قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری مجارستان مصوب ۱۳۸۰,۱۱,۲۴
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری مجارستان، مشتمل بر یک مقدمه و نوزده ماده و‌یک پیوست با رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در بخش ارجاع به داوری به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری مجارستان
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری مجارستان با تمایل یکسان به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوائی‌منظم بین سرزمینهای خود و ماوراء این سرزمینها، نسبت به موارد زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ – تعاریف
به جز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «کنوانسیون شیکاگو» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۱۶/۹/۱۳۲۳هجری شمسی مطابق با هفتم دسامبر۱۹۴۴ در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل هر الحاقیه‌ای که به موجب ماده (۹۰) کنوانسیون مزبور و هر اصلاحیه الحاقیه یا‌کنوانسیونی که به موجب مواد (۹۰) و (۹۴) آن تصویب شده است، تا جائی که این موارد برای هر دو طرف متعاهد نافذ باشد، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمائی» در مورد جمهوری اسلامی ایران اطلاق می‌شود به «رئیس سازمان هواپیمائی کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان یا وظایف مشابه آن باشد و در مورد دولت جمهوری مجارستان وزارت حمل و نقل، ارتباطات و مدیریت آن و‌هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن وزارت یا وظایف مشابه آن باشد.
ج – اصطلاح «موافقتنامه» به این موافقتنامه، ضمیمه آن و هرگونه اصلاحاتی که به آن وارد گردد اطلاق می‌شود.
د – اصطلاح «ضمیمه» به ضمیمه پیوست این موافقتنامه و هرگونه اصلاحاتی که به آن وارد گردد اطلاق می‌شود.
هـ – اصطلاح «شرکت هواپیمائی تعیین شده» اطلاق می‌شود به یک شرکت هواپیمائی که به موجب ماده (۳) موافقتنامه حاضر تعیین شده و اجازه‌فعالیت یافته باشد.
و – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یک هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» در‌مورد «سرویس توافق شده» اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی ضربدر دفعات پرواز چنین هواپیما طی زمان معین و در تمام یا قسمتی ازمسیر.
ز – اصطلاح «نرخهای حمل و نقل» اطلاق می‌شود به لیستی که بایستی برای حمل مسافران، اثاثیه و بار توسط شرکتهای هواپیمائی اخذ شود و نیز‌شرایطی که تحت آن این قیمتها دریافت می‌گردد، از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای خدمات نمایندگیها و خدمات کمکی دیگری که شرکت حمل کننده درارتباط با حمل و نقل هوائی ارائه می‌دهد اما دستمزدها و شرایط حمل بسته‌های پستی از این قاعده مستثنی می‌باشد.
ح – اصطلاح «سرزمین» در مورد یک کشور اطلاق می‌شود به مناطق خاکی و آبهای سرزمینی مجاور آن که تحت حاکمیت و سلطه آن کشور است.
ط – اصطلاح «سرویس هوائی» «سرویس هوائی بین‌المللی»، «شرکت هواپیمائی» و «توقف به منظورهای غیرحمل و نقل» به ترتیب دارای همان معانی‌است که در ماده (۹۶) کنوانسیون برای آنها ذکر شده است.
ی – اصطلاح «هزینه استفاده کننده» اطلاق می‌شود به هزینه‌ای که شرکتهای هواپیمائی برای استفاده از فرودگاه، تسهیلات هوانوردی و امنیت‌هوانوردی و اموال یا تسهیلات پرداخت می‌نمایند.
بدیهی است که عناوین ارائه شده برای موافقتنامه حاضر معانی هیچ یک از مقررات آن را به نحوی از انحاء محدود نمی‌کند یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد حقوق مندرج در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمائی تعیین‌شده طرف متعاهد دیگر به شرح زیر به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیرحمل و نقل، و
ج – توقف در سرزمین مذکور در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست موافقتنامه حاضر مشخص گردیده است به منظور سوار و پیاده کردن مسافر بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی.
۲ – استفاده از آزادی پنجم حقوق حمل و نقل مشروط به موافقت شرکت هواپیمائی تعیین شده کشور اعطاء کننده می‌باشد.
۳ – هیچ یک از مفاد این موافقتنامه به نحوی تلقی نخواهد شد که در نتیجه شرکت هواپیمائی یکی از طرفین محق باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر‌در قبال مزد یا کرایه مسافر، بار و پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل کند.
۴ – در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که این عملیات در جریان است، انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامات ذی صلاح‌خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد حق دارد یک شرکت هواپیمائی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخصه تعیین و مراتب را کتباً به‌طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
۲ – پس از دریافت اعلامیه تعیین، مقامات ذی‌صلاح طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) ماده حاضر به شرکت هواپیمائی تعیین شده‌بدون تأخیر اجازه مقتضی را اعطاء خواهند کرد.
۳ – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد ممکن است لازم بدانند شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مقامات مزبور را قانع سازند شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی را که معمولاً برای سرویسهای هوائی بین‌المللی انجام می‌گردد طبق مفاد کنوانسیون توسط مقامات مزبور اعمال می‌گردد حائز‌می‌باشد.( ۱)
۴ – هر یک از طرفهای متعاهد حق دارد در هر مورد که طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی مربوطه در‌دست طرف متعاهدی که شرکت هواپیمائی را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مشخصه در ماده (۲) موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند وضع نماید.
۵ – در هر زمان پس از آن که مفاد بندهای (۱) و (۲) این ماده به مرحله عمل در آمده باشد شرکت هواپیمائی که بدین نحو تعیین شده و اجازه کسب‌نموده است می‌تواند بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که بهره‌برداری از این سرویسها مادامی که تعرفه‌ای مطابق مفاد ماده(۱۱) موافقتنامه حاضر در مورد سرویسهای مزبور لازم‌الاجراء نگردیده، انجام نپذیرد.
۱ –به نظر می رسد ترجمه بند (۳) ماده (۳) نارسا می باشد
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروحه ذیل اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخصه در ماده (۲) این موافقتنامه‌را در مورد شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد وضع‌نماید:
الف – در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمائی در دست طرف متعاهدی که شرکت هواپیمائی را تعیین نموده‌یا اتباع طرف متعاهد مزبور است یا
ب – در موردی که شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی را که این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند.
ج – در موردی که شرکت هواپیمائی مذکور به هر نحوی از انحاء عملیات بهره‌برداری را مطابق شرایط مقرر در موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
۲ – جز در مواردی که لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده به صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و مقررات لازم باشد‌اعمال این حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت. مشورت بین مقامات هواپیمائی پس از دریافت درخواست، در اسرع وقت‌انجام خواهد شد.
ماده ۵ – هزینه‌های استفاده کننده
هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تأسیسات تحت کنترل خود هزینه‌های عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه‌وضع آن را بدهد. در هر حال هر یک از طرفهای متعاهد موافقت دارد که این هزینه‌ها از آنچه هواپیماهای ملی آن طرف متعاهد که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌نمایند و برای استفاده از این فرودگاهها و تأسیسات می‌پردازند تجاوز نکند.
ماده ۶ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود یا خروج هواپیمائی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارد یا ناظر به بهره‌برداری و‌هوانوردی چنین هواپیمائی حین پرواز بر فراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشد نسبت به هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مجری خواهد بود.
۲ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج اقامت مسافرین و کارکنان و بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل تشریفات ورود و خروج و مهاجرت و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافرین و کارکنان و بار یا پست حمل شده توسط هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی که در سرزمین مذکور باشد اعمال خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفهای متعاهد نسخه‌هائی از قوانین و مقررات مربوطه مندرج در این ماده را بنا بر تقاضا دراختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
ماده ۷ – مسائل بازرگانی
۱ – شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد، مجاز خواهد بود که نمایندگیهای خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر دائر نماید، دفاتر هر یک از‌شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد که در سرزمین دیگر طرف متعاهد گشوده می‌گردد می‌توانند مطابق قوانین و مقررات طرف متعاهد‌دیگر به فروش خدمات حمل و نقل هوائی مبادرت ورزند.
در صورت معرفی نمایندگی کل یا نمایندگی کل فروش، این نمایندگی بایستی با توجه به قوانین و مقررات مربوط حاکم هر یک از طرفهای متعاهد‌منصوب گردد.
۲ – شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد می‌تواند براساس قوانین و مقررات طرف متعاهد دیگر، کارکنان مورد نیاز خویش را جهت امور‌حمل و نقل هوائی به کشور طرف مقابل وارد و حفظ نماید.
۳ – انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی قابل اجراء در دو کشور‌صورت خواهد گرفت. طرفین همه امکانات خود را برای تسهیل در انتقال چنین درآمدهائی پس از کسر مخارج به کار خواهند گرفت.
ماده ۸ – معافیت از حقوق گمرکی و سایر عوارض
۱ – هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد در سرویسهای بین‌المللی پرواز می‌نماید و همچنین مواد سوختی و روغن موتور و سایر‌مواد مصرفی فنی و وسائل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار (غذا، نوشیدنی، دخانیات) موجود در هواپیمای شرکت هواپیمائی یک طرف‌متعاهد که مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر می‌باشد به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس‌عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور‌زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد که این هواپیما بر فراز آن سرزمین در پرواز باشد.
۲ – سوخت و روغن موتور و مواد مصرفی فنی و وسائل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار (غذا، نوشیدنی، دخانیات) وارد شده به سرزمین‌یک طرف متعاهد توسط طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن که صرفاً به منظور استفاده در هواپیمای طرف متعاهد اخیرالذکر می‌باشد براساس عمل متقابل از‌پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت و روغن موتور و سایر مواد مصرفی فنی و وسائل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار (غذا، نوشیدنی، دخانیات) که در سرزمین‌یک طرف متعاهد بار هواپیمای شرکت هواپیمائی طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.
۴ – لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده هر یک از طرفهای متعاهد تنها با موافقت‌مقامات گمرکی سرزمین طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان این مواد را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجددا ً‌صادر شود و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت نامبرده قرار داد.
۵ – مسافرین، اثاثیه مسافر و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم می‌باشند و از حریمی که در فرودگاه آن طرف بدین منظور‌اختصاص یافته خارج نمی‌شوند، فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری که در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی و سایر‌مالیاتهای مشابه معاف خواهد بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی آرم شرکت هواپیمائی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان‌بندی که به داخل سرزمین هر یک از طرفهای متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد شده باشد از کلیه مالیاتها و یا‌حقوق گمرکی و سود بازرگانی براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۹ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱ – شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفین متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخصه از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد منافع شرکت هواپیمائی طرف دیگر را منظور نظر خواهد داشت تا من‌غیرحق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق که توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد انجام می‌شود تأمین ظرفیت کافی با‌ضریب بار مناسب برای رفع نیازمندیهای پیش‌بینی شده معقول و جاری حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین کننده شرکت‌هواپیمائی و سرزمین طرف متعاهد دیگر است.
۴ – با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱) و (۲) و (۳) این ماده، شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد همچنین می‌تواند ظرفیتی را برای‌برآورد کردن نیازمندیهای حمل و نقل بین سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرهای ضمیمه موافقتنامه حاضر و سرزمین طرف متعاهد‌دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه می‌شود از جمله تعداد سرویسها و نوع هواپیمای مورد استفاده شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای‌مورد توافق قبل از تسلیم برنامه پرواز برای تصویب مقامات هواپیمائی، مورد موافقت شرکتهای تعیین شده قرار خواهد گرفت.
۶ – در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد، مسائل مشروحه در بند (۵) فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمائی‌دو طرف متعاهد حل و فصل خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده بدون‌تغییر باقی خواهد ماند.
۷ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر یک از طرفهای متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع سرویسها در مسیرهای مشخصه، برنامه‌های پرواز را به‌مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. این محدودیت‌زمانی را می‌توان درموارد خاص با تصویب مقامات نامبرده کاهش داد.
ماده ۱۰ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی‌باشد توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا معتبر ساختن این گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور مساوی یا بیش از حداقل معیارها باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در‌هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و‌پروانه‌هائی که جهت اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتبار یافته خودداری نماید.
ماده ۱۱ – نرخهای حمل و نقل هوائی
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به‌کلیه عوامل مربوطه ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای هواپیمائی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع جزء (۱) این ماده براساس قواعد ذیل تعیین می‌گردد:
الف – هرگاه شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه بین‌المللی شرکتهای هواپیمائی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک‌قطعنامه نرخ راجع به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد‌توافق خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامه‌ای درباره نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق وجود نداشته باشد یا یک یا هیچ یک از شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمائی موضوع جزء (الف) فوق نباشند، شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد نرخ‌هائی که برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
ج – نرخها لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات هواپیمائی طرفین تسلیم خواهد گردید. این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامات مذکور قابل کاهش است.
د – در صورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفین متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد‌شرکت هواپیمائی خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (ج) این ماده، مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمائی طرفین متعاهد طبق جزء‌های (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمائی طرفین متعاهد اهتمام خواهند نمود در‌مورد نرخهای مناسب به توافق برسند لیکن هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد به موقع اجراء در نخواهد آمد.
۳ – نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۲ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تأکید می‌نمایند که تعهد آنان در قبال یکدیگر برای حفظ امنیت‌هواپیمائی کشوری دربرابر اعمال مداخله غیرقانونی جزء لاینفکی از این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد. طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و‌تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، به ویژه مطابق با مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو‌به تاریخ ۲۳/۶/۱۳۴۲ هجری شمسی مطابق با ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در‌لاهه به تاریخ ۲۵/۹/۱۳۴۹ هجری شمسی مطابق با شانزدهم دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت‌هواپیمائی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۱/۷/۱۳۵۰ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند کرد.
۲ – طرفهای متعاهد کلیه مساعدتهای لازم را جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و‌تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمائی کشوری را بنابر تقاضا در مورد یکدیگر به عمل آورد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که این مقررات امنیتی در مورد طرفین قابل اجراء است عمل نمایند. آنها‌می‌باید از گردانندگان هواپیماهائی که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائم آنها در سرزمین آنها می‌باشد و نیز گردانندگان فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند که طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.
۴ – هر یک از طرفهای متعاهد موافقت دارد که می‌توان از این گردانندگان هواپیماها درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳)فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده رعایت کنند. هر یک از طرفهای متعاهد باید‌اطمینان حاصل کند که در سرزمین او اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی، مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و‌خواربار هواپیما قبل و در زمان سوار شدن مسافرین یا بارگیری به نحو مؤثر معمول می‌شود. هر طرف متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با یک تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.
۵ – هنگامی که حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری یا دیگر اعمال غیر قانونی علیه امنیت این هواپیماها مسافرین و خدمه آن فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفین متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات مناسب به منظور پایان سریع و امن حادثه مزبور یا‌خطر وابسته به آن یکدیگر را یاری نمایند.
ماده ۱۳ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده خود را به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را به قسمی که معمولاً توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده برای مقامات هواپیمائی ملی خود‌تهیه می‌گردد بنابر تقاضا دراختیار مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. کلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست‌مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا منوط به مذاکره و توافق بین طرفهای متعاهد خواهد‌بود.
ماده ۱۴ – مشاوره و اصلاحات
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد یا مقامات هواپیمائی آن می‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمائی آن تقاضای مشاوره نمایند.
۲ – مشاوره مورد تقاضای یک طرف متعاهد یا مقامات هواپیمائی آن در فاصله شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ – هر نوع اصلاح در موافقتنامه حاضر، پس از آن که طرفهای متعاهد انجام تشریفات قانون اساسی خود مربوط به انعقاد و لازم‌الاجراء شدن‌موافقتنامه‌های بین‌المللی را به یکدیگر اطلاع داده باشند لازم‌الاجراء خواهد شد.
۴ – علی‌رغم مفاد بند (۳) اصلاحات وارده بر جداول مسیر ضمیمه موافقتنامه حاضر ممکن است مستقیماً بین مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد‌مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تأیید از طریق تبادل یادداشت دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۵ – حل اختلافات
۱ – هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن بین طرفین متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست‌اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند، می‌توانند توافق نمایند موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر‌شخص یا هیأتی ارجاع کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد نتوانند به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه برسند، طبق قوانین و مقررات مربوط اختلاف به‌یک دیوان داوری سه نفره ارجاع خواهد شد که هر طرف متعاهد یک داور را معین خواهد کرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود. هر یک از طرفهای متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجرای دیپلماتیک نسبت به تعیین‌داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور‌خود را تعیین نکند، بنابه تقاضای هر یک از طرفهای متعاهد رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری بر حسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد نمود مشروط بر این که چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری از اتباع هر طرف متعاهد باشد، از نایب رئیس ارشد شورا و‌در صورتی که نامبرده نیز چنین ملیتی داشته باشد، از عضو مقدم شورا که در چنین وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد که حسب مورد داور یا‌داورها را تعیین نماید.
در هر حال داور سوم باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط سیاسی دارد.
۴ – دیوان داوری آیین‌نامه کار خود را تعیین خواهد نمود.
۵ – طرفهای متعاهد تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه به موجب ماده حاضر را رعایت کنند.
۶ – مخارج دیوان داوری شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد تقسیم خواهد گردید. هرگونه مخارجی که‌توسط رئیس شورا در رابطه با دستورالعملهای بند (۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های دیوان داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۱۶ – فسخ
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همزمان‌به اطلاع سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری خواهد رسید.
در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آن که اعلام فسخ قبل از انقضای این‌مدت با تراضی طرفین پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن به سازمان‌بین‌المللی هواپیمائی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۷ – مطابقت با کنوانسیونهای چند جانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوائی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن به‌نحوی اصلاح خواهد شد تا با مقررات چنین کنوانسیون یا موافقتنامه‌ای تطبیق نماید.
ماده ۱۸ – ثبت
این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن و کلیه اصلاحات وارده بر آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۹ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر یک از طرفهای متعاهد به طرف متعاهد دیگر دایر بر این که اقدامات لازم را طبق مقررات قانون اساسی خود‌درباره لازم‌الاجراء شدن موافقتنامه حاضر به عمل آورده است، به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
بنا به مراتب نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از طرف دولتهای متبوعه خود مجاز می‌باشند موافقتنامه حاضر را امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ ۵/۱/۱۳۷۳ هجری شمسی برابر با ۲۵/۳/۱۹۹۴ میلادی در دو نسخه به زبانهای فارسی، مجاری و انگلیسی که هر سه متن‌دارای اعتبار یکسان می‌باشند، در بوداپست تنظیم گردید که در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر و اجرا متن انگلیسی ملاک عمل است.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف دولت جمهوری مجارستان
ضمیمه موافقتنامه
جدول مسیرها
الف – مسیرهائی که قرار است توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران در دو مسیر مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
| نقاط مبداء | نقاط واسط | مقصد | نقاط ماوراء |
| نقاطی در ایران | بعداً موافقت خواهد شد | بوداپست | بعداً موافقت خواهد شد |
ب – مسیرهائی که قرار است توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده جمهوری مجارستان در دو مسیر مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
| نقاط مبداء | نقاط واسط | مقصد | نقاط ماوراء |
| نقاطی درمجارستان | بعداً موافقت خواهد شد | تهران | بعداً موافقت خواهد شد |
تذکر
شروع عملیات پرواز توسط هر یک از شرکتهای هواپیمائی تعیین شده منوط به موافقتنامه بازرگانی بین آنها خواهد بود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و نوزده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ بیست و چهارم بهمن ماه یکهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱/۱۲/۱۳۸۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی
