قانون موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي بين دولت‌جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري آذربايجان مصوب 1382,02,23با اصلاحات و الحاقات بعدي
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي بين دولت جمهوري‌اسلامي ايران و دولت جمهوري آذربايجان مشتمل بر يك مقدمه و چهارده ماده به شرح‌پيوست تصويب و اجازه مبادله اسناد آن داده مي‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحيم
موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي في‌مابين دولت‌جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري آذربايجان دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري آذربايجان كه از اين پس «طرفهاي‌متعاهد» ناميده مي‌شوند، با تمايل به ارتقاء مناسبات اقتصادي، توسعه حمل و نقل جاده‌اي كالا و مسافر بين دو كشور و به صورت عبوري (ترانزيت) از طريق قلمرو يكديگر‌به شرح زير توافق نمودند:
مقررات عمومي
ماده 1 – تعاريف
از نظر اين موافقتنامه:
1 – اصطلاح «متصدي حمل و نقل» يعني هر شخص حقيقي يا حقوقي ثبت شده در قلمرو جمهوري اسلامي ايران يا در قلمرو جمهوري آذربايجان كه براساس قوانين و‌مقررات ذي‌ربط مجاز به انجام عمليات حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي مسافر يا كالا‌مي‌باشد.
2 – اصطلاح «وسيله نقليه» يعني هر نوع وسيله نقليه موتوري كه :
الف – به منظور حمل بيش از نه نفر با احتساب راننده (وسيله نقليه مسافربري) يا جهت حمل و نقل كالا (وسيله نقليه باربري) ساخته شده باشد.
ب – در قلمرو يكي از طرفهاي متعاهد ثبت شده باشد (درخصوص وسيله نقليه مفصل‌دار، ثبت كشنده ضروري مي‌باشد).
اصطلاح «وسيله نقليه» به هر نوع وسيله نقليه منفرد يا تركيبي از وسيله نقليه و نيمه يدك يا يدك اطلاق مي‌گردد.
3 – اصطلاح «پروانه» يعني سندي كه توسط مقامات صلاحيتدار يك طرف متعاهد براي وسيله نقليه طرف متعاهد ديگر جهت اجراي عمليات حمل و نقل بين دو كشور يا‌به‌صورت عبوري (ترانزيت) ازطريق قلمرو طرف متعاهد ديگر يا به كشورهاي ثالث و‌بالعكس و نيز براي بارگيري در قلمرو طرف متعاهد ديگر صادر مي‌گردد.
4 – اصطلاح «پروانه مخصوص» يعني سندي كه حمل كالاي حجيم يا تردد وسيله نقليه با ابعاد بزرگ يا حمل كالاي خطرناك را مطابق با قوانين ملي طرف متعاهدي كه در‌آنجا عمليات حمل و نقل اجرا مي‌گردد، اجازه مي‌دهد.
5 – اصطلاح «خدمات حمل و نقل منظم مسافر» يعني خدماتي كه طي آن حمل مسافر براساس مسير معين و جدول زماني و كرايه‌هاي مشخص انجام مي‌پذيرد. مسافران در ايستگاههاي از پيش تعيين شده سوار يا پياده مي‌شوند.
6 – اصطلاح «خدمات حمل و نقل غيرمنظم مسافر» به كليه خدمات حمل مسافر‌به استثناي بند (5) فوق اطلاق مي‌گردد.
7 – اصطلاح «كابوتاژ» يعني عمليات حمل و نقل توسط متصدي حمل و نقل يكي از طرفهاي متعاهد در قلمرو طرف متعاهد ديگر كه نقاط بارگيري و تخليه در داخل قلمرو‌آن واقع شده باشد.
ماده 2 – دامنه شمول
1 – مفاد اين موافقتنامه درمورد حمل و نقل بين‌المللي جاده‌اي كالا و مسافر توسط متصديان حمل و نقل با استفاده از وسايل نقليه بين قلمرو جمهوري اسلامي ايران و‌جمهوري آذربايجان يا به صورت ترانزيت ( عبوري) از طريق قلمرو آنها يا به كشورهاي‌ثالث يا بالعكس اعمال مي‌گردد.
2 – موافقتنامه حاضر حقوق و تعهدات طرفهاي متعاهد كه ناشي از ساير‌موافقتنامه‌هاي بين‌المللي است را تحت تأثير قرار نخواهد داد.
3 – براساس مفاد اين موافقتنامه، حمل و نقل داخلي كالا و مسافر (كابوتاژ) در‌قلمرو هر يك از طرفهاي متعاهد مجاز نخواهد بود.
حمل و نقل مسافر
ماده 3 – خدمات حمل و نقل منظم
1 – خدمات حمل و نقل منظم بين دو كشور يا به صورت ترانزيت (عبوري) ازطريق قلمرو آنها به تأييد مقامات صلاحيتدار طرفهاي متعاهد خواهد رسيد.
2 – مقامات صلاحيتدار هر يك از طرفهاي متعاهد براي بخشي از خط سير واقع در‌قلمرو خود اجازه‌نامه صادر مي‌نمايند كه براي مدت يك سال معتبر خواهد بود.
3 – درخواست مجوز تسليم مقام صلاحيتدار كشوري كه در آنجا وسيله نقليه به‌ثبت رسيده است، گرديده و منوط به تصويب خواهد بود.
ماده 4 – خدمات حمل و نقل غيرمنظم مسافر
1 – به استثناي مفاد ماده (3) اين موافقتنامه ساير انواع عمليات حمل و نقل مسافر‌مشمول الزام به اخذ مجوز نخواهد بود.
2 – كليه انواع عمليات حمل و نقل غيرمنظم مسافر مشمول هماهنگي قبلي مقامات صلاحيتدار طرفهاي متعاهد براساس مبادله اطلاعات ضروري خواهد بود. در‌اين‌گونه موارد پروانه لازم صادر خواهد شد.
حمل و نقل كالا
ماده 5 – نظام پروانه حمل
براساس شرايط اين موافقتنامه عمليات حمل و نقل كالا توسط وسائل نقليه به شرح ذيل منوط به صدور پروانه حمل توسط مقامات صلاحيتدار هر يك از طرفهاي متعاهد‌خواهد بود:
الف – بين قلمرو طرفهاي متعاهد؛
ب – به صورت ترانزيت (عبوري) ازطريق قلمرو طرف متعاهد ديگر؛
ج – بين هر نقطه واقع در قلمرو طرف متعاهد ديگر و يا هر نقطه واقع در قلمرو يك‌كشور ثالث (از كشورهاي ثالث و بالعكس).
ماده 6 – موارد معاف از الزام اخذ پروانه حمل
1 – به عنوان استثنائي بر ماده (5)، عمليات حمل و نقل زير از الزام به اخذ پروانه حمل و نيز از اخذ عوارض و ماليات معاف خواهد بود:
الف – حمل و نقل توسط وسائل نقليه‌اي كه وزن كل مجاز با بار آنها شامل يدكها از‌شش تن تجاوز ننموده يا ظرفيت بار مجاز آنها شامل يدكها از سه و نيم تن تجاوز نكند.
ب – حمل و نقل اتفاقي از فرودگاهها يا بالعكس درمواردي كه خدمات حمل و نقل هوائي تغيير مسير مي‌دهند.
ج – حمل و نقل وسائل آسيب ديده يا از كار افتاده و حمل و نقل وسائل نقليه امدادي.
د – تردد وسائل نقليه خالي اعزام شده جهت جايگزيني وسائل نقليه از كارافتاده در‌كشور ديگر و نيز بازگشت وسيله نقليه از كارافتاده پس از انجام تعميرات.
هـ – حمل و نقل كالاهاي مورد نياز در مواقع اضطراري به ويژه به هنگام بروز بلاياي‌طبيعي و براي نيازهاي بشردوستانه.
و – حمل و نقل ابزار و آثار هنري براي بازارهاي مكاره و نمايشگاهها يا براي مقاصد‌غيرتجاري.
ز – حمل و نقل اموال، ملزومات و حيوانات براي مقاصد غيرتجاري به برنامه‌هاي تئاتر، موسيقي، فيلم، ورزش يا سيرك و بالعكس و نيز موارد مورد نياز براي ضبط‌برنامه‌هاي راديويي يا تهيه فيلم يا برنامه‌هاي تلويزيوني.
ح – اولين تردد وسائل نقليه تازه خريداري شده به صورت جديد يا دست دوم كه‌داراي شماره ثبت صادراتي از سوي مقامات صلاحيتدار مي‌باشند، به شرطي كه اولين‌تردد به مقصد كشوري باشد كه وسيله نقليه قطعاً در آنجا به ثبت خواهد رسيد.
ط – حمل و نقل اجساد.
ي – حمل و نقل بسته‌هاي پستي.
2 – كميته (كار گروه) مشترك موضوع ماده (13) مي‌تواند فهرست موارد عمليات‌حمل و نقل مذكور در بند فوق را اضافه كند يا تغيير دهد.
ماده 7 – شرايط پروانه‌هاي حمل
1 – پروانه‌هاي مذكور در مواد (4) و (5) اين موافقتنامه درنقاط مرزي در دسترس قرار گرفته و تحويل متصديان حمل و نقل طرف متعاهد ديگر خواهند شد.
2 – پروانه‌ها و ساير اسناد بايد در طول مسافرت در وسيله نقليه نگاهداري شده و‌بنا به درخواست مأموران كنترل كننده ارائه گردند.
3 – پروانه‌ها صرفاً توسط متصدي حمل و نقلي كه به نام او صادر گرديده مورد‌استفاده قرار گرفته و قابل انتقال نخواهند بود.
ماده 8 – وزن و ابعاد
1 – وزن (شامل اوزان محوري) و ابعاد وسائل نقليه براساس اسناد رسمي ثبت وسيله نقليه بوده و نبايد از حداكثر حدود مجاز در كشور ميزبان تجاوز نمايد.
2 – هرگاه وزن و يا ابعاد وسائل نقليه بارگيري شده يا خالي از حداكثر حدود مجاز‌در كشور ميزبان تجاوز نمايد، اخذ مجوز مخصوصي از سوي مقام صلاحيتدار كشور ميزبان ضروري خواهد بود.
مقررات مشترك
ماده 9 – موارد مالي
1 – براساس مفاد اين موافقتنامه، عمليات حمل و نقل بين‌المللي با پرداخت‌عوارض و ماليات به صورت متقابل براساس قوانين ملي هر يك از طرفهاي متعاهد ازطريق‌اخذ پروانه در مرزها اجرا خواهد شد. هيچ گونه عوارض يا ماليات ديگري بر وسائل نقليه‌هر يك از طرفهاي متعاهد وضع نخواهد شد.
2 – سوخت موجود در مخازن عادي و ثابت وسائل نقليه كه توسط سازنده وسيله نصب گرديده و نيز مواد روغني موجود در وسايل نقليه كه صرفاً براي حركت آنها مورد‌استفاده قرار مي‌گيرد به صورت متقابل از پرداخت حقوق و عوارض ورودي و ماليات معاف خواهند بود.
3 – ورود موقت قطعات يدكي به منظور تعمير وسيله نقليه مشخص كه قبلاً وارد گرديده از پرداخت حقوق و عوارض ورودي و ماليات معاف خواهند بود. قطعات يدكي جايگزين شده تحت نظارت مقامات گمركي ذي‌ربط براساس قوانين كشور محل ورود‌قطعات يدكي ترخيص يا عودت داده خواهند شد.
ماده 10 – رعايت قوانين ملي
متصديان حمل و نقل يك طرف متعاهد و خدمه وسائل نقليه آنها در قلمرو طرف متعاهد ديگر تعهدات ناشي از موافقتنامه‌هاي چند جانبه‌اي كه هر دو كشور در آنها عضويت دارند، مفاد اين موافقتنامه و نيز ساير موافقتنامه‌هاي دو جانبه و قوانين ملي را‌رعايت خواهند نمود.
