قانون موافقتنامه حمل و نقل هوائي دو جانبه بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري ازبكستان مصوب 1380,11,24
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري ازبكستان مشتمل بر يك مقدمه و بيست ماده و‌يك پيوست با رعايت اصل يكصد و سي و نهم (139) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در بخش ارجاع به داوري به شرح ضميمه تصويب و اجازه‌مبادله اسناد آن داده مي‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحيم
موافقتنامه حمل و نقل هوائي دو جانبه بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري ازبكستان
مقدمه
دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري ازبكستان كه از اين پس طرفهاي متعاهد خوانده مي‌شوند و عضو كنوانسيون هواپيمايي كشوري بين‌المللي مورخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجري شمسي برابر با هفتم دسامبر 1944 ميلادي مي‌باشند با تمايل به منظور تأسيس سرويسهاي هوائي في مابين و ماوراء سرزمينهاي خود به شرح زير موافقت كردند:
ماده 1 – تعاريف
از نظر اين موافقتنامه:
الف – «كنوانسيون» به كنوانسيون هواپيمايي كشوري بين‌المللي كه در تاريخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجري شمسي برابر هفتم دسامبر 1944 ميلادي در شيكاگو براي امضاء مفتوح گرديد، اطلاق مي‌شود و شامل اصلاحات كنوانسيون كه به موجب ماده (94) آن تصويب شده و براي طرفهاي متعاهد لازم الاجراء گرديده و نيز ضمائم كنوانسيون و اصلاحات آنها به موجب ماده (90) آن به تصويب رسيده و براي طرفهاي متعاهد لازم الاجراء شده است،خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپيمايي» در مورد جمهوري اسلامي ايران به «سازمان هواپيمايي كشوري» و هر شخص يا سازماني كه مجاز به انجام وظايف فعلي آن سازمان باشد اطلاق مي‌گردد و در مورد دولت جمهوري ازبكستان به مدير كل هواپيمايي كشوري و هر شخص يا مقامي كه مجاز به انجام وظايف فعلي آن مدير كل باشد، اطلاق مي‌گردد.
پ – اصطلاح «شركت هواپيمايي تعيين شده» به يك يا چند شركت هواپيمايي اطلاق مي‌شود كه به موجب مفاد ماده (3) موافقتنامه حاضر تعيين شوند و اجازه فعاليت بيابند.
ت – اصطلاح «ظرفيت» در مورد يك هواپيما به ميزان بارگيري مؤثر آن هواپيما در يك مسير يا قسمتي از مسير و اصطلاح «ظرفيت» در مورد «سرويس‌توافق شده» به حاصل ضرب ظرفيت هواپيما درچنين سرويسي در دفعات پرواز هواپيماي مزبور طي زمان معين در تمام يا قسمتي از مسير، اطلاق مي‌شود.
ث – اصطلاح «سرزمين» در مورد هر يك از طرفهاي متعاهد به مناطق خشكي و آبي كه تحت حاكميت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضاي محاذي آنها‌نيز مي‌شود.
ج – اصطلاحات «سرويس هوائي»، «سرزمين هوائي بين‌المللي»، «شركت هواپيمايي» و «توقف به منظورهاي غير حمل و نقل» داراي همان معاني‌است كه در ماده (96) كنوانسيون به ترتيب براي آنها ذكر شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قيمتي اطلاق مي‌شود كه براي حمل مسافر، بار همراه و غير همراه پرداخت گردد و شامل شرايطي كه به موجب آن قيمتهاي مزبور اعمال مي‌شود ازجمله قيمتها و شرايط مقرر براي نمايندگيها و ساير خدمات جنبي به استثناء دستمزدها و شرايط حمل پست، مي‌باشد.
ح – اصطلاح «سرويسهاي مورد توافق» و «مسيرهاي مشخص شده» به ترتيب به سرويسهاي هوائي منظم در مسيرهاي مشخص شده در پيوست اين‌موافقتنامه اطلاق مي‌شود.
خ – اصطلاح «عبور مستقيم» داراي همان معاني است كه در ماده (96) كنوانسيون ذكر شده است.
-پيوست جزء لاينفك اين موافقتنامه مي‌باشد و تمام ارجاعات به موافقتنامه شامل ارجاع به پيوست نيز مي‌باشد ، مگر اين كه به گونه ديگري بيان شده باشد.
