آیین نامه اجرایی قانون اجرای طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها مصوب 1353

آئیننامه اجرائی قانون اجرای طبقه بندی مشاغل در كارگاهها

ماده 1 

كارفرمایان كلیه كارگاههای بخش خصوصی و دولتی مكلفند طرح طبقه بندی مشاغل كارگاههای خود را در مهلت هائی كه شورایعالی كار تعیین مینماید تهیه و بمورد اجرا گذارند.

تبصره 1 – مهلت های تعیین شده از طرف شورایعالی كار مبتنی بر نوع صنعت – حرفه و تعداد كارگران هر كارگاه میباشد.

تبصره 2 – اتحادیه یا سندیكای كارفرمائی و كارگری یك صنعت – یك حرفه و حتی یك فعالیت خدماتی میتوانند با توافق یكدیگر اصول مشتركی برای طبقه بندی مشاغل در سطح حرفه – صنعت یا فعالیت خدماتی تهیه نمایند. اگر این اصول مورد تأیید وزارت كار و امور اجتماعی قرار گیرد در سطح كارگاههای آن صنعت – حرفه یا فعالیت خدماتی بمرحله اجرا گذاشته میشود.

تبصره 3 – مهلت مقرر در مصوب مورخ 7 /3 /1349 شورایعالی كار مبنی بر تهیه و اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در كارگاههای بخش خصوصی و دولتی كه بیش از یكصد نفر كارگر دارند، كماكان بقوت خود باقی است.

ماده 2 

طبقه بندی مشاغل كه هدف نهائی آن ایجاد یك نظام صحیح مزدی است شامل شرح وظیفه – ارزیابی مشاغل، دستورالعمل اجرائی و جدول مزد بشرح زیر میباشد:

الف – شرح شغل: شامل عوامل زیر میباشد:
1 – عنوان شغل: معرف نوع كار – مشخصات و اهمیت نسبی آن.
2 – تعریف شغل: متضمن شرح مختصری درباره خصوصیات اصلی كار و مسئولیت نسبی شغل.
3- شرایط احراز شغل: شامل حداقل شرایط تحصیلی – تجربی و سایر شرایط لازم كه برای تصدی شغل مورد نظر ضروری تشخیص داده شود.

ب – ارزیابی مشاغل: بر اساس ضوابطی از قبیل سطح مهارت – مسئولیت شرایط محیط كار میباشد كه ارزش و اهمیت یك شغل نسبت بسایر مشاغل را از طریق تجزیه و تحلیل (كمی و كیفی) عناصر متشكله شغل تعیین مینماید كه منجر به تعیین طبقات شغلی میگردد.

ج – دستورالعمل اجرائی طرح: عبارت از مقرراتی است كه بموجب آن وضع استخدامی شاغل با توجه بشرایط زیر تعیین میگردد:
1 – چگونگی تطبیق وضع شاغلین با طرح طبقه بندی.
2 – نحوه احتساب پایه ها و شرایط ارتقاء شاغل و تعیین طبقه و پایه جدید.
3 – تعیین شرایط جانشینی عوامل شرایط احراز شغل.
4- شرایط و مدت كارآموزی.
5 – شرایط پرداخت دستمزدهای بالاتر از مزد طبقه و پایه استحقاقی با توجه به ضرورتهای ناشی از بازار كار و مقتضیات كارگاه.
6 – پیش بینی مواردی كه منجر به تجدیدنظر و یا تغییر كلی طرح طبقه بندی مشاغل میشود.

د – جدول مزد: جدولی است كه در آن تعداد طبقات یا گروهها و تعداد پایه ها و مزد مربوط به هر یك از طبقات یا گروهها و پایه های مربوط تعیین شده است.

تبصره – كارفرمایان مكلفند در اجرای طرح طبقه بندی مشاغل كارگاه خود برای هر یك از شاغلین شرح وظیفه ای حاوی وظایف محوله بر اساس شغل مورد تصدی تهیه نمایند.

ماده 3 

كارفرمایان مشمول موظفند طرح طبقه بندی مشاغل كارگاههای خود را با اطلاع نماینده كارگران تهیه و جهت بررسی و اظهارنظر بوزارت كار و امور اجتماعی ارسال نمایند.

تبصره – منظور از نماینده كارگران در این آئین نامه عبارت است از نماینده سندیكای حائز اكثریت كارگران كارگاه و در صورت نبودن سندیكای حائز اكثریت، نماینده كارگران در شورای كارگاه و در غیر این دو صورت حداقل یكنفر از كارگران كارگاه كه لااقل 51 % از كارگران كارگاه كتباً وی را برای این مورد انتخاب نموده باشند.

ماده 4 

وزارت كار و امور اجتماعی طرحهای واصله را حداكثر ظرف یكماه در استان مركز و دو ماه در سایر نقاط كشور از تاریخ وصول از نظر كلی بررسی و نظر خود را اعلام مینماید.