ماده 11 – تخلفات و مجازاتها
درصورت بروز هرگونه تخلف از مفاد اين موافقتنامه از سوي متصديان حمل و نقل ثبت شده در قلمرو يك طرف متعاهد، مقامات صلاحيتدار كشور محل وقوع تخلف، مقامات صلاحيتدار كشور ديگر را مطلع خواهند نمود تا اقدامات لازم را به گونه‌اي كه در‌قوانين ملي آن پيش‌بيني شده، به مورد اجرا درآورند. مقامات صلاحيتدار طرفهاي متعاهد مجازات اعمال شده را به اطلاع يكديگر خواهند رساند.
ماده 12 – مقامات صلاحيتدار
مقامات صلاحيتدار تعيين شده براي اجراي اين موافقتنامه عبارتند از :
از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران: وزارت راه و شهرسازي
از طرف دولت جمهوري آذربايجان: تا زمان تشكيل وزارت حمل و نقل، «شركت دولتي آذرافتونقليات»
ماده 13 – كميته (كار گروه) مشترك
1 – به منظور نظارت بر اجراي اين موافقتنامه و حل و فصل سريع كليه مسائل مورد اختلاف، مقامات صلاحيتدار طرفهاي متعاهد كميته (كار گروه) مشترك مركب از‌نمايندگان خود را تشكيل خواهند داد. شرح وظايف كميته (كار گروه) مشترك به شرح زير‌خواهد بود:
الف – بررسي و ارائه راه حلها جهت حل و فصل مشكلات احتمالي كه مستقيماً بين‌مقامات صلاحيتدار موضوع ماده (12) اين موافقتنامه حل و فصل نشده است.
ب – بررسي تمامي موضوعات مرتبط ديگر در حيطه شمول اين موافقتنامه وارائه پيشنهادات براي حل و فصل آنها.
ج – رسيدگي به ساير امور حمل و نقل جاده‌اي مورد توافق دوجانبه.
د – كميته (كار گروه) مشترك مي‌تواند هرگونه اصلاح و اضافات بر موافقتنامه را پيشنهاد و آن را جهت تأييد به مقامات صلاحيتدار ارسال دارد. اصلاحات مندرج در‌پروتكلها به عنوان جزء لاينفك اين موافقتنامه طبق ماده (14) لازم‌الاجراء خواهد گرديد.
هـ – هر دو طرف متعاهد ملزم به اجراي تصميمات متخذه كميته (كارگروه) مشترك‌مي‌باشند.
2 – كميته (كار گروه) مشترك به صورت متناوب در قلمرو هر يك از طرفهاي متعاهد براساس درخواست كتبي مقامات صلاحيتدار طرف متعاهد ديگر تشكيل خواهد شد.
ماده 14 – لازم‌الاجراء شدن و فسخ موافقتنامه
1 – طرفهاي متعاهد يكديگر را ازانجام تشريفات داخلي خود درخصوص‌لازم‌الاجراء شدن اين موافقتنامه ازطريق مجاري ديپلماتيك مطلع خواهند نمود. اين موافقتنامه سي روز پس از دريافت اطلاعيه مؤخر لازم‌الاجراء خواهد شد.
2 – اين موافقتنامه پس از لازم‌الاجراشدن براي مدت پنج سال اعتبار خواهد‌داشت و پس از آن معتبر خواهد ماند مگر آن كه توسط هر يك از طرفهاي متعاهد ازطريق ارائه يادداشت كتبي شش ماهه ازطريق مجاري ديپلماتيك فسخ گردد.
اين موافقتنامه به تاريخ سي‌ام ارديبهشت ماه 1381 هجري شمسي مطابق با بيستم مه 2002 ميلادي در تهران، در دو نسخه اصلي به زبانهاي فارسي، آذربايجاني و انگليسي امضاء گرديد و كليه متون از اعتبار يكسان برخوردار مي‌باشند. در صورت بروز اختلاف در‌تفسير، متن انگليسي حاكم خواهد بود.
ازطرف ازطرف
دولت جمهوري اسلامي ايران دولت جمهوري آذربايجان
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و چهارده ماده در جلسه علني روز سه‌شنبه مورخ بيست و سوم ارديبهشت ماه يكهزار و سيصد و‌هشتاد و دو مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1382/2/31 به تأييد شوراي‌نگهبان رسيده است.
رئيس مجلس شوراي اسلامي – مهدي كروبي
