قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري مجارستان مصوب 1380,11,24
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري مجارستان، مشتمل بر يك مقدمه و نوزده ماده و‌يك پيوست با رعايت اصل يكصد و سي و نهم (139) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در بخش ارجاع به داوري به شرح ضميمه تصويب و اجازه مبادله اسناد آن داده مي‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحيم
موافقتنامه حمل و نقل هوائي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري مجارستان
مقدمه
دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري مجارستان با تمايل يكسان به انعقاد موافقتنامه‌اي به منظور تأسيس و بهره‌برداري از سرويسهاي هوائي‌منظم بين سرزمينهاي خود و ماوراء اين سرزمينها، نسبت به موارد زير موافقت نمودند:
ماده 1 – تعاريف
به جز در مواردي كه فحواي عبارت معني ديگري را ايجاب نمايد، از لحاظ اين موافقتنامه:
الف – اصطلاح «كنوانسيون شيكاگو» به كنوانسيون هواپيمائي كشوري بين‌المللي كه در تاريخ 16/9/1323هجري شمسي مطابق با هفتم دسامبر1944 در شيكاگو براي امضاء مفتوح گرديد، اطلاق مي‌شود و شامل هر الحاقيه‌اي كه به موجب ماده (90) كنوانسيون مزبور و هر اصلاحيه الحاقيه يا‌كنوانسيوني كه به موجب مواد (90) و (94) آن تصويب شده است، تا جائي كه اين موارد براي هر دو طرف متعاهد نافذ باشد، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپيمائي» در مورد جمهوري اسلامي ايران اطلاق مي‌شود به «رئيس سازمان هواپيمائي كشوري» و هر شخص يا سازماني كه مجاز به انجام وظايف فعلي آن سازمان يا وظايف مشابه آن باشد و در مورد دولت جمهوري مجارستان وزارت حمل و نقل، ارتباطات و مديريت آن و‌هر شخص يا مقامي كه مجاز به انجام وظايف فعلي آن وزارت يا وظايف مشابه آن باشد.
ج – اصطلاح «موافقتنامه» به اين موافقتنامه، ضميمه آن و هرگونه اصلاحاتي كه به آن وارد گردد اطلاق مي‌شود.
د – اصطلاح «ضميمه» به ضميمه پيوست اين موافقتنامه و هرگونه اصلاحاتي كه به آن وارد گردد اطلاق مي‌شود.
هـ – اصطلاح «شركت هواپيمائي تعيين شده» اطلاق مي‌شود به يك شركت هواپيمائي كه به موجب ماده (3) موافقتنامه حاضر تعيين شده و اجازه‌فعاليت يافته باشد.
و – اصطلاح «ظرفيت» در مورد يك هواپيما اطلاق مي‌شود به ميزان بارگيري مؤثر آن هواپيما در يك مسير يا قسمتي از مسير و اصطلاح «ظرفيت» در‌مورد «سرويس توافق شده» اطلاق مي‌شود به ظرفيت هواپيما در چنين سرويسي ضربدر دفعات پرواز چنين هواپيما طي زمان معين و در تمام يا قسمتي ازمسير.
ز – اصطلاح «نرخهاي حمل و نقل» اطلاق مي‌شود به ليستي كه بايستي براي حمل مسافران، اثاثيه و بار توسط شركتهاي هواپيمائي اخذ شود و نيز‌شرايطي كه تحت آن اين قيمتها دريافت مي‌گردد، از جمله قيمتها و شرايط مقرر براي خدمات نمايندگيها و خدمات كمكي ديگري كه شركت حمل كننده درارتباط با حمل و نقل هوائي ارائه مي‌دهد اما دستمزدها و شرايط حمل بسته‌هاي پستي از اين قاعده مستثني مي‌باشد.
ح – اصطلاح «سرزمين» در مورد يك كشور اطلاق مي‌شود به مناطق خاكي و آبهاي سرزميني مجاور آن كه تحت حاكميت و سلطه آن كشور است.
ط – اصطلاح «سرويس هوائي» «سرويس هوائي بين‌المللي»، «شركت هواپيمائي» و «توقف به منظورهاي غيرحمل و نقل» به ترتيب داراي همان معاني‌است كه در ماده (96) كنوانسيون براي آنها ذكر شده است.
ي – اصطلاح «هزينه استفاده كننده» اطلاق مي‌شود به هزينه‌اي كه شركتهاي هواپيمائي براي استفاده از فرودگاه، تسهيلات هوانوردي و امنيت‌هوانوردي و اموال يا تسهيلات پرداخت مي‌نمايند.
بديهي است كه عناوين ارائه شده براي موافقتنامه حاضر معاني هيچ يك از مقررات آن را به نحوي از انحاء محدود نمي‌كند يا توسعه نمي‌دهد.
ماده 2 – اعطاي حقوق
1 – هر يك از طرفهاي متعاهد حقوق مندرج در اين موافقتنامه را جهت انجام سرويسهاي هوائي بين‌المللي منظم به وسيله شركت هواپيمائي تعيين‌شده طرف متعاهد ديگر به شرح زير به طرف متعاهد ديگر اعطاء مي‌نمايد:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمين طرف متعاهد ديگر،
ب – توقف در سرزمين مذكور به منظورهاي غيرحمل و نقل، و
ج – توقف در سرزمين مذكور در نقاطي كه براي آن مسير در جدول مسير پيوست موافقتنامه حاضر مشخص گرديده است به منظور سوار و پياده كردن مسافر بار و پست در حمل و نقل بين‌المللي.
2 – استفاده از آزادي پنجم حقوق حمل و نقل مشروط به موافقت شركت هواپيمائي تعيين شده كشور اعطاء كننده مي‌باشد.
3 – هيچ يك از مفاد اين موافقتنامه به نحوي تلقي نخواهد شد كه در نتيجه شركت هواپيمائي يكي از طرفين محق باشد در سرزمين طرف متعاهد ديگر‌در قبال مزد يا كرايه مسافر، بار و پست به مقصد نقطه ديگري در سرزمين طرف متعاهد ديگر حمل كند.
4 – در مناطق جنگي يا تحت اشغال نظامي يا در مناطقي كه اين عمليات در جريان است، انجام اين قبيل سرويسها منوط به تصويب مقامات ذي صلاح‌خواهد بود.
ماده 3 – تعيين و اجازه
1 – هر يك از طرفهاي متعاهد حق دارد يك شركت هواپيمائي را براي انجام سرويسهاي مورد توافق در مسيرهاي مشخصه تعيين و مراتب را كتباً به‌طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد.
2 – پس از دريافت اعلاميه تعيين، مقامات ذي‌صلاح طرف متعاهد ديگر با رعايت مفاد بندهاي (3) و (4) ماده حاضر به شركت هواپيمائي تعيين شده‌بدون تأخير اجازه مقتضي را اعطاء خواهند كرد.
3 – مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد ممكن است لازم بدانند شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر مقامات مزبور را قانع سازند شرايط مقرر در قوانين و مقرراتي را كه معمولاً براي سرويسهاي هوائي بين‌المللي انجام مي‌گردد طبق مفاد كنوانسيون توسط مقامات مزبور اعمال مي‌گردد حائز‌مي‌باشد.( 1)
4 – هر يك از طرفهاي متعاهد حق دارد در هر مورد كه طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد كه مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمائي مربوطه در‌دست طرف متعاهدي كه شركت هواپيمائي را تعيين نموده يا اتباع طرف متعاهد مزبور است از اعطاي اجازه بهره‌برداري موضوع بند (2) اين ماده امتناع ورزد يا هر شرطي را كه براي اعمال حقوق مشخصه در ماده (2) موافقتنامه حاضر توسط آن شركت هواپيمائي تعيين شده لازم بداند وضع نمايد.
5 – در هر زمان پس از آن كه مفاد بندهاي (1) و (2) اين ماده به مرحله عمل در آمده باشد شركت هواپيمائي كه بدين نحو تعيين شده و اجازه كسب‌نموده است مي‌تواند بهره‌برداري از سرويسهاي مورد توافق را آغاز كند مشروط بر آن كه بهره‌برداري از اين سرويسها مادامي كه تعرفه‌اي مطابق مفاد ماده(11) موافقتنامه حاضر در مورد سرويسهاي مزبور لازم‌الاجراء نگرديده، انجام نپذيرد.
1 –به نظر مي رسد ترجمه بند (3) ماده (3) نارسا مي باشد
ماده 4 – تعليق و لغو
1 – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروحه ذيل اجازه بهره‌برداري صادره را لغو يا استفاده از حقوق مشخصه در ماده (2) اين موافقتنامه‌را در مورد شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر معلق نمايد يا هر شرطي را كه ممكن است براي استفاده از اين حقوق لازم باشد وضع‌نمايد:
الف – در هر موردي كه قانع نشده باشد مالكيت عمده و كنترل مؤثر آن شركت هواپيمائي در دست طرف متعاهدي كه شركت هواپيمائي را تعيين نموده‌يا اتباع طرف متعاهد مزبور است يا
ب – در موردي كه شركت هواپيمائي مذكور قوانين و يا مقررات طرف متعاهدي را كه اين حقوق را اعطاء نموده است رعايت نكند.
ج – در موردي كه شركت هواپيمائي مذكور به هر نحوي از انحاء عمليات بهره‌برداري را مطابق شرايط مقرر در موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
2 – جز در مواردي كه لغو يا تعليق يا وضع شرايط مذكور در بند (1) اين ماده به صورت فوري براي جلوگيري از نقض بيشتر قوانين و مقررات لازم باشد‌اعمال اين حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد ديگر انجام خواهد گرفت. مشورت بين مقامات هواپيمائي پس از دريافت درخواست، در اسرع وقت‌انجام خواهد شد.
ماده 5 – هزينه‌هاي استفاده كننده
هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند براي استفاده از فرودگاهها و ساير تأسيسات تحت كنترل خود هزينه‌هاي عادلانه و مناسبي را وضع نموده يا اجازه‌وضع آن را بدهد. در هر حال هر يك از طرفهاي متعاهد موافقت دارد كه اين هزينه‌ها از آنچه هواپيماهاي ملي آن طرف متعاهد كه در سرويسهاي مشابه بين‌المللي تردد مي‌نمايند و براي استفاده از اين فرودگاهها و تأسيسات مي‌پردازند تجاوز نكند.
ماده 6 – شمول قوانين و مقررات
1 – قوانين و مقررات يك طرف متعاهد كه ناظر به ورود يا خروج هواپيمائي كه به امر هوانوردي بين‌المللي اشتغال دارد يا ناظر به بهره‌برداري و‌هوانوردي چنين هواپيمائي حين پرواز بر فراز يا در داخل سرزمين طرف متعاهد مذكور مي‌باشد نسبت به هواپيماي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر مجري خواهد بود.
2 – قوانين و مقررات يك طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج اقامت مسافرين و كاركنان و بار يا پست از سرزمين آن مي‌باشد از قبيل تشريفات ورود و خروج و مهاجرت و همچنين مقررات گمركي و بهداشتي در مورد مسافرين و كاركنان و بار يا پست حمل شده توسط هواپيماي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر در زماني كه در سرزمين مذكور باشد اعمال خواهد شد.
3 – هر يك از طرفهاي متعاهد نسخه‌هائي از قوانين و مقررات مربوطه مندرج در اين ماده را بنا بر تقاضا دراختيار طرف متعاهد ديگر خواهد گذاشت.
ماده 7 – مسائل بازرگاني
1 – شركت هواپيمائي تعيين شده يك طرف متعاهد، مجاز خواهد بود كه نمايندگيهاي خود را در سرزمين طرف متعاهد ديگر دائر نمايد، دفاتر هر يك از‌شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد كه در سرزمين ديگر طرف متعاهد گشوده مي‌گردد مي‌توانند مطابق قوانين و مقررات طرف متعاهد‌ديگر به فروش خدمات حمل و نقل هوائي مبادرت ورزند.
در صورت معرفي نمايندگي كل يا نمايندگي كل فروش، اين نمايندگي بايستي با توجه به قوانين و مقررات مربوط حاكم هر يك از طرفهاي متعاهد‌منصوب گردد.
2 – شركت هواپيمائي تعيين شده يك طرف متعاهد مي‌تواند براساس قوانين و مقررات طرف متعاهد ديگر، كاركنان مورد نياز خويش را جهت امور‌حمل و نقل هوائي به كشور طرف مقابل وارد و حفظ نمايد.
3 – انتقال درآمدهاي حاصله توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد طبق مقررات تسعير ارزهاي خارجي قابل اجراء در دو كشور‌صورت خواهد گرفت. طرفين همه امكانات خود را براي تسهيل در انتقال چنين درآمدهائي پس از كسر مخارج به كار خواهند گرفت.
ماده 8 – معافيت از حقوق گمركي و ساير عوارض
1 – هواپيماي شركت هواپيمائي تعيين شده يك طرف متعاهد در سرويسهاي بين‌المللي پرواز مي‌نمايد و همچنين مواد سوختي و روغن موتور و ساير‌مواد مصرفي فني و وسائل يدكي و لوازم مورد نياز جاري و خوار و بار (غذا، نوشيدني، دخانيات) موجود در هواپيماي شركت هواپيمائي يك طرف‌متعاهد كه مجاز به استفاده از مسيرها و سرويسهاي موضوع موافقتنامه حاضر مي‌باشد به هنگام ورود يا خروج از سرزمين طرف متعاهد ديگر براساس‌عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي معاف خواهند بود حتي اگر مواد مذكور‌زماني مورد استفاده قرار گيرد يا به مصرف برسد كه اين هواپيما بر فراز آن سرزمين در پرواز باشد.
2 – سوخت و روغن موتور و مواد مصرفي فني و وسائل يدكي و لوازم مورد نياز جاري و خوار و بار (غذا، نوشيدني، دخانيات) وارد شده به سرزمين‌يك طرف متعاهد توسط طرف متعاهد ديگر يا اتباع آن كه صرفاً به منظور استفاده در هواپيماي طرف متعاهد اخيرالذكر مي‌باشد براساس عمل متقابل از‌پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي معاف خواهد بود.
3 – سوخت و روغن موتور و ساير مواد مصرفي فني و وسائل يدكي و لوازم مورد نياز جاري و خوار و بار (غذا، نوشيدني، دخانيات) كه در سرزمين‌يك طرف متعاهد بار هواپيماي شركت هواپيمائي طرف متعاهد ديگر مي‌شود و در سرويسهاي بين‌المللي مورد استفاده قرار مي‌گيرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و مالياتها و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي معاف خواهد بود.
4 – لوازم جاري هوانوردي و همچنين مواد و لوازم نگاهداري شده در هواپيماي شركت هواپيمائي تعيين شده هر يك از طرفهاي متعاهد تنها با موافقت‌مقامات گمركي سرزمين طرف متعاهد ديگر در آن سرزمين قابل تخليه است. در اين صورت مي‌توان اين مواد را تا زماني كه طبق مقررات گمركي مجددا ً‌صادر شود و يا ترتيب ديگري در مورد آن داده شود تحت نظارت نامبرده قرار داد.
5 – مسافرين، اثاثيه مسافر و باري كه از سرزمين يك طرف متعاهد در ترانزيت مستقيم مي‌باشند و از حريمي كه در فرودگاه آن طرف بدين منظور‌اختصاص يافته خارج نمي‌شوند، فقط مشمول كنترل ساده‌اي خواهند بود. اثاثيه مسافر و باري كه در ترانزيت مستقيم است از حقوق گمركي و ساير‌مالياتهاي مشابه معاف خواهد بود.
6 – اسناد رسمي حاوي آرم شركت هواپيمائي مانند برچسب چمدان، بليط هواپيما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپيما و جدول زمان‌بندي كه به داخل سرزمين هر يك از طرفهاي متعاهد براي استفاده اختصاصي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر وارد شده باشد از كليه مالياتها و يا‌حقوق گمركي و سود بازرگاني براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده 9 – مقررات ظرفيت و تصويب برنامه‌هاي پرواز
1 – شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفين متعاهد از رفتار عادلانه و متساوي برخوردار خواهند بود تا بتوانند براي انجام سرويسهاي مورد توافق در‌مسيرهاي مشخصه از فرصتهاي متساوي بهره‌مند باشند.
2 – در انجام سرويسهاي مورد توافق، شركتهاي هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد منافع شركت هواپيمائي طرف ديگر را منظور نظر خواهد داشت تا من‌غيرحق در سرويسهاي طرف ديگر در تمامي يا قسمتي از همان مسيرها اثر نامطلوب ايجاد نشود.
3 – هدف اصلي از برقراري سرويسهاي مورد توافق كه توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد انجام مي‌شود تأمين ظرفيت كافي با‌ضريب بار مناسب براي رفع نيازمنديهاي پيش‌بيني شده معقول و جاري حمل مسافر و بار و پست بين سرزمين طرف متعاهد تعيين كننده شركت‌هواپيمائي و سرزمين طرف متعاهد ديگر است.
4 – با رعايت اصول مندرج در بندهاي (1) و (2) و (3) اين ماده، شركت هواپيمائي تعيين شده يك طرف متعاهد همچنين مي‌تواند ظرفيتي را براي‌برآورد كردن نيازمنديهاي حمل و نقل بين سرزمينهاي كشورهاي ثالث مندرج در جدول مسيرهاي ضميمه موافقتنامه حاضر و سرزمين طرف متعاهد‌ديگر تأمين نمايد.
5 – ظرفيتي كه عرضه مي‌شود از جمله تعداد سرويسها و نوع هواپيماي مورد استفاده شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويسهاي‌مورد توافق قبل از تسليم برنامه پرواز براي تصويب مقامات هواپيمائي، مورد موافقت شركتهاي تعيين شده قرار خواهد گرفت.
6 – در صورت عدم توافق بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده دو طرف متعاهد، مسائل مشروحه در بند (5) فوق از طريق توافق بين مقامات هواپيمائي‌دو طرف متعاهد حل و فصل خواهد گرديد. تا زماني كه اين توافق حاصل نگرديده، ظرفيت عرضه شده توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده بدون‌تغيير باقي خواهد ماند.
7 – شركت هواپيمائي تعيين شده هر يك از طرفهاي متعاهد، حداكثر سي روز قبل از شروع سرويسها در مسيرهاي مشخصه، برنامه‌هاي پرواز را به‌مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر براي تصويب تسليم خواهد نمود. در مورد تغييرات بعدي نيز به همين ترتيب عمل خواهد شد. اين محدوديت‌زماني را مي‌توان درموارد خاص با تصويب مقامات نامبرده كاهش داد.
ماده 10 – شناسائي گواهينامه‌ها و پروانه‌ها
گواهينامه‌هاي قابليت پرواز و گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هائي كه توسط يك طرف متعاهد صادر شده يا اعتبار يافته و هنوز به قوت خود باقي‌باشد توسط طرف متعاهد ديگر براي بهره‌برداري از مسيرها و سرويسهاي موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اين كه شرايط صدور يا معتبر ساختن اين گواهينامه‌ها و پروانه‌هاي مزبور مساوي يا بيش از حداقل معيارها باشد كه به موجب كنوانسيون وضع شده يا خواهد شد. در‌هر حال هر طرف متعاهد اين حق را براي خود محفوظ مي‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمين خود از شناسائي گواهينامه‌هاي صلاحيت و‌پروانه‌هائي كه جهت اتباع آن توسط طرف متعاهد ديگر يا هر دولت ديگري صادر شده يا اعتبار يافته خودداري نمايد.
ماده 11 – نرخهاي حمل و نقل هوائي
1 – نرخهاي مورد اجراء توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويسهاي مورد توافق در سطح معقولي خواهد بود كه با توجه به‌كليه عوامل مربوطه ازجمله هزينه بهره‌برداري و سود معقول و خصوصيات سرويس و نرخهاي شركتهاي هواپيمائي ديگر كه در تمام يا قسمتي از همان مسيرها سرويسهاي منظم انجام مي‌دهند وضع مي‌گردد.
2 – نرخهاي موضوع جزء (1) اين ماده براساس قواعد ذيل تعيين مي‌گردد:
الف – هرگاه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده دو طرف متعاهد عضو يك اتحاديه بين‌المللي شركتهاي هواپيمائي با مكانيسم تعيين نرخ باشند و يك‌قطعنامه نرخ راجع به سرويسهاي مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس اين قطعنامه بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد‌توافق خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامه‌اي درباره نرخ ناظر بر سرويسهاي مورد توافق وجود نداشته باشد يا يك يا هيچ يك از شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد عضو اتحاديه شركتهاي هواپيمائي موضوع جزء (الف) فوق نباشند، شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در مورد نرخ‌هائي كه براي سرويسهاي مورد توافق اعمال مي‌گردد بين خود توافق خواهند نمود.
ج – نرخها لااقل سي روز قبل از تاريخ پيشنهادي اجراء براي تصويب به مقامات هواپيمائي طرفين تسليم خواهد گرديد. اين محدوديت زماني به شرط موافقت مقامات مذكور قابل كاهش است.
د – در صورتي كه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفين متعاهد نتوانند درباره نرخهاي قابل اجراء به توافق برسند يا در صورتي كه يك طرف متعاهد‌شركت هواپيمائي خود را به منظور انجام سرويسهاي مورد توافق تعيين ننموده باشد و يا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سي روزه موضوع جزء (ج) اين ماده، مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد عدم رضايت خود را از هر يك از نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمائي طرفين متعاهد طبق جزء‌هاي (الف) و (ب) اين ماده به مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر اعلام دارد، مقامات هواپيمائي طرفين متعاهد اهتمام خواهند نمود در‌مورد نرخهاي مناسب به توافق برسند ليكن هيچ نرخي قبل از تصويب مقامات هواپيمائي هر طرف متعاهد به موقع اجراء در نخواهد آمد.
3 – نرخهاي تعيين شده به موجب مفاد اين ماده تا زماني كه نرخهاي جديد تعيين نشده باشد، به قوت خود باقي خواهد ماند.
ماده 12 – امنيت هوانوردي
1 – طرفهاي متعاهد در راستاي حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بين‌الملل تأكيد مي‌نمايند كه تعهد آنان در قبال يكديگر براي حفظ امنيت‌هواپيمائي كشوري دربرابر اعمال مداخله غيرقانوني جزء لاينفكي از اين موافقتنامه را تشكيل مي‌دهد. طرفهاي متعاهد بدون تحديد كليت حقوق و‌تعهدات خود به موجب حقوق بين‌الملل، به ويژه مطابق با مفاد كنوانسيون راجع به جرائم و برخي اعمال ارتكابي ديگر در هواپيما امضاء شده در توكيو‌به تاريخ 23/6/1342 هجري شمسي مطابق با 14 سپتامبر 1963 ميلادي كنوانسيون راجع به جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيما امضاء شده در‌لاهه به تاريخ 25/9/1349 هجري شمسي مطابق با شانزدهم دسامبر 1970 ميلادي و كنوانسيون راجع به جلوگيري از اعمال غيرقانوني عليه امنيت‌هواپيمائي كشوري امضاء شده در مونترال به تاريخ 1/7/1350 هجري شمسي مطابق با 23 سپتامبر 1971 ميلادي عمل خواهند كرد.
2 – طرفهاي متعاهد كليه مساعدتهاي لازم را جهت جلوگيري از تصرف غيرقانوني عليه امنيت اين هواپيماها، مسافرين و خدمه آنها، فرودگاهها و‌تأسيسات هوانوردي و هرنوع تهديد ديگر عليه امنيت هواپيمائي كشوري را بنابر تقاضا در مورد يكديگر به عمل آورد.
3 – طرفهاي متعاهد بايد در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنيت هوانوردي تعيين شده از سوي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري كه به عنوان ضمائم كنوانسيون هواپيمائي كشوري بين‌المللي شناخته شده‌اند تا حدودي كه اين مقررات امنيتي در مورد طرفين قابل اجراء است عمل نمايند. آنها‌مي‌بايد از گردانندگان هواپيماهائي كه محل ثبت آن هواپيماها يا محل اصلي كار و يا اقامت دائم آنها در سرزمين آنها مي‌باشد و نيز گردانندگان فرودگاههاي واقع در سرزمينهاي خود بخواهند كه طبق مقررات امنيت هوانوردي مزبور عمل نمايند.
4 – هر يك از طرفهاي متعاهد موافقت دارد كه مي‌توان از اين گردانندگان هواپيماها درخواست نمود تا مقررات امنيت هوانوردي مورد اشاره در بند (3)فوق را كه طرف متعاهد ديگر براي ورود به سرزمين خود، خروج از آن يا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده رعايت كنند. هر يك از طرفهاي متعاهد بايد‌اطمينان حاصل كند كه در سرزمين او اقدامات كافي براي حفاظت از هواپيماها و بازرسي، مسافرين، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثيه مسافر، بار و‌خواربار هواپيما قبل و در زمان سوار شدن مسافرين يا بارگيري به نحو مؤثر معمول مي‌شود. هر طرف متعاهد همچنين بايد با هر درخواست طرف متعاهد ديگر براي انجام اقدامات امنيتي ويژه معقول جهت مقابله با يك تهديد خاص برخورد مثبت داشته باشد.