ماده 2 – اعطاي حقوق
1 – هر طرف متعاهد جهت انجام سرويسهاي هوائي بين‌المللي منظم به وسيله شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر حقوق زير را به طرف‌متعاهد ديگر اعطاء مي‌نمايد:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمين كشور طرف متعاهد ديگر،
ب – توقف در سرزمين مذكور به منظورهاي غيرحمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمين مذكور به منظور سوار و پياده كردن مسافر، بارگيري و تخليه بار و پست در حمل و نقل بين‌المللي در نقاط مشخص شده در‌جدول مسير پيوست اين موافقتنامه.
2 – استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسير پيوست اين موافقتنامه مشروط به مذاكره و موافقت شركتهاي‌هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد و تصويب مقامات صلاحيتدار آنها خواهد بود.
3 – هيچ يك از مقررات اين موافقتنامه نبايد به نحوي تفسير شود كه به شركت هواپيمايي يك طرف متعاهد اين حق را اعطاء كند كه در داخل قلمرو‌كشور طرف متعاهد ديگر از نقطه‌اي به نقطه ديگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد يا كرايه نمايد.
4 – در مناطقي كه در آن مخاصمات مسلحانه جريان دارد و يا در اشغال نظامي است و نيز در مناطقي كه تحت تأثير مخاصمات مسلحانه يا اشغال نظامي قرار گرفته انجام سرويسهاي موضوع اين ماده منوط به تصويب مقامهاي صلاحيتدار مربوط خواهد بود.
ماده 3 – تعيين و اجازه
1 – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلاميه كتبي به طرف متعاهد ديگر يك يا چند شركت هواپيمايي را براي انجام سرويسهاي مورد توافق در‌مسيرهاي مشخص شده تعيين، و هر شركت هواپيمايي تعيين شده را حذف كند يا تغيير دهد.
2 – پس از دريافت اعلاميه مذكور در بند (1) مقامات صلاحيتدار طرف متعاهد ديگر بايد با رعايت مفاد بندهاي (3) و (4) اين ماده اجازه مقتضي را‌بدون تأخير به شركت هواپيمائي تعيين شده مزبور اعطاء كنند.
3 – مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد مي‌توانند از شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرايط مقرر‌در قوانين و مقرراتي كه معمولاً به موجب كنوانسيون توسط آن مقامات در مورد سرويسهاي هوائي بين‌المللي اعمال مي‌گردد را دارا مي‌باشد.
4 – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه مجاب نشده باشد مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمايي تعيين شده متعلق و در اختيار طرف متعاهد ديگر يا اتباع آن است از اعطاي اجازه بهره‌برداري موضوع بند (2) اين ماده امتناع ورزد و يا هر شرطي را كه براي اعمال حقوق مذكور در ماده(2) اين موافقتنامه توسط آن شركت هواپيمائي تعيين شده لازم بداند وضع نمايد.
5 – شركت هواپيمايي تعيين شده مي‌تواند در هر زمان پس از دريافت اجازه مندرج در بند (2) فوق بهره‌برداري از سرويسهاي مورد توافق را آغاز كند مشروط بر آن كه نرخي مطابق ضوابط ماده (11) اين موافقتنامه در مورد سرويسهاي مزبور وضع شده و مجري باشد.
ماده 4 – تعليق و لغو
1 – هر طرف متعاهد مي‌تواند در موارد مشروح زير مجوز بهره‌برداري را لغو يا استفاده از حقوق مندرج در ماده (2) اين موافقتنامه را در مورد شركت‌هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر معلق، يا هر شرطي را كه براي استفاده از اين حقوق لازم مي‌داند وضع كند:
الف – چنانچه قانع شود كه مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمايي مذكور متعلق و در اختيار طرف متعاهد ديگر يا اتباع وي مي‌باشد، يا
ب – چنانچه شركت هواپيمايي مذكور قوانين و يا مقررات طرف متعاهدي كه اين حقوق را اعطاء نموده است رعايت نكند، يا
پ – چنانچه شركت هواپيمايي مذكور در انجام عمليات بهره‌برداري از مفاد اين موافقتنامه تخطي كند.
2 – لغو يا تعليق يا وضع شرايط مذكور در بند (1) اين ماده جز در مواردي كه براي جلوگيري از نقض بيشتر قوانين و يا مقررات و يا مفاد اين موافقتنامه فوريت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد ديگر صورت خواهد گرفت.
اين مشورت بين مقامات هواپيمايي پس از دريافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.
ماده 5 – شمول قوانين و مقررات
1- قوانين و مقررات قلمرو هر طرف متعاهد در مورد ورود يا خروج هواپيماهايي كه به امر هوانوردي بين‌المللي اشتغال دارند و نيز قوانين و مقررات‌مربوط به بهره‌برداري و هوانوردي اين قبيل هواپيماها مادام كه بر فراز يا داخل سرزمين آن طرف متعاهد مي‌باشند، در مورد هواپيماهاي شركت‌هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر اعمال خواهد شد.
2- قوانين و مقررات قلمرو هر طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافرين، خدمه، بار يا پست از سرزمين آن مي‌باشد از قبيل‌تشريفات ورود و خروج، مهاجرت و همچنين مقررات گمركي و بهداشتي در مورد مسافرين، خدمه، بار يا محمولات پستي هواپيماي شركت‌هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر مادام كه در سرزمين مذكور باشند اعمال خواهد شد.
3- هر طرف متعاهد بنا به تقاضاي طرف متعاهد ديگر نسخه‌اي از قوانين و مقررات مذكور در اين ماده را در اختيار آن قرار خواهد داد.
4- انتقال درآمدهاي حاصله توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعير ارزهاي خارجي طرف متعاهد ديگر و پس از‌كسر هزينه‌ها صورت خواهد گرفت. مقامات هواپيمايي هر طرف متعاهد بيشترين تلاش خود را براي تسهيل انتقال درآمدهاي حاصله توسط شركت‌هواپيمايي تعيين شده از سرويسهاي موضوع اين موافقتنامه به عمل خواهند آورد.
ماده 6 – فعاليتهاي بازرگاني
1- شركت هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد حق دارد براساس عمل متقابل نمايندگان، كاركنان فني، بازرگاني و مديريتي خود را كه در ارتباط با‌انجام سرويسهاي مورد توافق نياز دارد، در سرزمين طرف متعاهد ديگر نگهداري نمايد. اين كاركنان مي‌توانند از ميان اتباع هر يك يا هر دو طرف‌متعاهد انتخاب شوند.
2- نياز به اين كاركنان با اختيار شركت هواپيمايي تعيين شده مي‌تواند توسط كاركنان خود يا با استفاده از خدمات سازمان، شركت يا شركتهاي‌هواپيمايي ديگر كه در سرزمين طرف متعاهد ديگر فعاليت مي‌كنند و مجاز به بهره‌برداري از سرويسهاي مذكور در سرزمين آن طرف متعاهد مي‌باشند،مرتفع گردد.
3- نمايندگان و كاركنان، مشمول قوانين و مقررات لازم‌الاجراء در آن سرزمين خواهند بود و هر طرف متعاهد براساس عمل متقابل و با حداقل تأخير،رواديد كار، استخدام و ساير مدارك مشابه كه براي نمايندگان و كاركنان موضوع بند (1) اين ماده ضروري مي‌باشد را اعطاء خواهد نمود.
ماده 7 – معافيت از حقوق گمركي و سود بازرگاني و ساير عوارض
1- هواپيماهاي شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهدي كه سرويسهاي بين‌المللي را انجام مي‌دهد و مواد سوختي، روغن موتور، ساير مواد مصرفي فني، وسايل يدكي، لوازم مورد نياز جاري و خوار و بار موجود در هواپيماهاي شركت هواپيمايي يك طرف متعاهد كه مجاز به استفاده از‌مسيرها و سرويسهاي موضوع اين موافقتنامه مي‌باشند به هنگام ورود يا خروج از سرزمين طرف متعاهد ديگر براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق‌گمركي و سود بازرگاني، مالياتها و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي مشابه ملي و محلي معاف خواهند بود حتي اگر مواد مذكور زماني‌مورد استفاده قرار گيرد يا به مصرف برسد كه هواپيماهاي مزبور بر فراز آن سرزمين در پرواز باشند.
2- سوخت، روغن موتور، ساير مواد مصرفي فني، وسايل يدكي، لوازم مورد نياز جاري و خواروبار كه توسط يك طرف متعاهد يا اتباع آن كه به‌سرزمين طرف متعاهد ديگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپيماهاي شركت هواپيمايي تعيين شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل‌متقابل از پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي و محلي معاف خواهد بود.
3- سوخت، روغن موتور، ساير مواد مصرفي فني، لوازم يدكي، تجهيزات مورد نياز جاري و خوار و بار كه در سرزمين يك طرف متعاهد بار هواپيماهاي‌شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر مي‌شود و در سرويسهاي بين‌المللي مورد استفاده قرار مي‌گيرد براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمركي و سود بازرگاني، مالياتها و هزينه‌هاي بازرسي و ساير عوارض و هزينه‌هاي ملي و محلي معاف خواهد بود.
4- تجهيزات هوانوردي مورد نياز جاري و همچنين مواد و كالاهاي نگاهداري شده در هواپيماهاي شركت هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد تنها‌با موافقت مقامات گمركي طرف متعاهد ديگر در آن سرزمين قابل تخليه است. در اين صورت مي‌توان آنها را تا زماني كه طبق مقررات گمركي مجدداً صادر مي‌شوند و يا ترتيب ديگري در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5- مسافران، اثاثيه مسافران و باري كه از سرزمين يك طرف متعاهد در ترانزيت مستقيم قرار دارند و از حريمي كه در فرودگاه بدين منظور اختصاص‌يافته خارج نمي‌شوند، فقط مشمول كنترل ساده‌اي خواهند بود. اثاثيه مسافر و بار تا زماني كه در ترانزيت مستقيم است از حقوق گمركي و سود بازرگاني‌و هر گونه ماليات معاف خواهد بود.
6- اسناد رسمي حاوي آرم رسمي شركت هواپيمايي مانند برچسب چمدان، بليط هواپيما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپيما و جدول زمانبندي كه به داخل سرزمين هر طرف متعاهد براي استفاده اختصاصي شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر وارد مي‌شود، از كليه حقوق گمركي و سود‌بازرگاني و يا مالياتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده 8 – تسهيلات و هزينه‌هاي فرودگاهي
1- هر يك از طرفهاي متعاهد در قلمرو كشور خود فرودگاه يا فرودگاههايي را جهت استفاده شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر در‌مسير مشخص شده تعيين خواهد كرد و تسهيلات ارتباطي، هوانوردي، هواشناسي و ساير خدماتي را كه براي بهره‌برداري سرويسهاي مورد توافق لازم‌است در اختيار شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر قرار خواهد داد.
2- هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند در قبال استفاده هواپيماهاي شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر از فرودگاهها و ساير تأسيسات آن‌هزينه‌هاي عادلانه و معقولي دريافت دارد، مشروط بر آنكه ميزان اين هزينه‌ها از آنچه شركتهاي حمل و نقل هوايي آن كه در سرويسهاي مشابه بين‌المللي تردد مي‌كنند، براي استفاده از چنين فرودگاه و تأسيساتي مي‌پردازند، تجاوز نكند.
ماده 9 – مقررات ظرفيت و تصويب برنامه‌هاي پرواز
1- شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار خواهند بود تا بتوانند براي انجام سرويسهاي مورد توافق در‌مسيرهاي مشخص شده از فرصتهاي متساوي بهره‌مند باشند.
2- در انجام سرويسهاي مورد توافق، شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد، منافع شركت هواپيمايي طرف ديگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من‌غيرحق در سرويسهاي طرف ديگر در تمام يا قسمتي از همان مسيرها اثر نامطلوب ايجاد نشود.
3- هدف اصلي از برقراري سرويسهاي مورد توافق توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد، تأمين ظرفيت كافي با ضريب بار مناسب‌جهت رفع نيازمندي‌هاي جاري و پيش‌بيني شده معقول براي حمل مسافر و بار و پست بين سرزمين طرف متعاهد تعيين كننده شركت هواپيمايي و‌سرزمين طرف متعاهد ديگر مي‌باشد.
4- ظرفيتي كه عرضه مي‌شود شامل تعداد سرويس‌ها و نوع هواپيماهاي مورد استفاده شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويس‌هاي‌مورد توافق مي‌تواند از سوي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده پيشنهاد شود. پيشنهاد فوق پس از مذاكره و تبادل‌نظر بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده‌با رعايت اصول مندرج در بندهاي (1)، (2) و (3) اين ماده ارائه خواهد شد. ظرفيت مذكور با تصويب مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد تعيين و اجراء‌خواهد شد.
5- در صورت عدم توافق بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد، مسائل مندرج در بند (5) از طريق توافق بين مقامات هواپيمايي دو‌طرف متعاهد حل و فصل خواهد گرديد. تا زماني كه اين توافق حاصل نگرديده، ظرفيت عرضه شده توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده بدون تغيير‌باقي خواهد ماند.
6- شركت هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد، حداكثر سي (30) روز قبل از شروع سرويس‌ها در مسيرهاي مشخص شده، برنامه‌هاي پرواز را براي تصويب مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر تسليم خواهد نمود. در مورد تغييرات بعدي نيز به همين ترتيب عمل خواهد شد. در موارد خاص‌مي‌توان اين محدوده زماني را با تصويب مقامات نامبرده تغيير داد.
ماده 10 – شناسايي گواهينامه‌ها و پروانه‌ها
گواهينامه‌هاي قابليت پرواز و گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هايي كه توسط يك طرف متعاهد صادر شده يا اعتبار يافته و هنوز به قوت خود باقي‌باشد، براي بهره‌برداري از مسيرها و سرويسهاي موضوع اين موافقتنامه، توسط طرف متعاهد ديگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اين كه شرايط صدور يا اعتبار گواهينامه‌ها و پروانه‌هاي مزبور مساوي يا بيش از حداقل استانداردهايي باشد كه به موجب كنوانسيون وضع شده يا خواهد شد. در هر‌حال هر طرف متعاهد اين حق را براي خود محفوظ مي‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمين خود از شناسايي گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هايي كه‌براي اتباع آن توسط طرف متعاهد ديگر يا هر دولت ديگري صادر شده يا معتبر شناخته شده خودداري نمايد.
ماده 11 – نرخهاي حمل و نقل هوايي
1- نرخهاي مورد اجراء توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويسهاي مورد توافق در سطح معقولي خواهد بود كه باتوجه به‌كليه عوامل مربوط از جمله هزينه بهره‌برداري و سود معقول و خصوصيات سرويس و نرخهاي شركتهاي هواپيمايي ديگر كه در تمام يا قسمتي از همان‌مسيرها سرويسهاي منظم انجام مي‌دهند وضع مي‌گردد.
2- نرخهاي موضوع بند (1) اين ماده براساس قواعد زير تعيين مي‌گردد:
الف – در صورتي كه شركتهاي هواپيمايي تعيين شده دو طرف متعاهد عضو يك اتحاديه بين‌المللي شركتهاي هواپيمايي با مكانيسم تعيين نرخ باشند و‌يك قطعنامه نرخ، راجع به سرويسهاي مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس اين قطعنامه بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي‌متعاهد توافق خواهد شد.
ب – در صورتي كه هيچكدام از شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد يا يكي از آنها عضو اتحاديه شركتهاي هواپيمايي نباشند و يا قطعنامه نرخ مندرج در جزء (الف) فوق وجود نداشته باشد شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد در مورد نرخهايي كه براي سرويسهاي مورد توافق‌اعمال مي‌گردد بين خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهايي كه به ترتيب مندرج در جزء (الف) و (ب) مورد توافق قرار مي‌گيرد لااقل سي (30) روز قبل از تاريخ پيشنهادي اجراء براي تصويب به‌مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد تسليم خواهد گرديد. اين محدوده زماني با موافقت مقامات مذكور قابل تغيير است.
ت – در صورتي كه شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد نتوانند درباره نرخهاي قابل اجراء به توافق برسند يا در صورتي كه يك طرف متعاهد شركت هواپيمايي خود را به منظور انجام سرويسهاي مورد توافق تعيين ننموده باشد و يا چنانچه در فاصله پانزده (15) روز اول از دوره سي (30) روزه‌موضوع جزء (پ) اين ماده، مقامات هواپيمايي يك طرف متعاهد عدم رضايت خود را از هر يك از نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمايي‌طرفهاي متعاهد طبق بندهاي (الف) و (ب) اين ماده به مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر اعلام دارد، مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد اهتمام خواهند نمود در مورد نرخهاي مناسب به توافق برسند. به طور كلي هيچ نرخي قبل از تصويب مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد. با وجود اين در صورتي كه ظرف مدت پانزده (15) روز ياد شده، هيچكدام از مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد عدم رضايت خود را‌نسبت به نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده اعلام ندارند، نرخهاي مزبور تصويب شده تلقي خواهد شد.
3- نرخهاي تعيين شده به موجب اين ماده تا زماني كه نرخهاي جديد تعيين نشده باشد، به قوت خود باقي خواهد ماند.
ماده 12 – امنيت هوانوردي
1- طرفهاي متعاهد، حقوق و تعهداتي را كه به موجب حقوق بين‌المللي در قبال يكديگر در خصوص حفظ امنيت هواپيمايي كشوري در برابر اعمال‌مداخله‌گرايانه غيرقانوني دارند، مورد تأكيد قرار مي‌دهند.
