هيئت وزيران در جلسه مورخ ۱/۱۱/۱۳۹۱ بنا به پيشنهاد هيئت مديره راه‌آهن و به استناد تبصره (۱) ماده (۲) قانون دسترسي آزاد به شبكه حمـل و نقل ريلي ـ مصوب ۱۳۸۴ـ ، آيين‌نامه تعيين انواع تخلفات و جرايم مربوط به سير و حركت ناوگان در شبكه حمل و نقل ريلي و نحوه رسيدگي به آنها را به شرح زير تصويب نمود:
آيين نامه تعيين انواع تخلفات و جرايم مربوط به سير و حركت ناوگان در شبكه حمل و نقل ريلي و نحوه رسيدگي به آنها مصوب 1391,11,01
ماده ۱
در اين آيين‌نامه، اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
الف ـ راه‌آهن: شركت راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران
ب ـ قطار: يك يا چند لكوموتيو متصل بهم و يا متصل به يك و يا چند واگن و مجهز به علايم و تجهيزات لازم طبق ضوابط و مقررات مربوط.
پ ـ بلاك: قطعه خط معيني بين دو نقطه كه در يك زمان مشخص فقط يك وسيله نقليه ريلي مي‌تواند در آن وجود داشته باشد.
ت ـ پروانه راه آزاد يا ميله راهنما يا چراغ سبز: مجوز ورود وسايط نقليه ريلي به بلاك.
ث ـ اطاق رله: محل پلمپ شده‌اي كه تجهيزات سخت‌افزاري مربوط به علايم الكتريكي در آن قرار داشته و ارتباط بين دستگاه‌هاي محوطه ايستگاه توسط تجهيزات موجود در آن برقرار مي‌گردد.
ج ـ كالاهاي خطرناك: مواد يا محمولات داراي امكان انفجار، آتش‌سوزي، خرابي تجهيزات فني و ساير كالاها و نيز مرگ، مسموميت، آسيب، سوختگي، تشعشع و يا بيماري انسان يا حيوان به هنگام جابجايي، عمليات بارگيري يا تخليه و نگهداري.
چ ـ ماشين‌آلات مكانيزه: وسايط نقليه خودكشش ريلي مورد استفاده براي امور تعمير و نگهداري خطوط شبكه ريلي.
ح ـ لكوموتيو سرد (خاموش): لكوموتيوي كه نمي‌توان از نيروي كشش آن استفاده كرد.
خ ـ لكوموتيو گرم: لكوموتيوي كه از نيروي كشش آن در حمل قطار استفاده مي‌گردد.
د ـ خط قبولي: خطي كه به منظور ورود وسايط نقليه ريلي، قبولي توسط ايستگاه قبول‌كننده در اختيار ايستگاه اعزام‌كننده وسايط نقليه قرار مي‌گيرد.
ذ ـ حكم احتياط: برگه‌اي كه در آن موارد احتياطي از قبيل تقليل سرعت و تلاقي ثبت و به هنگام اعزام وسايط نقليه ريلي به مامورين موظف تحويل مي‌گردد.
ر ـ گاباري: حدمجاز ابعاد فضايي كه وسايط نقليه ريلي مي‌توانند از آن عبور نمايند.
ز ـ دگاژ: آخرين نقطه امن توقف وسايط نقليه ريلي بين دوخط مجاور.
ژ ـ سيمافور: پايه‌اي فلزي به ارتفاع حدود شش (۶) متر كه در انتهاي فوقاني آن بازوي متحركي مجهز به دو چراغ به رنگ‌هاي قرمز و سبز كه حالت‌هاي مختلف توقف و عبور آزاد را نمايش مي‌دهد، وجود دارد.
س ـ ورقه سير: برگه‌اي كه مشخصات قطار از قبيل اسامي مامورين، شماره لكوموتيو و واگنها، زمان توقف، تلاقي، سبقت، تاخيرات، زمان رسيدن و وقوع هرگونه نقص و بي‌نظمي حين حركت در آن ثبت مي‌گردد.
ش ـ گروه حفاظت و ايمني: گروهي متشكل از كارشناسان فني راه‌آهن كه به منظور پيشگيري از وقوع حوادث و اتخاذ تمهيدات مناسب در زمان وقوع حوادث و مديريت آن از قبيل آزادسازي خطوط و رسيدگي سوانح و اجراي سياست‌هاي ايمني راه‌آهن تشكيل مي‌شود.
ص ـ گواهينامه: مجوز صادره توسط واحد مربوط راه‌آهن متناسب با نوع وسيله نقليه ريلي مطابق با ضوابط و مقررات مربوط.
ض ـ گزارش داخلي: گزارش ارايه شده پس از وقوع تخلف به مسئولين مربوط.
ط ـ خطوط علايمي ايستگاه: خطوط تحت پوشش سيستم علايم الكتريكي ايستگاه كه وجود يا عدم وجود وسايط نقليه ريلي در آن مشخص مي‌گردد.
ظ ـ سيستم اينترلاكينگ: يك نوع سيستم علايم الكتريكي براي انجام عمليات قبول و اعزام وسايط نقليه ريلي.
ع ـ پانل: دستگاهي براي انجام عمليات مربوط به ايستگاه‌هاي تحت فرمان.
ماده ۲
تخلفات مربوط به سير و حركت ناوگان در شبكه حمل و نقل ريلي به شرح زير تعيين مي‌شوند:
۱ـ خروج از ايستگاه بدون دريافت پروانه راه آزاد يا ميله راهنما يا چراغ سبز.
۲ـ عبور از چراغ قرمز به منظور ورود به بلاك.
۳ـ عدم رعايت مقررات كالاهاي خطرناك و دستورالعمل‌هاي ايمني مربوط به توقف واگنهاي حامل كالاهاي خطرناك كلاس (۱) (مواد منفجره و فرآورده‌هاي حاوي مواد منفجره) در ايستگاه‌ها و محلهاي تخليه و بارگيري.
۴ـ مانور واگنهاي حامل كالاهاي خطرناك و مواد قابل انفجار تحت كلاس‌هاي (۱)، (۲)، (۳)، (۱ـ۴)، (۲ـ۴)، (۱ـ۵)، (۲ـ۵)، (۱ـ۶)، (۲ـ۶)، (۷)، (۸) و (۹) بدون رعايت هر يك از مفاد دستورالعمل‌هاي مربوط.
۵ـ تنظيم و تشكيل قطارهاي شامل واگنهاي حامل كالاهاي خطرناك بدون رعايت مقررات كالاهاي خطرناك و دستورالعمل‌هاي مربوط.
۶ ـ حمل مواد منفجره و خطرناك با قطارهاي مسافري و باري حامل مواد نفتي بدون رعايت دستورالعمل مربوط.
۷ـ بازكردن درب اطاق رله و تعمير دستگاه علايم الكتريكي بدون مجوز مسئول وقت ايستگاه.
۸ ـ صدور مجوز ورود به اطاق رله و هرگونه اقدام آزمايشي و تعميراتي بر روي دستگاه‌هاي علايم الكتريكي محوطه و روي پانل با وجود وسيله در بلاكهاي طرفين.
۹ـ عدم دقت در آزمايش ترمز قطار و صدور جواز ترمز به نحوي كه احتمال بروز سانحه در آن به تشخيص كميسيون جلوگيري از سوانح مربوط قابل توجه باشد.
۱۰ـ اعزام قطار پس از تغيير در آرايش و تشكيلات آن بدون انجام آزمايش ترمز مجدد.
۱۱ـ عدم آزمايش ترمز قطار پس از اتصال يا انفصال واگن يا لكوموتيو به قطار.
۱۲ـ اشتغال به كار ماشين‌آلات مكانيزه تعميرات خط در محدوده ايستگاه‌هاي علايمي بدون اطلاع مسئول وقت و مامور علايم الكتريكي.
۱۳ـ مسدود نكردن خط در هنگام خرابي وسايل نقليه جاده‌اي بر روي گذرگاه.
۱۴ـ حركت لوكوموتيوران و رييس قطار با پروانه راه آزاد، با مندرجات يا مسير غلط كه بي‌توجهي به آن به تشخيص كميسيون جلوگيري از سوانح مربوط باعث احتمال بروز سانحه در حد قابل توجه باشد.
۱۵ـ عدم مهار قطار در صورت توقف در طول مسير و قرار ندادن كفش خط زير چرخ آخرين واگن به سمت شيب يا برنداشتن كفش خط قبل از حركت.
۱۶ـ عدم توجه لكوموتيوران به صحت اتصال لكوموتيوهاي سرد و گرم به همديگر و اتصال لكوموتيو به قطار.
۱۷ـ عدم رعايت مقررات و دستورالعمل‌هاي فني در زمينه تنظيم و آرايش قطارهاي حامل كالاهاي خطرناك يا آهن‌آلات طويل ريل ـ تيرآهن ـ لوله.
۱۸ـ اعلام مواد منفجره و خطرناك به عنوان مواد عادي.
۱۹ـ متوقف نكردن قطار توسط لكوموتيوران در صورت مطلع شدن از فرمان ايست از هر شخص.
۲۰ـ عدم اعلام ورود قطار به ايستگاه بدون علامت انتهايي به ايستگاه اعزام‌كننده قطار.
۲۱ـ عدم اعلام فوري فرار قطار توسط مسئول وقت ايستگاهي كه خبر آن را دريافت نموده به ايستگاه سمت فرار و كنترلر وقت و در صورت امكان به راهداران مسير.
۲۲ـ حركت قطار در راه مانده كه تقاضاي لوكوموتيو امداد كرده است، بدون اجازه كنترل يا مركز فرماندهي (c.t.c) و (rc) و ايستگاه‌هاي طرفين.
۲۳ـ اعزام قطار با ميله راهنمايي كه مربوط به آن بلاك نباشد.
۲۴ـ عبور از سيمافور بدون علامت سبز سوزنبان.
۲۵ـ استفاده از ميله راهنما در مدت تعمير و خرابي دستگاه آن.
۲۶ـ عدم مهار قطار با ترمزهاي دستي موجود در صورت خاموشي لكوموتيو.
۲۷ـ عدم مهار واگنهاي متوقف در ايستگاه به وسيله ترمز دستي و كفش خط.
۲۸ـ نبستن ترمز دستي و قرار ندادن مناسب كفش خط در زير واگنهاي تحت بارگيري و تخليه برابر مقررات.
۲۹ـ عدم توجه به داشتن خط آزاد در هنگام قبول قطار.
۳۰ـ پذيرش قطار به خطي غير از خط قبولي توسط سوزنبان بدون رعايت مقررات مربوط.
۳۱ـ عدم دقت در بازديد كامل و دقيق قطار اعزامي.
۳۲ـ عدم دقت در بارگيري و باربندي محصولات روي واگن و اعزام و يا واگذاري واگنهاي باردار به عنوان خالي و يا خالي به عنوان باردار.
۳۳ـ رانندگي وسايل نقليه ريلي بدون داشتن مجوز يا گواهينامه مربوط به آن وسيله.
۳۴ـ نبستن به موقع گذرگاه (با مستحفظ) توسط راهدار.
۳۵ـ عدم دقت در بازديد وضعيت قطار در مبداء حركت بر طبق مقررات مربوط.
۳۶ـ عدم توجه به صحت و مجاز بودن مشخصات قطار از قبيل وزن، طول، ميزان ترمز، تعداد واگن و نحوه اتصال واگنها به قطار از نظر قلاب، باردار و خالي.
۳۷ـ واگذاري رانندگي وسايل نقليه ريلي به افراد غيرمجاز.
۳۸ـ عدم رعايت دستور احتياطي ثبت شده در احكام احتياط.
۳۹ـ عدم سير با سرعت مطمئنه هنگامي كه ديد راهبر به هر علت محدود بوده يا سطح ريل پوشيده از برف و ماسه باشد.
۴۰ـ عدم توقف با سرعت سرمانورچي در صورت ابلاغ مسئول وقت ايستگاه.
۴۱ـ مانور بر روي سوزنهاي خطوط قبول و اعزام قطار بدون اجازه مسئول وقت ايستگاه.
۴۲ـ خروج از حدود ايستگاه به منظور مانور بدون اطلاع متصدي ترافيك ايستگاه.
۴۳ـ اتصال يا اعزام واگنهاي خارج شده از خط و سانحه ديده بدون اجازه كتبي بازديدكننده آلات ناقله.
۴۴ـ قبول قطار قبل از صدور دستور توقف مانور در ايستگاه.
۴۵ـ دخالت دادن افراد غيرمجاز در قبول و اعزام وسايط نقليه ريلي يا اعلام ورود قطار به ايستگاه.
۴۶ـ قبول قطار براي سبقت بدون داشتن حداقل يك خط آزاد.
۴۷ـ تسليم پروانه راه آزاد يا ميله راهنما قبل از اطمينان از صحت سوزنهاي مسير.
۴۸ـ عدم جلوگيري از دخالت مامورين و افراد غيرمجاز در استفاده از دستگاه‌هاي علايم الكتريكي.
۴۹ـ تقسيم قطار با كمتر از پنجاه درصد ترمزدستي در بلاك با شيب و فراز بيش از پانزده در هزار.
۵۰ ـ اعزام قطار با فشار ترمز كمتر از ميزان مندرج در جدول نسبت به ترمز قطارها از ايستگاه‌هاي تشكيلاتي.
۵۱ ـ حركت يا ادامه سير با رنگ مشكوك علايم.
۵۲ ـ قفل نكردن سوزنهاي مسير قبولي قطار.
۵۳ ـ قرار ندادن تيغه‌هاي سوزن در جهت صحيح در هنگام قبول قطار.
۵۴ ـ عدم توجه به آزاد نبودن ترمزدستي و ترمز هواي قطار و سلامت آنها و همچنين نبود هوا در واگن انتهايي قطار در آغاز حركت.
۵۵ ـ اعزام وسايل نقليه ريلي و ماشين‌آلات خطي به محل عمليات بدون ايجاد دو ايستگاه موقت با تجهيزات ارتباطي لازم در طرفين محل عمليات.
۵۶ ـ بازنمودن پلمپ جعبه هندل بدون تلفنگرام در ايستگاه‌هاي علايمي.
۵۷ ـ تغيير مسير سوزن بدون دستور مسئول وقت ايستگاه.
۵۸ ـ عدم استفاده از ترمز هواي واگنهاي مسافري يا رستوران يا توشه يا واگنهاي حامل مواد منفجره و محترقه در هنگام مانور.
۵۹ ـ استفاده از ترمز هوا و ترمزدستي واگنهاي مسقف چوبي حامل كالاهاي خطرناك.
۶۰ ـ عدم توجه به سلامت تلفن و راهبند گذرگاه در هنگام تحويل و تحول.
۶۱ ـ انفصال وسايل نقليه ريلي در خطوط تأمين و فرار ايستگاه.
۶۲ ـ اتصال و اعزام واگنهايي كه داراي بريدگي چرخ بيش از حدمجاز مي‌باشند.
۶۳ ـ حركت دادن لكوموتيو منفرد، قطار مسافري و باري بدون نوار سرعت‌نما.
۶۴ ـ عدم تسليم حكم احتياط (در صورت لزوم) يا عدم اخذ امضاء از رييس قطار و لكوموتيوران.
۶۵ ـ انجام هرگونه عمليات كه احتمال اختلال در سيستم علايم ايستگاه را داشته باشد (تعويض ريل و قطعات سوزنهاي ايستگاه‌هاي علايمي) بدون اطلاع مسئول وقت ايستگاه و مامورين علايم.
۶۶ ـ تعلل كنترلر وقت نسبت به صدور دستورات لازم در خصوص وسيله نقليه فراري به ايستگاه‌هاي سمت فرار.
۶۷ ـ تغيير مسير سوزن قبل از عبور كامل وسايل نقليه و دگاژ شدن آن.
۶۸ ـ عدم دقت در بازديد قطار وارده و انجام اقدامات لازم.
۶۹ ـ عدم دقت و توجه مامور فني قطارهاي مسافري به كاركرد صحيح قسمت‌هاي متحرك واگنهاي قطار و رفع نقص آنها.
۷۰ـ اعزام لكوموتيوها، سالن‌هاي مسافري، رستوران، توشه، مولدبرق و استيم (مولدبخار) بدون كپسول آتش‌نشاني يا كپسول آتش‌نشاني كه تاريخ شارژ آنها منقضي شده باشد.
۷۱ـ عدم تشخيص نواقص و خرابي‌هاي خط و ادوات مربوط و عدم اقدام لازم در مورد رفع آنها طبق دستورالعمل‌هاي مربوط.
۷۲ـ مسدود نكردن بلاك در صورت فقدان علامت انتهاي قطار.
۷۳ـ عدم اطلاع شرايط مخاطره‌آميز موجود در بلاك به مسئول وقت ايستگاه بعدي قبل از ورود كامل قطار به ايستگاه.
۷۴ـ عدم اعلام ورود كامل قطار به ايستگاه به مسئول وقت ايستگاه.
۷۵ـ عدم توجه به دگاژ شدن وسايل نقليه ريلي و واگنهاي متوقف در ايستگاه.
۷۶ـ انفصال و توقف واگن در حد فاصل آخرين سوزن خروجي و علامت حدود ايستگاه.
۷۷ـ عدم دقت و احتياط لازم و كافي در مانور واگنهايي كه داراي برچسب احتياطي هستند.
۷۸ـ اعزام قطار با طول بيش از طول مجاز تعيين شده بدون رعايت مقررات مربوط.
۷۹ـ اتصال و اعزام واگنهايي كه داراي اضافه بار يا بارگيري يك طرفه يا باربندي نامطمئن هستند.
۸۰ ـ قبول تلاقي بدون داشتن حداقل دو خط آزاد.
۸۱ ـ اعزام و قبول اولين وسيله نقليه ريلي با سرعت عادي به بلاكي كه در آن تامپون يا قطعاتي از واگنها افتاده باشد.
۸۲ ـ عدم رعايت گاباري در بارگيري و اعزام وسايل نقليه ريلي و حريم گاباري در موقع تخليه.
۸۳ ـ در اختيار گذاشتن رمز شخصي دستگاه توسط اپراتورهاي (c.t.c) به ساير همكاران (c.t.c) .
۸۴ ـ استفاده از بي‌سيم براي كارهاي شخصي.
۸۵ ـ واگذاري بي‌سيم به افراد غيرمجاز.
۸۶ ـ بازكردن بي‌سيم توسط كاربران و افراد غيرمجاز.
۸۷ ـ عدم پاسخگويي به بي‌سيم.
۸۸ ـ استفاده كردن از بي‌سيم در زمان دشارژ بودن باطري.
۸۹ ـ عدم استفاده از پارتي لاين در هنگام قبول و اعزام و ورود و خروج وسائط نقليه ريلي.
۹۰ـ قراردادن اطلاعات ضبط مكالمات پارتي لاين در اختيار افراد غيرمجاز و استفاده از آن به نفع ديگري.
۹۱ـ حركت دادن واگن داراي برچسب قرمز بدون اطلاع و موافقت متصدي بازديد.
۹۲ـ عدم تعيين سرعت مطمئنه براي اعزام واگنهاي تعميري.
۹۳ـ عدم توجه به سلامت ترمزهاي هوا و دستي و توزيع صحيح ترمز دستي در قطار و قرار ندادن دسته‌هاي ترمز واگنها در وضعيت مناسب در آرايش.
۹۴ـ عدم توجه و عدم اعلام افتادن تامپون انتهايي قطار به مسئول وقت ايستگاه توسط سوزنبان.
۹۵ـ قفل نكردن دربهاي سالن مسافري در هنگام حركت قطار از ايستگاه‌ها توسط مامورين سالن (مهماندار).
۹۶ـ عدم توجه به خارج از گاباري بودن محموله واگنها در انجام عمليات مانور.
۹۷ـ ترك لكوموتيو توسط مامورين موظف آن به طور همزمان.
۹۸ـ اتصال يا اعزام واگنهاي داراي بارگيري خارج از گاباري بدون رعايت دستورالعمل.
۹۹ـ قراردادن بوم جرثقيل در جهت حركت قطار به استثناي جرثقيل كايرو.
۱۰۰ـ عدم دگاژ وسايل نقليه ريلي در ايستگاه.
۱۰۱ـ انجام مانور در خطوط تعمير بدون اطلاع و اجازه مسئولين ذي‌ربط.
۱۰۲ـ عدم توجه و اطمينان از بارگيري حدمجاز واگن.
۱۰۳ـ عدم تكافوي ترمز قطار هنگام عمليات مانور.
۱۰۴ـ صدور فرمان حركت قبل از تغيير كامل مسير سوزن و چسبيدن تيغه به ريل پهلويي.
۱۰۵ـ اعزام وسيله نقليه مورد تلاقي قبل از اطمينان ورود كامل قطار اول.
۱۰۶ـ مراجعت قطار از بلاك بدون رعايت مقررات مربوط.
۱۰۷ـ نصب هرگونه تلفن يا وسايل ارتباطي بر روي سيستم تلفن بلاك.
۱۰۸ـ اعزام همزمان دو قطار به دو جهت مخالف كه مستلزم خروج همزمان دوميله راهنما باشد.
۱۰۹ـ تحويل مستقيم ميله راهنماي دريافتي از قطار وارده به قطار خروجي.
۱۱۰ـ انجام هرگونه عمليات بر روي خطوط علايمي ايستگاه بدون مسدود كردن خط مورد نظر يا رعايت مقررات مربوط.
۱۱۱ـ تعمير دستگاه علايم الكتريكي بدون اطمينان كامل از عدم تغيير در رنگ علايم و اختلال در تردد وسايل نقليه با خارج از سرويس نمودن دستگاه‌هاي علايم تا خاتمه عمليات.
۱۱۲ـ حركت لكوموتيوران پس از رويت چراغ زرد ثابت يا چشمك زن، بدون مسدود كردن خط مورد نظر وفق مقررات مربوط.
۱۱۳ـ صدور فرمان حركت قبل از حصول اطمينان از بازشدن ترمزدستي و برداشت كفش‌هاي خط.
۱۱۴ـ انفصال و يا قراردادن يك يا چند واگن روي خطوط ايستگاه داراي شيب و فراز بدون رعايت ضوابط اعلام شده.
۱۱۵ـ عدم اعزام به موقع سوزنبان به سر سوزن ورودي براي قبول وسايط نقليه ريلي.
۱۱۶ـ حمل واگن بدون بارنامه يا صدور بارنامه مخدوش و ناقص براي واگن.
۱۱۷ـ عدم جلوگيري لكوموتيوران از سوار شدن افراد غيرمجاز به لكوموتيو يدك.
۱۱۸ـ حركت قطار بدون حضور كليه مامورين ذي‌ربط قطار.
۱۱۹ـ حركت لكوموتيوران مانور بدون دستور شخص سرمانورچي يا رييس قطار.
۱۲۰ـ قراردادن و اعزام واگنهاي داراي برچسب تعميري در قطار بدون اخذ مجوز.
۱۲۱ـ اتصال واگنهاي با اختلاف مركز تامپون بيش از حد مجاز.
۱۲۲ـ اعزام قطار قبل از تحقق پنج شرط در سيستم جواز راه آزاد.
۱۲۳ـ وارد نمودن همزمان دو وسيله نقليه ريلي از طرفين ايستگاه، بدون داشتن خط تأمين در طرفين آن.
۱۲۴ـ ورود به ايستگاه‌ها و توقفگاه‌هاي موقت در خطوط جديد كه تحت بهره‌برداري نيستند بدون توقف قبل از سوزن ورودي و اطمينان از سلامت و صحت مسير.
۱۲۵ـ سواركردن افراد در واگنت متصل به درزين.
۱۲۶ـ عدم اجرا يا تاخير در اجراي فرمان حركت پس از صدور دستور حركت.
۱۲۷ـ عدم رعايت سرعت مجاز در طول خط و هنگام عمليات مانور.
۱۲۸ـ عدم گزارش فوري خرابي و عيب و نقص سوزنها.
۱۲۹ـ عدم اعزام بازديدكننده براي بازديد قطار ورودي.
۱۳۰ـ عدم ثبت معايب واگنهاي قطار وارده در دفتر بازديد.
۱۳۱ـ عدم ثبت واگنهاي تعميري باقيمانده از كشيك قبل در دفتر گزارش روزانه بازديد.
۱۳۲ـ متوقف نمودن قطار در محلهاي خارج از برنامه بدون اخذ مجوز كنترل.
۱۳۳ـ بارگيري واگنهايي كه موعد تعميرات مقرره آنها فرارسيده است.
۱۳۴ـ عدم تشخيص و اقدام لازم در مورد اشكالات و خرابي‌هاي ترانشه‌ها و آبروها طبق دستورالعمل‌هاي مربوط.
۱۳۵ـ سوار و پياده كردن مسافر در خارج از ايستگاه‌هاي تعيين شده.
۱۳۶ـ به همراه نداشتن وسايل و تجهيزات تعيين شده در برابر مقررات.
۱۳۷ـ ترك محل خدمت توسط مامورين.
۱۳۸ـ بازبودن دربها و محكم نبودن لبه‌هاي واگنها در هنگام مانور.
۱۳۹ـ عدم ثبت يا اعلام به موقع رفع سريع خرابي دستگاه‌هاي علايم الكتريكي و تجهيزات مربوط.
۱۴۰ـ عدم نصب تابلو ايست در طرفين واگنهاي تعميري هنگام تعمير.
۱۴۱ـ بازكردن درب سالن مسافري قبل از توقف كامل توسط مامور سالن (مهماندار) و مامور پذيرايي.
۱۴۲ـ سواركردن مسافر و افراد متفرقه به قطار باري.
۱۴۳ـ عدم استفاده لكوموتيوران قطار مسافري و كمك آنها و لكوموتيوران و رييس قطار باري از عينك در صورت ضعف بينايي و نياز به عينك طبق تجويز پزشك و عكس الصاق شده به گواهينامه.
۱۴۴ـ عدم گزارش تخلفات انجام گرفته به مسئولين مربوط.
۱۴۵ـ عدم ثبت شماره واگنهاي متوقف در ايستگاه كه ترمزدستي آنها بسته شده است.
۱۴۶ـ عدم تكميل و تحويل ورقه سير به مسئول وقت ايستگاه توسط رييس قطار.
۱۴۷ـ عدم جلوگيري لكوموتيوران از سوارشدن افراد غيرمجاز به لكوموتيو.
۱۴۸ـ نپوشيدن لباس و كفش (يونيفورم سازماني) تعيين شده برابر مقررات.
ماده ۳
مامورين و مسئولين ذي‌ربط موظفند به محض مشاهده تخلف مراتب را به مديركل يا معاون فني اداره كل مربوط گزارش و رونوشت آن را به گروه حفاظت و ايمني به طور همزمان ارسال نمايند.
تبصره ـ دستورالعمل چگونگي تهيه و تنظيم گزارش تخلفات و گزارش داخلي آنها حداكثر ظرف يك ماه از تاريخ ابلاغ اين آيين‌نامه به تصويب هيئت مديره راه‌آهن مي‌رسد.
ماده ۴
پس از أخذ گزارش بلافاصله اقدامات زير به منظور تعيين متخلف و اعمال جريمه صورت مي‌گيرد.
۱ـ در صورتي كه محل وقوع تخلف و محل تشخيص آن در يك اداره كل باشد، رييس گروه حفاظت و ايمني مربوط پس از ارجاع موضوع توسط مديركل يا معاون فني نسبت به بررسي و تهيه گزارش اقدام و مراتب را به كميسيون جلوگيري از سوانح مربوط جهت تصميم‌گيري درخصوص تعيين نوع تخلف و ميزان جريمه در چارچوب ماده (۷) اعلام مي‌نمايد.
۲ـ در صورتي كه محل وقوع تخلف و محل تشخيص آن در دو اداره كل باشد، در اين صورت معاون فني محل تشخيص تخلف، مراتب را به اداره كل محل وقوع تخلف جهت ارسال موضوع به كميسيون جلوگيري از سوانح مربوط جهت تصميم‌گيري درخصوص تعيين نوع تخلف و ميزان جريمه در چارچوب ماده (۷) اعلام مي‌نمايد.
ماده ۵
چنانچه وقوع تخلف ناشي از فعل يا ترك فعل بيش از يك شخص باشد، جريمه متعلقه براساس مقررات عمومي سير و حركت و دستورالعمل‌هاي فني راه‌آهن به نسبت ميزان مسئوليت هر يك از اشخاص متخلف تعيين مي‌گردد.
ماده ۶
در صورت ارتكاب چند تخلف، مبلغ جريمه به ميزان مقرر در ماده (۷) براي هر تخلف به طور جداگانه تعيين و اعمال مي‌گردد.
ماده ۷
جريمه هر يك از تخلفات مندرج در ماده (۲) به شرح زير مي‌باشد:
الف ـ بندهاي (۱) تا (۱۱) مبلغ ده‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰) ريال
ب ـ بندهاي (۱۲) تا (۲۵) مبلغ هشت‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۸) ريال
پ ـ بندهاي (۲۶) تا (۴۰) مبلغ هفت‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۷) ريال
ت ـ بندهاي (۴۱) تا (۵۴) مبلغ شش‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۶) ريال
ث ـ بندهاي (۵۵) تا (۶۴) مبلغ پنج‌ميليون و پانصدهزار (۰۰۰/۵۰۰/۵) ريال
ج ـ بندهاي (۶۵) تا (۷۷) مبلغ پنج‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۵) ريال
چ ـ بندهاي (۷۸) تا (۹۲) مبلغ چهارميليون و پانصدهزار (۰۰۰/۵۰۰/۴) ريال
ح ـ بندهاي (۹۳) تا (۱۰۲) مبلغ چهارميليون (۰۰۰/۰۰۰/۴) ريال
خ ـ بندهاي (۱۰۳) تا (۱۱۵) مبلغ سه‌ميليون و پانصدهزار (۰۰۰/۵۰۰/۳) ريال
دـ بندهاي (۱۱۶) تا (۱۳۰) مبلغ سه‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۳) ريال
ذـ بندهاي (۱۳۱) تا (۱۳۵) مبلغ دوميليون (۰۰۰/۰۰۰/۲) ريال
رـ بندهاي (۱۳۶) تا (۱۴۸) مبلغ يك‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۱) ريال
ماده ۸
وجوه حاصل از جرايم به عنوان درآمد عمومي كشور نزد خزانه‌داري كل كشور واريز مي‌گردد.
ماده ۹
جريمه‌هاي تعيين شده براي هر تخلف تا سقف ده‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰) ريال قطعي و از ده‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰) ريال تا بيست‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۲۰) ريال قابل تجديدنظر در كميسيون عالي رسيدگي به سوانح راه‌آهن مي‌باشد.
ماده ۱۰
تخلف و جريمه تعيين شده در موارد قابل تجديدنظر حداكثر ظرف بيست روز از تاريخ ابلاغ به متخلف قابل اعتراض مي‌باشد.
تبصره ۱ـ آراي كميسيون عالي رسيدگي به سوانح راه‌آهن به صورت الكترونيكي (به آدرس الكترونيكي) و پستي (به آخرين اقامتگاه شركت) قابل ابلاغ خواهد بود.
تبصره ۲ـ در صورت عدم اعتراض متخلف و پس از انقضاي مهلت مقرر جريمه تعيين شده قطعي خواهد شد.
ماده ۱۱
متقاضي تجديدنظر بايد درخواست اعتراض را به صورت كتبي به اداره كل مربوط تحويل و رسيد دريافت نمايد.
ماده ۱۲
اداره كل مربوط پس از وصول درخواست اعتراض بايد بلافاصله آن را ثبت و به دبيرخانه كميسيون عالي رسيدگي به سوانح راه‌آهن ارسال نمايد. در اين صورت موضوع حداكثر ظرف يك ماه توسط كميسيون يادشده رسيدگي و اتخاذ تصميم مي‌گردد. نظر كميسيون مذكور قطعي مي‌باشد.
تبصره ـ در صورت ضرورت از فرد يا افراد متخلف و همچنين نماينده شركت متبوع آنها جهت حضور در جلسه رسيدگي دعوت به عمل مي‌آيد.
ماده ۱۳
متخلف موظف است حداكثر ظرف سي (۳۰) روز از تاريخ ابلاغ جريمه قطعي، نسبت به پرداخت آن اقدام نمايد، در غير اين صورت راه‌آهن مي‌تواند بدون رعايت هرگونه تشريفات قضايي يا اداري جريمه مذكور را به حساب شركت متبوع متخلف منظور و از محل مطالبات آن شركت برداشت نمايد.
ماده ۱۴
در صورت تكرار تخلفات بندهاي (۱) تا (۱۲۲) ماده (۲) براي يك بار و بندهاي (۱۲۳) تا (۱۴۸) ماده ياد شده براي دو بار در مدت كمتر از يك سال، مرتكب به مبلغي بيش از جريمه‌هاي قبلي و تا سقف بيست‌ميليون (۰۰۰/۰۰۰/۲۰) ريال محكوم خواهد شد.
ماده ۱۵
چنانچه تخلف انجام شده منجر به بروز سانحه و يا ورود خسارت اعم از مالي يا جاني گردد در اين صورت مطابق تبصره (۲) ماده (۲) قانون دسترسي آزاد به شبكه حمل و نقل ريلي ـ مصوب۱۳۸۴ـ ، ميزان مسئوليت‌هاي كيفري و مدني متخلفين توسط كميسيون‌هاي جلوگيري از سوانح راه‌آهن تعيين مي‌گردد.
ماده ۱۶
در صورت بروز هرگونه اختلاف بين ادارات كل در رابطه با نحوه اجرا و رسيدگي به تخلفات و جرائم اين آيين‌نامه، موضوع توسط رييس كميسيون عالي سوانح راه‌آهن بررسي و اتخاذ تصميم مي‌گردد.
ماده ۱۷
در صورت ارتكاب هر يك از تخلفات موضوع اين آيين‌نامه توسط كاركنان راه‌آهن، مراتب به هيئت‌هاي رسيدگي به تخلفات اداري ارجاع مي‌شود.
محمدرضا رحيمي
معاون اول رييس جمهور
