هيأت وزيران در جلسه مورخ 9/3/1380 بنا به پيشنهاد مشترك شماره 86982/52 مورخ 21/9/1379 وزارتخانه‌هاي راه و ترابري و كشور و‌سازمان تأمين اجتماعي و به استناد تبصره (6) ماده واحده قانون بيمه اجتماعي رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بين شهري – مصوب 1379 – آيين‌نامه اجرايي قانون ياد شده را به شرح زير تصويب نمود:
آيين نامه اجرايي قانون بيمه اجتماعي رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بين شهري مصوب 1380,03,09
ماده 1
در اين آيين نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
الف – سازمان: سازمان حمل و نقل و پايانه‌هاي كشور.
ب – راننده: رانندگان خودروهاي حمل بار و مسافر بين شهري كه داراي گواهينامه رانندگي معتبر و متناسب با نوع وسيله نقليه عمومي بين شهري بوده‌و دفترچه كار رانندگي آنها توسط سازمان صادر شده باشد.
پ – دفترچه كار رانندگي معتبر، بارنامه و صورت وضعيت مسافر: تعاريف مذكور در قوانين و مقررات مربوط به حمل و نقل جاده‌اي.
ت – قانون: قانون تأمين اجتماعي – مصوب 1354.
ث – دستمزد مقطوع: درآمد ماهانه‌اي كه طبق ماده (35) قانون براي راننده تعيين مي‌شود و مبناي دريافت حق بيمه و ارايه خدمات قانوني قرار مي‌گيرد.
ج – قانون بيمه اجتماعي رانندگان: قانون بيمه اجتماعي رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بين شهري – مصوب 1379 -.
ماده 2
نرخ حق بيمه راننده مطابق ماده (28) قانون تعيين مي‌شود.
ماده 3
راننده به ترتيب زير مشمول قانون بيمه اجتماعي رانندگان قرار مي‌گيرد:
الف – كليه رانندگاني كه تا تاريخ تصويب اين آيين نامه از طريق بارنامه و صورت وضعيت، حق بيمه پرداخت نموده‌اند و داراي دفترچه كار معتبر‌رانندگي از طرف سازمان مي‌باشند مشمول قانون بيمه اجتماعي رانندگان بوده و مكلفند حق بيمه مربوط را رأساً پرداخت نمايند.
تبصره – حق بيمه پرداخت شده براساس بارنامه و يا صورت وضعيت مسافري تا تاريخ تصويب اين آيين نامه جزو سوابق بيمه‌اي راننده محسوب‌مي‌شود.
ب – رانندگاني كه فاقد شرايط بند «الف» اين ماده هستند و از تاريخ تصويب اين آيين نامه به بعد درخواست صدور دفترچه كار را دارند، بايد درخواست‌كتبي خود را همراه با گواهينامه معتبر رانندگي و ساير مدارك شناسايي به سازمان تأمين اجتماعي ارايه نمايند. سازمان تأمين اجتماعي پس از انجام‌معاينات پزشكي و با دريافت وجوهي معادل سه ماه حق بيمه زمان درخواست كه جنبه علي الحساب خواهد داشت، شماره شناسايي به راننده‌اختصاص داده و او را جهت دريافت دفترچه كار رانندگي به سازمان معرفي مي‌نمايد. راننده معرفي شده پس از دريافت دفترچه كار رانندگي معتبر از‌سازمان و از تاريخ صدور دفترچه مشمول قانون بيمه اجتماعي رانندگان قرار مي‌گيرد.
تبصره – وجه دريافتي از افراد معرفي شده به سازمان كه دفترچه رانندگي از سازمان دريافت ننمايند پس از كسر هزينه‌هاي اداري قابل استرداد خواهد‌بود.
ماده 4
رانندگاني كه براساس اين آيين نامه بيمه شده‌اند، مكلفند شخصاً حق بيمه سهم بيمه شده و كارفرما، مربوط به ماه‌هاي آتي را (حداقل حق بيمه‌سه ماه) كه بر مبناي دستمزد مقطوع تعيين مي‌شود حداكثر تا پايان ماه بعد از آخرين ماهي كه ح بيمه مبوط قبلاً پرداخت شده است، به سازمان تأمين‌اجتماعي پرداخت نمايند، چنانچه حق بيمه مربوط به فاصله زماني كه راننده داراي دفترچه كار معتبر بوده است ظرف مهلت مقرر در اين ماده پرداخت‌نگردد، اصل حق بيمه و خسارت تأخير تأديه (متفرعات) طبق ماده (50) قانون از وي قابل وصول خواهد بود.
ماده 5
سازمان با اخذ تأييديه پرداخت حق بيمه از سازمان تأمين اجتماعي و پس از احراز شرايط زير نسبت به صدور، تمديد يا تجديد دفترچه كار‌رانندگي اقدام مي‌كند:
الف – داشتن گواهينامه معتبر رانندگي متناسب با وسيله نقليه.
ب – داشتن حداقل مدرك تحصيلي پايان دوره ابتدايي يا دوره نهضت سوادآموزي.
پ – داشتن كارت سلامت از مراجع ذي صلاح.
تبصره – سازمان مكلف است در صورتي كه ميزان تخلفات راننده از نظر نوع و تعداد از حد مجاز كه ميزان آن براساس دستورالعمل مشترك‌وزارتخانه‌هاي راه و ترابري و كشور (نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران) تعيين مي‌شود، تجاوز نمايد از تمديد دفترچه كار رانندگي وي براي مدت‌معين و يا نامحدود خودداري نمايد.
ماده 6
شركتها و مؤسسات حمل بار و مسافر بين شهري مكلفند از تحويل كالا يا مسافر به راننده فاقد دفترچه كار معتبر خودداري نمايند و در‌صورت تخلف براي بار اول مكلف به پرداخت معادل 3 ماه حق بيمه يك راننده به ازاي هر بارنامه و يا صورت وضعيت مسافر و در صورت تكرار به‌پرداخت معادل يكسال حق بيمه يك راننده به سازمان تأمين اجتماعي مي‌باشند. سازمان تأمين اجتماعي حق بيمه مذكور را طبق ماده (50) قانون از‌شركت‌ها و مؤسسات متخلف وصول مي‌نمايد.
ماده 7
نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران و پليس راه مكلفند به هنگام تردد وسايط نقليه باربري و مسافربري، دفترچه كار رانندگان را كنترل و در‌صورت عدم ارايه يا فقدان اعتبار آن طبق ماده (7) قانون «الزام شركتها و مؤسسات ترابري جاده‌اي به استفاده از صورت وضعيت مسافري و بارنامه -مصوب 1368-» برخورد نموده و مشخصات راننده، بارنامه يا صورت وضعيت و همچنين مشخصات و آدرس شركت و مؤسسه حمل و نقل صادر‌كننده بارنامه يا صورت وضعيت را به اداره تأمين اجتماعي محل اعلام نمايند.
ماده 8
رانندگان مشمول قانون (به استثناي رانندگان موضوع ماده 3 اين آيين نامه) و شاغلان و بازنشستگان وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي و وابسته‌به دولت و نيروهاي نظامي و انتظامي كه مشمول قانون خاص حمايتي هستند از شمول اين آيين نامه مستثنا خواهند بود.
معاون اول رييس جمهور – حسن حبيبي
