توافق بین دو طرف متعاهد قرار خواهد گرفت.

ماده 13ـ مشاوره و اصلاحات
1
ـ هر طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن می‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمایی آن تقاضای مشاوره نمایند.
2
ـ مشاوره مورد تقاضای یك طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن در فاصله شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3
ـ هر نوع اصلاح در این موافقتنامه، پس از تأیید از طریق تبادل یادداشت دیپلماتیك لازم الاجراء خواهد شد.
4
ـ اصلاحات جداول مسیر منضم به این موافقتنامه می‌تواند به‌طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تأیید از طریق مبادله یادداشت دیپلماتیك لازم الاجراء خواهد شد.

ماده 14ـ حل اختلافات

1ـ هر گاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست آن بین طرفهای متعاهد، اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند.

2ـ چنانچه طرفهای متعاهد نتوانند به موجب بند (1) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه برسند، طبق قوانین و مقررات خود، اختلاف به یك دیوان داوری سه نفره ارجاع خواهد شد كه هر طرف متعاهد یك داور را معین خواهد كرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود. هر یك از طرفهای متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجرای دیپلماتیك به تعیین داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هر یك از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نكند، بنابه تقاضای هر یك از طرفهای متعاهد، رئیس شورای سازمان بین‌المللی كشوری بر حسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد نمود مشروط بر اینكه اگر رئیس شورای سازمان‌ بین‌المللی هواپیمایی كشوری از اتباع هر یك از طرفهای متعاهد باشد، از نایب رئیس ارشد شورا و در صورتی‌كه نامبرده نیز از اتباع یكی از طرفهای متعاهد باشد، از عضو ارشد مقدم شورا كه در چنین وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد كه حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید. در هر حال داور سوم از اتباع یك دولت ثالث خواهد بود و به‌عنوان رئیس داوری عمل خواهد كرد.

3ـ بنابه تصمیم نهائی دیوان داوری طرفهای متعاهد مخارج داوری را به‌صورت مساوی تقسیم خواهند نمود.

4ـ طرفهای متعاهد تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه به موجب این ماده را رعایت كنند.

ماده 15ـ فسخ
هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه كتباً به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همان زمان به اطلاع سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری خواهد رسید.
در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آن‌كه اعلام فسخ، قبل از انقضای این مدت با رضایت طرفها پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ، چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.

ماده 16ـ مطابقت با كنوانسیونها یا موافقتنامه‌های چندجانبه
چنانچه كنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست آن به نحوی اصلاح خواهد شد تا با مقررات چنین كنوانسیون یا موافقتنامه‌ای تطبیق نماید.

ماده 17ـ ثبت
این موافقتنامه و كلیه اصلاحات آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری به ثبت خواهد رسید.

ماده 18ـ لازم الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه كتبی از طریق مجاری دیپلماتیك مبنی بر تأیید این كه طرفهای متعاهد كلیه تشریفات داخلی درباره لازم الاجراء شدن این موافقتنامه را انجام داده‌اند، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه، موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دو‌لت ایران و دو‌لت اتحاد جماهیر شورو‌ی سوسیالیستی كه در تاریخ 26 مرداد ماه 1343 مطابق با 17 اوت 1964 به امضاء رسیده و پیوست‌های آن بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه فسخ می‌گردد.
این موافقتنامه در مسكو در تاریخ 28 مرداد ماه 1378 هجری شمسی برابر با 19 آگوست 1999 میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی، روسی، انگلیسی كه تمام متون دارای اعتبار یكسان می‌باشند تنظیم گردید. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر این موافقتنامه، متن انگلیسی ملاك خواهد بود.
از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف
دولت فدراسیون روسیه
پیوست

موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه

1ـ مسیرهایی كه قرار است توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده فدراسیون روسیه مورد بهره‌برداری قرار گیرد.


نقاط مبدأ

نقاط واسط

نقاط مقصد

نقاط ماوراء

نقاطی در روسیه

یك نقطه كه بعداً تعیین خواهد شد.٭

تهران
رشت
مشهد
اصفهان

سنگاپور
بانكوك

2ـ مسیرهایی كه قرار است توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.


نقاط مبدأ

نقاط واسط

نقاط مقصد

نقاط ماوراء

نقاطی در ایران

كیف
یا
تفلیس

مسكو
سن پیترزبورگ
غازان
یوفا

استكهلم
یك نقطه دیگر كه بعداً تعیین خواهدشد. ٭


٭ این نقطه باید مورد موافقت مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد قرار گیرد.

