قانون تصویب كنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشكال كار كودك و توصیه‌نامه مكمل آن مصوب 1380

قانون تصویب كنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشكال كار كودك و توصیه‌نامه مكمل آن مصوب 1380,08,08با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده واحده كنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشكال كار كودك و توصیه‌نامه مكمل آن به شرح پیوست تصویب و به دولت‌ جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می‌شود اسناد تصویب را تودیع نماید.

تبصره 1 (اصلاحی 08ˏ04ˏ1390)فهرست انواع كارهای مضر موضوع بند (ت) ماده (3) كنوانسیون توسط وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی با هماهنگی وزارتخانه‌های ‌بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و صنعت، معـدن و تجارت و جهاد كشاورزی و كانون و انجمن‌های صنفی كارفرمایان و كانون شوراهای اسلامی كار تهیه و‌برای تصویب به هیأت وزیران ارائه خواهد شد.

تبصره 2 (اصلاحی 08ˏ04ˏ1390)اشخاصی كه كودكان را به كارهای موضوع بند (ت) ماده (3) كنوانسیون بگمارند، مشمول مجازاتهای ماده (172) قانون كار مصوب29/8/1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌باشند و پروانه كار آنها توسط دستگاه ذی‌ربط به‌ طور موقت لغو خواهد شد. در خصوص سایر بندهای‌ماده (3) طبق قوانین موضوعه خواهد بود.
‌آیین‌نامه اجرائی این تبصره كه متضمن موارد اشتغال افراد از شانزده سال به بالا در كارهای موضوع بند (ت) ماده (3) كنوانسیون نیز می‌باشد، توسط‌ وزارتخانه‌های تعـاون، كار و رفاه اجتماعی و صنعت، معـدن و تجارت تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

تبصره 3 (اصلاحی 08ˏ04ˏ1390)وزارتخانه‌های تعـاون، كار و رفاه اجتماعی و صنعت، معـدن و تجارت مسؤولیت اجرای این كنوانسیون و توصیه‌نامه مكمل آن و نیز نظارت بر اعمال‌ این مقررات را در كارگاهها برعهده دارند و برنامه‌های اجرائی را طراحی و با هماهنگی و موافقت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كشور به دستگاههای‌اجرائی ابلاغ خواهند كرد.

كنوانسیون ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشكال كار كودك
‌كنفرانس عمومی سازمان بین‌المللی كار؛
‌با دعوت هیأت مدیره دفتر بین‌المللی كار هشتاد و هفتمین اجلاس خود را در تاریخ اول ژوئن 1999 میلادی 11/3/1378 هجری شمسی) در ژنو‌برگزار نمود، و
‌باتوجه به نیاز به تصویب اسناد جدید به منظور ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك، به عنوان اولویت عمده برای اقدام ملی و بین‌المللی، از‌جمله همكاری و مساعدت بین‌المللی، برای اجرای كنوانسیون و توصیه‌نامه حداقل سن برای پذیرش اشتغال مصوب سال 1973 میلادی (1352‌هجری شمسی) كه كماكان اسناد اساسی در زمینه كار كودك می‌باشند، و
‌باتوجه به اینكه محو مؤثر بدترین اشكال كار كودك مستلزم اقدام فوری و جامع با در نظر داشتن اهمیت آموزش و پرورش پایه‌ای رایگان و نیاز به دور‌ساختن كودكان مورد نظر از تمامی این نوع كارها و تأمین بازپروری و سازگاری اجتماعی آنها ضمن توجه به نیازهای خانواده‌های آنها می‌باشد، و
‌با یادآوری قطعنامه مربوط به محو كار كودك مصوب كنفرانس بین‌المللی كار در اجلاس هشتاد و سوم آن در سال 1996 میلادی (1375 هجری‌شمسی)، و
‌با پذیرش اینكه كار كودك تا حد زیادی معلول فقر است و اینكه راه حل درازمدت در رشد پایدار اقتصادی منتهی به پیشرفت اجتماعی، به ویژه تسكین ‌فقر و آموزش و پرورش همگانی، قرار دارد، و
‌با یادآوری كنوانسیون حقوق كودك مصوب 20 نوامبر 1989 میلادی (‌برابر با 20/8/1368 هجری شمسی) مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و
‌با یادآوری اعلامیه سازمان بین‌المللی كار در مورد اصول و حقوق اساسی كار و سند تكمیلی آن، مصوب هشتاد و ششمین اجلاس كنفرانس بین‌المللی‌كار در 1998 میلادی (1377 هجری شمسی)، و
‌با یادآوری اینكه برخی از بدترین اشكال كار كودك موضوع سایر اسناد بین‌المللی هستند، به ویژه كنوانسیون كار اجباری، 1930 میلادی (1309 هجری‌ شمسی)، و كنوانسیون مكمل سازمان ملل متحد در زمینه لغو بردگی، تجارت برده، و نهادها و شیوه‌های مشابه بردگی، 1956 میلادی (1325 هجری‌شمسی)، و
‌با تصمیم به تصویب برخی پیشنهادها در رابطه با كار كودك كه چهارمین بند از دستور كار اجلاس است، و
‌با عزم به اینكه این پیشنهادها شكل كنوانسیون بین‌المللی به خود بگیرد،
‌كنوانسیون زیر را كه می‌تواند به عنوان كنوانسیون بدترین اشكال كار كودك، 1999 میلادی (1378 هجری شمسی)، خوانده شود در هفدهمین روز ‌ژوئن سال یكهزار و نهصد و نود و نه میلادی ( 27/3/1378 هجری شمسی) تصویب می‌نماید.

ماده 1 

هر عضوی كه این كنوانسیون را تصویب می‌كند باید اقدامات فوری و مؤثری را برای تأمین ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك به عنوان‌موضوعی فوری اتخاد نماید.

ماده 2 

از نظر این كنوانسیون، اصطلاح «‌كودك» در مورد كلیه اشخاص كمتر از (18) سال بكار برده می‌شود.

ماده 3 

از نظر این كنوانسیون، اصطلاح «‌بدترین اشكال كار كودك» شامل موارد زیر است:
‌الف – كلیه اشكال بردگی یا شیوه‌های مشابه بردگی، از قبیل فروش و قاچاق كودكان، بندگی به علت بدهی و رعیتی و كار با زور یا اجباری، از جمله ‌استخدام به زور یا اجباری كودكان برای استفاده در درگیری مسلحانه ؛
ب – استفاده، فراهم كردن یا عرضه كودك برای روسپی‌ گری، تولید زشت نگاری یا اجراهای زشت نگارانه ؛
پ – استفاده ، فراهم كردن یا عرضه كودك برای فعالیتهای غیرقانونی، به ویژه برای تولید و قاچاق مواد مخدر به گونه‌ای كه در معاهدات بین‌المللی‌مربوط تعریف شده‌اند؛
ت – كاری كه به دلیل ماهیت آن یا شرایطی كه در آن انجام می‌شود، احتمال دارد برای سلامتی، ایمنی یا اخلاقیات كودكان ضرر داشته باشد.

ماده 4
1-
انواع كارهای موضوع بند (ت) ماده (3) در قوانین یا مقررات ملی یا توسط مقام صلاحیتدار، پس از مشاوره با سازمانهای كارفرمایی و كارگری‌ مربوط، با در نظر گرفتن معیارهای بین‌المللی مربوط، به ویژه بندهای (3) و (4) توصیه‌نامه بدترین اشكال كار كودك، 1999 میلادی (1378 هجری‌شمسی) تعیین خواهند شد.
2-
مقام صلاحیتدار، پس از مشاوره با سازمانهای كارفرمایی و كارگری مربوط، وجود یا عدم وجود كارهایی كه به این ترتیب تعیین شده‌اند را مشخص‌خواهد كرد.
3-
فهرست انواع كارهایی كه براساس بند (1) این ماده تعیین شده‌اند به طور ادواری مورد بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم، با مشاوره با سازمانهای‌كارفرمایی و كارگری مربوط، بازنگری خواهد شد.

ماده 5 

هر عضو پس از مشاوره با سازمانهای كارفرمایی و كارگری، ساز و كارهای مناسبی را برای نظارت بر اجرای مقرراتی كه به این كنوانسیون ترتیب‌ اثر می‌دهند ایجاد یا تعیین خواهد نمود.

ماده 6 
1-
هر عضو، برنامه‌های اقدام برای محو بدترین اشكال كار كودك را به عنوان یك اولویت طراحی و اجراء خواهد نمود.
2-
این برنامه‌های اقدام با مشاوره با نهادهای دولتی و سازمانهای كارفرمایی و كارگری مربوط و در صورت اقتضاء، باتوجه به نظرات سایر گروههای ‌مربوط طراحی و اجراء خواهد شد.

ماده 7 
1-
هر عضو كلیه اقدامات لازم را برای تضمین اجراء و اعمال مؤثر مقرراتی كه به این كنوانسیون ترتیب اثر می‌دهند از جمله پیش‌بینی، اعمال‌ مجازاتهای كیفری یا، در صورت اقتضاء، مجازاتهای دیگر اتخاذ خواهد نمود.
2-
هر عضو، با درنظر گرفتن اهمیت آموزش و پرورش در محو كار كودك، اقدامات مؤثر و زمان‌بندی شده‌ای را برای موارد زیر اتخاذ خواهد نمود:
‌الف – جلوگیری از بكار گرفته شدن كودكان در بدترین اشكال كار كودك،
ب – فراهم آوردن كمك مستقیم لازم و مناسب برای دورساختن كودكان از بدترین اشكال كار كودك و برای بازپروری و سازگاری اجتماعی آنها،
پ – تضمین دسترسی به آموزش و پرورش پایه‌ای رایگان، و، در صورت امكان و اقتضاء، آموزش حرفه‌ای، برای كلیه كودكانی كه از بدترین اشكال كاركودك دور می‌شوند،
ت – تشخیص و دستیابی به كودكان در معرض خطر خاص، و
ث – توجه داشتن به وضعیت خاص دختران.
3-
هر عضو مقام صلاحیتدار مسؤول اجرای مقرراتی را كه به این كنوانسیون ترتیب اثر می‌دهند، تعیین خواهد كرد.

ماده 8 

اعضاء اقدامات مناسبی را برای كمك به یكدیگر در ترتیب اثردادن به مقررات این كنوانسیون از طریق افزایش همكاری و یا كمك بین‌المللی از‌جمله برای حمایت از توسعه اجتماعی و اقتصادی، برنامه‌های ریشه‌كن كردن فقر و آموزش و پرورش همگانی اتخاذ خواهند كرد.

ماده 9 

اسناد تصویب رسمی این كنوانسیون برای ثبت به مدیر كل دفتر بین‌المللی كار ارسال خواهد شد.

ماده 10 
1-
این كنوانسیون فقط در مورد آن دسته از اعضای سازمان بین‌المللی كار كه اسناد تصویب خود را نزد مدیر كل دفتر بین‌المللی كار ثبت كرده‌اند،‌ الزام‌آور خواهد بود.
2-
این كنوانسیون (12) ماه پس از تاریخی كه در آن اسناد تصویب دو عضو نزد مدیر كل ثبت شده باشد، لازم‌الاجراء خواهد شد.
3-
پس از آن، این كنوانسیون برای هر عضو دیگر، (12) ماه پس از تاریخ ثبت سند تصویب آن لازم‌الاجراء خواهد شد.

ماده 11
1-
عضوی كه این كنوانسیون را تصویب كرده است، می‌تواند پس از انقضای (10) سال از تاریخی كه در آن كنوانسیون در ابتداء لازم‌الاجراء می‌شود، از‌طریق یادداشتی كه برای ثبت به مدیر كل دفتر بین‌المللی كار ارسال می‌كند از عضویت انصراف دهد. این انصراف از عضویت تا یك سال پس از تاریخ‌ ثبت آن نافذ نخواهد بود.
2-
هر عضوی كه این كنوانسیون را تصویب كرده است و ظرف مدت سال متعاقب انقضای دوره ده ساله یادشده در بند پیشین، از حق انصراف ‌از عضویت پیش‌بینی شده در این ماده استفاده نمی‌كند، برای یك دوره ده ساله دیگر متعهد خواهد بود و پس از آن می‌تواند با انقضای هر دوره ده ساله‌ تحت شرایط پیش‌بینی شده در این ماده از عضویت در این كنوانسیون انصراف دهد.

ماده 12 
1-
مدیر كل دفتر بین‌المللی كار، تمامی اعضای سازمان بین‌المللی كار رااز ثبت تمامی اسناد تصویب و اسناد انصراف از عضویت ارسالی از سوی ‌اعضای سازمان آگاه خواهد كرد.
2-
مدیر كل در هنگام آگاه نمودن اعضای سازمان از ثبت دومین سند تصویب، توجه اعضای سازمان را به تاریخی كه در آن كنوانسیون لازم‌الاجراء‌خواهد شد، معطوف خواهد نمود.

ماده 13 

مدیر كل دفتر بین‌المللی كار جزئیات كامل تمامی اسناد تصویب و اسناد انصراف از عضویت را كه طبق مفاد ماده پیشین نزد مدیر كل به ثبت‌رسیده است، برای ثبت طبق ماده (102) منشور سازمان ملل متحد به دبیر كل سازمان ملل متحد ارسال خواهد كرد.

ماده 14 

هیأت مدیره دفتر بین‌المللی كار، هر زمان كه لازم تشخیص دهد، گزارشی در مورد كارایی این كنوانسیون را به كنفرانس عمومی ارائه و‌ضرورت قرار دادن موضوع تجدیدنظر كلی یا جزئی آن در دستور كار كنفرانس را بررسی خواهد كرد.

ماده 15
1-
چنانچه كنفرانس با تجدیدنظر كلی یا جزئی این كنوانسیون، كنوانسیون جدیدی را تصویب كند، در این صورت جز در صورتی كه كنوانسیون جدید ‌به گونه دیگری پیش‌بینی نكرده باشد :
‌الف – علی‌رغم مفاد ماده (11) فوق، چنانچه و زمانی كه كنوانسیون تجدیدنظر شده جدید لازم‌الاجراء شود، تصویب كنوانسیون جدید توسط یك‌عضو از نظر قانونی، متضمن انصراف فوری از عضویت در این كنوانسیون خواهد بود،
ب – این كنوانسیون از تاریخ لازم‌الاجراء ‌شدن كنوانسیون تجدید نظر شده جدید، برای تصویب اعضاء مفتوح نخواهد بود.
2-
این كنوانسیون در هر صورت برای اعضائی كه آن را تصویب كرده‌اند اما كنوانسیون تجدیدنظر شده را تصویب نكرده‌اند، با شكل و محتوای واقعی ‌آن معتبر باقی می‌ماند.

ماده 16 

نسخه‌های انگلیسی و فرانسوی این كنوانسیون از اعتبار یكسان برخوردار می‌باشند.
‌موارد یادشده فوق متن معتبر كنوانسیون است كه به اتفاق آراء به وسیله كنفرانس عمومی سازمان بین‌المللی كار درجریان هشتاد و هفتمین اجلاس آن كه‌در ژنو برگزار شد و در تاریخ 17 ژوئن 1999 میلادی (27/3/1378هجری شمسی) خاتمه یافت، تصویب شد.

پیوست شماره (1)

توصیه‌نامه ممنوعیت و اقدام فوری برای محو بدترین اشكال كار كودك
‌كنفرانس عمومی سازمان بین‌المللی كار،
‌با دعوت هیأت مدیره دفتر توافقهای بین‌المللی كار هشتاد و هفتمین اجلاس خود را در تاریخ اول ژوئن 1999 میلادی (11/3/1378 هجری شمسی)‌در ژنو برگزار نمود، و
‌باتصویب كنوانسیون بدترین اشكال كار كودك، 1999 میلادی (1378 هجری شمسی)، و
‌با تصمیم به تصویب برخی پیشنهادها در ارتباط با كار كودك، كه چهارمین بند از دستور كار اجلاس است، و
‌با عزم به اینكه این پیشنهادها شكل توصیه‌نامه مكمل كنوانسیون بدترین اشكال كار كودك، 1999 میلادی (1378 هجری شمسی) خوانده شود، در‌هفدهمین روز ژوئن سال یكهزار و نهصد و نود و نه (27/3/1378 هجری شمسی) تصویب می‌كند.
1-
مقررات این توصیه‌نامه مكمل مقررات كنوانسیون بدترین اشكال كار كودك، 1999 میلادی (1378 هجری شمسی) (‌كه از این پس، از آن به‌عنوان «‌كنوانسیون» یاد می‌شود) است و در ارتباط با آنها اعمال خواهد شد.

‌اول برنامه‌های اقدام
2 –
برنامه‌های اقدام موضوع ماده (6) كنوانسیون به عنوان یك موضوع فوری، با مشاوره نهادهای دولتی و سازمانهای كارفرمایی و كارگری مربوط و با‌توجه به نظرات كودكانی كه به‌طور مستقیم تحت تأثیر بدترین اشكال كار كودك قرار گرفته‌اند، خانواده‌های آنها، و در صورت اقتضاء سایر گروههای ‌مربوط متعهد به اهداف كنوانسیون و این توصیه‌نامه تعیین و اجراء خواهند شد. این برنامه‌ها باید از جمله معطوف به موارد زیر باشند:
‌الف – تشخیص و محكوم كردن بدترین اشكال كار كودك،
ب – دور ساختن یا جلوگیری از اشتغال كودكان در بدترین اشكال كار كودك، محافظت از آنها در مقابل اعمال تلافی‌جویانه و پیش‌بینی بازپروری و‌سازگاری اجتماعی آنها از طریق اقداماتی كه نیازهای آموزشی، جسمانی و روانشناختی آنها را درنظر بگیرد؛
پ – توجه خاص به :
(1)- 
كودكان كم سن و سال‌تر،
(2)- 
كودك دختر،
(3)-
مشكل موقعیت‌های كار پنهان كه در آنها دختران در معرض خطر خاص قرار دارند؛
(4)-
سایر گروههای كودكان در معرض آسیب پذیری‌ها یا نیازهای خاص؛
ت – تشخیص، دستیابی و كار با جوامعی كه در آنها كودكان در معرض خطر خاص قرار دارند؛
ث – آگاه‌سازی، حساس كردن و بسیج افكار عمومی و گروههای مربوط، از جمله كودكان و خانواده‌های آنها.

دوم – كار خطرناك
3-
در تعیین انواع كارها موضوع بند (ت) ماده (3) كنوانسیون و در تشخیص جاهایی كه این كارها وجود دارند، از جمله باید به موارد زیر توجه شود‌:
الف – كاری كه كودكان را در معرض سوء استفاده جسمانی، روانی یا جنسی قرار می‌دهد،
ب – كار در زیرزمین، زیرآب، در ارتفاعات خطرناك یا در فضاهای بسته،
پ – كار با ماشین‌آلات، تجهیزات و ابزارهای خطرناك، یا كاری كه متضمن جابجایی یا حمل بارهای سنگین با دست است،
ت – كار در محیط ناسالم كه ممكن است، به طور مثال، كودكان را در معرض مواد، عوامل یا فرآیندهای خطرناك، یا در معرض دما، صدا، یا ارتعاشهای‌ مضر برای سلامتی آنها قرار دهد،
ث – كار تحت شرایط بسیار مشكل از قبیل كار برای ساعات طولانی یا در خلال شب یا كار در جایی كه كودك به نحو غیرمتعارفی محدود به كارگاه‌ كارفرما است،
4-
در زمینه انواع كارهای موضوع بند (ت) ماده (3) كنوانسیون و بند (3) بالا مقررات یا قوانین ملی یا مقام صلاحیتدار می‌تواند، پس از مشاوره با‌ سازمانهای كارفرمایی و كارگری مربوط، اشتغال یا كار از سن (16) سالگی را مشروط به اینكه سلامتی، ایمنی و اخلاقیات كودكان مربوط به ‌طور كامل ‌مورد حفاظت قرار گیرد، و اینكه كودكان آموزش ویژه كافی یا آموزش حرفه‌ای در رشته مرتبط فعالیت را كسب كرده باشند اجازه دهد.

سوم اجراء
5-
(1)-
اطلاعات و داده‌های آماری مفصل در زمینه ماهیت و گستره كار كودك باید گردآوری شده و به روز نگهداری گردد تا به عنوان پایه‌ای برای تعیین‌اولویتهای اقدام ملی برای الغاء كار كودك، به ویژه برای ممنوعیت و محو بدترین اشكال آن به عنوان موضوعی فوری به‌كار آید.
(2)-
تا حد امكان، این اطلاعات و داده‌های آماری باید شامل داده‌های جداگانه به لحاظ جنس، گروه سنی، شغل، رشته فعالیت اقتصادی، موقعیت‌اشتغال، حضور در مدرسه و محل جغرافیایی باشد. اهمیت نظام مؤثر ثبت موالید از جمله صدور گواهی‌های تولد، باید درنظر گرفته شود.
(3)-
داده‌های مربوط درباره تخطی از مقررات ملی در زمینه ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك باید جمع آوری و به روز نگهداری گردند.
6-
گردآوری و پردازش اطلاعات و داده‌های موضوع بند (5) بالا باید باتوجه به حق محرمانه‌بودن انجام شود.
7-
اطلاعات جمع آوری شده براساس بند (5) بالا باید به طور منظم به دفتر بین‌المللی كار انتقال داده شوند.
8-
اعضاء به منظور نظارت بر اجرای مقررات ملی مربوط به ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك باید پس از مشاوره با سازمانهای كارفرمایی و‌كارگری مربوط ساز و كارهای مناسبی ایجاد یا تعیین نمایند.
9-
اعضاء باید اطمینان حاصل نمایند كه مقامات صلاحیتداری كه مسؤولیت اجرای مقررات ملی در زمینه ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك را‌دارا می‌باشند با یكدیگر همكاری و فعالیتهایشان را هماهنگ می‌كنند.
10-
قوانین یا مقررات ملی یا مقام صلاحیتدار باید كسانی را كه در موارد عدم رعایت مقررات ملی در زمینه ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودكباید مسؤول شناخته شوند، تعیین نمایند.
11-
اعضاء تا آنجا كه با قوانین ملی قابل تطبیق باشد، باید با تلاشهای بین‌المللی در زمینه ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك به عنوان‌موضوعی فوری از طریق زیر همكاری نمایند :
‌الف – گردآوری و مبادله اطلاعات مربوط به جرائم كیفری از جمله تخلفاتی كه در ارتباط با شبكه‌های بین‌المللی هستند،
ب – كشف و تعقیب كسانی كه به فروش و قاچاق كودكان، یا به استفاده، فراهم آوردن یا عرضه كودكان برای فعالیتهای غیرقانونی، روسپی‌گری، تولید ‌زشت‌نگاری یا اجراهای زشت نگارانه اشتغال دارند،
پ – ثبت مرتكبین اینگونه جرائم.
12-
اعضاء باید بدترین اشكال كار كودك مذكور در زیر را جرایم كیفری اعلام نمایند:
‌الف – كلیه اشكال بردگی یا روش‌های مشابه بردگی از قبیل فروش و قاچاق كودكان، بندگی به علت بدهی و رعیتی و كار با زور و اجباری از جمله ‌استخدام به زور یا اجباری كودكان برای استفاده در درگیری مسلحانه،
ب – استفاده، فراهم‌آوردن یا عرضه كودك برای روسپی‌گری، تولید زشت نگاری یا اجراهای زشت‌نگارانه، و
پ – استفاده، فراهم آوردن یا عرضه كودك برای فعالیتهای غیرقانونی، به ویژه برای تولید و قاچاق مواد مخدر به گونه‌ای كه در معاهدات بین‌المللی‌مربوط تعریف شده‌اند، یا برای فعالیتهایی كه مستلزم حمل یا استفاده غیرقانونی سلاحهای گرم یا سایر سلاحها است.
13-
اعضاء باید اطمینان حاصل نمایند كه مجازاتها از جمله در صورت اقتضاء، مجازاتهای كیفری در مورد تخلف از مقررات ملی در زمینه‌ممنوعیت و محو هر یك از انواع كارهای موضوع بند (ت) ماده (3) كنوانسیون اعمال می‌شود.
14-
اعضاء همچنین باید به عنوان موضوعی فوری، سایر راههای چاره‌جزائی، مدنی یا اداری را، در صورت اقتضاء، برای تضمین اجرای مؤثر مقررات‌ملی در زمینه ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك از قبیل نظارت ویژه بر مؤسسات تجاری كه از بدترین اشكال كار كودك استفاده كرده‌اند، و در‌موارد اصرار بر تخطی، ملاحظه لغو موقت یا دائم پروانه كار، پیش‌بینی نمایند.
15-
سایر اقدامات معطوف به ممنوعیت و محو بدترین اشكال كار كودك ممكن است شامل موارد زیر باشند :
‌الف – آگاه‌سازی، حساس سازی و بسیج عموم به‌طور كلی از جمله رهبران سیاسی ملی و محلی، نمایندگان مجلس و قوه قضائیه،
ب – درگیر كردن و آموزش سازمانهای كارفرمایی و كارگری و سازمانهای محلی،
پ – تأمین آموزش مناسب برای مأموران ذی‌ربط دولتی، به ویژه بازرسان و مأموران مجری قانون، و برای سایر متخصصین مربوط،
ت – پیش‌بینی تعقیب اتباع عضوی كه جرائمی را مرتكب شده باشند براساس مقررات ملی در زمینه ممنوعیت و محو فوری بدترین اشكال كار كودك ‌در داخل خود كشور، حتی اگر این جرائم در كشور دیگری ارتكاب شده باشند،
ث – ساده كردن تشریفات قانونی و اداری و اطمینان از این كه آنها مناسب و آماده هستند،
ج – ترغیب توسعه خط مشی‌ها به وسیله تعهداتی برای پیشبرد اهداف كنوانسیون،
چ – نظارت و تبلیغ بهترین رویه‌های مربوط به محو كار كودك،
ح – تبلیغ مقررات قانونی یا سایر مقررات در زمینه كار كودك به زبانها یا لهجه‌های مختلف،
خ – اتخاذ رویه‌های ویژه طرح دعاوی و تنظیم مقرراتی به منظور حمایت در برابر تبعیض و اقدامات تلافی‌جویانه كسانی كه به طور قانونی برخلاف ‌مقررات كنوانسیون رفتار می‌كنند و نیز ایجاد خطوط كمكی یا نقاط تماس و مقامات رسیدگی و بازرسی كننده.
‌د – اتخاذ اقدامات مناسب جهت بهبود زیربنای آموزش و پرورش و تربیت معلم برای برآوردن نیازهای پسران و دختران،
‌ذ – تا حد امكان توجه به موارد زیر در برنامه‌های ملی اقدام :
(1) –
نیاز به ایجاد شغل و آموزش حرفه‌ای والدین و بزرگسالان در خانواده‌های كودكانی كه در شرایط مورد نظر كنوانسیون كار می‌كنند، و
(2) –
نیاز به حساس كردن والدین در مورد مشكل كودكانی كه در چنین شرایطی كار می‌كنند.
16-
افزایش همكاری و یا كمك بین‌المللی در میان اعضاء برای ممنوعیت و محو مؤثر بدترین اشكال كار كودك باید مكمل تلاشهای ملی باشد و در‌صورت اقتضاء می‌تواند با مشاوره با سازمانهای كارفرمایی و كارگری توسعه یافته و اجراء شود. این همكاری و یا كمك بین‌المللی باید شامل موارد زیر‌باشد:
‌الف – بسیج منابع برای برنامه‌های ملی یا بین‌المللی،
ب – كمك متقابل حقوقی،
پ – كمك فنی از جمله مبادله اطلاعات،
ت – حمایت از توسعه اجتماعی و اقتصادی، برنامه‌های ریشه‌كن كردن فقر و آموزش همگانی.
‌موارد یادشده فوق، متن معتبر توصیه‌نامه است كه به اتفاق آراء به وسیله كنفرانس عمومی سازمان بین‌المللی كار در جریان هشتاد و هفتمین اجلاس آن‌ در ژنو برگزار شد و در تاریخ 17 ژوئن 1999 میلادی (27/3/1378هجری شمسی) خاتمه یافت، تصویب شد.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن كنوانسیون شامل مقدمه و شانزده ماده و توصیه‌نامه مكمل آن در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ هشتم ‌آبان ماه یكهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 23/8/1380 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

رییس مجلس شورای اسلامی- مهدی كروبی