قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبكستان مصوب 1380

قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبكستان مصوب 1380,11,24

ماده واحده موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبكستان مشتمل بر یك مقدمه و بیست ماده و‌یك پیوست با رعایت اصل یكصد و سی و نهم (139) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در بخش ارجاع به داوری به شرح ضمیمه تصویب و اجازه‌مبادله اسناد آن داده می‌شود.

بسم‌الله الرحمن الرحیم
‌موافقتنامه حمل و نقل هوائی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبكستان

مقدمه
‌دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبكستان كه از این پس طرفهای متعاهد خوانده می‌شوند و عضو كنوانسیون هواپیمایی كشوری ‌بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر 1944 میلادی می‌باشند با تمایل به منظور تأسیس سرویسهای هوائی ‌فی ‌مابین و ماوراء سرزمینهای خود به شرح زیر موافقت كردند:

ماده 1 تعاریف
‌از نظر این موافقتنامه:
‌الف – «‌كنوانسیون» به كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی كه در تاریخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجری شمسی برابر هفتم دسامبر 1944 میلادی در ‌شیكاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات كنوانسیون كه به موجب ماده (94) آن تصویب شده و برای طرفهای متعاهد‌ لازم ‌الاجراء گردیده و نیز ضمائم كنوانسیون و اصلاحات آنها به موجب ماده (90) آن به تصویب رسیده و برای طرفهای متعاهد لازم‌ الاجراء شده است،‌خواهد بود.
ب – اصطلاح «‌مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «‌سازمان هواپیمایی كشوری» و هر شخص یا سازمانی كه مجاز به انجام وظایف ‌فعلی آن سازمان باشد اطلاق می‌گردد و در مورد دولت جمهوری ازبكستان به مدیر كل هواپیمایی كشوری و هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام ‌وظایف فعلی آن مدیر كل باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «‌شركت هواپیمایی تعیین شده» به یك یا چند شركت هواپیمایی اطلاق می‌شود كه به موجب مفاد ماده (3) موافقتنامه حاضر تعیین شوند‌ و اجازه فعالیت بیابند.
ت – اصطلاح «‌ظرفیت» در مورد یك هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یك مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «‌ظرفیت» در مورد «‌سرویس‌توافق شده» به حاصل‌ ضرب ظرفیت هواپیما درچنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق ‌می‌شود.
ث – اصطلاح «‌سرزمین» در مورد هر یك از طرفهای متعاهد به مناطق خشكی و آبی كه تحت حاكمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها‌نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات «‌سرویس هوائی»، «‌سرزمین هوائی بین‌المللی»، «‌شركت هواپیمایی» و «‌توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» دارای همان معانی‌است كه در ماده (96) كنوانسیون به ترتیب برای آنها ذكر شده است.
چ – اصطلاح «‌نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود كه برای حمل مسافر، بار همراه و غیر همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی كه به موجب آن قیمتهای‌ مزبور اعمال می‌شود ازجمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها و شرایط حمل پست، می‌باشد.
ح – اصطلاح «‌سرویسهای مورد توافق» و «‌مسیرهای مشخص شده» به ترتیب به سرویسهای هوائی منظم در مسیرهای مشخص شده در پیوست این‌موافقتنامه اطلاق می‌شود.
خ – اصطلاح «‌عبور مستقیم» دارای همان معانی است كه در ماده (96) كنوانسیون ذكر شده است.
‌-
پیوست جزء لاینفك این موافقتنامه می‌باشد و تمام ارجاعات به موافقتنامه شامل ارجاع به پیوست نیز می‌باشد ، مگر این كه به گونه دیگری بیان شده ‌باشد.

ماده 2 اعطای حقوق
1 –
هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی منظم به وسیله شركت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف‌متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید:
‌الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین كشور طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذكور به منظورهای غیرحمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذكور به منظور سوار و پیاده كردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در‌جدول مسیر پیوست این موافقتنامه.
2 –
استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه مشروط به مذاكره و موافقت شركتهای‌هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد و تصویب مقامات صلاحیتدار آنها خواهد بود.
3 –
هیچ یك از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود كه به شركت هواپیمایی یك طرف متعاهد این حق را اعطاء كند كه در داخل قلمرو‌كشور طرف متعاهد دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا كرایه نماید.
4 –
در مناطقی كه در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی است و نیز در مناطقی كه تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال‌ نظامی قرار گرفته انجام سرویسهای موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.

ماده 3 تعیین و اجازه
1 –
هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه كتبی به طرف متعاهد دیگر یك یا چند شركت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده تعیین، و هر شركت هواپیمایی تعیین شده را حذف كند یا تغییر دهد.
2 –
پس از دریافت اعلامیه مذكور در بند (1) مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (3) و (4) این ماده اجازه مقتضی را‌بدون تأخیر به شركت هواپیمائی تعیین شده مزبور اعطاء كنند.
3 –
مقامات هواپیمائی یك طرف متعاهد می‌توانند از شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرایط مقرر‌در قوانین و مقرراتی كه معمولاً به موجب كنوانسیون توسط آن مقامات در مورد سرویسهای هوائی بین‌المللی اعمال می‌گردد را دارا می‌باشد.
4 –
هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه مجاب نشده باشد مالكیت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپیمایی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف‌ متعاهد دیگر یا اتباع آن است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (2) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را كه برای اعمال حقوق مذكور در ماده(2) این موافقتنامه توسط آن شركت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند وضع نماید.
5 –
شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج در بند (2) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز كند ‌مشروط بر آن كه نرخی مطابق ضوابط ماده (11) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور وضع شده و مجری باشد.

ماده 4 تعلیق و لغو
1 –
هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا استفاده از حقوق مندرج در ماده (2) این موافقتنامه را در مورد شركت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را كه برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند وضع كند:
‌الف – چنانچه قانع شود كه مالكیت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپیمایی مذكور متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد، یا
ب – چنانچه شركت هواپیمایی مذكور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی كه این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نكند، یا
پ – چنانچه شركت هواپیمایی مذكور در انجام عملیات بهره‌برداری از مفاد این موافقتنامه تخطی كند.
2 –
لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذكور در بند (1) این ماده جز در مواردی كه برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه‌ فوریت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
‌این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.

ماده 5 شمول قوانین و مقررات
1-
قوانین و مقررات قلمرو هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی كه به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات‌مربوط به بهره‌برداری و هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام كه بر فراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند، در مورد هواپیماهای شركت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
2-
قوانین و مقررات قلمرو هر طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافرین، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل‌تشریفات ورود و خروج، مهاجرت و همچنین مقررات گمركی و بهداشتی در مورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات پستی هواپیمای شركت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام كه در سرزمین مذكور باشند اعمال خواهد شد.
3-
هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و مقررات مذكور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
4-
انتقال درآمدهای حاصله توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از‌كسر هزینه‌ها صورت خواهد گرفت. مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله توسط شركت‌هواپیمایی تعیین شده از سرویس‌های موضوع این موافقتنامه به عمل خواهند آورد.

ماده 6 فعالیتهای بازرگانی
1-
شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد براساس عمل متقابل نمایندگان، كاركنان فنی، بازرگانی و مدیریتی خود را كه در ارتباط با‌انجام سرویس‌های مورد توافق نیاز دارد، در سرزمین طرف متعاهد دیگر نگهداری نماید. این كاركنان می‌توانند از میان اتباع هر یك یا هر دو طرف‌متعاهد انتخاب شوند.
2-
نیاز به این كاركنان با اختیار شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند توسط كاركنان خود یا با استفاده از خدمات سازمان، شركت یا شركتهای‌هواپیمایی دیگر كه در سرزمین طرف متعاهد دیگر فعالیت می‌كنند و مجاز به بهره‌برداری از سرویس‌های مذكور در سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند،‌مرتفع گردد.
3-
نمایندگان و كاركنان، مشمول قوانین و مقررات لازم‌الاجراء در آن سرزمین خواهند بود و هر طرف متعاهد براساس عمل متقابل و با حداقل تأخیر،‌روادید كار، استخدام و سایر مدارك مشابه كه برای نمایندگان و كاركنان موضوع بند (1) این ماده ضروری می‌باشد را اعطاء خواهد نمود.

ماده 7 معافیت از حقوق گمركی و سود بازرگانی و سایر عوارض
1-
هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی كه سرویس‌های بین‌المللی را انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد ‌مصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار موجود در هواپیماهای شركت هواپیمایی یك طرف متعاهد كه مجاز به استفاده از‌مسیرها و سرویس‌های موضوع این موافقتنامه می‌باشند به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق‌گمركی و سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذكور زمانی‌مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد كه هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
2-
سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم مورد نیاز جاری و خواروبار كه توسط یك طرف متعاهد یا اتباع آن كه به‌سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل‌متقابل از پرداخت حقوق گمركی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.

3- سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدكی، تجهیزات مورد نیاز جاری و خوار و بار كه در سرزمین یك طرف متعاهد بار هواپیماهای‌شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویس‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمركی و سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
4-
تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و كالاهای نگاهداری شده در هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها‌با موافقت مقامات گمركی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را تا زمانی كه طبق مقررات گمركی مجدداً ‌صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5-
مسافران، اثاثیه مسافران و باری كه از سرزمین یك طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم قرار دارند و از حریمی كه در فرودگاه بدین منظور اختصاص‌یافته خارج نمی‌شوند، فقط مشمول كنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی كه در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمركی و سود بازرگانی‌و هر گونه مالیات معاف خواهد بود.
6-
اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شركت هواپیمایی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی كه به ‌داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود، از كلیه حقوق گمركی و سود‌بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.

ماده 8 تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
1-
هر یك از طرفهای متعاهد در قلمرو كشور خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت استفاده شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در‌مسیر مشخص شده تعیین خواهد كرد و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را كه برای بهره‌برداری سرویس‌های مورد توافق لازم‌است در اختیار شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
2-
هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن‌هزینه‌های عادلانه و معقولی دریافت دارد، مشروط بر آنكه میزان این هزینه‌ها از آنچه شركتهای حمل و نقل هوایی آن كه در سرویس‌های مشابه ‌بین‌المللی تردد می‌كنند، برای استفاده از چنین فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نكند.

ماده 9 مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
1-
شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویس‌های مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
2-
در انجام سرویس‌های مورد توافق، شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، منافع شركت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد‌ داد تا من‌غیرحق در سرویس‌های طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
3-
هدف اصلی از برقراری سرویس‌های مورد توافق توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت كافی با ضریب بار مناسب‌جهت رفع نیازمندی‌های جاری و پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین كننده شركت هواپیمایی و‌سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
4-
ظرفیتی كه عرضه می‌شود شامل تعداد سرویس‌ها و نوع هواپیماهای مورد استفاده شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویس‌های‌مورد توافق می‌تواند از سوی شركتهای هواپیمایی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از مذاكره و تبادل‌نظر بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده‌با رعایت اصول مندرج در بندهای (1)، (2) و (3) این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذكور با تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد تعیین و اجراء‌خواهد شد.
5-
در صورت عدم توافق بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل مندرج در بند (5) از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی دو‌طرف متعاهد حل و فصل خواهد گردید. تا زمانی كه این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر‌باقی خواهد ماند.
6-
شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداكثر سی (30) روز قبل از شروع سرویس‌ها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای‌ تصویب مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص‌می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده تغییر داد.

ماده 10 شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
‌گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه توسط یك طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی‌باشد، برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویس‌های موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر این كه شرایط‌ صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد كه به موجب كنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر‌حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی كه‌برای اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.