تذكر
1
ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد در هر مسیر توافق شده مجاز خواهند بود فقط یك پرواز در هفته (بین مسكو و تهران حداكثر سه پرواز مسافری و یك پرواز باری) براساس حق آزادی سوم و چهارم و موافقت قبلی شركتهای هواپیمایی تعیین‌شده برقرار نمایند.
2
ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد ضمن بهره‌برداری از مسیرهای مورد توافق می‌توانند یك یا تمام نقاط واسط یا ماوراء را حذف نمایند.

3ـ حق حمل و نقل مسافر، بار و پست شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد بین نقاطی در سرزمین طرف متعاهد دیگر و نقاطی در سرزمین كشورهای ثالث منوط به توافق بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده و تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد خواهد بود.

4ـ شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد می‌توانند پروازهای خود را با هر نـوع هواپیمای با سرعت مافوق صوت انجام دهند. تعداد و ظرفیت پرواز منوط به توافق بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده و تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد خواهد بود.

ـ انجام پروازهای اجاره‌ای(چارتر) فوق‌العاده و غیرمنظم مشروط به درخواست اولیه شركتهای هواپیمایی تعیین شده خواهد بود، این تقاضا حداقل هفتاد و دو ساعت قبل از انجام پرواز بدون در نظر گرفتن تعطیلات آخر هفته و رسمی خواهد بود.

تشریفات(پروتكل) الحاقی جهت اصلاح و تكمیل موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه به منظور انجام اصلاحات در موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه مورخ 28/5/1378 هجری شمسی برابر با 19 آگوست 1999 میلادی كه از این پس «موافقتنامه» نامیده می ‌ شود، در موارد زیر به توافق رسیدند:

ماده 1

1ـ1ـ بند (2) ماده (14) موافقتنامه تحت عنوان «حل اختلافات» به‌صورت زیر بیان خواهد شد:
«2
ـ چنانچه طرفهای متعاهد نتوانند به‌موجب بند (1) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه برسند، طبق قوانین و مقررات خود، اختلاف را به یك دیوان داوری متشكل از سه داور ارجاع خواهند نمود به نحوی كه هر طرف متعاهد یك داور را تعیین نموده و این دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود.
هر یك از طرفهای متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای كتبی هر یك از طرفهای متعاهد در مورد ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجاری دیپلماتیك به تعیین داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد.
چنانچـه هر یك از طرفهای متـعاهد ظرف مدت مقرر نسبت به تعیین داور خود اقدام ننماید، هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری بخواهد كه حسب مورد داور یا داوران را تعیین نماید. چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری و نیز معاون رئیس، تبعه یكی از طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعیت هیچ‌یك از طرفهای متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
داور سوم باید در هر صورت تابعیت كشوری را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط سیاسی دارد و به عنوان رئیس داوری(سر داور) عمل خواهد كرد
ماده حل اختلافات موافقتنامه با الحاق بند (5) اصلاح می‌گردد:
« 5
ـ دیوان داوری با توجه به سایر موارد مورد توافق طرفهای متعاهد، آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود

2ـ1ـ پس از ماده (11) موافقتنامه (امنیت هوانوردی)، ماده جدیدی تحت عنوان ماده (11) مكرر «ایمنی هوانوردی» به شرح زیر اضافه خواهد شد:

ماده 11 مكررـ ایمنی هوانوردی»
1
ـ هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان در رابطه با استانداردهای ایمنی در زمینه‌های مربوط به تأسیسات هوانوردی، خدمه پرواز، هواپیما و بهره‌برداری از هواپیما كه طرف متعاهد دیگر به‌كار گرفته است، درخواست مشاوره نماید. چنین مشاوره‌ای ظرف سی روز از تاریخ درخواست مزبور انجام خواهد شد.
2
ـ در صورتی‌كه پس از مشاوره مزبور یك طرف متعاهد ملاحظه كند استانداردهای ایمنی در زمینه‌های موضوع بند (1) كه در آن زمان به‌موجب كنوانسیون وضع شده به‌طور مؤثر توسط طرف متعاهد دیگر به‌كار گرفته و اجراء نمی‌شود، طرف متعاهد دیگر را از یافته ‌ های مزبور و اقداماتی كه برای تطبیق با استانداردهای ایكائو ضروری به نظر می‌رسد آگاه خواهد كرد. چنانچه طرف متعاهد دیگر ظرف پانزده روز یا دوره طولانی‌تری كه ممكن است با تبادل اطلاعیه از طریق مجاری سیاسی، مورد توافق طرفهای متعاهد قرار گرفته باشد، اقدام مناسبی را انجام ندهد، زمینه برای اعمال ماده (4) این موافقتنامه (تعلیق و لغو) برای طرف متعاهد اول مهیا خواهد شد.
3
ـ علیرغم تعهدات مندرج در ماده (33) كنوانسیون، هر نوع هواپیمایی كه توسط شركت هواپیمایی تعیین شده یك طرف متعاهد یا از طرف آن در سرویس‌های مورد توافق از مبدأ سرزمین طرف متعاهد دیگر یا بالعكس مورد بهره ‌ برداری قرار گیرد، می‌تواند مادامی كه در سرزمین طرف متعاهد دیگر است مشمول بازرسی نمایندگان مجاز طرف متعاهد دیگر در داخل هواپیما و در توقفگاه آن (كه در این ماده «بازرسی توقفگاهی» نامیده می‌گردد) قرار گیرد تا اعتبار اسناد هواپیما و مدارك خدمه و نیز وضعیت ظاهری هواپیما و تجهیزات آن بررسی شود مشروط بر اینكه این امر منجر به تأخیر بدون دلیل در بهره‌برداری از هواپیما نگردد.
4
ـ چنانچه هر بازرسی توقفگاهی یا مجموعه‌ای از بازرسی‌های توقفگاهی باعث بروز نگرانی ‌ های جدی مبنی بر عدم تطابق یك هواپیما یا بهره‌برداری از یك هواپیما با حداقلِ استانداردهای تعیین شده در آن زمان به موجب كنوانسیون، یا بروز نگرانی‌های جدی در خصوص فقدان اِعمال و اجرای مؤثر استانداردهای ایمنی تعیین شده در آن زمان به موجب كنوانسیون گردد، طرف متعاهدی كه این بازرسی ‌ ها را انجام داده است، از نظر ماده(33) كنوانسیون مختار خواهد بود تا نتیجه بگیرد كه الزاماتی كه طبق آنها گواهینامه یا مجوز‌های مربوط به آن هواپیما یا خدمه آن هواپیما صادر شده یا اعتبار یافته یا الزاماتی كه طبق آنها آن هواپیما مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، معادل یا فراتر از حداقل استانداردهای تعیین شده به‌موجب كنوانسیون نمی‌باشند.
5
ـ چنانچه نماینده شركت‌(های) هواپیمایی یك طرف متعاهد از دسترسی به هواپیمای مورد بهره‌برداری از سوی آن شركت(های) هواپیمایی جهت انجام بازرسی توقفگاهی طبق بند (3) فوق جلوگیری نماید، طرف متعاهد دیگر می‌تواند چنین استنباط نماید كه نگرانی‌های جدی موضوع بند (4) فوق ایجاد شده است و به نتایج موضوع آن بند برسد.
6
ـ هر طرف متعاهد حق تعلیق یا تغییر فوری مجوز بهره‌برداری شركت(های) هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را در صورتی‌كه طرف متعاهد اول در نتیجه بازرسی توقفگاهی، مجموعه‌ای از بازرسی‌های توقفگاهی، جلوگیری از دسترسی جهت انجام بازرسی توقفگاهی ، یا مشاوره موضوع بند (1) این ماده چنین استنباط نماید كه انجام اقدامات فوری برای ایمنی بهره‌برداری شركت هواپیمایی ضروری است، برای خود محفوظ می‌دارد.
7
ـ هر اقدامی طبق بندهای (2) یا (6) فوق از سوی یك طرف متعاهد، باید به‌محض رفع زمینه انجام آن اقدامات، متوقف گردد.

ماده 2
1
ـ2ـ این تشریفات (پروتكل) جزء لاینفك موافقتنامه تلقی می‌گردد.
2
ـ2ـ این تشریفات (پروتكل) از تاریخ آخرین اطلاعیه كتبی مبادله شده از طریق مجاری سیاسی مبنی بر انجام كلیه تشریفات داخلی ضروری توسط طرفهای متعاهد جهت لازم‌الاجراء شدن این تشریفات (پروتكل) ، به مورد اجراء گذارده خواهد شد. این تشریفات (پروتكل) تا زمان لازم الاجراء بودن موافقتنامه، لازم الاجراء خواهد ماند.
این تشریفات (پروتكل) در مسكو و در تاریخ 3 آذر 1390 هجری شمسی برابر با 24 نوامبر 2011 میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی، انگلیسی و روسی كه همه متن دارای اعتبار یكسان می‌باشند تنظیم گردید. در صورت اختلاف در تفسیر متون، متن انگلیسی ملاك خواهد بود.
از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف
دولت فدراسیون روسیه

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یك پیوست و تشریفات (پروتكل) الحاقی درجلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ هفدهم مردادماه یكهزار و سیصد و نود و یك مجلس‌شورای‌اسلامی تصویب شد و در تاریخ 25/5/1391 به تأیید شورای‌نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی