آیین نامه اجرایی ماده (5) قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب 1387

وزیران عضو كارگروه توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت به استناد اصل یكصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت تصویب نامه شماره ۱۴۵۶۰۱ /ت۴ ۳۴۵۸هـ مورخ ۲۱ /۷ / ۱۳۸۷ “آیین نامه اجرایی ماده (۵) قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت – مصوب ۱۳۸۶-” را به شرح زیر موافقت نمودند:

آیین نامه اجرایی ماده (5) قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب  1387/07/21

ماده ۱– وزارتخانه های كشور، راه و ترابری، بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، امور اقتصادی و دارایی، صنایع و معادن، ارتباطات و فناوری اطلاعات و آموزش و پرورش و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (پلیس راهنمایی و رانندگی و سازمان پزشكی قانونی كشور و بیمه مركزی ایران و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موظفند نسبت به ثبت اطلاعات و آمار عملكردی مربوط در سامانه ثبت اطلاعات تصادفات به صورت بهنگام و ارایه گزارش ارزیابی دستگاه مربوط به كمیسیون ایمنی راهها در قالب شاخص های عملكردی مطابق پیوست شماره (۱) كه به مهر “دفتر هیئت دولت” تأیید شده است، اقدام نمایند.

ماده ۲– وزارت راه و ترابری (دبیرخانه كمیسیون ایمنی راهها) موظف است به منظور فراهم شدن بستر سیستم كارآمد ارزیابی عملكرد دستگاههای مؤثر در كاهش حوادث و تلفات سوانح حمل و نقل درون شهری و برون شهری ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین نامه اقدامات زیر را انجام دهد:

الف – ایجاد سامانه اطلاعات جامع مدیریت ایمنی راهها و تلفات سوانح حمل و نقل درون شهری و برون شهری.

ب – فراهم كردن امكان دسترسی متقابل دستگاههای موضوع ماده (۱) به سامانه یاد شده همراه با تعیین سطح دسترسی هر دستگاه.

پ – تعریف شناسه مشترك تصادفات.

ت – جمع بندی و تعیین میزان كاهش آسیب ناشی از تصادفات منجر به خسارت، جرح و فوت نسبت به جمعیت و وسایل نقلیه دارای بیمه از طریق مقایسه با آمار سالهای قبل.

ث – ارایه گزارش سه ماهه ارزیابی عملكرد دستگاههای موضوع ماده (۱) به ستاد مدیریت حمل و نقل وسوخت .

ج – ارایه آمار و اطلاعات مورد نیاز دستگاههای اجرایی، مراكز تحقیقاتی، پژوهشی و دانشگاهها، حسب مورد و براساس درخواست رسمی آنها.

تبصره– دستگاههای موضوع ماده (1) موظفند تا زمان راه اندازی سامانه یاد شده، اطلاعات و آمار مربوط را در قالب ضوابط موضوع پیوست شماره (2) كه به مهر “دفتر هیئت دولت” تأیید شده است به صورت ماهانه به ‏دبیرخانه كمیسیون ایمنی راهها ارایه دهند.

ماده ۳– وزارت امور اقتصادی و دارایی بیمه مركزی ایران موظف است میزان صرفه جویی موضوع ماده (۵) قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت را بر اساس عملكرد سال قبل از ابلاغ این آیین نامه و طبق فرآیند مندرج در پیوست شماره (۳) كه به مهر«دفتر هیئت دولت» تأیید شده است تعیین و به ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت اعلام نماید.

ماده ۴ – شركتهای بیمه گر موظفند حسب اعلام بیمه مركزی ایران معادل پنجاه (۵۰%) درصد صرفه جویی موضوع ماده (۳) را به حسابی كه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین می شود واریز نمایند.

تبصره – وزارتخانه های كشور و راه و ترابری موظفند اعتبارات موضوع این آیین نامه را برای آموزش و فرهنگ سازی ایمنی تردد، تأمین تجهیزات، كمك به اصلاح فیزیكی نقاط و مقاطع حادثه خیز، بهبود عبور و مرور و كمك به پرداخت هزینه های جاری (با تصویب طرحها و اعتبارات پیشنهادی توسعه شهرداریها در شورای هماهنگی ترافیك استان و از سوی وزارت راه و ترابری و پلیس راهور، در كمیسیون ایمنی راههای وزارت راه و ترابری) به دستگاههای مذكور اختصاص دهند.

ماده ۵– پیگیری اجرای این آیین نامه به عهده وزارت راه و ترابری (كمیسیون ایمنی راهها) و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای آن به عهده بیمه مركزی ایران می باشد.

