آیین نامه پناهندگان مصوب ۱۳۴۲

آیین نامه پناهندگان ۱۳۴۲/۰۹/۲۵

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۴۲ بنا به پیشنهاد شماره ۳۶۸۵/م -۱۴/۹/۴۲ وزارت کشور آئین نامه پناهندگان را به شرح زیر تصویب نمودند:

ماده اول

– مقصود از پناهنده فردی است که بعلل سیاسی ، مذهبی ، نژادی ، یا عضویت در گروههای خاص اجتماعی از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او میباشد به کشور ایران پناهنده شود.

ماده دوم

پناهنده بطریق زیر شناختع شود.
الف – عبور شخص یا اشخاص از منطقه مرزی بخاک ایران
ب – تقدیم درخواست از طریق یکی از خارجیان ساکن خارج از ایران مبنی برپناهندگی ورود به ایران .
ج – تقدیم درخواست خارجیان مقیم ایران دایر بقبول پناهندگی.
تبصره – در مورد مندرج در بند الف پناهنده بمحض ورود بخاک ایران باید خود را به اولین پاسگاه مرزی یا مقام رسمی صلاحیتدار دولتی معرفی و چنانچه اسلحه ای با خود داشته باشددر مقابل اخذ رسید بمقامات ایرانی تحویل و تقاضای خود را تسلیم نماید.مقام مزبور تقاضا را قبول و شخص پناهنده را به مرزبانی منطقه معرفی خواهند نمود . مرزبانی اطلاعات لازم را از متقاضی کسب نموده تقاضاو اطلاعات را از طریق استانداری یا فرمانداری به وزارت کشور ارسال میدارد.

ماده سوم

برای رسیدگی به امور پناهندگان کمیته ای در وزارت کشور بنام کمیته دائمی پناهندگان تحت نظر معاون وزارت کشور با حضور نمایندگان عالیرتبه وزارت امور خارجه ، وزارت کار و خدمات اجتماعی ، اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران ، سازمان اطلاعات و امنیت کشور – شهربانی کل کشور ، ژاندارمری کل کشور ( سازمان امور مرزی ) مدیر کل سیاسی و رئیس ادراه سیاسی وزارت کشور تشکیل میگردد.
 تبصره ۱ – کمیته دائمی میتواند در صورت لزوم کمیته فرعی را در استانها و شهرستانها با حضور استاندار یا فرماندار و نمایندگان ارتش -سااک – ژاندارمری ، شهربانی کل تشکیل دهد.
 تبصره ۲ – کمیته میتواند در صورت لزوم برای کسب اطلاعات و بررسی و تبادل نظر از نمایندگان سازمانهای دیگر دعوت نماید.

ماده چهارم

پناهندگی موقعی پذیرفته میشود که از مراتب زیر اطمینان حاصل گردد:

 ۱ – از تقاضای پناهندگی به ایران سوء نیت نداشته باشد .

 ۲ – منظور او از پناهندگی اشتغال به کسب و کار نباشد.

ماده پنجم

کمیته دائمی صلاحیت رسیدگی به قبول یا رد پناهندگی و سایر امور مربوط به پناهندگان راداردو در مورد اشخاصیکه در خارج از ایران اقامت دارند ممکن است تحقیقات درباره آنان به نمایندگیهای سیاسی دولت ایران در خارج از کشور واگذار شود.
 تبصره – اشخاصیکه مرتکب جنایت جنگی و یا جرائمی علیه صلح و انسانیت و یا جرایم شدید حقوق عمومی شده باشند ازمقررات این آئین نامه استفاده نخواهند نمود.

ماده ششم

در صورت قبول پناهندگی دفترچه اقامت پناهندگی از طرف شهربانی کل کشور بشخص پناهنده داده می شود که بمنزله دفترچه شناسایی و هویت رسمی است که در دفتر شهربانی محل اقامت ثبت میگردد و دارنده آن باید هر سه ماه یکبار مراجعه و تمدید نمایند .

ماده هفتم

شخص پناهنده پس از قبولی پناهندگی از حقوق اتباع ایران در موارد زیر بهره مند میشود.

الف – استفاده از خدمات بهداشتی و فرهنگی و اجتماعی .

ب – اشتغال بحرف و کارهائیکه اتباع خارجی در ایران اجازه آنرا دارند و همچنین اموریکه کمیته دائمی پناهندگان صلاح میداند. تبصره ۱ – پناهند حق شرکت در فعالیت های سیاسی و سندیکائی ندارد.
تبصره ۲ – پناهنده حق دارد تا حدودیکه مخالف نظم عمومی کشور نباشد آزادانه مراسم مذهبی خود را اعمال نماید و بفرزندان خود تعلیمات مذهبی دهد.
تبصره ۳ – با پناهندگان همان رفتاری خواهد شد که نسبت به بیگانگان مقیم کشور اعمال میشود.
تبصره ۴ – پناهنده در حدودیکه قوانین و امنیت کشور اجازه میدهد مانند اتباع خارجه در انتخاب مسکن آزاد است .

ماده هشتم

پناهنده کتبا” باید تعهد نماید مادامیکه در ایران اقامت دارد مقررات و قوانین دولت ایران را محترم شمارد.

ماده نهم

اگر پناهنده علیه امنیت یا قوانین ایران اقدامی نماید وزیر کشور به پیشهادکمیته دائمی پناهندگان گواهینامه پناهندگی اورا لغو مینماید و اگر اقدام او مستلزم کیفر قانونی باشد بمراجع قضائی باشد بمراجع قضائی تسلیم میگردد در هر صورت به پناهنده مهلت کافی داده خواهد شد که خاک ایران را ترک نماید.
تبصره ۱ – پناهنده ایکه گواهینامه اش لغو شده تا موقع خروج از خاک ایران تحت نظر مقامات انتظامی خواهد بود .
تبصره ۲ – درصورتیکه از لحاظ امنیت ملی و نظم عمومی مانعی نباشد برای پناهندگان پروانه مسافرتی صادر خواهد شد که با آن میتوانند بخارج از کشور مسافرت نمایند .

ماده دهم

محل کار و اقامت پناهنده با نظر کمیته دائمی تعیین میگردد.

ماده یازدهم

اگر کمیته دائمی پناهندگان تشخیص دهد که اوضاع و احوالی که در اثر آن پناهنده به ایران آمده از میان رفته است پناهنده باید خاک ایران را ترک گوید مگر اینکه دلائل کافی بر ادامه خطری که متوجه اوست ارائه نماید.

ماده دوازدهم

پناهنده را نمیتوان اجبارا” به کشوری که در آنجا جان یا آزادیش بعلل سیاسی ،نژادی ،مذهبی یا تعلقش به بعضی گروههای اجتماعی در معرض خطر است اعزام نمود.

ماده سیزدهم

اعطاء تابعیت به پناهندگانیکه در مدت اقامت در ایران قوانین و مقررات را کاملا” رعایت کرده باشند بانظر مساعد تلقی خواهد شد .
 تبصره ۱ – در مورد استملاک اموال منقول و غیر منقول پناهنده اصولا” از همان حقوق که برای اتباع خارجه مقرراست استفاده خواهد نمود .
 تبصره ۲ – پناهنده حق دارد برای تظلم و احقاق حق خود به دادگاه های کشور مراجعه کند

ماده چهاردهم

مقررات و آئین نامه هائیکه تاکنون بتصویب رسیده و مغایر مفاد فوق باشد از تاریخ تصویب این آئین نامه از درجه اعتبار ساقط است.
• تبصره – مقررات این آئین نامه در مورد کلیه پناهندگان قطع نظر از نژاد و مذهب یا وطنشان یکسان اجرا خواهد شد . اصل تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است . از طرف نخست وزیر.