آیین نامه نحوه واگذاری سهام ترجیحی، موضوع جز(۸) بند (الف) ماده (۴۰) قانون مصوب سال ۱۳۸۷

مصوب شماره ۶۳/۲/۱۹۸۸۹۸/۲۱۰۶۸۰ مورخ ۱۳۸۷/۱۲/۲۰

شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل (۴۴) قانون اساسی

بسمه تعالی
با صلوات بر محمد و آل محمد

وزارت امور اقتصادی و دارایی

شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی  اصل چهل و چهارم (۴۴)  قانون اساسی در جلسه مورخ ۱۳۸۷/۱۱/۲۷ به استناد تبصره (۱) بند (الف) ماده (۴۰) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی و بر اساس پیشنهاد هیأت واگذاری، آیین‌نامه نحوه واگذاری سهام ترجیحی موضوع  جزء (۸) بند (الف) ماده (۴۰) قانون یاد شده را با رعایت تبصره (۳) ماده (۲۰) این قانون به شرح زیر تصویب نمود :

 آیین‌نامه اجرایی “نحوه واگذاری سهام ترجیحی”، موضوع جزء (۸) بند (الف) ماده (۴۰)

ماده ۱

فروش ترجیحی و اقساطی حداکثر پنج درصد (۵%) از سهام بنگاه‌های مشمول واگذاری به پیشنهاد سازمان خصوصی سازی و تصویب هیأت واگذاری به مدیران،کارکنان و بازنشستگان همان بنگاه و همچنین فروش اقساطی حداکثر پنج درصد (۵%) از سهام بنگاه‌های مزبور به سایر مدیران با تجربه، متخصص و کارآمد براساس ضوابط این آیین‌نامه مجاز است.

 بخش اول) فروش ترجیحی و اقساطی سهام به مدیران، کارکنان و بازنشستگان همان بنگاه

ماده ۲

در فروش سهام بنگاه‌ها، تخصیص سهام ترجیحی از اولویت برخوردار است و فروش آن به مدیران، کارکنان و بازنشستگان همان بنگاه مورد واگذاری، منوط به ارائه تقاضای کتبی افراد متقاضی به صورت جمعی است.

تبصره- واگذاری سهام به مدیران و کارکنان دارای اولویت بالاتری است و چنانچه پس از واگذاری سهام به این افراد، همچنان سهام قابل واگذاری بنگاه موجود باشد، سهام مزبور به بازنشستگان همان بنگاه تعلق می­گیرد.

ماده ۳

مدیران و کارکنانی که در زمان واگذاری سهام ترجیحی در بنگاه مشمول واگذاری شاغل یا مامور (اعم از رسمی یا قراردادی) بوده و دارای حداقل یک سال سابقه کار باشند و همین مدت پرداخت حق بیمه ولو به صورت غیرمستمر توسط بنگاه مزبور داشته باشند، واجد شرایط خرید سهام ترجیحی هستند. واگذاری سهام ترجیحی مطابق قراردادی است که توسط سازمان خصوصی سازی با متقاضیان منعقد می‌شود.

تبصره ۱- واگذاری سهام به مدیران و کارکنان مأموری که پرداخت حق بیمه یا کسور بازنشستگی آنان از مبدأ مأموریت صورت می­‌گیرد مجاز نیست. همچنین کارکنان و مدیران بنگاه مورد واگذاری مأمور در سایر بنگاه­ها که حداقل دارای یک سال سابقه کار باشند و همین مدت پرداخت حق بیمه ولو  به صورت غیرمستمر توسط بنگاه مورد واگذاری داشته باشند نیز مشمول دریافت سهام ترجیحی خواهند بود.

تبصره ۲- افراد واجد شرایط شاغل در آن دسته از بنگاه‌های سرمایه ­پذیر که بیش از پنجاه درصد (۵۰%) سرمایه آنها متعلق به بنگاه مورد واگذاری باشد نیز در صورت تقاضا می­ توانند از سهام ترجیحی بنگاه مورد واگذاری برخوردار شوند. نحوه واگذاری سهام ترجیحی مربوط به شرکت­ های ادغام شده یا تحصیل شده و معاملات همزمان (بنگاه­های تولید آب و برق و بنگاه‌های بهره بردار) با پیشنهاد سازمان خصوصی سازی و تصویب هیأت واگذاری خواهد بود.^(۱)

ماده ۴

میزان سهام ترجیحی قابل تخصیص به هر یک از افراد واجد شرایط موضوع ماده(۳) این آیین‌نامه حداکثر تا سقف ده برابر میانگین شش ماهه آخرین مبلغ حقوق و مزایای مستمر دریافتی متقاضیان براساس احکام حقوقی آن­ها است.

 ماده ۵

 آن دسته از بازنشستگان بنگاه مورد واگذاری که پیش از این سهام عدالت دریافت نکرده باشند، می‌‌توانند با رعایت تبصره ماده(۲) این آیین‌نامه از سهام ترجیحی بنگاه حداکثر تا سقف ده برابر میانگین شش ماهه آخرین مبلغ حقوق و مزایای مستمر دریافتی براساس احکام حقوقی برخوردار شوند.

تبصره ۱- استفاده هم زمان از مزایای سهام عدالت و سهام ترجیحی مجاز نیست و چنانچه بازنشستگان مشمول این ماده قبلا از مزایای سهام عدالت استفاده کرده باشند، در صورت تمایل به برخورداری از سهام ترجیحی، می­ بایستی ابتدا سهام عدالت دریافتی را مسترد نمایند.

تبصره ۲- برای افرادی که پس از تاریخ ۱۳۹۶/۰۱/۰۱ متقاضی دریافت سهام ترجیحی هستند رعایت ماده فوق و تبصره ذیل آن لازم الرعایه نمی ‌باشد.^(۲)

ماده ۶

اشخاص واجد شرایط می­ بایستی حداکثر سی روز پس از تاریخ اولین آگهی عرضه سهام یا اعلام سازمان خصوصی سازی به بنگاه مشمول واگذاری، درخواست خود را مطابق ماده(۲) این آیین‌نامه به سازمان مذکور تسلیم نمایند. در غیر این صورت سازمان خصوصی سازی سهام مورد نظر را با شرایط سایر سهام بنگاه مورد واگذاری به فروش می‌­رساند.

ماده ۶ مکرر

 واگذاری سهام ترجیحی به کلیه کارکنان شاغل و بازنشسته که در زمان فروش سهام بنگاه مشمول واگذاری واجد شرایط دریافت سهام ترجیحی بوده ‌اند ولی از مزایای آن در مقطع مذکور برخوردار نشده ‌اند، از محل مانده سهام ترجیحی جذب نشده بنگاه مورد واگذاری با رعایت سقف حداکثر ۵ درصد و با رعایت سایر مفاد این آیین‌نامه مجاز است.^(۳)

ماده ۷

هر یک از افراد واجد شرایط و داوطلب خرید مکلفند ثمن معامله را تماماً به صورت اقساط حداکثر طی مدت ده(۱۰) سال بدون احتساب سود فروش اقساطی تأدیه نمایند. دریافت اقساط در درجه اول از محل سود قابل تخصیص به سهامداران به عنوان تأدیه بخشی از بدهی خریداران مشمول این آیین‌نامه تأمین می‌شود و در صورتی که پرداخت اقساط از محل سود سالیانه میسر و کافی نباشد، شرکت واگذار شده معادل بدهی کارکنان در سقف مدت قرارداد، از حقوق و مزایای آنان کسر و به سازمان خصوصی سازی پرداخت می‌نماید. این موضوع با موافقت کارکنان و با تعهد شرکت ذی ربط در قراردادهای واگذاری سهام ترجیحی درج و به تایید شرکت مزبور می­‌رسد.^(۴)

تبصره: استفاده همزمان از مزایای سهام عدالت و سهام ترجیحی مجاز نیست و چنانچه بازنشستگان مشمول این ماده قبلا از مزایای سهام عدالت استفاده کرده باشند، در صورت تمایل به برخورداری از سهام ترجیحی، می ­بایست ابتدا سهام عدالت دریافتی را مسترد نمایند.

 بخش دوم) فروش اقساطی سهام به سایر مدیران باتجربه ، متخصص و کارآمد

ماده ۸

با هدف ارتقای دانش مدیریت و توسعه توانمندی در بنگاه مورد واگذاری، اعضاء هیأت مدیره، مدیرعامل و سایر افراد دارای عناوین مشابه دارای حداقل دو سال تجربه مدیریت در زمینه فعالیت بنگاه مورد واگذاری و سایر مدیران ارشد با مدرک تحصیلی دانشگاهی که دارای حداقل دو سال تجربه مدیریت در امور مهندسی (طراحی، نظارت، بازرسی)، تولید و اجرا (مدیریت تولید و یا مدیریت اجرایی) و مدیریت بهره برداری (اداری، فروش، بازرگانی، پشتیبانی و مالی) در زمینه فعالیت بنگاه مورد واگذاری و یا پنج سال تجربه مدیریت هم تراز در بنگاه‌ها و واحدهای مشابه یا صنایع (بخش اقتصادی) مرتبط (براساس آخرین طبقه بندی ISIC) هستند، با شرایطی که به پیشنهاد سازمان خصوصی سازی به تصویب هیأت واگذاری خواهد رسید، مشمول دریافت سهام موضوع این ماده هستند.

تبصره- مدیران موضوع این ماده مکلفند مدارک لازم برای احراز شرایط مندرج در این ماده را به سازمان خصوصی سازی تسلیم نمایند.

ماده ۹

تمامی مدیران با تجربه، متخصص و کارآمد دارای شرایط مندرج در ماده (۸) این آیین‌نامه می ­توانند درخواست خرید اقساطی سهام بنگاه مورد واگذاری را به سازمان خصوصی سازی ارائه نمایند. سازمان مذکور مجاز است برحسب درخواست کتبی افراد یاد شده، پس از تصویب هیأت واگذاری حداکثر پنج درصد سهام بنگاه را برای فروش به آنان اختصاص دهد. میزان سهام قابل تخصیص به هر یک از افراد واجد شرایط حداکثر تا سقف بیست برابر میانگین شش ماهه آخرین مبلغ حقوق و مزایای مستمر دریافتی متقاضیان براساس احکام حقوقی آن‌ها است.

ماده۱۰

مدیران واجد شرایط موضوع این بخش می‌بایستی حداکثر ظرف بیست(۲۰) روز کاری پس از تاریخ اولین آگهی عرضه سهام بنگاه، درخواست کتبی خود را به سازمان خصوصی سازی تسلیم نمایند. سازمان خصوصی سازی مکلف است حداکثر ظرف مدت بیست(۲۰) روز کاری نتیجه بررسی خود را به متقاضیان اعلام نماید.

تبصره۱- در صورتی که مدیران فوق الذکر طی مدت تعیین شده در این ماده درخواست خود را به سازمان خصوصی سازی تسلیم ننمایند، سازمان مزبور مجاز است سهام مورد نظر را با شرایط سایر سهام بنگاه مورد واگذاری به فروش برساند.

تبصره۲- چنانچه مجموع تقاضاها از سقف سهام قابل واگذاری موضوع این بخش بیشتر شود، سهام قابل اختصاص به هر یک از متقاضیان به تناسب مازاد کاهش می‌یابد.

ماده۱۱

متقاضیان واجد شرایط مکلفند معادل بیست درصد ارزش معامله را به صورت نقدی پرداخت و بقیه آن را طی مدت بازپرداخت اقساط بلوکی مندرج در آگهی بدون احتساب سود فروش اقساطی تأدیه نمایند. دریافت اقساط هر سال از محل سود قابل تخصیص به سهامداران به عنوان تأدیه بخشی از بدهی خریداران تأمین می‌شود و در صورت عدم کفایت آن، خریداران مکلفند باقی مانده اقساط را پرداخت نمایند.

ماده ۱۲

انواع ضمانت‌های معتبر قابل دریافت از مدیران موضوع این بخش عبارتند از:

• ضمانت‌نامه بانکی.
• ضمانت‌نامه بیمه­ ای.
• وثیقه ملکی معادل نود درصد(۹۰%) ارزش کارشناسی رسمی آن.
• انواع اوراق مشارکت که از سوی دولت یا بانک‌‌ها تضمین شده باشد.
• سهام سایر شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به مأخذ هفتاد درصد(۷۰%) ارزش روز آن.
• سفته.
• مطالبات قطعی شده قراردادها از سوی دستگاه­‌های اجرایی و ذی حسابان مربوط.
• ترکیبی از موارد فوق.

تبصره۱- تسلیم ضمانت­ های فوق حداقل معادل پنجاه درصد بخش اقساطی ثمن معامله الزامی است. درهر صورت سهام مورد معامله تا تسویه کامل اقساط بدهی مدیران موضوع این ماده در وثیقه سازمان خصوصی سازی باقی می­‌ماند. درضمن در این گونه موارد، تعهد اشخاص مذکور مبنی بر وثیقه گذاردن اسناد مالکیت سهام مورد معامله، نزد سازمان خصوصی سازی الزامی است.

تبصره۲- مدیران موضوع این ماده به منظور تضمین ایفای تعهدات خود می‌بایستی ضمن عقد واگذاری وکالت بلاعزل رسمی مبنی بر تفویض اختیار به سازمان خصوصی سازی برای تملیک یا انتقال باقی مانده سهام مورد معامله تا سقف مطالبات خود مشروط به عدم پرداخت اقساط از سوی خریدار به هر شخص و با هر شرایط و به هر قیمتی که صلاح بداند، تنظیم و در زمان امضای اسناد نقل و انتقال سهام به سازمان خصوصی سازی تسلیم نمایند.

بخش سوم) سایر موارد

 ماده ۱۳

قیمت سهام موضوع این آیین‌نامه، معادل قیمت تعیین شده بر اساس مفاد آیین‌نامه شیوه های قیمت گذاری بنگاه‌ها و نحوه اعمال شیوه ­های مذکور موضوع جزء(۳) بند(الف) ماده(۴۰) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم(۴۴) قانون اساسی، توسط سازمان خصوصی سازی محاسبه و اعمال می‌شود.

ماده ۱۴

 آزادسازی، صدور و تحویل اوراق سهام خریداری شده به نام خریدار که اقساط سالانه آن در هر سال پرداخت می‌شود، حسب مورد از طریق بورس اوراق بهادار یا شرکت مربوط مجاز است. اوراق سهام تسویه نشده خریداران نیز تا پایان مدت قرارداد در وثیقه سازمان خصوصی سازی باقی خواهد ماند و تا تسویه کامل آن، توسط خریدار قابل انتقال به غیر نخواهد بود.

ماده ۱۵

 درصورت عدم پرداخت اقساط بعد از شش ماه از سقف زمانی مجاز برای تقسیم سود هر سال مالی در شرکت و به هر دلیل، سازمان خصوصی سازی مجاز است به میزان مبلغ بدهی تسویه شده سهام مورد وثیقه را آزاد و در اختیار ذی نفع قرار دهد و نسبت به فروش باقی مانده سهام به سایرین با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید. این موضوع باید در قراردادهای منعقده قید شود.

ماده ۱۶

 کارمزد فروش سهام موضوع این آیین‌نامه به روش ساده محاسبه و در ابتدای دوره تخصیص سهام توسط سازمان خصوصی سازی اعمال خواهد شد. نرخ کارمزد مورد نظر مطابق تعرفه ­ای خواهد بود که بنا به پیشنهاد سازمان خصوصی سازی به تصویب هیأت واگذاری خواهد رسید.

ماده ۱۷

در صورتی که به سهام واگذار شده موضوع این آیین‌نامه افزایش سرمایه تعلق گیرد، سهام افزایش یافته نیز به تبع سهام اولیه در وثیقه سازمان خصوصی سازی قرار می­گیرد. معادل ریالی آورده سهامداران یا طلب آنها از شرکت و سود سهمی از این حکم مستثنی است و در وثیقه قرار نمی­ گیرد.

ماده ۱۸

افرادی که در گذشته و در چارچوب قوانین مربوط از طریق سازمان خصوصی سازی با تسهیلات مقرر سهام ترجیحی خریداری نموده­ اند، مشمول تسهیلات موضوع این آیین‌نامه نخواهند بود.

اشخاصی که در گذشته از طریق سازمان مالی گسترش مالکیت واحدهای تولیدی سهام دریافت نموده اند، از این حکم مستثنی هستند.

ماده۱۹

امکان برخورداری از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه فقط برای یک بار وجود دارد.  

سید شمس‌الدین حسینی

وزیر امور اقتصادی و دارایی و دبیر شورا

۱. اصلاحی به موجب تصویب ­نامه شماره ۴۹۴۷۰ مورخ ۱۳۹۰/۰۳/۱۷ شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی.

۲. الحاقی به موجب تصویب ­نامه شماره ۷۵۶۸۳ مورخ ۱۳۹۶/۰۴/۰۳ هیأت واگذاری.

۳. الحاقی به موجب تصویب ­نامه شماره ۸۳/۱۹۴۷۳۷مورخ ۱۳۹۳/۱۱/۲۵ شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل (۴۴) قانون اساسی.

۴. اصلاحی به موجب تصویب­ نامه شماره ۴۹۴۷۰ مورخ ۱۳۹۰/۰۳/۱۷ شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی.