قواعد مبداء موافقتنامه تجارت ترجيحي ميان كشورهاي عضو گروه دي – هشت مصوب 1390,10,28
هيئت وزيران در جلسه مورخ ۲۸/۱۰/۱۳۹۰ بنا به پيشنهاد شماره ۷۷۱۳۶/۱۴۲۲۵ مورخ ۳/۱۰/۱۳۹۰ معاونت حقوقي رييس‌جمهور و به استناد اصل يكصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تصويب نمود:
با توجه به ماده (۱۲) قانون موافقت نامه تجارت ترجيحي ميان كشورهاي عضو گروه دي ـ هشت ـ مصوب ۱۳۸۶ـ متن تطبيق ترجمه شده «قواعد مبداء موافقتنامه تجارت ترجيحي ميان كشورهاي عضو گروه دي ـ هشت» به شرح پيوست كه تأييد شده به مهر «دفتر هيئت دولت» است، براي ايجاد هماهنگي بين دستگاههاي مربوط تعيين مي‌شود.
معاون اول رئيس جمهور ـ محمدرضا رحيمي
قواعد مبداء موافقتنامه تجارت ترجيحي ميان كشورهاي عضو گروه دي ـ هشت
اين قواعد، قواعد مبداء موافقت نامه تجارت ترجيحي ميان كشورهاي عضو گروه دي ـ هشت موضوع ماده (۱۲) آن موافقتنامه (كه از اين پس با عنوان موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت به آن اشاره خواهد شد)، ناميده مي‌شود.
اين قواعد، ضميمه موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت و جزء لاينفك آن خواهد بود.
قاعده ۱
تعاريف
از نظر اين قواعد:
الف ) «ارزش سيف»، به معني قيمت عملاً پرداخت شده يا قابل پرداخت به صادركننده براي كالاها در هنگام تخليه كالاها از وسيله حمل در محل ورود به كشور است. اين قيمت عبارت است از هزينه كالاها، بيمه و هزينه حمل لازم براي تحويل در مقصد ذكرشده؛
ب ) «محموله» به معني كالاهايي است كه يا به صورت همزمان از يك صادركننده به يك دريافت‌كننده فرستاده مي‌شود يا حمل آنها از صادركننده به دريافت‌كننده توسط يك سند حمل و يا در صورت عدم وجود چنين مدركي توسط يك فاكتور واحد، پوشش داده مي‌شود؛
پ ) «ارزش گمركي» به معني ارزش معاملاتي كالاهاي وارد شده است، يعني قيمتي كه هنگام فروش كالاها براي صدور به كشور واردكننده، به علاوه ساير هزينه‌هاي اعمال شده و تعديلهاي انجام گرفته، عملاً پرداخت شده يا قابل پرداخت است. ارزش گمركي در مواردي كه تعيين آن براساس ارزش معاملاتي ممكن نباشد با استفاده از يكي از روشهاي زير تعيين خواهد شد:
۱ـ ارزش معاملاتي كالاهاي همسان؛
۲ـ ارزش معاملاتي كالاهاي مشابه؛
۳ـ روش ارزش كاهشي؛
۴ـ روش ارزش محاسباتي؛ يا
۵ ـ روش مراجعه به سوابق.
ت ) «قيمت درب كارخانه» به معني قيمت پرداخت شده يا قابل پرداخت به توليدكننده براي كالا در سرزمين عضو متعاهد است كه آخرين كار يا فرآوري در آنجا صورت گرفته است. اين قيمت شامل ارزش همـه مواد مورد استفاده، منهاي ماليـاتهاي داخلي است كه در صورتي كه محصول به دست آمده صادر گردد، بازپرداخت شده و يا ممكن است بازپرداخت شود؛
ث ) «مواد غيرمستقيم» به معني كالايي است كه در توليد، آزمايش يا بازرسي كالايي ديگر استفاده شده، ولي به طور فيزيكي در خود كالا به كار نرفته است يا كالايي است كه در نگهداري ساختمانها يا در عملكرد تجهيزات مرتبط با توليد كالايي ديگر، استفاده شده است. اين مواد شامل موارد ذيل مي‌باشند:
۱ـ سوخت و انرژي؛
۲ـ ابزارآلات، قالبها و مانند آن؛
۳ـ قطعات و مواد استفاده شده در حفظ تجهيزات و ساختمانها؛
۴ـ روان سازها، گريسها، مواد مورد استفاده در تركيبات، مواد ديگر استفاده شده در توليد يا استفاده شده در عملكرد تجهيزات و ساختمانها؛
۵ ـ دستكشها، عينكها، كفشها، پوشاك، تجهيزات ايمني و ملزومات؛
۶ ـ تجهيزات، وسايل و ملزومات استفاده شده براي آزمايش يا بازرسي كالاها؛
۷ـ كاتاليزورها و حلالها؛ و
۸ ـ هر كالاي ديگري كه در خود كالاها به كار نرفته است اما استفاده آنها در توليد كالاهاي مزبور را مي‌توان منطقاً بخشي از توليد آن كالاها تلقي كرد.
ج ) «مواد» به معني تركيبات، قطعات، اجزا، زيرمجموعه‌ها و/يا كالاهايي كه به طور فيزيكي در كالاهاي ديگر يا فرآيند توليد كالاهاي ديگر به كار گرفته مي‌شوند؛
چ ) «مواد فاقد مبداء داخلي» استفاده شده در توليد به معني هر موادي است كه كشور مبداء آن كشوري غير از اعضاي متعاهد باشد و هر موادي كه مبداءآن را نمي‌توان تعيين كرد؛
ح ) «كالاهاي داراي مبداء داخلي» به معني كالاهايي است كه طبق مقررات قواعد مبداءموافقت‌نامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت واجد شرايط داراي مبداء داخلي بودن است؛
خ ) «توليد» به معني روشهاي به دست آوردن كالاها شامل توليد در كارخانه، توليد، سرهم‌كردن، فرآوري، كاشت، پرورش گياهان، پرورش حيوانات، معدن‌كاري، استخراج، برداشت، ماهيگـيري، تله‌گـذاري، گردآوري، جـمع‌آوري، شكـار، صـيد و غيره مي‌شود؛ و
د ) «سرزمين» به معني سرزمين اعضاي متعاهد شامل آبهاي سرزميني آنهاست.
قاعده ۲
معيار تعيين مبداء كالا
كالاهاي مشمول موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت كه از سرزمين يكي از اعضاي متعاهد به سرزمين عضو متعاهد ديگر وارد شده و با توجه به تعريف قاعده (۷) مستقيماً حمل شده‌اند، در صورتي شايسته برخورداري از رفتار ترجيحي خواهند بود كه الزامات مربوط به مبداء را طبق هر يك از شروط زير رعايت كنند:
الف ) محصولاتي كه طبق تعريف و مقررات مندرج در قاعده۳، تماماً در يك كشور عضو متعاهد به دست آمده يا توليد شده باشند؛ يا
ب ) محصولاتي كه تماماً در يك كشور عضو متعاهد به دست نيامده يا توليدنشده باشند، به شرط آنكه محصولات مذكور طبق قاعده (۴) شايسته رفتار ترجيحي باشند.
قاعده۳
محصولاتي كه تماماً در يكي از كشورهاي عضو متعاهد توليد شده يا به دست آمده‌اند
۱ـ در چارچوب بند (الف) قاعده (۲)، موارد زير به عنوان محصول تماماً توليد شده يا به دست آمده در سرزمين يك عضو متعاهد شناخته خواهد شد:
الف) گياهان و محصولات گياهي كه در آنجا برداشت، چيده يا جمع‌آوري شده‌اند؛
ب) حيوانات زنده متولدشده و پرورش‌يافته در آنجا؛
پ) محصولات به دست آمده از حيوانات زنده مورد اشاره در بند (ب) فوق؛
ت) محصولات به دست آمده از شكار، تله‌گذاري، ماهيگيري، پرورش آبزيان، گردآوري يا صيد انجام شده در آنجا؛
ث) مواد معدني و مواد ديگري كه در طبيعت وجود دارند، غير از مواد مورد اشاره در بندهاي (الف) تا (ت) فوق كه از خاك، آبها، بستر دريا يا زير بستر درياي آنها استخراج يا برداشت مي‌شوند؛
ج) محصولات به دست آمده از آبها، بستر دريا يا زير بستر دريا خارج از آبهاي سرزميني عضو متعاهد موردنظر، مشروط به اينكه عضو مذكور براساس حقوق بين‌الملل حق بهره‌برداري از اين آبها، بستر دريا يا زير بستر دريا را داشته باشد؛
چ) كالاهاي صيد دريايي و ساير كالاهاي دريايي كه توسط شناورهاي ثبت شده در يك عضو متعاهد يا داراي مجوز حمل پرچم كشور آن عضو متعاهد از درياهاي آزاد به دست آمده باشند؛
ح) كالاهايي كه در كشتيهاي كارخانه‌دار ثبت شده در سرزمين يك عضو متعاهد و يا داراي مجوز حمل پرچم آن عضو متعاهد، منحصراً از محصولات مورد اشاره در بند (چ) فوق فرآوري و/يا ساخته شده‌اند؛
خ) اقلام مستعمل كه ديگر قابليت كاربرد براي منظور اصلي و قابليت بازسازي يا تعمير ندارند و فقط مناسب امحاء يا بازيابي قطعات يا مواد خام يا بازيافت باشند؛
د) ضايعات و قراضه‌هاي حاصل از عمليات توليدي كه در آنجا انجام شده‌اند؛ و
ذ) كالاهايي كه در سرزمين عضو متعاهد منحصراً از محصولات مورد اشاره در جزءهاي (الف) تا (د) فوق به دست آمده يا توليد شده‌اند.
۲ـ عبارات « شناورهاي آنها» و «كشتيهاي كارخانه‌دار آنها» در شق‌هاي (چ) و (ح) بند (۱) تنها در مورد شناورها و كشتيهاي كارخانه‌داري به كار خواهد رفت كه:
الف) در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد ثبت شده باشند؛ يا
ب) تحت پرچم سرزمين يكي از اعضاي متعاهد حركت مي‌كنند؛ يا
پ) حداقل ۵۰ درصد از مالكيت آنها در اختيار اتباع يكي از اعضاي متعاهد يا در اختيار شركتي باشد كه دفتر مركزي آن در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد بوده و در آن مدير يا مديران، رييس هيأت مديره يا هيأت نظارتي و اكثريت اعضاي چنين هيأتهايي از اتباع يكي از اعضاي متعاهد باشند، به علاوه آن كه در مورد مشاركتها يا شركتهاي بامسؤوليت محدود، حداقل نصف سرمايه متعلق به آن عضو متعاهد يا نهادهاي عمومي يا اتباع عضو متعاهد مذكور باشد.
قاعده ۴
محصولاتي كه تماماً در كشورهاي عضو توليد نشده يا به دست نيامده‌اند
۱ـ از نظر بند (ب) قاعده ۲، يك محصول داراي مبداء داخلي تلقي خواهد شد، مشروط به اينكه مبداء حداقل ۴۰ درصد قيمت درب كارخانه ارزش محتواي آن يكي از اعضاي متعاهد باشد.
۲ـ به منظور محاسبه ارزش افزوده محتواي داخلي، روش زير به كار خواهد رفت:
۴۰% <(۱۰۰ Í قيمت درب كارخانه – ارزش مواد فاقد مبداء داخلي)
قيمت درب كارخانه
۳ـ ارزش مواد فاقد مبداء داخلي عبارت خواهد بود از:
الف) ارزش سيف در زمان ورود مواد؛ يا
ب) اولين قيمت قابل تعيين پرداخت شده براي مواد داراي مبداء غيرمشخص در سرزمين عضو متعاهدي كه كار يا فرآوري در آن انجام مي‌گيرد.
قاعده ۵
قاعده مبداء تجميعي
مگر در صورتي كه طوري ديگر مقرر شده باشد، محصولاتي كه با الزامات مبداء مندرج در قاعده۲ مطابقت دارند و در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد به عنوان مواد براي يك محصول تمام‌شده شايسته برخورداري از رفتار ترجيح‌آميز موافقتنامه دي ـ هشت استفاده شده‌اند، به عنوان محصول داراي مبداء داخلي در سرزمين عضو متعاهدي كه كار يا فرآوري محصول تمام شده مزبور در آن انجام گرفته، تلقي خواهند شد؛ مشروط به اينكه مجموع محتواي محصول نهايي كه داراي مبداء داخلي اعضاي متعاهد دي ـ هشت است، كمتر از ۴۰% نباشد.
قاعده ۶
عمليات يا فرآيندهاي كمتر از حد قابل قبول
عمليات زير چه با الزامات قاعده (۳)، (۴) يا (۵) مطابقت داشته باشند و چه نداشته باشند، در هر صورت كار يا فرآيندهاي كافي براي تغيير وضعيت مبداء محصولات محسوب نخواهند شد:
الف ) عملياتي كه به منظور حفظ محصولات در شرايط مطلوب هنگام حمل و انبارداري انجام مي‌گيرد (از قبيل خشك كردن، منجمد كردن، در آب نمك خواباندن، در معرض تهويه قرار دادن، پهن كردن، سرما دادن، در نمك، دي‌اكسيد سولفور يا ساير محلولهاي آبگون قرار دادن، جدا كردن قسمتهاي آسيب‌ديده و عملياتي مشابه آن)؛
ب ) عمليات ساده شامل جداكردن گرد و غبار، الك كردن يا غربال كردن، مرتب كردن، طبقه‌بندي كردن، جفت و جور كردن (شامل قرار دادن كالاها در مجموعه)، شستن، رنگ كردن، بريدن؛
پ ) تغيير بسته بندي، جداسازي و سرهم بندي محموله‌ها؛
ت ) بريدن و ورقه ورقه كردن ساده؛
ث ) الصاق علامت يا برچسب يا ساير نشانه‌هاي شناسايي مشابه روي محصولات يا بسته‌بندي آنها؛
ج ) بسته‌بندي مجدد يا قرار دادن در بطري، شيشه، كيسه، جعبه، نصب كردن روي صفحه يا تخته و تمامي ديگر عمليات بسته‌بندي؛
چ ) مخلوط كردن ساده محصولات از انواع مختلف يا غير آن؛
ح ) سرهم كردن ساده اجزاء محصولات به منظور تشكيل يك محصول كامل؛
خ ) از هم جداسازي مجموعه‌ها؛
د ) ذبح حيوانات؛
ذ ) رقيق كردن صرف با آب يا ماده ديگري كه ويژگيهاي كالاها را به طور اساسي تغيير نمي‌دهد؛
ر ) اتوكشي يا صاف كردن منسوجات؛
ز ) سبوس‌گيري، سفيد كردن جزئي يا كلي، جلا دادن و لعاب‌دار كردن غلات و برنج؛
س ) عمليات مربوط به رنگ كردن شكر يا به شكل حبه‌هاي قند درآوردن آن؛ و
ش ) پوست كندن، هسته درآوردن و مغز كردن ميوه‌جات، مغزها و سبزيجات.
قاعده ۷
حمل مستقيم
رفتار ترجيحي مقرر شده در موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت فقط شامل محصولاتي خواهد شد كه الزامات اين قواعد در موردشان رعايت شده باشد و به صورت مستقيم ميان اعضاي متعاهد حمل شده باشند. با اين حال، محصولاتي كه حمل آنها شامل گذر از ميان سرزمينهاي يك يا چند عضو غيرمتعاهد واسطه با يا بدون ترانس شيپمنت (انتقال از يك وسيله نقليه به وسيله نقليه ديگر) يا نگهداري موقـت در انبار مي‌شـود، نيز شـايسته برخـورداري از رفتـار ترجيحي خـواهند بـود مشروط به اينكه:
الف ) انتخاب محل ورود كالاي گذري بنا به دلايل جغرافيايي يا ملاحظات منحصراً مربوط به الزامات حمل و نقل، قابل توجيه باشد؛
ب ) محصولات مورد نظر در آن كشورها وارد جريان تجارت يا مصرف نشده باشند؛
پ ) محصولات مورد نظر در آن كشورها تحت هيچ عملياتي به جز تخليه و بارگيري مجدد يا هر عمليات ضروري براي حفظ كالا در وضعيت مطلوب قرار نگرفته باشند؛ و
ت ) مداركي كه رعايت شروط مندرج در بندهاي (الف)، (ب) و (پ) فوق را تأييد نمايد مانند بارنامه يا يك سند حمل واحد كه عبور كالا را از كشور صادركننده و از طريق كشور محل گذر پوشش مي‌دهد.
قاعده ۸
نحوه برخورد با بسته بندي
۱ـ در مواردي كه به منظور تعيين حقوق گمركي، يكي از اعضاي متعاهد با محصولات و بسته‌بندي آنها به طور مجزا برخورد كند؛ عضو مزبور همچنين مي‌تواند در مورد واردات خود كه از عضو متعاهد ديگري حمل شده باشد، مبداء اين گونه بسته‌بندي را جداگانه تعيين كند.
۲ـ در مواردي كه بند (۱) فوق اعـمال نمي‌شود، بسته‌بنـدي نبايد در تعيين مبداء محصول مورد توجه قرار گيرد.
۳ـ مواد بسته‌بندي و ظرفهايي كه منحصراً براي حمل يك محصول به كار برده مي‌شوند، در تعيين مبداء محصول مورد توجه قرار نخواهد گرفت.
قاعده 9
لوازم جانبي، قطعات يدكي و ابزارآلات
مبداء لـوازم جانبي، قطعـات يدكي و ابـزارآلات و مـواد آموزشـي يا سـاير اطلاعات ارائه شده به همراه كالاها در تعيين مبداء كالا مورد توجه قرار نخواهند گرفت، مشروط به اينكه عضو متعاهد واردكننده، اين گونه لوازم جانبي، قطعات يدكـي و ابزارآلات را همـراه با كالاي مـزبـور طبـقه‌بندي و حـقوق گمركـي آن را دريافت كند.
قاعده ۱۰
نحوه برخورد با موادي كه به طور غيرمستقيم در توليد كالا به كار مي‌روند
مگر در صورتي كه طور ديگري مقرر شده باشد، در تعيين مبداء كالا، مبداء موادي كه به طور غيرمستقيم در توليد كالا به كار رفته‌اند يا مواد به كار رفته در توليد كالا كه در آن باقـي نمي‌مانند يا بخشي از آن را تشكـيل نمي‌دهند، نبايد مورد توجه قرار گيرد.
قاعده ۱۱
طبقه‌بندي كالاها
از نظر اين قواعد، كالاها، مواد و محصولات، طبق قواعد عمومي تفسير نظام هماهنگ‌شده طبقه‌بندي خواهند شد.
قاعده ۱۲
واردات مجدد كالاهاي صادر شده
اگر كالاهاي داراي مبداء داخلي صادر شده از يك عضو متعاهد، مجدداً وارد آن كشور شوند، آنها بايد به عنوان كالاهاي فاقد مبداء داخلي در نظر گرفته شوند، مگر اينكه براي مقامات گمركي آن كشور ثابت شود كه:
الف ) كالاهاي برگشتي همان كالاهاي صادر شده هستند؛ و
ب ) كالاهـا فراتر از آنچه كه براي حفـظ آنها در شـرايط مطلوب در طـول مدتي كه در آن كشور قرار دارند يا در جريان صدور هستند لازم است، تحت هيچ عملياتي قرار نگرفته‌اند.
قاعده ۱۳
نمايشگاهها
۱ـ محصـولات داراي مبداء داخـلي كه براي شـركت در نمايشـگاه به خـارج از سرزمين يكي از اعضاي متعـاهد ارسال مـي‌گردد و بعد از نمايـش براي واردات به سرزمين يك عضو متعاهد فروخته مي‌شود، از رفتار ترجيحي موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هـشت برخوردار خواهد شد، مشـروط به اينكه براي مقامات گمرك ثابت شود كه:
الف) صادركننده، محصولات موردنظر را از سرزمين يك عضو متعاهد به كشور محل برگزاري نمايشگاه حمل كرده و در آن جا به نمايش گذاشته است؛
ب) محصولات موردنظر به وسيله صادركننده به شخصي در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد فروخته يا به نحو ديگر واگذار شده است؛
پ) محصولات در خلال برگزاري نمايشگاه يا بلافاصله پس از آن در همان كشوري كه براي نمايش ارسال شده بودند، حمل گرديده است؛ و
ت) محصولات موردنظر پس از زمان حمل به منظور نمايش، براي هدف ديگري به جز عرضه در نمايشگاه مورد استفاده قرار نگرفته است.
۲ـ گواهي مبداء دي ـ هشت بايد براساس مقررات موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت صادر يا تنظيم‌شده و به روش معمول به مقامات گمركي كشور واردكننده تسليم گردد. نام و نشاني نمايشگاه بايد در گواهي قيد گردد. در صورت لزوم ممكن است مستندات ديگري راجع به شرايطي كه محصولات تحت آن به نمايش گذاشته شده‌اند، مطالبه شود.
3ـ بند (1) ناظر بر هرگونه نمايشگاه اعم از تجاري، صنعتي، كشاورزي يا هنرهاي دستي و يا هر بازار مكاره يا نمايشهاي عمومي مشابه آنهاست كه با اهداف خصوصي در فروشگاهها يا محلهاي كسب و كار براي فروش محصولات خارجي سازماندهي نشوند و در طول نمايشگاه، محصولات تحت نظارت گمرك قرار دارند.
قاعده ۱۴
ممنوعيت
هر يك از اعضاي متعاهد مي‌تواند به شرط مطلع ساختن دبيرخانه دي ـ هشت از ورود محـصولاتي كـه شـامل نـهاده‌هايي‌انـد كـه مبـداء آنهـا سـرزمـين عـضو غيرمتعاهدي است و تمـايلي براي ايجاد روابـط اقتصـادي و بازرگـاني با آن كشـور ندارد، جلوگيري نمايد.
قاعده ۱۵
گواهي مبداء دي ـ هشت و تشريفات عملي صدور گواهي
۱ـ ادعاي اينكه محصولات بايد شايسته برخورداري از رفتار ترجيح‌آميز شناخته شوند، بايد به وسيله يك گواهي مبداء دي ـ هشت صادرشده توسط گمرك يا مقامات ذيصلاح مربوط كه توسط دولتهاي اعضاي متعاهد صادركننده تعيين شده و طبق تشريفات عملي صدور گواهي مندرج در پيوست اين سند به اطلاع ساير اعضاي شركت‌كننده رسيده است، تأييد گردد.
۲ـ پيوست مزبور و ضميمه آن جزء لاينفك قواعد مبداء دي ـ هشت خواهد بود.
قاعده ۱۶
حل و فصل اختلافات
۱ـ هرگونه اختلافي كه ميان اعضاي متعاهد بر سر اجرا يا تفسير مقررات قواعد مبداء دي ـ هشت ايجاد شـود، طبق ماده (۲۶) موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت مورد رسيدگي قرار خواهد گرفت.
۲ـ در همه موارد، حل و فصل اختلافات بين واردكننده و مقامات گمركي كشور واردكننده، بايد تحت قوانين كشور مذكور صورت گيرد.
قاعده ۱۷
مجازاتها
اشخاصي كه به منظور برخورداري از رفتار ترجيحي براي محصولات، سندي تهيه نمايند يا موجبات تهيه سندي را فراهم آورند كه حاوي اطلاعات نادرست باشد، طبق قوانين ملي مجازات خواهند شد.
قاعده ۱۸
مناطق آزاد
۱ـ اعضاي متعاهد، كليه اقدامات لازم را معمول خواهند داشت تا اطمينان حاصل شود كه محصولاتي كه تحت پوشش گواهي مبداء دي ـ هشت مبادله مي‌شوند و در مسير حمل، از يك منطقه آزاد واقع در سرزمين آنها استفاده مي‌كنند، با محصولات ديگري جايگزين نمي‌گردند و مورد هيچ‌گونه عملي غير از عمليات متعارف كه هدف آنها جلوگيري از خرابي آنها است، قرار نمي‌گيرند.
۲ـ به عنوان استثنايي بر مقررات مندرج در بند (۱)، هرگاه محصولات داراي مبداء داخلي سرزمين يكي از اعضاي متعاهد تحت پوشش گواهي مبداء دي ـ هشت، وارد منـطقه آزادي شـوند و تحت عـمليات يا فرآوري قرار گيرند، مقامات ذي‌ربط بايد بنا به درخواست صادركننده ، يك گواهي مبداء جديد دي ـ هشت صادر كنند، به شرطي كه عمليات يا فرآوري انجام شده با مقررات اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت مطابقت داشته باشد.
قاعده ۱۹
گذر و انبارداري كالاها
كالاهـايي كه با مقررات قواعد مبـداء دي ـ هشت مطابقت دارند و در تـاريخ به اجـرا درآمـدن موافقـت‌نامه تجارت ترجيـحي دي ـ هشـت در جـريان حـمل و نقل بوده يـا در سرزميـن يكي از اعـضاي متعاهد در انبـارهاي موقت، انـبارهاي تحت نظارت گمرك و يا در مـناطق آزاد نگهداري مي‌شـوند را مي‌توان به عنوان محـصولات داراي مبـداء داخـلي پـذيرفت، مشـروط بـر اينـكه ظـرف چهـار مـاه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت، گواهي مبداء دي ـ هشت آنها كه به صورت عطف به ماسبق تهيه شده و هرگونه اسناد ديگر حاوي مدارك پشتيبان راجع به شرايط حمل آنها، به مقامات گمركي كشور واردكننده تسليم شود.
قاعده ۲۰
بازبيني و اصلاح
۱ـ در مواقع ضروري ممكن است قواعد مبداء دي ـ هشت بنا به درخواست يكي از اعضاي متعاهد طبق تـشريفات منـدرج در ماده (۳۰) موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت به نحو مقتضي مورد بازبيني و اصلاح قرار گيرد.
۲ـ صرف‌نظر از بند (۱) اين قاعده، پيوست و ضميمه آن براساس مقررات ماده (۱۴) پيوست، مورد بازبيني و اصلاح قرار خواهد گرفت.
پيوست
تشريفات عملي صدور گواهي
بخش اول
صدور گواهي مبداء دي ـ هشت
ماده ۱
الزامات كلي
محصولاتي كه مبداء آنها سرزمين يكي از اعضاي متعاهد است، هنگام ورود به سرزمين عضو متعاهد ديگر با ارائه گواهي مبداء دي ـ هشت كه نمونه آن پيوست اين مقررات است، از مزاياي موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت برخوردار خواهند شد.
ماده ۲
تشريفات صدور گواهي مبداء دي ـ هشت
۱ـ گواهي مبداء دي ـ هشت بنا به درخواست كتبي صادركننده يا به مسئوليت او با درخواست نماينده مجاز او، توسط گمرك يا مقامات ذيصلاحي كه توسط دولت كشور صادركننده تعيين شده‌اند و از اين پس مقام صادركننده ناميده مي‌شوند، صادر مي‌شود.
۲ـ بدين منظور، صادركننده يا نماينده مجاز او بايد فرم گواهي مبداء دي ـ هشت و فرم درخواست را كه نمونه آنها پيوست اين مقررات است، تكميل نمايد. فرمهاي مذكور بايد به زبان انگليسي و منطبق با مقررات قوانين داخلي كشور صادركننده تهيه شوند. در صورت تكميل به صورت دست‌نويس، بايد از نوشت‌افزار جوهري و حروف غيرچسبيده استفاده شود. شرح محصولات بايد در خانه شماره (۷) فرمهاي پيوست كه به همين منظور پيش‌بيني گرديده است درج گردد و هيچ جاي خالي سفيد در آن گذاشته نشود. در مواردي كه خانه مذكور كاملاً با نوشته پر نمي‌شود بايد يك خط افقي زير آخرين سطر كشيده شود و قسمت خالي با كشيدن ضربدر بسته شود.
۳ـ صادركننده متقاضي صدور گواهي مبداء دي ـ هشت، بايد آماده باشد تا در هر زمان در صورت درخواست گمرك يا مقامات ذيصلاح كشور صادركننده كه گواهي مبداء دي ـ هشت در آنجا صادر مي‌شود، هرگونه مدرك مقتضي را كه مبداء داخلي داشتن محصولات موردنظر و يا رعايت ساير الزامات اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت را تأييد كند، تسليم آنها نمايد.
۴ـ گمرك يا مقامات صلاحيت‌دار هريك از اعضاي متعاهد در صورتي مي‌توانند اقدام به صدور گواهي مبداء دي ـ هشت نمايند كه سرزمين آن عضو متعاهد را بتوان مبداء محصولات مورد نظر شناخت و ساير الزامات اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت، در مورد آن محصولات رعايت شده باشد. نام كشور مبداء كالاها بايد در خانه شماره ۳ گواهي درج شود.
۵ ـ مقامات صـادركننده گواهي مبـداء دي ـ هشـت بايد اقدامـات لازم را جهـت رسيدگي به اصالت مبداء محصولات و رعايت ساير شرايط اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت انجام دهند. بدين‌منظور، آنها حق دارند هر مدركي را از صادركننده مطالبه كرده و هرگونه بازرسي را كه مقتضي بدانند در مورد حسابهاي صادركننده به عمل آورند و هرگونه بررسي ديگري را كه مناسب تشخيص دهند به انجام رسانند. همچنين مقامات صادركننده بايد اطمينان حاصل كنند كه فرمهاي مورد اشاره در بند (۲) طبق مقررات تكميل شده‌اند. مقامات مذكور به ويژه بايد مراقبت نمايند كه خانه شماره (۷) مخصوص شرح محصولات به نحوي پر شده باشد كه امكان اضافه كردن متقلبانه مطالب را كاملاً منتفي سازد.
۶ ـ گواهي مبداء دي ـ هشت بايد به محض آنكه صادرات واقعاً انجام يا قطعي مي‌شود، صادر و در اختيار صادركننده گذاشته شود.
ماده ۳
صدور گواهي مبداء دي ـ هشت به صورت عطف به ماسبق
۱ـ گواهي مبداء دي ـ هشت ممكن است در موارد استثنايي بعد از صدور محصولات مربوط ولي نه بيش از (۶) ماه بعد از تاريخ حمل آنها، صادر شود، مشروط به اينكه:
الف) گواهي مبداء در زمان صدور كالا به دليل اشتباهات يا از قلم افتادگيهاي غيرعمدي يا شرايط خاص، صادر نشده باشد؛ يا
ب) براي گمرك يا مقامات ذيصلاح ثابت شود كه گواهي مبداء دي ـ هشت صادرشده، ولي به دلايل فني در مرحله ورود كالا، پذيرفته نشده است.
۲ـ براي اجراي بند (۱)، صادركننده بايد در تقاضاي خود، محل و تاريخ صدور محصولات را كه گواهي مبداء دي ـ هشت به آن مربوط مي‌شود، ذكر و علت تقاضا را نيز بيان نمايد.
۳ـ گواهي مبداء دي ـ هشت را تنها مي‌توان پس از احراز مطابقت اطلاعات ارائه‌شده در تقاضاي صادركننده با اطلاعات موجود در پرونده مربوط، به صورت عطف به ماسبق صادر كرد.
۴ـ گواهي مبداء دي ـ هشت كه به صورت عطف به ماسبق صادر مي‌گردد بايد با عبارت « صادره به صورت عطف به ماسبق» تأييد شود.
۵ ـ تأييديه مورد اشاره در بند (۴) بايد در خانه شماره ۶ (ملاحظات) گواهي مبداء دي ـ هشت درج شود.
ماده ۴
صدور المثناي گواهي مبداء دي ـ هشت
۱ـ در صورت سرقت، مفقود شدن يا از بين رفتن گواهي مبداء دي ـ هشت، صادركـننده كالا مي‌تواند از گمرك يا مقامات ذي‌صـلاح صادركننـده گواهي مبداء مزبور، درخواسـت صدور المـثني براسـاس مدارك صادراتي كـالا كه در اختيـار آنها مي‌باشد، نمايد.
۲ـ المثنايي كه به اين صورت صادر مي‌شود بايد با واژه « المثني» تأييد گردد.
۳ـ تأييديه مورد اشاره در بند (۲) بايد در خانه شماره ۶ (ملاحظات) گواهي مبداء المثني دي ـ هشت درج شود.
۴ـ المثني كه بايد تاريخ صدور نسخه اصلي گواهي مبداء دي ـ هشت در آن درج شده باشد، از همان تاريخ معتبر خواهد بود.
ماده ۵
صدور گواهي مبداء دي ـ هشت بر اساس يك گواهي مبداء دي ـ هشت
كه قبلاً صادر يا تهيه شده است
۱ـ پس از آنكه محصولات داراي مبداء داخلي تحت نظارت گمرك در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد قرار گرفت، مي‌توان گواهي مبداء اوليه دي ـ هشت را با يك يا چند گواهي مبداء دي ـ هشت جايگزين كرد تا ارسال تمامي يا بخشي از محصولات موردنظر به نقاط ديگر سرزمين آن عضو متعاهد و ترخيص كالا از گمرك امكان‌پذير شود. در اين صورت، گواهي (گواهي‌هاي) مبداء دي ـ هشت جايگزين، بايد توسط گمرك يا مقامات ذيصلاحي صادر گردد كه كالاها تحت نظارت آنها قرار گرفته‌است.
۲ـ در مواردي كه همه يا بخشي از محصولاتي كه مبداء آنها سرزمين يكي از اعضاي متعاهد است، به سرزمين يك عضو متعاهد وارد شده يا در انبارهاي گمرك آن كشور تحت نظارت گمرك قرار گرفته است، به سرزمين عضو متعاهد ديگري ارسال شود، گواهي مبداء جديد دي ـ هشت بايد توسط گمرك يا مقامات ذيصلاحي كه كالاها تحت كنترل آنها قرار گرفته صادر شود. در اين صورت نام كشور مبداء بايد در خانه شماره ۳ گواهي مبداء دي ـ هشت قيد گردد.
ماده ۶
اعتبار گواهي مبداء دي ـ هشت
۱ـ گواهي مبداء دي ـ هشت به مدت (۶) ماه از تاريخ صدور در كشور صادركننده اعتبار خواهد داشت و بايد ظرف همين مدت به مقامات گمركي كشور واردكننده تسليم شود.
۲ـ گواهي مبداء دي ـ هشت كه پس از تاريخ نهايي مذكور براي تسليم كه در بند (۱) مشخص شده است به مقامات گمركي كشور واردكننده تسليم مي‌شود را در صورتي مي‌توان جهت اعمال رفتار ترجيحي پذيرفت كه عدم ارائه آنها تا تاريخ نهايي مقرر، ناشي از اوضاع و احوال استثنايي خارج از حيطه اختيار صادركننده كالا باشد.
۳ـ در ساير مواردي كه تسليم گواهي مبداء با تأخير انجام مي‌شود، در صورتي كه محصولات موضوع گواهي مبداء دي ـ هشت قبل از تاريخ نهايي مذكور تسليم شده باشند، مقامات گمركي كشور واردكننده مي‌توانند گواهي مبداء مزبور را بپذيرند.
ماده ۷
تسليم گواهي مبداء دي ـ هشت
گواهي مبداء دي ـ هشت طبق تشريفات معمول در كشور واردكننده به مقامات گمركي كشور مذكور تسليم خواهد شد. مقامات نامبرده ممكن است از واردكننده بخواهند كه بيانيه‌اي با مدرك مذكور همراه نمايد، مبني بر اينكه كالاهاي موردنظر شرايط لازم را براي اجراي موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت دارند.
ماده ۸
واردات به دفعات
در موردي كه بنا به درخواست واردكننده و تحت شرايطي كه توسط مقامات گمركي كشور واردكننده تعيين مي‌شود، محصولاتي كه با توجه به تعريف بند الف قاعـده عمومي شـماره (۲) نظام همـاهنگ شده به صـورت پياده شده يا سوارنـشده هستند و تحت فصلهاي شانزدهم و هفدهم يا عنوانهاي شماره ۷۳۰۸ و ۹۴۰۶ نظام هماهنگ شده جاي مي‌گيرند به دفعات وارد شوند، هنگام وارد شدن اولين محموله، يك گواهـي مبداء دي ـ هـشت واحد براي اين‌گـونه محصـولات به مقامات گمركي تسليم خواهد شد.
ماده ۹
اسناد پشتيبان
اسناد مذكور در بند (۳) ماده (۲) اين پيوست كه به منطور اثبات اين موضوع مورد استفاده قرار مي‌گيرند كه محصولات مندرج در گواهي مبداء دي ـ هشت را مي‌توان محصولات داراي مبداء داخلي سرزمين يكي از اعضاي متعاهد دانست و اين محصولات ساير شرايط اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت را نيز تأمين مي‌كنند، از جمله شامل موارد ذيل مي‌باشند:
الف ) مدارك مستقيم مربوط به فرآيندهايي كه توسط صادركننده يا عرضه‌كننده جهت به دست آوردن كالاهاي موردنظر انجام شده است و به عنوان مثال در حسابها يا دفاتر داخلي او منعكس است؛
ب ) اسنادي كه داراي مبداء داخلي بودن مواد به كار رفته را ثابت كند و در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد كه اين اسناد بر طبق قوانين داخلي مورد استفاده است، صادر يا تهيه شده باشد؛
پ ) اسنادي كه انجام عمليات يا فرآوري مواد در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد را ثابت كند و در سرزمين همان عضو متعاهد كه اين مدارك برطبق قوانين داخلي مورد استفاده است، صادر يا تهيه شده باشد؛
ت ) گواهي مبداء دي ـ هشت كه داراي مبداء داخلي بودن مواد به كار رفته را ثابت كند و در سرزمين يكي از اعضاي متعاهد برطبق اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت صادر يا تهيه شده باشد.
ماده ۱۰
حفظ گواهي مبداء دي ـ هشت و اسناد پشتيبان
۱ـ صادركننده متقاضي صدور گواهي مبداء دي ـ هشت، بايد اسناد مذكور در بند (۳) ماده (۲) اين پيوست را حداقل به مدت سه سال نگهداري نمايد.
۲ـ گمرك يا مـقامات ذي‌صـلاح كـشور صادركنـنده محصـول كه گـواهي مبـداء دي ـ هشت را صادر مي‌كنند، بايد فرم درخواست مذكور در بند (۲) ماده (۲) را حداقل به مدت (۳) سال نگهداري نمايند.
۳ـ مقامات گمركي كشور واردكننده، بايد گواهي مبداء دي ـ هشت تسليم شده را حداقل به مدت (۳) سال نگهداري نمايند.
ماده ۱۱
مغايرتها و اشتباهات شكلي
۱ـ كشف مغايرتهاي جزئي بين مندرجات گواهي مبداء دي ـ هشت و مندرجات اسنادي كه جهت انجام تشريفات ورود كالا به اداره گمرك ارائه مي‌شود، في نفسه موجب سلب اعتبار گواهي مبداء دي ـ هشت نخواهد شد، مشروط بر اينكه براي مقامات گمركي كشور واردكننده به نحو مقتضي محرز شود كه سند مزبور با محصولات ارائه شده مطابقت دارد.
۲ـ اشتباهات شكلي آشكار از قبيل اشتباه در ماشين‌نويسي گواهي مبداء دي ـ هشت موجب رد اين سند نمي‌شود، مشروط بر اينكه اين‌گونه اشتباهات به نحوي نباشد كه نسبت به صحت مندرجات اين سند ايجاد شبهه نمايد.
۳ـ درج محصولاتي كه شايسته برخورداري از نظام ترجيح‌آميز در قالب موافقتنامه تجارت ترجيحي دي ـ هشت نيستند در گواهي مبداء دي ـ هشت، محصولات داراي شرايط اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت را براي اعطاي رفتار ترجيح‌آميز و مندرج در همان گواهي مبداء دي ـ هشت تحت تأثير قرار نخواهد داد و باعث ايجاد تأخير در ترخيص آنها نخواهد شد.
بخش دوم
ترتيبات مربوط به همكاريهاي اداري
ماده ۱۲
كمك متقابل
۱ـ اعضاي متعاهد بايد نمونه امضاها و تصوير مهرهاي مورد استفاده توسط گمرك خود يا مقامات ذيصلاح صادركننده گواهي مبداء دي ـ هشت و نشانيها و نمونه مهرهاي گمرك يا مقامات ذيصلاحي را كه مسئول بررسي اصالت اين گواهي‌ها هستند، در اختيار يكديگر قرار دهند.
۲ـ به منظور اطمينان از حسن اجراي اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت، اعضاي متعاهد از طريق گمركات ذيصلاح و مراجع ذيصلاح و مجاز خود، همديگر را در بررسي اصالت گواهي مبداء دي ـ هشت صادره و صحت اطلاعات ارائه شده در اين اسناد ياري خواهند كرد.
ماده ۱۳
بررسي گواهي مبداء دي ـ هشت
۱ـ بررسي‌هاي بعدي گواهي مبداء دي ـ هشت صادر شده، به صورت تصادفي يا در مواردي صورت مي‌گيرد كه مقامات گمركي كشور واردكننده درباره اصالت اين اسناد يا صحت اطلاعات مربوط به مبداء محصولات مورد بحث يا رعايت ساير الزامات اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت، در حد معقولي دچار شك و شبهه شوند.
۲ـ به منظور اجراي مفاد بند (۱)، گمرك يا مقامات ذيصلاح كشور واردكننده، گواهي مبداء دي ـ هشت و فاكتور يا تصوير اين اسناد را به گمرك يا مقامات ذيصلاح كشور صادركننده كالا عودت داده و در صورت اقتضا، دلايل تحقيق را نيز اعلام خواهند داشت. هرگونه اسناد و اطلاعات به دست‌آمده كه نشان دهد اطلاعات مندرج در گواهي مبداء دي ـ هشت نادرست است بايد براي تأييد درخواست بررسي ارسال شود.
۳ـ بررسي به وسيله گمرك يا مقامات ذيصلاح كشور صادركننده كالا انجام خواهدشد. براي اين منظور گمرك يا مقامات ذيصلاح حق دارند هرگونه مدركي را مطالبه كرده و هرگونه بازرسي را در مورد حسابهاي صادركننده كالا به عمل آورند يا هر كنترل ديگري را كه مقتضي بدانند، انجام دهند.
۴ـ هر گاه مقامات گمركي كشور واردكننده تصميم بگيرند كه اعطاي رفتار ترجيحي به محصولات موردنظر، تا روشن شدن نتايج بررسي به حال تعليق درآيد، مي‌توانند به شرط اتخاذ تدابير احتياطي كه لازم مي‌بينند، به واردكننده اجازه دهند كالا را ترخيص نمايد.
۵ ـ گمرك يا مقامات ذيصلاح متقاضي بررسي بايد در اولين فرصت ممكن از نتايج بررسي مزبور مطلع گردند. نتايج بررسي بايد به طور روشن نشان دهد كه آيا اسناد اصالت دارند يا خير و آيا محصولات موردنظر را مي‌توان به عنوان محصولات داراي مبداء داخلي سرزمين يكي از اعضاي متعاهد دانست و آيا ساير الزامات اين پيوست و قواعد مبداء دي ـ هشت رعايت شده است يا خير.
۶ ـ در مواردي كه مقررات تجميعي بر طبق قاعده ۵ قواعد مبداء دي ـ هشت اجرا شده است و در ارتباط با بند (۴) ماده (۲)، پاسخ بايد شامل يك نسخه (يا نسخه‌هايي) از گواهي (يا گواهي‌هايي) باشد كه ملاك عمل قرار گرفته است.
۷ـ در موارد وجود شك و ترديد معقول، چنانچه ظرف مدت (۱۰) ماه از تاريخ درخواست بررسي، پاسخي واصل نشود يا پاسخ حاوي اطلاعات كافي جهت تشخيص اصالت سند موردنظر يا مبداء واقعي محصولات نباشد، مقامات گمرك يا مقامات ذيصلاح درخواست‌كننده بررسي، استفاده از ترجيحات را جز در موارد استثنايي، رد خواهند كرد.
ماده ۱۴
اصلاحيه‌ها
۱ـ در مواقع ضروري ممكن است مقررات اين پيوست بنا به درخواست هر يك از اعضاي متعاهد به نحو مقتضي اصلاح شود.
۲ـ كميته نظارتي مي‌تواند از طريق اجماع، مقررات اين پيوست را اصلاح نمايد. در صورتي كه حصول اجماع ممكن نباشد، كميته نظارتي مي‌تواند مقررات اين پيوست را با اكثريت دوسوم اصلاح نمايد.
ماده ۱۵
ضميمه
ضميمه اين پيوست جزء لاينفك آن خواهد بود.