قانون تصویب مقررات بین‌ المللی جلوگیری از تصادم در دریا مصوب 1395

قانون تصویب مقررات بین‌ المللی جلوگیری از تصادم در دریا مصوب 1395,06,10

ماده‌ واحده – مقررات بین ‌المللی جلوگیری از تصادم در دریا مشتمل بر چهل و یك قاعده و چهار پیوست (به ‌شرح پیوست) تصویب و جایگزین پیوست كنوانسیون مربوط به مقررات بین ‌المللی جلوگیری از تصادم در دریا (موضوع قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به كنوانسیون یادشده مصوب 5 /7 /1367) می‌ شود و به دولت اجازه داده می ‌شود اسناد تصویب را نزد امین اسناد تودیع نماید.

بسم الله الرحمن الرحیم
مقررات بین‌ المللی جلوگیری از تصادم در دریا
مصوب 1972 (1351) به شكل اصلاح‌ شده

قسمت الف كلیات

قاعده 1 اعمال

(الف) این قواعد درمورد كلیه شناورها در دریای آزاد و در كلیه آبهای مرتبط به آنكه قابل كشتیرانی به‌ وسیله شناورهای دریاپیما باشد، اعمال می ‌شود.

(ب) هیچ‌ یك از مفاد این قواعد نباید با اجرای قواعد ویژه وضع شده توسط یك مرجع ذی ‌صلاح برای مسیرها، لنگرگاهها، رودخانه‌ ها، دریاچه‌ ها ‌یا آبراههای درون سرزمینی مرتبط با دریای آزاد و قابل كشتیرانی به ‌وسیله شناورهای دریاپیما تداخل نماید. چنین قواعد ویژه ‌ای باید حتی ‌الامكان با این قواعد مطابقت داشته باشند.

(پ) هیچ ‌یك از مفاد این قواعد نباید با اجرای هر یك از قواعد ویژه وضع ‌شده توسط دولت هر كشور در رابطه با ایستگاهها یا چراغهای علامت ‌دهنده، اشكال یا علائم صوتی اضافی برای كشتیهای جنگی و شناورهایی كه به ‌صورت كاروان دریانوردی می‌ كنند یا در رابطه با ایستگاهها یا چراغهای علامت‌ دهنده، اشكال اضافی برای استفاده شناورهای صیادی مشغول ماهیگیری گروهی، تداخل نماید. این ایستگاهها یا چراغهای علامت ‌دهنده، اشكال یا علائم صوتی اضافی باید حتی‌ الامكان به نحوی باشند كه با چراغ، شكل یا علامت مجاز در قسمتهای مختلف در این قواعد اشتباه نشوند.

(ت) سازمان می‌ تواند به‌ منظور اجرای این قواعد، طرحهای جداسازی ترافیك تصویب نماید.

(ث) هرگاه دولت مربوط تشخیص دهد كه شناوری با ساختمان یا هدفی ویژه نمی ‌تواند از نظر تعداد، موقعیت، برد یا زاویه دید چراغها یا علائم، همچنین طرز قرارگرفتن و خصوصیات وسایل علامت ‌دهنده صوتی، به‌ طور كامل از مفاد هر یك از این قواعد تبعیت نماید، چنین شناوری از نظر تعداد، موقعیت، برد یا زاویه دید چراغها یا شكلها، همچنین طرز قرارگرفتن و خصوصیات وسایل علامت ‌دهنده صوتی، از مقررات دیگری تبعیت خواهد نمود كه به تشخیص دولت متبوع درمورد آن شناور بیشترین تطابق ممكن با این قواعد را داشته باشند.

قاعده 2 مسؤولیت

(الف) هیچ‌ یك از مفاد این قواعد نمی ‌تواند هر شناور یا مالك، فرمانده یا خدمه شناور را از عواقب مسامحه در رعایت این قواعد یا مسامحه در اقدام های احتیاطی مبرّی كند كه كار روزمره دریانوردان یا اوضاع و احوال خاص ایجاب می ‌نماید.

(بدر تفسیر و رعایت این قواعد باید به كلیه خطرات دریانوردی و تصادم و اوضاع و احوال خاص، از جمله محدودیت ‌های شناورهای ذی ‌ربط، كه ممكن است به منظور اجتناب از خطر آنی، انصراف از این قواعد را ایجاب نماید توجه لازم مبذول گردد.

قاعده 3 تعاریف عمومی
از نظر این قواعد، به‌ استثنای مواردی كه متن به نحو دیگری اقتضاء نماید:

(الف) واژه «شناور» شامل هر توصیفی از قایق آبی، از جمله قایقهای بدون آبخور، قایق پرنده (ویگ) و هواپیماهای آب‌ نشین می ‌شود كه به‌ عنوان وسایل حمل و نقل در آب مورد استفاده قرار گرفته یا قابلیت استفاده داشته باشند.

(ب) اصطلاح «شناور موتوری» به هر شناوری اطلاق می‌ شود كه نیروی محركه آن قدرت موتور باشد.

(پ) اصطلاح «شناور بادبانی» به هر شناور مجهز به بادبان اطلاق می ‌شود، مشروط بر اینكه چنانچه دارای موتور باشد، موتور آن مورد استفاده قرار نگیرد.

(ت) اصطلاح «شناور مشغول ماهیگیری» به هر شناور ماهیگیری اطلاق می‌ شود كه به‌ وسیله تور، طناب، تورهای كششی یا دیگر وسایل ماهیگیری كه قابلیت جولان (مانور) آن را محدود می ‌نمایند به ماهیگیری اشتغال داشته باشد ولی شامل شناور درحال ماهیگیری با قلاب یا سایر وسایل صید كه قابلیت جولان آن را محدود نمی ‌نمایند نمی‌ گردد.

(ث) واژه «هواپیمای آب ‌نشین» شامل هر نوع هواپیمایی است كه به منظور جولان در روی آب طراحی شده است.

(ج) اصطلاح «شناور خارج از كنترل» به شناوری اطلاق می‌ شود كه به جهت موقعیتی استثنائی قادر به انجام جولان به نحو مقرر این قواعد نبوده و لذا قادر نباشد كه از سر راه شناور دیگری كنار برود.

(چ) اصطلاح «شناور با قابلیت جولان محدود» به شناوری اطلاق می‌ شود كه بنا به ماهیت كاری، قابلیت جولان آن به نحو مقرر در این قواعد محدود بوده و لذا قادر نباشد كه از سر راه شناور دیگری كنار برود. اصطلاح «شناورهای با قابلیت جولان محدود» شامل شناورهای زیر اما محدود به آنها نمی ‌گردد:
(1)
شناوری كه مشغولِ گذاشتن، تعمیر یا برداشتن یك علامت ناوبری، بافه (كابل) یا لوله زیر آبی باشد؛
(2)
شناوری كه مشغول لایروبی، ‌مساحی (بازرسی) یا عملیات زیر آبی باشد.
(3)
شناور درحال حركتی كه مشغول سوخت ‌رسانی یا انتقال اشخاص، آذوقه یا كالا باشد.
(4)
شناوری كه مشغول پرواز دادن یا فرود آوردن هواپیما باشد؛
(5)
شناوری كه مشغول عملیات مین‌ روبی باشد؛
(6)
شناوری كه مشغول عملیات یدك ‌كشی باشد به نحوی كه شناور یدك‌ كننده و یدك آن در قابلیت انحراف از مسیر خود شدیداً محدود شده باشند.

(ح) اصطلاح «شناور با محدودیت آبخور» به شناور موتوری اطلاق می‌ شود كه به‌ علت آبخور زیاد نسبت به عمق و ارتفاع آب موجود، قابلیت انحراف از مسیری كه طی می ‌نماید برای آن شدیداً محدود شده باشد.

(خ) واژه «درحال حركت» به این معنی است كه شناوری در لنگر نیست یا به جایی پهلو نگرفته یا به گل ننشسته است.

(د) واژه‌ های «طول» و «عرض» یك شناور به طول سرتاسری و بیشترین عرض آن اطلاق می ‌شود.

(ذ) شناورها فقط زمانی در دید یكدیگر محسوب می‌ گردند كه یكی از دیگری با چشم قابل رؤیت باشد.

(ر) اصطلاح «دید محدود» به شرایطی اطلاق می ‌شود كه در آن، بر اثر مه، میغ (مه رقیق)، بارش برف، رگبارهای سنگین، طوفان‌ های شن یا علل مشابه دیگر، دید محدود شود.

(ز) اصطلاح «قایق پرنده (ویگ)» به یك قایق چند منظوره اطلاق می ‌شود كه در حالت عملیاتی اصلی آن،‌ در مجاورت نزدیك به سطح آب با استفاده از كنش تأثیر سطح آب، پرواز می‌ كند.

قسمت ب قواعد ناوبری موتوری و بادبانی

بخش اول هدایت شناورها در هر شرایط دید

قاعده 4 اعمال
قواعد این بخش در هر شرایط دید اعمال می ‌شوند.

قاعده 5 دیده ‌بانی
هر شناور باید در كلیه اوقات از طریق بصری و سمعی همچنین با تمام امكانات موجود مناسب در موقعیت و شرایط حاكم طوری به دیده‌ بانی بپردازد كه بتواند ارزیابی كامل وضعیت و خطر تصادم را بنماید.

قاعده 6 سرعت ایمن
هر شناور باید در كلیه اوقات با یك سرعت ایمن پیش برود به ‌طوری كه بتواند به‌ منظور اجتناب از تصادم اقدام مناسب و مؤثر به‌ عمل آورده و در فاصله ‌ای مناسب موقعیت و شرایط حاكم متوقف گردد.
در تعیین سرعت ایمن عوامل زیر از جمله عواملی هستند كه باید مدنظر قرارگیرند:

(الف) توسط كلیه شناورها:
(1)
وضعیت دید؛
(2)
تراكم تردد (ترافیك) از جمله تجمع شناورهای ماهیگیری یا سایر شناورها؛
(3)
قدرت جولان شناور با توجه خاص به فاصله توقف و توان چرخش در شرایط حاكم؛
(4)
به هنگام شب، وجود نورهای مختلف زمینه از قبیل نور چراغهای ساحلی یا انعكاس نور چراغهای خود شناور؛
(5)
وضعیت باد، دریا و جریان آب و نزدیك بودن خطرات ناوبری؛
(6)
آبخور نسبت به عمق آب موجود.

(ب) علاوه بر آن، توسط شناورهای مجهز به رادار عملیاتی:
(1)
ویژگی‌ ها، كارایی و محدودیت‌ های تجهیزات رادار؛
(2)
هر محدودیت ناشی از مقیاس برد رادار مورد استفاده؛
(3)
تأثیر وضعیت دریا، ‌هوا و سایر منابع تداخل ‌كننده، در كشف رادار؛
(4)
امكان این كه شناورهای كوچك، توده یخ و دیگر اجسام شناور نتوانند در برد مناسب توسط رادار كشف گردند.
(5)
تعداد، موقعیت و حركت شناورهای كشف ‌شده توسط رادار؛
(6)
ارزیابی دقیقتر دید كه به هنگام استفاده از رادار برای تعیین برد شناورها یا سایر اجسام موجود در اطراف امكان ‌پذیر گردد.

قاعده 7 خطر تصادم

(الف) هر شناور باید از كلیه امكانات موجود مناسب موقعیت و شرایط حاكم برای تشخیص وجود خطر تصادم استفاده نماید. اگر تردیدی وجود داشته باشد فرض بر وجود خطر خواهد بود.

(ب) استفاده صحیح از تجهیزات رادار درصورت نصب و عملیاتی بودن آن از جمله ردیابی دوربرد به‌ منظور آگاهی سریع از خطر تصادم و ردنگاری اجسام كشف شده به‌ وسیله رادار یا وسیله طراحی شده مشابه دیگر باید به‌ عمل آید.

(پ) فرضیات نباید بر اساس اطلاعات ناقص، ‌به‌ خصوص اطلاعات ناقصی كه از رادار كسب می ‌گردد بنا شود.

(تدر تشخیص وجود خطر تصادم، ملاحظات زیر باید جزء سایر ملاحظات، مورد توجه قرار گیرند:
(1)
اگر سَمت قطب ‌نمایی شناوری كه نزدیك می‌ شود به‌ طور محسوس تغییر نكند، فرض بر وجود خطر خواهد بود.
(2)
چنین خطری حتی به هنگام آشكار شدن محسوس تغییرات سمت‌ گیری می‌ تواند گاهی به‌ ویژه در هنگام نزدیك‌ شدن به شناوری خیلی بزرگ یا یك یدك یا به هنگام نزدیك شدن به شناوری در برد نزدیك وجود داشته باشد.

قاعده 8 اقدام به‌ منظور اجتناب از تصادم

(الف) هر اقدامی كه برای اجتناب از تصادم به عمل می ‌آید در صورتی كه وضع موجود ایجاب نماید باید مثبت، در زمان كافی و با توجه لازم به رعایت اصول ناوبری صحیح طبق قواعد این قسمت صورت گیرد.

(ب) هرگونه تغییر مسیر و یا سرعت به‌ منظور اجتناب از تصادم، در صورتی كه وضع موجود ایجاب نماید، باید به حد كافی محسوس باشد تا برای شناور دیگری كه به ‌صورت بصری یا به ‌وسیله رادار رصد می ‌نماید به سادگی قابل تشخیص باشد؛ از تغییرات پیاپی جزئی مسیر و یا سرعت باید اجتناب شود.

(پ) اگر فضای كافی در دریا وجود داشته باشد تغییر مسیر به تنهایی می ‌تواند مؤثرترین اقدام به منظور اجتناب از وضعیت نزدیك به تصادم باشد مشروط بر آنكه این اقدام به موقع انجام شود، تغییر مسیر اساسی باشد و منجر به وضعیت نزدیك به تصادم دیگری نشود.

(ت) اقدام به منظور اجتناب از تصادم با شناوری دیگر، باید به نحوی صورت پذیرد كه موجب عبور در یك فاصله ایمن گردد. تأثیر این اقدام باید تا زمانی كه شناور دیگر نهایتاً عبور نموده و دور می ‌شود دقیقاً مورد كنترل قرار گیرد.

(ثدرصورت لزوم به منظور اجتناب از تصادم یا ایجاد فرصت بیشتر برای ارزیابی وضعیت،‌ یك شناور باید سرعت خود را كاهش دهد یا تا حد توقف رسانده یا نیروی محركه خود را به عقب برگرداند.

(ج) (1) شناوری كه، به ‌موجب هر یك از این قواعد، ملزم است كه مانعی جهت عبور یا عبور ایمن شناور دیگر ایجاد نكند، باید درصورت اقتضای شرایط هر مورد، به نحوی اقدام سریع انجام دهد كه فضای كافی برای عبور ایمن شناور دیگر ایجاد كند.
(2)
از شناوری كه ملزم است مانعی برای عبور یا عبور ایمن شناور دیگر ایجاد نكند، اگر به نحوی به شناور دیگر نزدیك شود كه خطر تصادم را دربرداشته باشد، رفع این تكلیف نمی ‌شود و باید هنگام اقدام، به اقدامی كه به موجب قواعد این قسمت ملزم به انجام آن است، توجه كامل داشته باشد.
(3)
شناوری كه عبور آن، نباید با مانعی مواجه شود، هنگام نزدیك ‌شدن دو شناور به یكدیگر، به نحوی كه خطر تصادم را دربر داشته باشد، كاملاً متعهد به انجام قواعد این قسمت باقی می‌ ماند.

قاعده 9 آب ‌بَر (كانال)‌ های باریك

(الف) شناوری كه در طول مسیر یك آب ‌بَر(كانال) یا آبراه باریك در حال پیشروی است باید تا آنجا كه ایمن و عملی باشد نزدیك به كناره خارجی آب ‌بَر(كانال) یا آبراه كه در طرف راست شناور قرار دارد عبور نماید.

(ب) شناوری با طول كمتر از بیست متر یا یك شناور بادبانی نباید مانع عبور شناوری بشود كه فقط در محدوده یك آب‌ بَر (كانال) یا آبراه باریك می‌ تواند به طور ایمن دریانوردی نماید.

(پ) شناور مشغول ماهیگیری نباید مانع عبور هیچ شناور دیگری گردد كه در محدوده یك آب ‌بَر (كانال) یا آبراه باریك در حال دریانوردی است.

(ت) یك شناور نباید یك آب ‌بَر (كانال) یا آبراه باریك را قطع نماید چنانچه چنین عملی مانع عبور شناوری شود كه فقط می ‌تواند در محدوده چنین آب ‌بَر (كانال) یا آبراهی به‌ طور ایمن دریانوردی نماید. شناور اخیر اگر در مورد قصد شناور در حال قطع آب ‌بَر (كانال) تردید داشته باشد می ‌تواند از علامت صوتی مقرر در بند (ت) قاعده (34) استفاده نماید.

(ث) (1) در یك آب ‌بَر (كانال) یا آبراه باریك تنها هنگامی سبقت امكان ‌پذیر است كه شناوری كه از آن سبقت گرفته می ‌شود موظف به انجام اقدامی به‌ منظور اجازه عبور ایمن باشد، شناور سبقت ‌گیرنده باید قصد خود را با به صدا درآوردن علامت مناسب مقرر در جزء (1) بند (پ) قاعده (34) اعلام نماید. شناوری كه از آن سبقت‌ گرفته می‌ شود باید درصورت موافقت، علامت مناسب مقرر در جزء (2) بند (پ) قاعده (34) را به صدا درآورده و به طریقی اقدام نماید كه امكان عبور ایمن را فراهم كند. اگر در تردید باشد می ‌تواند علائم مقرر در بند (ت) قاعده (34) را به صدا درآورد.
(2)
این قاعده رافع وظیفه شناور سبقت ‌گیرنده به موجب قاعده (13) نخواهد بود.

(ج) شناوری كه به پیچ یا محلی از آب ‌بَر (كانال) یا آبراه باریك نزدیك می ‌شود كه ممكن است به علت وجود مانعی مزاحم، سایر شناورها دیده نشوند، باید با دقت و احتیاط خاص دریانوردی نموده و علامت مناسب مقرر در بند (ث) قاعده (34) را به صدا درآورد.

(چ) هر شناور باید چنانچه شرایط موجود ایجاب نماید، از لنگر انداختن در آب‌ بر (كانال) باریك اجتناب نماید.

قاعده 10 طرحهای جداسازی تردد (ترافیك)

(الف) این قاعده در مورد طرحهای جداسازی تردد (ترافیك) مصوب سازمان اعمال می ‌گردد و رافع تكلیف هیچ شناوری به موجب قاعده ‌ای دیگر نیست.

(ب) شناوری كه از یك طرح جداسازی تردد (ترافیك) استفاده می ‌نماید باید:
(1) 
در خط تردد(ترافیك) مناسب در جهت عمومی جریان تردد (ترافیك) آن خط پیشروی نماید.
(2)
حتی ‌المقدور از خط جداسازی تردد (ترافیك) یا منطقه جداسازی دور شود.
(3)
به‌ طور معمول، در انتهای یك خط، به یك خط تردد (ترافیك)، بپیوندد یا آن‌ را ترك نماید ولی به هنگام پیوستن یا ترك از پهلو باید حتی ‌الامكان با زاویه كوچكی در جهت عمومی جریان تردد (ترافیك) این كار را انجام دهد.

(پ) یك شناور باید حتی ‌المقدور از قطع خطوط تردد (ترافیك) اجتناب نماید، ولی چنانچه مجبور به این كار گردد باید تا آنجا كه امكان ‌پذیر باشد با زاویه نود درجه جهت عمومی جریان تردد (ترافیك) را قطع كند.

(ت) (1) شناوری كه در زمان حضور در منطقه مجاور طرح جداسازی تردد (ترافیك)، می‌تواند از راه ترددی (ترافیكی) مناسب، به نحو ایمن استفاده كند نباید از منطقه تردد (ترافیك) ساحلی استفاده كند. با این حال، شناورهای با طول كمتر از بیست متر، شناورهای بادبانی و شناورهایی كه به ماهیگیری اشتغال دارند، می ‌توانند از منطقه تردد (ترافیك) ساحلی استفاده كنند.
(2)
صرف ‌نظر از جزء (1) بند (ت)، یك شناور هنگام حضور در مسیر ورودی یا خروجی یك بندر، تأسیسات یا سازه فراساحلی، ایستگاه راهنمایی یا هر مكان دیگری كه در داخل منطقه تردد (ترافیك) ساحلی قرار دارد، یا به منظور اجتناب از بروز خطر آنی، می‌ تواند از منطقه تردد (ترافیك) ساحلی استفاده كند.

(ث) یك شناور، غیر از شناوری كه خط (راه) را قطع می‌ كند یا شناوری كه درحال پیوستن یا ترك یك خط (راه) است، نباید به طور معمول وارد یك منطقه جداسازی شود یا خط جداسازی را قطع كند، مگر در موارد زیر:
(1) 
در موارد اضطراری برای اجتناب از بروز خطر آنی؛
(2)
به منظور ماهیگیری در منطقه جداسازی.

(ج) شناوری كه در نواحی نزدیك به منتهی ‌الیه طرحهای جداسازی تردد (ترافیك) دریانوردی می ‌كند باید با احتیاط خاص به این كار بپردازد.

(چ) یك شناور باید حتی ‌المقدور از لنگرانداختن در یك طرح جداسازی تردد (ترافیك) یا نواحی نزدیك منتهی ‌الیه آن اجتناب نماید.

(ح) شناوری كه از طرح جداسازی تردد (ترافیك) استفاده نمی ‌نماید باید با اختلاف زیاد حتی ‌المقدور از آن فاصله بگیرد.

(خ) شناور مشغول ماهیگیری نباید مانع عبور شناوری كه در خط تردد (ترافیك) حركت می‌ كند گردد.

(د) شناور با طول كمتر از بیست متر یا شناور بادبانی نباید مانع عبور ایمن یك شناور موتوری گردد كه در خط تردد (ترافیك) حركت می‌ كند.

(ذ) شناوری كه هنگام انجام عملیات، برای حفظ ایمنی دریانوردی در طرح جداسازی تردد (ترافیك)، قابلیت جولان آن محدود است، از رعایت این قاعده تا میزانی كه برای انجام عملیات لازم باشد، معاف است.

(ر) شناوری كه هنگام انجام عملیات برای قراردادن، ترمیم یا برداشتن بافه (كابل)‌ زیردریایی در طرح جداسازی تردد (ترافیك)، قابلیت جولان آن محدود است، از رعایت این قاعده تا میزانی كه برای انجام عملیات لازم باشد، معاف است.

بخش 2 هدایت شناورها در دید یكدیگر

قاعده 11 اعمال
قواعد این بخش در مورد شناورهایی كه در دید یكدیگر قرار دارند اعمال می‌ گردد.

قاعده 12 شناورهای بادبانی

(الف) موقعی كه دو شناور بادبانی درحال نزدیك‌ شدن به یكدیگرند، به نحوی كه خطر تصادم را دربرداشته باشد یكی از آن دو شناور باید به ‌شرح زیر از سر راه دیگری كنار برود:
(1)
موقعی كه هر یك، باد را در طرف مخالف نسبت به دیگری داشته باشند، شناوری كه باد را در طرف چپ خود دارد باید از سر راه دیگری كنار رود.
(2)
موقعی كه هر دو، باد را در طرف مشابه داشته باشند شناور بادگیر باید از سر راه شناور باد پناه كنار برود.
(3)
اگر شناوری كه باد را طرف چپ خود دارد شناور بادگیری را مشاهده كند و نتواند با اطمینان تشخیص دهد كه شناور دیگر باد را در طرف راست یا چپ دارد باید از سر راه دیگری كنار رود.

(ب) از نظر این قاعده طرف بادگیر، طرف مخالف جهتی كه بادبان اصلی كشیده شده یا درمورد شناور با بادبان‌ های چهار گوش، مخالف طرفی كه بزرگترین بادبان سرتاسری كشیده شده محسوب خواهد گردید.

قاعده 13 سبقت

(الف) صرف ‌نظر از مفاد مشمول در قواعد بخشهای (1) و (2) قسمت (ب)، هر شناوری كه در حال سبقت گرفتن از دیگری است باید خود را از راه شناوری كه از آن سبقت گرفته می ‌شود، دور نگاه دارد.

(ب) یك شناور موقعی درحال سبقت گرفتن محسوب می ‌شود كه با شناور دیگری در یك جهت در زاویه‌ ای بیش از بیست و دو و نیم درجه از راستای عرضی آن به طرف پاشنه قرار گیرد، یعنی در چنان موقعیتی نسبت به شناوری كه از آن سبقت می ‌گیرد باشد كه در شب فقط قادر به مشاهده چراغهای پاشنه و نه هیچ ‌یك از چراغهای جانبی آن شناور باشد.

(پ) وقتی شناوری تردید داشته باشد كه درحال سبقت گرفتن از دیگری است، باید فرض نماید كه سبقت‌ گیرنده است و بر آن اساس عمل نماید.

(ت) هرگونه تغییر بعدی در سمت‌ گیری بین دو شناور نمی ‌تواند شناور سبقت ‌گیرنده را به عنوان یك شناور قطع‌ كننده راه در مفهوم این قواعد قلمداد نموده یا رافع وظیفه آن شناور نسبت به دور نگه‌ داشتن خود از شناوری كه از آن سبقت می ‌گیرد تا رد شدن و دور شدن كامل از آن باشد.

قاعده 14 وضعیت سینه به سینه

(الف) هرگاه دو شناور موتوری در مسیرهای متقابل یا تقریباً متقابل طوری به یكدیگر نزدیك شوند كه خطر تصادم وجود داشته باشد هر یك از آن دو باید مسیر خود را به طرف راست تغییر دهد به ‌طوری كه هر یك از سمت چپ دیگری عبور نماید.

(ب) وقتی چنین وضعیتی محرز خواهد بود كه یك شناور دیگری را در امتداد یا تقریباً در امتداد سینه خود رؤیت نموده و در شب بتواند چراغهای دكل دیگری را در یك خط یا تقریباً در یك خط و یا هر دو چراغ جانبی را مشاهده نموده و در هنگام روز خصوصیات مربوطه از شناور دیگر را رؤیت كند.

(پ) وقتی شناوری نسبت به وجود چنین وضعیتی تردید داشته باشد باید فرض بر وجود آن نموده و بر آن اساس عمل نمایند.

قاعده 15 وضعیت قطع راه
هرگاه دو شناور موتوری به نحوی درحال قطع راه باشند كه خطر تصادم را دربر داشته باشد، شناوری كه دیگری را در طرف راست خود دارد باید از سر راه آن كنار برود و درصورت ایجاب شرایط از قطع راه شناور دیگر در سینه آن اجتناب نماید.

قاعده 16 اقدام شناور راه ‌دهنده
هر شناوری كه ملزم است تا به شناور دیگر راه بدهد باید حتی ‌الامكان اقدام سریع و اساسی به‌ عمل آورد تا كاملاً كنار برود.

قاعده 17 اقدام شناور راه‌ گیرنده

(الف) (1) وقتی كه یكی از دو شناور ملزم به كنار رفتن از سر راه دیگری باشد شناور دیگر باید مسیر و سرعت خود را حفظ كند.
(2)
با این حال شناور دوم به محض این كه برایش معلوم گردد شناوری كه ملزم به كنار رفتن از سر راه است اقدام مناسب طبق این قواعد انجام نمی ‌دهد می ‌تواند برای اجتناب از تصادم رأساً اقدام به جولان نماید.

(ب) هرگاه به هر علتی، شناوری كه ملزم به حفظ مسیر و سرعت خود است، خود را چنان نزدیك (شناور دیگر) بیابد كه اجتناب از تصادم با اقدام شناور راه دهنده به تنهایی میسر نباشد باید اقدامی به‌عمل آورد كه به بهترین نحو كمك به اجتناب از تصادم نماید.

(پ) شناور موتوری كه در وضعیت قطع راه طبق جزء (2) ‌بند (الف) این قاعده جهت اجتناب از تصادم با شناور موتوری دیگر اقدام می‌ كند نباید درصورت ایجاب شرایط راه خود را برای شناوری كه در سمت چپش قرار دارد به سمت چپ تغییر دهد.

(ت) این قاعده رافع وظیفه شناور راه دهنده برای كنار رفتن از سر راه نخواهد بود.

قاعده 18 مسؤولیت ‌های شناورها نسبت به یكدیگر
به استثنای‌ مواردی كه در قواعد 9، 10 و 13 به نحو دیگری مقرر گردیده است:

(الف) شناور موتوری در حال حركت باید از سر راه شناورهای زیر كنار برود:
(1)
شناور خارج از كنترل
(2)
شناور با قابلیت جولان محدود
(3)
شناور مشغول ماهیگیری
(4)
شناور بادبانی

(ب) شناور بادبانی درحال حركت باید از سر راه شناورهای زیر كنار برود:
(1)
شناور خارج از كنترل
(2)
شناور با قابلیت جولان محدود
(3)
شناور مشغول ماهیگیری

(پ) شناور مشغول ماهیگیری وقتی درحال حركت باشد باید حتی ‌الامكان از سر راه شناورهای زیر كنار برود:
(1)
شناور خارج از كنترل
(2)
شناور با قابلیت جولان محدود

(ت) (1) هر شناوری غیر از شناور خارج از كنترل یا شناور با قابلیت جولان محدود باید درصورت ایجاب شرایط از ایجاد مانع برای عبور ایمن شناور با محدودیت آبخور كه علائم قاعده (28) را نشان می ‌دهد اجتناب نماید.
(2)
شناور با محدودیت آبخور باید با احتیاط خاص و توجه كامل به شرایط ویژه خود دریانوردی نماید.

(ث) هواپیمای آب‌ نشین در روی آب باید به ‌طور كلی از سر راه تمام شناورهای دیگر كنار برود و مانع دریانوردی آنها نشود. با این حال در موقعیتی كه خطر تصادم وجود داشته باشد باید طبق قواعد این قسمت عمل نماید.

(ج) (1) قایق پرنده (ویگ)، هنگام شروع به حركت، فرود آمدن و پرواز در نزدیك سطح آب باید از سر راه تمام شناورهای دیگر كنار رود و از ایجاد مانع برای دریانوردی آنها اجتناب نماید.
(2)
قایق پرنده (ویگ) درحال بهره‌ برداری در سطح آب، به عنوان یك قایق موتوری باید قواعد این قسمت را رعایت نماید.

بخش 3 هدایت شناورها در دید محدود

قاعده 19 هدایت شناورها در دید محدود

(الف) این قاعده در مورد شناورهایی كه در دید یكدیگر قرار ندارند به هنگام دریانوردی در، یا نزدیك ناحیه ‌ای با دید محدود اعمال می‌ گردد.

(ب) هر شناور باید با سرعت ایمن متناسب با اوضاع و شرایط دید محدود حاكم پیشروی نماید. شناور موتوری باید موتورهای خود را برای جولان فوری آماده نگاه دارد.

(پ) هر شناور باید به هنگام رعایت قواعد بخش اول این قسمت، توجه لازم به اوضاع و شرایط دید محدود حاكم داشته باشد.

(ت) شناوری كه فقط به ‌وسیله رادار وجود شناور دیگری را كشف می ‌نماید باید درحال تكوین‌بودن وضعیت نزدیك به تصادم و /یا وجود خطر تصادم را معلوم نمایددر چنین وضعی باید اقدام به‌ موقع برای اجتناب از آن به‌ عمل آورد، مشروط بر اینكه اگر چنین اقدامی شامل تغییر مسیر باشد، حتی ‌الامكان از اقدامات زیر اجتناب نماید:
(1)
تغییر مسیر به سمت چپ برای شناوری كه در جلوی راستای عرضی باشد، به جز برای شناوری كه از آن سبقت گرفته می ‌شود.
(2)
تغییر مسیر به سمت شناوری كه در راستای عرضی یا در طرف عقب راستای عرضی باشد.

(ث) به جز در مواردی كه معلوم شده است خطر تصادم وجود ندارد هر شناوری كه علامت مه شناور دیگری را ظاهراً در جلوی راستای عرضی خود بشنود یا نتواند از وضعیت نزدیك به تصادم با شناور دیگری كه در جلوی راستای عرضی خود قرار دارد اجتناب نماید، باید سرعت خود را تا حداقلی كه بتواند در مسیرش نگاه داشته شود كاهش دهد. شناور مزبور باید درصورت لزوم تمام سرعت خود را گرفته و به هر حال تا از بین ‌رفتن خطر تصادم با دقت كامل دریانوردی نماید.

قسمت پ چراغها و شكلها

قاعده 20 اعمال

(الف) قواعد این قسمت باید در هر شرایط جوی رعایت شود.

(ب) قواعد مربوط به چراغها باید از غروب تا طلوع خورشید رعایت شود و در طول این مدت نباید چراغ دیگری نشان داده شود به استثنای چراغهایی كه با چراغهای مقرر در این قواعد اشتباه نشده یا باعث اختلال دید یا خصوصیات مشخصه آن نگشته یا تداخلی با دیده‌ بانی صحیح نداشته باشد.

(پ) چراغهای مقرر در این قواعد باید در صورت وجود، در شرایط دید محدود از طلوع تا غروب آفتاب نیز نشان داده شوند و می‌ توانند در كلیه موقعیت ‌های دیگری كه الزامی به نظر می‌ رسد نشان داده شوند.

(ت) قواعد مربوط به شكلها باید در هنگام روز رعایت گردد.

(ث) چراغها و شكلهای مقرر در این قواعد باید طبق مفاد پیوست شماره (1) این مقررات، باشد.

قاعده 21 تعاریف

(الف) «چراغ دكل» به چراغ سفیدی در روی محور سر تا سری سینه به پاشنه شناور اطلاق می‌ شود كه نور ممتدی در قطاع دویست و بیست و پنج درجه ‌ای در سطح افق را نشان می ‌دهد و به نحوی تعبیه شده كه نور از سینه تا بیست و دو و نیم درجه بعد از راستای عرضی در هر یك از طرفهای شناور دیده شود.

(ب) «چراغهای جانبی» به یك چراغ سبز در طرف راست و یك چراغ قرمز در طرف چپ اطلاق می‌ شود كه هر یك نور ممتدی در قطاع دوازده و نیم درجه ‌ای در سطح افق را نشان می ‌دهد و به نحوی تعبیه شده كه نور مستقیماً از جلو تا بیست و دو و نیم درجه بعد از راستای عرضی در طرف مربوط دیده شوددر شناوری با طول كمتر از بیست متر چراغهای جانبی می ‌توانند در یك فانوس تركیبی روی محور سرتاسری سینه به پاشنه شناور قرار گیرند.

(پ) «چراغ پاشنه» به چراغ سفیدی اطلاق می ‌شود كه حتی‌المقدور نزدیك به پاشنه شناور قرار گرفته و نور ممتدی در قطاع صد و سی و پنج درجه ‌ای در سطح افق را نشان می ‌دهد و به ‌نحوی تعبیه شده كه نور مستقیماً از عقب تا شصت و هفت و نیم درجه در هر یك از طرفهای شناور دیده شود.

(ت) «چراغ یدك‌ كشی» به چراغ زردی اطلاق می‌ شود كه همان مشخصات چراغ پاشنه را كه در بند (پ) این قاعده تعریف شده است دارا می ‌باشد.

(ث) «چراغ همه‌ جانبه» به چراغی اطلاق می ‌شود كه نور ممتدی در قطاع سیصد و شصت درجه ‌ای در سطح افق را نشان می‌ دهد.

(ج) «چراغ چشمك زن» به چراغی اطلاق می ‌شود كه در فواصل معین با بسامد (فركانس) صد و بیست بار یا بیشتر در هر دقیقه چشمك می ‌زند.

قاعده 22 دید چراغها
چراغهای مقرر در این قواعد باید دارای شدت نوری طبق بخش (8) پیوست (1) این مقررات باشند به نحوی كه در بردهای حداقل زیر دیده شوند:

(الفدر شناورهای با طول پنجاه متر یا بیشتر:
چراغ دكل، شش مایل؛
چراغ جانبی، سه مایل؛
چراغ پاشنه، سه مایل؛
چراغ یدك كشی، سه مایل؛
چراغ سفید، قرمز، یا زرد همه جانبه، سه مایل.

(بدر شناورهای با طول دوازده متر یا بیشتر ولی كمتر از پنجاه متر:
چراغ دكل، پنج مایل؛ ولی در مواردی كه طول شناور كمتر از بیست متر باشد، سه مایل؛
چراغ جانبی، دو مایل؛
چراغ پاشنه، دو مایل؛
چراغ یدك كشی، دو مایل؛
چراغ سفید، قرمز، زرد همه جانبه، دو مایل.

(پدر شناورهای با طول كمتر از دوازده متر:
چراغ دكل، دو مایل؛
چراغ جانبی، یك مایل؛
چراغ پاشنه، دو مایل؛
چراغ یدك كشی، دو مایل؛
چراغ سفید، قرمز، سبز یا زرد همه جانبه، دو مایل.

(تدر شناورهای كاملاً غوطه ‌ور، نیمه‌ غوطه‌ ‌ور یا اشیایی كه درحال یدك ‌شدن هستند:
چراغ سفید همه ‌جانبه، سه مایل.

قاعده 23 شناورهای موتوری درحال حركت

(الف) شناور موتوری درحال حركت باید چراغهای زیر را نشان دهد:
(1)
یك چراغ دكل در سینه.
(2)
چراغ دكل دومی در پاشنه و بالاتر از چراغ دكل سینه به ‌استثنای شناوری با طول كمتر از پنجاه متر كه ملزم به نشان دادن چنین چراغی نبوده ولی می ‌تواند این كار را انجام دهد.
(3)
چراغهای جانبی
(4)
چراغ پاشنه

(ب) شناور از نوع هواناو در حال عملیات در وضعیت بی وزنی باید علاوه بر چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده، یك چراغ زرد چشمك‌ زن همه جانبه نیز نشان دهد.

(پ) یك قایق پرنده (ویگ) فقط در زمان بلند شدن، فرود آمدن و در پرواز نزدیك به سطح، باید علاوه بر چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده، یك چراغ قرمز چشمك ‌زن همه‌ جانبه پرنور را نشان دهد.

(ت) (1) شناور موتوری با طول كمتر از دوازده متر می‌ تواند به جای چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده، یك چراغ سفید همه ‌جانبه و چراغهای جانبی را نشان دهد.
(2)
شناور موتوری با طول كمتر از هفت متر كه حداكثر سرعتش به هفت گره نمی ‌رسد می‌ تواند به جای چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده یك چراغ سفید همه ‌جانبه نشان دهد و حتی ‌الامكان چراغهای جانبی را نیز نشان دهد.
(3)
چراغ دكل یا چراغ سفید همه‌ جانبه شناور موتوری با طول كمتر از دوازده متر، درصورتی كه نتواند بر محور نصب شود، می ‌تواند در محور سرتاسری سینه به پاشنه شناور نصب شود، مشروط بر آنكه چراغهای جانبی با یك فانوس كه باید بر روی محور سرتاسری سینه به پاشنه شناور وجود داشته یا در نزدیكترین خط ممكن به همان خط سینه به پاشنه مانند چراغ دكل یا چراغ سفید همه‌ جانبه قرار گرفته باشد، تركیب شود.

قاعده 24 یدك ‌كشی و هل دادن یدك به جلو

(الف) شناور موتوری درحال یدك كشی باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
به جای چراغ مقرر در جزء (1) بند (الف) یا جزء (2) بند (الف) قاعده (23) دو چراغ دكل در سینه در یك خط عمودی. وقتی طول یدك با احتساب از پاشنه شناور یدك‌ كننده تا انتهای پاشنه یدك از دویست متر تجاوز نماید سه چراغ از این نوع در یك خط عمودی؛
(2)
چراغهای جانبی؛
(3)
یك چراغ پاشنه؛
(4)
یك چراغ یدك‌ كش در یك خط عمودی بالای چراغ پاشنه؛
(5)
وقتی طول یدك از دویست متر تجاوز نماید یك علامت لوزی شكل در جایی كه به وضوح دیده شود.

(ب) وقتی شناور هل‌ دهنده و شناور تحت هل به جلو به ‌صورت یك واحد مركب محكم به یكدیگر متصل باشند باید به‌ عنوان شناور موتوری تلقی گردیده و چراغهای مقرر در قاعده (23) را نشان دهند.

(پ) شناور موتوری درحال هل‌ دادن یدك به جلو یا یدك‌كشی از پهلو، در غیر از مورد واحد مركب، باید چراغهای زیر را نشان دهد:
(1)
به جای چراغ مقرر در جزء (1) بند (الف) یا جزء (2) بند (الف) قاعده (23) دو چراغ دكل سینه در یك خط عمودی؛
(2)
چراغهای جانبی؛
(3)
یك چراغ پاشنه.

(ت) شناور موتوری مشمول مفاد بندهای (الف) یا (پ) این قاعده باید جزء (2) بند (الف) قاعده (23) را نیز رعایت نماید.

(ث) شناور یا جسمی كه یدك می ‌شود غیر از موارد مذكور در بند (چ) این قاعده باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
چراغهای جانبی؛
(2)
یك چراغ پاشنه؛
(3)
وقتی طول یدك از دویست متر بیشتر باشد یك علامت لوزی شكل در جایی كه به ‌وضوح دیده شود.

(ج) به شرط اینكه هر تعداد شناوری كه از پهلو یدك می ‌شوند یا به ‌صورت گروهی به جلو هل داده می ‌شوند چراغهایی مانند یك شناور، روشن نمایند:
(1)
شناورهایی كه به جلو هل داده می ‌شوند اگر جزئی از یك واحد مركب نباشند باید در انتهای سینه چراغهای جانبی را نشان دهند.
(2)
شناوری كه از پهلو یدك می‌ شود باید چراغ پاشنه و در انتهای سینه چراغهای جانبی را نشان دهد.

(چ) شناور یا شیئی كاملاً غوطه‌ ور، نیمه‌ غوطه ‌ور یا تركیبی از چنین شناورها یا اشیایی كه یدك می ‌شوند،‌ باید چراغهای زیر را نشان دهند:
(1)
اگر دارای عرض كمتر از بیست و پنج متر باشد یك چراغ سفید همه‌ جانبه در انتهای قسمت انتهایی جلو یا نزدیك آن و یكی در قسمت انتهایی عقب یا نزدیك آن با این استثناء كه درمورد «دراكت ها» نیازی به نشان ‌دادن چراغ در قسمت انتهایی جلو یا نزدیك آن، وجود ندارد.
(2)
اگر دارای عرض بیست و پنج متر یا بیشتر باشد، دو چراغ سفید همه‌ جانبه اضافی در انتهای عرض آن یا نزدیك به آن.
(3)
اگر طول آن بیش از صد متر باشد، چراغهای سفید همه‌ جانبه اضافی بین چراغهای مقرر در جزء های (1) و(2) به نحوی كه فاصله بین چراغها بیش از صد متر نباشد.
(4)
شكل لوزی در انتهای دكل عقب آخرین شناور یا شیئی كه درحال یدك ‌شدن است یا نزدیك آن و اگر طول یدك شونده بیش از دویست متر باشد یك شكل لوزی اضافی در جایی كه به بهترین صورت بتواند دیده شود و حتی ‌المقدور در جلوترین قسمت ممكن گذاشته شود.

(ح) اگر بنا به هر سبب كافی، برای شناور یا شیئی كه یدك می ‌شود نشان ‌دادن چراغها با شكلهای مقرر در بندهای (ث) یا (چ) این قاعده، امكان‌ پذیر نباشد تمام اقدامات ممكن باید انجام شود تا شناور یا شیئی درحال یدك روشن شود یا حداقل وجود چنین شناور یا شیئی معلوم باشد.

(خ) اگر بنا به هر سبب كافی، برای شناوری كه به‌ طور معمول در امر عملیات یدك ‌كشی فعالیت نمی‌ كند، نمایش چراغهای مقرر در بندهای (الف) یا (پ) این قاعده، امكان ‌پذیر نباشد، چنین شناوری ملزم به نشان ‌دادن آن چراغها در هنگام انجام عملیات یدك كشی شناور دیگری كه در شرایط اضطراری است یا به هر دلیل نیازمند كمك است، نمی‌ باشد. تمام اقدامات ممكن باید انجام شود تا ماهیت رابطه بین شناور یدك‌ كننده و شناور درحال یدك به ترتیبی كه در قاعده (36) مجاز دانسته شده است، خصوصاً از طریق روشن‌ كردن طناب یدك، معلوم گردد.

قاعده 25 شناورهای بادبانی درحال حركت و شناورهای پارویی

(الف) شناور بادبانی درحال حركت باید چراغهای زیر را نشان دهد:
(1)
چراغهای جانبی؛
(2)
یك چراغ پاشنه.

(بدر شناور بادبانی با طول كمتر از بیست متر چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده می ‌تواند در یك فانوس تركیبی در بالا یا نزدیك بالای دكل در جایی كه به‌وضوح دیده می ‌شوند قرار گیرد.

(پ) شناور بادبانی در حال حركت می‌ تواند علاوه بر چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده در بالا یا نزدیك بالای دكل در جایی كه به ‌وضوح دیده شوند، دو چراغ همه‌ جانبه در یك خط عمودی نشان دهد كه چراغ بالایی قرمز و پایینی سبز بوده ولی این چراغها نباید همزمان با فانوس تركیبی مجاز در بند (ب) این قاعده نشان داده شوند.

(ت) (1) شناور بادبانی با طول كمتر از هفت متر باید حتی ‌المقدور چراغهای مقرر در بند (الف) یا (ب) این قاعده را نشان دهد، در غیر این ‌صورت باید چراغ ‌قوه یا فانوس روشنی با نور سفید آماده داشته باشد تا به ‌موقع جهت جلوگیری از تصادم نشان دهد.
(2)
شناور پارویی می ‌تواند چراغهای مقرر در این قاعده برای شناور بادبانی را نشان دهد، در غیر این ‌صورت باید چراغ قوه یا فانوس روشنی با نور سفید آماده داشته باشد تا به ‌موقع جهت جلوگیری از تصادم نشان دهد.

ث) شناور درحال پیشروی با بادبان اگر توأماً از نیروی موتور نیز استفاده نماید باید در سینه در جایی كه به ‌وضوح دیده شود یك علامت مخروطی شكل كه رأس آن به طرف پایین باشد، نشان دهد.

قاعده 26 شناورهای صیادی

(الف) شناور مشغول ماهیگیری در حال حركت یا لنگر باید فقط چراغها و شكلهای مقرر در این قاعده را نشان دهد.

(ب) شناور مشغول ماهیگیری با تور كششی كه به معنی كشیدن تور یا سایر وسایل ماهیگیری مورد استفاده در آب می ‌باشد باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
دو چراغ همه ‌جانبه در یك خط عمودی، بالایی سبز و پایینی سفید یا شكلی مركب از دو مخروط كه رئوس آنها بر هم منطبق و در یك خط عمودی یكی بالای دیگری قرار گرفته باشند.
(2)
یك چراغ دكل در پشت و بالاتر از چراغ سبز همه ‌جانبه؛ شناور با طول كمتر از پنجاه متر ملزم به نشان دادن چنین چراغی نبوده ولی می‌ تواند این كار را انجام دهد.
(3)
به هنگام دریانوردی، علاوه بر چراغهای مقرر در این بند، چراغهای جانبی و یك چراغ پاشنه،

(پ) شناور مشغول ماهیگیری، به غیر از ماهیگیری با تور كششی، باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
دو چراغ همه‌ جانبه در یك خط عمودی، بالایی قرمز و پایینی سفید، یا شكلی مركب از دو مخروط كه رئوس آنها بر هم منطبق و در یك خط عمودی یكی بالای دیگری قرار گرفته باشد؛
(2)
وقتی وسایل ماهیگیری در فاصله افق بیش از صد و پنجاه متر از شناور گسترده شده باشد، یك چراغ سفید همه‌جانبه یا یك مخروط كه رأس آن به طرف بالا و در جهت وسیله ماهیگیری باشد،
(3)
به هنگام دریانوردی، علاوه بر چراغهای مقرر در این بند چراغهای جانبی و یك چراغ پاشنه.

(ت) علائم اضافی مقرر در پیوست (2) این مقررات، در مورد شناور مشغول ماهیگیری در مجاورت نزدیك سایر شناورهای مشغول به ماهیگیری، اعمال می ‌شود.

(ث) شناوری كه مشغول ماهیگیری نیست نباید چراغها یا شكلهای مقرر در این قاعده، بلكه فقط باید علائم مقرر برای شناور با طول مشابه خود را نشان دهد.

قاعده 27 شناورهای خارج از كنترل یا با قابلیت جولان محدود

(الف) شناور خارج از كنترل باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
دو چراغ قرمز همه ‌جانبه در یك خط عمودی در جایی كه آن چراغها به ‌وضوح دیده شوند.
(2)
دو توپ یا شكلهای مشابه آن در یك خط عمودی در جایی كه آنها به ‌وضوح دیده شوند.
(3)
به هنگام حركت در آب، علاوه بر چراغهای مقرر در این بند، چراغهای جانبی و یك چراغ پاشنه.

(ب) شناور با قابلیت جولان محدود، به غیر از شناور مشغول عملیات مین‌روبی، باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
سه چراغ همه ‌جانبه در یك خط عمودی در جایی كه به ‌وضوح دیده شوند. چراغهای بالایی و پایینی باید قرمز و چراغ میانی باید سفید باشد.
(2)
سه شكل در یك خط عمودی در جایی كه به ‌وضوح دیده شوند. شكلهای بالایی و پایینی باید به شكل توپ و شكل میانی یك لوزی باشد.
(3)
به هنگام دریانوردی، چراغ یا چراغهای دكل، چراغهای جانبی و یك چراغ پاشنه، علاوه بر چراغهای مقرر در جزء (1)
(4)
وقتی شناور در لنگر باشد، علاوه بر چراغها یا شكلهای مقرر در جزء های (1) و (2) چراغ، چراغها یا شكلهای مقرر در قاعده (30)

(پ) شناور موتوری مشغول عملیات یدك ‌كشی در شرایطی كه امكان انحراف شناورهای یدك ‌كننده و یدك ‌شونده از مسیرشان شدیداً محدود باشد، باید علاوه بر چراغها یا شكلهای مقرر در بند (الف) قاعده (24)، چراغها یا شكلهای مقرر در جزء های (1) و (2) بند (ب) این قاعده را نشان دهد.

(ت) شناور مشغول عملیات لایروبی یا زیرآبی، وقتی قابلیت جولان آن محدود باشد باید چراغها و شكلهای مقرر در جزء های (1)، (2) و (3) بند (ب) این قاعده را نشان دهد و به‌ علاوه باید در صورت وجود مانع، علائم زیر را نشان دهد:
(1)
دو چراغ قرمز همه‌ جانبه یا دو توپ در یك خط عمودی به‌ منظور نشان دادن طرفی كه مانع در آن وجود دارد.
(2)
دو چراغ سبز همه‌ جانبه یا دو لوزی در یك خط عمودی به ‌منظور نشان دادن طرفی كه از آن شناور دیگری می ‌تواند عبور كند.
(3)
وقتی شناور در لنگر باشد باید به جای چراغها یا شكلهای مقرر در قاعده (30 ) چراغها یا شكلهای مقرر در این بند را نشان دهد.

(ث) اگر اندازه شناور مشغول عملیات غواصی مانع نشان دادن كلیه شكلها و چراغهای مقرر در بند (ت) این قاعده باشد، علائم زیر باید نشان داده شود:
(1)
سه چراغ همه‌ جانبه در یك خط عمودی در جایی كه آن چراغها بتوانند به ‌وضوح دیده شوند. بالاترین و پایین ‌ترین این چراغها باید قرمز باشد و چراغ وسط باید سفید باشد.
(2)
یك مدل غیر قابل انعطاف از پرچم (اِی) مقررات بین ‌المللی كه ارتفاع آن از یك متر كمتر نباشد. اقداماتی به‌ منظور حصول اطمینان از رؤیت همه‌ جانبه آن باید به‌ عمل آید.

(ج) شناور مشغول عملیات مین ‌روبی باید علاوه بر چراغهای مقرر در قاعده (23) برای شناورهای موتوری یا چراغها یا شكلهای مقرر در قاعده (30) برای شناور در لنگر، در صورت اقتضا، سه چراغ سبز همه‌ جانبه یا سه توپ، نشان دهد. یكی از این چراغها یا شكلها باید نزدیك رأس دكل اصلی سینه و دو تای دیگر هر یك در دو منتهی ‌الیه بازوی دكل نشان داده شوند. این چراغها یا شكلها حاكی از آن است كه نزدیك ‌شدن به فاصله كمتر از هزار متری شناور مین ‌روب برای شناور دیگر خطرناك است.

(چ) شناورهای با طول كمتر از دوازده متر، غیر از شناورهای مشغول به عملیات غواصی، ملزم به نشان ‌‌دادن چراغها و شكلهای مقرر در این قاعده نیستند.

(ح) علائم مقرر در این قاعده، علائم شناورهای در حالت اضطرار و محتاج كمك نیستند. چنین علائمی در پیوست (4) این مقررات ذكر شده‌اند.

قاعده 28 شناورهای با محدودیت آبخور
شناور با محدودیت آبخور می تواند علاوه بر چراغهای مقرر در قاعده (23) برای شناورهای موتوری، سه چراغ قرمز همه ‌جانبه در یك خط عمودی، یا یك علامت استوانه‌ ای در جایی كه به ‌وضوح دیده شوند، نشان دهد.

قاعده 29 شناورهای راهنما

(الف) شناور مشغول انجام وظایف راهنمایی باید علائم زیر را نشان دهد:
(1)
دو چراغ همه‌ جانبه در یك خط عمودی، بالایی سفید و پایینی قرمز، در روی دكل اصلی یا در نزدیكی آن.
(2)
وقتی درحال حركت باشد، به‌ علاوه، چراغهای جانبی و یك چراغ پاشنه.
(3)
وقتی در لنگر باشد، علاوه بر چراغهای مقرر در جزء (1)، چراغ، چراغها یا شكل مقرر در قاعده (30) برای شناورهای در لنگر.

(ب) شناور راهنما وقتی مشغول انجام وظایف راهنمایی نباشد باید چراغها یا شكلهای مقرر برای شناور با طول مشابه خود را نشان دهد.

قاعده 30 شناورهای لنگر انداخته و به گل ‌نشسته

(الف) شناور در لنگر باید علائم زیر را در جایی كه به‌ وضوح دیده شود نشان دهد:
(1) 
در قسمت سینه، یك چراغ سفید همه ‌جانبه یا یك توپ.
(2) 
در پاشنه یا در نزدیك آن و در سطحی پایین ‌تر از چراغ مقرر در جزء (1)، یك چراغ سفید همه‌ جانبه.

(ب) یك شناور با طول كمتر از پنجاه متر می ‌تواند به جای چراغهای مقرر در بند (الف) این قاعده یك چراغ سفید همه‌ جانبه در جایی كه به‌ وضوح دیده شود نشان دهد.

(پ) شناور در لنگر می ‌تواند، و یك شناور با طول صد متر و بیشتر باید، از چراغهای كاری موجود یا مشابه آنها نیز به‌ منظور روشنایی عرشه‌ های خود استفاده نماید.

(ت) شناور به گل ‌نشسته باید چراغهای مقرر در بند (الف) یا (ب) این قاعده و به‌ علاوه علائم زیر را در جایی كه به‌ وضوح دیده شوند نشان دهد:
(1)
دو چراغ قرمز همه‌ جانبه در یك خط عمودی؛
(2)
سه توپ در یك خط عمودی.

(ث) شناور با طول كمتر از هفت متر، وقتی خارج از كانال باریك یا نزدیك آن، آبراه یا لنگرگاه، یا جایی كه معمولاً شناورهای دیگر دریانوردی می‌ كنند، لنگر انداخته باشد، ملزم به نشان‌ دادن چراغها یا شكل مقرر در بند های (الف) و (ب) این قاعده نخواهد بود.

(ج) شناور با طول كمتر از دوازده متر، در زمان به گل‌ نشسته بودن ملزم به نشان‌ دادن چراغها یا شكلهای مقرر در جزء ‌های (1) و (2) بند (ت) این قاعده نیست.

قاعده 31 هواپیماهای آب‌ نشین
وقتی برای هواپیمای آب‌ نشین یا قایق پرنده (ویگ) نشان دادن چراغها و شكلهایی با مشخصات یا در موقعیت‌ های موصوف در قواعد این قسمت عملی نباشد باید حتی ‌الامكان چراغها و شكلهایی با مشخصات و موقعیت‌ های بسیار مشابه نشان دهد.

قسمت ت علائم صوتی و نوری

قاعده 32 تعاریف

(الف) واژه «سوت» به هر نوع وسیله علامت ‌دهنده صوتی اطلاق می ‌شود كه قادر به ایجاد بوقهای مقرر بوده و با مشخصات مذكور در پیوست (3) این مقررات تطبیق نماید.

(ب) اصطلاح «بوق كوتاه» به بوقی به مدت تقریبی یك ثانیه اطلاق می‌ شود.

(پ) اصطلاح «بوق بلند» به بوقی به مدت چهار الی شش ثانیه اطلاق می‌ شود.

قاعده 33 وسایل علائم صوتی

(الف) شناور با طول دوازده متر یا بیشتر باید مجهز به یك سوت، شناور با طول بیست متر یا بیشتر مجهز به یك زنگ به اضافه یك سوت، و شناور با طول صد متر یا بیشتر، به‌ علاوه مجهز به یك سنج باشد كه طنین و صدای آن با طنین و صدای زنگ اشتباه نشود. سوت، زنگ و سنج باید طبق مشخصات مقرر در پیوست (3) این مقررات باشد. زنگ یا سنج یا هر دو می ‌توانند با وسایل دیگری كه دارای همان مشخصات صوتی مربوط باشند جایگزین گردند، مشروط بر اینكه تولید علائم صوتی لازم به صورت دستی همواره ممكن باشد.

(ب) شناور با طول كمتر از دوازده متر ملزم به داشتن وسایل تولید كننده علائم صوتی مقرر در بند (الف) این قاعده نیست، ولی در صورت نداشتن آنها، باید مجهز به وسایل دیگری باشد كه علائم صوتی مؤثری تولید نماید.

قاعده 34 علائم جولان و اخطار

(الف) وقتی شناورها در دید یكدیگر قرار دارند، شناور موتوری در حال حركت، اگر به نحوی كه به موجب این قواعد، اجازه داده یا الزام شده جولان نماید، باید آن جولان را با علائم زیر به‌وسیله سوت خود اعلام نماید:
یك بوق كوتاه به معنی اینكه «من در حال تغییر مسیر خود به راست هستم
دو بوق كوتاه به معنی اینكه «من در حال تغییر مسیر خود به چپ هستم
سه بوق كوتاه به معنی اینكه «من در حال جولان با موتورها به عقب هستم

(ب) هر شناور می ‌تواند علائم صوتی مقرر در بند (الف) این قاعده را با علائم نوری زیر، به تناوب مورد نیاز، در حالی كه جولان انجام می‌ گیرد، تكمیل نماید:
(1)
این علائم نوری دارای معانی زیر خواهند بود:
یك چشمك به معنی اینكه «من در حال تغییر مسیر خود به راست هستم
دو چشمك به معنی اینكه «من در حال تغییر مسیر خود به چپ هستم
سه چشمك به معنی اینكه «من در حال جولان با موتورها به عقب هستم
(2)
مدت هر چشمك باید در حدود یك ثانیه باشد، فاصله زمانی بین چشمكها باید در حدود یك ثانیه باشد و فاصله زمانی بین علائم متوالی نباید كمتر از ده ثانیه باشد.
(3)
چراغ مورد استفاده برای این علامت باید– در صورت وجود- یك چراغ سفید همه‌ جانبه، با برد دید حداقل پنج مایل بوده و باید با مفاد پیوست (1) این مقررات مطابقت داشته باشد.

(پ) وقتی شناورها در یك كانال یا آبراه باریك در دید یكدیگر قرار داشته باشند:
(1)
شناوری كه قصد سبقت گرفتن از دیگری را داشته باشد باید با رعایت جزء (1) بند (ث) قاعده (9) قصد خود را به ‌وسیله علائم زیر با استفاده از سوت خود اعلام نماید:
دو بوق بلند و سپس یك بوق كوتاه به معنی اینكه «من قصد سبقت گرفتن از طرف راست شما را دارم
دو بوق بلند و سپس دو بوق كوتاه به معنی اینكه «من قصد سبقت گرفتن از طرف چپ شما را دارم
(2)
شناوری كه قرار است از آن سبقت گرفته شود،‌ وقتی طبق جزء (1) بند (ث) قاعده (9) عمل می ‌كند باید موافقت خود را به ‌وسیله علامت زیر با استفاده از سوت خود اعلام نماید:
یك بوق بلند، یك بوق كوتاه، یك بوق بلند، یك بوق كوتاه، به ترتیب

(ت) وقتی شناورها در دید یكدیگر به هم نزدیك می ‌شوند و به هر علتی هر یك از شناورها مقصود ها یا اقدامات دیگری را درك نكند، یا در انجام اقدام مؤثر توسط شناور دیگر به‌ منظور اجتناب از تصادم در تردید باشد، شناوری كه در تردید است باید تردید خود را سریعاً با به صدا درآوردن حداقل پنج بوق كوتاه و سریع با استفاده از سوت اعلام نماید. این علامت را می ‌توان با یك علامت نوری متشكل از حداقل پنج چشمك كوتاه و سریع تكمیل نمود.

(ث) شناوری كه به پیچ یا منطقه‌ ای از كانال یا آبراه نزدیك می ‌شود كه ممكن است وجود مانعی مزاحم باعث استتار شناورهای دیگر گردد باید یك بوق بلند به صدا درآورد. هر شناور نزدیك شونده كه در محدوده پیچ یا وراء مانع مزاحم این صدا را می ‌شنود باید با یك بوق بلند به این علامت پاسخ دهد.

(ج) اگر سوتهای روی یك شناور در فاصله‌ ای بیش از صد متر از یكدیگر قرار گرفته باشند باید فقط از یك سوت برای دادن علائم جولان و اخطار استفاده گردد.

قاعده 35 علائم صوتی در دید محدود
در یك ناحیه با دید محدود یا نزدیك آن، در هنگام روز یا شب، علائم مقرر در این قاعده باید به نحو زیر استفاده شوند:

(الف) شناور موتوری در حال دریانوردی باید در فواصلی كه از دو دقیقه بیشتر نباشند یك بوق بلند به صدا درآورد.

(ب) شناور موتوری درحال حركت اگر موتورهایش متوقف و در حال دریانوردی نباشد باید در فواصلی كه از دو دقیقه بیشتر نباشد دو بوق بلند متوالی با فاصله ‌ای در حدود دو ثانیه بین آنها به صدا درآورد.

(پ) شناور خارج از كنترل، شناور با قابلیت جولان محدود، شناور با محدودیت آبخور، شناور بادبانی، شناور مشغول ماهیگیری و شناور مشغول یدك كردن یا هل دادن شناور دیگر باید به جای علائم مقرر در بند های (الف) یا (ب) این قاعده،‌ در فواصلی كه بیشتر از دو دقیقه نباشند سه بوق متوالی، یعنی یك بوق بلند و سپس دو بوق كوتاه به صدا درآورد.

(ت) شناور مشغول ماهیگیری در حالتی كه در لنگر باشد و شناور با قابلیت جولان محدود، زمانی كه كار خود را در حالت در لنگر بودن انجام می ‌دهد، باید به جای علائم مقرر در بند (چ) این قاعده علامت مقرر در بند (پ) این قاعده را به صدا درآورد.

(ث) شناور یدك شونده یا اگر بیش از یك شناور یدك می‌ شوند آخرین شناور یدك ‌شونده اگر دارای نفر باشد، باید در فواصلی كه بیش از دو دقیقه نباشد چهار بوق متوالی، یعنی یك بوق بلند و سپس سه بوق كوتاه به صدا درآورد. این علامت حتی ‌المقدور باید بلافاصله پس از به صدا درآمدن علامت شناور یدك‌ كش، به صدا درآید.

(ج) وقتی شناور هل ‌دهنده و شناور تحت هل به جلو، به صورت یك واحد مركب محكم به یگدیگر متصل باشند باید به‌عنوان یك شناور موتوری تلقی گردیده و باید علائم مقرر در بندهای (الف) یا (ب) این قاعده را بدهد.

(چ) شناور در لنگر باید در فواصلی كه از یك دقیقه بیشتر نباشد، زنگ را به مدت پنج ثانیه به ‌طور سریع به صدا درآورددر شناوری با طول صد متر یا بیشتر زنگ مذكور باید در سینه شناور به صدا درآمده و بلافاصله پس از به صدا درآمدن زنگ باید سنج حدوداً به مدت پنج ثانیه در پاشنه شناور به صدا درآید. به‌ علاوه شناور در لنگر می ‌تواند به منظور اعلام موقعیت خود و احتمال تصادم با شناور نزدیك ‌‌شونده سه بوق متوالی یعنی یك بوق كوتاه، ‌یك بوق بلند و یك بوق كوتاه به صدا درآورد.

(ح) شناور به گل‌ نشسته باید علامت زنگ و در صورت لزوم علامت سنج مقرر در بند (چ) این قاعده را به صدا درآورد و باید علاوه برآن، سه ضربه جدا و واضح بلافاصله قبل و بعد از زدن سریع زنگ به آن وارد آورد. به ‌علاوه شناور به گل نشسته می ‌تواند علامت مناسب را با استفاده از سوت به صدا درآورد.

(خ) شناور با طول دوازده متر یا بیشتر ولی كمتر از بیست متر ملزم به صدا درآوردن علائم زنگ مقرر در بندهای (چ) و (ح) این قاعده نیست. با این حال اگر شناور بدان شكل عمل نكند باید علائم صوتی مؤثر دیگری در فواصلی كه از دو دقیقه بیشتر نباشند بدهد.

(د) شناور با طول كمتر از دوازده متر ملزم به دادن علائم فوق ‌الذكر نیست، اما اگر بدان شكل عمل نكند، باید علائم صوتی مؤثر دیگری در فواصلی كه از دو دقیقه بیشتر نباشد، بدهد.

(ذ) شناور راهنما وقتی مشغول انجام وظایف راهنمایی است می‌تواند علاوه بر علائم مقرر در بند های (الف)، (ب) یا (چ) این قاعده علامت مشخصه‌ ای شامل چهار بوق كوتاه نیز به صدا درآورد.

قاعده 36 علائم جلب توجه
هر شناور می ‌تواند در صورت لزوم به ‌منظور جلب ‌توجه شناور دیگر از علائم نوری یا صوتی استفاده نماید كه با علائم مجاز در قسمتهای دیگر این قواعد اشتباه نشود یا می ‌تواند سمت نورافكن خود را به طرف خطر هدایت نماید، به نحوی كه مزاحم هیچ شناور دیگری نگردد. هر چراغی كه برای جلب توجه شناور دیگر استفاده شود باید به نحوی باشد كه با علامت كمك ناوبری دیگر اشتباه نشود. به‌منظور انجام این قاعده، باید از استفاده از چراغهای با شدت نور بسیار بالا یا چراغهای گردان، مانند چراغهای گردان پلیسی اجتناب شود.

قاعده 37 علائم اضطرار
وقتی شناوری در حالت اضطرار بوده و نیاز به كمك دارد باید علائم موصوف در پیوست (4) این مقررات را مورد استفاده قرار داده یا نشان دهد.

قسمت ث معافیت ‌ها

قاعده 38 معافیت‌ ها
هر شناور (یا نوعی از شناور ها) كه قبل از لازم ‌الاجراء شدن این مقررات تیر حمال آن كار گذاشته شده یا در مرحله مشابه ساختمانی باشد، به شرط رعایت الزامات مقررات بین ‌المللی جلوگیری از تصادم در دریا 1960 (1338) ممكن است از رعایت این مقررات به شرح زیر معاف گردد:

(الف) نصب چراغها با برد نوری مقرر در ماده (22)، تا چهارسال بعد از تاریخ لازم ‌الاجراء شدن این مقررات.

(ب) نصب چراغها با مشخصات رنگ مقرر در بخش (7) پیوست (1) این مقررات، تا چهار سال بعد از تاریخ لازم ‌الاجراء شدن این مقررات.

(پ) تغییر محل چراغها به‌علت تبدیل از واحدهای اندازه‌ گیری «امپریال» به «متریك» و گِرد نمودن ارقام اندازه ‌گیری، معاف به‌ طور دائم.

(ت) (1) تغییر محل چراغهای دكل در شناورهای با طول كمتر از صد و پنجاه متر، ناشی از توصیه‌ های بند (الف) بخش (3) پیوست (1)، معاف به طور دائم.
(2)
تغییر محل چراغهای دكل در شناورهای با طول صد و پنجاه متر یا بیشتر، ناشی از توصیه‌ های بند (الف) بخش (3) پیوست (1) این مقررات، تا نه سال بعد از تاریخ لازم ‌الاجراء شدن این مقررات.

(ث) تغییر محل چراغهای دكل ناشی از توصیه‌ بند (ب) بخش (2) پیوست (1) این مقررات، تا نه سال بعد از تاریخ لازم‌ الاجراء شدن این مقررات.

(ج) تغییر محل چراغهای جانبی ناشی از توصیه‌ های بند (چ) بخش (2) و بند (ب) بخش (3) پیوست(1)، تا نه سال بعد از تاریخ لازم الاجراء شدن این مقررات.

(چ) الزامات وسایل علائم صوتی مقرر در پیوست (3) این مقررات، تا نه سال بعد از تاریخ لازم ‌الاجراء شدن این مقررات.

(ح) تغییر محل چراغهای همه ‌جانبه ناشی از توصیه ‌های بند (ب) بخش (9) پیوست (1) این مقررات، معاف به‌ طور دائم.

قسمت ج تأیید انطباق با مفاد كنوانسیون

قاعده 39 تعاریف

(الف) ممیزی به فرآیندی سامان ‌یافته،‌ مستقل و مستند برای كسب شواهد ممیزی و ارزیابی بی‌ طرفانه آن به‌ منظور تعیین میزان انطباق با معیارهای ممیزی اطلاق می ‌شود.

(ب) طرح ممیزی به معنای طرح ممیزی كشورهای عضو سازمان (سازمان بین‌ المللی دریانوردی) است كه توسط سازمان و با توجه به دستور العمل تدوین شده توسط سازمان تهیه شده است. [پاورقی 1]

1 – [پاورقی 1] به «چهارچوب و فرآیند طرح ممیزی كشورهای عضو سازمان» مصوب سازمان طی قطعنامه (28) 1067.الف مراجعه نمایید.

(پ) آیین ‌نامه اجرائی به معنای آیین ‌نامه اجرائی اسناد سازمان (آیین ‌نامه آی آی آی) است كه توسط سازمان طی قطعنامه (28)1070.الف تصویب شده است.

(ت) استاندارد ممیزی به معنای آیین نامه اجرائی است.

قاعده 40 اجراء
طرفهای متعاهد باید از مفاد آیین ‌نامه اجرائی در زمینه اجرای تعهدات و مسؤولیت‌ های خود كه در این پیوست درج شده، استفاده نمایند.

قاعده 41 تأیید انطباق

(الف) هر طرف متعاهد باید به‌ منظور تأیید انطباق با این پیوست و اجرای آن، مشمول ممیزی دوره‌ ای توسط سازمان طبق استاندارد ممیزی قرار بگیرد.

(ب) دبیركل سازمان مسؤولیت اجرای طرح ممیزی را براساس دستور العمل تدوین شده توسط سازمان بر عهده خواهد داشت.

(پ) هر طرف متعاهد مسؤولیت تسهیل انجام ممیزی و اجرای برنامه اقدامات رسیدگی به یافته ‌ها براساس دستور العمل تدوین شده توسط سازمان را برعهده خواهد داشت.

(ت) ممیزی تمامی طرفهای متعاهد باید:
(1)
براساس برنامه زمانی كلی ارائه شده توسط دبیركل سازمان، و باتوجه به دستور العمل تدوین شده توسط سازمان تنظیم شود؛ و
(2)
به صورت ادواری و با توجه به دستورالعمل تدوین شده توسط سازمان اجراء شود.

پیوست 1
تعیین محل و جزئیات فنی چراغها و شكلها

1 – تعریف
اصطلاح «ارتفاع از عرشه» به معنی ارتفاع از بالاترین عرشه سراسری می ‌باشد. این ارتفاع به‌ طور عمودی از موقعیت زیرمحل چراغ، اندازه ‌گیری می ‌شود.

2 – محل و فاصله عمودی چراغها

(الفدر یك شناور موتوری با طول بیست متر یا بیشتر چراغهای دكل باید به ترتیب زیر نصب گردند:
(1)
چراغ دكل سینه، یا در صورتی كه فقط یك چراغ دكل داشته باشد، چراغ مذكور در ارتفاعی از عرشه كه از شش متر كمتر نباشد و اگر عرض شناور از شش متر تجاوز نماید، در آن صورت در ارتفاعی از عرشه كه از عرض مذكور كمتر نباشد، با این همه لزومی به نصب این چراغ در ارتفاعی بیش از دوازده متر از عرشه نیست؛
(2)
وقتی كه دو چراغ دكل داشته باشد، چراغ دكل پاشنه باید حداقل چهار و نیم متر عمودی از چراغ دكل سینه بالاتر باشد.

(ب) فاصله عمودی چراغهای دكل در شناورهای موتوری باید به نحوی باشد كه در تمام شرایط معمولی خمش چراغ دكل پاشنه بالاتر و متمایز از چراغ دكل سینه در فاصله هزار متری از سینه به هنگام مشاهده از سطح دریا دیده شود.

(پ) چراغ دكل شناور موتوری با طول دوازده متر ولی كمتر از بیست متر باید در ارتفاعی از لبه شناور قرار گیرد كه از دو و نیم متر كمتر نباشد.

(ت) شناور موتوری با طول كمتر از دوازده متر می تواند بالاترین چراغ را در ارتفاع كمتر از دو و نیم متر از لبه شناور نصب نماید. با این همه وقتی كه چراغ دكل علاوه بر چراغهای جانبی و چراغ پاشنه یا چراغ همه‌ جانبه مقرر در جزء (1) بند (ت) قاعده (23) علاوه بر چراغهای جانبی نصب شده باشد، در آن صورت چنین چراغ دكل یا چراغ ‌همه‌ جانبه ‌ای باید حداقل یك متر بالاتر از چراغهای جانبی قرار گیرد.

(ث) یكی از دو یا سه چراغ دكل مقرر برای شناور موتوری وقتی كه مشغول یدك‌ كشی یا هل‌ دادن شناور دیگری به جلو باشد باید در همان محل چراغ دكل سینه شناور موتوری یا چراغ دكل پاشنه قرار گیرد، مشروط بر آنكه اگر بر روی پاشنه قرار گرفته، چراغ دكل پاشنه پایین‌ تر حداقل چهار و نیم متر به‌طور عمودی بالاتر از چراغ دكل سینه قرار گرفته باشد.

(ج) (1) چراغ دكل یا چراغهای مقرر در بند (الف) قاعده (23) باید طوری قرار بگیرند كه بالاتر و متمایز از سایر چراغها و موانع باشند، به استثنای موارد مذكور در جزء (2).
(2)
وقتی داشتن چراغهای همه ‌جانبه مقرر در جزء (1) بند (ب) قاعده (27) یا قاعده (28) در زیر چراغهای دكل ممكن نباشد، آنها را می ‌توان بالای چراغ (های) دكل پاشنه یا به‌ طور عمودی بین چراغ‌ (های) دكل جلو و چراغ‌ (های) دكل پاشنه مشروط بر آنكه در مورد اخیر، الزامات بند (پ) بخش (3) این پیوست، رعایت شده باشد، قرار داد.

(چ) چراغهای جانبی شناور موتوری باید در ارتفاعی از عرشه قرار گیرند كه از سه ‌چهارم ارتفاع چراغ دكل سینه بیشتر نباشد. این چراغها نباید به اندازه ‌ای پایین باشند كه با چراغهای روی عرشه تداخل نمایند.

(ح) چراغهای جانبی، اگر به‌ صورت فانوس تركیبی در شناور موتوری با طول كمتر از بیست متر باشند، باید در ارتفاعی پایین‌ تر از چراغ دكل قرار گیرند كه از یك متر كمتر نباشد.

(خ) وقتی كه این قواعد داشتن دو یا سه چراغ در یك خط عمودی را مقرر می ‌‌دارد، فاصله این چراغها باید به قرار زیر باشد:
(1) 
در یك شناور با طول بیست متر یا بیشتر فاصله این چراغها از یكدیگر باید از دو متر كمتر نباشد و پایین‌ ترین این چراغها، مگر در جایی كه داشتن چراغ یدك الزامی باشد، نباید در ارتفاعی كمتر از چهار متر از عرشه قرار گیرد.
(2) 
در یك شناور با طول كمتر از بیست متر فاصله این چراغها از یكدیگر باید از یك متر كمتر نباشد و پایین ترین این چراغها، مگر در جایی كه داشتن چراغ یدك الزامی باشد، نباید در ارتفاعی كمتر از دو متر از لبه شناور قرار گیرد.
(3)
وقتی كه شناور دارای سه چراغ باشد باید به فاصله مساوی از یكدیگر قرار گیرند.

(د) چراغ پایینی از دو چراغ همه‌جانبه مقرر برای شناور وقتی كه مشغول ماهیگیری است باید در ارتفاعی از چراغهای جانبی كه از دو برابر فاصله بین دو چراغ عمودی كمتر نباشد قرار گیرد.

(ذ) چراغ لنگر سینه مقرر در جزء (1) بند (الف) قاعده (30) وقتی كه شناور دو چراغ لنگر داشته باشد، نباید كمتر از چهار و نیم متر بالاتر از چراغ لنگر پاشنه قرار گیرددر شناور با طول پنجاه متر یا بیشتر این چراغ لنگر سینه نباید در ارتفاعی كمتر از شش متر از عرشه قرار گیرد.

3 – محل و فاصله افقی چراغها

(الف) وقتی كه دو چراغ دكل برای شناور موتوری مقرر شده باشد، فاصله افقی بین آنها نباید از نصف طول شناور كمتر باشد ولی لزومی ندارد كه از صد متر تجاوز نماید. چراغ سینه باید طوری قرار گیرد كه فاصله آن از سینه از یك‌چهارم طول شناور تجاوز ننماید.

(بدر شناور موتوری با طول بیست متر یا بیشتر، چراغهای جانبی نباید در جلو چراغهای دكل سینه قرار گیرند. این چراغها باید در هر یك از طرفهای شناور یا نزدیك آن قرار گیرند.

(پ) وقتی چراغهای مقرر در جزء (1) بند (ب) قاعده (27) یا قاعده (28) به صورت عمودی بین چراغ‌ (های) دكل سینه و چراغ (های) دكل پاشنه قرار گرفته باشند این چراغهای همه‌ جانبه باید در یك فاصله افقی كه كمتر از دو متر از خط مركزی امتداد سینه و پاشنه كشتی در جهت خط مركزی نباشد قرار گیرند.

(ت) هنگامی كه فقط یك چراغ دكل برای شناور موتوری پیش‌ بینی شده باشد،‌ این چراغ باید در سینه قسمت میانی قایق نشان داده شود، مگر شناوری با طول كمتر از بیست متر كه نیازی به نشان‌ دادن این چراغ در سینه قسمت میانی ندارد اما باید آن را در نزدیك ترین فاصله ممكن به سینه نشان دهد.

4 – مشخصات محل چراغهای نشان دهنده جهت،‌ برای شناورهای صیادی، لایروبها و شناورهای مشغول عملیات زیر آبی

(الف) چراغ نشان دهنده جهت وسایل به آب انداخته‌ شده از شناور صیادی مشغول ماهیگیری به ‌طوری كه در جزء (2) بند (پ)‌ قاعده (26) مقرر شده باید در فاصله افقی كه كمتر از دو متر و بیشتر از شش متر از دو چراغ قرمز و سفید همه‌ جانبه نباشد قرار گیرد. این چراغ باید در جایی قرار گیرد كه بالاتر از چراغ سفید همه ‌جانبه مقرر در جزء (1) بند (پ) قاعده (26) و پایین ‌تر از چراغهای جانبی نباشد.

(ب) چراغها و شكلهای شناور مشغول لایروبی یا عملیات زیر آبی برای نشان دادن طرف مانع و /یا طرف عبور ایمن، به طوری كه در جزء های (1) و (2) بند (ت) قاعده (27) مقرر شده، باید در حداكثر فاصله افقی ممكن، كه به هیچ وجه از دو متر كمتر نباشد، از چراغها یا شكلهای مقرر در جزء های (1) و (2) بند (ب) قاعده (27) قرارگیرددر هیچ مورد نباید بالاترین این چراغها یا شكلها در ارتفاعی بیشتر از پایینترین سه چراغ یا شكلهای مقرر در جزء های (1) و (2) بند (ب) قاعده (27) قرارگیرد.

5 – حفاظهای چراغهای جانبی
چراغهای جانبی شناورهای با طول بیست متر یا بیشتر باید مجهز به حفاظهایی با صفحات كناری به رنگ سیاه مات و منطبق با الزامات بخش (9) این پیوست باشنددر شناورهای با طول كمتر از بیست متر، چراغهای جانبی، درصورت ضرورت به انطباق با الزامات بخش (9) این پیوست، باید مجهز به حفاظهایی با صفحات كناری به رنگ سیاه مات باشددر حالت فانوس تركیبی، ‌كه در آن فقط از یك رشته (فیلمان) عمودی استفاده می ‌شود و قسمتهای سبز و قرمز توسط تیغه خیلی باریكی از هم متمایز می‌گردند لزومی به نصب حفاظ خارجی نیست.

6 – شكلها

(الف) شكلها باید به رنگ سیاه و به اندازه ‌های زیر باشند:
(1)
توپ با قطری كه كمتر از شش ‌دهم متر نباشد.
(2)
مخروط با قطر پایه كه كمتر از شش‌ دهم متر نباشد و ارتفاع برابر قطر آن.
(3)
استوانه با قطر حداقل شش ‌دهم متر و ارتفاع دو برابر قطر آن.
(4)
شكل لوزی شامل دو مخروط به شرح بند (2) فوق با قاعده مشترك.

(ب) فاصله عمودی بین شكلها باید حداقل یك و نیم متر باشد.

(پدر شناوری با طول كمتر از بیست متر می‌توان از شكلهایی با ابعاد كمتر ولی متناسب با اندازه شناور استفاده نمود و فاصله بین آنها نیز می ‌تواند به همان نسبت كاهش یابد.

7 – مشخصات رنگ چراغها
نوع رنگ نور كلیه چراغهای دریانوردی باید طبق استاندارد های زیر باشد، كه در محدوده سطح نمودار مشخص شده برای هر رنگ توسط كمیسیون بین‌ المللی روشنایی (سی آی ای) می ‌باشد.
حدود سطح برای هر رنگ با تعیین مختصات گوشه‌ ها مشخص گردیده كه به قرار زیر می‌ باشند:

(1) سفید
X (ایكس) 525 /0 525 /0 452 /0 310 /0 310 /0 443 /0
Y (وای) 382 /0 440 /0 440 /0 348 /0 283 /0 382 /0
(2) سبز
X (ایكس) 028 /0 009 /0 300 /0 203 /0
Y (وای) 385 /0 723 /0 511 /0 356 /0
(3) قرمز
X (ایكس) 680 /0 660 /0 735 /0 721 /0
Y (وای) 320 /0 320 /0 265 /0 259 /0
(4) زرد
X (ایكس) 612 /0 618 /0 575 /0 575 /0
Y (وای) 382 /0 382 /0 425 /0 406 /0

8 – شدت نور چراغها

(الف) حداقل شدت نور چراغها باید با استفاده از فرمول زیر محاسبه شود:
I
آی (=43 /3 *6 10*) T تی (D) * 2 (دی 2 ( K D) * كا – دی
كه در آن :

آی (I) عبارتست از شدت نور بر حسب شمع در شرایط كار
تی (T) عبارتست از ضریب حداقل نور برابر (lux) 2*10^-7
دی (D) عبارتست از برد دید (برد نوری) چراغ بر حسب مایل دریایی
كا (K) عبارتست از قابلیت انتشار جوی


برای چراغهای موصوف، مقدار « كا (K)» برابر 8 /0 مربوط به دید جوی تقریباً 13 مایل دریایی می ‌باشد.

(ب) نمونه ‌ای از ارقام به دست آمده از فرمول مذكور در جدول زیر ارائه شده است :

برد دید (برد نوری) چراغ به مایل دریایی
دی (D)
شدت نور چراغ بر حسب شمع با احتساب 8/ 0= K
آی (I)
1
2
3
4
5
6
9 /0
3 /4
12
27
52
94

توضیح – حداكثر شدت نور چراغهای دریانوردی باید به منظور اجتناب از درخشش غیر لازم محدود گردند. این امر با كنترل متغیر شدت نور حاصل نمی ‌شود.

9 – قطاعهای افقی

(الف) (1) درجهت جلو، چراغهای جانبی شناور باید دارای حداقل شدت نور لازم باشند. شدت نور باید تا حدی كاهش یابد كه بین یك تا سه درجه در خارج از قطاعهای مقرر به قطاع عملی برسد.
(2)
برای چراغهای پاشنه و چراغهای دكل در بیست و دو و نیم درجه از راستای عرضی به طرف عقب برای چراغهای جانبی، حداقل شدت نور لازم باید در كمان افقی تا پنج درجه در محدوده قطاعهای مقرر در قاعده (21) حفظ شود. از پنج درجه در قطاعهای مقرر شدت نور می ‌تواند تا پنجاه درصد (50 %) محدوده مقرر كاهش یابد. نور به طور مستمر می‌ تواند كاهش یابد تا به قطاع عملی در حد كمتر از پنج درجه خارج از قطاعهای مقرر برسد.

(ب) (1) چراغهای همه جانبه طوری قرار گیرند كه دكلها، سر دكلها یا قسمتهایی كه در زوایای قطاعهای بیش از شش درجه قرار دارند مانع دید آنها نشوند به جز چراغهای لنگر مقرر در قاعده (30) كه نیاز به نصب آنها در ارتفاع بیش از حد از عرشه نمی‌ باشد.
(2)
اگر انطباق با جزء (1) بند (ب) این بخش به ‌وسیله نمایش تنها یك چراغ همه‌ جانبه، عملی نباشد، باید از دو چراغ همه ‌جانبه- كه به نحو مناسبی قرار داده شده باشند یا به نحوی دارای حفاظ باشند كه حتی‌ الامكان، به‌ عنوان یك چراغ از فاصله یك مایلی، آشكار باشند- استفاده شود.

10 – قطاعهای عمودی

(الف) قطاعهای عمودی چراغهای برقی نصب شده به ‌استثنای چراغهای شناورهای بادبانی درحال حركت، باید این اطمینان را حاصل كنند كه:
(1)
دست ‌كم، حداقل شدت نور لازم در تمام زوایا از پنج درجه بالا تا پنج درجه پایین افق حفظ شوند.
(2)
دست‌ كم، شصت درصد (60 %) حداقل شدت نور لازم از هفت و نیم درجه بالا تا از هفت و نیم درجه پایین افق حفظ شوند.

(بدر مورد شناورهای بادبانی درحال حركت قطاع‌ های عمودی چراغهای برقی نصب شده باید این اطمینان را حاصل كنند كه:
(1)
دست‌ كم، حداقل شدت نور لازم در تمام زوایای از پنج درجه بالا تا پنج درجه پایین افق حفظ شود.
(2)
دست ‌كم، پنجاه درصد (50 %) حداقل شدت نور لازم از بیست و پنج درجه بالا تا بیست و پنج درجه پایین افق حفظ شود.

(پدر مورد چراغهایی غیر از چراغهای برقی حتی‌ الامكان این مشخصات رعایت شود.

11 – شدت نور چراغهای غیر برقی
حداقل شدت نور چراغهای غیر برقی حتی ‌المقدور باید با مقادیر مقرر در جدول بخش (8) این پیوست مطابقت نماید.

12 – چراغ جولان
با وجود مفاد جزء (ج) بند (2) این پیوست، چراغ جولان موصوف در بند (ب) قاعده (34) باید در همان سطح عمودی سینه و پاشنه كه چراغ یا چراغهای دكل قرار دارند و در صورت امكان در حداقل ارتفاع دو متر به طور عمودی بالای چراغ دكل سینه نصب گردد مشروط بر این كه كمتر از دو متر به‌طور عمودی بالا یا پایین چراغ دكل پاشنه قرار نگیرد.
در شناوری كه فقط دارای یك چراغ دكل است چراغ جولان اگر نصب شده باشد باید در جایی كه به‌ وضوح دیده شود با فاصله حداقل دو متر به طور عمودی از چراغ دكل قرار گیرد.

13 – قایق تندرو [پاورقی 1]

1 – [پاورقی 1] به آیین نامه بین المللی ایمنی برای قایق های تندرو مورخ 1994 (1372) و آیین نامه بین المللی ایمنی برای قایقهای تندرو مورخ 2000(1378) مراجعه نمایید.

(الف) چراغ دكل قایق تندرو می‌ تواند در ارتفاع مربوط به عرض قایق كمتر از آنچه در ردیف (1) جزء (الف) بند (2) این پیوست مقرر شده، نصب شود،‌ مشروط بر آنكه زاویه پایه مثلثهای متساو‌ی ‌الساقین متشكله از چراغهای جانبی و چراغ دكل، وقتی از بالای ارتفاع دیده شوند، كمتر از بیست و هفت درجه نباشد.

(بدر قایق تندرو با طول پنجاه متر یا بیشتر، تقسیم‌ كننده عمودی بین سینه و چراغ پاشنه چهار و نیم متری الزامی به موجب ردیف (2) جزء (الف) بند (2) این پیوست می ‌تواند تغییر یابد مشروط بر آنكه چنین فاصله‌ ای از مقدار تعیین شده در فرمول زیر كمتر نباشد.

2 + a+ 17Ψ) C) = y
1000


در این فرمول :
وای (y) ارتفاع چراغ دكل اصلی بالاتر از چراغ دكل سینه، برحسب متر، می‌ باشد.
اِی (a) ارتفاع چراغ دكل سینه بالاتر از سطح آب در حالت عملیاتی برحسب متر، می ‌باشد.
Ψ
تفاوت فرورفتگی جلو و عقب كشتی در حالت عملیاتی برحسب درجه، می‌ باشد.
سی (C) فاصله افقی چراغهای دكل اصلی برحسب متر می ‌باشد.

14 – تأیید
ساختار چراغها و شكلها و نصب چراغها در شناور، باید مورد پذیرش مقام ذی ‌ربط دولتی كه شناور محق است پرچم آن دولت را برافرازد، قرار گیرد.