ماده 5 

كارفرمایان مشمول مكلفند با توجه بنظرات وزارت كار و امور اجتماعی در مهلتی كه برای اصلاح و اجرا تعیین میشود طرح را اصلاح و پس از تأیید نماینده كارگران بموقع اجرا گذارند و نتیجه اجرا را همراه با لیست تطبیق وضع شاغلین با طرح طبقه بندی مشاغل بوزارت كار و امور اجتماعی ارسال نمایند. در صورتیكه كارفرمایان در مهلت تعیین شده نسبت به اصلاح و اجرای طرح اقدام ننمایند و یا طرح تهیه شده یا اصلاح شده مورد تأیید نماینده كارگران قرار نگیرد موضوع در كمیته ای منتخب از طرف شورایعالی كار مورد رسیدگی قرار میگیرد نظر كمیته مزبور قطعی و لازم الاجرا میباشد.

تبصره – كارگاههائی كه نوع كار آنان ایجاب مینماید كارگران در فصل یا زمان خاص و محدودی بكار اشتغال داشته باشند در صورتیكه در این دوره فعالیت تعداد كارگران آنها بحد نصاب برسد شورایعالی كار باستناد گزارش وزارت كار و امور اجتماعی در مورد شمول آنها تصمیم خواهد گرفت.

ماده 6 

در صورت بروز اختلاف در مورد نحوه اجرای طرح و همچنین مطالبات كارگران از نظر مابه التفاوت احتمالی ناشی از اجرای طرح موضوع در كمیته ای مركب از نماینده وزارت كار و امور اجتماعی نماینده كارگران و نماینده كارفرما و تهیه كننده طرح (بعنوان مشاور كارفرما) مورد رسیدگی قرار میگیرد.
در مورد نحوه اجرای طرح نظر كمیته فوق با اكثریت آراء قطعی است و در صورت عدم توافق نسبت به پرداخت مابه التفاوت احتمالی ناشی از اجرای طرح طبقه بندی مشاغل پرونده امر بانضمام نظرات اعضای كمیته به هیئت حل اختلاف ارجاع میگردد.

تبصره – كارفرمایان مجاز نیستند كارگری را از طبقه مربوط به طبقه پائین تنزل دهند و بهر صورت حقوق مكتسبه كارگران از هر لحاظ محفوظ است و نیز چنانچه در اجرای طبقه بندی مشاغل دستمزد كارگری از دستمزد تعیین شده در طبقه بندی بیشتر باشد كارفرما مكلف است دستمزد او را به مأخذ آخرین دستمزد دریافتی بپردازد.

ماده 7 

وزارت كار و امور اجتماعی بطور مستمر بر كار دفاتر مشاور فنی تأیید شده از طرف شورایعالی كار نظارت نموده و در صورتیكه تشخیص دهد بهر عنوان دفاتر مزبور صلاحیت خود را از دست داده اند با تأیید شورایعالی كار پروانه كار آنانرا لغو خواهد نمود.

ماده 8 

 وزارت كار و امور اجتماعی تهیه طرح طبقه بندی مشاغل كارگاههائی را كه كارفرمایان آنها در اولین مهلت تعیین شده از طرف شورایعالی كار اقدامی نكرده اند با شرایط زیر بدفاتر مشاور فنی واگذار مینماید:

– مشخصات كارگاه را از نظر تعداد كارگر – منطقه جغرافیائی و نوع فعالیت تهیه و جهت دریافت پیشنهادات در مورد مدت لازم برای انجام كار و همچنین استعلام هزینه مربوط بدفاتر مشاور فنی صلاحیتداری كه وزارت كار و امور اجتماعی تشخیص دهد ارسال میدارد.

– وزارت كار و امور اجتماعی پیشنهادات واصله را بررسی و مؤسسه مشاور فنی را كه مناسبترین پیشنهاد را داده باشد انتخاب و با ذكر مدت انجام كار و میزان هزینه مربوط به تهیه و اجرای طرح بكارفرما معرفی مینماید.

ماده 9 

 كارفرمایان موظفند حداكثر یكماه پس از معرفی دفتر مشاور فنی بر اساس مدت و هزینه تعیین شده با مؤسسه معرفی شده قرارداد مربوط به تهیه و اجرای طرح طبقه بندی مشاغل كارگاههای خود را منعقد نمایند و در صورت خودداری كارفرمایان به عقد قرارداد با مؤسسه معرفی شده طبق تبصره 4 ماده واحده عمل خواهد شد.

ماده 10 

 كارفرمایان موضوع ماده 8 این آئیننامه مكلفند آمار و اطلاعات لازم برای تهیه و اجرای طرح طبقه بندی مشاغل كارگاه خود را در اختیار دفتر مشاور فنی كه وزارت كار و امور اجتماعی معرفی نموده است قرار دهند

ماده 11 

 وزارت كار و امور اجتماعی كلاسهای آموزشی بمنظور آشنائی كارگران و كارفرمایان با اصول طبقه بندی مشاغل دایر خواهد نمود.

آئیننامه فوق مشتمل بر 11 ماده و 7 تبصره در جلسه روز یكشنبه 7 /7 /1353، بتصویب شورایعالی كار رسید.