قانون تشكيل شركت راهآهن جمهوري اسلامي ايران و اساسنامه آن مصوب 1366,06,29با اصلاحات و الحاقات بعدي
ماده واحده (اصلاحي 31ˏ03ˏ1390)ـ بمنظور حمل و نقل بار و مسافر بوسيله راهآهن و انجام امور مربوط به تجهيز و توسعه و ايجاد و نگهداري و بهرهبرداري از خطوط و تأسيسات راهآهن كشور شركت راهآهن جمهوري اسلامي ايران (سهامي خاص) وابسته به وزارت راه و شهرسازي به مدت نا محدود تشكيل ميگردد.
اساسنامه شركت سهامي راهآهن جمهوري اسلامي ايران كه در اين قانون شركت ناميده ميشود بنا به پيشنهاد وزارت راه و شهرسازي و تأييد هيأت وزيران بتصويب مجلس شوراي اسلامي خواهد رسيد و اصلاحات بعدي اساسنامه نيز به ترتيب فوق بعمل خواهد آمد.
كليه دارائي و تعهدات راهآهن دولتي ايران و اداره كل ساختمان راه آهن به شركت منتقل ميشود و سرمايه اوليه شركت ده ميليارد ريال است كه از محل دارائي مؤسسه مذكور تأمين گرديده است.
دارائي خالص شركت به ترتيب مقرر در اساسنامه ارزيابي و به حساب سرمايه شركت منظور خواهد شد.
تبصره 1 ـ كليه كاركنان راهآهن دولتي ايران به شركت مزبور منتقل ميشوند
تبصره 2 ـ شركت مجاز است براي انجام قسمتي از وظايف محوله با تصويب مجمع عمومي خود مبادرت به تشكيل شركتهاي ديگر نمايد و يا يا[با]مشاركت بخش دولتي يا غير دولتي شركت يا شركتهائي تشكيل دهد و يا در شركتهاي ديگر مشاركت و يا سهام شركتهاي مذكور را خريداري كند.
تبصره 3 ـ آئيننامههاي مالي و معاملاتي و استخدامي شركت ظرف مدت 6 ماه وسيله شركت تهيه و بتصويب هيأت وزيران خواهد رسيد تا زمان تصويب آئيننامههاي فوق آئيننامههاي قبلي معتبر و مجري خواهد بود.
تبصره 4 ـ از تاريخ تصويب اين ماده واحده قانون تشكيل شركت سهامي راهآهن ايران مصوب شانزدهم اسفند ماه يكهزار و سيصد و پنجاه و پنج ملغي ميگردد.
اساسنامه شركت راهآهن جمهوري اسلامي ايران (سهامي خاص)
فصل اول – كليات – نام شركت – ميزان سرمايه – مركزي[مركز]اصلي
ماده 1 (اصلاحي 31ˏ03ˏ1390)
شركت راهآهن جمهوري اسلامي ايران (سهامي خاص) كه بموجب قانون مصوب 1355/12/16 تأسيس گرديده و در اين اساسنامه شركت ناميده ميشود شركتي است وابسته به وزارت راه و شهرسازي كه بصورت بازرگاني اداره شده و كليه عمليات خود را بر طبق مفاد اين اساسنامه ودر مواردي كه در اساسنامه تعيين تكليف نشده باشد طبق مقررات قانون تجارت عمل خواهد نمود.
ماده 2
مدت شركت نامحدود و مركز آن تهران ميباشد. شركت ميتواند در داخل و خارج كشور بمنظور گسترش فعاليت خود با تصويب مجمع عمومي دفاتري را تأسيس يا نمايندگيهائي داشته باشد.
ماده 3
شركت داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي است.
ماده 4
سرمايه اوليه شركت ده ميليارد ريال منقسم به هزار سهم ده ميليون ريالي با نام و غير قابل انتقال است كه كلا متعلق به دولت ميباشد و ازمحل دارائي راهآهن دولتي ايران تأمين ميگردد.
تبصره – كليه اموال منقول و غير منقول راهآهن دولتي ايران بر اساس آخرين ترازنامه توسط كميسيوني مركب از كارشناسان وزارت امور اقتصادي ودارائي و شركت ارزيابي و پس از كسر ديون و تعهدات، مابهالتفاوت پس از تصويب مجمع عمومي به سرمايه اوليه شركت اضافه خواهد شد.
فصل دوم – موضوع شركت
ماده 5
موضوع اين شركت تأمين امر حمل و نقل كشور (بار و مسافر) از طريق راهآهن و انجام مطالعات و تحقيقات و فعاليت در زمينه حمل و نقل و امور مربوط به ايجاد، تجهيز، توسعه، نگهداري خطوط و تأسيسات راهآهن كشور و بهرهبرداري از آنها و مطالعه و نيز فراهم نمودن امكانات آموزشي لازم جهت تأمين پرسنل متخصص مورد نياز ميباشد.
تبصره – اشتغال بامور مذكور در اين ماده در سراسر كشور منحصراً بعهده شركت ميباشد مگر در مواردي كه بموجب قوانين جداگانه انجام قسمتي از اين فعاليتها به مؤسسات ديگر واگذار شود.
ماده 6
شركت جهت پيشبرد اهداف و تأمين مقاصد و انجام عمليات مذكور در ماده 5 از لحاظ فعاليتهاي بهرهبرداري و توسعه مجاز به انجام اين امور ميباشد.
1 – انعقاد قرارداد در زمينه فعاليتهاي موضوع شركت با مؤسسات داخلي و خارج از كشور با رعايت اصول 77 و 81 و 82 قانون اساسي و سايرقوانين و مقررات مربوطه.
2 – خريد و فروش و اجاره و استيجاره هر گونه مال اعم از منقول و غير منقول در جهت اهداف شركت با رعايت آئيننامههاي مالي و معاملاتي شركت.
3 – قبول هر گونه مال و يا حقي كه به شركت منتقل ميگردد با رعايت قوانين و مقررات مربوطه.
4 – تحصيل و اعطاي اعتبار يا وام در داخل كشور بمنظور اجراي مقاصد شركت با رعايت قوانين و مقررات مربوطه.
5 – ايجاد و بكار انداختن انواع سرويسهاي مخابراتي و تأسيساتي برقي اختصاصي در طول شبكه راهآهن و ايستگاهها و تأسيسات وابسته به آن با توافق سازمانها و وزارتخانههاي مربوطه.
6 – عضويت در سازمانها و مجامع بينالمللي كه فعاليت آنها در رابطه با امور شركت باشد با تصويب مجلس شوراي اسلامي و رعايت مقرراتمربوطه.
فصل سوم – اركان شركت
ماده 7
شركت داراي اركان زير است:
1 – مجمع عمومي
2 – هيأت مديره
3 – مدير عامل
4 – بازرس (حسابرس)
مجمع عمومي
ماده 8 (اصلاحي 31ˏ03ˏ1390)
نمايندگي سهام دولت در مجمع عمومي شركت بعهده وزير راه و شهرسازي، وزير امور اقتصادي و دارائي و وزير برنامه و بودجه و يا نمايندگان آنها خواهد بود و رياست مجمع با وزير راه و شهرسازي ميباشد.
تبصره – مدير عامل شركت بدون حق رأي در جلسات مجمع شركت مينمايد.
ماده 9
مجمع عمومي شركت بصورت عادي يا فوقالعاده تشكيل ميگردد كه مجمع عمومي عادي با ذكر تاريخ و محل تشكيل و تعيين دستور جلسه حداقل ده روز قبل از انعقاد مجمع بوسيله دعوت كتبي رئيس مجمع تشكيل خواهد شد.
تبصره – سوابق مربوط به موضوعاتي كه در دستور جلسه مجمع قرار دارد بايد همراه دعوتنامه براي اعضاي مجمع ارسال شود.
ماده 10
وظايف مجمع عمومي بشرح زير است:
1 – بررسي و تصويب تغييرات اساسنامه شركت براي تقديم به مجلس شوراي اسلامي.
2 – رسيدگي و اظهار نظر نسبت به گزارش عمليات سالانه شركت.
3 – تصويب ترازنامه و حساب سود و زيان شركت و اتخاذ تصميم درباره نحوه تقسيم سود ويژه و اندوختههاي شركت با رعايت ضوابط مربوطه.
4 – تصويب خط مشي و بودجه سالانه شركت.
5 – انتخاب اعضاي هيأت مديره و مدير عامل شركت كه از طرف رئيس مجمع عمومي پيشنهاد خواهد شد.
6 – انتخاب بازرس (حسابرس) كه از طرف وزير امور اقتصادي و دارائي پيشنهاد خواهد شد.
7 – تصويب طرح كلي سازمان شركت و اصلاح آن.
8 – بررسي و تصويب آئيننامههاي استخدامي و مالي و معاملاتي شركت و ارائه آن به هيأت وزيران جهت تصويب نهائي.
9 – بررسي و تصويب تعرفههاي راهآهن (بار و مسافر) بمنظور ارائه به هيأت دولت و همچنين تصويب آئيننامه احداث خطوط صنعتي و تجاري و تغييرات بعدي آن كه از طرف هيأت مديره پيشنهاد گردد.
10 – تعيين حقوق و مزاياي مدير عامل و اعضاي هيأت مديره پس از تأييد شوراي حقوق و دستمزد و تعيين حقالزحمه بازرس (حسابرس)شركت.
11 – اتخاذ تصميم درباره مطالبات مشكوكالوصول و لاوصول شركت حداكثر تا يكهزارم سرمايه اوليه شركت و بيش از آن با تصويب هيأت دولت.
12 – اتخاذ تصميم درباره سرمايهگذاري و مشاركت با بخش خصوصي يا دولتي.
13 – بررسي و اتخاذ تصميم نسبت به مواردي كه طبق قانون تأسيس راهآهن برابر مقررات اين اساسنامه و ساير ضوابط قانوني بايد در مجمععمومي مطرح گردد.
14 – رسيدگي و اتخاذ تصميم نسبت به مصالحه در دعاوي و اختلافات با اشخاص حقيقي يا حقوقي و ارجاع آنها به داوري و انتخاب داور با رعايت مقررات مربوطه.
15 – پيشنهاد تصويب يا لغو عضويت در مجامع و اتحاديههاي بينالمللي طبق مقررات مربوطه.
ماده 11
مجمع عمومي عادي حداقل سالي دوبار، يكبار حداكثر تا پايان تير ماه هر سال بمنظور رسيدگي و تصويب ترازنامه و حساب سود وزيان مالي شركت و انتخاب بازرس (حسابرس) و ساير موضوعات مذكور در دستور جلسه و بار ديگر در نيمه دوم سال براي رسيدگي و تصويب بودجه و برنامه سال بعد و ساير مسائل مربوطه تشكيل خواهد شد.
ماده 12
مجمع عمومي فوقالعاده در مواقع ضروري بنا بدعوت رئيس مجمع يا مدير عامل و يا به تقاضاي كتبي بازرس (حسابرس) با ذكر علت تشكيل ميگردد.
ماده 13
اتخاذ تصميم در مورد افزايش يا كاهش سرمايه، بررسي در مورد انحلال شركت و اصلاح و تغيير يا الحاق به مواد اساسنامه و پيشنهاد آن به مراجع مقرر در قانون از وظايف و اختيارات مجمع عمومي فوقالعاده است.
هيأت مديره
ماده 14 (اصلاحي 31ˏ03ˏ1390)
هيأت مديره شركت مركب از پنج نفر عضو خواهد بود كه بوسيله مجمع عمومي از ميان افراد متعهد كاردان و با تجربه و آشنا به امورراهآهن كه داراي تحصيلات عالي باشند انتخاب ميشوند و حداقل سه نفر از اعضاء هيأت مديره بايد از كادر رسمي و با سابقه راهآهن باشند و يكي ازاعضاي هيأت مديره به پيشنهاد وزير راه و شهرسازي و تصويب مجمع عمومي و تأييد هيأت وزيران به سمت رئيس هيأت مديره و مدير عامل شركت انتخاب خواهد شد و سمت معاونت وزارت راه و شهرسازي را خواهد داشت.
اداره امور كلي شركت با رعايت شرايط مندرج در اين اساسنامه بعهده هيأت مديره ميباشد.
تبصره 1 – جلسات هيأت مديره حداقل با حضور سه نفر از اعضاء كه يكي از آنها رئيس هيأت مديره و مدير عامل يا قائم مقام وي خواهد بود تشكيل و اعتبار تصميمات متخذه منوط به تأييد حداقل سه نفر از اعضاء خواهد بود.
تبصره 2 – هيأت مديره حداقل ماهي دو بار تشكيل جلسه خواهد داد و صورت جلسات هيأت مديره ميبايستي در دفتر مخصوصي ثبت و بهامضاي اعضاء حاضر در جلسه برسد.
تبصره 3 – اعضاي هيأت مديره ميبايستي در تمام دوران تصدي اين سمت بطور موظف و تمام وقت در شركت انجام وظيفه نمايند.
تبصره 4 – اعضاي هيأت مديره براي مدت چهار سال انتخاب خواهند شد و تا زمان انتخاب هيأت مديره جديد در مقام خود باقي خواهند ماند.انتخاب مجدد اعضاي هيأت مديره از طرف مجمع بلامانع است.
تبصره 5 – اعضاي هيأت مديره موظفند بطور منظم در جلسات هيأت مديره شركت نمايند مگر با عذر موجه كه مورد تأييد هيأت مديره باشد.
تبصره 6 – در صورت فوت يا بازنشستگي يا استعفاء يا انتقال يا حجر و يا بر كناري از خدمت هر يك از اعضاي هيئت مديره مجمع عمومي عادي بطور فوقالعاده برابر مقررات اين اساسنامه جهت انتخاب جانشين وي براي بقيه مدت تشكيل جلسه خواهد داد.
تبصره 7 – تغيير مدير عامل و ساير اعضاء هيأت مديره شركت قبل از انقضاي مدت مقرر بنا به پيشنهاد رييس مجمع و تصويب مجمع عموميعادي امكانپذير خواهد بود.
تبصره 8 – مدير عامل شركت مكلف است 45 روز قبل از تشكيل مجمع عمومي ترازنامه و حساب سود و زيان شركت را كه به تصويب هيأتمديره شركت رسيده براي بررسي و اظهار نظر به بازرس (حسابرس) شركت تسليم نمايد.
ماده 15
وظايف و اختيارات هيأت مديره بشرح زير است:
1 – اجراي تصميمات مجمع عمومي.
2 – تهيه و تنظيم سازمان كلي و آئيننامههاي مالي و معاملاتي و استخدامي شركت و اصلاحات لازم و پيشنهاد به مجمع عمومي.
3 – بررسي و پيشنهاد برنامه توسعه خطوط و تأسيسات راهآهن به مجمع عمومي.
4 – بررسي و پيشنهاد بودجه ساليانه شركت جهت ارائه به مجمع عمومي.
5 – بررسي ترازنامه و حساب سود و زيان شركت براي ارائه به مجمع عمومي.
6 – تهيه گزارش سالانه عمليات شركت و هر نوع گزارش و پيشنهاد كه بايستي به مجمع عمومي تسليم شود.
7 – بررسي و پيشنهاد لازم جهت تغيير در تعرفههاي راهآهن (بار و مسافر) و آئيننامههاي احداث خطوط صنعتي و تجاري به مجمع عمومي.
8 – تصويب آئيننامههاي داخلي مربوط به طرز اداره شركت و تعيين حدود اختيارات هر يك از واحدهاي شركت با رعايت مقررات مربوطه.
9 – رسيدگي و اتخاذ تصميم در مورد قراردادهائي كه برابر آئيننامه معاملات شركت ميبايستي به تصويب هيأت مديره برسد.
10 – تصويب طرحهاي لازم جهت حل مسائل مربوط به بهبود و پيشرفت امور شركت جهت ارائه به مجمع عمومي.
11 – اظهار نظر در امور مربوط به شركت و گزارشهائي كه از طرف رئيس هيأت مديره و مدير عامل يا قائم مقام او در هيأت مديره مطرح ميشود.
12 – اتخاذ تصميم نسبت به خريد و فروش اموال غير منقول و همچنين اجاره، و استيجار ماشين آلات و اماكن و هر گونه وسائلي كه مورد نيازشركت باشد در حدود آئيننامههاي مالي و معاملاتي و ساير مقررات مربوطه و تخريب و نوسازي ساختمانها و تأسيسات شركت با رعايت ضوابط مربوطه.
13 – تصويب تغييرات سازماني و تشكيلات اداري شركت در چهارچوب سازمان كلي كه بتصويب مجمع عمومي رسيده است.
14 – بررسي برنامه عمليات سالانه شركت كه از طرف مدير عامل گزارش ميشود و نظارت بر اجراي برنامههاي جاري بر اساس خط مشي وهدفهاي شركت.
15 – پيشنهاد نحوه تقسيم سود ويژه و استفاده اندوختههاي شركت به مجمع عمومي با رعايت ضوابط مربوطه.
مدير عامل و رئيس هيأت مديره
ماده 16
رئيس هيأت مديره و مدير عامل شركت بالاترين مقام اجرائي شركت است و امور شركت را طبق مفاد اين اساسنامه و آئيننامهها ومقررات مربوطه اداره مينمايد و براي اين منظور داراي اختيارات اجرائي اعم از اداري و مالي و فني و بازرگاني زير ميباشد:
1 – مدير عامل با موافقت رئيس مجمع عمومي ميتواند يكي از اعضاء هيأت مديره را بعنوان قائم مقام مدير عامل تعيين نمايد كه در غياب او داراي كليه اختيارات مدير عامل باشد ضمناً مدير عامل ميتواند با مسووليت خود قسمتي از اختيارات خود را به هر يك از اعضاء هيأت مديره يا كاركنانشركت واگذار نمايد.
2 – مدير عامل شركت معاونين خود را ميتواند از ميان اعضاء هيأت مديره انتخاب نمايد.
3 – معرفي امضاهاي مجاز و تعهدآور براي شركت.
4 – صدور اجازه دريافت و پرداخت وجوه باز كردن حساب ريالي يا ارزي در بانكهاي داخلي يا خارجي به حساب شركت طبق مقررات مربوطه.
5 – اعمال نظارتهاي مالي و محاسباتي و فني نسبت به كليه عمليات و معاملات شركت.
6 – فراهم نمودن امكانات و تسهيلات لازم براي انجام وظايف بازرس (حسابرس) شركت.
7 – اقدام در تمركز وجوه مربوط به شركت و صدور دستور پرداخت هزينه عمليات اجرائي طبق برنامه و بودجه مصوب با رعايت مقرراتمربوطه.
8 – نصب و عزل كليه مأمورين و كاركنان شركت و تعيين مشاغل و حقوق و دستمزد و مزايا و پاداش و ترفيع و تشويق و تنبيه و معافيت و خروج آنها از خدمت و بازنشستگي و ساير امور استخدامي طبق آئيننامههاي مربوطه.
9 – اقامه دعوي عليه هر شخص اعم از حقيقي يا حقوقي و دفاع از دعاوي كه عليه شركت اقامه ميشود در تمام مراجع و مراحل و دادگاههاي صالح با حق تعيين وكيل و حق توكيل غير با كليه اختيارات مندرج در مواد 62 و 63 آئين دادرسي مدني بغير از حق مصالحه و ارجاع امر به داور كهنياز به موافقت مجمع دارد.
10 – انتخاب وكلاي دعاوي و مشاوران شركت و تعيين حقالوكاله و حقالمشاوره آنان با رعايت مقررات مربوطه.
11 – دستور تعقيب اداري كاركنان برابر مقررات و ارجاع پرونده به مراجع صالحه در صورتيكه تخلف جنبه جزائي داشته باشد.
12 – تهيه و تنظيم بودجه سالانه و ترازنامه و حساب و سود و زيان شركت و برنامه عملياتي و آئيننامههاي شركت و ارائه آن به مجمع عمومي پس از تصويب هيأت مديره.
تبصره – كليه چكها و اوراق مالي و تعهدآور و قراردادها بايد به امضاي مدير عامل و يكي از اعضاي هيأت مديره يا نمايندگان منتخب آنان برسد.
بازرس (حسابرس)
ماده 17
شركت داراي يكنفر بازرس (حسابرس) ميباشد كه بنا به پيشنهاد وزير امور اقتصادي و دارائي و تصويب مجمع عمومي براي مدت يكسال انتخاب ميشود و انتخاب مجدد او بلامانع ميباشد و تا زماني كه انتخابات جديد بعمل نيامده بازرس (حسابرس) سابق به خدمت خود ادامهخواهد داد.
تبصره – بر كناري بازرس (حسابرس) قبل از انقضاي مدت مقرر نيز با مجمع عمومي ميباشد.
ماده 18
در انتخاب بازرس (حسابرس) شركت رعايت مفاد ماده 147 قانون تجارت الزامي است.
ماده 19
در صورت فوت يا استعفاء و بازنشستگي و يا حجر و بر كناري از خدمت بازرس (حسابرس)، مجمع عمومي طبق مقررات اين اساسنامه جهت انتخاب جانشين وي براي بقيه مدت بطور فوقالعاده تشكيل خواهد شد.
ماده 20
وظايف بازرس (حسابرس) به قرار زير ميباشد:
1 – رسيدگي به گزارشات مالي و ترازنامه و حساب سود و زيان ساليانه و تهيه گزارش چگونگي عمليات جهت اتخاذ تصميم به مجمع عمومي.
2 – انجام ساير وظايفي كه بموجب قانون تجارت به عهده بازرس (حسابرس) شركت محول است.
تبصره – بازرس (حسابرس) جهت اجراي وظايف و مسووليتهاي خود ميتواند از حسابرسان شركت و يا خدمات مؤسسات حسابرسي استفاده نمايد.
ماده 21
بازرس (حسابرس) در اجراي وظايف خود با اطلاع مدير عامل حق مراجعه به كليه پروندههاي اداري و مالي و فني و دفاتر شركت را خواهد داشت و هر گونه توضيح و اطلاع را كه بمنظور انجام وظايف قانوني لازم و صلاح بداند ميتواند اخذ نمايد و ليكن در هيچ مورد نميتواند مانع جريان عادي كار شده و عمليات شركت را متوقف يا مختل سازد.
فصل چهارم – ساير مقررات
ماده 22
سال مالي شركت از اول فروردين ماه هر سال شروع و آخر اسفند ماه همان سال خاتمه مييابد باستثناء سال اول كه شروع آن از تاريخاجراي اين اساسنامه خواهد بود.
ماده 23
كليه دفاتر شركت در آخر اسفند ماه بسته شده و ترازنامه و حساب سود و زيان و گزارش عملكرد سالانه شركت حداقل 45 روز قبل ازتاريخ تشكيل اولين مجمع عمومي سالانه از طرف رئيس هيأت مديره و مدير عامل در اختيار بازرس (حسابرس) گذارده ميشود.
ماده 24
تصويب ترازنامه شركت از طرف مجمع عمومي به منزله پذيرش عملكرد سالانه هيأت مديره شركت ميباشد.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و چهار تبصره و اساسنامه مربوطه مشتمل بر چهار فصل و 24 ماده و پانزده تبصره در جلسه روز يكشنبه بيست و نهم شهريور ماه يكهزار و سيصد و شصت و شش مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1366/7/2 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
رئيس مجلس شوراي اسلامي – اكبر هاشمي
