قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائي دوجانبه بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري عربي سوريه مصوب 1379

قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائي دوجانبه بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري عربي سوريه مصوب 1379,08,02

ماده واحده موافقتنامه حمل و نقل هوائي دوجانبه بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري عربي سوريه مشتمل بر يك مقدمه و (18) ماده و يك پيوست به شرح ضميمه تصويب و اجازه مبادله اسناد آن داده مي‌شود.

بسم الله الرحمن الرحيم
‌موافقتنامه حمل و نقل هوائي دوجانبه بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري عربي سوريه

مقدمه
‌دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري عربي سوريه كه عضو كنوانسيون هواپيمائي كشوري بين‌المللي مورخ 16 آذر ماه 1323 هجري‌ شمسي برابر با 7 دسامبر 1944 ميلادي مي‌باشند و از اين پس طرفهاي متعاهد ناميده مي‌شوند، به منظور تأسيس و بهره برداري از سرويسهاي هوائي‌ منظم في‌مابين و ماوراي سرزمينهاي خود به شرح زير موافقت كردند:

ماده 1 تعاريف:
‌از نظر اين موافقتنامه:
‌الف – اصطلاح «‌كنوانسيون» به كنوانسيون هواپيمائي كشوري بين‌المللي كه در تاريخ 16 آذرماه 1323 هجري شمسي برابر با 7 دسامبر 1944 ميلادي ‌در شيكاگو براي امضاء مفتوح گرديد، اطلاق مي‌شود و شامل اصلاحات كنوانسيون كه به موجب ماده (94) آن تصويب شده و براي طرفهاي متعاهد ‌لازم‌الاجراء گرديده و نيز ضمائم كنوانسيون و اصلاحات آنها به موجب ماده (90) آن به تصويب رسيده و براي طرفهاي متعاهد لازم‌الاجراء شده است،‌ خواهد بود.
ب – اصطلاح «‌مقامهاي هواپيمائي» در مورد جمهوري اسلامي ايران به «‌سازمان هواپيمائي كشوري» و هر شخص يا سازماني كه مجاز به انجام وظايف ‌فعلي آن سازمان باشد اطلاق مي‌گردد، و در مورد دولت جمهوري عربي سوريه هر شخص يا سازماني كه مجاز به انجام وظايف آن دولت باشد، اطلاق‌مي‌گردد.
پ – اصطلاح «شركت هواپيمائي تعيين شده» به يك يا چند شركت هواپيمائي اطلاق مي‌شود كه به موجب مفاد ماده (3) موافقتنامه حاضر تعيين شوند ‌و اجازه فعاليت بيابند.
ت – اصطلاح «‌ظرفيت» در مورد يك هواپيما به ميزان بارگيري مؤثر آن هواپيما در يك مسير يا قسمتي از مسير و اصطلاح «‌ظرفيت» در مورد «سرويس‌توافق شده» به حاصل ضرب ظرفيت هواپيما در چنين سرويسي در دفعات پرواز هواپيماي مزبور طي زمان معين در تمام يا قسمتي از مسير، اطلاق ‌مي‌شود.
ث – اصطلاح «‌سرزمين» در مورد هر يك از طرفهاي متعاهد به مناطق خشكي و آبي كه تحت حاكميت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضاي محاذي آنها ‌نيز مي‌شود.
ج – اصطلاحات «‌سرويس هوائي»، «‌سرويس هوائي بين‌المللي» ، «‌شركت هواپيمائي» و «‌توقف به منظورهاي غير حمل و نقل» داراي همان معاني ‌است كه در ماده (96) كنوانسيون براي آنها ذكر شده است.
چ – اصطلاح «‌نرخ» به قيمتي اطلاق مي‌شود كه براي حمل مسافر، بار همراه و غير همراه پرداخت گردد و شامل شرايطي كه به موجب آن قيمتهاي‌ مزبور اعمال مي‌شود از جمله قيمتها و شرايط مقرر براي نمايندگيها و ساير خدمات جنبي به استثناي دستمزدها و شرايط حمل پست، مي‌باشد.
ح – «‌مسيرهاي مشخص شده» به مسيرهاي مشخص شده در ضميمه موافقتنامه حاضر كه در سرويسهاي هوائي بين‌المللي منظم توسط شركت(‌شركتهاي) هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد مورد بهره برداري قرار خواهد گرفت، اطلاق مي‌شود.
خ – «‌سرويسهاي توافق شده» به سرويسهائي كه در مسيرهاي مشخص شده در ضميمه موافقتنامه حاضر برقرار شده يا برقرار خواهد شد، اطلاق ‌مي‌شود.
‌د – «‌موافقتنامه» به موافقتنامه حاضر يا اصلاحات آن طبق مفاد ماده (13) موافقتنامه حاضر اطلاق مي‌شود، و
‌ذ – «ضميمه» به ضميمه موافقتنامه حاضر يا اصلاحات آن طبق مفاد ماده (13) موافقتنامه حاضر اطلاق مي‌شود. ضميمه جزء لاينفكي از اين موافقتنامه ‌را تشكيل مي‌دهد و كليه ارجاعات به موافقتنامه شامل ارجاعات به ضميمه نيز خواهد بود بجز در مواردي كه به طور صريح به گونه ديگري پيش‌بيني شده باشد.
‌هر كدام از عناوين مواد موافقتنامه حاضر، براي ارجاع و تسهيل كار بوده و به هيچ وجه هدف يا مقصود موافقتنامه حاضر را، تعريف، تحديد يا تشريح‌ نمي‌كند.

ماده 2 اعطاي حقوق:
1 –
هر طرف متعاهد جهت انجام سرويسهاي هوائي بين‌المللي منظم به وسيله شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر حقوق زير را به طرف متعاهد ديگر اعطاء مي‌نمايد:
‌الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمين طرف متعاهد ديگر؛
ب – توقف در سرزمين مذكور به منظورهاي غير حمل و نقل ؛ و
پ – توقف در سرزمين مذكور به منظور سوار و پياده كردن مسافر، بارگيري و تخليه بار و پست در حمل و نقل بين‌المللي در نقاط مشخص شده در‌جدول مسير پيوست اين موافقتنامه.
2 –
استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراي مندرج در جدول مسير پيوست اين موافقتنامه مشروط به مذاكره و موافقت شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد و تصويب مقامهاي هواپيمائي آنها خواهد بود.
3 –
هيچ يك از مقررات اين موافقتنامه نبايد به نحوي تفسير شود كه به شركت هواپيمائي يك طرف متعاهد، اين حق را اعطاء كند كه در داخل سرزمين طرف متعاهد ديگر از نقطه‌اي به نقطه ديگر مبادرت به حمل مسافر ، بار و پست در قبال مزد يا كرايه نمايد.
4 –
در مناطقي كه در آن مخاصمات مسلحانه جريان دارد و يا در اشغال نظامي است و نيز در مناطقي كه تحت تأثير مخاصمات مسلحانه يا اشغال نظامي قرار گرفته انجام سرويسهاي موضوع اين ماده منوط به تصويب مقامهاي صلاحيتدار مربوط خواهد بود.

ماده 3 تعيين و اجازه:
1 –
هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلاميه كتبي به طرف متعاهد ديگر يك يا چند شركت هواپيمائي را براي انجام سرويسهاي مورد توافق در مسيرهاي مشخص شده تعيين، و هر شركت هواپيمائي تعيين شده را حذف كند يا تغيير دهد.
2 –
پس از دريافت اعلاميه مذكور در بند (1) مقامهاي صلاحيتدار طرف متعاهد ديگر بايد با رعايت مفاد بندهاي (3) و (4) اين ماده اجازه مقتضي را بدون تأخير به شركت هواپيمائي تعيين شده مزبور اعطاء كند.
3 –
مقامهاي هواپيمائي يك طرف متعاهد مي‌توانند از شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرايط مقرر در قوانين و مقرراتي را كه معمولاً به موجب مفاد كنوانسيون توسط آن مقامها در مورد سرويسهاي هوائي بين‌المللي اعمال مي‌گردد، دارا مي‌باشد.
4 –
هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه مجاب نشده باشد مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمائي تعيين شده متعلق و در اختيار طرف متعاهد ديگر يا اتباع آن است از اعطاي اجازه بهره برداري موضوع بند (2) اين ماده امتناع ورزد و يا هر شرطي را كه براي اعمال حقوق مذكور در ماده(2) اين موافقتنامه توسط آن شركت هواپيمائي تعيين شده لازم بداند، وضع نمايد.
5 –
شركت هواپيمائي تعيين شده مي‌تواند در هر زمان پس از دريافت اجازه مندرج در بند (2) فوق، بهره برداري از سرويسهاي مورد توافق را آغاز كند مشروط بر آنكه نرخي مطابق ضوابط ماده (10) اين موافقتنامه در مورد سرويسهاي مزبور وضع شده و مجري باشد.

