آیین نامه اجرایی ماده (۱۸) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیری و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱۳۹۴

هیئت وزیران در جلسه 31 /3 /1394 به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده (18) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای مالی كشور – مصوب 1394 – آیین نامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب كرد:

آیین نامه اجرایی ماده (18) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی كشور

ماده 1

 اصطلاحات و واژه های به كار رفته در ماده (1) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1384- و ماده (1) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های كلی اصل (44) قانون اساسی – مصوب 1388 – به همان معانی در این آیین نامه به كار می رود. سایر اصطلاحات و واژه‌های به كار رفته در این آیین نامه دارای معانی زیر می ‌باشند:
الف – تسهیلات: تسهیلات اعطایی از محل حساب ذخیره ارزی.
ب – اوراق مبتنی بر دارایی: اوراق بهادار با نامی است كه تا سقف مقرر در قانون (یكصد هزار میلیارد (000ر000ر000ر000ر100)) ریال، به منظور واگذاری مطالبات ناشی از تسهیلات توسط نهاد واسط منتشر می‌ شود. این اوراق قابل معامله در بورس ‌ها یا بازارهای خارج از بورس(فرابورس) می ‌باشد.
پ – بانك مركزی: بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران.
ت – سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار.
ث- ضامن: شخص حقوقی است كه پرداخت وجوه مربوط به اوراق مبتنی بر دارایی را در سررسیدهای معین تعهد و تضمین می ‌نماید.
ج – بانك عامل: بانك دولتی است كه به وصول اقساط مطالبات ناشی از تسهیلات و پرداخت آن به نهاد واسط و اجرای خدمات مربوط به آن براساس این آیین نامه می ‌پردازد.
چ – بانی: بانك عامل متقاضی واگذاری مطالبات ناشی از تسهیلات.
ح – عامل فروش: شخص حقوقی است كه نسبت به عرضه و فروش اوراق مبتنی بر دارایی از طرف نهاد واسط اقدام می ‌نماید.
خ- عامل پرداخت: شركت سپرده گذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است كه نسبت به پرداخت ‌های مرتبط با اوراق مبتنی بر دارایی در سررسید به سرمایه گذاران اقدام می ‌نماید.
د- امین: حسابرس بانی.
ذ- مطالبات جاری (حصه تسهیلات اعطایی سررسید نشده): تمامی حقوق بانی مطابق قرارداد اعطای تسهیلات از جمله اقساط (اعم از اصل و سود)، وجه التزام تأخیر تأدیه دین و وثایق.
ر- تعهدات قبلی مربوط به حساب ذخیره ارزی: تعهدات ایجاد شده به موجب قانون و پوشش‌ هایی كه در مقابل گشایش اعتبارات اسنادی پس از اعلام بانك عامل از سوی بانك مركزی صادر گردیده است.
ز- اشخاص حقوقی تحت كنترل بانی: اشخاص حقوقی كه بانی به طور مستقیم یا غیرمستقیم مالك بیش از نصف سهام با حق رأی آنها باشد یا بیش از نصف حق رأی آنها را از طریق توافق با سایر صاحبان سهام داشته باشد یا بانی توانایی نصب و عزل اكثریت اعضای هیأت مدیره یا سایر اركان اداره كننده مشابه را داشته باشد یا بانی توانایی راهبری سیاست‌ های مالی و عملیاتی شخص حقوقی از طریق قانون یا توافق را داشته باشد.

بخش دوم اركان انتشار اوراق مبتنی بر دارایی

ماده 2

 مطالبات پیشنهادی بانی به منظور انتشار اوراق بهادار مبتنی بر دارایی باید به تأیید حسابرس بانی رسیده باشد.

ماده 3

 انتشار اوراق مبتنی بر دارایی، صرفاً توسط نهاد واسط مجاز می‌ باشد.

ماده 4

 ضامن، پرداخت اقساط تسهیلات به نهاد واسط را تضمین می‌ نماید.

تبصره بانی می تواند ضامن باشد.

ماده 5

 بانی در نقش بانك عامل موظف است گزارشی از نگهداری حساب ‌ها‌، دریافت اقساط و سایر اقدامات اجرایی طبق قرارداد اعطای تسهیلات را حداكثر هر شش ماه یكبار به همراه اظهار نظر امین به سازمان ارایه نماید.

ماده 6

 امین به منظور حفظ منافع دارندگان اوراق و حصول اطمینان از صحت فرآیند عملیات دریافت اقساط، برعملیات بانك عامل نظارت و گزارش آن ‌را در مقاطع مقرر به سازمان ارائه می ‌نماید.

ماده 7

 عامل فروش اوراق مبتنی بر دارایی توسط بانی از بین شركت ‌های كارگزاری بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران تعیین می‌ گردد.

تبصره عامل فروش می ‌تواند به منظور توزیع گسترده اوراق از خدمات بانك‌ ها، شركت ‌های بیمه تحت نظارت بیمه مركزی و نهادهای مالی استفاده نموده و ترتیبی اتخاذ نماید تا سفارش گیری جهت خرید اوراق مبتنی بر دارایی از طریق شعب نیز انجام شود.

ماده 8

 عامل پرداخت پس از دریافت وجوه مربوط به اوراق مبتنی بر دارایی، آن را در سررسیدهای معین به سرمایه گذاران پرداخت می‌ نماید.

ماده 9

 بازارگردان و متعهد پذیره نویسی اوراق مبتنی بر دارایی با معرفی بانی و تأیید سازمان انتخاب می ‌شود. متعهد پذیره نویسی و بازارگردان یا حسب مورد سرمایه گذار بازارگردانی باید از كفایت سرمایه لازم مطابق مقررات مربوط برخوردار باشند.

تبصره 1اشخاص حقوقی تحت كنترل بانی مجاز به انجام عملیات بازارگردانی و تعهد پذیره نویسی اوراق مبتنی بر دارایی نمی ‌باشند.

تبصره 2بانك ‌های دولتی مجاز به خرید این اوراق در بازار اولیه نیستند.

ماده 10

 بانی تحت هیچ شرایطی مجاز به تأمین مالی نهاد واسط نمی باشد.

بخش سوم شرایط مطالبات و تسهیلات

ماده 11

 به منظور انتشار اوراق مبتنی بر دارایی، تسهیلات باید در طبقه جاری (حصه تسهیلات اعطایی سررسید نشده) قرار داشته باشد.

ماده 12

 بانی موظف است هنگام عقد قرارداد با نهاد واسط عدم محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی برای انتقال مطالبات به نهاد واسط را احراز نماید.

ماده 13

 تمامی شرایط حاكم و مقررات ناظر بر قراردادهای تسهیلات، پس از انتقال مطالبات به نهاد واسط كماكان به قوت خود باقی می‌ ماند.

ماده 14

 قیمت واگذاری مطالبات به نهاد واسط براساس ساز وكار عرضه و تقاضا در بازار تعیین می ‌شود. كمترین قیمت مورد قبول برای واگذاری به تأیید مجمع عمومی بانك ها می‌ رسد.

ماده 15

 اسناد، مدارك و قراردادهای مربوط به تسهیلات دراختیار ضامن قرار می‌ گیرد. ضامن موظف است به محض ارایه درخواست از سوی سازمان آنها را ارایه نماید. همچنین لازم است رسید كلی آن، در چارچوب اعلامی از سوی نهاد واسط به وی ارایه شود.

ماده 16

 بانی باید نظرات مكتوب مسئولین واحدهای حقوقی و حسابرسی داخلی خود را درخصوص تأیید شرایط تسهیلات به سازمان و امین ارائه نماید.

بخش چهارم شرایط اوراق مبتنی بر دارایی

ماده 17

 بانی و اشخاص حقوقی تحت كنترل بانی مجاز به خرید اوراق مبتنی بر دارایی نمی ‌باشند.

ماده 18

 سررسید اوراق مبتنی بر دارایی باید با سررسید تسهیلات مطابقت داشته باشد.

ماده 19

 مواعد پرداخت ‌های مرتبط با اوراق مبتنی بر دارایی به همراه مبالغ آن باید در اعلامیه پذیره نویسی ذكر گردد.

