آئیننامه اجرائی قانون بیمه بیكاری مصوب 1369

هیأت وزیران در جلسه مورخ 12 /10 /1369 بنا به پیشنهاد وزارت كار و امور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی و به استناد ماده (14قانون بیمه بیكاری مصوب 26 /6 /1369 آئیننامه اجرائی قانون مزبور را به شرح زیر تصویب نمود:

آئیننامه اجرائی قانون بیمه بیكاری مصوب 1369,10,12با اصلاحات و الحاقات بعدی

 

ماده 1 

قانون بیمه بیكاری مصوب 26 /6 /1369 در این آئیننامه اختصاراً قانون نامیده می شود.

ماده 2 

كلیه مدیران و كارفرمایان كارگاهها، مؤسسات تولیدی (صنعتی و كشاورزی)، خدمات فنی و خدماتی دارای كاركنان مشمول قانون تأمین اجتماعی كه تابع قوانین كار یا كار كشاورزی هستند موظف به اجرای مقررات این آئیننامه می باشند.

ماده 3 

بیكار از نظر این آئیننامه بیمه شده ایست كه بدون میل و اراده بیكار شده و آماده كار باشد. تشخیص بیكاری بدون میل و اراده و تاریخ وقوع بیكاری بعهده واحد كار و امور اجتماعی محل است.

ماده 4 

هرگونه تغییر یا بازسازی خط تولید، جابجائی كارگاه و ماشین آلات بمنظور كاهش وابستگی و بهینه كردن تولید كه در راستای سیاستهای اقتصادی و اجتماعی دولت صورت گیرد تغییر ساختار اقتصادی تلقی می گردد و تصمیم گیری در مورد كاركنان این قبیل كارگاهها كه موقتاً بیكار شناخته شده و در چارچوب بند «الف» ماده (7قانون از مقرری بیمه بیكاری استفاده خواهند نمود، بعهده شورای عالی كار می باشد.

تبصره 1 مدیران و كارفرمایان كارگاههای موضوع این ماده موظفند طرح تغییر ساختار اقتصادی واحد خود را كه به تصویب وزارتخانه ذیربط (واحدهای تابعه در استانها) رسیده است، همراه با تقاضای كتبی، تعهدات لازم و فهرست اسامی كاركنان مشمول طرح كه موقتاً بیكار خواهند شد با ذكر مدت زمان استفاده از مقرری بیمه بیكاری به واحد كار و امور اجتماعی محل تسلیم نمایند و پس از تأیید طرح توسط شورای عالی كار نسبت به اجرای آن اقدام كنند.

تبصره 2 واحدهای كار و امور اجتماعی مكلفند حداكثر ظرف (15) روز پس از دریافت طرح و تقاضای كتبی، مدارك مربوط را همراه با گزارش بازرسی كار جهت اتخاذ تصمیم به شورای عالی كار ارسال نمایند.
شورای عالی كار ظرف یكماه پس از دریافت مدارك مربوط تصمیم خود را اعلام خواهد نمود.

ماده 5 

كلیه مدیران و كارفرمایان و مجریان پروژه ها مكلفند حق بیمه بیكاری مشمولین قانون را به ترتیب مذكور در قانون تأمین اجتماعی، از تاریخ 6 /5 /1369 به شعب مربوط سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمایند.

تبصره 1 مبنای پرداخت حق بیمه بیكاری، مزد بیمه شده می باشد.

تبصره 2 سازمان تأمین اجتماعی مكلف است با دریافت حق بیمه بیكاری طبق ضوابط قانون تأمین اجتماعی به بیمه شدگانی كه با توجه به مقررات این آئیننامه بیكار شناخته شده و از طریق واحدهای كار و امور اجتماعی معرفی می شوند، مقرری بیمه بیكاری پرداخت نماید.

ماده 6 

بیمه شدگانی كه بعلت بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه از قبیل سیل، زلزله، جنگ، آتش سوزی و….. بیكار می شوند، در صورتیكه سابقه پرداخت حق بیمه آنان كمتر از (6) ماه باشد، مطابق با مشمولینی كه دارای (6) ماه سابقه پرداخت حق بیمه می باشند از مقرری بیمه بیكاری استفاده خواهند نمود.

ماده 7

بیمه شده بیكار موظف است ظرف (30) روز از تاریخ بیكاری فرم تقاضای استفاده از مقرری بیمه بیكاری را تكمیل و به واحد كار و امور اجتماعی محل ارائه نماید.

تبصره 1 چنانچه بیمه شده بیكار در فاصله زمانی (30) روز بعد از بیكاری امكان مراجعه و یا اعلام بیكاری به واحد كار و امور اجتماعی و ارائه یا ارسال تقاضای استفاده از مقرری بیمه بیكاری را پیدا نكند تا (3) ماه از تاریخ وقوع بیكاری فرصت دارد مدارك خود را مبنی بر عذر موجه، همراه با تقاضای كتبی به واحد كار و امور اجتماعی محل بمنظور طرح در هیأت حل اختلاف ارائه نماید. در صورتیكه هیأت حل اختلاف استان مربوط عذر متقاضی را موجه تشخیص دهد مراتب را اعلام خواهد نمود.

تبصره 2 – بیمه شده بیكار از تاریخ ارائه تقاضای استفاده از مقرری بیمه بیكاری آمادگی خود را برای اشتغال بكار تخصصی و یا مشابه آن اعلام نموده است و موظف است در فاصله زمانهای معینی كه توسط واحد كار و امور اجتماعی تعیین می گردد در اداره كار و امور اجتماعی محل حضور یافته و دفاتر مربوط را امضاء نماید.

ماده 8 

واحدهای كار و امور اجتماعی موظفند حداكثر ظرف (30) روز پس از اخذ مدارك تكمیل شده (موضوع ماده 7 این آئیننامه)، نسبت به غیرارادی بودن بیكاری متقاضی اظهارنظر نموده و در صورت تأیید، وی را كتباً به سازمان تأمین اجتماعی معرفی نمایند. واحدهای اجرائی سازمان تأمین اجتماعی مكلفند ظرف (10) روز پس از ثبت معرفی نامه فرد بیكار، نسبت به احراز شرایط مندرج در بند «الف» ماده (6قانون اظهارنظر و متعافب آن مقرری بیمه بیكاری وی را برقرار نمایند.

ماده 9 

بیكارانی كه در زمان دریافت مقرری بیمه بیكاری با معرفی واحدهای كار و امور اجتماعی به شغل یا مشاغلی گمارده شوند كه میزان حقوق و مزایای آنان كمتر از میزان مقرری بیمه بیكاری باشد، مابه التفاوت حقوق و مزایای دریافتی تا میزان مقرری بیمه بیكاری متعلقه توسط سازمان تأمین اجتماعی به آنان پرداخت خواهد شد. در اینگونه موارد اشتغال بیمه شده بیكار و میزان حقوق و مزایای وی توسط واحد كار و امور اجتماعی محل به شعبه تأمین اجتماعی پرداخت كننده مقرری بیمه بیكاری، اعلام خواهد شد.

ماده 10 

پرداخت مقرری بیمه بیكاری به مقرری بگیران دارای (55) سال سن و بیشتر در صورت عدم امكان اشتغال بكار آنان، بدون رعایت بند «الف» ماده (7قانون تا رسیدن به سن بازنشستگی موضوع ماده (76قانون تأمین اجتماعی ادامه می یابد.

ماده 11 

مقرری بیمه شدگانی كه در حین استفاده از مقرری بیمه بیكاری به خدمت وظیفه عمومی اعزام میگردند در صورتیكه متأهل نباشند قطع می گردد و پس از پایان خدمت وظیفه عمومی در صورت عدم اشتغال، با معرفی واحد كار و امور اجتماعی مجدداً نسبت به باقیمانده مدت استحقاقی، مقرری آنان برقرار خواهد شد.

ماده 12 

در مورد كارگرانی كه در حین استفاده از مقرری بیمه بیكاری بر اساس حكم صادر شده از سوی مراجع ذیصلاح بازداشت یا زندانی می گردند در صورت صدور رأی مراجع مذكور مبنی بر مجرمیت آنان، مشروط بر آنكه متأهل نباشند پرداخت مقرری بیمه بیكاری متوقف می گردد و پس از گذراندن دوره محكومیت بشرط عدم اشتغال، با معرفی واحد كار و امور اجتماعی مجدداً برقرار خواهد شد.

ماده 13 

چنانچه دریافت كننده مقرری بیمه بیكاری حائز شرایط استفاده از مستمریهای بازنشستگی و یا از كار افتادگی كلی گردد مقرری بیمه بیكاری وی قطع و مستمریهای مذكور طبق قانون تأمین اجتماعی برقرار می گردد.

تبصره ملاك انجام حمایتهای موضوع قانون تأمین اجتماعی در ایام دریافت مقرری بیمه بیكاری حقوق و مزایای مبنای كسر حق بیمه زمان اشتغال بیمه شده بیكار خواهد بود.

ماده 14 

در صورتیكه در طول مدت دریافت مقرری بیمه بیكاری در تعداد افراد تحت تكفل بیمه شده تغییراتی حاصل شود، میزان مقرری وی طبق مقررات بند «ب» ماده (7قانون محاسبه و پرداخت خواهد شد.
بیمه شده مكلف است تغییرات تعداد عائله خود را با ارائه مدارك مثبته به شعبه پرداخت كننده مقرری و واحد كار و امور اجتماعی محل اطلاع دهد.

تبصره احراز كفالت خواهر و برادر بیمه شده بیكار بعهده وزارت كار و امور اجتماعی خواهد بود.

ماده 15 

دریافت كننده مقرری بیمه بیكاری در صورت اشتغال مجدد مكلف است حداكثر ظرف (15) روز از تاریخ اشتغال مراتب را به واحد كار و امور اجتماعی و شعبه پرداخت كننده مقرری كتباً اعلام نماید.

ماده 16 

واحدهای كار و امور اجتماعی مكلفند مشخصات مقرری بگیرانی را كه بدون عذر موجه از شركت در دوره های كارآموزی یا سوادآموزی و یا قبول شغل تخصصی یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری می نمایند با ذكر تاریخ امتناع، به سازمان تأمین اجتماعی اعلام نمایند.
سازمان تأمین اجتماعی موظف است مقرری بیمه بیكاری این قبیل افراد را از تاریخ امتناع، قطع نماید.

ماده 17 

واحد كار و امور اجتماعی محل مكلف است در صورت اطلاع از اشتغال بكار بیمه شده كه مقرری بیمه بیكاری دریافت می نماید، فوراً بررسی نموده و پس از احراز اشتغال بكار مقرری بگیر مراتب را به شعبه پرداخت كننده مقرری جهت قطع مقرری، اعلام نماید.
چنانچه سازمان تأمین اجتماعی نیز بنحوی از انحاء از اشتغال بكار مقرری بگیر مطلع گردد، لازم است ضمن قطع مقرری بیمه شده مراتب را به واحد كار و امور اجتماعی محل اعلام نماید.

تبصره در صورت اعتراض كارگر نسبت به قطع مقرری توسط سازمان تأمین اجتماعی، واحد كار و امور اجتماعی مكلف است مراتب را بررسی و اعلام نظر نماید. نظر واحد كار و امور اجتماعی قطعی و لازم الاجراء است.

ماده 18 

مقرری بیمه بیكاری بیمه شدگانی كه با دریافت مزد ایام بلاتكلیفی به كار اعاده می گردند قطع می شود و این قبیل افراد مكلفند مقرری دریافتی در دوران مزبور را طبق اعلام سازمان تأمین اجتماعی مسترد نمایند. مدیران و كارفرمایان بیمه شدگان موضوع این ماده و واحدهای كار و امور اجتماعی مكلفند مراتب اعاده بكار مقرری بگیر را كتباً به شعبه پرداخت كننده مقرری اطلاع دهند.

تبصره مدیران و كارفرمایان بیمه شدگان موضوع این ماده مكلفند حق بیمه های موضوع ماده (28قانون تأمین اجتماعی و ماده (5قانون بیمه بیكاری، مربوط به ایام بلاتكلیفی را طبق ضوابط مقرر به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نمایند.

ماده 19 

در مواردیكه بیمه شده بیكار تحت هر عنوان من غیر حق مبالغی را از صندوق بیمه بیكاری دریافت نموده باشد، ملزم به بازپرداخت وجوه دریافتی مذكور خواهد بود.
سازمان تأمین اجتماعی با استفاده از اختیارات اجرائی ناشی از قانون تأمین اجتماعی نسبت به وصول وجوه موضوع این ماده اقدام می نماید.

ماده 20 

در اجرای ماده (9قانون كلیه مدیران و كارفرمایان موظفند فرصتهای اشتغال واحد خود را با هماهنگی شوراهای اسلامی كار یا نمایندگان كارگران به مراكز خدمات اشتغال محل اعلام نمایند.

تبصره مراكز خدمات اشتغال مكلفند ظرف (30) روز نسبت به تأمین و معرفی نیروی كار مورد نیاز كه از طرف مدیران و كارفرمایان به آنان اعلام می شود اقدام نمایند و در غیر اینصورت مراتب عدم امكان تأمین نیروی مذكور را كتباً به واحد درخواست كننده اطلاع دهند.

ماده 21 

كلیه وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی كه به نحوی از انحاء پروانه كسب كار و موافقت اصولی و اجازه تأسیس واحدهای تولیدی و صنعتی و كشاورزی و خدمات فنی را صادر می نمایند موظفند بیمه شدگانی را كه مقرری بیمه بیكاری دریافت می نمایند بر اساس معرفی واحدهای كار و امور اجتماعی جهت اخذ مجوزهای كسب و كار و موافقت اصولی، در اولویت قرار دهند.

تبصره مقرری بیمه شدگان بیكاری كه با استفاده از مزایای قانون بیمه بیكاری و این آئیننامه موفق به اخذ پروانه كسب و كار و یا موافقت اصولی می شوند از تاریخ آغاز بهره برداری و كسب و كار طبق اعلام وزارت كار و امور اجتماعی قطع می گردد.

ماده 22 

آندسته از بیمه شدگانی كه تاریخ وقوع بیكاری آنان قبل از تاریخ 6 /5 /1369 باشد از هر حیث مشمول قانون و مقررات و دستورالعملهای مربوط به قانون دوره آزمایشی بیمه بیكاری خواهند بود.

ماده 23 (اصلاحی 18ˏ02ˏ1398)

 در اجرای ماده (12قانون، اعتبار لازم جهت هزینه های اداری و پرسنلی وزارت كار و امور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی در اجرای قانون بیمه بیكاری و این آئیننامه از محل درآمدهای ناشی از قانون بیمه بیكاری تعیین می گردد و به مصرف می رسد.

تبصره (الحاقی 18ˏ02ˏ1398)هزینه های خرید خدمات اداری از بخش خصوصی در اجرای قانون بیمه بیكاری و این آیین نامه توأم با كاهش متناسب در هزینه های پرسنلی و اصلاح ساختار دو دستگاه مذكور، از محل اعتبار این ماده تأمین می شود

ماده 24 

مقررات این آئیننامه از تاریخ اتمام دوره قانون آزمایشی بیمه بیكاری (6 /5 /1369) لازم الاجراء است.

معاون اول رئیس جمهور – حسن حبیبی