ماده 11 نرخهای حمل و نقل هوایی
1-
نرخهای مورد اجراء توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویس‌های مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود كه باتوجه به‌كلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخ‌های شركتهای هواپیمایی دیگر كه در تمام یا قسمتی از همان‌مسیرها سرویس‌های منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
2-
نرخهای موضوع بند (1) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
‌الف – در صورتی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یك اتحادیه بین‌المللی شركتهای هواپیمایی با مكانیسم تعیین نرخ باشند و‌یك قطعنامه نرخ، راجع به سرویس‌های مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای‌متعاهد توافق خواهد شد.
ب – در صورتی كه هیچكدام از شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد یا یكی از آنها عضو اتحادیه شركتهای هواپیمایی نباشند و یا قطعنامه ‌نرخ مندرج در جزء (‌الف) فوق وجود نداشته باشد شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد نرخهایی كه برای سرویس‌های مورد توافق‌اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی كه به ترتیب مندرج در جزء (‌الف) و (ب) مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی (30) روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به‌مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات مذكور قابل تغییر است.
ت – در صورتی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی كه یك طرف متعاهد‌ شركت هواپیمایی خود را به منظور انجام سرویس‌های مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده (15) روز اول از دوره سی (30) روزه‌موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یك از نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمایی‌طرفهای متعاهد طبق بندهای (‌الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام‌ خواهند نمود در مورد نرخهای مناسب به توافق برسند. به طور كلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد به مورد اجراء گذارده ‌نخواهد شد. با وجود این در صورتی كه ظرف مدت پانزده (15) روز یاد شده، هیچكدام از مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد عدم رضایت خود را‌نسبت به نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمایی تعیین شده اعلام ندارند، نرخهای مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
3-
نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی كه نرخهای جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده 12 امنیت هوانوردی
1-
طرفهای متعاهد، حقوق و تعهداتی را كه به موجب حقوق بین‌المللی در قبال یكدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمایی كشوری در برابر اعمال‌مداخله‌گرایانه غیرقانونی دارند، مورد تأكید قرار می‌دهند.
‌طرفهای متعاهد بدون تحدید كلیت حقوق و تعهداتی كه به موجب حقوق بین‌المللی به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد كنوانسیون راجع به جرایم و‌برخی اعمال ارتكابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توكیو به تاریخ 23/6/1342هجری شمسی مطابق با 13 سپتامبر 1963 میلادی، كنوانسیون راجع‌به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ 25/9/1339 هجری شمسی مطابق با 16 دسامبر 1970 میلادی و كنوانسیون‌راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی كشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ 1/7/1350 هجری شمسی مطابق با 23 سپتامبر1971 میلادی و پروتكل راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی در فرودگاههایی كه در خدمت هواپیمایی كشوری بین‌المللی هستند، امضاء شده در‌مونترال به تاریخ 16/12/1366 هجری شمسی مطابق با 23 فوریه 1988 میلادی و مفاد تمامی اسناد بین‌الملل دیگر در این زمینه كه ممكن است توسط ‌آنها در آینده به تصویب برسد، عمل خواهند كرد.
2-
طرفهای متعاهد حسب تقاضا، كلیه مساعدتهای لازم را به یكدیگر جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیمای كشوری و سایر اعمال غیرقانونی‌علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی كشوری ارائه خواهند‌ كرد.
3-
طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی مصوب سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری كه به عنوان ضمایم‌ كنوانسیون هواپیمایی كشوری بین‌المللی مورخ 16 آذرماه 1323 هجری شمسی برابر با 7 دسامبر 1933 میلادی می‌باشند عمل نمایند. هر یك از‌طرفهای متعاهد باید از متصدیان هواپیماهایی كه محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی كار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در قلمرو كشوری آنها واقع‌شده و نیز از متصدیان فرودگاههای بین‌الملل واقع در سرزمین خود بخواهد كه مطابق مقررات هوانوردی مزبور عمل كنند.
4-
هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد كه مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد دیگر برای‌ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در قلمرو كشوری هر طرف متعاهد مقرر كرده است، رعایت كنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان‌ حاصل كند كه در سرزمین آن اقدامات كافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار، پست و‌خواروبار هواپیما پیش از سوارشدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را كه‌ طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
5-
هرگاه هواپیماهای كشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی دیگری علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها‌یا تأسیسات هوانوردی صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از طریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به‌منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه و یا خنثی كردن تهدید مزبور به یكدیگر یاری رسانند.

ماده 13 تسلیم آمار
‌مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویس‌های مورد توافق توسط شركت هواپیمایی تعیین شده‌ خود به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را كه معمولاً توسط شركت هواپیمایی تعیین شده برای مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها‌ارائه می‌گردد، بنا بر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد‌ درخواست مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر منوط به مذاكره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.

ماده 14 مشاوره
1-
طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامات هواپیمایی خود با یكدیگر همكاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور‌مقامات هواپیمایی یك طرف متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تقاضای مشاوره كنند.
2-
مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد ظرف شصت (60) روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3-
هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان كه لازم بداند خواستار تغییر یا اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید‌ظرف شصت (60) روز از تاریخ دریافت تقاضای مذاكره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاكره بپردازند.

ماده 15 تغییر و اصلاحات
1-
هرگونه اصلاح این موافقتنامه كه پس از انجام مشورت به موجب ماده (14) این موافقتنامه، دو طرف متعاهد در مورد آن به توافق رسیده‌اند طبق‌ماده (20) این موافقتنامه به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
2-
هرگونه تغییر و اضافات به پیوست‌های این موافقتنامه می‌تواند به طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد و از‌تاریخی كه توسط دو طرف متعاهد تعیین شده و با مبادله یادداشت از طریق دیپلماتیك مورد تأیید قرار گرفته است لازم‌الاجراء خواهد گردید.
3-
در صورت انعقاد كنوانسیون چند جانبه مربوط به حمل و نقل هوایی كه دو طرف متعاهد به آن ملحق می‌شوند این موافقتنامه می‌بایست به منظور‌منطبق شدن با مفاد كنوانسیون مذكور تغییر یابد.

ماده 16 حل اختلافات
1-
هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (‌پیوست‌های) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله‌ نخست اهتمام خواهند كرد كه اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند.
2-
هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل كنند، می‌توانند با توافق موضوع را جهت كسب نظر مشورتی به هر شخص یا‌ هیأتی ارجاع كنند.
3-
چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه نرسند هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین‌ و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای هر طرف متعاهد دیگر موضوع را به یك هیأت داوری سه نفره مركب از دو داور منتخب طرفهای‌ متعاهد و یك سرداور ارجاع نماید.
‌در صورت ارجاع امر به داوری، هر یك از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به ‌معرفی یك داور اقدام می‌كند و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاریخ آخرین انتخاب، سرداور را تعیین خواهند كرد.‌چنانچه هر یك از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نكند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذكور، در مورد انتخاب سرداور به توافق‌نرسند، هر یك از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری بخواهد كه حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور‌را تعیین نماید.
‌سرداور باید در هر صورت تابعیت كشوری را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط دیپلماتیك دارد.
4-
در مواردی كه سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری تعیین شود، چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمایی كشوری از انجام وظیفه معذور یا تبعه یكی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد و چنانچه معاون رئیس‌نیز از انجام وظیفه مذكور معذور یا تبعه یكی از طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعیت هیچیك از طرفهای متعاهد را‌نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5-
هیأت داوری باتوجه به سایر مواردی كه طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
6-
تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
7-
مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی كه توسط ‌شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (3) این ماده بوجود آید به عنوان‌بخشی از هزینه‌های داوری محسوب خواهد گردید.

ماده 17 ثبت
‌این موافقتنامه و پیوست (‌پیوست‌های) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری به ثبت خواهد رسید.

ماده 18 مطابق با موافقتنامه‌ها یا كنوانسیونهای چند جانبه
‌چنانچه كنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (‌پیوست‌های)‌آن باید از طریق مذاكره به شرح مندرج در ماده (15) به نحوی اصلاح شود كه مفاد آن با مقررات كنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.

ماده 19 فسخ
‌هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی‌بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه كتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه‌همزمان به آگاهی سازمان بین‌المللی هواپیمایی كشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه دوازده (12) ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه‌فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر آن كه اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود.‌هرگاه طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نكند، اطلاعیه مزبور چهارده(14) روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی‌ كشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.

ماده 20 لازم‌الاجراء شدن
‌این موافقتنامه برای یك دوره نامحدود منعقد شده است و از تاریخ آخرین اطلاعیه از طریق دیپلماتیك توسط هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر‌مبنی ‌بر اینكه اقدامات لازم را طبق الزامات قانون اساسی خود برای لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده، طبق قوانین و مقررات هر طرف‌ متعاهد به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
‌با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء‌كننده زیر كه از طرف دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یك مقدمه، (20)‌ماده و یك پیوست امضاء نمودند.
‌این موافقتنامه در تاشكند در تاریخ 26/5/1380 برابر با 17 اوت 2001 میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، ازبكی و انگلیسی كه هر سه متن‌دارای اعتبار یكسان می‌باشد، تنظیم گردید. در صورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاك خواهد بود.

‌از طرف ‌دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف ‌دولت جمهوری ازبكستان

پیوست
‌جدول مسیر

1 – مسیرهایی كه ممكن است توسط شركت(‌های) هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

‌نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
‌تهران عشق‌آباد تاشكند آلماتی
سئول
شانگهای

2 – مسیرهایی كه ممكن است توسط شركت(‌های) هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری ازبكستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
‌نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
‌تاشكند بعداً مشخص تهران بحرین
خواهد شد. و دو نقطه دیگر كه بعداً
تعیین خواهد شد.

تذكر
1-
هر شركت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در پیوست موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار‌دهد كه حق بهره‌برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین اینگونه نقاط و سرزمین كشور طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد مگر اینكه در این مورد بین ‌مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شركتهای هواپیمایی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
2-
نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یك از مسیرهای مشخص شده را می‌توان به اختیار شركتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا كلیه پروازها‌حذف نمود.
3-
تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شركتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط تأیید مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شركتهای هواپیمایی تعیین‌شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست ماده و یك پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ بیست و‌چهارم بهمن ماه یكهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1/12/1380 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی – ‌مهدی كروبی