آئین نامه مربوط به ورود و صدور اموال فرهنگی مصوب ۱۳۵۴/۰۸/۲۷
یران در جلسه مورخ ۲۸/۷/۱۳۵۴ بنا به پیشنهاد شماره ۷۴۷/۵۱/۱۰۴۰۵ مورخ ۲۵/۶/۱۳۵۴ وزارت فرهنگ و هنر و موافقت وزارت امور اقتصادی و دارائی و باستناد ماده ۱۲ قانون معافیت ورود و صدور اشیاء عتیقه و آثار فرهنگی و هنری اصیل و معتبر از حقوق و عوارض گمرکی آئیننامه مربوط بورود و صدور اموال فرهنگی را بشرح زیر تصویب نمودند.
فصل اول ـ تعریف اموال فرهنگی
ماده اول
از نظر این آئیننامه اموال فرهنگی عبارتست از:
اشیاء عتیقه ایرانی، اشیاء عتیقه خارجی، آثار فرهنگی و آثار هنری.
ماده دوم
اشیاء عتیقه ایرانی اشیائی است که در قانون حفظ آثارملی مصوب دیماه ۱۳۰۹ و آئیننامه اجرائی آن و سایر مقررات مربوط به اشیاء عتیقه و آثارملی، مشخصات آنها تعیین شده است.
ماده سوم
اشیائ عتیقه خارجی اشیائیاست که در کشور مبداء یا کشور محل پیدایش آن عتیقه شناخته شده باشد.
ماده چهارم
آثار فرهنگی اعم از ایرانی یا خارجی شامل اشیاء زیر است:
۱- نسخ خطی نادر و آثار اوائل صنعت چاپ، کتابها و اسناد و انتشارات قدیمی که ازنظر تاریخی، هنری، علمی، ادبی، واجد اهمیت ویژه هستند بطور مجزا و یا در مجموعهها.
۲- بایگانیهای صدا، تصویر، فیلم، سینما، و دیگر بایگانیهائی که ازنظر فرهنگی واجد اهمیت باشد.
۳- آیار مربوط به تاریخ، ازجمله تاریخ علوم و فنون، تاریخ نظامی و اجتماعی و همچنین مربوط به زندگی رهبران، منفکران، دانشمندان، هنرمندان و رویدادهای مهم ملی و اجتماعی.
۴- مجموعهها و نمونههای نادر حیوانشناسی، گیاهشناسی، معدنشناسی، سنگوارهشناسی، نژادشناسی و اشیاء و مواد واجد اهمیت دیرین شناسی و مردم شناسی.
۵- اشیاءمجموعه (کلکسیون) و هر شئی و اثر فرهنگی که حداقل یکصدسال عمر داشته باشد.
ماده پنجم
آثار هنری اعم از ایرانی یا خارجی شامل اشیاء زیر است:
۱- تابلوها و نقاشیها و طرحهائی که بطور کامل با دست برروی هرنوع زمینه و تکیهگاه و یا با هرنوع ماده ساخته شده باشد.
۲- آثار پیکرتراشی و مجسمهسازی و کندهکاری با هرنوع ماده.
۳- انواع لیتوگرافی و گراور و استامپ که بوسیله چاپ سنگی یا گراور کاملا با دست انجام شده و خود هنرمند آنها را مهر یا امضاء و شمارهگذاری کرده باشد.
۴- اشیائی که ازطریق ترکیب اشیاء هنری مذکور دراین آئیننامه یا اجزاء آنها بوجود آمده باشد.
۵- اشیاء مجموعه (کلکسیون) و هرشئی هنری که حداقل یکصدسال عمر داشته باشد.
ماده ششم
اموال فرهنگی در صورتی «اصیل» شناخته میشود که دارای اصالت بوده و نسخه بدل یا تقلیدی یا تقلبی نباشد، مگرآنکه نسخه بدل یا تقلیدی، خود جنبه خلق یک اثر فرهنگی و هنری داشته باشد.
اموال فرهنگی در صورتی «معتبر» شناخته میشود که دارای اهمیت و ارزش فرهنگی یا هنری ویژه باشد.
فصل دوم ـ ورود اموال فرهنگی
ماده هفتم
اموال فرهنگی وارده باید ازطریق مجاز تحصیل شده باشد و مشمول ممنوعیتهای مذکور در قانون الحاق ایران به «کنوانسیون اتخاذ تدابیر لازم برای ممنوع کردن و جلوگیری از ورود و صدور و انتقال مالکیت غیرقانونی اموال فرهنگی» مصوب ۳۰ آذرماه ۱۳۵۳ نباشند.
ماده هشتم
اموال فرهنگی وارده هنگامی از حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی معاف خواهد بود که دارای مشخصات و صفات مذکور در فصل اول این آئیننامه باشد.
ماده نهم
اموال فرهنگی از هنگام ورود تا زمان ترخیص، ازنظر مقررات مربوط به ورود کالا تابع مقررات امور گمرکی خواهد بود. در صورتیکه بنا باظهار وارد کننده یا به تشخیص گمرک کالای مزبور مشمول معافیتهای قانون ورود و صدور اموال فرهنگی باشد برای رسیدگی به هیئت مذکور در ماده دهم ارجاع میگردد تا بترتیب مقرر دراین آئیننامه عمل شود.
فصل سوم ـ رسیدگی
ماده دهم
برای تشخیص اموال فرهنگی و احراز اصالت و اعتبار آنها و تعیین ارزش و تشخیص معافیت از حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی هیئتی مرکب از پنج نفر مأمور خواهد شد. اعضاء این هیئت ازطرف شورایعالی فرهنگ و هنر ازبین دونفر افراد بصیر که ازطرف وزیر فرهنگ و هنر به شوری معرفی میشوند انتخاب خواهند شد.
تبصره ـ جلسات هیئت مذکور دراین ماده با حضور حداقل چهارنفر رسمیت خواهد داشت و تصمیمات آن با رأی موافق سه نفر معتبر است. ترتیب تشکیل جلسات هیئت و انجام وظائف آن طبق دستورالعملی است که بتصویب وزیر فرهنگ و هنر خواهد رسید.
ماده یازدهم
هیئت ضمن رسیدگی بمنظور اعلام نظر باید با معاینه دقیق اموال فرهنگی، اصول ذیل را نیز رعایت کند:
۱- اموال فرهنگی وارده باید واجد مشخصاتی باشد که دراین آئیننامه تعیین شده است.
۲- برای احراز اصالت و اعتبار اموال فرهنگی یکی از مدارک زیر ملاک خواهد بود:
الف ـ گواهی مراجع دولتی یا رسمی کشور مبداء یا کشوری که شئی مورد نظر درآنجا بدست آمده یا ایجاد شده است.
ب ـ گواهی مراجع یا سازمانهای مربوط و وابسته به یونسکو.
پ ـ گواهی گالریها یامراکز رسمی حراج یا فروشندگان در خارج از کشور که اعتبار آن مورد تأیید مقامات دولتی یا رسمی کشور مروبط باشد.
ت ـ گواهی یکی از موزههای معتبر کشورهای خارج یا گواهی کارشناسان رسمی وزارتخانهها یا سازمانهای دولتی فرهنگی و هنری یا مراجع دادگستری آن کشورها.
۳- درباره تعیین ارزش اموال فرهنگی در صورتیکه اسناد و مدارک مذکور دربند ۳ بالا حاوی ارزش نیز باشد همان مبلغ ملاک خواهد بود والا هیئت به تشخیص خود تعیین ارزش خواهد نمود.
ماده دوازدهم
صحت مهر وامضاء گواهینامه و مدارک مذکور در ماده یازدهم باید به گواهی یکی از نمایندگیهای سیاسی دولت شاهنشاهی ایران در خارج از کشور رسیده باشد و اموال مزبور با مشخصات مندرج و اسناد و مدارک ارائه شده تطبیق نماید.
ماده سیزدهم
درصورتیکه واردکننده بجهات موجه نتواند به ترتیب مقرر درماده یازدهم و دوازدهم مدارک قابل قبول ارائه نماید هیئت رسیدگی باتوجه به توضیحات واردکننده و اسنادی که ارائه میدهد درباره اصالت و اعتبار اموال مزبور و ارزش آنها اتخاذ تصمیم مینماید.
ماده چهاردهم
واردکننده باید پس از اعلام نظر هیئت نسبت به اصالت و اعتبار و ارزش اموال فرهنگی وارده معادل پنجدرصد بهای آنرا بنفع صندوق حمایت از هنرمندان پرداخت کند.
فصل چهارم ـ صدوراموال فرهنگی
ماده پانزدهم
صدور اشیاء عتیقه ایرانی که برطبق قانون حفظ آثارملی و آئیننامه اجرائی آن در فهرست آثارملی ثبت شده باشد و یا هنگام تقاضای صدور و معاینه آنها مهلوم شود که ازنظر اهمیت میتوان آنها را در عداد آثار ملی ثبت نمود، ممنوع است ولی صدور بقیه اشیاء عتیقه با رعایت این آئیننامه آزاد است.
ماده شانزدهم
هرکس که قصد صدور اموال فرهنگی اعم از ایرانی یا خارجی را از کشور داشته باشد باید از وزارت فرهنگ و هنر پروانه صدور دریافت دارد.
تبصره ـ اموال فرهنگی که تقاضای صدور میشود باید از طربق مجاز تحصیل شده باشد.
ماده هفدهم
صادرکننده باید مشخصات کامل و طریقه تحصیل و ارزش واقعی هرقلم از اشیاء را به ترتیبی که ازطرف وزارت فرهنگ و هنر تعیین میشود اعلام دارد.
ماده هیجدهم
برای رسیدگی بوضع اموال فرهنگی که تقاضای صدور آنها میشود، هیئت پنج نفری ازطرف وزیر فرهنگ و هنر ازبین کارشناسان بصیر و مطلع انتخاب خواهد شد. این هیئت برطبق مقررات این آئیننامه در هر مورد بدرخواست صدور رسیدگی نموده و ضمن تعیین ارزش، نظر خود را به وزارت فرهنگ و هنر اعلام مینماید، هرگاه صدور اموال مزبور بلامانع باشد، اجازه صدور داده خواهد شد دراینصورت با پرداخت پنج درصد بهای اموال ازطرف صادرکننده، بنفع صندوق حمایت از هنرمندان و با رعایت مقررات مربوط، صدور اموال بلامانع خواهد بود.
تبصره ـ ترتیب تشکیل جلسات و نحوه انجام وظائف هیئت مذکور در این ماده طبق دستورالعمل است که بتصویب وزیر فرهنگ و هنر خواهد رسید.
فصل پنجم ـ سایر مقرارات
ماده نوزدهم
هر واردکننده ایرانی یا خارجی که بخواهد با استفاده از تسهیلات ماده چهارقانون معافیت ورود و صدور اموال فرهنگی اصیل و معتبر از حقوق و عوارض گمرکی اموال فرهنگی موضوع این آئیننامه را وارد کشور ساخته و از طریق عرضه کردن در نمایشگاهها یا حراجها یا نگارخانهها و امثال آن بفروشد باید قبلأ از وزارت فرهنگ و هنر تحصیل اجازه نموده و تحت نظارت آن وزارت عمل نماید و پنج درصد بهای اموال فرهنگی را که بفروش میرساند هنگام فروش بنفع صندوق حمایت از هنرمندان بپردازد. خریدار اموال فرهنگی موضوع این ماده میتواند اموال مزبور را ظرف یکماه از تاریخ خرید یا خاتمه نمایشگاه بدون پرداخت پنج درصد از کشور خارج سازد.
ماده بیستم
کسانیکه بخواهند اموال فرهنگی را بطور موقت برای شرکت در نمایشگاهها یا مراکز علمی و امثال آنها از کشور خارج سازند میتوانند با اعلام مراتب به هیئت مذکور درماده هیجدهم تقاضای صدور موقت بنمایند. وزارت فرهنگ و هنر با اخذ تضمین کافی بمنظور حصول اطمینان از بازگرداندن اموال مزبور مبادرت بصدور گواهی صدور موقت بدون دریافت پنج درصد خواهد نمود.
تبصره ـ صدور موقت اموال فرهنگی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده باشد یا در عداد آثار ملی شناخته شود موکول به تصویب هیئت وزیران خواهد بود.
ماده بیست و یکم
اموال فرهنگی که بطور موقت وارد کشور میشود در صورتیکه مشمول مقررات قانون «الحاق ایران به هفت قرارداد گمرکی برمبنای توصیههای شورای همکاریهای بروکسل و سازمان ملل متحد» باشد برابر مقررات همان قانون و بدون پرداخت پنج درصد مذکور دراین آئیننامه وارد خواهد شد. درسایر وارد کننده باید درخواست ورود موقت را با ذکر دلائل و جهات آن بوزارت فرهنگ و هنر تسلیم کند تا درصورت تأیید با اخذ تضمین کافی و بدون پرداخت پنج درصد، اموال مزبور وارد و در خاتمه مدت از کشور خارج شود.
ماده بیست ودوم
پدید آورنده ایرانی اموال فرهنگی موضوع این آئیننامه میتواند آثاری را که خود پید آورده بدون پرداخت پنج درصد همراه خود از کشور خارج یا وارد کند.
در موارد مذکور دراین ماده هیئتهای موضوع مواد دهم و هیجدهم بنابمورد بدرخواست پدی آورنده برطبق مقررات این آئیننامه رسیدگی نموده و اخذ تصمیم خواهد نمود.
ماده بیست وسوم
وزارت فرهنگ و هنر میتواند برای تکمیل موزههای عمومی و یا ایجاد موزههای نوین یا مجموعهای فرهنگی و هنری و علمی و همچنین استفاده ابنیه و اماکن عمومی و مراکز فرهنگی و هنری و علمی و یا هر استفاده دیگری که عمومی ازآن برخوردار شوند. هر تعداد از اشیائی را که درخواست صدور آنها میوشد باستثنای موارد مذکور در ماده بیستم این آئیننامه به بهای اعلام شده از طرف درخواست کننده صدور خریداری و تملک نماید.
ماده بیست وچهارم
درصورتیکه وارد کننده یا صادر کننده اموال فرهنگی یا وزارت فرهنگ و هنر به قیمت تعیین شده توسط هیئتهای مذکور در موارد دهم و هیجدهم معترض باشد برای تعیین ارزش عادله شئی مورد نظر را تعیین خواهد کرد و نظر این هیئت پس از تأیید وزیر فرهنگ و هنر قطعی خواهد بود.
ماده بیست وپنجم
صنایع دستی ایرانی یا خارجی که جنبه تجارتی دارند از شمول مقررات این آئیننامه مستثنی بوده و مشمول مقررات عمومی کشور درباره ورود و صدور کالاها خواهند بود.
ماده بیست وششم
پنج درصد حقوق مذکور دراین آئیننامه درحساب مخصوص بانکی نگهداری میشود و با احتساب بهرههای بانکی آن بنفع صندوق حمایت از هنرمندان ذخیره خواهد شد تا برطبق آئیننامه مربوط به این صندوق که به پیشنهاد وزارت فرهنگ و هنر و وزارت امور اقتصادی و دارائی بتصویب شورایعالی فرهنگ و هنر خواهد رسید بمصرف کمک و حمایت از هنرمندان برسد.
ماده بیست وهفتم
صدور پروانه اشتغال به خرید و فروش اشیاء عتیقه ایرانی تابع مقررات مربوط به خرید و فروش اشیاءمزبور خواهد بود.
اصل تصویبنامه در دفتر نخست وزیر است.
وزیر مشاور و معاون اجرائی نخست وزیر ـ هادی هدایتی
