قانون ثبت علائم و اختراعات 1310

قانون ثبت علائم و اختراعات ‌مصوبه اول تیر ماه 1310 شمسی

فصل اولثبت علائم تجارتی

ماده 1

علامت تجارتی عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش – تصویر رقم – حرف – عبارت – مهر – لفاف و غیر آن كه برای امتیاز و‌تشخیص محصول صنعتی – تجارتی یا فلاحتی اختیار میشود.
‌ممكن است یك علامت تجارتی برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت یا تجار و یا محصول یك شهر و یا یك ناحیه از‌مملكت اختیار شود.

تبصره – داشتن علامت تجارتی اختیاری است مكر در مواردی كه دولت آن را الزامی قرار دهد.

ماده 2

 حق استعمال انحصاری علامت تجارتی فقط برای كسی شناخته خواهد شد كه علامت خود را به ثبت رسانیده باشد.

ماده 3

 كسانی كه در ایران دارای مؤسسات تجارتی صناعتی یا فلاحتی هستند اعم از اتباع داخله یا خارجه در صورتی كه علائم تجارتی آن ها ‌موافق مواد ذیل ثبت شود از مزایای این قانون بهره‌مند خواهند شد.

ماده 4

 كسانیكه مؤسسات صنعتی یا تجارتی و یا فلاحتی آنان در خارج از ایران واقع است موافق شرایط ذیل میتوانند از مزایای اینقانون‌بهره‌مند شوند.
1- علائم خود را بموجب مقررات اینقانون در ایران بثبت برسانند.
2- مملكتی كه مؤسسه آن ها در آن جا واقع شده بموجب عهدنامه و یا قوانین داخلی خود از علائم تجارتی ایران حمایت كنند.

ماده 5

 هیچیك از علائم ذیل را نمیتوان بعنوان علامت تجارتی اختیار نمود و یا آنها را یكی از اجزاء یكعلامت تجارتی قرار داد.
1 – بیرق مملكتی و سلطنتی ایران و هر بیرق دیگری كه دولت ایران استعمال آن را بطور علامت تجارتی منع كند – علامت شیر و خورشید -‌ نشان ها – مدال ها وانكهای دولت ایران.
2 – تمثال پادشاه و ولیعهد مكر با اجازه مخصوص.
3 – كلمات و یا عباراتی كه موهم انتساب بمقامات رسمی ایران باشد از قبیل شاهنشاهی – سلطنتی – دولتی و امثال آن.
4 – علامات مؤسسات رسمی مانند شیر و خورشید سرخ و صلیب احمر و نظایر آن.
5 – علائمی كه مخل انتظامات عمومی و یا منافی عفت باشد.

ماده 6

 كسی كه تقاضای ثبت علامتی را مینماید باید شخصا و یا توسط وكیل ثبت آن را از شعبه مخصوصی كه در دفتر محكمه ابتدائی طهران ‌برای این امر تشكیل میشود بموجب اظهارنامه بخواهد – این اظهارنامه باید بلافاصله بعد از تسلیم بشعبه مزبور در دفتر خاصی ثبت و در مقابل آن‌ رسید داده شود.

ماده 7

 متصدی شعبه مزبور در ماده فوق باید تا 15 روز از تاریخ وصول اظهارنامه و ضمائم آن تكلیف قبول یا رد انرا معین نماید.
‌در صورتی كه تقاضای ثبت رد شود علل رد باید صریحا ذكر گردد – تقاضا كننده میتواند از تصمیم رد تا ده روز از تاریخ ابلاغ آن برئیس محكمه اول ‌ابتدائی طهران شكایت كند – حكم محكمه قابل استیناف و تمیز خواهد بود.

ماده 8

 در صورتی كه تقاضای ثبت از طرف متصدی شعبه فوق‌الذكر قبول گردد و یا بعد از رد تقاضا حكم قطعی دائر بقبول آن صادر شود اداره‌ ثبت اسناد طهران مكلف است تا 15 روز از تاریخ تقدیم سواد تصمیم یا حكم قطعی علامت را به ثبت رسانیده تصدیق رسمی ثبت را به تقاضا كننده ‌بدهد.

ماده 9

 در موارد ذیل متصدی شعبه مذكور در ماده 6 تقاضای ثبت را رد خواهد كرد.
1 – در صورتی كه علامت مخالف مقررات قانون باشد.
2 – در صورتیكه علامت قبلا باسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت با علامت دیگری كه ثبت شده است باندازه باشد كه مصرف‌ كنندگان‌عادی یعنی اشخاصی را كه اطلاعات مخصوصی ندارند باشتباه بیاندازد.

ماده 10

 ثبت هر علامت با قید مراتب ذیل بعمل میاید.
1 – تاریخ روز و ماه و سال ثبت با تمام حروف.
2 – اسم – شغل – محل اقامت و تابعیت صاحب علامت و وكیل در صورتیكه تقاضا بتوسط وكیل بعمل آمده باشد.
3 – اسامی و اوصاف محصول یا طبقات محصولاتی كه علامت برای تشخیص و امتیاز آن اختیار شده.
4 – تعریف علامت بطور اجمال با تعیین اجزائی كه تقاضا كننده میخواهد حق استعمال انحصاری آن را برای خود تخصیص دهد.
5 – حق‌الثبتی كه اخذ میشود.

ماده 11

 هر تغییری كه در خود علامت و یا در نوع محصولاتیكه علامت برای تشخیص و امتیاز آن بكار میرود داده شود باید مطابق مقررات ‌این قانون جداگانه بثبت برسد و الا قابل حمایت نخواهد بود.

ماده 12

 علامت تجارتی قابل نقل و انتقال است ولی انتقال آن در مقابل اشخاص ثالث وقتی معتبر خواهد بود كه موافق مقررات این قانون به ثبت ‌رسیده باشد.

ماده 13

 ثبت هر علامت و هر تغییری كه مطابق این قانون باید به ثبت برسد تا پانزده روز از تاریخ ثبت توسط اداره ثبت اسناد طهران بخرج‌تقاضا كننده در مجله رسمی وزارت عدلیه اعلان خواهد شد.

ماده 14

 علاماتیكه ثبت شده باشند از تاریخ تسلیم اظهارنامه حمایت خواهند شد و مدت اعتبار ثبت علامت ده سال است ولی صاحب علامت‌میتواند تقاضای تجدید ثبت نماید در این صورت حق استعمال انحصاری ده سال دیگر با صاحب علامت خواهد بود و بهمین طریق هر تجدید ثبت ‌حق مزبور را برای ده سال تضمین مینماید.

ماده 15

 حقیكه برای ثبت علامت اخذ می‌شود بقرار ذیل است.
1 برای اظهارنامه ثبت دو ریال طلا.
2 – برای ثبت علامت قطع نظر از عده طبقات محصول یك پهلوی.
3 – برای هر طبقه محصول اگر چه منحصر بفرد باشد علاوه بر حق‌الثبت علامت پنج ریال طلا.

ماده 16

 اشخاص ذیل میتوانند نسبت بعلامتیكه تقاضای ثبت آن شده یا بثبت رسیده است اعتراض كنند.
1 – كسانی كه آن علامت را علامت تجارتی خود میدانند.
2 – كسانیكه آن علامت با علامت آنها باندازه شباهت دارد كه مصرف‌كنندگان عادی را باشتباه میاندازد
‌در هر یك از دو صورت فوق‌الذكر اگر معترض كسی باشد كه علامت قبلا باسم او ثبت نشده است باید در حین اعتراض برای علامت خود مطابق‌مقررات این قانون تقاضای ثبت كرده حق‌الثبت و تمام مخارج مربوطه بانرا قبلا تادیه نماید در مورد كسانیكه مؤسسه آنها در خارج از ایران واقع ‌است حق اعتراض مشروط بشرط معامله متقابله مذكوره در فقره 2 ماده 4 میباشد.

ماده 17

 اگر اعتراض قبل از آنكه علامت معترض‌علیه به ثبت رسیده باشد بعمل آید باید بترتیب و در موعدی كه در نظامنامه مذكور در ماده 23‌مقرر میشود بتقاضا كننده ثبت علامت ابلاغ گردد تا در صورتیكه باعتراض تسلیم نشده و تقاضای خود را مسترد ننمود معترض در مدت مقرر در‌نظامنامه فوق‌الذكر به محكمه ابتدائی طهران رجوع كند .
در مورد این ماده عملیات راجعه به ثبت متوقف خواهد ماند لیكن هر گاه معترض در ظرف‌ مدتیكه بموجب نظامنامه مذكور فوق مقرر میشود بمحكمه رجوع ننمود و یا بعد از رجوع دعوای خود را تعقیب نكرد علامت به اسم معترض‌علیه ‌ثبت و وجوهیكه معترض تادیه نموده بنفع دولت ضبط خواهد شد.

ماده 18

 هر گاه اعتراض راجع بعلامت ثبت شده باشد معترض باید مستقیما در محكمه ابتدائی طهران اقامه دعوی كرده و ابطال ثبت را تقاضا‌ نماید.

ماده 19

 جز در مواردیكه بموجب نظامنامه‌های وزارت عدلیه استثناء شود اصول رسیدگی مطابق اصول محاكمات تجارتی است و در هر حال‌ حكم محكمه در حدود قوانین قابل استیناف و تمیز خواهد بود.

تبصره – مفاد حكم قطعی باید بخرج محكوم‌ له در مجله رسمی وزارت عدلیه و یكی از جراید یومیه طهران منتشر شود .
محكوم ‌له میتواند‌ مخارج مزبور را در جزء خسارت از محكوم‌علیه مطالبه نماید.

ماده 20

 هر گاه معترض ثابت كند كه نسبت بعلامت بواسطه سابقه استعمال مستمر قبل از تقاضای ثبت حق تقدم داشته محكمه حكم خواهد ‌داد كه آن علامت باسم معترض ثبت شود و اگر علامت مورد اعتراض قبلا در اداره ثبت اسناد بثبت رسیده باشد محكمه حكم خواهد داد كه ثبت ‌سابق ابطال و علامت بنام معترض ثبت گردد.

ماده 21

 ترتیبات مقرره فوق در موردی نیز رعایت خواهد شد كه اعتراض راجع به ثبت انتقال علامت یا به ثبت تغییر خود علامت و یا راجع به ‌ثبت تغییر محصولاتی باشد كه علامت برای تشخیص و امتیاز آن بكار می‌رود.

ماده 22

 كسیكه نسبت بثبت‌های راجع بعلامتی از تاریخ ثبت تا سه سال اعتراض نكرده باشد دیگر نمیتواند نسبت به ثبت آن اعتراض نماید ‌مگر اینكه ثابت كند معترض‌علیه در حین ثبت عالم بوده است باینكه علامت را خود معترض یا كسیكه بمعترض علامت را انتقال داده قبلا بطور‌مستمر استعمال كرده ولی هر كاه معترض‌علیه ثابت نماید كه معترض قبل از انقضاء مدت 3 سال فوق از ثبت علامت اطلاع داشته است اعتراض‌ معترض پذیرفته نخواهد شد.

ماده 23

 برای اجرای مقررات این فصل نظامنامه‌های لازمه از طرف وزارت عدلیه تنظیم خواهد شد – در نظامنامه‌های مزبور تكلیف نكات ذیل‌باید صراحتا تعیین شود:
1- طرز تنظیم اظهارنامه.
2- اسناد و اوراقی كه باید عین یا سواد یا ترجمه مصدق آن و همچنین كلیشه یا كلیشه‌هائی كه باید ضمیمه اظهارنامه بشود.
3- طبقه‌بندی محصولات.
4- موافق چه ترتیب علامت به ثبت خواهد رسید.
5- مراتبی كه باید در اظهارنامه راجع بثبت انتقال علامت و یا راجع بتغییر در علامت و یا در محصولیكه علامت راجع به انست قید شود.
6- اعلاناتیكه باید راجع بعلامت در مجله رسمی منتشر شود و میزان خرج اعلانات.
7- اصول رسیدگی محاكم در مورد مذكور در مواد 7 و 19.
8- ترتیبیكه مطابق آن كلیه ابلاغات مربوطه بعلامات تجارتی باید بعمل آید.
9- تعرفه ترجمه و تصدیق صحت ترجمه.

ماده 24

 ثبت علامات متعلق بكسانیكه در ایران دارای موسسات صنعتی و تجارتی یا فلاحتی بوده و مطابق قانون علائم صنعتی (‌مصوب نهم ‌فروردین 1304) بعمل آمده است برای بقیه مدت ده سال مقرر در قانون مزبور به اعتبار خود باقی است.

ماده 25

 كسانیكه موسسات تجارتی – صنعتی یا فلاحتی آنان در خارج ایران بوده و مطابق قانون نهم فروردین ماه 1304 علامت خود را بثبت‌ رسانیده باشند یا تقاضای ثبت كرده ولی علامت آنها بثبت نرسیده و بعد از تاریخ اجرای این قانون بثبت برسد در صورتی از مزایای این قانون برای‌ بقیه مدت ده سال بهره‌مند خواهند شد كه مملكتیكه موسسات آنها در آنجاست بموجب عهدنامه یا قوانین داخلی خود از علائم تجارتی ایران‌ حمایت نمایند.

فصل دومثبت اختراع

ماده 26

 هر قسم اكتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی بكاشف یا مخترع آن حق انحصاری می‌دهد كه بر طبق شرایط و در‌مدت مقرره در این قانون از اكتشاف یا اختراع خود استفاده نماید مشروط بر اینكه اكتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد ‌طهران به ثبت رسیده باشد.
‌نوشته ایكه در اینمورد اداره ثبت اسناد طهران میدهد ورقه اختراع نامیده میشود.

ماده 27

 هر كس مدعی یكی از امور ذیل باشد می‌تواند تقاضای ثبت نماید.
1 – ابداع هر محصول صنعتی جدید.
2 – كشف هر وسیله جدید یا اعمال وسائل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یك نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی.

ماده 28

 برای امور ذیل نمی‌توان تقاضای ثبت نمود.
1- نقشه‌های مالی.
2- هر اختراع یا تكمیلی كه مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت یا مخالف حفظ ‌الصحه عمومی باشد.
3- فورمولها و تركیبات دوائی.

ماده 29

 كسیكه بدوا مطابق این قانون تقاضای ثبت اختراع بنام خود مینماید مخترع شناخته میشود مگر اینكه خلاف ادعای او در محاكم‌ صلاحیتدار بثبوت برسد.

ماده 30

 مخترعیكه در خارج ایران برای اختراع خود مطابق قوانین محل تحصیل ورقه اختراع كرده میتواند در صورتیكه مدت ورقه مزبور‌منقضی نشده باشد در ایران نیز برای بقیه آن مدت تقاضای ورقه اختراع كند لیكن اگر اختراع مزبور را كسی یا موسسه در ایران قبل از تقاضای ثبت‌اختراع كلا یا جزء بموقع عمل یا استفاده گذارد (گذارده)و یا مقدمات استفاده انرا تهیه كرده باشد مخترع نمیتواند از عملیات آن شخص یا موسسه جلوگیری كند.

ماده 31

 مفاد مواد 6 و 7 و 8 این قانون در مورد تقاضای ثبت اختراع نیز رعایت خواهد شد.

ماده 32

 اظهارنامه ثبت وقتی قبول میشود كه مخترع یا نماینده او به غیر از بهای ورقه 300 ریال برای اظهارنامه و لااقل حق‌الثبتی را كه بموجب ماده 34 برای‌ سال اول مقرر است نقدا تادیه نماید.
‌حقی كه برای اظهارنامه اخذ میشود در هیچ مورد مسترد نخواهد شد.

ماده 33

 مدت اعتبار ورقه اختراع بتقاضای مخترع 5 یا 10 یا 15 و یا منتهی 20 سال خواهد بود در مدت مزبور كه باید صراحتا در ورقه اختراع ‌قید شود مخترع یا قائم‌مقام قانونی او حق انحصاری ساخت یا فروش یا اعمال و یا استفاده از اختراع خود را خواهد داشت.

