دستورالعمل تائید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهادهای مالی ۱۳۹۰/۰۷/۱۱
در اجرای بند هـ ماده‌ی ۹۹ قانون برنامه‌ی پنج‌ساله‌ی پنجم جمهوری اسلامی ایران مصوب دی‌ماه ۱۳۸۹ و ماده ۲۹ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۱۳۸۴، این دستورالعمل به‌منظور تائید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهادهای مالی تنظیم و به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسیده است.
ماده ۱
اصطلاحات و واژه‌های تعریف‌شده در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۱۳۸۴، به همان معانی در این دستورالعمل به کار می‌روند. واژه‌های دیگری نیز به شرح زیر تعریف می‌شوند:
۱- قانون بازار اوراق بهادار:
منظور قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴مجلس شورای اسلامی است.
۲- قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید:
منظور قانون توسعه‌ی ابزارها و نهادهای مالی جدید به‌منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل‌وچهار قانون اساسی است که در آذرماه ۱۳۸۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
۳- سازمان:
منظور سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع ماده ۲ قانون بازار اوراق بهادار می‌باشد.
۴- مقررات:
کلیه آئین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخش‌نامه‌ها و مصوباتی است که توسط ارکان ذیصلاح بازار اوراق بهادار یا تشکل‌های خود انتظام در چارچوب صلاحیت آن‌ها، به تصویب رسیده و جهت اجرا ابلاغ‌شده است.
۵- کمیته:
منظور کمیته تائید صلاحیت‌ها است که مطابق ماده ۲ تشکیل می‌شود.
۶- متقاضی:
شخصی است که تقاضای تائید صلاحیت عضو پیشنهادی هیئت‌مدیره یا مدیرعامل پیشنهادی یک‌نهاد مالی را از سازمان می‌نماید و حسب مورد می‌تواند یکی از اشخاص زیر باشد:
الف) مؤسسین نهادهای مالی در مورد نهادهای مالی در حال تأسیس؛
ب) شخص حقوقی عضو هیئت‌مدیره نهاد مالی در مورد نماینده حقیقی خود؛
ج) هیئت‌مدیره نهاد مالی در خصوص مدیرعامل منتخب خود؛
د) شخص حقیقی درصورتی‌که خود، داوطلب عضویت در هیئت‌مدیره نهاد مالی باشد.
۷- داوطلب:
شخصی حقیقی است که جهت عضویت در هیئت‌مدیره یا قبول سمت مدیریت عاملی یک‌نهاد مالی اعلام آمادگی نموده است و توسط متقاضی برای انتصاب به این سمت‌ها به سازمان معرفی‌شده است.
ماده۲
به‌منظور بررسی مدارک و اطلاعات مربوط به داوطلب و تائید یا عدم‌تأیید صلاحیت حرفه‌ای داوطلب در چارچوب این دستورالعمل، کمیته‌ای به نام کمیته تائید صلاحیت‌ها متشکل از سه یا پنج عضو به انتخاب هیئت‌مدیره سازمان تشکیل می‌گردد. کمیته دارای یک رئیس از بین اعضای کمیته است و به‌تناسب گروه‌های مختلف از نهادهای مالی می‌تواند چند دبیر داشته باشد. رئیس و دبیر یا دبیران کمیته توسط کمیته تعیین می‌شوند.
ماده ۳
جلسات کمیته با حضور اکثریت اعضاء رسمیت می‌یابد و اداره جلسه به عهده رئیس کمیته است. تصمیمات کمیته با نظر اکثریت اعضاء معتبر خواهد بود.
ماده ۴
صورت‌جلسات کمیته شامل تاریخ تشکیل، موضوعات و تصمیمات، توسط دبیر جلسه تنظیم‌شده و به امضای اعضای کمیته می‌رسد و یک نسخه از آن به همراه سایر مدارک مربوط به همان جلسه، نزد دبیر مربوطه بایگانی می‌شود.
ماده ۵
تقاضای بررسی صلاحیت حرفه‌ای داوطلب باید به همراه مدارک و اطلاعات لازم، برای دبیر کمیته ارسال شود. اطلاعات و مدارک لازم و فرم مربوطه و نحوه‌ی تأیید اطلاعات، مدارک و فرم مذکور توسط سازمان تعیین می‌شود. دبیر کمیته موظف است در صورت ناقص بودن فرم‌ها، مدارک یا اطلاعات، موضوع را حداکثر ظرف یک هفته به متقاضی اطلاع دهد و پس از تکمیل مدارک، جلسه کمیته را با دعوت از اعضاء، ظرف ۱۰ روز تشکیل دهد.
ماده ۶
صلاحیت حرفه‌ای هر یک از اشخاص حقیقی داوطلب باید قبل از انتصاب و قبولی سمت‌های عضویت در هیئت‌مدیره یا مدیرعاملی در هر یک از نهادهای مالی، مطابق این دستورالعمل به تائید برسد. تأیید صلاحیت داوطلب منوط به احراز شرایط زیر به تشخیص کمیته است:
الف) داوطلب باید حداقل امتیاز لازم درزمینهٔ سوابق تجربی، سوابق تحصیلی و صلاحیت علمی را مطابق پیوست شماره (۱) این دستورالعمل کسب نماید. امتیازات سوابق تجربی و تحصیلی داوطلب بر اساس پیوست‌های شماره (۲) و (۳) این دستورالعمل محاسبه می‌شوند.
ب) داوطلب باید فاقد محکومیت قطعی کیفری مؤثر در محاکم ایران و محاکم رسمی سایر کشورها درزمینهٔ موضوعات تعیین‌شده توسط سازمان بوده و همچنین فاقد محکومیت انضباطی قطعی درزمینهٔ‌های تعیین‌شده توسط سازمان در مراجع رسیدگی انضباطی باشد.
ج) در مورد سمت‌هایی که جزو مشاغل حساس طبقه‌بندی می‌شوند، باید نظر مراجع ذیصلاح راجع به تصدی سمت توسط داوطلب نامساعد نباشد.
تبصره ۱: در شرایطی که نظر مراجع ذیصلاح در مورد تصدی داوطلب به سمتی که جزو مشاغل حساس طبقه‌بندی‌شده است مساعد نباشد، لکن به تشخیص رئیس سازمان، تصدی آن سمت توسط داوطلب ضرورت داشته یا به مصلحت باشد، کمیته می‌تواند صلاحیت داوطلب را برای تصدی سمت موردنظر تأیید کند.
تبصره ۲: صلاحیت علمی داوطلب، از طریق مصاحبه با داوطلب ارزیابی می‌شود. حوزه‌های مورد ارزیابی در مصاحبه، مطابق پیوست شماره (۴) است. درصورتی‌که داوطلب گواهی‌نامه‌ی حرفه‌ای موردنظر کمیته را اخذ نماید، کمیته باید صلاحیت علمی وی را بدون انجام مصاحبه تأیید کند. فهرست گواهی‌نامه‌های موردنظر باید به تصویب کمیته رسیده و پس از تأیید هیئت‌مدیره سازمان، از طریق سایت رسمی سازمان به اطلاع عموم برسد.
تبصره ۳: درصورتی‌که طبق این دستورالعمل برای تائید صلاحیت حرفه‌ای، انجام مصاحبه با داوطلب ضروری باشد، دبیر کمیته حداقل یک هفته قبل از انجام مصاحبه، تاریخ، ساعت و محل انجام مصاحبه را از طریق ارسال دعوت‌نامه مصاحبه به نهاد مالی مربوط، متقاضی یا داوطلب اعلام می‌نماید. درصورتی‌که به تشخیص کمیته، داوطلب بدون عذر موجه، دو بار از حضور در جلسه مصاحبه امتناع کند، تقاضای تائید صلاحیت وی رد خواهد شد.
ماده ۷
کمیته می‌تواند تائید صلاحیت داوطلب را مشروط به احراز شرایط موضوع این دستورالعمل نماید یا ضمن تائید موقت صلاحیت داوطلب، فرصتی را برای احراز شرایط در نظر بگیرد. همچنین درصورتی‌که داوطلب بر اساس این دستورالعمل شرایط لازم را برای تصدی سمت پیشنهادی نداشته باشد، کمیته می‌تواند به‌منظور جلوگیری از توقف تأسیس یا ادامه فعالیت نهاد مالی، تصدی سمت مورد درخواست توسط داوطلب را به‌طور موقت بلامانع اعلام کند و مهلتی را برای متقاضی جهت معرفی فرد جایگزین در نظر بگیرد.
ماده ۸
درصورتی‌که صلاحیت حرفه‌ای داوطلب توسط کمیته تأیید نشود، یا به‌موجب تبصره‌ی ۳ ماده‌ی ۶ تقاضای تأیید صلاحیت وی رد شود، بررسی مجدد صلاحیت حرفه‌ای داوطلب مذکور منوط به گذشت حداقل شش ماه خواهد بود؛ مگر اینکه هیئت‌مدیره بررسی مجدد صلاحیت را قبل از گذشت مهلت مذکور، بپذیرد.
ماده ۹
مدیر نهاد مالی موظف است در دوره‌های آموزشی، سمینارها، همایش‌ها و سایر موارد مشابه که توسط سازمان اعلام می‌شود، شرکت نموده و حسب مورد موفق به دریافت گواهی‌نامه‌ی مربوطه شود، در غیر این صورت کمیته می‌تواند صلاحیت حرفه‌ای وی را سلب و مهلتی را برای معرفی فرد جایگزین تعیین نماید. دوره‌ها، سمینارها، همایش‌ها، و سایر موارد مشابه و مهلت هر گروه از مدیران نهادهای مالی برای شرکت در آن‌ها، توسط هیئت‌مدیره‌ی سازمان تعیین می‌شوند.
ماده‌ی ۱۰
درصورتی‌که مدیران نهادهای مالی بنا به گزارش‌های دریافتی از مراجع ذیصلاح و بررسی کمیته، هریک از صلاحیت‌های مندرج دربندهای (ب) و (ج) ماده‌ی ۶ را از دست بدهد، کمیته می‌تواند صلاحیت وی را برای تصدی سمت مربوطه سلب نموده و مهلتی را برای معرفی شخص جایگزین تعیین نماید.
ماده ۱۱
درصورتی‌که صلاحیت حرفه‌ای اکثریت اعضای هیئت‌مدیره یا مدیرعامل نهاد مالی ثبت‌شده نزد سازمان، توسط کمیته رد شده یا به دلیل عدم درخواست متقاضی، بررسی نشده باشد، متقاضی باید ظرف حداکثر یک ماه اشخاص موردنظر خود را برای ترمیم هیئت‌مدیره معرفی نماید.
ماده ۱۲
کلیه نهادهای مالی ثبت‌شده نزد سازمان موظف‌اند حداکثر ظرف یک ماه پس‌ازاینکه هر یک از اعضای حقیقی هیئت‌مدیره، نمایندگان اعضای حقوقی هیئت‌مدیره، یا مدیرعامل آن‌ها تعیین و به این سمت‌ها منصوب‌شده یا اشخاص قبلی در سمت‌های خود ابقاء شدند، موضوع را کتباً به سازمان اطلاع دهند.
ماده ۱۳
شخص حقیقی که دوره مأموریت وی به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره یا مدیرعامل یک‌نهاد مالی ثبت‌شده نزد سازمان به پایان رسیده و ظرف یک ماه مجدداً در سمت خود ابقاء نشده یا شخص دیگری به‌عنوان جایگزین وی تعیین نشده باشد، باید موضوع را کتباً به سازمان اطلاع دهد.
ماده ۱۴
در صورت عدم رعایت مواد ۶، ۱۱ و ۱۲، موضوع از طرف دبیر کمیته جهت رسیدگی به مراجع مربوطه ارجاع می‌شود. مرجع رسیدگی‌کننده در صورت احراز تخلف، می‌تواند نهاد مالی را به یکی از موارد زیر محکوم نماید:
اخطار کتبی بدون درج در پرونده؛
اخطار کتبی با درج در پرونده؛
تعلیق فعالیت نهاد مالی به مدت محدود؛
جریمه نقدی موضوع ماده‌ی ۱۴ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید.
تبصره: درصورتی‌که مرجع رسیدگی‌کننده، نهاد مالی متخلف را مستحق تعلیق مجوز تأسیس تشخیص دهد، باید موضوع را به همراه نظر خود، جهت تصمیم‌گیری به هیئت‌مدیره سازمان گزارش نماید.
ماده ۱۵
درصورتی‌که هر شخص حقیقی قبل از تائید صلاحیت حرفه‌ای مطابق این دستورالعمل، سمت عضو هیئت‌مدیره یا مدیرعاملی را در یک‌نهاد مالی ثبت‌شده نزد سازمان بپذیرد، یا در صورت نقض ماده‌ی ۱۳، یا درصورتی‌که نقض ماده ۱۱ به دلیل عدم انجام‌وظیفه توسط هیئت‌مدیره صورت پذیرد، دبیر کمیته باید موضوع را جهت رسیدگی به مرجع مربوطه ارجاع دهد. مرجع رسیدگی‌کننده در صورت احراز تخلف، می‌تواند شخص یا اشخاص متخلف را به یکی از موارد زیر محکوم نماید:
اخطار کتبی بدون درج در پرونده؛
اخطار کتبی با درج در پرونده؛
سلب صلاحیت حرفه‌ای متخلف پس از تصویب کمیته؛
ممنوعیت از انتصاب شخص متخلف به سمت‌های عضو هیئت‌مدیره یا مدیرعامل نهادهای مالی برای مدت معین.
جریمه نقدی موضوع ماده‌ی ۱۴ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید.
تبصره: درصورتی‌که مرجع رسیدگی‌کننده، شخص متخلف را مستحق مجازات بند ۴ این ماده تشخیص دهد، باید موضوع را به همراه نظر خود، جهت تصمیم‌گیری به هیئت‌مدیره سازمان گزارش نماید.
ماده ۱۶
اطلاعاتی که به‌موجب این دستورالعمل و به‌منظور اجرای وظایف، در اختیار اعضای کمیته، دبیر کمیته یا هر یک از کارکنان سازمان قرار می‌گیرد، محرمانه تلقی شده و به‌جز در موارد تعیین‌شده توسط هیئت‌مدیره سازمان، یا مقررات، نباید اظهار گردد.
ماده ۱۷
این دستورالعمل در ۱۷ ماده، ۵ تبصره و ۴ پیوست درتاریخ ۱۱/۷/۱۳۹۰ به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا است