ماده 4 تعليق و لغو:
1 –
هر طرف متعاهد مي‌تواند در موارد مشروح زير مجوز بهره برداري را لغو يا استفاده از حقوق مندرج در ماده (2) اين موافقتنامه را در مورد شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر معلق، يا هر شرطي را كه براي استفاده از اين حقوق لازم مي‌داند وضع كند :
‌الف – چنانچه قانع نشود كه مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمائي مذكور متعلق و در اختيار طرف متعاهد ديگر يا اتباع وي مي‌باشد؛
ب – چنانچه شركت هواپيمائي مذكور قوانين و يا مقررات طرف متعاهدي كه اين حقوق را اعطاء نموده است رعايت نكند؛
پ – چنانچه شركت هواپيمائي مذكور در انجام عمليات بهره برداري از مفاد اين موافقتنامه تخطي كند.
2 –
لغو يا تعليق يا وضع شرايط مذكور در بند (1) اين ماده جز در مواردي كه براي جلوگيري از نقض بيشتر قوانين و يا مقررات و يا مفاد اين موافقتنامه فوريت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد ديگر صورت خواهد گرفت.
‌اين مشورت بين مقامهاي هواپيمائي پس از دريافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.

ماده 5 شمول قوانين و مقررات:
1 –
قوانين و مقررات هر طرف متعاهد در مورد ورود يا خروج هواپيماهائي كه به امر هوانوردي بين‌المللي اشتغال دارند و نيز قوانين و مقررات مربوط‌ به بهره‌برداري و هوانوردي اين قبيل هواپيماها مادام كه بر فراز يا داخل سرزمين آن طرف متعاهد مي‌باشند، در مورد هواپيماهاي شركت هواپيمائي‌ تعيين شده طرف متعاهد ديگر اعمال خواهد شد.
2 –
قوانين و مقررات هر طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافران، خدمه، بار يا پست از سرزمين آن مي‌باشد از قبيل تشريفات ‌ورود و خروج، مهاجرت و همچنين مقررات گمركي و بهداشتي در مورد مسافران، خدمه، بار يا محمولات پستي هواپيماي شركت هواپيمائي تعيين‌ شده طرف متعاهد ديگر مادام كه در سرزمين مذكور باشند اعمال خواهد شد.
3 –
هر طرف متعاهد بنا به تقاضاي طرف متعاهد ديگر نسخه‌اي از قوانين و مقررات مذكور در اين ماده را در اختيار آن قرار خواهد داد.
4 –
شركت هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر خود را در سرزمين طرف متعاهد ديگر داير نمايد و يا اينكه براي خود يك عامل‌ فروش يا عامل فروش كل يا عامل كل تعيين كند. نصب عامل كل يا عامل فروش كل براساس قوانين و مقررات طرف متعاهد ديگر صورت خواهد گرفت.
5 –
انتقال درآمدهاي حاصله توسط شركت هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعير ارزهاي خارجي طرف متعاهد ديگر و پس از ‌كسر هزينه‌ها صورت خواهد گرفت.
‌طرفهاي متعاهد بيشترين تلاش خود را براي تسهيل انتقال درآمدهاي حاصله توسط شركت هواپيمائي تعيين شده از سرويسهاي موضوع اين موافقتنامه ‌به عمل خواهند آورد.

ماده 6 معافيت از حقوق گمركي و سود بازرگاني و ساير عوارض:
1 –
هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهدي كه سرويسهاي بين‌المللي را انجام مي‌دهد و مواد سوختي، روغن موتور، ساير مواد ‌مصرفي فني، وسايل يدكي، لوازم مورد نياز جاري و خواربار موجود در هواپيماهاي شركت هواپيمائي يك طرف متعاهد كه مجاز به استفاده از مسيرها ‌و سرويسهاي موضوع موافقتنامه مي‌باشند به هنگام ورود يا خروج از سرزمين طرف متعاهد ديگر بر اساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركي و‌سود بازرگاني و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي مشابه ملي و محلي معاف خواهند بود حتي اگر مواد مذكور زماني مورد استفاده قرار ‌گيرد يا به مصرف برسد كه هواپيماهاي مزبور بر فراز آن سرزمين در پرواز باشند.
2 –
سوخت ، روغن موتور، ساير مواد مصرفي فني، وسايل يدكي، لوازم مورد نياز جاري و خواربار كه توسط يك طرف متعاهد يا اتباع آن كه به‌سرزمين طرف متعاهد ديگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل ‌متقابل از پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي و محلي معاف خواهد بود.
3 –
سوخت، روغن موتور، ساير مواد مصرفي فني، لوازم يدكي، تجهيزات مورد نياز جاري و خواربار كه در سرزمين يك طرف متعاهد بار هواپيماهاي ‌شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر مي‌شود و در سرويسهاي بين‌المللي مورد استفاده قرار مي‌گيرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق‌گمركي و سود بازرگاني، مالياتها و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي و محلي معاف خواهد بود.
4 –
تجهيزات هوانوردي مورد نياز جاري، و همچنين مواد و كالاهاي نگاهداري شده در هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد تنها ‌با موافقت مقامهاي گمركي طرف متعاهد ديگر در آن سرزمين قابل تخليه است.
‌در اين صورت مي‌توان آنها را تا زماني كه طبق مقررات گمركي مجدداً صادر مي‌شوند و يا ترتيب ديگري در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامهاي ‌نامبرده قرار داد.
5 –
مسافران، اثاثيه مسافران و باري كه از سرزمين يك طرف متعاهد در ترانزيت مستقيم قرار دارند و از حريمي كه در فرودگاه بدين منظور اختصاص‌ يافته خارج نمي‌شوند، فقط مشمول كنترل ساده‌اي خواهند بود. اثاثيه مسافر و بار تا زماني كه در ترانزيت مستقيم است از حقوق گمركي و سود بازرگاني و هرگونه ماليات معاف خواهد بود.
6 –
اسناد رسمي حاوي نشانه رسمي شركت هواپيمائي مانند برچسب چمدان، بليت هواپيما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپيما و جدول زمان بندي كه به داخل سرزمين هر طرف متعاهد براي استفاده اختصاصي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر وارد مي‌شود، از كليه حقوق گمركي و‌سود بازرگاني و يا مالياتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.

