قانون تصويب مقررات بين المللي جلوگيري از تصادم در دريا مصوب 1395,06,10
ماده واحده – مقررات بين المللي جلوگيري از تصادم در دريا مشتمل بر چهل و يك قاعده و چهار پيوست (به شرح پيوست) تصويب و جايگزين پيوست كنوانسيون مربوط به مقررات بين المللي جلوگيري از تصادم در دريا (موضوع قانون الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به كنوانسيون يادشده مصوب 5 /7 /1367) مي شود و به دولت اجازه داده مي شود اسناد تصويب را نزد امين اسناد توديع نمايد.
بسم الله الرحمن الرحيم
مقررات بين المللي جلوگيري از تصادم در دريا
مصوب 1972 (1351) به شكل اصلاح شده
قسمت الف – كليات
قاعده 1 – اعمال
(الف) اين قواعد درمورد كليه شناورها در درياي آزاد و در كليه آبهاي مرتبط به آنكه قابل كشتيراني به وسيله شناورهاي درياپيما باشد، اعمال مي شود.
(ب) هيچ يك از مفاد اين قواعد نبايد با اجراي قواعد ويژه وضع شده توسط يك مرجع ذي صلاح براي مسيرها، لنگرگاهها، رودخانه ها، درياچه ها يا آبراههاي درون سرزميني مرتبط با درياي آزاد و قابل كشتيراني به وسيله شناورهاي درياپيما تداخل نمايد. چنين قواعد ويژه اي بايد حتي الامكان با اين قواعد مطابقت داشته باشند.
(پ) هيچ يك از مفاد اين قواعد نبايد با اجراي هر يك از قواعد ويژه وضع شده توسط دولت هر كشور در رابطه با ايستگاهها يا چراغهاي علامت دهنده، اشكال يا علائم صوتي اضافي براي كشتيهاي جنگي و شناورهايي كه به صورت كاروان دريانوردي مي كنند يا در رابطه با ايستگاهها يا چراغهاي علامت دهنده، اشكال اضافي براي استفاده شناورهاي صيادي مشغول ماهيگيري گروهي، تداخل نمايد. اين ايستگاهها يا چراغهاي علامت دهنده، اشكال يا علائم صوتي اضافي بايد حتي الامكان به نحوي باشند كه با چراغ، شكل يا علامت مجاز در قسمتهاي مختلف در اين قواعد اشتباه نشوند.
(ت) سازمان مي تواند به منظور اجراي اين قواعد، طرحهاي جداسازي ترافيك تصويب نمايد.
(ث) هرگاه دولت مربوط تشخيص دهد كه شناوري با ساختمان يا هدفي ويژه نمي تواند از نظر تعداد، موقعيت، برد يا زاويه ديد چراغها يا علائم، همچنين طرز قرارگرفتن و خصوصيات وسايل علامت دهنده صوتي، به طور كامل از مفاد هر يك از اين قواعد تبعيت نمايد، چنين شناوري از نظر تعداد، موقعيت، برد يا زاويه ديد چراغها يا شكلها، همچنين طرز قرارگرفتن و خصوصيات وسايل علامت دهنده صوتي، از مقررات ديگري تبعيت خواهد نمود كه به تشخيص دولت متبوع درمورد آن شناور بيشترين تطابق ممكن با اين قواعد را داشته باشند.
قاعده 2 – مسؤوليت
(الف) هيچ يك از مفاد اين قواعد نمي تواند هر شناور يا مالك، فرمانده يا خدمه شناور را از عواقب مسامحه در رعايت اين قواعد يا مسامحه در اقدام هاي احتياطي مبرّي كند كه كار روزمره دريانوردان يا اوضاع و احوال خاص ايجاب مي نمايد.
(ب) در تفسير و رعايت اين قواعد بايد به كليه خطرات دريانوردي و تصادم و اوضاع و احوال خاص، از جمله محدوديت هاي شناورهاي ذي ربط، كه ممكن است به منظور اجتناب از خطر آني، انصراف از اين قواعد را ايجاب نمايد توجه لازم مبذول گردد.
قاعده 3 – تعاريف عمومي
از نظر اين قواعد، به استثناي مواردي كه متن به نحو ديگري اقتضاء نمايد:
(الف) واژه «شناور» شامل هر توصيفي از قايق آبي، از جمله قايقهاي بدون آبخور، قايق پرنده (ويگ) و هواپيماهاي آب نشين مي شود كه به عنوان وسايل حمل و نقل در آب مورد استفاده قرار گرفته يا قابليت استفاده داشته باشند.
(ب) اصطلاح «شناور موتوري» به هر شناوري اطلاق مي شود كه نيروي محركه آن قدرت موتور باشد.
(پ) اصطلاح «شناور بادباني» به هر شناور مجهز به بادبان اطلاق مي شود، مشروط بر اينكه چنانچه داراي موتور باشد، موتور آن مورد استفاده قرار نگيرد.
(ت) اصطلاح «شناور مشغول ماهيگيري» به هر شناور ماهيگيري اطلاق مي شود كه به وسيله تور، طناب، تورهاي كششي يا ديگر وسايل ماهيگيري كه قابليت جولان (مانور) آن را محدود مي نمايند به ماهيگيري اشتغال داشته باشد ولي شامل شناور درحال ماهيگيري با قلاب يا ساير وسايل صيد كه قابليت جولان آن را محدود نمي نمايند نمي گردد.
(ث) واژه «هواپيماي آب نشين» شامل هر نوع هواپيمايي است كه به منظور جولان در روي آب طراحي شده است.
(ج) اصطلاح «شناور خارج از كنترل» به شناوري اطلاق مي شود كه به جهت موقعيتي استثنائي قادر به انجام جولان به نحو مقرر اين قواعد نبوده و لذا قادر نباشد كه از سر راه شناور ديگري كنار برود.
(چ) اصطلاح «شناور با قابليت جولان محدود» به شناوري اطلاق مي شود كه بنا به ماهيت كاري، قابليت جولان آن به نحو مقرر در اين قواعد محدود بوده و لذا قادر نباشد كه از سر راه شناور ديگري كنار برود. اصطلاح «شناورهاي با قابليت جولان محدود» شامل شناورهاي زير اما محدود به آنها نمي گردد:
(1) شناوري كه مشغولِ گذاشتن، تعمير يا برداشتن يك علامت ناوبري، بافه (كابل) يا لوله زير آبي باشد؛
(2) شناوري كه مشغول لايروبي، مساحي (بازرسي) يا عمليات زير آبي باشد.
(3) شناور درحال حركتي كه مشغول سوخت رساني يا انتقال اشخاص، آذوقه يا كالا باشد.
(4) شناوري كه مشغول پرواز دادن يا فرود آوردن هواپيما باشد؛
(5) شناوري كه مشغول عمليات مين روبي باشد؛
(6) شناوري كه مشغول عمليات يدك كشي باشد به نحوي كه شناور يدك كننده و يدك آن در قابليت انحراف از مسير خود شديداً محدود شده باشند.
(ح) اصطلاح «شناور با محدوديت آبخور» به شناور موتوري اطلاق مي شود كه به علت آبخور زياد نسبت به عمق و ارتفاع آب موجود، قابليت انحراف از مسيري كه طي مي نمايد براي آن شديداً محدود شده باشد.
(خ) واژه «درحال حركت» به اين معني است كه شناوري در لنگر نيست يا به جايي پهلو نگرفته يا به گل ننشسته است.
(د) واژه هاي «طول» و «عرض» يك شناور به طول سرتاسري و بيشترين عرض آن اطلاق مي شود.
(ذ) شناورها فقط زماني در ديد يكديگر محسوب مي گردند كه يكي از ديگري با چشم قابل رؤيت باشد.
(ر) اصطلاح «ديد محدود» به شرايطي اطلاق مي شود كه در آن، بر اثر مه، ميغ (مه رقيق)، بارش برف، رگبارهاي سنگين، طوفان هاي شن يا علل مشابه ديگر، ديد محدود شود.
(ز) اصطلاح «قايق پرنده (ويگ)» به يك قايق چند منظوره اطلاق مي شود كه در حالت عملياتي اصلي آن، در مجاورت نزديك به سطح آب با استفاده از كنش تأثير سطح آب، پرواز مي كند.
قسمت ب – قواعد ناوبري موتوري و بادباني
بخش اول – هدايت شناورها در هر شرايط ديد
قاعده 4 – اعمال
قواعد اين بخش در هر شرايط ديد اعمال مي شوند.
قاعده 5 – ديده باني
هر شناور بايد در كليه اوقات از طريق بصري و سمعي همچنين با تمام امكانات موجود مناسب در موقعيت و شرايط حاكم طوري به ديده باني بپردازد كه بتواند ارزيابي كامل وضعيت و خطر تصادم را بنمايد.
قاعده 6 – سرعت ايمن
هر شناور بايد در كليه اوقات با يك سرعت ايمن پيش برود به طوري كه بتواند به منظور اجتناب از تصادم اقدام مناسب و مؤثر به عمل آورده و در فاصله اي مناسب موقعيت و شرايط حاكم متوقف گردد.
در تعيين سرعت ايمن عوامل زير از جمله عواملي هستند كه بايد مدنظر قرارگيرند:
(الف) توسط كليه شناورها:
(1) وضعيت ديد؛
(2) تراكم تردد (ترافيك) از جمله تجمع شناورهاي ماهيگيري يا ساير شناورها؛
(3) قدرت جولان شناور با توجه خاص به فاصله توقف و توان چرخش در شرايط حاكم؛
(4) به هنگام شب، وجود نورهاي مختلف زمينه از قبيل نور چراغهاي ساحلي يا انعكاس نور چراغهاي خود شناور؛
(5) وضعيت باد، دريا و جريان آب و نزديك بودن خطرات ناوبري؛
(6) آبخور نسبت به عمق آب موجود.
(ب) علاوه بر آن، توسط شناورهاي مجهز به رادار عملياتي:
(1) ويژگي ها، كارايي و محدوديت هاي تجهيزات رادار؛
(2) هر محدوديت ناشي از مقياس برد رادار مورد استفاده؛
(3) تأثير وضعيت دريا، هوا و ساير منابع تداخل كننده، در كشف رادار؛
(4) امكان اين كه شناورهاي كوچك، توده يخ و ديگر اجسام شناور نتوانند در برد مناسب توسط رادار كشف گردند.
(5) تعداد، موقعيت و حركت شناورهاي كشف شده توسط رادار؛
(6) ارزيابي دقيقتر ديد كه به هنگام استفاده از رادار براي تعيين برد شناورها يا ساير اجسام موجود در اطراف امكان پذير گردد.
قاعده 7 – خطر تصادم
(الف) هر شناور بايد از كليه امكانات موجود مناسب موقعيت و شرايط حاكم براي تشخيص وجود خطر تصادم استفاده نمايد. اگر ترديدي وجود داشته باشد فرض بر وجود خطر خواهد بود.
(ب) استفاده صحيح از تجهيزات رادار درصورت نصب و عملياتي بودن آن از جمله رديابي دوربرد به منظور آگاهي سريع از خطر تصادم و ردنگاري اجسام كشف شده به وسيله رادار يا وسيله طراحي شده مشابه ديگر بايد به عمل آيد.
(پ) فرضيات نبايد بر اساس اطلاعات ناقص، به خصوص اطلاعات ناقصي كه از رادار كسب مي گردد بنا شود.
(ت) در تشخيص وجود خطر تصادم، ملاحظات زير بايد جزء ساير ملاحظات، مورد توجه قرار گيرند:
(1) اگر سَمت قطب نمايي شناوري كه نزديك مي شود به طور محسوس تغيير نكند، فرض بر وجود خطر خواهد بود.
(2) چنين خطري حتي به هنگام آشكار شدن محسوس تغييرات سمت گيري مي تواند گاهي به ويژه در هنگام نزديك شدن به شناوري خيلي بزرگ يا يك يدك يا به هنگام نزديك شدن به شناوري در برد نزديك وجود داشته باشد.
قاعده 8 – اقدام به منظور اجتناب از تصادم
(الف) هر اقدامي كه براي اجتناب از تصادم به عمل مي آيد در صورتي كه وضع موجود ايجاب نمايد بايد مثبت، در زمان كافي و با توجه لازم به رعايت اصول ناوبري صحيح طبق قواعد اين قسمت صورت گيرد.
(ب) هرگونه تغيير مسير و يا سرعت به منظور اجتناب از تصادم، در صورتي كه وضع موجود ايجاب نمايد، بايد به حد كافي محسوس باشد تا براي شناور ديگري كه به صورت بصري يا به وسيله رادار رصد مي نمايد به سادگي قابل تشخيص باشد؛ از تغييرات پياپي جزئي مسير و يا سرعت بايد اجتناب شود.
(پ) اگر فضاي كافي در دريا وجود داشته باشد تغيير مسير به تنهايي مي تواند مؤثرترين اقدام به منظور اجتناب از وضعيت نزديك به تصادم باشد مشروط بر آنكه اين اقدام به موقع انجام شود، تغيير مسير اساسي باشد و منجر به وضعيت نزديك به تصادم ديگري نشود.
(ت) اقدام به منظور اجتناب از تصادم با شناوري ديگر، بايد به نحوي صورت پذيرد كه موجب عبور در يك فاصله ايمن گردد. تأثير اين اقدام بايد تا زماني كه شناور ديگر نهايتاً عبور نموده و دور مي شود دقيقاً مورد كنترل قرار گيرد.
(ث) درصورت لزوم به منظور اجتناب از تصادم يا ايجاد فرصت بيشتر براي ارزيابي وضعيت، يك شناور بايد سرعت خود را كاهش دهد يا تا حد توقف رسانده يا نيروي محركه خود را به عقب برگرداند.
(ج) (1) شناوري كه، به موجب هر يك از اين قواعد، ملزم است كه مانعي جهت عبور يا عبور ايمن شناور ديگر ايجاد نكند، بايد درصورت اقتضاي شرايط هر مورد، به نحوي اقدام سريع انجام دهد كه فضاي كافي براي عبور ايمن شناور ديگر ايجاد كند.
(2) از شناوري كه ملزم است مانعي براي عبور يا عبور ايمن شناور ديگر ايجاد نكند، اگر به نحوي به شناور ديگر نزديك شود كه خطر تصادم را دربرداشته باشد، رفع اين تكليف نمي شود و بايد هنگام اقدام، به اقدامي كه به موجب قواعد اين قسمت ملزم به انجام آن است، توجه كامل داشته باشد.
(3) شناوري كه عبور آن، نبايد با مانعي مواجه شود، هنگام نزديك شدن دو شناور به يكديگر، به نحوي كه خطر تصادم را دربر داشته باشد، كاملاً متعهد به انجام قواعد اين قسمت باقي مي ماند.
قاعده 9 – آب بَر (كانال) هاي باريك
(الف) شناوري كه در طول مسير يك آب بَر(كانال) يا آبراه باريك در حال پيشروي است بايد تا آنجا كه ايمن و عملي باشد نزديك به كناره خارجي آب بَر(كانال) يا آبراه كه در طرف راست شناور قرار دارد عبور نمايد.
(ب) شناوري با طول كمتر از بيست متر يا يك شناور بادباني نبايد مانع عبور شناوري بشود كه فقط در محدوده يك آب بَر (كانال) يا آبراه باريك مي تواند به طور ايمن دريانوردي نمايد.
(پ) شناور مشغول ماهيگيري نبايد مانع عبور هيچ شناور ديگري گردد كه در محدوده يك آب بَر (كانال) يا آبراه باريك در حال دريانوردي است.
(ت) يك شناور نبايد يك آب بَر (كانال) يا آبراه باريك را قطع نمايد چنانچه چنين عملي مانع عبور شناوري شود كه فقط مي تواند در محدوده چنين آب بَر (كانال) يا آبراهي به طور ايمن دريانوردي نمايد. شناور اخير اگر در مورد قصد شناور در حال قطع آب بَر (كانال) ترديد داشته باشد مي تواند از علامت صوتي مقرر در بند (ت) قاعده (34) استفاده نمايد.
(ث) (1) در يك آب بَر (كانال) يا آبراه باريك تنها هنگامي سبقت امكان پذير است كه شناوري كه از آن سبقت گرفته مي شود موظف به انجام اقدامي به منظور اجازه عبور ايمن باشد، شناور سبقت گيرنده بايد قصد خود را با به صدا درآوردن علامت مناسب مقرر در جزء (1) بند (پ) قاعده (34) اعلام نمايد. شناوري كه از آن سبقت گرفته مي شود بايد درصورت موافقت، علامت مناسب مقرر در جزء (2) بند (پ) قاعده (34) را به صدا درآورده و به طريقي اقدام نمايد كه امكان عبور ايمن را فراهم كند. اگر در ترديد باشد مي تواند علائم مقرر در بند (ت) قاعده (34) را به صدا درآورد.
(2) اين قاعده رافع وظيفه شناور سبقت گيرنده به موجب قاعده (13) نخواهد بود.
(ج) شناوري كه به پيچ يا محلي از آب بَر (كانال) يا آبراه باريك نزديك مي شود كه ممكن است به علت وجود مانعي مزاحم، ساير شناورها ديده نشوند، بايد با دقت و احتياط خاص دريانوردي نموده و علامت مناسب مقرر در بند (ث) قاعده (34) را به صدا درآورد.
(چ) هر شناور بايد چنانچه شرايط موجود ايجاب نمايد، از لنگر انداختن در آب بر (كانال) باريك اجتناب نمايد.
قاعده 10 – طرحهاي جداسازي تردد (ترافيك)
(الف) اين قاعده در مورد طرحهاي جداسازي تردد (ترافيك) مصوب سازمان اعمال مي گردد و رافع تكليف هيچ شناوري به موجب قاعده اي ديگر نيست.
(ب) شناوري كه از يك طرح جداسازي تردد (ترافيك) استفاده مي نمايد بايد:
(1) در خط تردد(ترافيك) مناسب در جهت عمومي جريان تردد (ترافيك) آن خط پيشروي نمايد.
(2) حتي المقدور از خط جداسازي تردد (ترافيك) يا منطقه جداسازي دور شود.
(3) به طور معمول، در انتهاي يك خط، به يك خط تردد (ترافيك)، بپيوندد يا آن را ترك نمايد ولي به هنگام پيوستن يا ترك از پهلو بايد حتي الامكان با زاويه كوچكي در جهت عمومي جريان تردد (ترافيك) اين كار را انجام دهد.
(پ) يك شناور بايد حتي المقدور از قطع خطوط تردد (ترافيك) اجتناب نمايد، ولي چنانچه مجبور به اين كار گردد بايد تا آنجا كه امكان پذير باشد با زاويه نود درجه جهت عمومي جريان تردد (ترافيك) را قطع كند.
(ت) (1) شناوري كه در زمان حضور در منطقه مجاور طرح جداسازي تردد (ترافيك)، مي‌تواند از راه ترددي (ترافيكي) مناسب، به نحو ايمن استفاده كند نبايد از منطقه تردد (ترافيك) ساحلي استفاده كند. با اين حال، شناورهاي با طول كمتر از بيست متر، شناورهاي بادباني و شناورهايي كه به ماهيگيري اشتغال دارند، مي توانند از منطقه تردد (ترافيك) ساحلي استفاده كنند.
(2) صرف نظر از جزء (1) بند (ت)، يك شناور هنگام حضور در مسير ورودي يا خروجي يك بندر، تأسيسات يا سازه فراساحلي، ايستگاه راهنمايي يا هر مكان ديگري كه در داخل منطقه تردد (ترافيك) ساحلي قرار دارد، يا به منظور اجتناب از بروز خطر آني، مي تواند از منطقه تردد (ترافيك) ساحلي استفاده كند.
(ث) يك شناور، غير از شناوري كه خط (راه) را قطع مي كند يا شناوري كه درحال پيوستن يا ترك يك خط (راه) است، نبايد به طور معمول وارد يك منطقه جداسازي شود يا خط جداسازي را قطع كند، مگر در موارد زير:
(1) در موارد اضطراري براي اجتناب از بروز خطر آني؛
(2) به منظور ماهيگيري در منطقه جداسازي.
(ج) شناوري كه در نواحي نزديك به منتهي اليه طرحهاي جداسازي تردد (ترافيك) دريانوردي مي كند بايد با احتياط خاص به اين كار بپردازد.
(چ) يك شناور بايد حتي المقدور از لنگرانداختن در يك طرح جداسازي تردد (ترافيك) يا نواحي نزديك منتهي اليه آن اجتناب نمايد.
(ح) شناوري كه از طرح جداسازي تردد (ترافيك) استفاده نمي نمايد بايد با اختلاف زياد حتي المقدور از آن فاصله بگيرد.
(خ) شناور مشغول ماهيگيري نبايد مانع عبور شناوري كه در خط تردد (ترافيك) حركت مي كند گردد.
(د) شناور با طول كمتر از بيست متر يا شناور بادباني نبايد مانع عبور ايمن يك شناور موتوري گردد كه در خط تردد (ترافيك) حركت مي كند.
(ذ) شناوري كه هنگام انجام عمليات، براي حفظ ايمني دريانوردي در طرح جداسازي تردد (ترافيك)، قابليت جولان آن محدود است، از رعايت اين قاعده تا ميزاني كه براي انجام عمليات لازم باشد، معاف است.
(ر) شناوري كه هنگام انجام عمليات براي قراردادن، ترميم يا برداشتن بافه (كابل) زيردريايي در طرح جداسازي تردد (ترافيك)، قابليت جولان آن محدود است، از رعايت اين قاعده تا ميزاني كه براي انجام عمليات لازم باشد، معاف است.
بخش 2 – هدايت شناورها در ديد يكديگر
قاعده 11 – اعمال
قواعد اين بخش در مورد شناورهايي كه در ديد يكديگر قرار دارند اعمال مي گردد.
قاعده 12 – شناورهاي بادباني
(الف) موقعي كه دو شناور بادباني درحال نزديك شدن به يكديگرند، به نحوي كه خطر تصادم را دربرداشته باشد يكي از آن دو شناور بايد به شرح زير از سر راه ديگري كنار برود:
(1) موقعي كه هر يك، باد را در طرف مخالف نسبت به ديگري داشته باشند، شناوري كه باد را در طرف چپ خود دارد بايد از سر راه ديگري كنار رود.
(2) موقعي كه هر دو، باد را در طرف مشابه داشته باشند شناور بادگير بايد از سر راه شناور باد پناه كنار برود.
(3) اگر شناوري كه باد را طرف چپ خود دارد شناور بادگيري را مشاهده كند و نتواند با اطمينان تشخيص دهد كه شناور ديگر باد را در طرف راست يا چپ دارد بايد از سر راه ديگري كنار رود.
(ب) از نظر اين قاعده طرف بادگير، طرف مخالف جهتي كه بادبان اصلي كشيده شده يا درمورد شناور با بادبان هاي چهار گوش، مخالف طرفي كه بزرگترين بادبان سرتاسري كشيده شده محسوب خواهد گرديد.
قاعده 13 – سبقت
(الف) صرف نظر از مفاد مشمول در قواعد بخشهاي (1) و (2) قسمت (ب)، هر شناوري كه در حال سبقت گرفتن از ديگري است بايد خود را از راه شناوري كه از آن سبقت گرفته مي شود، دور نگاه دارد.
(ب) يك شناور موقعي درحال سبقت گرفتن محسوب مي شود كه با شناور ديگري در يك جهت در زاويه اي بيش از بيست و دو و نيم درجه از راستاي عرضي آن به طرف پاشنه قرار گيرد، يعني در چنان موقعيتي نسبت به شناوري كه از آن سبقت مي گيرد باشد كه در شب فقط قادر به مشاهده چراغهاي پاشنه و نه هيچ يك از چراغهاي جانبي آن شناور باشد.
(پ) وقتي شناوري ترديد داشته باشد كه درحال سبقت گرفتن از ديگري است، بايد فرض نمايد كه سبقت گيرنده است و بر آن اساس عمل نمايد.
(ت) هرگونه تغيير بعدي در سمت گيري بين دو شناور نمي تواند شناور سبقت گيرنده را به عنوان يك شناور قطع كننده راه در مفهوم اين قواعد قلمداد نموده يا رافع وظيفه آن شناور نسبت به دور نگه داشتن خود از شناوري كه از آن سبقت مي گيرد تا رد شدن و دور شدن كامل از آن باشد.
قاعده 14 – وضعيت سينه به سينه
(الف) هرگاه دو شناور موتوري در مسيرهاي متقابل يا تقريباً متقابل طوري به يكديگر نزديك شوند كه خطر تصادم وجود داشته باشد هر يك از آن دو بايد مسير خود را به طرف راست تغيير دهد به طوري كه هر يك از سمت چپ ديگري عبور نمايد.
(ب) وقتي چنين وضعيتي محرز خواهد بود كه يك شناور ديگري را در امتداد يا تقريباً در امتداد سينه خود رؤيت نموده و در شب بتواند چراغهاي دكل ديگري را در يك خط يا تقريباً در يك خط و يا هر دو چراغ جانبي را مشاهده نموده و در هنگام روز خصوصيات مربوطه از شناور ديگر را رؤيت كند.
(پ) وقتي شناوري نسبت به وجود چنين وضعيتي ترديد داشته باشد بايد فرض بر وجود آن نموده و بر آن اساس عمل نمايند.
قاعده 15 – وضعيت قطع راه
هرگاه دو شناور موتوري به نحوي درحال قطع راه باشند كه خطر تصادم را دربر داشته باشد، شناوري كه ديگري را در طرف راست خود دارد بايد از سر راه آن كنار برود و درصورت ايجاب شرايط از قطع راه شناور ديگر در سينه آن اجتناب نمايد.
قاعده 16 – اقدام شناور راه دهنده
هر شناوري كه ملزم است تا به شناور ديگر راه بدهد بايد حتي الامكان اقدام سريع و اساسي به عمل آورد تا كاملاً كنار برود.
قاعده 17 – اقدام شناور راه گيرنده
(الف) (1) وقتي كه يكي از دو شناور ملزم به كنار رفتن از سر راه ديگري باشد شناور ديگر بايد مسير و سرعت خود را حفظ كند.
(2) با اين حال شناور دوم به محض اين كه برايش معلوم گردد شناوري كه ملزم به كنار رفتن از سر راه است اقدام مناسب طبق اين قواعد انجام نمي دهد مي تواند براي اجتناب از تصادم رأساً اقدام به جولان نمايد.
(ب) هرگاه به هر علتي، شناوري كه ملزم به حفظ مسير و سرعت خود است، خود را چنان نزديك (شناور ديگر) بيابد كه اجتناب از تصادم با اقدام شناور راه دهنده به تنهايي ميسر نباشد بايد اقدامي به‌عمل آورد كه به بهترين نحو كمك به اجتناب از تصادم نمايد.
(پ) شناور موتوري كه در وضعيت قطع راه طبق جزء (2) بند (الف) اين قاعده جهت اجتناب از تصادم با شناور موتوري ديگر اقدام مي كند نبايد درصورت ايجاب شرايط راه خود را براي شناوري كه در سمت چپش قرار دارد به سمت چپ تغيير دهد.
(ت) اين قاعده رافع وظيفه شناور راه دهنده براي كنار رفتن از سر راه نخواهد بود.
قاعده 18 – مسؤوليت هاي شناورها نسبت به يكديگر
به استثناي مواردي كه در قواعد 9، 10 و 13 به نحو ديگري مقرر گرديده است:
(الف) شناور موتوري در حال حركت بايد از سر راه شناورهاي زير كنار برود:
(1) شناور خارج از كنترل
(2) شناور با قابليت جولان محدود
(3) شناور مشغول ماهيگيري
(4) شناور بادباني
(ب) شناور بادباني درحال حركت بايد از سر راه شناورهاي زير كنار برود:
(1) شناور خارج از كنترل
(2) شناور با قابليت جولان محدود
(3) شناور مشغول ماهيگيري
(پ) شناور مشغول ماهيگيري وقتي درحال حركت باشد بايد حتي الامكان از سر راه شناورهاي زير كنار برود:
(1) شناور خارج از كنترل
(2) شناور با قابليت جولان محدود
(ت) (1) هر شناوري غير از شناور خارج از كنترل يا شناور با قابليت جولان محدود بايد درصورت ايجاب شرايط از ايجاد مانع براي عبور ايمن شناور با محدوديت آبخور كه علائم قاعده (28) را نشان مي دهد اجتناب نمايد.
(2) شناور با محدوديت آبخور بايد با احتياط خاص و توجه كامل به شرايط ويژه خود دريانوردي نمايد.
(ث) هواپيماي آب نشين در روي آب بايد به طور كلي از سر راه تمام شناورهاي ديگر كنار برود و مانع دريانوردي آنها نشود. با اين حال در موقعيتي كه خطر تصادم وجود داشته باشد بايد طبق قواعد اين قسمت عمل نمايد.
(ج) (1) قايق پرنده (ويگ)، هنگام شروع به حركت، فرود آمدن و پرواز در نزديك سطح آب بايد از سر راه تمام شناورهاي ديگر كنار رود و از ايجاد مانع براي دريانوردي آنها اجتناب نمايد.
(2) قايق پرنده (ويگ) درحال بهره برداري در سطح آب، به عنوان يك قايق موتوري بايد قواعد اين قسمت را رعايت نمايد.
بخش 3 – هدايت شناورها در ديد محدود
قاعده 19 – هدايت شناورها در ديد محدود
(الف) اين قاعده در مورد شناورهايي كه در ديد يكديگر قرار ندارند به هنگام دريانوردي در، يا نزديك ناحيه اي با ديد محدود اعمال مي گردد.
(ب) هر شناور بايد با سرعت ايمن متناسب با اوضاع و شرايط ديد محدود حاكم پيشروي نمايد. شناور موتوري بايد موتورهاي خود را براي جولان فوري آماده نگاه دارد.
(پ) هر شناور بايد به هنگام رعايت قواعد بخش اول اين قسمت، توجه لازم به اوضاع و شرايط ديد محدود حاكم داشته باشد.
(ت) شناوري كه فقط به وسيله رادار وجود شناور ديگري را كشف مي نمايد بايد درحال تكوين‌بودن وضعيت نزديك به تصادم و /يا وجود خطر تصادم را معلوم نمايد. در چنين وضعي بايد اقدام به موقع براي اجتناب از آن به عمل آورد، مشروط بر اينكه اگر چنين اقدامي شامل تغيير مسير باشد، حتي الامكان از اقدامات زير اجتناب نمايد:
(1) تغيير مسير به سمت چپ براي شناوري كه در جلوي راستاي عرضي باشد، به جز براي شناوري كه از آن سبقت گرفته مي شود.
(2) تغيير مسير به سمت شناوري كه در راستاي عرضي يا در طرف عقب راستاي عرضي باشد.
(ث) به جز در مواردي كه معلوم شده است خطر تصادم وجود ندارد هر شناوري كه علامت مه شناور ديگري را ظاهراً در جلوي راستاي عرضي خود بشنود يا نتواند از وضعيت نزديك به تصادم با شناور ديگري كه در جلوي راستاي عرضي خود قرار دارد اجتناب نمايد، بايد سرعت خود را تا حداقلي كه بتواند در مسيرش نگاه داشته شود كاهش دهد. شناور مزبور بايد درصورت لزوم تمام سرعت خود را گرفته و به هر حال تا از بين رفتن خطر تصادم با دقت كامل دريانوردي نمايد.
قسمت پ – چراغها و شكلها
قاعده 20 – اعمال
(الف) قواعد اين قسمت بايد در هر شرايط جوي رعايت شود.
(ب) قواعد مربوط به چراغها بايد از غروب تا طلوع خورشيد رعايت شود و در طول اين مدت نبايد چراغ ديگري نشان داده شود به استثناي چراغهايي كه با چراغهاي مقرر در اين قواعد اشتباه نشده يا باعث اختلال ديد يا خصوصيات مشخصه آن نگشته يا تداخلي با ديده باني صحيح نداشته باشد.
(پ) چراغهاي مقرر در اين قواعد بايد در صورت وجود، در شرايط ديد محدود از طلوع تا غروب آفتاب نيز نشان داده شوند و مي توانند در كليه موقعيت هاي ديگري كه الزامي به نظر مي رسد نشان داده شوند.
(ت) قواعد مربوط به شكلها بايد در هنگام روز رعايت گردد.
(ث) چراغها و شكلهاي مقرر در اين قواعد بايد طبق مفاد پيوست شماره (1) اين مقررات، باشد.
قاعده 21 – تعاريف
(الف) «چراغ دكل» به چراغ سفيدي در روي محور سر تا سري سينه به پاشنه شناور اطلاق مي شود كه نور ممتدي در قطاع دويست و بيست و پنج درجه اي در سطح افق را نشان مي دهد و به نحوي تعبيه شده كه نور از سينه تا بيست و دو و نيم درجه بعد از راستاي عرضي در هر يك از طرفهاي شناور ديده شود.
(ب) «چراغهاي جانبي» به يك چراغ سبز در طرف راست و يك چراغ قرمز در طرف چپ اطلاق مي شود كه هر يك نور ممتدي در قطاع دوازده و نيم درجه اي در سطح افق را نشان مي دهد و به نحوي تعبيه شده كه نور مستقيماً از جلو تا بيست و دو و نيم درجه بعد از راستاي عرضي در طرف مربوط ديده شود. در شناوري با طول كمتر از بيست متر چراغهاي جانبي مي توانند در يك فانوس تركيبي روي محور سرتاسري سينه به پاشنه شناور قرار گيرند.
(پ) «چراغ پاشنه» به چراغ سفيدي اطلاق مي شود كه حتي‌المقدور نزديك به پاشنه شناور قرار گرفته و نور ممتدي در قطاع صد و سي و پنج درجه اي در سطح افق را نشان مي دهد و به نحوي تعبيه شده كه نور مستقيماً از عقب تا شصت و هفت و نيم درجه در هر يك از طرفهاي شناور ديده شود.
(ت) «چراغ يدك كشي» به چراغ زردي اطلاق مي شود كه همان مشخصات چراغ پاشنه را كه در بند (پ) اين قاعده تعريف شده است دارا مي باشد.
(ث) «چراغ همه جانبه» به چراغي اطلاق مي شود كه نور ممتدي در قطاع سيصد و شصت درجه اي در سطح افق را نشان مي دهد.
(ج) «چراغ چشمك زن» به چراغي اطلاق مي شود كه در فواصل معين با بسامد (فركانس) صد و بيست بار يا بيشتر در هر دقيقه چشمك مي زند.
قاعده 22 – ديد چراغها
چراغهاي مقرر در اين قواعد بايد داراي شدت نوري طبق بخش (8) پيوست (1) اين مقررات باشند به نحوي كه در بردهاي حداقل زير ديده شوند:
(الف) در شناورهاي با طول پنجاه متر يا بيشتر:
– چراغ دكل، شش مايل؛
– چراغ جانبي، سه مايل؛
– چراغ پاشنه، سه مايل؛
– چراغ يدك كشي، سه مايل؛
– چراغ سفيد، قرمز، يا زرد همه جانبه، سه مايل.
(ب) در شناورهاي با طول دوازده متر يا بيشتر ولي كمتر از پنجاه متر:
– چراغ دكل، پنج مايل؛ ولي در مواردي كه طول شناور كمتر از بيست متر باشد، سه مايل؛
– چراغ جانبي، دو مايل؛
– چراغ پاشنه، دو مايل؛
– چراغ يدك كشي، دو مايل؛
– چراغ سفيد، قرمز، زرد همه جانبه، دو مايل.
(پ) در شناورهاي با طول كمتر از دوازده متر:
– چراغ دكل، دو مايل؛
– چراغ جانبي، يك مايل؛
– چراغ پاشنه، دو مايل؛
– چراغ يدك كشي، دو مايل؛
– چراغ سفيد، قرمز، سبز يا زرد همه جانبه، دو مايل.
(ت) در شناورهاي كاملاً غوطه ور، نيمه غوطه ور يا اشيايي كه درحال يدك شدن هستند:
– چراغ سفيد همه جانبه، سه مايل.
قاعده 23 – شناورهاي موتوري درحال حركت
(الف) شناور موتوري درحال حركت بايد چراغهاي زير را نشان دهد:
(1) يك چراغ دكل در سينه.
(2) چراغ دكل دومي در پاشنه و بالاتر از چراغ دكل سينه به استثناي شناوري با طول كمتر از پنجاه متر كه ملزم به نشان دادن چنين چراغي نبوده ولي مي تواند اين كار را انجام دهد.
(3) چراغهاي جانبي
(4) چراغ پاشنه
(ب) شناور از نوع هواناو در حال عمليات در وضعيت بي وزني بايد علاوه بر چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده، يك چراغ زرد چشمك زن همه جانبه نيز نشان دهد.
(پ) يك قايق پرنده (ويگ) فقط در زمان بلند شدن، فرود آمدن و در پرواز نزديك به سطح، بايد علاوه بر چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده، يك چراغ قرمز چشمك زن همه جانبه پرنور را نشان دهد.
(ت) (1) شناور موتوري با طول كمتر از دوازده متر مي تواند به جاي چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده، يك چراغ سفيد همه جانبه و چراغهاي جانبي را نشان دهد.
(2) شناور موتوري با طول كمتر از هفت متر كه حداكثر سرعتش به هفت گره نمي رسد مي تواند به جاي چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده يك چراغ سفيد همه جانبه نشان دهد و حتي الامكان چراغهاي جانبي را نيز نشان دهد.
(3) چراغ دكل يا چراغ سفيد همه جانبه شناور موتوري با طول كمتر از دوازده متر، درصورتي كه نتواند بر محور نصب شود، مي تواند در محور سرتاسري سينه به پاشنه شناور نصب شود، مشروط بر آنكه چراغهاي جانبي با يك فانوس كه بايد بر روي محور سرتاسري سينه به پاشنه شناور وجود داشته يا در نزديكترين خط ممكن به همان خط سينه به پاشنه مانند چراغ دكل يا چراغ سفيد همه جانبه قرار گرفته باشد، تركيب شود.
قاعده 24 – يدك كشي و هل دادن يدك به جلو
(الف) شناور موتوري درحال يدك كشي بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) به جاي چراغ مقرر در جزء (1) بند (الف) يا جزء (2) بند (الف) قاعده (23) دو چراغ دكل در سينه در يك خط عمودي. وقتي طول يدك با احتساب از پاشنه شناور يدك كننده تا انتهاي پاشنه يدك از دويست متر تجاوز نمايد سه چراغ از اين نوع در يك خط عمودي؛
(2) چراغهاي جانبي؛
(3) يك چراغ پاشنه؛
(4) يك چراغ يدك كش در يك خط عمودي بالاي چراغ پاشنه؛
(5) وقتي طول يدك از دويست متر تجاوز نمايد يك علامت لوزي شكل در جايي كه به وضوح ديده شود.
(ب) وقتي شناور هل دهنده و شناور تحت هل به جلو به صورت يك واحد مركب محكم به يكديگر متصل باشند بايد به عنوان شناور موتوري تلقي گرديده و چراغهاي مقرر در قاعده (23) را نشان دهند.
(پ) شناور موتوري درحال هل دادن يدك به جلو يا يدك‌كشي از پهلو، در غير از مورد واحد مركب، بايد چراغهاي زير را نشان دهد:
(1) به جاي چراغ مقرر در جزء (1) بند (الف) يا جزء (2) بند (الف) قاعده (23) دو چراغ دكل سينه در يك خط عمودي؛
(2) چراغهاي جانبي؛
(3) يك چراغ پاشنه.
(ت) شناور موتوري مشمول مفاد بندهاي (الف) يا (پ) اين قاعده بايد جزء (2) بند (الف) قاعده (23) را نيز رعايت نمايد.
(ث) شناور يا جسمي كه يدك مي شود غير از موارد مذكور در بند (چ) اين قاعده بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) چراغهاي جانبي؛
(2) يك چراغ پاشنه؛
(3) وقتي طول يدك از دويست متر بيشتر باشد يك علامت لوزي شكل در جايي كه به وضوح ديده شود.
(ج) به شرط اينكه هر تعداد شناوري كه از پهلو يدك مي شوند يا به صورت گروهي به جلو هل داده مي شوند چراغهايي مانند يك شناور، روشن نمايند:
(1) شناورهايي كه به جلو هل داده مي شوند اگر جزئي از يك واحد مركب نباشند بايد در انتهاي سينه چراغهاي جانبي را نشان دهند.
(2) شناوري كه از پهلو يدك مي شود بايد چراغ پاشنه و در انتهاي سينه چراغهاي جانبي را نشان دهد.
(چ) شناور يا شيئي كاملاً غوطه ور، نيمه غوطه ور يا تركيبي از چنين شناورها يا اشيايي كه يدك مي شوند، بايد چراغهاي زير را نشان دهند:
(1) اگر داراي عرض كمتر از بيست و پنج متر باشد يك چراغ سفيد همه جانبه در انتهاي قسمت انتهايي جلو يا نزديك آن و يكي در قسمت انتهايي عقب يا نزديك آن با اين استثناء كه درمورد «دراكت ها» نيازي به نشان دادن چراغ در قسمت انتهايي جلو يا نزديك آن، وجود ندارد.
(2) اگر داراي عرض بيست و پنج متر يا بيشتر باشد، دو چراغ سفيد همه جانبه اضافي در انتهاي عرض آن يا نزديك به آن.
(3) اگر طول آن بيش از صد متر باشد، چراغهاي سفيد همه جانبه اضافي بين چراغهاي مقرر در جزء هاي (1) و(2) به نحوي كه فاصله بين چراغها بيش از صد متر نباشد.
(4) شكل لوزي در انتهاي دكل عقب آخرين شناور يا شيئي كه درحال يدك شدن است يا نزديك آن و اگر طول يدك شونده بيش از دويست متر باشد يك شكل لوزي اضافي در جايي كه به بهترين صورت بتواند ديده شود و حتي المقدور در جلوترين قسمت ممكن گذاشته شود.
(ح) اگر بنا به هر سبب كافي، براي شناور يا شيئي كه يدك مي شود نشان دادن چراغها با شكلهاي مقرر در بندهاي (ث) يا (چ) اين قاعده، امكان پذير نباشد تمام اقدامات ممكن بايد انجام شود تا شناور يا شيئي درحال يدك روشن شود يا حداقل وجود چنين شناور يا شيئي معلوم باشد.
(خ) اگر بنا به هر سبب كافي، براي شناوري كه به طور معمول در امر عمليات يدك كشي فعاليت نمي كند، نمايش چراغهاي مقرر در بندهاي (الف) يا (پ) اين قاعده، امكان پذير نباشد، چنين شناوري ملزم به نشان دادن آن چراغها در هنگام انجام عمليات يدك كشي شناور ديگري كه در شرايط اضطراري است يا به هر دليل نيازمند كمك است، نمي باشد. تمام اقدامات ممكن بايد انجام شود تا ماهيت رابطه بين شناور يدك كننده و شناور درحال يدك به ترتيبي كه در قاعده (36) مجاز دانسته شده است، خصوصاً از طريق روشن كردن طناب يدك، معلوم گردد.
قاعده 25 – شناورهاي بادباني درحال حركت و شناورهاي پارويي
(الف) شناور بادباني درحال حركت بايد چراغهاي زير را نشان دهد:
(1) چراغهاي جانبي؛
(2) يك چراغ پاشنه.
(ب) در شناور بادباني با طول كمتر از بيست متر چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده مي تواند در يك فانوس تركيبي در بالا يا نزديك بالاي دكل در جايي كه به‌وضوح ديده مي شوند قرار گيرد.
(پ) شناور بادباني در حال حركت مي تواند علاوه بر چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده در بالا يا نزديك بالاي دكل در جايي كه به وضوح ديده شوند، دو چراغ همه جانبه در يك خط عمودي نشان دهد كه چراغ بالايي قرمز و پاييني سبز بوده ولي اين چراغها نبايد همزمان با فانوس تركيبي مجاز در بند (ب) اين قاعده نشان داده شوند.
(ت) (1) شناور بادباني با طول كمتر از هفت متر بايد حتي المقدور چراغهاي مقرر در بند (الف) يا (ب) اين قاعده را نشان دهد، در غير اين صورت بايد چراغ قوه يا فانوس روشني با نور سفيد آماده داشته باشد تا به موقع جهت جلوگيري از تصادم نشان دهد.
(2) شناور پارويي مي تواند چراغهاي مقرر در اين قاعده براي شناور بادباني را نشان دهد، در غير اين صورت بايد چراغ قوه يا فانوس روشني با نور سفيد آماده داشته باشد تا به موقع جهت جلوگيري از تصادم نشان دهد.
ث) شناور درحال پيشروي با بادبان اگر توأماً از نيروي موتور نيز استفاده نمايد بايد در سينه در جايي كه به وضوح ديده شود يك علامت مخروطي شكل كه رأس آن به طرف پايين باشد، نشان دهد.
قاعده 26 – شناورهاي صيادي
(الف) شناور مشغول ماهيگيري در حال حركت يا لنگر بايد فقط چراغها و شكلهاي مقرر در اين قاعده را نشان دهد.
(ب) شناور مشغول ماهيگيري با تور كششي كه به معني كشيدن تور يا ساير وسايل ماهيگيري مورد استفاده در آب مي باشد بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) دو چراغ همه جانبه در يك خط عمودي، بالايي سبز و پاييني سفيد يا شكلي مركب از دو مخروط كه رئوس آنها بر هم منطبق و در يك خط عمودي يكي بالاي ديگري قرار گرفته باشند.
(2) يك چراغ دكل در پشت و بالاتر از چراغ سبز همه جانبه؛ شناور با طول كمتر از پنجاه متر ملزم به نشان دادن چنين چراغي نبوده ولي مي تواند اين كار را انجام دهد.
(3) به هنگام دريانوردي، علاوه بر چراغهاي مقرر در اين بند، چراغهاي جانبي و يك چراغ پاشنه،
(پ) شناور مشغول ماهيگيري، به غير از ماهيگيري با تور كششي، بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) دو چراغ همه جانبه در يك خط عمودي، بالايي قرمز و پاييني سفيد، يا شكلي مركب از دو مخروط كه رئوس آنها بر هم منطبق و در يك خط عمودي يكي بالاي ديگري قرار گرفته باشد؛
(2) وقتي وسايل ماهيگيري در فاصله افق بيش از صد و پنجاه متر از شناور گسترده شده باشد، يك چراغ سفيد همه‌جانبه يا يك مخروط كه رأس آن به طرف بالا و در جهت وسيله ماهيگيري باشد،
(3) به هنگام دريانوردي، علاوه بر چراغهاي مقرر در اين بند چراغهاي جانبي و يك چراغ پاشنه.
(ت) علائم اضافي مقرر در پيوست (2) اين مقررات، در مورد شناور مشغول ماهيگيري در مجاورت نزديك ساير شناورهاي مشغول به ماهيگيري، اعمال مي شود.
(ث) شناوري كه مشغول ماهيگيري نيست نبايد چراغها يا شكلهاي مقرر در اين قاعده، بلكه فقط بايد علائم مقرر براي شناور با طول مشابه خود را نشان دهد.
قاعده 27 – شناورهاي خارج از كنترل يا با قابليت جولان محدود
(الف) شناور خارج از كنترل بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) دو چراغ قرمز همه جانبه در يك خط عمودي در جايي كه آن چراغها به وضوح ديده شوند.
(2) دو توپ يا شكلهاي مشابه آن در يك خط عمودي در جايي كه آنها به وضوح ديده شوند.
(3) به هنگام حركت در آب، علاوه بر چراغهاي مقرر در اين بند، چراغهاي جانبي و يك چراغ پاشنه.
(ب) شناور با قابليت جولان محدود، به غير از شناور مشغول عمليات مين‌روبي، بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) سه چراغ همه جانبه در يك خط عمودي در جايي كه به وضوح ديده شوند. چراغهاي بالايي و پاييني بايد قرمز و چراغ مياني بايد سفيد باشد.
(2) سه شكل در يك خط عمودي در جايي كه به وضوح ديده شوند. شكلهاي بالايي و پاييني بايد به شكل توپ و شكل مياني يك لوزي باشد.
(3) به هنگام دريانوردي، چراغ يا چراغهاي دكل، چراغهاي جانبي و يك چراغ پاشنه، علاوه بر چراغهاي مقرر در جزء (1)
(4) وقتي شناور در لنگر باشد، علاوه بر چراغها يا شكلهاي مقرر در جزء هاي (1) و (2) چراغ، چراغها يا شكلهاي مقرر در قاعده (30)
(پ) شناور موتوري مشغول عمليات يدك كشي در شرايطي كه امكان انحراف شناورهاي يدك كننده و يدك شونده از مسيرشان شديداً محدود باشد، بايد علاوه بر چراغها يا شكلهاي مقرر در بند (الف) قاعده (24)، چراغها يا شكلهاي مقرر در جزء هاي (1) و (2) بند (ب) اين قاعده را نشان دهد.
(ت) شناور مشغول عمليات لايروبي يا زيرآبي، وقتي قابليت جولان آن محدود باشد بايد چراغها و شكلهاي مقرر در جزء هاي (1)، (2) و (3) بند (ب) اين قاعده را نشان دهد و به علاوه بايد در صورت وجود مانع، علائم زير را نشان دهد:
(1) دو چراغ قرمز همه جانبه يا دو توپ در يك خط عمودي به منظور نشان دادن طرفي كه مانع در آن وجود دارد.
(2) دو چراغ سبز همه جانبه يا دو لوزي در يك خط عمودي به منظور نشان دادن طرفي كه از آن شناور ديگري مي تواند عبور كند.
(3) وقتي شناور در لنگر باشد بايد به جاي چراغها يا شكلهاي مقرر در قاعده (30 ) چراغها يا شكلهاي مقرر در اين بند را نشان دهد.
(ث) اگر اندازه شناور مشغول عمليات غواصي مانع نشان دادن كليه شكلها و چراغهاي مقرر در بند (ت) اين قاعده باشد، علائم زير بايد نشان داده شود:
(1) سه چراغ همه جانبه در يك خط عمودي در جايي كه آن چراغها بتوانند به وضوح ديده شوند. بالاترين و پايين ترين اين چراغها بايد قرمز باشد و چراغ وسط بايد سفيد باشد.
(2) يك مدل غير قابل انعطاف از پرچم (اِي) مقررات بين المللي كه ارتفاع آن از يك متر كمتر نباشد. اقداماتي به منظور حصول اطمينان از رؤيت همه جانبه آن بايد به عمل آيد.
(ج) شناور مشغول عمليات مين روبي بايد علاوه بر چراغهاي مقرر در قاعده (23) براي شناورهاي موتوري يا چراغها يا شكلهاي مقرر در قاعده (30) براي شناور در لنگر، در صورت اقتضا، سه چراغ سبز همه جانبه يا سه توپ، نشان دهد. يكي از اين چراغها يا شكلها بايد نزديك رأس دكل اصلي سينه و دو تاي ديگر هر يك در دو منتهي اليه بازوي دكل نشان داده شوند. اين چراغها يا شكلها حاكي از آن است كه نزديك شدن به فاصله كمتر از هزار متري شناور مين روب براي شناور ديگر خطرناك است.
(چ) شناورهاي با طول كمتر از دوازده متر، غير از شناورهاي مشغول به عمليات غواصي، ملزم به نشان دادن چراغها و شكلهاي مقرر در اين قاعده نيستند.
(ح) علائم مقرر در اين قاعده، علائم شناورهاي در حالت اضطرار و محتاج كمك نيستند. چنين علائمي در پيوست (4) اين مقررات ذكر شده‌اند.
قاعده 28 – شناورهاي با محدوديت آبخور
شناور با محدوديت آبخور مي تواند علاوه بر چراغهاي مقرر در قاعده (23) براي شناورهاي موتوري، سه چراغ قرمز همه جانبه در يك خط عمودي، يا يك علامت استوانه اي در جايي كه به وضوح ديده شوند، نشان دهد.
قاعده 29 – شناورهاي راهنما
(الف) شناور مشغول انجام وظايف راهنمايي بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) دو چراغ همه جانبه در يك خط عمودي، بالايي سفيد و پاييني قرمز، در روي دكل اصلي يا در نزديكي آن.
(2) وقتي درحال حركت باشد، به علاوه، چراغهاي جانبي و يك چراغ پاشنه.
(3) وقتي در لنگر باشد، علاوه بر چراغهاي مقرر در جزء (1)، چراغ، چراغها يا شكل مقرر در قاعده (30) براي شناورهاي در لنگر.
(ب) شناور راهنما وقتي مشغول انجام وظايف راهنمايي نباشد بايد چراغها يا شكلهاي مقرر براي شناور با طول مشابه خود را نشان دهد.
قاعده 30 – شناورهاي لنگر انداخته و به گل نشسته
(الف) شناور در لنگر بايد علائم زير را در جايي كه به وضوح ديده شود نشان دهد:
(1) در قسمت سينه، يك چراغ سفيد همه جانبه يا يك توپ.
(2) در پاشنه يا در نزديك آن و در سطحي پايين تر از چراغ مقرر در جزء (1)، يك چراغ سفيد همه جانبه.
(ب) يك شناور با طول كمتر از پنجاه متر مي تواند به جاي چراغهاي مقرر در بند (الف) اين قاعده يك چراغ سفيد همه جانبه در جايي كه به وضوح ديده شود نشان دهد.
(پ) شناور در لنگر مي تواند، و يك شناور با طول صد متر و بيشتر بايد، از چراغهاي كاري موجود يا مشابه آنها نيز به منظور روشنايي عرشه هاي خود استفاده نمايد.
(ت) شناور به گل نشسته بايد چراغهاي مقرر در بند (الف) يا (ب) اين قاعده و به علاوه علائم زير را در جايي كه به وضوح ديده شوند نشان دهد:
(1) دو چراغ قرمز همه جانبه در يك خط عمودي؛
(2) سه توپ در يك خط عمودي.
(ث) شناور با طول كمتر از هفت متر، وقتي خارج از كانال باريك يا نزديك آن، آبراه يا لنگرگاه، يا جايي كه معمولاً شناورهاي ديگر دريانوردي مي كنند، لنگر انداخته باشد، ملزم به نشان دادن چراغها يا شكل مقرر در بند هاي (الف) و (ب) اين قاعده نخواهد بود.
(ج) شناور با طول كمتر از دوازده متر، در زمان به گل نشسته بودن ملزم به نشان دادن چراغها يا شكلهاي مقرر در جزء هاي (1) و (2) بند (ت) اين قاعده نيست.
قاعده 31 – هواپيماهاي آب نشين
وقتي براي هواپيماي آب نشين يا قايق پرنده (ويگ) نشان دادن چراغها و شكلهايي با مشخصات يا در موقعيت هاي موصوف در قواعد اين قسمت عملي نباشد بايد حتي الامكان چراغها و شكلهايي با مشخصات و موقعيت هاي بسيار مشابه نشان دهد.
قسمت ت – علائم صوتي و نوري
قاعده 32 – تعاريف
(الف) واژه «سوت» به هر نوع وسيله علامت دهنده صوتي اطلاق مي شود كه قادر به ايجاد بوقهاي مقرر بوده و با مشخصات مذكور در پيوست (3) اين مقررات تطبيق نمايد.
(ب) اصطلاح «بوق كوتاه» به بوقي به مدت تقريبي يك ثانيه اطلاق مي شود.
(پ) اصطلاح «بوق بلند» به بوقي به مدت چهار الي شش ثانيه اطلاق مي شود.
قاعده 33 – وسايل علائم صوتي
(الف) شناور با طول دوازده متر يا بيشتر بايد مجهز به يك سوت، شناور با طول بيست متر يا بيشتر مجهز به يك زنگ به اضافه يك سوت، و شناور با طول صد متر يا بيشتر، به علاوه مجهز به يك سنج باشد كه طنين و صداي آن با طنين و صداي زنگ اشتباه نشود. سوت، زنگ و سنج بايد طبق مشخصات مقرر در پيوست (3) اين مقررات باشد. زنگ يا سنج يا هر دو مي توانند با وسايل ديگري كه داراي همان مشخصات صوتي مربوط باشند جايگزين گردند، مشروط بر اينكه توليد علائم صوتي لازم به صورت دستي همواره ممكن باشد.
(ب) شناور با طول كمتر از دوازده متر ملزم به داشتن وسايل توليد كننده علائم صوتي مقرر در بند (الف) اين قاعده نيست، ولي در صورت نداشتن آنها، بايد مجهز به وسايل ديگري باشد كه علائم صوتي مؤثري توليد نمايد.
قاعده 34 – علائم جولان و اخطار
(الف) وقتي شناورها در ديد يكديگر قرار دارند، شناور موتوري در حال حركت، اگر به نحوي كه به موجب اين قواعد، اجازه داده يا الزام شده جولان نمايد، بايد آن جولان را با علائم زير به‌وسيله سوت خود اعلام نمايد:
– يك بوق كوتاه به معني اينكه «من در حال تغيير مسير خود به راست هستم.»
– دو بوق كوتاه به معني اينكه «من در حال تغيير مسير خود به چپ هستم.»
– سه بوق كوتاه به معني اينكه «من در حال جولان با موتورها به عقب هستم.»
(ب) هر شناور مي تواند علائم صوتي مقرر در بند (الف) اين قاعده را با علائم نوري زير، به تناوب مورد نياز، در حالي كه جولان انجام مي گيرد، تكميل نمايد:
(1) اين علائم نوري داراي معاني زير خواهند بود:
– يك چشمك به معني اينكه «من در حال تغيير مسير خود به راست هستم.»
– دو چشمك به معني اينكه «من در حال تغيير مسير خود به چپ هستم.»
– سه چشمك به معني اينكه «من در حال جولان با موتورها به عقب هستم.»
(2) مدت هر چشمك بايد در حدود يك ثانيه باشد، فاصله زماني بين چشمكها بايد در حدود يك ثانيه باشد و فاصله زماني بين علائم متوالي نبايد كمتر از ده ثانيه باشد.
(3) چراغ مورد استفاده براي اين علامت بايد– در صورت وجود- يك چراغ سفيد همه جانبه، با برد ديد حداقل پنج مايل بوده و بايد با مفاد پيوست (1) اين مقررات مطابقت داشته باشد.
(پ) وقتي شناورها در يك كانال يا آبراه باريك در ديد يكديگر قرار داشته باشند:
(1) شناوري كه قصد سبقت گرفتن از ديگري را داشته باشد بايد با رعايت جزء (1) بند (ث) قاعده (9) قصد خود را به وسيله علائم زير با استفاده از سوت خود اعلام نمايد:
– دو بوق بلند و سپس يك بوق كوتاه به معني اينكه «من قصد سبقت گرفتن از طرف راست شما را دارم.»
– دو بوق بلند و سپس دو بوق كوتاه به معني اينكه «من قصد سبقت گرفتن از طرف چپ شما را دارم.»
(2) شناوري كه قرار است از آن سبقت گرفته شود، وقتي طبق جزء (1) بند (ث) قاعده (9) عمل مي كند بايد موافقت خود را به وسيله علامت زير با استفاده از سوت خود اعلام نمايد:
– يك بوق بلند، يك بوق كوتاه، يك بوق بلند، يك بوق كوتاه، به ترتيب
(ت) وقتي شناورها در ديد يكديگر به هم نزديك مي شوند و به هر علتي هر يك از شناورها مقصود ها يا اقدامات ديگري را درك نكند، يا در انجام اقدام مؤثر توسط شناور ديگر به منظور اجتناب از تصادم در ترديد باشد، شناوري كه در ترديد است بايد ترديد خود را سريعاً با به صدا درآوردن حداقل پنج بوق كوتاه و سريع با استفاده از سوت اعلام نمايد. اين علامت را مي توان با يك علامت نوري متشكل از حداقل پنج چشمك كوتاه و سريع تكميل نمود.
(ث) شناوري كه به پيچ يا منطقه اي از كانال يا آبراه نزديك مي شود كه ممكن است وجود مانعي مزاحم باعث استتار شناورهاي ديگر گردد بايد يك بوق بلند به صدا درآورد. هر شناور نزديك شونده كه در محدوده پيچ يا وراء مانع مزاحم اين صدا را مي شنود بايد با يك بوق بلند به اين علامت پاسخ دهد.
(ج) اگر سوتهاي روي يك شناور در فاصله اي بيش از صد متر از يكديگر قرار گرفته باشند بايد فقط از يك سوت براي دادن علائم جولان و اخطار استفاده گردد.
قاعده 35 – علائم صوتي در ديد محدود
در يك ناحيه با ديد محدود يا نزديك آن، در هنگام روز يا شب، علائم مقرر در اين قاعده بايد به نحو زير استفاده شوند:
(الف) شناور موتوري در حال دريانوردي بايد در فواصلي كه از دو دقيقه بيشتر نباشند يك بوق بلند به صدا درآورد.
(ب) شناور موتوري درحال حركت اگر موتورهايش متوقف و در حال دريانوردي نباشد بايد در فواصلي كه از دو دقيقه بيشتر نباشد دو بوق بلند متوالي با فاصله اي در حدود دو ثانيه بين آنها به صدا درآورد.
(پ) شناور خارج از كنترل، شناور با قابليت جولان محدود، شناور با محدوديت آبخور، شناور بادباني، شناور مشغول ماهيگيري و شناور مشغول يدك كردن يا هل دادن شناور ديگر بايد به جاي علائم مقرر در بند هاي (الف) يا (ب) اين قاعده، در فواصلي كه بيشتر از دو دقيقه نباشند سه بوق متوالي، يعني يك بوق بلند و سپس دو بوق كوتاه به صدا درآورد.
(ت) شناور مشغول ماهيگيري در حالتي كه در لنگر باشد و شناور با قابليت جولان محدود، زماني كه كار خود را در حالت در لنگر بودن انجام مي دهد، بايد به جاي علائم مقرر در بند (چ) اين قاعده علامت مقرر در بند (پ) اين قاعده را به صدا درآورد.
(ث) شناور يدك شونده يا اگر بيش از يك شناور يدك مي شوند آخرين شناور يدك شونده اگر داراي نفر باشد، بايد در فواصلي كه بيش از دو دقيقه نباشد چهار بوق متوالي، يعني يك بوق بلند و سپس سه بوق كوتاه به صدا درآورد. اين علامت حتي المقدور بايد بلافاصله پس از به صدا درآمدن علامت شناور يدك كش، به صدا درآيد.
(ج) وقتي شناور هل دهنده و شناور تحت هل به جلو، به صورت يك واحد مركب محكم به يگديگر متصل باشند بايد به‌عنوان يك شناور موتوري تلقي گرديده و بايد علائم مقرر در بندهاي (الف) يا (ب) اين قاعده را بدهد.
(چ) شناور در لنگر بايد در فواصلي كه از يك دقيقه بيشتر نباشد، زنگ را به مدت پنج ثانيه به طور سريع به صدا درآورد. در شناوري با طول صد متر يا بيشتر زنگ مذكور بايد در سينه شناور به صدا درآمده و بلافاصله پس از به صدا درآمدن زنگ بايد سنج حدوداً به مدت پنج ثانيه در پاشنه شناور به صدا درآيد. به علاوه شناور در لنگر مي تواند به منظور اعلام موقعيت خود و احتمال تصادم با شناور نزديك شونده سه بوق متوالي يعني يك بوق كوتاه، يك بوق بلند و يك بوق كوتاه به صدا درآورد.
(ح) شناور به گل نشسته بايد علامت زنگ و در صورت لزوم علامت سنج مقرر در بند (چ) اين قاعده را به صدا درآورد و بايد علاوه برآن، سه ضربه جدا و واضح بلافاصله قبل و بعد از زدن سريع زنگ به آن وارد آورد. به علاوه شناور به گل نشسته مي تواند علامت مناسب را با استفاده از سوت به صدا درآورد.
(خ) شناور با طول دوازده متر يا بيشتر ولي كمتر از بيست متر ملزم به صدا درآوردن علائم زنگ مقرر در بندهاي (چ) و (ح) اين قاعده نيست. با اين حال اگر شناور بدان شكل عمل نكند بايد علائم صوتي مؤثر ديگري در فواصلي كه از دو دقيقه بيشتر نباشند بدهد.
(د) شناور با طول كمتر از دوازده متر ملزم به دادن علائم فوق الذكر نيست، اما اگر بدان شكل عمل نكند، بايد علائم صوتي مؤثر ديگري در فواصلي كه از دو دقيقه بيشتر نباشد، بدهد.
(ذ) شناور راهنما وقتي مشغول انجام وظايف راهنمايي است مي‌تواند علاوه بر علائم مقرر در بند هاي (الف)، (ب) يا (چ) اين قاعده علامت مشخصه اي شامل چهار بوق كوتاه نيز به صدا درآورد.
قاعده 36 – علائم جلب توجه
هر شناور مي تواند در صورت لزوم به منظور جلب توجه شناور ديگر از علائم نوري يا صوتي استفاده نمايد كه با علائم مجاز در قسمتهاي ديگر اين قواعد اشتباه نشود يا مي تواند سمت نورافكن خود را به طرف خطر هدايت نمايد، به نحوي كه مزاحم هيچ شناور ديگري نگردد. هر چراغي كه براي جلب توجه شناور ديگر استفاده شود بايد به نحوي باشد كه با علامت كمك ناوبري ديگر اشتباه نشود. به‌منظور انجام اين قاعده، بايد از استفاده از چراغهاي با شدت نور بسيار بالا يا چراغهاي گردان، مانند چراغهاي گردان پليسي اجتناب شود.
قاعده 37 – علائم اضطرار
وقتي شناوري در حالت اضطرار بوده و نياز به كمك دارد بايد علائم موصوف در پيوست (4) اين مقررات را مورد استفاده قرار داده يا نشان دهد.
قسمت ث – معافيت ها
قاعده 38 – معافيت ها
هر شناور (يا نوعي از شناور ها) كه قبل از لازم الاجراء شدن اين مقررات تير حمال آن كار گذاشته شده يا در مرحله مشابه ساختماني باشد، به شرط رعايت الزامات مقررات بين المللي جلوگيري از تصادم در دريا 1960 (1338) ممكن است از رعايت اين مقررات به شرح زير معاف گردد:
(الف) نصب چراغها با برد نوري مقرر در ماده (22)، تا چهارسال بعد از تاريخ لازم الاجراء شدن اين مقررات.
(ب) نصب چراغها با مشخصات رنگ مقرر در بخش (7) پيوست (1) اين مقررات، تا چهار سال بعد از تاريخ لازم الاجراء شدن اين مقررات.
(پ) تغيير محل چراغها به‌علت تبديل از واحدهاي اندازه گيري «امپريال» به «متريك» و گِرد نمودن ارقام اندازه گيري، معاف به طور دائم.
(ت) (1) تغيير محل چراغهاي دكل در شناورهاي با طول كمتر از صد و پنجاه متر، ناشي از توصيه هاي بند (الف) بخش (3) پيوست (1)، معاف به طور دائم.
(2) تغيير محل چراغهاي دكل در شناورهاي با طول صد و پنجاه متر يا بيشتر، ناشي از توصيه هاي بند (الف) بخش (3) پيوست (1) اين مقررات، تا نه سال بعد از تاريخ لازم الاجراء شدن اين مقررات.
(ث) تغيير محل چراغهاي دكل ناشي از توصيه بند (ب) بخش (2) پيوست (1) اين مقررات، تا نه سال بعد از تاريخ لازم الاجراء شدن اين مقررات.
(ج) تغيير محل چراغهاي جانبي ناشي از توصيه هاي بند (چ) بخش (2) و بند (ب) بخش (3) پيوست(1)، تا نه سال بعد از تاريخ لازم الاجراء شدن اين مقررات.
(چ) الزامات وسايل علائم صوتي مقرر در پيوست (3) اين مقررات، تا نه سال بعد از تاريخ لازم الاجراء شدن اين مقررات.
(ح) تغيير محل چراغهاي همه جانبه ناشي از توصيه هاي بند (ب) بخش (9) پيوست (1) اين مقررات، معاف به طور دائم.
قسمت ج – تأييد انطباق با مفاد كنوانسيون
قاعده 39 – تعاريف
(الف) مميزي به فرآيندي سامان يافته، مستقل و مستند براي كسب شواهد مميزي و ارزيابي بي طرفانه آن به منظور تعيين ميزان انطباق با معيارهاي مميزي اطلاق مي شود.
(ب) طرح مميزي به معناي طرح مميزي كشورهاي عضو سازمان (سازمان بين المللي دريانوردي) است كه توسط سازمان و با توجه به دستور العمل تدوين شده توسط سازمان تهيه شده است. [پاورقي 1]
1 – [پاورقي 1] به «چهارچوب و فرآيند طرح مميزي كشورهاي عضو سازمان» مصوب سازمان طي قطعنامه (28) 1067.الف مراجعه نماييد.
(پ) آيين نامه اجرائي به معناي آيين نامه اجرائي اسناد سازمان (آيين نامه آي آي آي) است كه توسط سازمان طي قطعنامه (28)1070.الف تصويب شده است.
(ت) استاندارد مميزي به معناي آيين نامه اجرائي است.
قاعده 40 – اجراء
طرفهاي متعاهد بايد از مفاد آيين نامه اجرائي در زمينه اجراي تعهدات و مسؤوليت هاي خود كه در اين پيوست درج شده، استفاده نمايند.
قاعده 41 – تأييد انطباق
(الف) هر طرف متعاهد بايد به منظور تأييد انطباق با اين پيوست و اجراي آن، مشمول مميزي دوره اي توسط سازمان طبق استاندارد مميزي قرار بگيرد.
(ب) دبيركل سازمان مسؤوليت اجراي طرح مميزي را براساس دستور العمل تدوين شده توسط سازمان بر عهده خواهد داشت.
(پ) هر طرف متعاهد مسؤوليت تسهيل انجام مميزي و اجراي برنامه اقدامات رسيدگي به يافته ها براساس دستور العمل تدوين شده توسط سازمان را برعهده خواهد داشت.
(ت) مميزي تمامي طرفهاي متعاهد بايد:
(1) براساس برنامه زماني كلي ارائه شده توسط دبيركل سازمان، و باتوجه به دستور العمل تدوين شده توسط سازمان تنظيم شود؛ و
(2) به صورت ادواري و با توجه به دستورالعمل تدوين شده توسط سازمان اجراء شود.
پيوست 1
تعيين محل و جزئيات فني چراغها و شكلها
1 – تعريف
اصطلاح «ارتفاع از عرشه» به معني ارتفاع از بالاترين عرشه سراسري مي باشد. اين ارتفاع به طور عمودي از موقعيت زيرمحل چراغ، اندازه گيري مي شود.
2 – محل و فاصله عمودي چراغها
(الف) در يك شناور موتوري با طول بيست متر يا بيشتر چراغهاي دكل بايد به ترتيب زير نصب گردند:
(1) چراغ دكل سينه، يا در صورتي كه فقط يك چراغ دكل داشته باشد، چراغ مذكور در ارتفاعي از عرشه كه از شش متر كمتر نباشد و اگر عرض شناور از شش متر تجاوز نمايد، در آن صورت در ارتفاعي از عرشه كه از عرض مذكور كمتر نباشد، با اين همه لزومي به نصب اين چراغ در ارتفاعي بيش از دوازده متر از عرشه نيست؛
(2) وقتي كه دو چراغ دكل داشته باشد، چراغ دكل پاشنه بايد حداقل چهار و نيم متر عمودي از چراغ دكل سينه بالاتر باشد.
(ب) فاصله عمودي چراغهاي دكل در شناورهاي موتوري بايد به نحوي باشد كه در تمام شرايط معمولي خمش چراغ دكل پاشنه بالاتر و متمايز از چراغ دكل سينه در فاصله هزار متري از سينه به هنگام مشاهده از سطح دريا ديده شود.
(پ) چراغ دكل شناور موتوري با طول دوازده متر ولي كمتر از بيست متر بايد در ارتفاعي از لبه شناور قرار گيرد كه از دو و نيم متر كمتر نباشد.
(ت) شناور موتوري با طول كمتر از دوازده متر مي تواند بالاترين چراغ را در ارتفاع كمتر از دو و نيم متر از لبه شناور نصب نمايد. با اين همه وقتي كه چراغ دكل علاوه بر چراغهاي جانبي و چراغ پاشنه يا چراغ همه جانبه مقرر در جزء (1) بند (ت) قاعده (23) علاوه بر چراغهاي جانبي نصب شده باشد، در آن صورت چنين چراغ دكل يا چراغ همه جانبه اي بايد حداقل يك متر بالاتر از چراغهاي جانبي قرار گيرد.
(ث) يكي از دو يا سه چراغ دكل مقرر براي شناور موتوري وقتي كه مشغول يدك كشي يا هل دادن شناور ديگري به جلو باشد بايد در همان محل چراغ دكل سينه شناور موتوري يا چراغ دكل پاشنه قرار گيرد، مشروط بر آنكه اگر بر روي پاشنه قرار گرفته، چراغ دكل پاشنه پايين تر حداقل چهار و نيم متر به‌طور عمودي بالاتر از چراغ دكل سينه قرار گرفته باشد.
(ج) (1) چراغ دكل يا چراغهاي مقرر در بند (الف) قاعده (23) بايد طوري قرار بگيرند كه بالاتر و متمايز از ساير چراغها و موانع باشند، به استثناي موارد مذكور در جزء (2).
(2) وقتي داشتن چراغهاي همه جانبه مقرر در جزء (1) بند (ب) قاعده (27) يا قاعده (28) در زير چراغهاي دكل ممكن نباشد، آنها را مي توان بالاي چراغ (هاي) دكل پاشنه يا به طور عمودي بين چراغ (هاي) دكل جلو و چراغ (هاي) دكل پاشنه مشروط بر آنكه در مورد اخير، الزامات بند (پ) بخش (3) اين پيوست، رعايت شده باشد، قرار داد.
(چ) چراغهاي جانبي شناور موتوري بايد در ارتفاعي از عرشه قرار گيرند كه از سه چهارم ارتفاع چراغ دكل سينه بيشتر نباشد. اين چراغها نبايد به اندازه اي پايين باشند كه با چراغهاي روي عرشه تداخل نمايند.
(ح) چراغهاي جانبي، اگر به صورت فانوس تركيبي در شناور موتوري با طول كمتر از بيست متر باشند، بايد در ارتفاعي پايين تر از چراغ دكل قرار گيرند كه از يك متر كمتر نباشد.
(خ) وقتي كه اين قواعد داشتن دو يا سه چراغ در يك خط عمودي را مقرر مي دارد، فاصله اين چراغها بايد به قرار زير باشد:
(1) در يك شناور با طول بيست متر يا بيشتر فاصله اين چراغها از يكديگر بايد از دو متر كمتر نباشد و پايين ترين اين چراغها، مگر در جايي كه داشتن چراغ يدك الزامي باشد، نبايد در ارتفاعي كمتر از چهار متر از عرشه قرار گيرد.
(2) در يك شناور با طول كمتر از بيست متر فاصله اين چراغها از يكديگر بايد از يك متر كمتر نباشد و پايين ترين اين چراغها، مگر در جايي كه داشتن چراغ يدك الزامي باشد، نبايد در ارتفاعي كمتر از دو متر از لبه شناور قرار گيرد.
(3) وقتي كه شناور داراي سه چراغ باشد بايد به فاصله مساوي از يكديگر قرار گيرند.
(د) چراغ پاييني از دو چراغ همه‌جانبه مقرر براي شناور وقتي كه مشغول ماهيگيري است بايد در ارتفاعي از چراغهاي جانبي كه از دو برابر فاصله بين دو چراغ عمودي كمتر نباشد قرار گيرد.
(ذ) چراغ لنگر سينه مقرر در جزء (1) بند (الف) قاعده (30) وقتي كه شناور دو چراغ لنگر داشته باشد، نبايد كمتر از چهار و نيم متر بالاتر از چراغ لنگر پاشنه قرار گيرد. در شناور با طول پنجاه متر يا بيشتر اين چراغ لنگر سينه نبايد در ارتفاعي كمتر از شش متر از عرشه قرار گيرد.
3 – محل و فاصله افقي چراغها
(الف) وقتي كه دو چراغ دكل براي شناور موتوري مقرر شده باشد، فاصله افقي بين آنها نبايد از نصف طول شناور كمتر باشد ولي لزومي ندارد كه از صد متر تجاوز نمايد. چراغ سينه بايد طوري قرار گيرد كه فاصله آن از سينه از يك‌چهارم طول شناور تجاوز ننمايد.
(ب) در شناور موتوري با طول بيست متر يا بيشتر، چراغهاي جانبي نبايد در جلو چراغهاي دكل سينه قرار گيرند. اين چراغها بايد در هر يك از طرفهاي شناور يا نزديك آن قرار گيرند.
(پ) وقتي چراغهاي مقرر در جزء (1) بند (ب) قاعده (27) يا قاعده (28) به صورت عمودي بين چراغ (هاي) دكل سينه و چراغ (هاي) دكل پاشنه قرار گرفته باشند اين چراغهاي همه جانبه بايد در يك فاصله افقي كه كمتر از دو متر از خط مركزي امتداد سينه و پاشنه كشتي در جهت خط مركزي نباشد قرار گيرند.
(ت) هنگامي كه فقط يك چراغ دكل براي شناور موتوري پيش بيني شده باشد، اين چراغ بايد در سينه قسمت مياني قايق نشان داده شود، مگر شناوري با طول كمتر از بيست متر كه نيازي به نشان دادن اين چراغ در سينه قسمت مياني ندارد اما بايد آن را در نزديك ترين فاصله ممكن به سينه نشان دهد.
4 – مشخصات محل چراغهاي نشان دهنده جهت، براي شناورهاي صيادي، لايروبها و شناورهاي مشغول عمليات زير آبي
(الف) چراغ نشان دهنده جهت وسايل به آب انداخته شده از شناور صيادي مشغول ماهيگيري به طوري كه در جزء (2) بند (پ) قاعده (26) مقرر شده بايد در فاصله افقي كه كمتر از دو متر و بيشتر از شش متر از دو چراغ قرمز و سفيد همه جانبه نباشد قرار گيرد. اين چراغ بايد در جايي قرار گيرد كه بالاتر از چراغ سفيد همه جانبه مقرر در جزء (1) بند (پ) قاعده (26) و پايين تر از چراغهاي جانبي نباشد.
(ب) چراغها و شكلهاي شناور مشغول لايروبي يا عمليات زير آبي براي نشان دادن طرف مانع و /يا طرف عبور ايمن، به طوري كه در جزء هاي (1) و (2) بند (ت) قاعده (27) مقرر شده، بايد در حداكثر فاصله افقي ممكن، كه به هيچ وجه از دو متر كمتر نباشد، از چراغها يا شكلهاي مقرر در جزء هاي (1) و (2) بند (ب) قاعده (27) قرارگيرد. در هيچ مورد نبايد بالاترين اين چراغها يا شكلها در ارتفاعي بيشتر از پايينترين سه چراغ يا شكلهاي مقرر در جزء هاي (1) و (2) بند (ب) قاعده (27) قرارگيرد.
5 – حفاظهاي چراغهاي جانبي
چراغهاي جانبي شناورهاي با طول بيست متر يا بيشتر بايد مجهز به حفاظهايي با صفحات كناري به رنگ سياه مات و منطبق با الزامات بخش (9) اين پيوست باشند. در شناورهاي با طول كمتر از بيست متر، چراغهاي جانبي، درصورت ضرورت به انطباق با الزامات بخش (9) اين پيوست، بايد مجهز به حفاظهايي با صفحات كناري به رنگ سياه مات باشد. در حالت فانوس تركيبي، كه در آن فقط از يك رشته (فيلمان) عمودي استفاده مي شود و قسمتهاي سبز و قرمز توسط تيغه خيلي باريكي از هم متمايز مي‌گردند لزومي به نصب حفاظ خارجي نيست.
6 – شكلها
(الف) شكلها بايد به رنگ سياه و به اندازه هاي زير باشند:
(1) توپ با قطري كه كمتر از شش دهم متر نباشد.
(2) مخروط با قطر پايه كه كمتر از شش دهم متر نباشد و ارتفاع برابر قطر آن.
(3) استوانه با قطر حداقل شش دهم متر و ارتفاع دو برابر قطر آن.
(4) شكل لوزي شامل دو مخروط به شرح بند (2) فوق با قاعده مشترك.
(ب) فاصله عمودي بين شكلها بايد حداقل يك و نيم متر باشد.
(پ) در شناوري با طول كمتر از بيست متر مي‌توان از شكلهايي با ابعاد كمتر ولي متناسب با اندازه شناور استفاده نمود و فاصله بين آنها نيز مي تواند به همان نسبت كاهش يابد.
7 – مشخصات رنگ چراغها
نوع رنگ نور كليه چراغهاي دريانوردي بايد طبق استاندارد هاي زير باشد، كه در محدوده سطح نمودار مشخص شده براي هر رنگ توسط كميسيون بين المللي روشنايي (سي آي اي) مي باشد.
حدود سطح براي هر رنگ با تعيين مختصات گوشه ها مشخص گرديده كه به قرار زير مي باشند:
| (1) سفيد | ||||||
| X (ايكس) | 525 /0 | 525 /0 | 452 /0 | 310 /0 | 310 /0 | 443 /0 |
| Y (واي) | 382 /0 | 440 /0 | 440 /0 | 348 /0 | 283 /0 | 382 /0 |
| (2) سبز | ||||||
| X (ايكس) | 028 /0 | 009 /0 | 300 /0 | 203 /0 | ||
| Y (واي) | 385 /0 | 723 /0 | 511 /0 | 356 /0 | ||
| (3) قرمز | ||||||
| X (ايكس) | 680 /0 | 660 /0 | 735 /0 | 721 /0 | ||
| Y (واي) | 320 /0 | 320 /0 | 265 /0 | 259 /0 | ||
| (4) زرد | ||||||
| X (ايكس) | 612 /0 | 618 /0 | 575 /0 | 575 /0 | ||
| Y (واي) | 382 /0 | 382 /0 | 425 /0 | 406 /0 |
8 – شدت نور چراغها
(الف) حداقل شدت نور چراغها بايد با استفاده از فرمول زير محاسبه شود:
Iآي (=43 /3 *6 10*) T تي (D) * 2 (دي 2 ( K D) * كا – دي
كه در آن :
| آي (I) | عبارتست از شدت نور بر حسب شمع در شرايط كار |
| تي (T) | عبارتست از ضريب حداقل نور برابر (lux) 2*10^-7 |
| دي (D) | عبارتست از برد ديد (برد نوري) چراغ بر حسب مايل دريايي |
| كا (K) | عبارتست از قابليت انتشار جوي |
براي چراغهاي موصوف، مقدار « كا (K)» برابر 8 /0 مربوط به ديد جوي تقريباً 13 مايل دريايي مي باشد.
(ب) نمونه اي از ارقام به دست آمده از فرمول مذكور در جدول زير ارائه شده است :
| برد ديد (برد نوري) چراغ به مايل دريايي دي (D) |
شدت نور چراغ بر حسب شمع با احتساب 8/ 0= K آي (I) |
| 1 2 3 4 5 6 |
9 /0 3 /4 12 27 52 94 |
توضيح – حداكثر شدت نور چراغهاي دريانوردي بايد به منظور اجتناب از درخشش غير لازم محدود گردند. اين امر با كنترل متغير شدت نور حاصل نمي شود.
9 – قطاعهاي افقي
(الف) (1) درجهت جلو، چراغهاي جانبي شناور بايد داراي حداقل شدت نور لازم باشند. شدت نور بايد تا حدي كاهش يابد كه بين يك تا سه درجه در خارج از قطاعهاي مقرر به قطاع عملي برسد.
(2) براي چراغهاي پاشنه و چراغهاي دكل در بيست و دو و نيم درجه از راستاي عرضي به طرف عقب براي چراغهاي جانبي، حداقل شدت نور لازم بايد در كمان افقي تا پنج درجه در محدوده قطاعهاي مقرر در قاعده (21) حفظ شود. از پنج درجه در قطاعهاي مقرر شدت نور مي تواند تا پنجاه درصد (50 %) محدوده مقرر كاهش يابد. نور به طور مستمر مي تواند كاهش يابد تا به قطاع عملي در حد كمتر از پنج درجه خارج از قطاعهاي مقرر برسد.
(ب) (1) چراغهاي همه جانبه طوري قرار گيرند كه دكلها، سر دكلها يا قسمتهايي كه در زواياي قطاعهاي بيش از شش درجه قرار دارند مانع ديد آنها نشوند به جز چراغهاي لنگر مقرر در قاعده (30) كه نياز به نصب آنها در ارتفاع بيش از حد از عرشه نمي باشد.
(2) اگر انطباق با جزء (1) بند (ب) اين بخش به وسيله نمايش تنها يك چراغ همه جانبه، عملي نباشد، بايد از دو چراغ همه جانبه- كه به نحو مناسبي قرار داده شده باشند يا به نحوي داراي حفاظ باشند كه حتي الامكان، به عنوان يك چراغ از فاصله يك مايلي، آشكار باشند- استفاده شود.
10 – قطاعهاي عمودي
(الف) قطاعهاي عمودي چراغهاي برقي نصب شده به استثناي چراغهاي شناورهاي بادباني درحال حركت، بايد اين اطمينان را حاصل كنند كه:
(1) دست كم، حداقل شدت نور لازم در تمام زوايا از پنج درجه بالا تا پنج درجه پايين افق حفظ شوند.
(2) دست كم، شصت درصد (60 %) حداقل شدت نور لازم از هفت و نيم درجه بالا تا از هفت و نيم درجه پايين افق حفظ شوند.
(ب) در مورد شناورهاي بادباني درحال حركت قطاع هاي عمودي چراغهاي برقي نصب شده بايد اين اطمينان را حاصل كنند كه:
(1) دست كم، حداقل شدت نور لازم در تمام زواياي از پنج درجه بالا تا پنج درجه پايين افق حفظ شود.
(2) دست كم، پنجاه درصد (50 %) حداقل شدت نور لازم از بيست و پنج درجه بالا تا بيست و پنج درجه پايين افق حفظ شود.
(پ) در مورد چراغهايي غير از چراغهاي برقي حتي الامكان اين مشخصات رعايت شود.
11 – شدت نور چراغهاي غير برقي
حداقل شدت نور چراغهاي غير برقي حتي المقدور بايد با مقادير مقرر در جدول بخش (8) اين پيوست مطابقت نمايد.
12 – چراغ جولان
با وجود مفاد جزء (ج) بند (2) اين پيوست، چراغ جولان موصوف در بند (ب) قاعده (34) بايد در همان سطح عمودي سينه و پاشنه كه چراغ يا چراغهاي دكل قرار دارند و در صورت امكان در حداقل ارتفاع دو متر به طور عمودي بالاي چراغ دكل سينه نصب گردد مشروط بر اين كه كمتر از دو متر به‌طور عمودي بالا يا پايين چراغ دكل پاشنه قرار نگيرد.
در شناوري كه فقط داراي يك چراغ دكل است چراغ جولان اگر نصب شده باشد بايد در جايي كه به وضوح ديده شود با فاصله حداقل دو متر به طور عمودي از چراغ دكل قرار گيرد.
13 – قايق تندرو [پاورقي 1]
1 – [پاورقي 1] به آيين نامه بين المللي ايمني براي قايق هاي تندرو مورخ 1994 (1372) و آيين نامه بين المللي ايمني براي قايقهاي تندرو مورخ 2000(1378) مراجعه نماييد.
(الف) چراغ دكل قايق تندرو مي تواند در ارتفاع مربوط به عرض قايق كمتر از آنچه در رديف (1) جزء (الف) بند (2) اين پيوست مقرر شده، نصب شود، مشروط بر آنكه زاويه پايه مثلثهاي متساو‌ي الساقين متشكله از چراغهاي جانبي و چراغ دكل، وقتي از بالاي ارتفاع ديده شوند، كمتر از بيست و هفت درجه نباشد.
(ب) در قايق تندرو با طول پنجاه متر يا بيشتر، تقسيم كننده عمودي بين سينه و چراغ پاشنه چهار و نيم متري الزامي به موجب رديف (2) جزء (الف) بند (2) اين پيوست مي تواند تغيير يابد مشروط بر آنكه چنين فاصله اي از مقدار تعيين شده در فرمول زير كمتر نباشد.
| 2 | + | a+ 17Ψ) C) | = | y |
| 1000 |
در اين فرمول :
واي (y) ارتفاع چراغ دكل اصلي بالاتر از چراغ دكل سينه، برحسب متر، مي باشد.
اِي (a) ارتفاع چراغ دكل سينه بالاتر از سطح آب در حالت عملياتي برحسب متر، مي باشد.
Ψ تفاوت فرورفتگي جلو و عقب كشتي در حالت عملياتي برحسب درجه، مي باشد.
سي (C) فاصله افقي چراغهاي دكل اصلي برحسب متر مي باشد.
14 – تأييد
ساختار چراغها و شكلها و نصب چراغها در شناور، بايد مورد پذيرش مقام ذي ربط دولتي كه شناور محق است پرچم آن دولت را برافرازد، قرار گيرد.
پيوست 2
علائم اضافي براي شناورهاي صيادي درحال ماهيگيري در مجاورت يكديگر
1 – كليات
چراغهاي مذكور در اينجا- اگر طبق بند (ت) قاعده (26) نشان داده مي شوند- بايد در جايي نصب شوند كه به وضوح ديده شوند. اين چراغها بايد حداقل نه دهم متر از يكديگر فاصله داشته ولي در سطح پايين تري از چراغهاي مقرر در جزء (1) بند (ب) و جزء (1) بند (پ) قاعده (26) باشند. چراغها بايد در تمام سطح افق در فاصله حداقل يك مايل ولي در كمتر از فاصله مقرر در اين قواعد براي چراغهاي شناورهاي صيادي، قابل رؤيت باشند.
2 – علائم شناورهاي صيادي با تور كششي
(الف) شناورهاي با طول بيست متر يا بيشتر كه مشغول ماهيگيري با تور كششي هستند اعم از اين كه از وسايل كف كش يا سطحي استفاده نمايند بايد علائم زير را نشان دهند:
(1) هنگام به آب انداختن تورهايشان :
دو چراغ سفيد در يك خط عمودي
(2) هنگام كشيدن تورهايشان :
يك چراغ سفيد روي يك چراغ قرمز در يك خط عمودي
(3) هنگامي كه تور به مانعي برخورد نموده باشد:
دو چراغ قرمز در يك خط عمودي
(ب) شناور با طول بيست متر يا بيشتر كه مشغول ماهيگيري با تور كششي جفت هستند. بايد علائم زير را نشان دهد:
(1) در شب يك نورافكن به طرف جلو و در جهت حركت مستقيم شناور جفت ديگر
(2) به هنگام به آب انداختن يا كشيدن تورهايشان يا هنگامي كه تورها با مانعي برخورد كرده باشند چراغهاي مقرر در جزء (الف) بند (2).
(پ) شناور با طول كمتر از بيست متر كه مشغول ماهيگيري با تور كششي است، اعم از اينكه از وسايل كف كش يا سطحي استفاده نمايد يا مشغول ماهيگيري با تور كششي جفت باشد، مي تواند چراغهاي مقرر در بندهاي (الف) يا (ب) اين بخش را، درصورت اقتضاء نشان دهد.
3 – علائم شناورهاي صيادي با تور احاطه اي
شناورهاي مشغول ماهيگيري با وسايل احاطه اي مي توانند دو چراغ زرد در يك خط عمودي نشان دهند. اين چراغها بايد به طور متناوب در هر ثانيه و با مدت زمان روشني و خاموشي مساوي چشمك بزنند. اين چراغها را مي توان فقط زماني كه وسايل ماهيگيري شناور درگير هستند نشان داد.
پيوست 3
مشخصات فني وسايل علائم صوتي
1 – سوتها
(الف) بسامدها و بُرد شنوايي
بسامد اصلي اين علائم بايد در محدوده بين 700-70 هرتز قرار گيرد. برد شنوايي علامت حاصل از يك سوت توسط بسامدهايي تعيين خواهد گرديد كه ممكن است شامل بسامد اصلي ترين و/ يا يك يا چند بسامد بالاتر باشند كه در محدوده برد بين 700-180 هرتز (1% ±) براي شناوري با طول بيست متر يا بيشتر و 2100-180 هرتز (1% ±) براي شناوري با طول كمتر از بيست متر قرار داشته و حدود فشار صوتي مشخص شده در جزء (پ) بند (1) زير را به وجود آورند.
(ب) حدود بسامد هاي اصلي
به منظور اطمينان از تنوع زياد در مشخصات سوتها، بسامد اصلي سوت بايد بين محدوده هاي زير باشد:
(1) 200-70 هرتز براي شناور با طول دويست متر يا بيشتر
(2) 350-130 هرتز، براي شناور با طول هفتاد و پنج متر ولي كمتر از دويست متر
(3) 700-250 هرتز، براي شناور با طول كمتر از هفتاد و پنج متر.
(پ) شدت و برد شنوايي علامت صوتي
سوت نصب شده روي يك شناور بايد در جهت حداكثر شدت صوتي سوت و در فاصله يك متري از آن، يك حد فشار صوتي در حداقل يك باند يك سوم اكتاو در باند بسامدهاي 700-180 هرتز (1% ±) براي شناوري با طول بيست متر يا بيشتر، و 2100-180 هرتز (1% ±) براي شناوري با طول كمتر از بيست متر، كه از رقم مناسب ارائه شده در جدول زير كمتر نباشد، ايجاد نمايد.
| طول شناور برحسب متر | سطح باند يك سوم اكتاوي در فاصله يك متر به دسي بل اشاره شده به (N/M^3) 2*10^-5 | برد شنوايي برحسب مايل دريايي |
| 200 يا بيشتر | 143 | 2 |
| 75 ولي كمتر از 200 | 138 | 5 /1 |
| 20 ولي كمتر از 75 | 130 | 1 |
| كمتر از 20 | *120 | 5 /0 |
| +115 | ||
| 111# |
* اگر بسامدهاي اندازه گيري شده در محدوده 450- 180 هرتز قرار گيرد.
+ اگر بسامدهاي اندازه گيري شده در محدوده 800-450 هرتز قرار گيرد.
# اگر بسامدهاي اندازه گيري شده در محدوده 2100-800 هرتز قرار گيرد.
برد شنوايي در جدول فوق براي اطلاع بوده و تقريباً بردي است كه امكان دارد يك سوت در محور جلوي آن با احتمال نود درصد (90 %) در شرايط هواي ساكن در روي شناوري با حد متوسط صداي زمينه در پستهاي استماع ( با فرض 68 دسي بل در باند اكتاو متمركز روي 250 هرتز و 63 دسي بل در باند اكتاو متمركز روي 500 هرتز) شنيده شود.
در عمل، فاصله اي كه يك سوت از آن شنيده مي شود بسيار متغير بوده و شديداً به شرايط جوي بستگي دارد؛ مقادير ارائه شده را مي توان به عنوان نمونه‌ه اي واقعي محسوب نمود ولي در شرايط باد شديد يا حد زياد صداهاي اطراف در پست استماع برد شنوايي ممكن است به مقدار زيادي كاهش يابد.
(ت) خصوصيات جهت دار
حد فشار صوتي سوت جهت دار نبايد بيش از 4 دسي بل پايين تر از حد فشار صوتي معين شده روي محور در هر سمتي در سطح افق در محدوده 45± درجه از محور باشد . حد فشار صوتي در هر جهت ديگر در سطح افق نبايد بيش از 10دسي بل پايين‌ت ر از حد فشار صوتي معين شده روي محور باشد به طوري كه برد صوتي در هر جهت حداقل نصف برد صوتي روي محور جلو باشد. حد فشار صوتي در باند يك سوم اكتاو كه برد شنوايي را تعيين مي كند اندازه گيري خواهد شد.
(ث) استقرار سوتها
وقتي سوت جهت داري به عنوان تنها سوت شناور مورد استفاده قرار مي گيرد اين سوت در جايي نصب خواهد گرديد كه حداكثر شدت صوت آن مستقيم رو به جلو باشد.
به منظور كاهش تداخل صداي منتشره با موانع و همچنين به حداقل رساندن خطر آسيب به شنوايي كاركنان، سوت بايد حتي المقدور در بالاترين نقطه روي شناور نصب گردد. حد فشار صوتي علامت خود شناور در پستهاي استماع نبايد از (اِي) 110 دسي بل تجاوز نموده و حتي المقدور از (اِي) 100 دسي بل بيشتر نباشد.
(ج) نصب بيش از يك سوت
اگر سوتها با فاصله اي بيش از 100 متر از يكديگر نصب مي شوند بايد به نحوي مرتب شوند كه همزمان به صدا در نيايند.
(چ) سامانه (سيستم) هاي سوت تركيبي
اگر به علت وجود موانعي احتمال برود كه ميدان صوتي يك سوت يا يكي از سوتهاي مذكور در جزء (ج) بند (1) فوق داراي منطقه اي با حد علائم شديداً كاهش يافته باشد، توصيه مي شود كه براي غلبه بر اين كاهش، سامانه (سيستم) سوت تركيبي نصب شود. از نظر اين قواعد سامانه (سيستم) سوت تركيبي به عنوان يك سوت واحد تلقي مي گردد. سوتهاي يك سامانه (سيستم) تركيبي بايد در فاصله اي از يكديگر كه بيش از 100متر نباشند قرار گيرند و ترتيبي داده شود كه همزمان به صدا درآيند. بسامد هر يك از سوتها نسبت به بقيه بايد حداقل ده هرتز اختلاف داشته باشند.
2 – زنگ يا سنج
(الف) شدت صوتي علائم
زنگ يا سنج يا وسايل ديگري كه داراي خصوصيات صوتي مشابهي باشند بايد حد فشار صوتي اي توليد نمايند كه در فاصله يك متري از آن، از 110 دسي بل كمتر نباشند.
(ب) ساختار
زنگها و سنجها بايد از ماده ضد زنگ ساخته شده و به نحوي طراحي شده باشند كه داراي طنين صداي واضحي باشند. قطر دهانه زنگ براي شناورهاي با طول بيست متر يا بيشتر، بايد كمتر از سيصد ميلي متر نباشد. درصورت امكان توصيه مي‌شود چكش زنگ برقي نيروي ثابتي داشته ولي استفاده دستي بايد امكان‌پذير باشد. جرم چكش بايد از سه درصد (3%) جرم زنگ كمتر نباشد.
3 – تأييد
ساختار وسايل علائم صوتي، نحوه كار آنها و نصب آنها روي شناور بايد مورد پذيرش مقام ذي ربط دولتي كه شناور محق است پرچم آن دولت را برافرازد، قرار گيرد.
پيوست 4
علائم اضطرار
1 – علائم زير اعم از اين كه با هم يا به طور مجزا مورد استفاده قرار گرفته يا نشان داده شوند بيانگر اضطرار و نياز به كمك هستند:
(الف) شليك با تفنگ يا ساير علائم انفجاري در فاصله زماني حدود يك دقيقه؛
(ب) صوت ممتد با هر وسيله توليد علامت مه؛
(پ) راكت يا وسيله انفجاري كه در فواصل زماني كوتاه ستاره هاي قرمز پرتاب مي كند.
(ت) علامتي ارسالي به وسيله هر روش ارسال پيام مركب از گروه … — … (اِس اُ اِس) با رمز مُرس.
(ث) علامتي ارسالي به وسيله راديو تلگراف مركب از عبارت گفتاري «مِي.دي»
(ج) علامت اضطرار مربوط به كد بين المللي علائم كه به‌صورت «اِن. سي» نشان داده مي شود.
(چ) علامتي مركب از يك پرچم چهارگوش كه در بالا يا پايين آن يك توپ يا شيئي مشابه توپ قرار گرفته باشد.
(ح) شعله هايي روي شناور (مانند اشتعال بشكه قير، بشكه نفت و غيره.)؛
(خ) شعله يك راكت چتردار يا مشعل دستي كه نور قرمز را نشان دهد؛
(د) علامتي دود زا كه دود نارنجي رنگ توليد مي كند؛
(ذ) بالا بردن و پايين آوردن دستهاي گشوده در هر طرف به طور آهسته و مستمر؛
(ر) اعلام اضطرار با استفاده از پيام انتخابي رقومي (ديجيتالي) دي اِس سي قابل پخش از:
1 – كانال 70 وي اچ اف، يا
2 – ام اف/اچ اف در بسامدهاي 5 /2187 كيلوهرتز، 5 /8414 كيلوهرتز، 5 /4207 كيلوهرتز، 6312 كيلوهرتز، 12577كيلوهرتز يا 5 /16804 كيلوهرتز؛
(ز) اعلام اضطرار كشتي به ساحل پخش شده به وسيله اينمارست كشتي يا خدمات ماهواره اي متحرك ديگر كه ايستگاه زميني كشتي ارائه مي دهد.
(ژ) علائم منتشر شده به وسيله دستگاههاي هدايت راديويي (راديو بيكن–هاي) نشان دهنده وضعيت اضطراري
(س) علائم تأييد شده منتشره از طريق سامانه هاي (سيستم هاي) ارتباطات راديويي، از جمله گيرنده هاي خودكار راداري قايق نجات.
2 – استفاده يا نشان دادن هريك از علائم پيش گفته جز به منظور اعلام اضطرار و نياز به كمك و استفاده از ساير علائم كه ممكن است با علائم فوق اشتباه گردند، ممنوع است.
3 – بخشهاي مربوط در دستورالعمل (كد) بين المللي علائم، جلد 3 كتابچه بين المللي تجسس و نجات هوايي و دريايي و علائم زير بايد مورد توجه قرار گيرند:
(الف) يك قطعه كرباس نارنجي رنگ با يك مربع و دايره سياه يا ساير علائم مناسب (جهت شناسايي از آسمان)
(ب) رنگ درخشان علامت دهنده
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن مقررات مشتمل بر چهل و يك قاعده و چهار پيوست در جلسه علني روز چهارشنبه مورخ دهم شهريور ماه يكهزار و سيصد و نود و پنج مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و در تاريخ 24 /6 /1395 به تأييد شوراي نگهبان رسيد.
رئيس مجلس شوراي اسلامي – علي لاريجاني
