قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبکستان مصوب ۱۳۸۰,۱۱,۲۴
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبکستان مشتمل بر یک مقدمه و بیست ماده و‌یک پیوست با رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در بخش ارجاع به داوری به شرح ضمیمه تصویب و اجازه‌مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوائی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبکستان
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ازبکستان که از این پس طرفهای متعاهد خوانده می‌شوند و عضو کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی می‌باشند با تمایل به منظور تأسیس سرویسهای هوائی فی مابین و ماوراء سرزمینهای خود به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ – تعاریف
از نظر این موافقتنامه:
الف – «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات کنوانسیون که به موجب ماده (۹۴) آن تصویب شده و برای طرفهای متعاهد لازم الاجراء گردیده و نیز ضمائم کنوانسیون و اصلاحات آنها به موجب ماده (۹۰) آن به تصویب رسیده و برای طرفهای متعاهد لازم الاجراء شده است،خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان هواپیمایی کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد اطلاق می‌گردد و در مورد دولت جمهوری ازبکستان به مدیر کل هواپیمایی کشوری و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن مدیر کل باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمایی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمایی اطلاق می‌شود که به موجب مفاد ماده (۳) موافقتنامه حاضر تعیین شوند و اجازه فعالیت بیابند.
ت – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یک هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» در مورد «سرویس‌توافق شده» به حاصل ضرب ظرفیت هواپیما درچنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
ث – اصطلاح «سرزمین» در مورد هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق خشکی و آبی که تحت حاکمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها‌نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوائی»، «سرزمین هوائی بین‌المللی»، «شرکت هواپیمایی» و «توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» دارای همان معانی‌است که در ماده (۹۶) کنوانسیون به ترتیب برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و غیر همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود ازجمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها و شرایط حمل پست، می‌باشد.
ح – اصطلاح «سرویسهای مورد توافق» و «مسیرهای مشخص شده» به ترتیب به سرویسهای هوائی منظم در مسیرهای مشخص شده در پیوست این‌موافقتنامه اطلاق می‌شود.
خ – اصطلاح «عبور مستقیم» دارای همان معانی است که در ماده (۹۶) کنوانسیون ذکر شده است.
-پیوست جزء لاینفک این موافقتنامه می‌باشد و تمام ارجاعات به موافقتنامه شامل ارجاع به پیوست نیز می‌باشد ، مگر این که به گونه دیگری بیان شده باشد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
1 – هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف‌متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیرحمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در‌جدول مسیر پیوست این موافقتنامه.
2 – استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه مشروط به مذاکره و موافقت شرکتهای‌هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد و تصویب مقامات صلاحیتدار آنها خواهد بود.
3 – هیچ یک از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل قلمرو‌کشور طرف متعاهد دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا کرایه نماید.
4 – در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی است و نیز در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام سرویسهای موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
1 – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا چند شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده تعیین، و هر شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
2 – پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را‌بدون تأخیر به شرکت هواپیمائی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
3 – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر‌در قوانین و مقرراتی که معمولاً به موجب کنوانسیون توسط آن مقامات در مورد سرویسهای هوائی بین‌المللی اعمال می‌گردد را دارا می‌باشد.
4 – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مذکور در ماده(۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند وضع نماید.
5 – شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج در بند (۲) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که نرخی مطابق ضوابط ماده (۱۱) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور وضع شده و مجری باشد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
1 – هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند وضع کند:
الف – چنانچه قانع شود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مذکور متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد، یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند، یا
پ – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور در انجام عملیات بهره‌برداری از مفاد این موافقتنامه تخطی کند.
2 – لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز در مواردی که برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
1- قوانین و مقررات قلمرو هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات‌مربوط به بهره‌برداری و هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که بر فراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند، در مورد هواپیماهای شرکت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
2- قوانین و مقررات قلمرو هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافرین، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل‌تشریفات ورود و خروج، مهاجرت و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات پستی هواپیمای شرکت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین مذکور باشند اعمال خواهد شد.
3- هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و مقررات مذکور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
4- انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از‌کسر هزینه‌ها صورت خواهد گرفت. مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت‌هواپیمایی تعیین شده از سرویسهای موضوع این موافقتنامه به عمل خواهند آورد.
ماده ۶ – فعالیتهای بازرگانی
1- شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد براساس عمل متقابل نمایندگان، کارکنان فنی، بازرگانی و مدیریتی خود را که در ارتباط با‌انجام سرویسهای مورد توافق نیاز دارد، در سرزمین طرف متعاهد دیگر نگهداری نماید. این کارکنان می‌توانند از میان اتباع هر یک یا هر دو طرف‌متعاهد انتخاب شوند.
2- نیاز به این کارکنان با اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند توسط کارکنان خود یا با استفاده از خدمات سازمان، شرکت یا شرکتهای‌هواپیمایی دیگر که در سرزمین طرف متعاهد دیگر فعالیت می‌کنند و مجاز به بهره‌برداری از سرویسهای مذکور در سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند،مرتفع گردد.
3- نمایندگان و کارکنان، مشمول قوانین و مقررات لازم‌الاجراء در آن سرزمین خواهند بود و هر طرف متعاهد براساس عمل متقابل و با حداقل تأخیر،روادید کار، استخدام و سایر مدارک مشابه که برای نمایندگان و کارکنان موضوع بند (۱) این ماده ضروری می‌باشد را اعطاء خواهد نمود.
ماده ۷ – معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض
1- هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای بین‌المللی را انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد که مجاز به استفاده از‌مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه می‌باشند به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق‌گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی‌مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد که هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
2- سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز جاری و خواروبار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن که به‌سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل‌متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳- سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدکی، تجهیزات مورد نیاز جاری و خوار و بار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای‌شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
4- تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها‌با موافقت مقامات گمرکی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5- مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص‌یافته خارج نمی‌شوند، فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی‌و هر گونه مالیات معاف خواهد بود.
6- اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمایی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی که به داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود‌بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۸ – تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
1- هر یک از طرفهای متعاهد در قلمرو کشور خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت استفاده شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در‌مسیر مشخص شده تعیین خواهد کرد و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای بهره‌برداری سرویسهای مورد توافق لازم‌است در اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
2- هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن‌هزینه‌های عادلانه و معقولی دریافت دارد، مشروط بر آنکه میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای حمل و نقل هوایی آن که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از چنین فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۹ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
1- شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
2- در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من‌غیرحق در سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
3- هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب‌جهت رفع نیازمندی‌های جاری و پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین کننده شرکت هواپیمایی و‌سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
4- ظرفیتی که عرضه می‌شود شامل تعداد سرویس‌ها و نوع هواپیماهای مورد استفاده شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویس‌های‌مورد توافق می‌تواند از سوی شرکتهای هواپیمایی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از مذاکره و تبادل‌نظر بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده‌با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد تعیین و اجراء‌خواهد شد.
5- در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل مندرج در بند (۵) از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی دو‌طرف متعاهد حل و فصل خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر‌باقی خواهد ماند.
6- شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی (۳۰) روز قبل از شروع سرویس‌ها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص‌می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده تغییر داد.
ماده ۱۰ – شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی‌باشد، برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر‌حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که‌برای اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.
ماده ۱۱ – نرخهای حمل و نقل هوایی
1- نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که باتوجه به‌کلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای هواپیمایی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان‌مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
2- نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
الف – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و‌یک قطعنامه نرخ، راجع به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای‌متعاهد توافق خواهد شد.
ب – در صورتی که هیچکدام از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد یا یکی از آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمایی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء (الف) فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد نرخهایی که برای سرویسهای مورد توافق‌اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی که به ترتیب مندرج در جزء (الف) و (ب) مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی (۳۰) روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به‌مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات مذکور قابل تغییر است.
ت – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمایی خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده (۱۵) روز اول از دوره سی (۳۰) روزه‌موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی‌طرفهای متعاهد طبق بندهای (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود در مورد نرخهای مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد. با وجود این در صورتی که ظرف مدت پانزده (۱۵) روز یاد شده، هیچکدام از مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد عدم رضایت خود را‌نسبت به نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده اعلام ندارند، نرخهای مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
3- نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۲ – امنیت هوانوردی
1- طرفهای متعاهد، حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌المللی در قبال یکدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر اعمال‌مداخله‌گرایانه غیرقانونی دارند، مورد تأکید قرار می‌دهند.
طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق بین‌المللی به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرایم و‌برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۲۳/۶/۱۳۴۲هجری شمسی مطابق با ۱۳ سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع‌به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ ۲۵/۹/۱۳۳۹ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون‌راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۱/۷/۱۳۵۰ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر۱۹۷۱ میلادی و پروتکل راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی در فرودگاههایی که در خدمت هواپیمایی کشوری بین‌المللی هستند، امضاء شده در‌مونترال به تاریخ ۱۶/۱۲/۱۳۶۶ هجری شمسی مطابق با ۲۳ فوریه ۱۹۸۸ میلادی و مفاد تمامی اسناد بین‌الملل دیگر در این زمینه که ممکن است توسط آنها در آینده به تصویب برسد، عمل خواهند کرد.
2- طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیمای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی‌علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی کشوری ارائه خواهند کرد.
3- طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی مصوب سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمایم کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی مورخ ۱۶ آذرماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با ۷ دسامبر ۱۹۳۳ میلادی می‌باشند عمل نمایند. هر یک از‌طرفهای متعاهد باید از متصدیان هواپیماهایی که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در قلمرو کشوری آنها واقع‌شده و نیز از متصدیان فرودگاههای بین‌الملل واقع در سرزمین خود بخواهد که مطابق مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
4- هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در قلمرو کشوری هر طرف متعاهد مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار، پست و‌خواروبار هواپیما پیش از سوارشدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
5- هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی دیگری علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها‌یا تأسیسات هوانوردی صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از طریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به‌منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه و یا خنثی کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۳ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده خود به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها‌ارائه می‌گردد، بنا بر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.
ماده ۱۴ – مشاوره
1- طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامات هواپیمایی خود با یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور‌مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تقاضای مشاوره کنند.
2- مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد ظرف شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3- هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر یا اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید‌ظرف شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاکره بپردازند.
ماده ۱۵ – تغییر و اصلاحات
1- هرگونه اصلاح این موافقتنامه که پس از انجام مشورت به موجب ماده (۱۴) این موافقتنامه، دو طرف متعاهد در مورد آن به توافق رسیده‌اند طبق‌ماده (۲۰) این موافقتنامه به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
2- هرگونه تغییر و اضافات به پیوست‌های این موافقتنامه می‌تواند به طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد و از‌تاریخی که توسط دو طرف متعاهد تعیین شده و با مبادله یادداشت از طریق دیپلماتیک مورد تأیید قرار گرفته است لازم‌الاجراء خواهد گردید.
3- در صورت انعقاد کنوانسیون چند جانبه مربوط به حمل و نقل هوایی که دو طرف متعاهد به آن ملحق می‌شوند این موافقتنامه می‌بایست به منظور‌منطبق شدن با مفاد کنوانسیون مذکور تغییر یابد.
ماده ۱۶ – حل اختلافات
1- هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند کرد که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
2- هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل کنند، می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع کنند.
3- چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای هر طرف متعاهد دیگر موضوع را به یک هیأت داوری سه نفره مرکب از دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
در صورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (۶۰) روز از تاریخ آخرین انتخاب، سرداور را تعیین خواهند کرد.چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سرداور به توافق‌نرسند، هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور‌را تعیین نماید.
سرداور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط دیپلماتیک دارد.
4- در مواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری تعیین شود، چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمایی کشوری از انجام وظیفه معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد و چنانچه معاون رئیس‌نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچیک از طرفهای متعاهد را‌نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5- هیأت داوری باتوجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
6- تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
7- مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (۳) این ماده بوجود آید به عنوان‌بخشی از هزینه‌های داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۱۷ – ثبت
این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – مطابق با موافقتنامه‌ها یا کنوانسیونهای چند جانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های)آن باید از طریق مذاکره به شرح مندرج در ماده (۱۵) به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.
ماده ۱۹ – فسخ
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی‌بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه‌همزمان به آگاهی سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه دوازده (۱۲) ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه‌فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود.هرگاه طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه مزبور چهارده(۱۴) روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۲۰ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه برای یک دوره نامحدود منعقد شده است و از تاریخ آخرین اطلاعیه از طریق دیپلماتیک توسط هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر‌مبنی بر اینکه اقدامات لازم را طبق الزامات قانون اساسی خود برای لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده، طبق قوانین و مقررات هر طرف متعاهد به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء‌کننده زیر که از طرف دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه، (۲۰)ماده و یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاشکند در تاریخ ۲۶/۵/۱۳۸۰ برابر با ۱۷ اوت ۲۰۰۱ میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، ازبکی و انگلیسی که هر سه متن‌دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. در صورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف دولت جمهوری ازبکستان
پیوست
جدول مسیر
۱ – مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تهران عشق‌آباد تاشکند آلماتی
سئول
شانگهای
۲ – مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت(های) هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری ازبکستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تاشکند بعداً مشخص تهران بحرین
خواهد شد. و دو نقطه دیگر که بعداً
تعیین خواهد شد.
تذکر
1- هر شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در پیوست موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار‌دهد که حق بهره‌برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین اینگونه نقاط و سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد مگر اینکه در این مورد بین مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شرکتهای هواپیمایی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
2- نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یک از مسیرهای مشخص شده را می‌توان به اختیار شرکتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها‌حذف نمود.
3- تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط تأیید مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمایی تعیین‌شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ بیست و‌چهارم بهمن ماه یکهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱/۱۲/۱۳۸۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی