قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی مصوب 1379,10,20
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی مشتمل بر یك مقدمه و بیست و یك ماده و یك پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده میشود.
رعایت اصل یكصد و سی و نهم (139) قانون اساسی در بخش ارجاع به داوری الزامی میباشد.
بسمالله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی كه (از این پس در این موافقتنامه به عنوان «طرفهای متعاهد» خوانده میشوند) عضو كنوانسیون هواپیمایی كشوری بینالمللی مورخ 16 آذرماه 1323 هجری شمسی برابر با 7 دسامبر 1944 میلادی میباشند؛
با تمایل به انعقاد موافقتنامه سرویسهای هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی (از این پس به عنوان «موافقتنامه»نامیده میشود) به منظور تأسیس سرویسهای هوایی بین و ماورای سرزمینهای خود در مورد مفاد زیر موافقت نمودند:
ماده 1 – تعاریف:
1- بجز در مواردی كه فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب میكند از لحاظ این موافقتنامه :
الف – اصطلاح «كنوانسیون» به كنوانسیون هواپیمائی كشوری بینالمللی كه در تاریخ 16 آذرماه 1323 هجری شمسی برابر 7 دسامبر 1944 میلادی در شیكاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق میشود و شامل هر ضمیمهای كه به موجب ماده (90) آن كنوانسیون و هرگونه اصلاح ضمائم یا كنوانسیون كه به موجب مواد (90) و (94) آن تصویب شده، تا حدودی كه ضمائم و اصلاحات یادشده برای هر دو طرف متعاهد نافذ شده یا تنفیذ شده باشد، خواهدبود.
ب – اصطلاح «مقامهای هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان هواپیمایی كشوری» و در مورد دولت پادشاهی عربستان سعودی بهرئیس هواپیمایی كشوری یا در هر دو مورد به هر شخص یا سازمانی كه مجاز به انجام وظایف فعلی آن مقامهای هواپیمایی باشد، اطلاق میگردد.
پ – اصطلاح «شركتهای هواپیمایی تعیین شده» به دو شركت هواپیمایی اطلاق میشود كه بهموجب مفاد ماده (3) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت بیابند.
ت – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق میشود كه برای حمل مسافر و بار پرداخت گردد و شامل شرایطی كه به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال میشود از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثنای دستمزدها و شرایط حمل پست، میباشد.
ث – اصطلاح «سرزمین» در مورد یك كشور به مناطق خشكی و آبهای سرزمینی مجاور آن كه تحت حاكمیت، سلطه، حمایت یا قیمومیت آن كشور بهگونهای كه در ماده (2) كنوانسیون تعریف شده اطلاق میشود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوایی» ، «سرویس هوایی بینالمللی»، «شركت هواپیمایی» و «توقف به منظور غیر حمل و نقل» دارای همان معانی استكه در ماده (96) كنوانسیون برای آنها ذكر شده است.
چ – اصطلاح «موافقتنامه» به این موافقتنامه، ضمائم آن و هرگونه اصلاحات آن اطلاق میشود.
ح – اصطلاح «جدول» به جدول مسیرهایی كه برای بهرهبرداری سرویسهای حمل و نقل هوایی ضمیمه این موافقتنامه و هرگونه اصلاحات آن كه براساس مفاد ماده (16) این موافقتنامه توافق شده باشد اطلاق میگردد.
خ – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یك هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یك مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» در مورد «سرویستوافق شده» به حاصل ضرب ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاقمیشود.
د – ضمائم این موافقتنامه جزء لاینفك این موافقتنامه خواهد بود و هرگونه ارجاع به آنها شامل ارجاع به ضمائم میباشد مگر اینكه به طور صریح بهگونه دیگری پیشبینی شده باشد.
ماده 2 – اعطای حقوق:
1- هر طرف متعاهد حقوق تعیین شده در این موافقتنامه را به منطور [منظور] تأسیس و بهرهبرداری از سرویسهای هوایی بینالمللی منظم در مسیرهای تعیینشده در جدول ضمیمه این موافقتنامه به طرف متعاهد دیگر اعطاء مینماید. چنین سرویسها و مسیرهایی از این پس به ترتیب «سرویسهای توفق شده»و «مسیرهای تعیین شده» اطلاق میگردد.
2- شركت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد از حقوق زیر در حین انجام سرویس توافق شده در مسیر مشخص شده برخوردار خواهند شد:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب – توقف در سرزمین مذكور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذكور به منظور سوار و پیاده كردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار و پست در حمل و نقل بینالمللی در نقاط مشخص شده درجدول مسیر پیوست این موافقتنامه.
3- استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماورای مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه مشروط به مذاكره و موافقت شركتهایهواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد و تصویب مقامهای صلاحیتدار آنها خواهد بود.
4- هیچ یك از مقررات مندرج در بندهای (1) و (2) این ماده نباید به نحوی تفسیر شود كه به شركت هواپیمایی یك طرف متعاهد این حق را اعطا كند كه در داخل سرزمین طرف متعاهد دیگر از نقطهای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا كرایه نماید.
ماده 3 – تعیین شركتهای هواپیمایی:
1- هرطرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه كتبی به طرف متعاهد دیگر دو شركت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین نماید.
2- پس از دریافت اعلامیه مذكور مقامهای صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بند (3) این ماده و بند (1) ماده (4) اجازه مقتضی را بدون تأخیر به شركت هواپیمایی تعیین شده مزبور اعطا كنند.
3- مقامهای هواپیمایی یك طرف متعاهد میتوانند از شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرایط مقرردر قوانین و مقرراتی را كه معمولاً به موجب مفاد كنوانسیون توسط آن مقامها در مورد سرویسهای هوایی بینالمللی اعمال میگردد دارا میباشد.
4- شركت هواپیمایی كه بدین نحو تعیین شده و اجازه بهرهبرداری یافته میتواند در هر زمان بهرهبرداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز نماید، مشروط بر اینكه نرخی مطابق ضوابط ماده (15) این موافقتنامه در مورد سرویس مزبور وضع شده و مجری باشد.
ماده 4 – امتناع، تعلیق یا لغو مجوز بهرهبرداری:
1- هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح زیر از اعطای اجازه بهرهبرداری امتناع ورزیده و یا مجوز صادره را لغو یا استفاده از حقوق تعیین شده دربند (2) ماده (2) این موافقتنامه را در مورد شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را كه ممكن است برای استفاده از این حقوق لازم بداند، وضع نماید:
الف – چنانچه قانع نشود كه مالكیت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپیمایی مذكور متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی میباشد، یا
ب – چنانچه شركت هواپیمایی مذكور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی كه این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نكند، یا
پ – چنانچه شركت هواپیمایی مذكور در انجام عملیات بهرهبرداری از مفاد این موافقتنامه تخطی كند.
2- لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذكور در بند (1) این ماده جز در مواردی كه برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات فوریت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
3- در صورتی كه یك طرف متعاهد به موجب مفاد این ماده اقدامی اتخاذ كند، به حقوق طرف متعاهد دیگر به موجب ماده (18) این موافقتنامه لطمهای وارد نخواهد شد.
ماده 5 – تسهیلات و هزینههای فرودگاهی:
1- هریك از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت استفاده شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیرمشخص شده تعیین خواهد كرد، و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را كه برای بهرهبرداری سرویسهای مورد توافق لازم است در اختیار شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
2- هزینههایی كه توسط هریك از طرفهای متعاهد برای استفاده هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تسهیلات هوانوردی وضع میگردد نباید از هزینههایی كه شركت هواپیمایی ملی آن كه در سرویسهای مشابه بینالمللی تردد میكنند، میپردازند تجاوزنماید.
ماده 6 – معافیت از حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایر عوارض:
1- هواپیماهای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی كه سرویسهای بینالمللی را انجام میدهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر موادمصرفی فنی، وسایل یدكی، لوازم مورد نیاز جاری و خواربار موجود در هواپیما به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی و سود بازرگانی، مالیاتها، هزینههای بازرسی و سایر عوارض و هزینههای مشابه معاف خواهند بود مشروط بر اینكه مواد مذكور تا زمانی كه مجدداً صادر شود در هواپیما باقی بماند یا زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد كه هواپیماهای مزبور برفراز آن سرزمین در پرواز باشند.
2- مواد زیر نیز از عوارض، حقالزحمهها، هزینههای مشابه به استثنای هزینههایی كه مربوط به ارائه خدمت میباشد معاف خواهند بود:
الف – خواربار موجود در هواپیما كه در سرزمین یك طرف متعاهد در حدود تعیین شده توسط مقامهای طرف متعاهد مذكور بار هواپیما شده و برای استفاده به هنگام خروج در هواپیمایی است كه سرویسهای هوایی بینالمللی طرف متعاهد دیگر را مورد بهرهبرداری قرار میدهد.
ب – لوازم یدكی كه به سرزمین هریك از طرفهای متعاهد جهت تعمیر یا نگهداری هواپیمایی كه در سرویسهای هوایی بینالمللی توسط شركتهواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مورد بهرهبرداری قرار میگیرد، وارد شده است.
پ – سوخت و روغن موتور برای تجهیز بههنگام خروج هواپیما كه توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر سرویسهای بینالمللی را مورد بهرهبرداری قرار میدهد حتی اگر قرار باشد این مواد در قسمتی از سفر كه بر فراز سرزمین طرف متعاهدی كه مواد مزبور در سرزمین آن بار هواپیما شده مورد استفاده قرار گیرد.
3- مواد مندرج در بند (2) فوق را میتوان تا زمانی كه طبق مقررات گمركی مجدداً صادر شوند یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت یا كنترل مقامهای گمركی قرار داد.
4- مسافران، اثاثیه مسافران و باری كه از سرزمین یك طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم قرار دارند و از حریمی كه در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج نمیشوند، فقط مشمول كنترل سادهای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی كه در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمركی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد بود.
5- اسناد رسمی حاوی نشانه رسمی شركت هواپیمایی مانند برچسب چمدان، بلیت هواپیما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی كه به داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد میشود، از كلیه حقوق گمركی وسود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده 7 – اصول حاكم بر بهرهبرداری سرویسهای مورد توافق:
1- شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده از فرصت متساوی و عادلانه بهرهمند خواهند شد.
2- در انجام سرویسهای مورد توافق، شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، منافع شركت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
3- هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت كافی با ضریب بارمناسب جهت رفع نیازمندیهای جاری و پیشبینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین كننده شركتهواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می باشد، پیشبینی حمل مسافر و بار از جمله پست كه بار هواپیما میشود و در نقاطی از مسیرهای مشخص شده در سرزمین دولتهایی به غیر از سرزمین دولت تعیین كننده شركت هواپیمایی تخلیه میگردد طبق اصول كلی زیر كه ظرفیت به آن مربوط میشود انجام خواهد شد:
الف – نیازهای حمل و نقل به سرزمین طرف متعاهدی كه هواپیمایی را تعیین نموده است و بالعكس؛
ب – نیازهای حمل و نقل منطقهای كه سرویسهای مورد توافق از آن عبور مینمایند، پس از در نظر گرفتن سایر خدمات حمل و نقلی كه توسط شركتهای هواپیمایی كشورهایی كه منطقه را تشكیل میدهند ایجاد شده است؛
پ – نیازمندیهای عملیات شركت هواپیمایی.
4- به منظور فراهم نمودن رفتار عادلانه و متساوی برای شركتهای هواپیمایی تعیین شده، تعداد سرویسها و ظرفیت آنها، و نیز برنامههای پرواز منوط به تصویب مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد خواهد بود. این الزام در مورد هرگونه تغییری در سرویسهای مورد توافق نیز رعایت خواهد شد.
5- مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد در صورت ضرورت اهتمام خواهند نمود كه به توافق مناسبی در خصوص برنامههای پرواز، ظرفیت و تعداد پرواز دست یابند.
ماده 8 – تصویب جدول زمانبندی:
شركتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداكثر شصت (60) روز قبل از شروع سرویسها در مسیرهای مشخص شده، برنامههای پرواز پیشنهادی خود را برای تصویب مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهند نمود. برنامه مذكور شامل نوع سرویس و نوع هواپیمای مورد استفاده، جدول پرواز و سایر اطلاعات مربوط خواهد بود. این روش در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. در مواقع خاص میتوان این محدوده زمانی را با تصویب مقامهای نامبرده كاهش داد.
ماده 9 – تسلیم آمار:
مقامهای هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شركت هواپیمایی تعیین شده خود به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را كه معمولاً توسط شركت هواپیمایی تعیین شده برای مقامهای هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها ارائه میگردد، بنابر تقاضا در اختیار مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد.
اطلاعات مذكور شامل جزئیات حجم، ترتیب، مبداء و مقصد حمل و نقل میباشد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست مقامهای هواپیمایی یك طرف متعاهد از مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر منوط به مذاكره دوجانبه و توافق بین طرفهای متعاهد خواهد بود.
ماده 10 – شمول قوانین و مقررات :
1- قوانین و مقررات هر طرف متعاهد در مورد هوانوردی و بهرهبرداری از هواپیمای شركتهای هواپیمایی تعیین شده توسط طرف متعاهد دیگر در حین ورود، توقف و خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
2- قوانین و مقررات یك طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافران، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن میباشد از قبیل تشریفات ورود و خروج، مهاجرت، گمرك، ارز، بهداشت و قرنطینه در مورد مسافران، خدمه، بار یا محمولات پستی هواپیمای شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام كه در سرزمین مذكور باشند اعمال خواهد شد.
3- هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخهای از قوانین و مقررات مذكور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
ماده 11 – انتقال درآمد:
1- هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهدی كه در سرزمین آن درآمد حاصل شده حق انتقال آسان مازاد دریافتهایی را كه شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در ارتباط با حمل مسافران، پست و بار پس از كسر هزینهها در سرزمین طرف متعاهد دیگر به دست آورده به آن شركت هواپیمایی اعطا مینماید. هزینه دیگری به استثنای هزینههای رایج بانك انتقال مذكور قابل اجرا نخواهد بود.
2- چنانچه یك طرف متعاهد محدودیتهایی را برای انتقال مازاد دریافتهایی كه پس از كسر هزینهها توسط شركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حاصل گردیده وضع نماید طرف اخیر حق خواهد داشت محدودیتهای متقابلی را برای شركت هواپیمایی آن طرف متعاهد وضع نماید. طرفهایمتعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای مزبور بهعمل خواهند آورد.
ماده 12 – شناسایی گواهینامهها و پروانهها و ایمنی:
1- گواهینامههای قابلیت پرواز و گواهینامههای صلاحیت و پروانههایی كه توسط یك طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای بهرهبرداری از سرویسهای توافق شده در مسیرهای تعیین شده، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اینكه شرایط صدور یا اعتبار گواهینامهها و پروانههای مزبور مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد كه به موجب كنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هرحال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ میدارد كه درمورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامههای صلاحیت و پروانههایی كه برای اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.
2- هر طرف متعاهد میتواند در رابطه با استانداردهای ایمنی كه طرف متعاهد دیگر برای تسهیلات هوانوردی، خدمه پرواز، هواپیما و بهرهبرداری شركتهای هواپیمایی قائل شده تقاضای مشاوره نماید. در صورتی كه پس از چنین مشاورهای یك طرف متعاهد دریابد كه طرف متعاهد دیگر الزامات و استانداردهای ایمنی در این زمینهها را كه دست كم مساوی حداقل استانداردهائی است كه ممكن است به موجب كنوانسیون هواپیمایی كشوری بینالمللی وضع شود، به طور مؤثر برقرار نمیكند و انجام نمیدهد، طرف متعاهد دیگر را از یافتههای مزبور و اقدامی كه برای تطابق با حداقل استانداردهای مزبور لازم بداند آگاه خواهد كرد و طرف متعاهد دیگر اقدام اصلاحی مناسب را اتخاذ خواهد نمود.
ماده 13 – نمایندگی بازرگانی شركت هواپیمایی:
1- شركتهای هواپیمایی یك طرف متعاهد طبق قوانین و مقررات مربوط به ورود، اقامت و استخدام یك طرف متعاهد دیگر مجاز خواهند بود كه كاركنان مدیریتی، فنی و عملیاتی و سایر كاركنان متخصص خود را كه برای تدارك سرویسهای هوایی ضروری میباشند به سرزمین طرف متعاهد دیگروارد نموده و نگهداری نمایند.
2- عملیات اداره و كنترل زمینی هریك از شركتهای هواپیمایی تعیین شده طبق قوانین و مقررات طرف متعاهد دیگر انجام خواهد شد.
3- هر طرف متعاهد حق اشتغال به فروش حمل و نقل هوایی در سرزمین خود را مستقیماً و به صلاحدید شركت هواپیمایی از طریق نمایندگی بهشركت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعطا خواهد نمود.
ماده 14 – امنیت هوانوردی:
1- طرفهای متعاهد مجدداً تأكید میكنند كه حقوق و تعهداتی را كه به موجب حقوق بینالملل در قبال یكدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمایی كشوری در برابر اعمال مداخله گرایانه غیرقانونی دارند، جزء لاینفك این موافقتنامه را تشكیل میدهد. طرفهای متعاهد بدون تحدید كلیت حقوق وتعهداتی كه به موجب حقوق بینالملل به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد كنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتكابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توكیو به تاریخ 23/6/1342 هجری شمسی مطابق با 14 سپتامبر 1963 میلادی، كنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ 25/9/1349 هجری شمسی مطابق با 16 دسامبر 1970 میلادی و كنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیتهواپیمایی كشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ 1/7/1350 هجری شمسی مطابق با 23 سپتامبر 1971 میلادی عمل خواهند كرد.
2- طرفهای متعاهد حسب تقاضا، كلیه مساعدتهای لازم را به یكدیگر جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی كشوری ارائهخواهند كرد.
3- طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی مصوب سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری كه به عنوان ضمائم كنوانسیون هواپیمایی كشوری بینالمللی شناخته شدهاند تا حدودی كه مقررات امنیتی مزبور در مورد طرفهای متعاهد قابل اجراست عمل نمایند.هریك از طرفهای متعاهد باید از متصدیان هواپیماهایی كه محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی كار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین ویواقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد كه مطابق مقررات هوانوردی مزبور عملكنند.
4- هر طرف متعاهد میتواند از متصدیان هواپیماها بخواهد كه مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده است، رعایت كنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل كند كه در سرزمین آن اقدامات كافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواربار هواپیما پیش از سوار شدن مسافران یا بارگیری و بههنگام آن به نحو مؤثر انجام میشود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را كه طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
5- هنگامی كه حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری یا دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آن، فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفهای متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات مناسب به منظور پایان سریع و امن حادثه مزبور یا خطر مربوط به آن یكدیگر را یاری نمایند.