پیوست 2
علائم اضافی برای شناورهای صیادی درحال ماهیگیری در مجاورت یكدیگر

1 – كلیات
چراغهای مذكور در اینجا- اگر طبق بند (ت) قاعده (26) نشان داده می ‌شوند- باید در جایی نصب شوند كه به‌ وضوح دیده شوند. این چراغها باید حداقل نه دهم متر از یكدیگر فاصله داشته ولی در سطح پایین‌ تری از چراغهای مقرر در جزء (1) بند (ب) و جزء (1) بند (پ) قاعده (26) باشند. چراغها باید در تمام سطح افق در فاصله حداقل یك مایل ولی در كمتر از فاصله مقرر در این قواعد برای چراغهای شناورهای صیادی، قابل رؤیت باشند.

2 – علائم شناورهای صیادی با تور كششی

(الف) شناورهای با طول بیست متر یا بیشتر كه مشغول ماهیگیری با تور كششی هستند اعم از این كه از وسایل كف‌ كش یا سطحی استفاده نمایند باید علائم زیر را نشان دهند:
(1)
هنگام به آب انداختن تورهایشان :
دو چراغ سفید در یك خط عمودی
(2)
هنگام كشیدن تورهایشان :
یك چراغ سفید روی یك چراغ قرمز در یك خط عمودی
(3)
هنگامی كه تور به مانعی برخورد نموده باشد:
دو چراغ قرمز در یك خط عمودی

(ب) شناور با طول بیست متر یا بیشتر كه مشغول ماهیگیری با تور كششی جفت هستند. باید علائم زیر را نشان دهد:
(1) 
در شب یك نورافكن به طرف جلو و در جهت حركت مستقیم شناور جفت دیگر
(2)
به هنگام به آب انداختن یا كشیدن تورهایشان یا هنگامی كه تورها با مانعی برخورد كرده باشند چراغهای مقرر در جزء (الف) بند (2).

(پ) شناور با طول كمتر از بیست متر كه مشغول ماهیگیری با تور كششی است،‌ اعم از اینكه از وسایل كف‌ كش یا سطحی استفاده نماید یا مشغول ماهیگیری با تور كششی جفت باشد، می‌ تواند چراغهای مقرر در بندهای (الف) یا (ب) این بخش را، درصورت اقتضاء نشان دهد.

3 – علائم شناورهای صیادی با تور احاطه ‌ای
شناورهای مشغول ماهیگیری با وسایل احاطه ‌ای می ‌توانند دو چراغ زرد در یك خط عمودی نشان دهند. این چراغها باید به‌ طور متناوب در هر ثانیه و با مدت زمان روشنی و خاموشی مساوی چشمك بزنند. این چراغها را می ‌توان فقط زمانی كه وسایل ماهیگیری شناور درگیر هستند نشان داد.

پیوست 3
مشخصات فنی وسایل علائم صوتی

1 – سوتها

(الف) بسامدها و بُرد شنوایی
بسامد اصلی این علائم باید در محدوده بین 700-70 هرتز قرار گیرد. برد شنوایی علامت حاصل از یك سوت توسط بسامدهایی تعیین خواهد گردید كه ممكن است شامل بسامد اصلی ‌ترین و/ یا یك یا چند بسامد بالاتر باشند كه در محدوده برد بین 700-180 هرتز (1% ±) برای شناوری با طول بیست متر یا بیشتر و 2100-180 هرتز (1%‌ ±) برای شناوری با طول كمتر از بیست متر قرار داشته و حدود فشار صوتی مشخص‌ شده در جزء (پ) بند (1) زیر را به وجود آورند.

(ب) حدود بسامد های اصلی
به منظور اطمینان از تنوع زیاد در مشخصات سوتها، بسامد اصلی سوت باید بین محدوده ‌های زیر باشد:
(1) 200-70
هرتز برای شناور با طول دویست متر یا بیشتر
(2) 350-130
هرتز، برای شناور با طول هفتاد و پنج متر ولی كمتر از دویست متر
(3) 700-250
هرتز، برای شناور با طول كمتر از هفتاد و پنج متر.

(پ) شدت و برد شنوایی علامت صوتی
سوت نصب شده روی یك شناور باید در جهت حداكثر شدت صوتی سوت و در فاصله یك متری از آن، یك حد فشار صوتی در حداقل یك باند یك‌ سوم اكتاو در باند بسامدهای 700-180 هرتز (1% ±) برای شناوری با طول بیست متر یا بیشتر، و 2100-180 هرتز (1% ±) برای شناوری با طول كمتر از بیست متر،‌ كه از رقم مناسب ارائه شده در جدول زیر كمتر نباشد، ایجاد نماید.

 

طول شناور برحسب متر سطح باند یك سوم اكتاوی در فاصله یك متر به دسی بل اشاره شده به (N/M^3) 2*10^-5 برد شنوایی برحسب مایل دریایی
200 یا بیشتر 143 2
75 ولی كمتر از 200 138 5 /1
20 ولی كمتر از 75 130 1
كمتر از 20 *120 5 /0
+115
111#


*
اگر بسامدهای اندازه‌ گیری شده در محدوده 450- 180 هرتز قرار گیرد.
+
اگر بسامدهای اندازه‌ گیری شده در محدوده 800-450 هرتز قرار گیرد.
#
اگر بسامدهای اندازه‌ گیری شده در محدوده 2100-800 هرتز قرار گیرد.
برد شنوایی در جدول فوق برای اطلاع بوده و تقریباً بردی است كه امكان دارد یك سوت در محور جلوی آن با احتمال نود درصد (90 %) در شرایط هوای ساكن در روی شناوری با حد متوسط صدای زمینه در پستهای استماع ( با فرض 68 دسی بل در باند اكتاو متمركز روی 250 هرتز و 63 دسی بل در باند اكتاو متمركز روی 500 هرتز) شنیده شود.
در عمل، فاصله ‌ای كه یك سوت از آن شنیده می ‌شود بسیار متغیر بوده و شدیداً به شرایط جوی بستگی دارد؛ مقادیر ارائه‌ شده را می ‌توان به عنوان نمونه‌ه ای واقعی محسوب نمود ولی در شرایط باد شدید یا حد زیاد صداهای اطراف در پست استماع برد شنوایی ممكن است به مقدار زیادی كاهش یابد.

(ت) خصوصیات جهت ‌دار
حد فشار صوتی سوت جهت‌ دار نباید بیش از 4 دسی بل پایین ‌تر از حد فشار صوتی معین ‌شده روی محور در هر سمتی در سطح افق در محدوده 45± درجه از محور باشد . حد فشار صوتی در هر جهت دیگر در سطح افق نباید بیش از 10دسی بل پایین‌ت ر از حد فشار صوتی معین شده روی محور باشد به طوری كه برد صوتی در هر جهت حداقل نصف برد صوتی روی محور جلو باشد. حد فشار صوتی در باند یك‌ سوم اكتاو كه برد شنوایی را تعیین می ‌كند اندازه ‌گیری خواهد شد.

(ث) استقرار سوتها
وقتی سوت جهت ‌داری به عنوان تنها سوت شناور مورد استفاده قرار می‌ گیرد این سوت در جایی نصب خواهد گردید كه حداكثر شدت صوت آن مستقیم رو به جلو باشد.
به ‌منظور كاهش تداخل صدای منتشره با موانع و همچنین به حداقل رساندن خطر آسیب‌ به شنوایی كاركنان، سوت باید حتی ‌المقدور در بالاترین نقطه روی شناور نصب گردد. حد فشار صوتی علامت خود شناور در پستهای استماع نباید از (اِی) 110 دسی بل تجاوز نموده و حتی ‌المقدور از (اِی) 100 دسی بل بیشتر نباشد.

(ج) نصب بیش از یك سوت
اگر سوتها با فاصله ‌ای بیش از 100 متر از یكدیگر نصب می‌ شوند باید به نحوی مرتب شوند كه همزمان به صدا در نیایند.

(چ) سامانه (سیستم)‌ های سوت تركیبی
اگر به علت وجود موانعی احتمال برود كه میدان صوتی یك سوت یا یكی از سوتهای مذكور در جزء (ج) بند (1) فوق دارای منطقه ‌ای با حد علائم شدیداً كاهش یافته باشد، توصیه می‌ شود كه برای غلبه بر این كاهش، سامانه (سیستم) سوت تركیبی نصب شود. از نظر این قواعد سامانه (سیستم) سوت تركیبی به عنوان یك سوت واحد تلقی می‌ گردد. سوتهای یك سامانه (سیستم) تركیبی باید در فاصله‌ ای از یكدیگر كه بیش از 100متر نباشند قرار گیرند و ترتیبی داده شود كه همزمان به صدا درآیند. بسامد هر یك از سوتها نسبت به بقیه باید حداقل ده هرتز اختلاف داشته باشند.

2 – زنگ یا سنج

(الف) شدت صوتی علائم
زنگ یا سنج یا وسایل دیگری كه دارای خصوصیات صوتی مشابهی باشند باید حد فشار صوتی ‌ای تولید نمایند كه در فاصله یك متری از آن، از 110 دسی بل كمتر نباشند.

(ب) ساختار
زنگها و سنجها باید از ماده ضد زنگ ساخته شده و به نحوی طراحی شده باشند كه دارای طنین صدای واضحی باشند. قطر دهانه زنگ برای شناورهای با طول بیست متر یا بیشتر، باید كمتر از سیصد میلی‌ متر نباشددرصورت امكان توصیه می‌شود چكش زنگ برقی نیروی ثابتی داشته ولی استفاده دستی باید امكان‌پذیر باشد. جرم چكش باید از سهدرصد (3%) جرم زنگ كمتر نباشد.

3 – تأیید
ساختار وسایل علائم صوتی، نحوه كار آنها و نصب آنها روی شناور باید مورد پذیرش مقام ذ‌‌ی‌ ربط دولتی كه شناور محق است پرچم آن دولت را برافرازد، قرار گیرد.

پیوست 4
علائم اضطرار

1 – علائم زیر اعم از این كه با هم یا به ‌طور مجزا مورد استفاده قرار گرفته یا نشان داده شوند بیانگر اضطرار و نیاز به كمك هستند:

(الف) شلیك با تفنگ یا سایر علائم انفجاری در فاصله زمانی حدود یك دقیقه؛

(ب) صوت ممتد با هر وسیله تولید علامت مه؛

(پ) راكت یا وسیله انفجاری كه در فواصل زمانی كوتاه ستاره‌ های قرمز پرتاب می ‌كند.

(ت) علامتی ارسالی به‌ وسیله هر روش ارسال پیام مركب از گروه … — … (اِس اُ اِس) با رمز مُرس.

(ث) علامتی ارسالی به ‌وسیله رادیو تلگراف مركب از عبارت گفتاری «مِی.دی»

(ج) علامت اضطرار مربوط به كد بین‌ المللی علائم كه به‌صورت «اِن. سی» نشان داده می‌ شود.

(چ) علامتی مركب از یك پرچم چهارگوش كه در بالا یا پایین آن یك توپ یا شیئی مشابه توپ قرار گرفته باشد.

(ح) شعله ‌هایی روی شناور (مانند اشتعال بشكه قیر، بشكه نفت و غیره.)؛

(خ) شعله یك راكت چتردار یا مشعل دستی كه نور قرمز را نشان دهد؛

(د) علامتی دود زا كه دود نارنجی رنگ تولید می ‌كند؛

(ذ) بالا بردن و پایین آوردن دستهای گشوده در هر طرف به‌ طور آهسته و مستمر؛

(ر) اعلام اضطرار با استفاده از پیام انتخابی رقومی (دیجیتالی) دی اِس سی قابل پخش از:
1 –
كانال 70 وی اچ اف، یا
2 –
ام اف/اچ اف در بسامدهای 5 /2187 كیلوهرتز، 5 /8414 كیلوهرتز، 5 /4207 كیلوهرتز، 6312 كیلوهرتز، 12577كیلوهرتز یا 5 /16804 كیلوهرتز؛

(ز) اعلام اضطرار كشتی به ساحل پخش شده به‌ وسیله اینمارست كشتی یا خدمات ماهواره‌ ای متحرك دیگر كه ایستگاه زمینی كشتی ارائه می‌ دهد.

(ژ) علائم منتشر شده به ‌وسیله دستگاههای هدایت رادیویی (رادیو بیكنهای) نشان ‌دهنده وضعیت اضطراری

(س) علائم تأیید شده منتشره از طریق سامانه‌ های (سیستم ‌های) ارتباطات رادیویی، از جمله گیرنده های خودكار راداری قایق نجات.

2 – استفاده یا نشان دادن هریك از علائم پیش گفته جز به‌ منظور اعلام اضطرار و نیاز به كمك و استفاده از سایر علائم كه ممكن است با علائم فوق اشتباه گردند، ممنوع است.

3 – بخشهای مربوط در دستورالعمل (كد) بین المللی علائم، جلد 3 كتابچه بین ‌المللی تجسس و نجات هوایی و دریایی و علائم زیر باید مورد توجه قرار گیرند:

(الف) یك قطعه كرباس نارنجی رنگ با یك مربع و دایره سیاه یا سایر علائم مناسب (جهت شناسایی از آسمان)

(ب) رنگ درخشان علامت‌ دهنده

قانون فوق مشتمل بر ماده‌ واحده منضم به متن مقررات مشتمل بر چهل و یك قاعده و چهار پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ دهم شهریور ماه یكهزار و سیصد و نود و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 24 /6 /1395 به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی – علی لاریجانی