ماده ۶ – وزارت راه و ترابری (كمیسیون ایمنی راهها) موظف است هر سه ماه یكبار گزارش عملكرد دستگاههای ذی ربط را به ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت ارایه نماید.

این تصمیم نامه در تاریخ ۹ /۱ /۱۳۸۸ به تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.

محمدرضا رحیمی
معاون اول رییس جمهور
رونوشت:دفتر رییس جمهور،دفتر معاون اول رییس جمهور و دفتر هیئت دولت

پیوست ۱
ضوابط ارایه آمار و اطلاعات تصادفات راهها
مصوبه جلسه سیزدهم كمیسیون ایمنی راهها مورخ ۳ /۴ /۱۳۸۵

مقدمه
این ضوابط به منظور انجام هماهنگی لازم در خصوص تهیه و ارایه آمار و اطلاعات تصادفات راههای كشور تهیه و تدوین گردیده است.

الف – تعاریف در نظر گرفته شده در ارایه آمار و اطلاعات:
وسیله نقلیه: كلیه وسایل نقلیه موتوری زمینی كه قابلیت شماره گذاری دارند (شامل سبك، سنگین، نیمه سنگین و موتورسیكلت).
تصادف: حادثه ای است كه برای یك وسیله نقلیه موتوری متحرك به تنهایی (انحراف، خروج از راه ، واژگونی، سقوط در پرتگاه) و یا بین یك وسیله نقلیه موتوری متحرك با یك عامل دیگر همچون یك یا چند وسیله نقلیه ، عابر، حیوان، اشیاء ثابت بوقوع می پیوندد و منجر به خسارات مالی یا جانی می گردد.

تبصره
۱. تصادف بایستی در جاده یا حریم قانونی جاده اتفاق افتاده باشد.
۲. مواردی كه علت بروز حادثه خارج از اراده راننده و سه عامل: وسیله نقلیه، جاده، انسان باشد مشمول این تعریف نمی گردد. مانند: حوادث ناشی از رانش زمین، ریزش كوه ، ریزش بهمن، سیل، زلزله و انفجار و حریق.
كشته: در جمع آوری اطلاعات ، منظور از كشته افرادی می باشند كه بر اثر تصادف فورا یا طی ۳۰ روز بعد از تصادف فوت نمایند.
مجروح: شخصی كه در اثر تصادف فوت نشود ولی دچار جراحات سطحی یا شدید یا نقص عضو شود.

تذكر مهم: تعاریف ارایه شده فوق الذكر صرفا به منظور هماهنگ سازی و جمع آوری دقیق آمار و اطلاعات بوده و فارغ از تعاریف بكار رفته در مسایل حقوقی، قضایی و بیمه ای مربوط به تصادفات كه تابع مقررات خاص خود هستند، می باشد.

ب – ضوابط هماهنگی دستگاههای مسوول ارایه آمار و اطلاعات
مرجع ارایه آمار تعداد وسایل نقلیه ، تصادفات ، كشته شدگان، مجروحین در ذیل تعیین می گردد. همچنین جزییات مربوط به آمار و اطلاعات مورد نظر در قالب فرمهای شماره ۱ الی ۶ در پیوست ضوابط ارایه گردیده است.

۱. وسایل نقلیه:
دستگاه مسوول: پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا
آمار درخواستی در فرم شماره ۱ مربوط به پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا به شرح ذیل اعلام گردد:
۱. وسایل نقلیه موجود كشور به تفكیك نوع وسیله نقلیه (سالانه)
۲. وسایل نقلیه اضافه شده به ناوگان به تفكیك نوع وسیله نقلیه (سالانه)
۳. وسایل نقلیه اسقاط شده به تفكیك نوع وسیله نقلیه (سالانه)

۲. تعداد تصادفات ( درون شهری و برون شهری، راه روستایی):
دستگاه مسوول: پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا
آمار درخواستی در فرم شماره ۲ مربوط به پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا به شرح ذیل اعلام گردد:
۱. تعداد تصادفات به تفكیك نوع و محل تصادف به لحاظ درون شهری ، برون شهری و راه روستایی
۲. تعداد تصادفات درون شهری، برون شهری و راه روستایی به تفكیك علت تصادف
۳. تعداد تصادفات درون شهری و برون شهری به تفكیك علت تامه
۴. تعداد تصادفات به تفكیك عامل انسانی موثر در تصادف
۵. تعداد تصادفات به تفكیك عامل وسیله نقلیه مقصر
۶. تعداد تصادفات درون شهری و برون شهری به تفكیك نقایص مؤثر معبر در محل تصادف
۷. تعداد تصادفات درون شهری و برون شهری به تفكیك مشخصه محل تصادف
۸. تعداد تصادفات درون شهری و برون شهری به تفكیك جهت معبر
۹. تعداد تصادفات درون شهری ، برون شهری به تفكیك ساعت وقوع تصادف
۱۰. تعداد تصادفات درون شهری ، برون شهری به تفكیك نوع وسیله نقلیه درگیر در تصادف
۱۱. تعداد تصادفات درون شهری، برون شهری به تفكیك نوع وسیله نقلیه مقصر
۱۲. تعداد تصادفات درون شهری ، برون شهری به تفكیك وضعیت آب و هوا
۱۳. تعداد تصادفات برون شهری به تفكیك نوع راه
۱۴. تعداد كشته سر صحنه تصادفات درون شهری و برون شهری به تفكیك نوع راه
۱۵. تعداد تصادفات درون شهری و برون شهری براساس نوع برخورد

۳. كشته شدگان ناشی از تصادفات ( درون شهری و برون شهری ، راه روستایی):
دستگاه مسوول: سازمان پزشكی قانونی كشور
آمار درخواستی در فرم شماره ۳ مربوط به سازمان پزشكی قانونی به شرح ذیل اعلام گردد:
۱. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات درون شهری ، برون شهری و راه روستایی به تفكیك محل فوت
۲. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات درون شهری ، برون شهری و راه روستایی به تفكیك وضعیت متوفی
۳. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات به تفكیك گروه سنی و وضعیت متوفی
۴. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات به تفكیك محل تصادف و محل فوت
۵. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات به تفكیك میزان تحصیلات
۶. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات به علت ضربه به سر به تفكیك وضعیت متوفی
۷. تعداد كشته شدگان ناشی از تصادفات به تفكیك گروه سنی در استانهای مختلف كشور

تبصره آمار كشته شدگان سر صحنه تصادفات توسط پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا نیز به تفكیك استان ارایه گردد.

۴. مجروحین ناشی از تصادفات ( درون شهری و برون شهری، راه روستایی):
دستگاه مسوول : وزارت بهداشت ، درمان و آمزش پزشكی
آمار درخواستی در فرم شماره ۴ مربوط به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به شرح ذیل اعلام گردد:
۱. تعداد مجروحین ناشی از تصادفات درون شهری ، برون شهری و راه روستایی به تفكیك وضعیت مصدوم
۲. تعداد مجروحین ناشی از تصادفات راههای روستایی به تفكیك وضعیت مصدوم
۳. تعداد مجروحین ناشی از تصادفات به تفكیك نوع مصدومیت
۴. تعداد مجروحین ناشی از تصادفات به تفكیك گروه سنی و وضعیت مصدوم در كل كشور
۵. تعداد مجروحین ناشی از تصادفات به تفكیك گروه سنی در استانهای مختلف كشور

تبصره ۱: آمار تعداد مجروحین ارجاعی به مراكز قضایی توسط پزشكی قانونی كشور به دستگاه مسوول اعلام می گردد.

تبصره ۲: آمار تعداد مجروحین رسیدگی شده سر صحنه تصادفات توسط اورژانس و هلال احمر به عنوان شاخصهای عملكردی در پوشش خدمات امداد و نجات مجروحین به دستگاه مسوول اعلام می گردد.

۵. ترافیك عبوری روزانه و تعداد سفرهای انجام شده:
دستگاه مسوول : سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای
آمار درخواستی در فرم شماره ۵ مربوط به سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای به شرح ذیل اعلام گردد:
۱. متوسط حجم ترافیك عبوری روزانه در شبكه راههای اصلی به تفكیك استان ها و میزان رشد سالیانه
۲. متوسط حجم ترافیك عبوری در شبكه راهها به تفكیك نوع وسیله نقلیه در استان های مختلف
۳. تعداد سفر انجام شده و همچنین تعداد مسافر جابجا شده توسط ناوگان حمل و نقل عمومی در استان های مختلف

تبصره اطلاعات و آمار مربوط به حجم ترافیك عبوری روزانه در محورهای خاص و در دوره های زمانی مورد نظر، همچون ایام نوروز، برحسب نیاز و درخواست هریك از دستگاهها توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای ارایه خواهد شد.

۶. طول راههای كشور
دستگاه مسوول: سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای
آمار درخواستی در فرم شماره ۶ مربوط به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به شرح ذیل اعلام گردد:
۱. طول راههای موجود كشور به تفكیك استان و نوع راه (سالانه)
۲. طول راههای اضافه شده به شبكه راهها به تفكیك استان و نوع راه (سالانه)

ج – ضوابط مربوط به زمان و دوره های ارایه آمار و اطلاعات:
زمان و دوره های مربوط به ارایه آمار و اطلاعات به شرح ذیل تعیین می گردد.

اطلاعات مورد نظر دستگاه مسوول زمان ارایه آمار
ماهیانه۱ سالیانه۲ ایام نوروز۳
(۲۵ اسفند تا ۱۵ فروردین)
وسایل نقلیه پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا ____ ____
تعداد تصادفات پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا
كشته شدگان سازمان پزشكی قانونی كشور
مجروحین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی
ترافیك عبوری روزانه و تعداد سفرهای انجام شده سازمان راهداری و حمل ونقل
جاده ای
____
طول راههای كشور سازمان راهداری و حمل ونقل
جاده ای
____ ____
ارایه گزارش وضعیت موجود و تحلیل شاخصها دبیرخانه كمیسیون ایمنی راهها ____

۱ – زمان ارایه آمار ماهیانه حداكثر تا پایان ماه بعد

تذكر پس از راه اندازی سیستم Onlin پزشكی قانونی زمان ارایه آمار حداكثر تا پایان پانزدهم ماه بعد خواهد بود

۲– زمان ارایه آمار سالیانه حداكثر تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد

۳ – زمان ارایه آمار ایام نوروز حداكثر تا ۱۵ اردیبهشت ماه همان سال

تبصره ۱: سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای با همكاری وزارت كشور و پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا حداكثر تا پایان سال ۱۳۸۵ نسبت به تعیین دقیق مرز محدوده های درون و برون شهری كه ملاك عمل تعیین محل تصادفات خواهد بود اقدام نماید.

تبصره ۲: تمامی دستگاهها مكلفند تا اول آبان ماه سال ۱۳۸۵ ، نظام ثبت آمار و اطلاعات خود را با اطلاعات درخواستی تطبیق نموده و اطلاعات درخواستی را از آن تاریخ به صورت مستمر و طی دوره های زمانی بیان شده در بند ج به دبیرخانه كمیسیون ارایه نمایند.

د : ضوابط مربوط به اعلام شاخصهای ایمنی راهها
دستگاه مسوول: دبیرخانه كمیسیون ایمنی راهها
دبیرخانه كمیسیون ایمنی راهها موظف است گزارشی از وضعیت ایمنی راهها، تجزیه و تحلیل و مقایسه با سایر كشورها را بر اساس شاخصهای ذیل اواخر خرداد ماه هر سال تهیه و ارایه نماید.

۱. شاخص تعداد كشته به ۱۰۰ هزار نفر جمعیت: بیانگر میزان آسیب وارده به صورت مرگ به مردم یك كشور از تصادفات رخ داده شده می باشد.

۲. شاخص تعداد كشته به ۱۰ هزار وسیله نقلیه موجود: بیانگر ارتباط تعداد كشته شدگان به میزان تعداد وسایل نقلیه آن كشور می باشد.

۳. شاخص تعداد كشته به ۱۰۰ تصادف: بیانگر میزان شدت تصادفات به وقوع پیوسته در كشور می باشد.

۴. شاخص تعداد كشته به مجموع كشته و مجروح: نشانگر میزان خطری است كه كاربران سیستم حمل و نقل را تهدید می كند افزایش مقدار این شاخص می تواند گویای مشكلات و مسایل متعددی باشد از جمله: وسایل نقلیه ناایمن، فقدان تجهیزات ایمنی در وسایل نقلیه و یا عدم استفاده از آنها توسط سرنشینان ، ضعف سیستم امدادرسانی، ضعف خدمات پزشكی پس از رساندن مصدوم به مركز درمانی.

۵. شاخص تعداد كشته برون شهری استان به طول راههای برون شهری استان: بیانگر میزان حادثه خیزی راههای استان می باشد.

تبصره – شاخص های فوق بر اساس دسترسی به اطلاعات موجود قابل احصاء بوده و ارایه آن در گزارش سالانه دبیرخانه ضروری است. در صورت دستیابی به سایر اطلاعات ، دبیرخانه می تواند جهت اطلاع رسانی شاخص های معتبر دیگری نیز در گزارش ارایه نماید.