ماده 7 تسهيلات و هزينه‌هاي فرودگاهي:
1 –
هر يك از طرفهاي متعاهد در سرزمين خود فرودگاه يا فرودگاههائي را جهت استفاده شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر در مسير‌مشخص شده تعيين خواهد كرد، و تسهيلات ارتباطي، هوانوردي، هواشناسي و ساير خدماتي را كه براي بهره برداري سرويسهاي مورد توافق لازم‌ است در اختيار شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر قرار خواهد داد.
2 –
هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند در قبال استفاده هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر از فرودگاهها و ساير تأسيسات آن‌ هزينه‌هاي عادلانه و معقولي دريافت دارد، مشروط بر آنكه ميزان اين هزينه‌ها از آنچه شركتهاي حمل و نقل هوائي آن كه در سرويسهاي مشابه ‌بين‌المللي تردد مي‌كنند، براي استفاده از چنين فرودگاه و تأسيساتي مي‌پردازند، تجاوز نكند.

ماده 8 مقررات ظرفيت و تصويب برنامه‌هاي پرواز:
1 –
شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار خواهند بود تا بتوانند براي انجام سرويسهاي مورد توافق در‌مسيرهاي مشخص شده از فرصتهاي متساوي بهره‌مند باشند.
2 –
در انجام سرويسهاي مورد توافق، شركتهاي هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد، منافع شركت هواپيمائي طرف ديگر را مورد نظر قرار خواهد ‌داد تا من غير حق در سرويسهاي طرف ديگر در تمام يا قسمتي از همان مسيرها اثر نامطلوب ايجاد نشود.
3 –
هدف اصلي از برقراري سرويسهاي مورد توافق توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد، تأمين ظرفيت كافي با ضريب بار مناسب ‌جهت رفع نيازمنديهاي جاري و پيش‌بيني شده معقول براي حمل مسافر و بار و پست بين سرزمين طرف متعاهد تعيين كننده شركت هواپيمائي و‌سرزمين طرف متعاهد ديگر مي‌باشد.
4 –
ظرفيتي كه عرضه مي‌شود شامل تعداد سرويسها و نوع هواپيماهاي مورد استفاده شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويسهاي‌ مورد توافق مي‌تواند از سوي شركتهاي هواپيمائي تعيين شده پيشنهاد شود. پيشنهاد فوق پس از مذاكره و تبادل نظر بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده‌ با رعايت اصول مندرج در بندهاي (1) ، (2) و (3) اين ماده ارائه خواهد شد. ظرفيت مذكور با تصويب مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد تعيين و‌اجراء خواهد شد.
5 –
در صورت عدم توافق بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد، مسائل مندرج در بند (4) از طريق توافق بين مقامهاي هواپيمائي دو‌طرف متعاهد حل و فصل خواهد گرديد. تا زماني كه اين توافق حاصل نگرديده، ظرفيت عرضه شده توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده بدون تغيير‌باقي خواهد ماند.
6 –
شركتهاي هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد، حداكثر (60) روز قبل از شروع سرويسها در مسيرهاي مشخص شده، برنامه‌هاي پرواز را براي‌ تصويب به مقامهاي هواپيمائي طرف متعاهد ديگر تسليم خواهد نمود. در مورد تغييرات بعدي نيز به همين ترتيب عمل خواهد شد. در موارد خاص ‌مي‌توان اين محدوده زماني را با تصويب مقامهاي نامبرده تغيير داد.

ماده 9 شناسائي گواهينامه‌ها و پروانه‌ها:
‌گواهينامه‌هاي قابليت پرواز و گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هائي كه توسط يك طرف متعاهد صادر شده يا اعتبار يافته و هنوز به قوت خود باقي ‌باشد، براي بهره برداري از مسيرها و سرويسهاي موضوع اين موافقتنامه، توسط طرف متعاهد ديگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اينكه شرايط ‌صدور يا اعتبار گواهينامه‌ها و پروانه‌هاي مزبور مساوي يا بيش از حداقل استانداردهائي باشد كه به موجب كنوانسيون وضع شده يا خواهد شد. در هر‌حال هر طرف متعاهد اين حق را براي خود محفوظ مي‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمين خود از شناسائي گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هائي كه ‌براي اتباع آن توسط طرف متعاهد ديگر يا هر دولت ديگري صادر شده يا معتبر شناخته شده خودداري نمايد.

ماده 10 نرخهاي حمل و نقل هوائي:
1 –
نرخهاي مورد اجراء توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويسهاي مورد توافق در سطح معقولي خواهد بود كه با توجه به‌ كليه عوامل مربوط از جمله هزينه بهره برداري و سود معقول و خصوصيات سرويس و نرخهاي شركتهاي هواپيمائي ديگر كه در تمام يا قسمتي از همان ‌مسيرها سرويسهاي منظم انجام مي‌دهند وضع مي‌گردد.
2 –
نرخهاي موضوع بند (1) اين ماده براساس قواعد زير تعيين مي‌گردد:
‌الف – در صورتي كه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده دو طرف متعاهد عضو يك اتحاديه بين‌المللي شركتهاي هواپيمائي با مكانيسم تعيين نرخ باشند و‌يك قطعنامه نرخ، راجع به سرويسهاي مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس اين قطعنامه بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي‌ متعاهد توافق خواهد شد.
ب – در صورتي كه هيچ كدام از شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد يا يكي از آنها عضو اتحاديه شركتهاي هواپيمائي نباشند و يا قطعنامه‌ نرخ مندرج در جزء (‌الف) فوق وجود نداشته باشد شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در مورد نرخهائي كه براي سرويسهاي مورد توافق ‌اعمال مي‌گردد بين خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهائي كه به ترتيب مندرج در جزء (‌الف) و (ب) مورد توافق قرار مي‌گيرد لااقل سي (30) روز قبل از تاريخ پيشنهادي اجرا براي تصويب به ‌مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد تسليم خواهد گرديد. اين محدوده زماني به موافقت مقامهاي مذكور قابل تغيير است.
ت – در صورتي كه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد نتوانند درباره نرخهاي قابل اجرا به توافق برسند يا در صورتي يك طرف متعاهد‌ شركت هواپيمائي خود را به منظور انجام سرويسهاي مورد توافق تعيين ننموده باشد و يا چنانچه در فاصله پانزده (15) روز اول از دوره سي (30) روزه‌ موضوع جزء (پ) اين ماده، مقامهاي هواپيمائي يك طرف متعاهد عدم رضايت خود را از هر يك از نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمائي‌ طرفهاي متعاهد طبق بندهاي (‌الف) و (ب) اين ماده به مقامهاي هواپيمائي طرف متعاهد ديگر اعلام دارد، مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد اهتمام‌ خواهند نمود در مورد نرخهاي مناسب به توافق برسند. به طور كلي هيچ نرخي قبل از تصويب مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد به مورد اجراء گذارده‌ نخواهد شد. باوجود اين در صورتي كه ظرف مدت پانزده (15) روز ياد شده، هيچ كدام از مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد عدم رضايت خود را ‌نسبت به نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده اعلام ندارند، نرخهاي مزبور تصويب شده تلقي خواهد شد.
3 –
نرخهاي تعيين شده به موجب اين ماده تا زماني كه نرخهاي جديد تعيين نشده باشد، به قوت خود باقي خواهد ماند.

ماده 11 امنيت هوانوردي:
1 –
طرفهاي متعاهد حقوق و تعهداتي را كه به موجب حقوق بين‌الملل در قبال يكديگر در خصوص حفظ امنيت هواپيمائي كشوري در برابر اعمال‌ مداخله گرايانه غيرقانوني دارند، مورد تأكيد قرار مي‌دهند.
‌طرفهاي متعاهد بدون تحديد كليت حقوق و تعهداتي كه به موجب حقوق بين‌الملل به عهده دارند، به ويژه طبق مفاد كنوانسيون راجع به جرائم و برخي‌اعمال ارتكابي ديگر در هواپيما امضاء شده در توكيو به تاريخ 23/6/1342 هجري شمسي مطابق با 14 سپتامبر 1963 ميلادي، كنوانسيون راجع به‌جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيما امضاء شده در لاهه به تاريخ 25/9/1349 هجري شمسي مطابق با 16 دسامبر 1970 ميلادي و كنوانسيون راجع‌به جلوگيري از اعمال غيرقانوني عليه امنيت هواپيمائي كشوري امضاء شده در مونترال به تاريخ 1/7/1350 هجري شمسي مطابق با 23 سپتامبر 1971‌ميلادي عمل خواهند كرد.
2 –
طرفهاي متعاهد حسب تقاضا، كليه مساعدتهاي لازم را به يكديگر جهت جلوگيري از اعمال تصرف غيرقانوني هواپيماهاي كشوري و ساير اعمال‌ غيرقانوني عليه امنيت اين هواپيماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسيسات هوانوردي و هر نوع تهديد ديگر عليه امنيت هواپيمائي كشوري ارائه‌ خواهند كرد.
3 –
طرفهاي متعاهد بايد در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنيت هوانوردي مصوب سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري كه به عنوان ضمائم‌ كنوانسيون هواپيمائي كشوري بين‌المللي شناخته شده‌اند تا حدودي كه مقررات امنيتي مزبور در مورد طرفهاي متعاهد قابل اجراست عمل نمايند. آنها‌ بايد از متصديان هواپيماهائي كه محل ثبت هواپيماهاي آنها يا محل اصلي كار و يا اقامت دائمي متصديان آنها در سرزمين وي واقع شده و نيز از‌متصديان فرودگاههاي واقع در سرزمين خود بخواهد كه مطابق مقررات هوانوردي مزبور عمل كنند.
4 –
هر طرف متعاهد مي‌تواند از متصديان هواپيماها بخواهد كه مقررات امنيت هوانوردي مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد ديگر براي‌ ورود به سرزمين خود، خروج از آن يا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده است، رعايت كنند. هر طرف متعاهد بايد اطمينان حاصل كند كه در سرزمين آن ‌اقدامات كافي براي حفاظت از هواپيماها و بازرسي مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثيه مسافر، بار و خواربار هواپيما پيش از سوار شدن مسافران ‌يا بارگيري و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام مي‌شود. همچنين هر طرف متعاهد بايد هر درخواستي را كه طرف متعاهد ديگر براي انجام اقدامات امنيتي ‌ويژه معقول جهت مقابله با تهديدي خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
5 –
هرگاه حادثه تصرف غيرقانوني هواپيمائي كشوري و يا اعمال غيرقانوني ديگري عليه امنيت اين هواپيماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها يا‌ تأسيسات هوانوردي صورت پذيرد، و يا تهديدي در اين مورد انجام گيرد، طرفهاي متعاهد بايد از طريق تسهيل ارتباطات و اتخاذ تدابير مناسب ديگر به ‌منظور ختم سريع و بي‌خطر حادثه و يا خنثي كردن تهديد مزبور به يكديگر ياري رسانند.
6 –
هر طرف متعاهد بايد تا آنجا كه ممكن است اقدامات عملي را براي اطمينان از اينكه هواپيمائي كه در سرزمين دولت مربوط فرود آمده و مورد‌تصرف غيرقانوني يا ساير اعمال مداخله‌گرايانه غيرقانوني قرار گرفته در روي زمين توقيف مي‌شود اتخاذ نمايد، مگر اينكه خروج آن به خاطر وظيفه‌ خطير حفظ جان انسانها ضروري باشد در صورت امكان اتخاذ چنين اقداماتي بايد بر مبناي مشورت دوجانبه صورت گيرد.
7 –
چنانچه يك طرف متعاهد مشكلاتي در مورد مقررات امنيت هوانوردي اين ماده داشته باشد مقامهاي هواپيمائي هر طرف متعاهد مي‌توانند به ‌فوريت درخواست مشاوره با مقامهاي هواپيمائي طرف متعاهد ديگر را نمايند.

ماده 12 تسليم آمار:
‌مقامهاي هواپيمائي هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرويسهاي مورد توافق توسط شركت هواپيمائي تعيين شده ‌خود به سرزمين طرف متعاهد ديگر يا از آن سرزمين را كه معمولاً توسط شركت هواپيمائي تعيين شده براي مقامهاي هواپيمائي ملي خود تهيه و به آنها‌ ارائه مي‌گردد، بنا بر تقاضا در اختيار مقامهاي هواپيمائي طرف متعاهد ديگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافي آماري حمل و نقل مورد‌ درخواست مقامهاي هواپيمائي يك طرف متعاهد از مقامهاي هواپيمائي طرف متعاهد ديگر منوط به مذاكره و توافق طرفهاي متعاهد خواهد بود.