5 – هنگامي كه حادثه يا خطر بروز حادثه تصرف غيرقانوني هواپيماهاي كشوري يا ديگر اعمال غير قانوني عليه امنيت اين هواپيماها مسافرين و خدمه آن فرودگاهها يا تأسيسات هوانوردي رخ دهد، طرفين متعاهد بايد با تسهيل ارتباطات و ديگر اقدامات مناسب به منظور پايان سريع و امن حادثه مزبور يا‌خطر وابسته به آن يكديگر را ياري نمايند.
ماده 13 – تسليم آمار
مقامات هواپيمائي هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرويسهاي مورد توافق توسط شركت هواپيمائي تعيين شده خود را به سرزمين طرف متعاهد ديگر يا از آن سرزمين را به قسمي كه معمولاً توسط شركت هواپيمائي تعيين شده براي مقامات هواپيمائي ملي خود‌تهيه مي‌گردد بنابر تقاضا دراختيار مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر قرار خواهد داد. كليه اطلاعات اضافي آماري حمل و نقل مورد درخواست‌مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد از مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر در صورت تقاضا منوط به مذاكره و توافق بين طرفهاي متعاهد خواهد‌بود.
ماده 14 – مشاوره و اصلاحات
1 – هر يك از طرفهاي متعاهد يا مقامات هواپيمائي آن مي‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد ديگر يا مقامات هواپيمائي آن تقاضاي مشاوره نمايند.
2 – مشاوره مورد تقاضاي يك طرف متعاهد يا مقامات هواپيمائي آن در فاصله شصت روز از تاريخ دريافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 – هر نوع اصلاح در موافقتنامه حاضر، پس از آن كه طرفهاي متعاهد انجام تشريفات قانون اساسي خود مربوط به انعقاد و لازم‌الاجراء شدن‌موافقتنامه‌هاي بين‌المللي را به يكديگر اطلاع داده باشند لازم‌الاجراء خواهد شد.
4 – علي‌رغم مفاد بند (3) اصلاحات وارده بر جداول مسير ضميمه موافقتنامه حاضر ممكن است مستقيماً بين مقامات هواپيمائي طرفهاي متعاهد‌مورد توافق قرار گيرد. اين اصلاحات پس از تأييد از طريق تبادل يادداشت ديپلماتيك لازم‌الاجراء خواهد گرديد.
ماده 15 – حل اختلافات
1 – هرگاه در مورد تفسير يا اجراي اين موافقتنامه و ضميمه (ضمائم) آن بين طرفين متعاهد اختلافي بروز نمايد، طرفهاي متعاهد در مرحله نخست‌اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل نمايند.
2 – هرگاه طرفهاي متعاهد نتوانند اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل نمايند، مي‌توانند توافق نمايند موضوع را جهت كسب نظر مشورتي به هر‌شخص يا هيأتي ارجاع كنند.
3 – چنانچه طرفهاي متعاهد نتوانند به موجب بندهاي (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتيجه برسند، طبق قوانين و مقررات مربوط اختلاف به‌يك ديوان داوري سه نفره ارجاع خواهد شد كه هر طرف متعاهد يك داور را معين خواهد كرد و دو داور تعيين شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود. هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضاي ارجاع اختلاف به ديوان داوري، از طريق مجراي ديپلماتيك نسبت به تعيين‌داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نيز ظرف شصت روز بعد از آن تعيين خواهد شد. چنانچه هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت مقرر داور‌خود را تعيين نكند، بنابه تقاضاي هر يك از طرفهاي متعاهد رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري بر حسب مورد داور يا داورها را تعيين خواهد نمود مشروط بر اين كه چنانچه رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري از اتباع هر طرف متعاهد باشد، از نايب رئيس ارشد شورا و‌در صورتي كه نامبرده نيز چنين مليتي داشته باشد، از عضو مقدم شورا كه در چنين وضع تابعيتي نباشد، درخواست خواهد شد كه حسب مورد داور يا‌داورها را تعيين نمايد.
در هر حال داور سوم بايد در هر صورت تابعيت كشوري را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهاي متعاهد روابط سياسي دارد.
4 – ديوان داوري آيين‌نامه كار خود را تعيين خواهد نمود.
5 – طرفهاي متعاهد تعهد مي‌نمايند تصميمات متخذه به موجب ماده حاضر را رعايت كنند.
6 – مخارج ديوان داوري شامل هزينه‌ها و دستمزدهاي داوران به نسبت مساوي توسط طرفهاي متعاهد تقسيم خواهد گرديد. هرگونه مخارجي كه‌توسط رئيس شورا در رابطه با دستورالعملهاي بند (3) اين ماده به وجود آيد به عنوان بخشي از هزينه‌هاي ديوان داوري محسوب خواهد گرديد.
ماده 16 – فسخ
هر طرف متعاهد مي‌تواند در هر زمان قصد خود را مبني بر فسخ اين موافقتنامه طي اطلاعيه كتبي به طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد. اين اعلام همزمان‌به اطلاع سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري خواهد رسيد.
در اين صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دريافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد ديگر فسخ خواهد شد، مگر آن كه اعلام فسخ قبل از انقضاي اين‌مدت با تراضي طرفين پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوي طرف متعاهد ديگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن به سازمان‌بين‌المللي هواپيمائي كشوري دريافت شده تلقي خواهد شد.
ماده 17 – مطابقت با كنوانسيونهاي چند جانبه
چنانچه كنوانسيون يا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوائي در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، اين موافقتنامه و ضميمه (ضمائم) آن به‌نحوي اصلاح خواهد شد تا با مقررات چنين كنوانسيون يا موافقتنامه‌اي تطبيق نمايد.
ماده 18 – ثبت
اين موافقتنامه و ضميمه (ضمائم) آن و كليه اصلاحات وارده بر آن نزد سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري به ثبت خواهد رسيد.
ماده 19 – لازم‌الاجراء شدن
اين موافقتنامه از تاريخ آخرين اطلاعيه هر يك از طرفهاي متعاهد به طرف متعاهد ديگر داير بر اين كه اقدامات لازم را طبق مقررات قانون اساسي خود‌درباره لازم‌الاجراء شدن موافقتنامه حاضر به عمل آورده است، به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
بنا به مراتب نمايندگان تام‌الاختيار امضاء كننده زير كه از طرف دولتهاي متبوعه خود مجاز مي‌باشند موافقتنامه حاضر را امضاء نمودند.
اين موافقتنامه در تاريخ 5/1/1373 هجري شمسي برابر با 25/3/1994 ميلادي در دو نسخه به زبانهاي فارسي، مجاري و انگليسي كه هر سه متن‌داراي اعتبار يكسان مي‌باشند، در بوداپست تنظيم گرديد كه در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسير و اجرا متن انگليسي ملاك عمل است.
از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران
از طرف دولت جمهوري مجارستان
ضميمه موافقتنامه
جدول مسيرها
الف – مسيرهائي كه قرار است توسط شركت هواپيمائي تعيين شده جمهوري اسلامي ايران در دو مسير مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
| نقاط مبداء | نقاط واسط | مقصد | نقاط ماوراء |
| نقاطي در ايران | بعداً موافقت خواهد شد | بوداپست | بعداً موافقت خواهد شد |
ب – مسيرهائي كه قرار است توسط شركت هواپيمائي تعيين شده جمهوري مجارستان در دو مسير مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
| نقاط مبداء | نقاط واسط | مقصد | نقاط ماوراء |
| نقاطي درمجارستان | بعداً موافقت خواهد شد | تهران | بعداً موافقت خواهد شد |
تذكر
شروع عمليات پرواز توسط هر يك از شركتهاي هواپيمائي تعيين شده منوط به موافقتنامه بازرگاني بين آنها خواهد بود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و نوزده ماده و يك پيوست در جلسه علني روز چهارشنبه مورخ بيست و چهارم بهمن ماه يكهزار و سيصد و هشتاد مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1/12/1380 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
رئيس مجلس شوراي اسلامي – مهدي كروبي