دستورالعمل فعالیت بازارهای خارج از بورس(مصوب ۱۲ /۶ /۱۳۸۶ شورای‌عالی بورس)
ماده ۱
تعاریف و اصطلاحات به کار رفته در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران با همان مفاهیم در این دستورالعمل به کار برده می‌شوند. سایر اصطلاحات و واژه‌هایی که در این دستورالعمل به کار رفته است، دارای معانی زیر هستند:
قانون: قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی.
مقررات: اعم است از مصوبات هیأت وزیران، شورا، سازمان و نیز مصوبات سایر مراجع قانونی در حدود اختیارات تفویض شده به آنان تحت هر عنوان (از قبیل آیین‌نامه، دستورالعمل، رویه اجرایی و بخشنامه) درخصوص بازار اوراق بهادار و فعالان آن که جهت اجرا ابلاغ شده باشد.
متقاضی: شخص حقوقی است که خواهان دریافت مجوز تأسیس و فعالیت بازار خارج از بورس است.
بازار خارج از بورس: بازاری است در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیرالکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن بر پایه مذاکره صورت می‌گیرد. بازار خارج از بورس در قالب شرکت سهامی تأسیس و اداره و از این پس به اختصار “شرکت” نامیده می‌شود.
مجوز تأسیس: مجوز شورای‌عالی بورس درخصوص تأسیس شرکت و موافقت با ثبت شرکت مزبور در مرجع ثبت شرکت‌ها.
مجوز فعالیت: اعطای مجوز از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار برای شروع فعالیت شرکت جدیدالتأسیس.
مشارکت‌کننده: شخصی حقوقی است که توسط”شرکت” پذیرش می‌شود و اجازه دسترسی به “سامانه معاملاتی” “شرکت” و انجام معاملات به وی اعطاء می‌شود. از قبیل کارگزاران و کارگزار /معامله‌گران و بازارگردانان.
تسویه و پایاپای: مرحله پس از انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل می‌شود.
سفارش: درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است که توسط “سرمایه‌گذار” به کارگزار ارایه می‌شود.
مظنه‌گذاری: ارایه قیمت از طرف “مشارکت‌کننده” که در “سامانه معاملاتی” ثبت می‌شود.
مظنه خرید /فروش: قیمتی است که از سوی “مشارکت‌کننده” برای خرید /فروش اوراق بهادار اعلان می‌شود.
سامانه معاملاتی: نرم‌افزار تسهیل‌کننده معاملات که اقداماتی از قبیل ثبت “مظنه‌های خرید /فروش”، سفارش و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام می‌شود.
سرمایه‌گذار: شخصی حقیقی یا حقوقی است که متقاضی خرید یا فروش اوراق بهادار است.
ماده ۲
موضوع فعالیت “شرکت” شامل موارد زیر است:
۱–سازمان‌دهی و اداره شرکت به منظور انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته شده.
۲–پذیرش اوراق بهادار.
۳–پذیرش مشارکت‌کنندگان.
۴–فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی عادلانه “مشارکت‌کنندگان” به منظور انجام معاملات اوراق بهادار.
۵–همکاری و هماهنگی با سایر نهادهای مالی که بخشی از وظایف مربوط به دادوستد اوراق بهادار یا انتشار و پردازش اطلاعات را به عهده دارند.
۶–نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار.
۷–تهیه، جمع‌آوری، پردازش و انتشار اطلاعات مربوط به “سفارش”ها، “مظنه‌گذاری”ها و معاملات اوراق بهادار.
۸–نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته‌شده.
۹–اجرای سایر امور مرتبط با موضوع فعالیت شرکت مطابق قانون و مقررات.
ماده ۳
صلاحیت حرفه‌ای اشخاص حقیقی یا نمایندگان اشخاص حقوقی هیأت مدیره و همچنین مدیر عامل “شرکت” باید قبل از قبول سمت به تایید “سازمان” برسد.
ماده ۴
حداقل سرمایه نقدی مورد نیاز برای دریافت مجوز تأسیس ۵۰ میلیارد ریال است.
ماده ۵
“متقاضی” باید تقاضای خود را به صورت کتبی و همراه با مدارک ذیل برای “سازمان” ارسال کند تا سازمان پس از تأیید مدارک، مراتب را جهت صدور مجوز به شورا اعلام نماید:
۱–فرم تکمیل‌شده تقاضا حداقل حاوی:
نام پیشنهادی شرکت، نوع شخصیت حقوقی مورد نظر موسسین برای تاسیس شرکت، هویت کامل، اقامتگاه، سوابق موسسین و نماینده آنها، درصد مشارکت موسسین در تامین سرمایه شرکت، مشخصات اعضای هیأت مدیره پیشنهادی.
۲–طرح تجاری شرکت در قالب فرم‌های تهیه شده توسط سازمان؛
۳–اساسنامه پیشنهادی “شرکت” بر اساس اساسنامه نمونه که توسط “سازمان” ارایه می‌گردد.
۴–طرح عملیاتی بازار مطابق فرم‌های سازمان حداقل شامل:
رویه‌های اجرایی معاملات، نحوه پذیرش و فعالیت “مشارکت‌کنندگان”، رویه‌های پذیرش اوراق بهادار، مشخصات “سامانه معاملاتی”، رویه‌های نظارتی، مشخصات محل فعالیت، و امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری.
تبصره– هرگونه اصلاح و تغییر در اساسنامه باید با تأیید سازمان صورت گیرد.
ماده ۶
سازمان موظف است ظرف مدت ۳۰ روز پس از تکمیل مدارک مندرج در ماده ۵ این دستورالعمل، نسبت به تصویب اساسنامه و ارایه درخواست صدور “مجوز تأسیس” به “شورا” اقدام یا نسبت به عدم پذیرش درخواست اتخاذ تصمیم نماید. در صورت عدم پذیرش درخواست از سوی سازمان، متقاضی می‌تواند حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز درخواست تجدید نظر خود را به “شورا” ارایه نماید.
ماده ۷
پس از تشکیل مجمع عمومی مؤسس شرکت، مؤسسان باید مدارک لازم را به سازمان ارایه نمایند تا در صورت احراز شرایط زیر، مجوز فعالیت شرکت صادر گردد.
الف) شرایط تعیین‌شده توسط شورا رعایت شده باشند؛
ب) اساسنامه شرکت مطابق آنچه مورد تأیید سازمان است به تصویب مجمع عمومی مؤسس رسیده باشد؛
ج) تأییدیه سازمان مبنی بر رعایت ماده ۳ این دستورالعمل؛
د) سرمایه تأدیه شده شرکت در خصوص حداقل سرمایهی شرکت رعایت شده باشد؛
هـ ) اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل شرکت به سازمان ارائه شده باشد.
ماده ۸
تملک بیش از ۱۰ درصد از سهام شرکت توسط یک شخص حقیقی یا حقوقی (به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم) پس از تأسیس باید به تأیید سازمان برسد.
ماده ۹
“متقاضی” مکلف است حداکثر ۹ ماه پس از دریافت “مجوز تأسیس“، فعالیت خود را آغاز نماید. در غیر این صورت، مجوز وی از درجه اعتبار ساقط است.
ماده ۱۰
در صورتی‌که گزارش بازرسان سازمان چه در مراجعه حضوری و چه با بررسی سوابق و مطالعه فعالیت‌های شرکت حاکی از تخلف یا وجود زمینه بروز تخلف باشد، سازمان اقدامات نظارتی زیر را به تناسب تخلف ارتکابی به مورد اجرا می‌گذارد:
–ابلاغ موارد تخلف، انجام بازرسی موردی، مذاکره با مسئولان شرکت، اخذ توضیحات لازم و اجرای فوری اقدامات اصلاحی برای رفع موارد تخلف؛
–الزام مدیران شرکت به رفع تخلفات انجام شده و بازگشت به شرایط عادی؛
–اعمال برخی محدودیت‌ها در زمینه‌های مختلف فعالیت شرکت؛
–تذکر کتبی به مدیران شرکت حاوی ذکر تخلفات احرازی و دستور رفع موارد تخلف ظرف مدت معین؛
–درخواست از سهامداران برای برکناری و تعویض مدیران؛
–تعلیق تمام یابخشی ازفعالیت‌های شرکت یا لغو مجوز فعالیت؛
–پیشنهاد تعلیق یا لغو مجوز شرکت به شورا.
تبصره ۱– در صورت لغو مجوز شرکت توسط شورا، شرکت باید تمامی فعالیت‌های خود را ظرف مهلتی که شورا تعیین می‌کند در زمینه بازار خارج از بورس متوقف نماید.
تبصره ۲– رفع تعلیق درصورت رفع موارد تخلفاتی با تأیید سازمان و پس از تصویب شورا امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره ۳– “شرکت” پیش از ایفاء کلیه تعهدات خود نمی‌تواند بدون کسب موافقت “سازمان” فعالیت خود را متوقف نماید. در غیراین‌صورت، هیأت مدیره “سازمان” طبق مقررات به تخلفات “شرکت” و مدیران آن رسیدگی می‌نماید.
ماده ۱۱
این دستورالعمل در اجرای بند ۵ ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ در ۱۱ ماده و ۴ تبصره در تاریخ ۱۲ /۶ /۱۳۸۶ به تصویب شورای‌عالی بورس رسید.