ماده 13 مشاوره، تغيير و اصلاح:
1 –
طرفهاي متعاهد جهت حسن اجراي اين موافقتنامه از طريق مقامهاي هواپيمائي خود با يكديگر همكاري لازم معمول خواهند داشت و به اين ‌منظور مقامهاي هواپيمائي يك طرف متعاهد مي‌توانند در هر زمان از مقامهاي هواپيمائي طرف متعاهد ديگر تقاضاي مشاوره كنند.
2 –
مشاوره مورد تقاضاي مقامهاي هواپيمائي هر طرف متعاهد ظرف شصت (60) روز از تاريخ دريافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 –
هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند در هر زمان كه لازم بداند خواستار تغيير يا اصلاح مفاد اين موافقتنامه شود و در اين صورت طرفهاي متعاهد بايد ‌ظرف شصت (60) روز از تاريخ دريافت تقاضاي مذاكره توسط طرف متعاهد ديگر در اين خصوص به مذاكره بپردازند.
4 –
هرگونه تغيير يا اصلاح اين موافقتنامه با رعايت مفاد ماده (18) اين موافقتنامه، به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
5 –
علي رغم مفاد بند (4) اصلاحات جدول مسير پيوست اين موافقتنامه مي‌تواند، به طور مستقيم بين مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد مورد توافق ‌قرار گيرد. اين اصلاحات با مبادله يادداشت از طريق سياسي لازم‌الاجراء خواهد گرديد.

ماده 14 حل اختلافات:
1 –
هرگاه در مورد تفسير يا اجراي اين موافقتنامه و پيوست (‌پيوستهاي) آن بين طرفهاي متعاهد اختلافي بروز نمايد، طرفهاي متعاهد در مرحله نخست ‌اهتمام خواهند كرد كه اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل نمايند.

2 – هرگاه طرفهاي متعاهد نتوانند اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل كنند، مي‌توانند با توافق موضوع را جهت كسب نظر مشورتي به هر شخص يا‌هيأتي ارجاع كنند.
3 –
چنانچه طرفهاي متعاهد به موجب بندهاي (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتيجه نرسند هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند با رعايت ‌قوانين و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعيه‌اي براي هر طرف متعاهد ديگر موضوع را به يك هيأت داوري سه نفره مركب از دو داور منتخب ‌طرفهاي متعاهد و يك سر داور ارجاع نمايد.
‌در صورت ارجاع امر به داوري، هريك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاريخ دريافت اطلاعيه ارجاع اختلاف به داوري، نسبت به‌معرفي يك داور اقدام مي‌كند و داوران منتخب طرفهاي متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاريخ آخرين انتخاب، سر داور را تعيين خواهند كرد.‌چنانچه هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعيين نكند، و يا داوران منتخب ظرف مدت مذكور، در مورد انتخاب سر داور به توافق‌نرسند، هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند از رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري بخواهد كه حسب مورد داور طرف ممتنع يا سر داور‌را تعيين نمايد.
‌سر داور بايد در هر صورت تابعيت كشوري را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهاي متعاهد روابط سياسي دارد.
4 –
در مواردي كه سر داور بايد توسط رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري تعيين شود چنانچه رئيس شوراي سازمان بين‌المللي ‌هواپيمائي كشوري از انجام وظيفه معذور يا تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئيس انجام خواهد شد، و چنانچه معاون رئيس ‌نيز از انجام وظيفه مذكور معذور يا تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، اين انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعيت هيچ يك از طرفهاي متعاهد را‌نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5 –
هيأت داوري با توجه به ساير مواردي كه طرفهاي متعاهد توافق نموده‌اند آيين و محل داوري را تعيين خواهد نمود.
6 –
تصميمات هيأت داوري براي طرفهاي متعاهد لازم‌الاتباع است.
7 –
مخارج داوري، شامل هزينه‌ها و دستمزدهاي داوران به نسبت مساوي توسط طرفهاي متعاهد پرداخت خواهد گرديد.
‌هرگونه مخارجي كه توسط شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري در رابطه با نصب سر داور و يا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (3)‌ اين ماده به وجود آيد به عنوان بخشي از هزينه‌هاي داوري محسوب خواهد گرديد.

ماده 15 فسخ :
‌هر طرف متعاهد مي‌تواند در هر زمان قصد خود را مبني بر فسخ اين موافقتنامه طي اطلاعيه كتبي به طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد. اين اطلاعيه‌ همزمان به آگاهي سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري نيز خواهد رسيد و در اين صورت موافقتنامه دوازده(12) ماه پس از اعلام دريافت اطلاعيه فسخ ‌توسط طرف متعاهد ديگر فسخ شده تلقي خواهد شد، مگر آنكه اطلاعيه فسخ قبل از انقضاي اين مدت با تراضي طرفهاي متعاهد مسترد شود.
‌هرگاه طرف متعاهد ديگر دريافت اطلاعيه فسخ را اعلام نكند، اطلاعيه مزبور چهارده (14) روز پس از وصول آن به سازمان بين‌المللي هواپيمائي ‌كشوري دريافت شده تلقي خواهد شد.

ماده 16 مطابقت با كنوانسيونها يا موافقتنامه‌هاي چند جانبه :
‌چنانچه كنوانسيون يا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوائي در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، اين موافقتنامه و پيوست (‌پيوستهاي) آن‌ بايد از طريق مذاكره به شرح مندرج در ماده (13) به نحوي اصلاح شود كه مفاد آن با مقررات كنوانسيون يا موافقتنامه مزبور انطباق يابد.

ماده 17 ثبت :
‌اين موافقتنامه و پيوست (‌پيوستهاي) آن و هرگونه اصلاحيه آن نزد سازمان بين‌المللي هواپيمائي كشوري به ثبت خواهد رسيد.

ماده 18 لازم‌الاجراء شدن :
‌اين موافقتنامه از تاريخ آخرين اطلاعيه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد ديگر مبني بر اينكه اقدامات لازم را طبق قوانين و مقررات خود براي ‌لازم‌الاجراء شدن اين موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
‌با تأييد مفاد اين موافقتنامه، نمايندگان تام‌الاختيار امضاء كننده زير كه از طرف دولتهاي متبوع خود مجاز مي‌باشند، اين موافقتنامه را در يك مقدمه، (18) ماده و يك ضميمه امضاء نمودند.
‌اين موافقتنامه در تاريخ 6 مرداد 1376 برابر با 28 جولاي 1997 ميلادي در دو نسخه اصلي به زبانهاي فارسي، عربي و انگليسي كه هر سه متن داراي ‌اعتبار يكسان مي‌باشد، تنظيم گرديد. در صورت اختلاف در تفسير متون، متن انگليسي ملاك خواهد بود.
‌از طرف ‌از طرف
‌دولت جمهوري اسلامي ايران‌ دولت جمهوري عربي سوريه

جدول مسير
1 –
مسيرهائي كه شركت (‌شركتهاي) هواپيمائي تعيين شده جمهوري اسلامي ايران مي‌تواند مورد بهره برداري قرار دهد.
نقاط مبدأ ‌ نقاط واسط ‌نقطه مقصد ‌نقاط ماورا
————————————————————————————————————
‌نقاطي در ايران ‌ هر نقطه يك نقطه در سوريه ‌ هر نقطه

2 – مسيرهائي كه توسط شركت (‌شركتهاي) هواپيمائي تعيين شده جمهوري عربي سوريه مي‌تواند مورد بهره برداري قرار گيرد.
نقاط مبدأ ‌ نقاط واسط ‌نقطه مقصد ‌نقاط ماورا
————————————————————————————————————
‌نقاطي در سوريه ‌ هر نقطه يك نقطه در ايران ‌ هر نقطه

يادداشت:
1 –
هر شركت هواپيمائي تعيين شده مي‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراي مندرج در ضميمه موافقتنامه حاضر را مورد بهره برداري قرار دهد مشروط بر‌اينكه بين اين نقاط و سرزمين طرف متعاهد ديگر آزادي پنجم و ششم حقوق حمل و نقل اعمال نشود مگر اينكه بدين منظور براساس توصيه شركتهاي‌ هواپيمائي تعيين شده موافقتنامه‌اي بين دو طرف متعاهد منعقد شود.
2 –
نقاط واسط و نقاط ماورا در هر يك از مسيرهاي مشخص شده به انتخاب شركتهاي هواپيمائي در هر يا كليه پروازها قابل حذف است.
3 –
تعداد و انواع هواپيماهاي شركتهاي هواپيمائي تعيين شده در صورت تصويب مقامهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد بين شركتهاي هواپيمائي تعيين‌شده مورد موافقت قرار خواهد گرفت.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و يك پيوست در جلسه علني روز دوشنبه مورخ دوم آبان ماه ‌يكهزار و سيصد و هفتاد و نه مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 11/8/1379 به تاييد شوراي نگهبان رسيده است.

رئيس مجلس شوراي اسلامي – مهدي كروبي