آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران و لواحق آن مصوب ۱۳۸۵ شورای عالی بورس
ماده ۱
تعاریف
۱ – منظور از “سازمان،” در این آیین‌نامه، سازمان بورس واوراق بهادارومنظور از “بورس”شرکت بورس اوراق بهادارتهران سهامی عام است.
۲ – “معاملات،” خرید یا فروش اوراق بهاداری است که در بورس پذیرفته شده است.هرمعامله درصورتی قطعیت می یابد که به تایید “بورس” برسد.
۳ – “تابلوی بورس” تابلویی است که برای ارائه اطلاعات طبقه بندی شده اوراق بهادار به کار می رود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق مشارکت دولتی و تابلوی اوراق مشارکت شرکت ها.
۴ – “عرضه،” عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق بهادار از طرف کارگزار فروشنده.
۵ – “تقاضا،” عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید اوراق بهادار از طرف کارگزار خریدار.
۶ – “مشتری،” شخصی است که متقاضی خرید (یا فروش) اوراق بهادار است. “مشتری” می تواند نماینده قانونی خریدار یا فروشنده باشد.
۷ – “سفارش،” درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است که توسط “مشتری” به کارگزار ارائه می شود.
۸ – “قیمت پیشنهادی،” نرخی است که برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانه معاملات می شود.
۹ – “قیمت باز،” نرخی است که اختیار تعیین آن از طرف “مشتری” به کارگزار واگذار می شود.
۱۰ – “قیمت محدود،” نرخی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف “مشتری” به کارگزار اعلام می شود.
۱۱ – “قیمت معین،” نرخ ثابتی است که توسط “مشتری” برای انجام معامله به کارگزار اعلام می شود.
۱۲ – “واحد پایه معاملاتی متعارف،” حداقل میزان اوراق بهادار در هر معامله است که توسط “بورس”تعیین می شود.
۱۳ – “واحد پایه معاملاتی نامتعارف،” میزان اوراق بهاداری که از واحد پایه معاملاتی متعارف کمتر است.
۱۴ – “قیمت آغازین،” قیمتی است که در شروع جلسه رسمی معاملاتی برای هر ورقه بهادار در تابلو بورس اعلام می شود.
۱۵ – “قیمت پایانی،” قیمت هر ورقه بهادار در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی بورس است که محاسبه و توسط “بورس” اعلام می شود.
۱۶ – “حجم مبنا،” تعداد اوراق بهادار از یک نوع است که هر روز باید مورد دادوستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز، در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد.
۱۷ – “سهم شناور آزاد” هر شرکت، بخشی از سهام آن شرکت است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن سهام می باشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
۱۸ – “دامنه نوسان قیمت،” پایین ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسه رسمی معاملاتی بورس، قیمت می تواند نوسان داشته باشد.
۱۹ – “بستن نماد،” توقف معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار طی دوره معین طبق دستورالعمل مربوطه می باشد.
۲۰ – “محدودیت حجمی،” حداکثر تعداد اوراق بهاداری است که در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش در سامانه معاملات وارد می شود. این رقم مضرب صحیحی از “واحد پایه معاملاتی متعارف” است.
۲۱ – “سپرده گذاری،” عملیاتی است که طی آن اوراق بهاداری که در سامانه معاملات به ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا می کند.
۲۲ – “تسویه و پایاپای،” مرحله پایانی انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل می شود.
۲۳ – “نماد معاملاتی،” شناسه ای است که برای هریک از اوراق بهادار به صورت منحصر به فرد در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه می تواند به صورت حروف، عدد و یا ترکیبی از هر دو باشد.
۲۴ – “کد معاملاتی،” شناسه “مشتری” جهت انجام معامله اوراق بهادار در سامانه معاملات است. این شناسه به صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می باشد.
۲۵ – “کد معاملاتی گروهی،” شناسه ای است که برای ورود سفارش های خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانه معاملات تعریف شده است. این شناسه به صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو می باشد.
۲۶ – “سامانه معاملاتی،” سیستم رایانه ای است که دریافت سفارش های خرید و فروش، تطبیق سفارش ها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام می شود.
۲۷ – “ایستگاه معاملاتی،” پایانه معاملاتی کارگزار است که با سامانه معاملاتی بورس در ارتباط می باشد. هر “ایستگاه معاملاتی” با کدی مشخص می شود که به آن “کد ایستگاه معاملاتی” گویند. ایستگاه های معاملاتی هر کارگزار با کدهای جداگانه تعریف می شود.
۲۸ – “معامله بلوک،” معاملاتی است که در آن قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی شود.
۲۹ – “معامله ترجیحی،” انتقال سهام شرکت های دولتی به کارکنان واحدها به منظور اجرای برنامه های خصوصی سازی است که به نرخ معینی انجام می شود.
۳۰ – “معاملات اشخاص خارجی،” خریدوفروش اوراق بهادار اشخاص خارجی است که حسب مورد، پس از اخذ مجوز از مراجع ذی ربط، اقدام به معامله اوراق بهادار می کنند.
۳۱ – “معاملات دوطرفه،” معاملاتی است که کارگزار هم زمان نقش کارگزار خریدار و فروشنده را برعهده دارد.
۳۲ – “معاملات خوشه ای،” خرید یا فروش مجموعه ای از اوراق بهادار است که به طور یک جا معامله می شود.
۳۳ – “معاملات چرخشی،” معاملاتی است که با تکمیل چرخه آن ظرف یک جلسه معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله تغییری نمی کند.
۳۴ – “معاملات مشروط،” معاملاتی است که برای انجام و یا نحوه تسویه آن، شرایطی برابر مقررات “بورس”تعیین شده باشد.
۳۵ – “معاملات با اقربا،” خریدوفروش اوراق بهادار با همسر و اقربای درجه یک (طبقه اول نسبی طبق تعریف قانون مدنی) است.
۳۶ – “معاملات اعتباری،” معاملاتی است که درصدی از ثمن معامله از طریق بانک و یا مؤسسه مالی یا اعتباری تأمین مالی شده باشد.
۳۷ – “معاملات تجدید ساختار،” انتقال اوراق بهادار از طرف شرکت مادر به شرکت های تابعه با هدف تجدید ساختار است.
۳۸ – “معاملات عمده،” معاملاتی است که تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت، یا حجم معاملات آن طی دوره معین، و یا حجم معاملات کل بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.
۳۹ – “خرید گروهی،” خرید اوراق بهادار توسط کارگزار با کد معین، و تخصیص آن به مشتریان است.
۴۰ – “فروش گروهی،” فروش اوراق بهادار تجمیع شده تعدادی از مشتریان با کد معین کارگزار می باشد.
۴۱ – “انتقال قهری،” انتقال اوراق بهاداری است که با فوت دارنده آن به وراث قانونی وی صورت می گیرد.
۴۲ – “انتقال قانونی،” انتقال اوراق بهاداری است که به موجب قوانین خاص و یا با حکم دادگاه صالحه به شخص دیگری صورت می گیرد.
۴۳ – “شاخص،” نماگری است که تغییرات قیمت یا بازده یک یا مجموعه ای از اوراق بهادار را طی دوره زمانی مشخص نشان می دهد.
۴۴ – “پذیرش مضاعف،” پذیرش اوراق بهاداری است که علاوه بر “بورس”در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد.
۴۵ – “بازارگردان،” کارگزار/ معامله گری است که با اخذ مجوز لازم با تعهدبه افزایش نقد شوندگی وتنظیم عرضه وتقاضای اوراق بهادارمعین وتحدید دامنه نوسان قیمت آن،به داد وستد آن اوراق می پردازد.
۴۶ – “عرضه اولیه،” منظور نخستین عرضه اوراق بهادار شرکت، پس از پذیرش آن در بورس است.
۴۷ – “کارگزار معرف،” کارگزاری که در پذیرش اوراق بهادار نقش مشاور و کارشناس را برای عرضه اولیه برعهده داشته باشد.
۴۸ – “کارگزار متعهد پذیره نویسی،” کارگزاری است که در عرضه اولیه اوراق بهادار به بورس، هماهنگی برای تأمین مالی خرید بخشی از اوراق را که به فروش نمی رسد، به عمل آورده باشد.
۴۹ – “حراج،” سازوکاری برای دادوستد اوراق بهادار برپایه انطباق سفارش های خریدوفروش مشتریان با درنظرگرفتن اولویت قیمت و زمان است.
۵۰ – “جلسه رسمی معاملاتی،” ساعاتی پیوسته از یک نشست کاری است که معاملات اوراق بهادار در این ساعات انجام می پذیرد. “بورس” می تواند در یک شبانه روز بیش از یک نشست رسمی معاملاتی داشته باشد.
تبصره تعاریف و اصطلاحات دیگری که برحسب ضرورت‌های کار با سامانه کامپیوترو یا پیاده سازی نرم افزارهای جدیدمورد نیاز باشد،توسط هیئت مدیره“بورس” تعیین واعلام می شود.
ماده ۲
ساعت و روزهای انجام معامله انواع اوراق بهادار در بورس، به استثنای روزهای تعطیل رسمی توسط هیئت مدیره”بورس” تعیین و اعلام می شود.
تبصره تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله حداقل ۱۵ روز قبل از انجام بایستی به اطلاع عموم برسد.
ماده ۳
معاملات بورس، مگر در مواردی که در این آیین نامه آمده است، به طریقه حراج انجام می شود. کارگزاران پیشنهادهای خریدوفروش خود را با توجه به سفارش های خریداران و فروشندگان، تعداد اوراق بهادار و قیمت آن ها را در سامانه معاملاتی وارد خواهند نمود.
ماده ۴
معاملات بورس با رعایت اولویت قیمت و زمان ورود سفارش به سامانه معاملاتی انجام می شود. جزییات نحوه انجام معاملات در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد.
ماده ۵
حدود و شیوه عملیات کارگزاران در خریدوفروش اوراق بهادار تابع “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد بود.
ماده ۶
هیئت مدیره “بورس” می تواند در مواردی که نوسان غیرعادی در قیمت پیشنهادی یا معاملاتی اوراق بهادار در هر جلسه مشاهده کند، از انجام معامله جلوگری نماید. چگونگی انجام کار در دستورالعمل “توقف معاملات” خواهد آمد. هیئت مدیره بورس می تواند اختیارات موضوع این ماده را به مدیرعامل تفویض نماید.
تبصره در صورتی که کارگزار خریدار یا فروشنده نسبت به تصمیم جلوگیری از انجام معامله براساس این ماده معترض باشد، باید اعتراض خود را با ذکر دلایل، برای رسیدگی و تعیین تکلیف، به “سازمان” تسلیم نماید. رسیدگی به این اعتراض ظرف ۴۸ساعت، به عمل می آید.
ماده ۷
شرایط و چگونگی عرضه اولیه اوراق بهادار تابع دستورالعمل “عرضه اولیه اوراق بهادار” خواهد بود.
ماده ۸
انواع معاملات اوراق بهادار، شرایط معامله، میزان اطلاعاتی که در زمان معامله می باید انتشار یابد، مراحل انجام سفارش خریدوفروش، و سایر شرایط انجام معامله در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد. تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار و شرایط تسویه خارج از اتاق پایاپای، بر طبق “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” انجام خواهد شد.
ماده ۹
معاملات بورس باید در شرایط رقابتی و همواره به صورت حراج انجام شود. در صورتی که انجام معامله ای به صورت حراج ممکن نباشد، این معاملات با مصوبه شورای بورس خارج از جلسه رسمی معاملات قابل انجام است.
ماده ۱۰
در مواردی که کارگزاری برای اوراق بهادار خاصی به عنوان “کارگزار معرف” یا “کارگزار متعهد پذیره نویسی،” عمل کند، برطبق دستورالعمل “عرضه اولیه اوراق بهادار” حق تقدمی برای وی در نظر گرفته می شود.
ماده ۱۱
وجوه مربوط به سهام معامله شده در بورس همراه با وکالتنامه فروش سهام و اصل سهام باید حداکثر تا ۷۲ساعت از تاریخ معامله بین کارگزاران خریدار و فروشنده ردوبدل گردد. کارگزار فروشنده، موظف است تشریفات مربوط به انتقال سهام معامله شده را ظرف ۷۲ ساعت (سه جلسه معاملاتی) از تاریخ معامله انجام داده و سهام را تحویل خریدار نماید. در صورتی که علل یا توافقی دیگر در مورد تحویل بعد از مهلتهای تعیین شده، وجود داشته باشد، مراتب باید حداکثر تا پایان نشست رسمی معاملاتی مربوط کتباً به اطلاع مدیرعامل “بورس” برسد. در هر صورت، معامله انجام شده، قطعی به شمار می رود. ساعات تسویه و یا مدت زمان مربوط به انتقال سهام، براساس “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه و پایاپای” انجام خواهد شد.
ماده ۱۱ مکرر (۱)
کلیه معاملات عمده ای که فروشنده برای انجام معامله با شرایط اعلام آمادگی نماید، صرفاً با موافقت مدیرعامل انجام می شود. بورس تسهیلات لازم را با رعایت موارد زیر توسط کارگزاران برای انتقال سهام فراهم می آورد:
۱ – کارگزار فروشنده مکلف است شرایط فروشنده را منطبق با مقررات بورس و براساس دستورالعمل معاملات عمده دریافت و بورس اعلام نماید.
۲ – کارگزار فروشنده، پس از احراز تحقق شرایط معامله بین خریدار و فروشنده، مکلف است سند تسویه خارج از پایاپای حصه غیرنقدی را به بورس تسلیم نماید. مهلت قطعی شدن معامله حداکثر ۹ روز کاری بعد خواهد بود.
۳ – کارگزار خریدار می تواند وجه نقد یا تضمین های دیگر را برای واریز و تأدیه حصه نقدی معامله و یا خسارتهای ناشی از انصراف خریدار از ایفای تعهدات خود، از وی دریافت کند.
۴ – کارگزار خریدار مکلف است حداکثر تا ۹ روز کاری پس از روز عرضه نسبت به تسویه حصه نقدی معامله از طریق پایاپای بورس اقدام نماید.
۵ – در صورتی که کارگزار فروشنده زمانی را طولانی تر از مدت مقرر در بند ۴ برای تأدیه حصه نقدی معامله تعیین کند، از نظر این آئین نامه حصه مزبور نیز غیرنقدی تلقی خواهد شد.
۶ – چنانچه کارگزاران فروشنده و خریدار حسب مورد و ظرف مهلت مقرر از امضاء و تسلیم سند خارج از پایاپای و تسویه حصه نقدی معامله خودداری نمایند، از نظر بورس معامله قعطی نمی باشد. در این صورت پرونده به هیئت مدیره بورس ارجاع و براساس مقررات رسیدگی به تخلفات کارگزاران اقدام خواهد شد.
ماده ۱۱ مکرر (۲)
کارگزار خریدار برای توزیع گسترده اوراق بهادار با موافقت مدیرعامل می تواند از مهلت حداکثر۳۰ روز کاری برای تخصیص و ارائه فهرست نهایی خریداران استفاده نماید.
درصورت عرضه سهام جهت انجام معامله عمده از سوی سازمان خصوصی سازی افزایش مهلت تسویه حصه نقدی وارائه سند تسویه خارج از پایاپای از ۹ روز به ۳۰ روزبه درخواست آن سازمان وموافقت وزیرمحترم اموراقتصادی و دارایی به عنوان رئیس شورای عالی بورس و اوراق بهادار امکان پذیر می باشد۱.
خاتمه مهلت ۹ روز مقرر در بند ۲ ماده ۱۱ مکرر (۱) آیین نامه معاملات پس از سپری شدن ۹ روز کاری پس از روز انجام معامله، آخرین ساعت کاری روز نهم خواهد بود. ساعت کاری در ایام ماه مبارک رمضان از ساعت ۸ صبح تا ۳ بعدازظهر و سایر ایام از ساعت ۸ صبح تا ۴ بعدازظهر می باشد۲.
ماده ۱۲
وجوه مربوط به معاملههای اوراق مشارکت باید حداکثر ظرف ۲۴ساعت از تاریخ معامله، واریز شود. در صورتی که وجوه اوراق مشارکت پس از ۲۴ساعت پرداخت نشود، کارگزار فروشنده می تواند درخواست ابطال معامله یا اخذ جریمه هر روزی که وجه دیرتر پرداخته می شود، اقدام نماید. در هر صورت، کارگزار خریدار نمی تواند تقاضای ابطال معامله انجام شده را نماید و موظف به پرداخت خسارت به کارگزار فروشنده، است. جزییات پایاپای و تسویه اوراق مشارکت براساس مفاد “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” خواهد بود.
ماده ۱۳
نحوه تکمیل اسناد مربوط به معاملات و تحویل آن ها به “بورس” و نیز نحوه تسویه وجه طبق دو دستورالعمل “نحوه انجام معاملات” و “سپرده گذاری، تسویه و پایاپای” انجام می شود.
ماده ۱۴
دستورهای خرید یا فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی و دولت بدون توجه به محدودیت های مقرر در آیین نامه ها و دستورالعمل های بورس در “بورس” قابل معامله خواهد بود.
ماده ۱۵
انجام معاملات قهری، قانونی، اشخاص خارجی، گروهی، خوشه ای، مشروط، با اقربا، اعتباری، تجدید ساختار و ترجیحی طبق دستورالعمل های “نحوه انجام معاملات” و “سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” انجام خواهد شد.
ماده ۱۶
کارگزاران موظف اند از انجام معاملات چرخشی اجتناب کنند، و در صورتی که سهواً این نوع معاملات را انجام داده، و بعداً به ماهیت معامله پی بردند، مراتب را بلافاصله به مدیرعامل “بورس” اطلاع دهند. جزییات مربوطه در “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد آمد.
ماده ۱۷
در مواقعی که اعلام خرید کارگزاران یا قطعیت معامله مورد تردید باشد، رأی مدیرعامل “بورس” یا نماینده وی قطعی و لازم الاتباع می باشد.
ماده ۱۸
معاملات عمده براساس “دستورالعمل معاملات عمده” انجام می شود.
ماده ۱۹
نحوه و چگونگی وثیقه گذاری اوراق بهادار بر طبق “دستورالعمل توثیق اوراق بهادار” انجام می شود.
ماده ۲۰
“بورس” موظف به رعایت قوانین پولی وبانکی، مصوبات بانک مرکزی و شورای پول واعتبار در مورد “معاملات اعتباری” و ابلاغ این مصوبات و مصوبات “شورا”، “سازمان ” و هیئت مدیره بورس به کارگزاران است.
ماده ۲۱
پذیرش اشتباهات سهوی کارگزاران درمورد معاملات تاحدی مجاز است که در دستورالعمل “توقف معاملات” تعیین شده است.
ماده ۲۲
کارگزاران موظف اند ضمن رعایت سفارش مشتریان از فرم هایی برای پذیرش سفارش های خریدوفروش مشتریان استفاده کنند که از طرف “بورس” طراحی شده است.
سفارشی که به صورت غیرحضوری از طریق تلفن، فاکس، و یا به شکل الکترونیک به کارگزار داده می شود، باید به نحوی انجام شود که در دستورالعمل “نحوه انجام معاملات” تصریح شده است.
ماده ۲۳
نحوه ادامه معاملات ناتمام اوراق بهادار در نشست معاملاتی بعدی، بر طبق “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” انجام می شود.
ماده ۲۴
بازکردن و بستن نمادهای معاملاتی و صدور مجوز توقف نماد براساس “دستورالعمل توقف نمادها” انجام خواهد شد.
ماده ۲۵
“بورس” موظف است اطلاعات لازم از جمله قیمت آغازین و پایانی، شاخص و میزان سهم شناور آزاد را برای تحلیل بازار و انجام معاملات عادلانه و مبتنی بر عرضه وتقاضا به نحو مقتضی در اختیار بازار قرار دهد.
ماده ۲۶
نحوه انجام معاملات اوراق بهادار مختلف از جمله سهام، حق تقدم سهام، اوراق مشارکت، سبد سهام، و هر نوع اوراق بهاداری که در بورس پذیرش می شوند، براساس “دستورالعمل نحوه انجام معاملات” خواهد بود.
ماده ۲۷
میزان کارمزد دریافتی کارگزاران از هر طرف معامله به شرح زیر محاسبه می گردد:
در معاملات سهام هر یک از طرفین معامله کارمزدی از قرار ۴ در هزار مبلغ معامله به کارگزاری که معامله را از طرف آنها انجام داده پرداخت خواهد کرد. در معاملات اوراق مشارکت هر یک از طرفین کارمزدی از قرار ۷۵/۰در هزار مبلغ معامله به کارگزار مربوط پرداخت خواهد کرد.
تبصره حداقل کارمزد معاملات ۱۵.۰۰۰ ریال است. حداکثر کارمزد کارگزاران در یک معامله ۱۰۰میلیون ریال است. در معاملات اوراق مشارکت حداقل مبلغ کارمزد کارگزاران ۲۰۰۰۰ ریال و حداکثر آن ۳۰ میلیون ریال است۳.
ماده ۲۸
به منظور انجام پروژههای گسترش بورس به میزان ۳/۰ درصد از ارزش معامله سهام که ۱۵/۰ درصد آن را خریدار و ۱۵/۰ درصد آن را فروشنده پرداخت می کند، توسط سازمان وصول و مستقیماً به حساب بانکی خاصی به نام سازمان کارگزاران بورس واریز می شود. این وجوه منحصراً با تصویب شورای بورس به مصرف طرحها و پروژههای توسعه بورس خواهد رسید. هرگونه دخل وتصرف در موجودی حساب بانکی مذکور توسط سازمان، بدون تصویب شورای بورس ممنوع می باشد. درصد یادشده از معاملات اوراق مشارکت دریافت نخواهد شد. درمورد سایر ابزارهای موردمعامله در بورس، درهر مورد موضوع در آیین نامه اوراق بهادار یادشده خواهد آمد.
تبصره حداکثر کارمزد موضوع این ماده در هر معامله ۵۰۰ میلیون ریال می باشد که از هریک از طرفین معامله دریافت می شود.
ماده ۲۹
کارگزاران مکلف اند دفاتر سفارش های دریافتی خود را مطابق دستورالعمل های مربوطه ثبت و از فرمهایی که سازمان مقرر می دارد استفاده کنند. مسؤولیت حفظ فرم های سفارش مکتوب و الکترونیک و اطمینان از صحت سفارش های انجام شده با کارگزاران است.
ماده ۳۰
کارگزاران مکلف اند تمام وجوهی را که از مشتریان خود برای انجام معامله دریافت می دارند، در پایان هر روز در حساب جاری مخصوصی که نزد یکی از بانک ها و تحت عنوان “حساب جاری معاملاتی کارگزاری” به نام خود باز می کنند، منظور نمایند. در برگه مخصوصی که سازمان برای منظورنمودن وجه تهیه می کند، باید ذکر شود که وجوه مزبور بابت فروش یا خرید چه تعداد سهام یا اوراق مشارکت متعلق به فروشنده یا خریدار (با ذکر نام و مشخصات فروشنده یا خریدار) می باشد. کارگزاران مجاز نیستند به هیچ وجه وجوه مشتری را برای مدتی خارج از زمان تعیین شده در دستورالعمل نزد خود نگاه دارند، و یا هرگز از محل وجوه آن ها، برای سایر مشتریان و یا کارگزاری خود، معامله ای انجام دهند. جزییات امر در آیین نامه “نحوه نگهداری وجوه مشتریان” خواهد آمد.
ماده ۳۱
کارگزاران و نمایندگان آن ها که در امور مربوط به خریدوفروش سهام فعالیت دارند میتوانند تا میزان نصاب های مندرج در زیر برای خود و افراد تحت تکفل خود، سهام به قیمت تابلو خریداری نمایند:
الف ) اعضای حقیقی و نمایندگان اشخاص حقوقی عضو هیئت مدیره و مدیرعامل و کارکنان شرکت های کارگزاری جمعاً تا سقف ۲۵۰ میلیون ریال (به قیمت خرید).
ب ) شرکت های کارگزاری تا سقف صددرصد سرمایه ثبت و پرداخت شده و یا هفتاد درصد ارزش ویژه حقوق صاحبان سهام شرکت کارگزاری هرکدام که کمتر باشد.
تبصره کارگزاران عبارت اند از مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شرکتهای کارگزاری و نمایندگان کارگزاران عبارت اند از دارندگان گواهی های حرفه ای که در بورس فعالیت می کنند.
ماده ۳۲
درمورد انتقال سهام به مدیران و کارکنان واحدها، انتقال براساس مصوبه ” انتقال سهام به کارکنان شرکت های پذیرفته شده در بورس” انجام خواهد شد.
ماده ۳۳
تسویه معاملات در خارج از اتاق پایاپای و سیستم تسویه بورس فقط محدود به مواردی است که در “دستورالعمل سپرده گذاری، تسویه، و پایاپای” می آید.
ماده ۳۴
کارگزاران موظف اند مفاد این آیین‌نامه را رعایت و اجرا نمایند. درصورت عدم رعایت آن مشمول مقررات پیش بینی شده مربوطه خواهند شد.
ماده ۳۵. دستورالعمل های اجرایی این آیین نامه پس از تصویب هیئت مدیره “سازمان ” و ابلاغ آن معتبر و لازم الاجراست.
توضیح مواد۲۷ و۲۸ تا تصویب کارمزدهای جدید به قوت خود باقی خواهد بود.
الحاقی
(مصوبه ۳۰/۶/۸۳ شورای بورس)
با انجام برخی از معاملات در خارج از وقت قانونی به شرح ذیل موافقت می نماید:
۱ – سهامی که به موجب قرادادهای منعقده مابین ارگانهای دولتی (مانند سازمان صنایع ملی ایران) و اشخاص حقوقی و حقیقی که بنابر رای حکم تعیین شده توسط ریاست جمهوری یا هیئت وزیران و تنفیذ ریاست جمهوری می باید انتقال یابد، به قیمت توافق شده انجام شود.
۲ – سهامی که به موجب مقررات قانونی به منظور تأدیه دیون دولت به سازمان تامین اجتماعی، سازمان بازنشستگی و غیره منتقل می شود، به قیمت تعیین شده یا قیمت تابلوی بورس انتقال یابد.
۳ – سهامی که به سرمایه گذاری مربوط است که به تصویب سازمان سرمایه گذاری خارجی رسیده است و از طریق آن مصوبه سهامداران خارجی اجازه یافته اند به قیمت تعیین شده در مصوبه آن سازمان سهام را خریداری نمایند.
الحاقی مصوبه ۱/۵/۱۳۸۷)
ضوابط نقل و انتقال سهام خارج از ساعت معاملات
ماده ۱
سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بازنشستگی کشوری یا سایر اشخاص، نهادها و سازمانهای مشابه که سهامی را بابت طلب خود از دولت دریافت می کنند می توانند با رعایت مقررات بورس آن را به شرکت های تحت مالکیت و کنترل خود که حداقل ۹۵ درصد از سهام آنها را بصورت مستقیم یا غیرمستقیم در اختیار دارند، خارج از جلسه رسمی معاملات انتقال دهند.
ماده ۲
درخصوص معاملاتی که قبلاً انجام شده است، سازمان ها یا نهادهای مذکور حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ ابلاغ این مصوبه می توانند نسبت به انتقال فوق الذکر و با قیمت پایانی روزانه سهم در تاریخ انتقال، اقدام نمایند.
ماده ۳
درخصوص معاملاتی که پس از تاریخ این مصوبه انجام شود، انجام معامله انتقالی فوق الذکر حداکثر ۳۰ روز پس از انجام معامله انتقالی از دولت و با قیمت انتقال اولیه، امکان پذیر می باشد.
ماده ۴
این معاملات در نماد معاملاتی اصلی سهم با پرداخت کلیه هزینه ها و کارمزدهای معاملاتی مانند معاملات عادی انجام می شود.
ماده ۵
این ضوابط در ۵ ماده در مورخ ۱/۵/۱۳۸۷ به تصویب شورای عالی بورس رسید.
۱ – مصوبه ۲۴/۷/۸۵ شورای عالی بورس
۲ – مصوبه ۱۰/۷/۸۵ شورای عالی بورس
۳ – کارمزد معاملات اوراق مشارکت مصوب ۱/۵/۱۳۸۴ شورای بورس