ماده 34

 برای ثبت اختراع حق‌الثبت بطریق ذیل اخذ میشود.
– 5 سال اول از قرار سالی 1000 ریال
– 5 سال دوم از قرار سالی 2000 ریال
– 5 سال سوم از قرار سالی 3000 ریال
– 5 سال چهارم از قرار سالی 4000 ریال
‌ممكنست تمام یا بعضی از اقساط سنواتی فوقرا در حین صدور ورقه اختراع دفعتا تادیه نمود در این صورت اگر پنج قسط دفعتا تادیه شود پنج درصد و اگر ده قسط تادیه شود ده درصد و اگر پانزده قسط تادیه شود پانزده درصد و اگر بیست قسط تادیه شود بیست درصد تخفیف داده‌میشود.

ماده 35

 قسط هر سال اگر قبلا تادیه نشده باشد باید در ظرف 3 ماه اول همان سال تادیه گردد و الا ثبت اختراع از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
‌هر كاه در ظرف 3 ماه دوم سال صاحب ورقه دو برابر حقی را كه متعلق بان سال است تادیه نماید ثبت اختراع باعتبار خود باقی خواهد بود.

ماده 36

ورقه اختراع بهیچوجه برای قابل استفاده بودن و یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین ورقه مزبور بهیچوجه دلالت بر این نمیكند كه تقاضاكننده یا موكل او مخترع واقعی میباشد و یا شرح اختراع و یا نقشه‌های آن صحیح است و اشخاص ذی نفع میتوانند ‌نسبت بموارد مزبوره در محكمه ابتدائی طهران اقامه دعوی كرده خلاف آن را ثابت نمایند.

ماده 37

 در موارد ذیل هر ذی نفعی میتواند بمحكمه ابتدائی طهران رجوع كرده و تقاضای صدور حكم بطلان ورقه اختراع را بنماید
1 – وقتیكه اختراع اختراع جدید نیست.
2 – وقتیكه ورقه اختراع مخالف مقررات ماده 28 صادر شده باشد.
3 – وقتیكه اختراع مربوط بطریقه‌های علمی صرف بوده و عملا قابل استفاده صنعتی یا فلاحتی نباشد.
4 – وقتیكه پنجسال از تاریخ صدور ورقه اختراع گذشته و اختراع بموقع استفاده عملی گذاشته نشده باشد.

تبصره – هر اختراع یا هر تكمیل اختراع موجودی كه قبل از تاریخ تقاضای ثبت خواه در ایران و خواه در خارجه در نوشتجات یا نشریاتیكه در‌دسترس عموم است شرح و یا نقشه آن منتشر شده و یا بمورد عمل یا استفاده گذارده شده باشد اختراع جدید محسوب میگردد(نمیگردد).

ماده 38

 در مورد مواد 36 و 37 مفاد ماده 19 لازم‌الرعایه خواهد بود.

ماده 39

 دارنده ورقه اختراع می‌تواند ملكیت یا حق استفاده از موضوع اختراع خود را كلا یا جزء بهر طریقی كه بخواهد به دیگری منتقل نماید.
‌هر گاه ورقه اختراع ارثا منتقل شده باشد مالك جدید وقتی میتواند از مزایای این قانون بهره‌مند شود كه این انتقال را به ثبت برساند.

ماده 40

 هر گونه معامله راجع بورقه اختراع باید بموجب سند رسمی بعمل آمده و در دفتر ثبت اختراعات نیز ثبت شود و الا آن معامله ‌نسبت باشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.
‌هر گاه معامله در خارج ایران واقع گردد آن معامله در ایران نسبت باشخاص ثالث وقتی معتبر خواهد بود كه در اداره ثبت اسناد طهران ثبت شده باشد.

ماده 41

 حق‌الثبت معاملات و انتقالات مذكور در دو ماده فوق را وزارت عدلیه مطابق نظامنامه معین خواهد كرد لیكن در هر حال نباید از 20000 ریال تجاوز نماید.

ماده 42

 مراجعه بكلیه اسناد و اوراق مربوط بثبت هر اختراع پس از صدور ورقه اختراع آزاد است و هر كس میتواند از اسناد و اوراق مربوطه‌ ورقه اختراع یا معاملات راجعه بان با تادیه حقیكه بموجب نظامنامه معین خواهد شد سواد مصدق تحصیل كند.

ماده 43

 دارنده هر ورقه اختراع یا قائم‌مقام قانونی او میتواند در تمام مدت اعتبار ورقه مزبور هر تغییری را كه در اختراع خود داده باشد مطابق‌مقررات این قانون بثبت رساند حق‌الثبت هر تغییر 1000 ریال خواهد بود.

ماده 44

 نسبت باتباع خارجه كه در ایران تقاضای ثبت اختراع نموده و اقامتگاه آنان در ایران نباشد مقررات عهدنامه كه با دولت متبوع ان ها منعقد ‌شده باشد مرعی خواهد بود و اگر عهدنامه نباشد معامله متقابله خواهد شد.

ماده 45

 وزارت عدلیه نظامنامه‌های مربوطه باجرای این فصل را تنظیم خواهد نمود – در نظامنامهای مزبور باید تكلیف نكات ذیل صریحا‌معین گردد.
1 – طرز تنظیم اظهارنامه ثبت.
2 – اسناد و اوراقیكه باید عین یا سواد یا ترجمه مصدق آنها ضمیمه اظهارنامه شود.
3 – تعرفه انتشارات در مجله رسمی و تعرفه ترجمه و تصدیق صحت ترجمه.
4 – ترتیبیكه مطابق آن كلیه ابلاغات مربوطه بثبت اختراع باید بعمل آید.

فصل سوم – مقررات مشتركه

ماده 46

 رسیدگی بدعاوی حقوقی یا جزائی مربوطه به اختراع یا علامات تجارتی در محاكم طهران بعمل خواهد آمد. اگر چه در مورد دعاوی‌جزائی جرم در خارج طهران واقع یا كشف و یا متهم در خارج طهران دستگیر شده باشد كه در این موارد تحقیقات مقدماتی در محل وقوع یا كشف جرم یا‌دستگیری متهم بعمل آمده و دوسیه برای رسیدگی بمحاكم طهران ارجاع میشود.

ماده 47

 اگر در ضمن رسیدگی جزائی متهم برای دفاع خود موضوع مالكیت علامت تجارتی یا اختراع را مطرح كند خود محكمه جزا باید در این‌موضوع نیز رسیدگی نماید.

ماده 48

طریق تامین دلیل موارد و ترتیب توقیف محصولاتیكه مخالف حق حاصل از ثبت علامات تجارتی یا حق اختراع باشد و همچنین‌موعدی كه اگر بعد از تامین یا توقیف اقامه دعوی نشود تامین یا توقیف باطل میگردد بموجب نظامنامه‌هائیكه از طرف وزارت عدلیه تنظیم میشود‌معین خواهد شد اعم از این كه مطابق نظامنامهای مزبور مراجعیكه برای انجام این امور معین میشود مقامات قضائی باشد یا مامورین كشوری از قبیل‌مامورین گمرك و غیر آنها.

ماده 49

 در مورد خساراتی كه خواه از مجرای حقوقی و خواه از مجرای جزائی در دعاوی مربوطه باختراعات و علائم تجارتی مطالبه میشود ‌خسارات شامل ضررهای وارده و منافعی خواهد بود كه طرف از آن محروم شده است.

ماده 50

 قانون نهم فروردین ماه 1304 راجع بعلائم تجارتی و صنعتی نسخ و این قانون از 15 تیر ماه 1310 بموقع اجرا گذارده میشود.

ماده 51

 وزارتعدلیه مامور اجرای اینقانون است.

چون بموجب قانون 24 فروردین ماه 1310 ‌وزیر عدلیه مجاز است كلیه لوایح قانونی را كه بمجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید پس‌از تصویب كمیسیون فعلی قوانین عدلیه بموقع اجرا گذارده و پس از آزمایش آنها در عمل نواقصی را كه در ضمن جریان ممكن است معلوم شود رفع و‌قوانین مزبوره را تكمیل نموده ثانیا برای تصویب بمجلس شورای ملی پیشنهاد نماید علیهذا ‌قانون ثبت علائم و اختراعات مشتمل بر 51 ‌ماده است و در تاریخ اول تیر ماه 1310 شمسی بتصویب كمیسیون قوانین عدلیه مجلس شورای ملی رسیده قابل اجرا است.

رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
مهر ریاست كابینه وزراء