طرفهاي متعاهد بدون تحديد كليت حقوق و تعهداتي كه به موجب حقوق بين‌المللي به عهده دارند، به ويژه طبق مفاد كنوانسيون راجع به جرايم و‌برخي اعمال ارتكابي ديگر در هواپيما امضاء شده در توكيو به تاريخ 23/6/1342هجري شمسي مطابق با 13 سپتامبر 1963 ميلادي، كنوانسيون راجع‌به جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيما امضاء شده در لاهه به تاريخ 25/9/1339 هجري شمسي مطابق با 16 دسامبر 1970 ميلادي و كنوانسيون‌راجع به جلوگيري از اعمال غيرقانوني عليه امنيت هواپيمايي كشوري امضاء شده در مونترال به تاريخ 1/7/1350 هجري شمسي مطابق با 23 سپتامبر1971 ميلادي و پروتكل راجع به جلوگيري از اعمال غيرقانوني در فرودگاههايي كه در خدمت هواپيمايي كشوري بين‌المللي هستند، امضاء شده در‌مونترال به تاريخ 16/12/1366 هجري شمسي مطابق با 23 فوريه 1988 ميلادي و مفاد تمامي اسناد بين‌الملل ديگر در اين زمينه كه ممكن است توسط آنها در آينده به تصويب برسد، عمل خواهند كرد.
2- طرفهاي متعاهد حسب تقاضا، كليه مساعدتهاي لازم را به يكديگر جهت جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيماي كشوري و ساير اعمال غيرقانوني‌عليه امنيت اين هواپيماها، مسافرين و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسيسات هوانوردي و هر نوع تهديد ديگر عليه امنيت هواپيمايي كشوري ارائه خواهند كرد.
3- طرفهاي متعاهد بايد در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنيت هوانوردي مصوب سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري كه به عنوان ضمايم كنوانسيون هواپيمايي كشوري بين‌المللي مورخ 16 آذرماه 1323 هجري شمسي برابر با 7 دسامبر 1933 ميلادي مي‌باشند عمل نمايند. هر يك از‌طرفهاي متعاهد بايد از متصديان هواپيماهايي كه محل ثبت آن هواپيماها يا محل اصلي كار و يا اقامت دائمي متصديان آنها در قلمرو كشوري آنها واقع‌شده و نيز از متصديان فرودگاههاي بين‌الملل واقع در سرزمين خود بخواهد كه مطابق مقررات هوانوردي مزبور عمل كنند.
4- هر طرف متعاهد مي‌تواند از متصديان هواپيماها بخواهد كه مقررات امنيت هوانوردي مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد ديگر براي ورود به سرزمين خود، خروج از آن يا در مدت توقف در قلمرو كشوري هر طرف متعاهد مقرر كرده است، رعايت كنند. هر طرف متعاهد بايد اطمينان حاصل كند كه در سرزمين آن اقدامات كافي براي حفاظت از هواپيماها و بازرسي مسافرين، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثيه مسافر، بار، پست و‌خواروبار هواپيما پيش از سوارشدن مسافران يا بارگيري و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام مي‌شود. همچنين هر طرف متعاهد بايد هر درخواستي را كه طرف متعاهد ديگر براي انجام اقدامات امنيتي ويژه معقول جهت مقابله با تهديدي خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
5- هرگاه هواپيماهاي كشوري به طور غيرقانوني تصرف شود و يا اعمال غيرقانوني ديگري عليه امنيت اين هواپيماها، مسافرين و خدمه آنها، فرودگاهها‌يا تأسيسات هوانوردي صورت پذيرد و يا تهديدي در اين مورد انجام گيرد، طرفهاي متعاهد بايد از طريق تسهيل ارتباطات و اتخاذ تدابير مناسب ديگر به‌منظور ختم سريع و بي‌خطر حادثه و يا خنثي كردن تهديد مزبور به يكديگر ياري رسانند.
ماده 13 – تسليم آمار
مقامات هواپيمايي هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرويسهاي مورد توافق توسط شركت هواپيمايي تعيين شده خود به سرزمين طرف متعاهد ديگر يا از آن سرزمين را كه معمولاً توسط شركت هواپيمايي تعيين شده براي مقامات هواپيمايي ملي خود تهيه و به آنها‌ارائه مي‌گردد، بنا بر تقاضا در اختيار مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافي آماري حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپيمايي يك طرف متعاهد از مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر منوط به مذاكره و توافق طرفهاي متعاهد خواهد بود.
ماده 14 – مشاوره
1- طرفهاي متعاهد جهت حسن اجراي اين موافقتنامه از طريق مقامات هواپيمايي خود با يكديگر همكاري لازم معمول خواهند داشت و به اين منظور‌مقامات هواپيمايي يك طرف متعاهد مي‌توانند در هر زمان از مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر تقاضاي مشاوره كنند.
2- مشاوره مورد تقاضاي مقامات هواپيمايي هر طرف متعاهد ظرف شصت (60) روز از تاريخ دريافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3- هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند در هر زمان كه لازم بداند خواستار تغيير يا اصلاح مفاد اين موافقتنامه شود و در اين صورت طرفهاي متعاهد بايد‌ظرف شصت (60) روز از تاريخ دريافت تقاضاي مذاكره توسط طرف متعاهد ديگر در اين خصوص به مذاكره بپردازند.
ماده 15 – تغيير و اصلاحات
1- هرگونه اصلاح اين موافقتنامه كه پس از انجام مشورت به موجب ماده (14) اين موافقتنامه، دو طرف متعاهد در مورد آن به توافق رسيده‌اند طبق‌ماده (20) اين موافقتنامه به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
2- هرگونه تغيير و اضافات به پيوست‌هاي اين موافقتنامه مي‌تواند به طور مستقيم بين مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد مورد توافق قرار گيرد و از‌تاريخي كه توسط دو طرف متعاهد تعيين شده و با مبادله يادداشت از طريق ديپلماتيك مورد تأييد قرار گرفته است لازم‌الاجراء خواهد گرديد.
3- در صورت انعقاد كنوانسيون چند جانبه مربوط به حمل و نقل هوايي كه دو طرف متعاهد به آن ملحق مي‌شوند اين موافقتنامه مي‌بايست به منظور‌منطبق شدن با مفاد كنوانسيون مذكور تغيير يابد.
ماده 16 – حل اختلافات
1- هرگاه در مورد تفسير يا اجراي اين موافقتنامه و پيوست (پيوست‌هاي) آن بين طرفهاي متعاهد اختلافي بروز نمايد، طرفهاي متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند كرد كه اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل نمايند.
2- هرگاه طرفهاي متعاهد نتوانند اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل كنند، مي‌توانند با توافق موضوع را جهت كسب نظر مشورتي به هر شخص يا هيأتي ارجاع كنند.
3- چنانچه طرفهاي متعاهد به موجب بندهاي (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتيجه نرسند هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند با رعايت قوانين و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعيه‌اي براي هر طرف متعاهد ديگر موضوع را به يك هيأت داوري سه نفره مركب از دو داور منتخب طرفهاي متعاهد و يك سرداور ارجاع نمايد.
در صورت ارجاع امر به داوري، هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاريخ دريافت اطلاعيه ارجاع اختلاف به داوري، نسبت به معرفي يك داور اقدام مي‌كند و داوران منتخب طرفهاي متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاريخ آخرين انتخاب، سرداور را تعيين خواهند كرد.چنانچه هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعيين نكند و يا داوران منتخب ظرف مدت مذكور، در مورد انتخاب سرداور به توافق‌نرسند، هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند از رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري بخواهد كه حسب مورد داور طرف ممتنع يا سرداور‌را تعيين نمايد.
سرداور بايد در هر صورت تابعيت كشوري را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهاي متعاهد روابط ديپلماتيك دارد.
4- در مواردي كه سرداور بايد توسط رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري تعيين شود، چنانچه رئيس شوراي سازمان بين‌المللي‌هواپيمايي كشوري از انجام وظيفه معذور يا تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئيس انجام خواهد شد و چنانچه معاون رئيس‌نيز از انجام وظيفه مذكور معذور يا تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، اين انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعيت هيچيك از طرفهاي متعاهد را‌نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5- هيأت داوري باتوجه به ساير مواردي كه طرفهاي متعاهد توافق نموده‌اند آيين و محل داوري را تعيين خواهد نمود.
6- تصميمات هيأت داوري براي طرفهاي متعاهد لازم‌الاتباع است.
7- مخارج داوري، شامل هزينه‌ها و دستمزدهاي داوران به نسبت مساوي توسط طرفهاي متعاهد پرداخت خواهد گرديد. هرگونه مخارجي كه توسط شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري در رابطه با نصب سرداور و يا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (3) اين ماده بوجود آيد به عنوان‌بخشي از هزينه‌هاي داوري محسوب خواهد گرديد.
ماده 17 – ثبت
اين موافقتنامه و پيوست (پيوست‌هاي) آن و هرگونه اصلاحيه آن نزد سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري به ثبت خواهد رسيد.
ماده 18 – مطابق با موافقتنامه‌ها يا كنوانسيونهاي چند جانبه
چنانچه كنوانسيون يا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوايي در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، اين موافقتنامه و پيوست (پيوست‌هاي)آن بايد از طريق مذاكره به شرح مندرج در ماده (15) به نحوي اصلاح شود كه مفاد آن با مقررات كنوانسيون يا موافقتنامه مزبور انطباق يابد.
ماده 19 – فسخ
هر طرف متعاهد مي‌تواند در هر زمان قصد خود را مبني‌بر فسخ اين موافقتنامه طي اطلاعيه كتبي به طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد. اين اطلاعيه‌همزمان به آگاهي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري نيز خواهد رسيد و در اين صورت موافقتنامه دوازده (12) ماه پس از اعلام دريافت اطلاعيه‌فسخ توسط طرف متعاهد ديگر فسخ شده تلقي خواهد شد، مگر آن كه اطلاعيه فسخ قبل از انقضاي اين مدت با تراضي طرفهاي متعاهد مسترد شود.هرگاه طرف متعاهد ديگر دريافت اطلاعيه فسخ را اعلام نكند، اطلاعيه مزبور چهارده(14) روز پس از وصول آن به سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري دريافت شده تلقي خواهد شد.
ماده 20 – لازم‌الاجراء شدن
اين موافقتنامه براي يك دوره نامحدود منعقد شده است و از تاريخ آخرين اطلاعيه از طريق ديپلماتيك توسط هر طرف متعاهد به طرف متعاهد ديگر‌مبني بر اينكه اقدامات لازم را طبق الزامات قانون اساسي خود براي لازم‌الاجراء شدن اين موافقتنامه به عمل آورده، طبق قوانين و مقررات هر طرف متعاهد به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأييد مفاد اين موافقتنامه، نمايندگان تام‌الاختيار امضاء‌كننده زير كه از طرف دولتهاي متبوع خود مجاز مي‌باشند اين موافقتنامه را در يك مقدمه، (20)ماده و يك پيوست امضاء نمودند.
اين موافقتنامه در تاشكند در تاريخ 26/5/1380 برابر با 17 اوت 2001 ميلادي در دو نسخه اصلي به زبانهاي فارسي، ازبكي و انگليسي كه هر سه متن‌داراي اعتبار يكسان مي‌باشد، تنظيم گرديد. در صورت اختلاف در متون، متن انگليسي ملاك خواهد بود.
از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران
از طرف دولت جمهوري ازبكستان
پيوست
جدول مسير
1 – مسيرهايي كه ممكن است توسط شركت(هاي) هواپيمايي تعيين شده دولت جمهوري اسلامي ايران مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تهران عشق‌آباد تاشكند آلماتي
سئول
شانگهاي
2 – مسيرهايي كه ممكن است توسط شركت(هاي) هواپيمايي تعيين شده دولت جمهوري ازبكستان مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تاشكند بعداً مشخص تهران بحرين
خواهد شد. و دو نقطه ديگر كه بعداً
تعيين خواهد شد.
تذكر
1- هر شركت هواپيمايي تعيين شده مي‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در پيوست موافقتنامه حاضر را در شرايطي مورد بهره‌برداري قرار‌دهد كه حق بهره‌برداري از آزادي پنجم حمل و نقل بين اينگونه نقاط و سرزمين كشور طرف متعاهد ديگر اعمال نگردد مگر اينكه در اين مورد بين مقامات هواپيمايي دو طرف متعاهد براساس توصيه‌هاي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده توافقي به عمل آمده باشد.
2- نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر يك از مسيرهاي مشخص شده را مي‌توان به اختيار شركتهاي هواپيمايي تعيين شده در هر پرواز يا كليه پروازها‌حذف نمود.
3- تعداد پروازها و انواع هواپيماهاي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده به شرط تأييد مقامات هواپيمايي دو طرف متعاهد بين شركتهاي هواپيمايي تعيين‌شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بيست ماده و يك پيوست در جلسه علني روز چهارشنبه مورخ بيست و‌چهارم بهمن ماه يكهزار و سيصد و هشتاد مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1/12/1380 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
رئيس مجلس شوراي اسلامي – مهدي كروبي