دستورالعمل صدور مجوز تاسیس و فعالیت کارگزاری در بورس ۱۳۸۶/۰۶/۳۱
به استناد بندهای ۲ و ۶ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه سال ۱۳۸۴ ، این دستورالعمل به منظور امتیازبندی و انتخاب متقاضیان فعالیت کارگزاری در بورس و همچنین تعیین شرایط شروع فعالیت کارگزاری در بورس تنظیم شده است.
ماده ۱
سازمان بورس و اوراق بهادار (سبا) تعداد مجوزهای قابل صدور برای تاسیس کارگزاری یا فعالیت را تعیین و طی اعلان فراخوان، از متقاضیان تاسیس شرکت کارگزاری یا دریافت مجوز فعالیت در بورس مورد نظر دعوت به عمل میآورد تا مدارک و اطلاعات خود را ارایه دهند. در فراخوان مذکور حدود خدمات قابل ارایه، بورس مورد نظر و سایر شرایط قید میگردد.
ماده ۲
متقاضیان فعالیت کارگزاری در بورس به دو گروه زیر قابل تقسیم هستند:
الف) اشخاصی که به عنوان موسس شرکت کارگزاری، تقاضای تاسیس کارگزاری و فعالیت کارگزاری در بورس مورد نظر را دارند.
ب) شرکتهای کارگزاری که قبلاً تاسیس شده ولی تا زمان اعلان فراخوان، مجوز فعالیت کارگزاری در بورس مورد نظر را دریافت ننمودهاند.
امتیازبندی متقاضیان گروه (الف ) براساس ماده ( ۴) و امتیازبندی متقاضیان گروه (ب) براساس ماده ( ۵) صورت میپذیرد. برای دریافت مجوز، متقاضی باید حداقل ۵۰ درصد از کل امتیازات مربوط به گروه خود را کسب نماید . فهرست این متقاضیان به عنوان متقاضیان واجد شرایط از بالاترین امتیاز مرتب میشود. اولویت بندی در صدور مجوز براساس امتیاز اکتسابی در هر گروه از متقاضیان واجد شرایط و به تعداد مجوز قابل صدور در هر گروه که مطابق ماده (۱) تعیین شده است، صورت میپذیرد.
ماده ۳
مهلتهای تاسیس کارگزاری، احراز شرایط شروع فعالیت و شروع عملی فعالیت به قرار زیر است:
الف) برای متقاضیان گروه (الف) مذکور در ماده (۲)، مهلت تاسیس و احراز شرایط شروع فعالیت و شروع عملی فعالیت براساس مجوز صادره ، حداکثر چهار ماه از تاریخ ابلاغ اولویت.
ب) برای متقاضیان گروه (ب) مذکور در ماده (۲)، مهلت احراز شرایط شروع فعالیت و شروع عملی فعالیت، حداکثر دو ماه از تاریخ ابلاغ مجوز فعالیت.
تبصره ۱: در صورتیکه متقاضی در مهلتهای مقرر در این ماده، حسب مورد نسبت به تاسیس شرکت و احراز شرایط و شروع فعالیت اقدام ننماید، مجوز صادره برای وی، خود به خود لغو میشود؛ مگر اینکه متقاضی دلایل کافی ارایه و هیات مدیره سبا با درنظر گرفتن مهلت دیگری، موافقت نماید.
تبصره ۲: ابلاغ اولویت به نماینده موسسین تحویل یا به آدرس وی ارسال میشود و مجوز فعالیت کارگزاری نیز به آخرین آدرس اعلامی متقاضی به سبا ارسال میگردد.
ماده ۴
امتیاز متقاضیان گروه (الف) مذکور در ماده (۲) برابر جمع امتیازات براساس عوامل زیر است:
الف) سرمایه: سرمایه نقدی هر یک میلیارد ریال یک امتیاز و حداکثر تا ۳۰ امتیاز مشروط به این که متقاضی حداقل ۲۰ امتیاز از این عامل کسب نماید.
ب) ویژگی موسس: امتیاز ویژگی موسس حاصل جمع امتیاز موسسین حقوقی و حقیقی است که هر یک به ترتیب زیر محاسبه میشود:
۱ – ب) موسس حقوقی: حداکثر امتیاز موسسین شرکت کارگزاری که شخصیت حقوقی دارند، مجموعا ۳۵ امتیاز خواهد بود . امتیاز هر یک از این موسسین براساس پیوست شماره (۱) این دستورالعمل محاسبه میشود.
۲ – ب) موسس حقیقی: حداکثر امتیاز موسسین شرکت کارگزاری که شخصیت حقیقی دارند، مجموعا ۳۵ امتیاز خواهد بود . امتیاز هر یک از این موسسین براساس پیوست شماره (۲) این دستورالعمل محاسبه میشود.
تبصره: سهامداران استراتژیک مجوز تاسیس در کارگزاریهایی که دریافت میکنند، نمیتوانند تا سه سال پس از تاسیس، سهام خود در کارگزاری را به دیگری واگذار نمایند. واگذاری سهام آنها در شرایط اضطراری منوط به موافقت سازمان است.
ماده ۵
امتیاز متقاضیان گروه (ب) مذکور در ماده (۲)، برابر جمع امتیازات براساس عوامل زیر است. این امتیازات براساس وضعیت کارگزاری قبل از فراخوان موضوع ماده (۱) محاسبه میشوند:
الف) سرمایه: به ازای هر دو میلیارد ریال سرمایه پرداخت شده شرکت کارگزاری متقاضی، یک امتیاز تا سقف ۱۰ امتیاز در نظر گرفته میشود. متقاضی باید حداقل ۵ امتیاز از این عامل کسب نماید.
ب) شعبه کارگزاری: در صورتیکه کارگزار در هر شهرستان (به غیر از تهران) به تشخیص سازمان، دفتری جهت دریافت سفارشهای مشتریان و ارایه سایر خدمات دایر کرده باشد و در آن شهرستان، ایستگاه معاملاتی برای اجرای سفارشهای مشتریان در اختیار داشته باشد، به ازای هر مورد یک شعبه برای وی محسوب میشود. برای کارگزار متقاضی، تا دو شعبه به ازای هر شعبه یک امتیاز و بیش از آن هر شعبه ۳ امتیاز ، و حداکثر تا سقف ۱۲ امتیاز در نظر گرفته میشود.
ج) تالار اختصاصی : به ازای هر تالار اختصاصی در تهران ، ۲ امتیاز و در شهرستانهای غیر از تهران، ۴ امتیاز و حداکثر تا سقف ۱۰ امتیاز در نظر گرفته میشود.
د) پرسنل: به ازای هر یک از پرسنل دارای گواهینامه بازار سرمایه، مشروط به اینکه حداقل ۴ ماه در شرکت کارگزاری مشغول فعالیت بوده و نام وی در فهرست بیمه کارکنان این شرکت درج شده باشد، ۲ امتیاز و حداکثر تا سقف ۱۴ امتیاز در نظر گرفته میشود.
ه) سیستمها: برای برقراری سیستمهای مناسب کنترل داخلی، حسابداری، کارگزاری، سایت الکترونیکی (به منظور ارایه اطلاعات و سایر خدمات به مشتریان) و غیره به تشخیص سبا، حداکثر ۲۰ امتیاز در نظر گرفته میشود.
و) مجوزهای اخذ شده: به ازای دریافت مجوزهای سبدگردانی و کارگزار معرف هر کدام یک امتیاز و به ازای تشکیل هر سبد اوراق بهادار مشترک به تشخیص سازمان و متناسب با میزان فعالیت ، حداکثر تا ۵ امتیاز در نظر گرفته میشود . به ازای انعقاد هر قرارداد معرف، ۳ امتیاز و به ازای انعقاد هر قرارداد سبدگردانی، ۲ امتیاز در نظر گرفته میشود . سقف امتیازات این عامل حداکثر ۱۴ امتیاز خواهد بود.
ز) ارزش معاملات: جمع ارزش معاملات غیر بلوک (کمتر از ۱۰۰ هزار سهم در هر معامله) کارگزاری متقاضی در شش ماهه منتهی به اعلان فراخوان ، نسبت به ارزش کل این نوع که از فرمول زیر محاسبه میشود، مقایسه میگردد و به ازای هر یک درصد بیشتر از عدد A، ۵/۱امتیاز تا سقف ۱۰ امتیاز در نظر گرفته ،میشود.
ح) تعداد مشتریان: تعداد مشتریان شرکت کارگزاری متقاضی که در شش ماهه منتهی به تاریخ فراخوان، حداقل یک معامله از طریق شرکت کارگزاری داشتهاند، محاسبه و بر تعداد کل مشتریان مذکور در سطح کل کارگزاریها تقسیم شده و به ازای هر یک درصد بیشتر از عدد (A) محاسبه شده در بند (ز)، ۲ امتیاز تا سقف ۱۰ امتیاز در نظر گرفته میشود.
ط) تخلفات: به ازای هر تخلف شرکت کارگزاری متقاضی که منجر به اخطار کتبی با درج در پرونده شده باشد، ۲ امتیاز منفی و برای تخلفی که منجر به محرومیت از انجام معاملات شده است ، ۴ امتیاز منفی در نظر گرفته شده و از مجموع امتیازات متقاضی کسر میشود.
ماده۶
صلاحیت حرفهای مدیرعامل و اعضای هیات مدیره متقاضیان گروه (ب) موضوع ماده (۲) باید ظرف مهلت تعیین شده به تایید سبا برسد، در غیر این صورت تقاضای آنها رد خواهد شد. همچنین صلاحیت حرفهای اعضای هیات مدیره و مدیرعا مل متقاضیان گروه (الف)، قبل از تاسیس شرکت کارگزاری باید مطابق دستورالعمل مربوطه به تایید سبا برسد و سرمایه تعهد شده به نام شرکت کارگزاری در شرف تاسیس نزد بانک واریز و گواهی مربوطه ارایه گردد. سرمایه مذکور منحصراً باید در اجرای موضوع فعالیت شرکت کارگزاری، صرف شود.
ماده ۷
متقاضیان گروه (الف) و (ب) موضوع ماده (۲) باید ظرف مهلتهای تعیین شده در ماده (۳) نسبت به فراهم آوردن امکانات، پرسنل و سیستمهای لازم مورد تایید سبا به شرح زیر اقدام نمایند تا مجوز فعالیت آنها در بورس مربوطه صادر گردد، در غیر اینصورت مجوز آنها خود به خود باطل خواهد شد.
الف) تهیه دفتر مرکزی شرکت کارگزاری به متراژ مناسب با کاربری اداری یا تجاری به نام شرکت کارگزاری یا در اجاره آن.
ب) ایجاد بخش پذیرش سفارشهای مشتریان و استخدام و آموزش حداقل یک کارشناس برای این بخش مطابق مقررات.
ج) ایجاد بخش معاملات و استخدام یک کارشناس به عنوان مسوول معاملات و یک کارشناس به عنوان معاملهگر و آموزش آنها مطابق مقررات مربوطه.
د) تشکیل امور مالی و استخدام مسوول امور مالی با تجربه لازم.
ه) تدوین رویههای دریافت و اجرای سفارشها و ثبت و نگهداری حسابها و تهیه
فرمهای لازم و تعیین حدود اختیارات و مسوولیت افراد در این زمینه.
و) خرید و پیاده سازی سیستمهای حسابداری و کارگزاری و سایر نرم افزارهای لازم و ارایه حداقل یک تراز مالی از وضعیت شرکت.
ز) تهیه تجهیزات اداری مناسب برای انجام عملیات شرکت.
ح) پذیرش در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و عضویت در بورس مربوطه.
تبصره ۱: در صورتیکه دفتر مرکزی کارگزاری در زمان شروع فعالیت در اجاره شرکت باشد، شرکت کارگزاری باید ظرف یک سال پس از تاسیس ، محل مناسب مطابق بند (الف) این ماده به عنوان دفتر مرکزی شرکت به نام شرکت کارگزاری خریداری نماید.
تبصره ۲: در صورتیکه در طول فعالیت شرکت کارگزاری هر یک از شرایط مذکور در این ماده نقض شود، هیات مدیره سبا میتواند ضمن تعلیق فعالیت کارگزاری، مهلتی حداکثر تا سه ماه برای احراز شرایط در نظر گیرد و در صورتیکه در این مهلت شرایط لازم احراز نشود، مجوز فعالیت کارگزاری را ملغی نماید.
ماده ۸
این دستورالعمل در یک مقدمه، هشت ماده و پنج تبصره در تاریخ ۱۳۸۶/۰۶/۳۱به تصویب هیات مدیره سبا رسید. از تاریخ تصویب این دستورالعمل، مواد ۲ و تبصره های ذیل آن، ۳، ۷، ۸، ۹ و تبصر ه ذیل آن، ۱۵ و ۱۶ و تبصره ذیل آن ۱۷، ۱۸، ۲۰، ۲۱، ۲۴ و ۲۵ آیین نامه اعطای مجوز و فعالیت کارگزار (در قالب شخصیت حقوقی) مصوب مورخ ۱۳۸۳/۰۹/۱۶شورای بورس ملغی میشود.