ماده 20

 وجوه حاصل از سرمایه گذاری مربوط به اقساط دریافت شده متعلق به دارندگان اوراق مبتنی بر دارایی بوده و در صورت لزوم برای پرداخت كارمزد اركان انتشار اوراق مبتنی بر دارایی، مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

ماده 21

 تمامی هزینه ‌های مربوط به انتشار اوراق مبتنی بر دارایی از جمله هزینه انتقال مطالبات به نهاد واسط به عهده بانی می ‌باشد.

ماده 22

 نهاد واسط، ضامن و امین موظف به حفظ اسرار متعلق به تسهیلات گیرندگان از بانی می ‌باشند.

بخش پنجم شرایط صدور مجوز

ماده 23

 بیانیه ثبت اوراق مبتنی بر دارایی علاوه بر مفاد ماده (6) دستورالعمل ثبت و عرضه عمومی اوراق بهادار، مصوب 1 /10 /1385 شورای عالی بورس و اوراق بهادار، حسب مورد شامل موارد زیر می ‌باشد:
1-
مشخصات بانی، شامل:
الف – نام و نوع شخصیت حقوقی؛
ب – شماره ثبت نزد مرجع ثبت شركت‌ ها؛
پ- مدت شركت؛
ت – مشخصات مدیران؛
ث- موضوع فعالیت؛
2-
مشخصات اوراق مبتنی بر دارایی.
3-
اطلاعات تسهیلات .
4-
نحوه پرداخت به دارندگان اوراق مبتنی بر دارایی.
5-
متوسط نسبت مبلغ تسهیلات به ارزش وثایق در زمان اعطای تسهیلات.
6-
مصوبه ركن ذی صلاح بانی برای تأمین مالی از طریق فروش مطالبات به نهاد واسط به وكالت از دارندگان اوراق با ذكر شرایط آن.
7-
جریانات نقدی كل اقساط دریافتنی تا تصفیه تسهیلات و آن بخش از اقساط كه مبنای انتشار اوراق مبتنی بر دارایی قرار می ‌گیرد.
8-
نظرات مكتوب مسئولین واحدهای حقوقی و حسابرسی داخلی بانی درخصوص تأیید شرایط تسهیلات مطابق این آیین نامه و سایر مقررات مربوط.
9-
اساسنامه بانی.
10-
صورت‌ های مالی حسابرسی شده دو سال مالی اخیر بانی.
11-
گزارش بانی و اظهار نظر حسابرس درخصوص ارزش مطالبات.
12-
سایر اطلاعات مهم به تشخیص سازمان.

ماده 24

 صدور مجوز انتشار اوراق مبتنی بر دارایی، منوط به انعقاد قراردادهای لازم میان اركان در چارچوب تعیین شده توسط سازمان می ‌باشد.

بخش ششم سایر مقررات

ماده 25

 سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور اعتبار مورد نیاز مربوط را همه ساله در بودجه سالانه منظور می نماید. كلیه وجوه حاصل از انتشار اوراق موضوع این آیین نامه پس از اتمام فرآیند عرضه بلافاصله به حساب خزانه داری كل كشور واریز و صد در صد آن از محل اعتبار مربوطه با ابلاغ و تخصیص اعتبار توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ ریزی كشور، صرف افزایش سرمایه بانك عامل ذی ‌ربط می ‌شود.

ماده 26

 در صورتی كه بخشی از مطالبات دولت به صورت ارزی باقی مانده باشد، نحوه تبدیل ارز به ریال برای تسهیلات در مقطع انتشار اوراق مبتنی بر دارایی بر اساس نرخ اعلامی بانك مركزی تعیین می شود. در مقاطع بازپرداخت اصل و فرع تسهیلات، تسویه به صورت ارزی خواهد بود. در صورت عدم دسترسی تسهیلات گیرنده به ارز در بازار، با تأیید بانك مركزی تسویه براساس نرخ اعلامی بانك یادشده صورت می‌ گیرد.

ماده 27

 نحوه توزیع اوراق موضوع بند (ب) ماده (1) این آیین نامه در كارگروهی با حضور نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می شود.

اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهور