آیین نامه اجرایی نحوه برگزاری انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیه های صنفی (موضوع تبصره ۳ ماده ۲۲ قانون نظام صنفی) مصوب 1392/12/20
ماده ۱
تعاریف:
قانون: قانون نظام صنفی.
كمیسیون: كمیسیون نظارت شهرستان.
اتاق: اتاق اصناف شهرستان.
اتحادیه: اتحادیه صنفی.
هیات مدیره: هیات مدیره اتحادیه.
بازرس: بازرس اتحادیه.
داوطلبان: داوطلبان عضویت در هیات مدیره و بازرسان.
انتخابات: انتخابات هیات مدیره و بازرسان اتحادیه.
هیات اجرایی: هیات اجرایی برگزاری انتخابات.
كمیته: كمیته بررسی و تطبیق شرایط داوطلبان.
شرایط انتخاب كنندگان:
ماده ۲
داشتن پروانه کسب دائم یا موقت (با رعایت تبصره ۲ ماده ۵ قانون).
تبصره– هر فرد صنفی در انتخابات دارای یك حق رأی میباشد، حتی در صورت داشتن بیش از یك پروانه كسب در همان صنف.
شرایط انتخاب شوندگان:
ماده ۳
شرایط داوطلبان(هیات مدیره و بازرسان) عبارت است از:
۱– تابعیت جمهوری اسلامی ایران (با ارائه شناسنامه و تصویر آن).
۲– اعتقاد و التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی ایران (با استعلام از وزارت اطلاعات).
۳– نداشتن سوء پیشینه كیفری مؤثر(با استعلام از مراجع ذی صلاح قضایی).
۴– عدم ممنوعیت تصرف در اموال، مانند حجر، ورشكستگی و افلاس (با استعلام از مراجع ذیصلاح قضایی).
۵– عدم اعتیاد به مواد مخدر (با استعلام از نیروی انتظامی).
۶– عدم اشتهار به فساد (با استعلام از نیروی انتظامی).
۷– داشتن حداقل مدرك تحصیلی دیپلم برای افراد فاقد سابقه عضویت در هیات مدیره،(مدرك تحصیلی یا گواهی معتبر از اداره آموزش و پرورش).
۸– حداكثر سن در زمان ثبت نام هفتاد و پنج سال (با ارائه شناسنامه و تصویر آن).
۹– داشتن پروانه كسب معتبر دائم (با ارائه تصویر پروانه کسب و استعلام از اتاق).
تبصره– پروانه كسب معتبر، مجوزی است كه تاریخ اعتبار آن منقضی نگردیده، صاحب آن تغییر شغل نداده و واحد صنفی خود را به غیر واگذار و یا اجاره نداده باشد، واحد صنفی فعال و مكان آن تغییر نیافته باشد.
۱۰– وثاقت و امانت (اصل بر برائت است مگر وجود مدرک مستندی مبنی بر فقدان وثاقت و امانت).
هیات اجرایی برگزاری انتخابات:
ماده ۴
به منظور برگزاری انتخابات، هیات اجرایی زیر نظر رییس كمیسیون و با تركیب نمایندگان دستگاه های زیر تشكیل و تصمیمات آن با اكثریت آرا معتبر می باشد:
۱– سازمان یا اداره صنعت، معدن و تجارت. (به عنوان رئیس).
۲– استانداری در مركز استان و فرمانداری در سایر شهرستانها.
۳– یكی از اعضای هیات رئیسه اتاق به انتخاب هیات رییسه، مشروط بر اینكه فرد مذکور داوطلب عضویت در هیات مدیره نباشد.
ماده۵
محل استقرار هیات اجرایی در سازمان یا اداره صنعت، معدن و تجارت و محل اخذ رأی توسط هیات اجرایی با همکاری اتحادیه مربوط تعیین میگردد. همچنین درصورت گستردگی و شرایط جغرافیایی هر شهرستان، هیات اجرایی میتواند نسبت به افزایش محل اخذ رأی و تعیین اعضای متناظر دستگاه های ذی ربط اقدام نماید. ناظران فوقالذکر تحت مدیریت هیات اجرایی کلیه وظایف آن را در شعب فرعی برعهده خواهند داشت.
ماده۶
كمیسیون موظف است شش ماه قبل از پایان عمر قانونی هر اتحادیه، دستور برگزاری انتخابات آن اتحادیه را به هیات اجرایی صادر نموده تا انتخابات در مهلت مذكور برگزار گردد. هیات اجرایی موظف است پس از صدور دستور انجام انتخابات، نسبت به فراخوان ثبت نام (حاوی زمان و مکان ثبت نام و شرایط داوطلبان) اقدام و از داوطلبان دعوت نماید تا جهت ثبت نام به مدت پانزده روز به دفتر هیات اجرایی مراجعه نمایند.
تبصره۱– فراخوان ثبت نام فقط به روشهای ذیل مجاز است: (هر سه روش یا حداقل دو روش)
الف- انتشارآگهی در روزنامه کثیرالانتشار محلی.
ب- ابلاغ آگهی به كلیه اعضاء اتحادیه و اخذ امضا آنها.
ج- ارسال پیامك برای كلیه اعضاء اتحادیه.
تبصره۲– داوطلبان حائز شرایط مکلفند شخصاً با مراجعه به هیات اجرایی نسبت به تكمیل پرسشنامه (مطابق الگوی دبیرخانه هیات عالی نظارت) و ارائه تصاویر پروانه کسب، شناسنامه، کارت ملی، مدرک تحصیلی و اصل آنها (جهت تطبیق) به انضمام شش قطعه عکس ۴ ×۶ جهت ثبت نام اقدام نمایند.
تبصره۳– از زمان لازم الاجرا شدن قانون، عضویت افراد در هیات مدیره بیش از دو دوره متوالی و یا چهار دوره متناوب ممنوع می باشد.
تبصره۴– افراد زیر نمیتوانند در اولین انتخابات بعدی اتحادیه داوطلب شوند:
۱– اعضای معزول هیات مدیره.
۲– اعضای هیات مدیره یا داوطلبانی كه استعفاء و انصراف آنان به تشخیص كمیسیون موجب اخلال در برگزاری انتخابات شده است.
تبصره۵– افراد موضوع تبصره ۶ ماده ۲۲ قانون درصورتی میتوانند داوطلب شوند که قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نمایند. ارایه مدارك رسمی پذیرش استعفاء آنان پیش از شروع به كار در هیات مدیره الزامی است.
ماده۷
چنانچه تعداد داوطلبان عضویت در هیات مدیره برای اتحادیه های دارای کمتر از هزار عضو کمتر از ده نفر و در اتحادیه های بیش از هزار عضو کمتر از پانزده نفر و تعداد دواطلبان بازرس كمتر از سه نفر باشد، هیات اجرایی موظف است مهلت ثبت نام را حداكثر برای دو نوبت متوالی و هر نوبت به مدت ده روز تمدید نماید. پس از پایان ثبت نام هیات اجرایی موظف است فهرست داوطلبان را برای بررسی به كمیته ارسال نماید.
تبصره– چنانچه تعداد داوطلبان ثبت نام شده كمتر از نصاب مقرر در این ماده شوند، كمیسیون موظف است نسبت به ادغام اتحادیه اقدام نماید.
كمیته بررسی و تطبیق شرایط داوطلبان:
ماده۸
به منظور بررسی و تطبیق شرایط داوطلبان،كمیته ای با تركیب نمایندگان دستگاههای زیر تشكیل و تصمیمات آن با اكثریت آرا صورت میگیرد:
۱– وزارت صنعت، معدن و تجارت (به عنوان رئیس).
۲– سازمان تعزیرات حكومتی.
۳– نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
۴– دو نفر از اتاق (به انتخاب اجلاس عمومی اتاق، مشروط بر اینكه خود نامزد انتخابات نباشند).
تبصره۱– وظیفه این کمیته، تطبیق شرایط مندرج در ماده ۳ این آیین نامه و حصول اطمینان از صحت موارد مذکور از طریق رویت اسناد مثبته و بررسی مدارک و شواهد است. مسئولیت مكاتبات كمیته و هماهنگی های لازم بر عهده رییس آن است.
تبصره۲– مسوولیت ایجاد وحدت رویه در بررسی و تطبیق شرایط داوطلبان در سراسر كشور با هدف اجرای صحیح قانون و رعایت حقوق قانونی داوطلبان، بر عهده نماینده وزیر صنعت، معدن و تجارت است. روسای کمیسیون های نظارت نیز موظفند در انجام این مهم با وی همکاری نمایند.
تبصره۳– انتصاب اعضاء هیات اجرایی در کمیته ممنوع است.
ماده۹
کمیته موظف است پس از دریافت فهرست داوطلبان حداكثر ظرف یك ماه شرایط آنها را برابر بندهای مقرر در ماده ۳ این آییننامه از مراجع ذی ربط استعلام نماید و مراجع مذکور موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ دریافت استعلام نظر قطعی و نهایی خود را اعلام دارند. عدم اعلام نظر در مهلت مذكور به منزله نظر مثبت است.
تبصره۱– انجام استعلام از مراجع چهارگانه درحدود وظایف قانونی آنها و شرایط مرتبط بوده و کمیته میبایست از ترتیب اثردادن به اظهار نظرهای مبهم (از قبیل به مصلحت نمیباشد، موافقت موقت، مشروط، یکساله و جایز نیست) خودداری نماید. بدیهی است این گونه اظهار نظرها در رد صلاحیت داوطلبان تاثیری ندارد.
تبصره۲– كمیته موظف است دلیل یا دلایل مستند رد صلاحیت داوطلب را به اطلاع وی برساند. شخص مذكور میتواند ظرف مدت یك هفته اعتراض خود را به همراه مدارک مثبته به کمیته تسلیم نماید. درصورت عدم تایید، رئیس كمیته موظف است ظرف پانزده روز اعتراض وی را در کمیسیون مطرح نماید. نظر كمیسیون در این خصوص قطعی و لازمالاجراست.
ماده۱۰
چنانچه تعداد داوطلبان تایید شده برابر یا بیشتر از تعداد اعضای اصلی و علیالبدل هیات مدیره اتحادیه باشد، هیات اجرایی میبایست نسبت به برگزاری انتخابات اقدام نماید، در غیر اینصورت كمیسیون می بایست نسبت به ادغام اتحادیه ذی ربط اقدام نماید.
برگزاری انتخابات:
ماده۱۱
هیات اجرایی موظف است پس از دریافت فهرست داوطلبان تایید شده نسبت به فراخوان برگزاری انتخابات (حاوی تاریخ، ساعت و محل اخذ رأی، تعداد اعضای اصلی و علیالبدل هیأت مدیره و بازرس، اسامی داوطلبان حائز شرایط به ترتیب حروف الفبا) اقدام نماید.
تبصره– فراخوان انتخابات فقط به روش های ذیل مجاز است (هر سه روش یا حداقل دو روش).
الف- انتشارآگهی در روزنانه کثیرالانتشار محلی.
ب- ابلاغ آگهی به كلیه اعضا اتحادیه و اخذ امضا آنها.
ج- ارسال پیامك برای كلیه اعضا اتحادیه.
ماده۱۲
اتحادیه موظف است فهرست اعضای دارای پروانه کسب و نشانی واحدهای صنفی آنان را یک هفته قبل از برگزاری انتخابات در اختیار هیات اجرایی قرار دهد.
تبصره– درصورت درخواست داوطلبان، هیات اجرایی موظف است فهرست مذكور را جهت انجام تبلیغات انتخاباتی، در اختیار آنان قرار دهد.
ماده۱۳
وظایف هیات اجرایی در روز برگزاری انتخابات:
۱– صدور مجوز ورود به محل اخذ رأی برای برگزارکنندگان انتخابات.
۲– جلوگیری از ورود افراد غیر صنفی و كاركنان اتحادیه و اتاق به محل اخذ رأی. (موارد استثناء با مجوز رئیس هیات اجرایی می باشد).
۳– الصاق فهرست اسامی داوطلبان به همراه عکس آنها با خط درشت و خوانا به ترتیب حروف الفبا قبل از شروع رأی گیری در محل اخذ رأی.
۴– تعیین صندوق و تعرفه مجزا برای انتخاب اعضای هیات مدیره و انتخاب بازرسان.
۵– باز و بسته و ممهور نمودن صندوقهای رأی خالی قبل از شروع رأی گیری در حضور جمع و تهیه صورتجلسه با امضای اعضای هیات اجرایی در محل اخذ رأی.
۶– تطبیق رأی دهندگان با فهرست اسامی اعضاء صنف با رویت اصل یا تصویر پروانه کسب و یا کارت شناسایی معتبر هنگام اخذ رأی و ممهور نمودن اصل پروانه کسب رأی دهندگان به مهر برجسته انتخابات، در انتخاباتی که در بیش از یک محل برگزار میگردد.
تبصره– وكالت برای دادن رأی ممنوع است.
۷– جلوگیری از هرگونه تبلیغات انتخاباتی در ساختمان محل اخذ رأی و اخراج افراد متخلف از محل رأیگیری.
تبصره– درصورتی كه به تشخیص هیات اجرایی به دلیل تنش، عدم امنیت و یا بروز حوادث غیر مترقبه برگزاری انتخابات غیر ممكن باشد، می بایست با تنظیم صورتجلسه ای انتخابات را متوقف نموده و حداكثر ظرف بیست روز نسبت به تجدید روز رأیگیری اقدام گردد. تامین امنیت حوزه انتخابات با درخواست هیات اجرایی برعهده نیروی انتظامی خواهد بود.
۸– تمدید ساعت رای گیری برای همان روز درصورت تشخیص هیات اجرایی با تنظیم صورتجلسه.
۹– باز نمودن صندوق، قرائت و شمارش آرا مأخوذه پس از پایان مهلت اخذ رأی و تنظیم صورتجلسه نهایی مشتمل بر تعداد آرا ماخوذه هر یک از داوطلبان در حضور آنان (درصورت درخواست آنها).
تبصره– ناظران مستقر در شعب فرعی موظفند پس از شمارش آرا مآخوذه نسبت به تنظیم صورتجلسه در دو نسخه اقدام و به همراه کلیه اوراق و مدارک انتخاباتی به شعبه اصلی منتقل نمایند.
۱۰– اعلام نتیجه انتخابات مشتمل بر تعداد آرا ماخوذه به هر یك از داوطلبان (درصورت تقاضای آنها).
۱۱– ارسال صورتجلسه انتخابات به کمیسیون، اتاق و اتحادیه حداکثر ظرف مدت سه روز پس از پایان شمارش آرا.
نحوه و کیفیت شمارش آرا
ماده۱۴
نحوه و کیفیت شمارش آرا:
۱– تعداد رأی دهندگان با آرا مأخوذه تطبیق و برگه های رأی زاید بر تعداد تعرفه، به قید قرعه از کل برگهای رأی کسر می شود. اما چنانچه تعداد آرا مأخوذه کمتر از تعداد رأی دهندگان باشد نتیجه در صورتجلسه منعکس میشود.
۲– در صورتی که اسامی نوشته شده در برگ رأی بیش از تعداد داوطلبان باشد، اسامی اضافه از آخر خوانده نمیشود.
۳– در موارد ذیل برگه های رأی باطل لیکن جزء آرا مأخوذه محسوب و مراتب در صورتجلسه قید و برگه های مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد.
الف) آرا ناخوانا.
ب) آرا حاوی اسامی غیر از داوطلبان.
ج) آرا سفید ریخته شده در صندوق.
۴– درصورتی که نام یک داوطلب در برگه رأی مکرر نوشته شده باشد فقط یک رأی برای او محسوب میشود.
۵– در صورت تساوی آرا دو یا چند نفر از داوطلبان، انتخاب افراد مورد نیاز از بین آنها با توافق ذینفعان در غیر اینصورت از طریق قرعه کشی توسط هیات اجرایی در حضور آنان انجام می شود.
۶– درصورتیکه نام خانوادگی دو یا چند نفر از داوطلبان یکی باشد و در برگ رأی فقط نام خانوادگی قید گردیده مجموع این گونه آرا به طور مساوی بین داوطلبان هم نام تقسیم و در مورد رأی یا آرا باقی مانده غیر قابل تقسیم به حکم قرعه عمل خواهد شد.
ماده۱۵
انتخابات در دور اول با حضور حداقل یک سوم اعضا رسمیت مییابد. در صورت نرسیدن به حد نصاب، هیات اجرایی مکلف است مطابق مفاد ماده ۱۱ این آییننامه، نسبت به فراخوان و برگزاری انتخابات نوبت دوم با نصاب یك چهارم حداكثر ظرف مدت بیست روز اقدام نماید و در صورت عدم دستیابی به حد نصاب مذكور، رأی گیری برای آخرین مرتبه با نصاب یك چهارم تكرار میگردد. در صورت عدم دستیابی به حد نصاب لازم كمیسیون موظف است نسبت به ادغام اتحادیه اقدام نماید.
ماده۱۶
درصورت عدم اعتراض داوطلبان به نحوه برگزاری انتخابات ظرف سه روز كاری پس از انتخابات، هیات اجرایی موظف است بلافاصله با دعوت كتبی از اعضای هیات مدیره و تشكیل جلسه نسبت به تحویل اعتبار نامه های آنها (با امضای رئیس كمیسیون) و یا تعیین سمت براساس درخواست آنان با رعایت ماده ۲۳ قانون و تبصرههای ذیل آن اقدام نماید. بدیهی است در هیات مدیره های هفت نفره سمت دو نفر آخر عضو هیات مدیره است.
رسیدگی به شکایات:
ماده ۱۷
رسیدگی به شكایات نسبت به نحوه برگزاری انتخابات:
۱– چنانچه هر یک از داوطلبان نسبت به نحوه برگزاری انتخابات معترض باشند، میتوانند ظرف سه روز کاری پس از انتخابات شکایت خود را کتباً و با ذکر دلیل به کمیسیون تسلیم نمایند.
۲– رئیس کمیسیون موظف است ضمن دستور توقف صدور اعتبار نامه منتخبین، موضوع را درکمیسیون مورد رسیدگی قرارداده و نتیجه را به شاكی ابلاغ نماید.
۳– درصورت اعتراض شاکی به رأی كمیسیون، سازمان یا اداره صنعت، معدن و تجارت موظف است ظرف مدت سه روزكاری شكایت شاكی را به همراه گردش كار پرونده و مستندات آن از طریق سامانه الكترونیكی اصناف به دبیرخانه هیأت عالی نظارت منعكس نماید.
۴– دبیرخانه هیات عالی نظارت موظف است شكایت شاكی را ظرف مدت پانزده روز مورد بررسی و كارشناسی قرار داده و درصورت تشخیص دبیرخانه مبنی بر كفایت دلایل و مستندات موضوع را جهت تصمیمگیری در هیات عالی نظارت مطرح نماید. در غیر اینصورت شاكی می تواند اعتراض خود را از طریق مراجع صالحه قضایی پیگیری نماید.
اسقاط شرایط اعضا هیات مدیره:
ماده۱۸
نحوه رسیدگی به اسقاط شرایط اعضا هیات مدیره:
۱– چنانچه هر یك از اعضا هیات مدیره برابر اعلام کتبی هر یك از مراجع استعلام شونده در طول دوران تصدی، مواردی از شرایط مندرج در ماده ۳ این آییننامه را از دست بدهد، مراتب به رییس كمیسیون اعلام می گردد.
۲– رئیس کمیسیون مراتب را بطور مستند به فرد ذینفع ابلاغ می نماید.
۳– فرد معترض میتواند مدارک مثبته خود را ظرف مدت هفت روز از تاریخ ابلاغ، به کمیسیون ارائه نماید.
۴– کمیسیون میبایست در اولین جلسه خود پس از ملاحظه اسناد و مدارک و استماع دفاعیه وی به موضوع رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید، رأی کمیسیون قطعی و لازم الاجراء است. در صورت اسقاط شرایط فرد مورد نظر، کمیسیون نسبت به جایگزینی علی البدل اقدام می نماید.
تبصره– با توجه به تبصره ۵ ماده ۱۲ قانون، چنانچه هریك از اعضاء هیات مدیره حسب ضرورت بخواهند واحد صنفی خود را حداكثر به مدت شش ماه تعطیل كنند، میبایست از طریق اتاق موافقت كمیسیون را اخذ نمایند. در غیر اینصورت با رعایت تشریفات مربوطه مشمول اسقاط شرایط خواهند شد.
سایر مقررات:
ماده ۱۹
درصورت عدم حضور هر یك از اعضاء هیات اجرایی، انتخابات تعطیل نمی گردد و عضو حاضر موظف است موضوع را به رئیس كمیسیون اعلام نماید تا نسبت به تعیین جایگزین اقدام گردد.
ماده ۲۰
پس از اتمام عمر قانونی هیات مدیره و بازرس، هیات اجرایی موظف است حداکثر ظرف سه روز با حضور اعضاء هیات مدیره و بازرس جدید و قدیم نسبت به تحویل اموال اتحادیه اعم از منقول و غیرمنقول و كلیه اسناد و مدارک طی صورتجلسه ای به هیات مدیره جدید اقدام نماید.
ماده۲۱
افراد صنفی به هیچ وجه نمیتوانند تواماً عضو هیات مدیره دو یا چند اتحادیه باشند.
ماده۲۲
كمیسیون موظف است برای انتخاب افراد جایگزین (موضوع تبصره ۴ ماده ۲۲ قانون) با حداقل یك و نیم برابر تعداد افراد مورد نیاز و با رعایت مقررات این آیین نامه نسبت به برگزاری انتخابات اقدام نماید.
ماده۲۳
درصورت عدم تشكیل اتاق در شهرستان های جدیدالتاسیس، كمیسیون میتواند موقتاً افرادی را از بین معتمدین صنفی به عنوان نماینده اتاق در هیات اجرایی و كمیته تعیین نماید.
ماده۲۴
در صورت احراز هرگونه قصور یا تقصیر اعضا هیات اجرایی در ایفای وظایف محوله مخصوصاً برگزاری به موقع انتخابات كه منجر به تضییع حقوق اشخاص گردد، برابر مقررات با افراد خاطی رفتار خواهد شد.
ماده۲۵
دبیرخانه هیات عالی نظارت موظف است نسبت به تهیه فرمهای مورد نیاز برای برگزاری انتخابات بطور یكسان اقدام و حداكثر ظرف مدت یكسال امكان رایگیری الكترونیكی را در سطح كشور فراهم آورد.
ماده۲۶
این آیین نامه در اجرای تبصره (۳) ماده (۲۲) و(۲۳) قانون نظام صنفی مصوب ۱۲/۶/۹۲ مشتمل بر (۲۶) ماده و (۱۹) تبصره تهیه و در جلسه مورخ ۲۰/۱۲/۱۳۹۲ هیات عالی نظارت تایید و در تاریخ ۲۸/۱۲/۱۳۹۲ توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت مورد تصویب قرار گرفت و از تاریخ تصویب، آئیننامه قبلی لغو می گردد.