ماده 15 – نرخها:
1- نرخهای مورد اجرا توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود كه با توجه بهكلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهرهبرداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شركتهای هواپیمایی دیگر كه در تمام یا قسمتی از همانمسیرها سرویسهای منظم انجام میدهند وضع میگردد.
2- نرخهای مندرج در بند (1) این ماده در صورت امكان، توسط شركتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد پس از مشورت با سایر شركتهایهواپیمایی كه تمام یا قسمتی از مسیر را مورد بهرهبرداری قرار میدهند توافق خواهد شد و توافق مزبور به منظور عملی نمودن نرخها حتیالمقدور با استفاده از دستورالعملهای اتحادیه حمل و نقل هوایی بینالمللی به دست خواهد آمد.
3- نرخهایی كه بدین ترتیب مورد توافق قرار میگیرد لااقل شصت (60) روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجرا برای تصویب به مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. در مواقع خاص این محدوده زمانی با موافقت مقامهای مذكور قابل كاهش است.
4- تصویب میتواند بهطور صریح اعلام شود، چنانچه هیچ یك از مقامهای هواپیمایی عدم تصویب را ظرف سی(30) روز از تاریخ تسلیم طبق بند (3)این ماده اعلام ننمایند، نرخها تصویب شده تلقی میشود. چنانچه مدت تسلیم به گونهای كه در بند (3) پیشبینی شده كاهش یابد مقامهای هواپیمایی میتوانند موافقت كنند زمانی كه در طی آن عدم تصویب باید اعلام گردد كمتر از سی(30) روز باشد.
5- چنانچه نرخی طبق بند (2) این ماده مورد توافق قرار نگیرد یا در طول زمان قابل اعمال طبق بند (4) این ماده یك مقام هواپیمایی عدم تصویب نرخ توافق شده خود طبق مفاد بند (2) این ماده را به مقام هواپیمایی دیگر اعلام دارد، مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد پس از مشورت با مقامهای هواپیمایی هر كشور دیگر یا هر مقامی كه توصیه وی را مثمر ثمر تلقی میكنند اهتمام خواهند كرد كه با موافقت دو طرف نرخ را تعیین كنند.
6- چنانچه مقامهای هواپیمایی در مورد نرخ تسلیم به آنها طبق بند (3) این ماده، یا در مورد تعیین هر نرخی طبق بند (5) این ماده به توافق نرسند، این اختلاف میباید طبق مفاد ماده (19) این موافقتنامه حل و فصل شود.
7- نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی كه نرخهای جدید تعیین نشده باشد به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده 16 – مشاوره و اصلاح:
1- طرفهای متعاهد یا مقامهای هواپیمایی آنها در قالب روح همكاری نزدیك هراز چندگاهی بهمنظور حصول اطمینان از اجرا و رعایت رضایتمندانه مفاد این موافقتنامه و پیوستهای آن با یكدیگر مشورت خواهند نمود.
2- در صورتی كه هریك از طرفهای متعاهد اصلاح هرگونه مفاد این موافقتنامه را مطلوب تلقی نماید میتواند خواستار مشورت با طرف متعاهد دیگر شود. مشاوره مذكور در فاصله شصت(60) روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد. هر نوع اصلاحاتی كه بدین صورت مورد توافق قرار میگیرد پساز انجام تشریفات قانون اساسی یا سایر دستورالعملهای لازم و پس از تأیید از طریق تبادل یادداشتهای سیاسی لازمالاجرا خواهد شد.
3- اصلاحاتی كه فقط مربوط به مفاد موافقتنامه است به غیر از جداول پیوست و یادداشت تفاهم طبق تشریفات قانون اساسی توسط هر طرف متعاهد به تصویب خواهد رسید.
4- اصلاحاتی كه فقط مربوط به مفاد جداول پیوست و یادداشت تفاهم است میتواند توسط مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. چنین اصلاحاتی به محض تصویب مقامهای هواپیمایی دو طرف نافذ خواهد شد.
ماده 17 – مطابقت با كنوانسیونها یا موافقتنامههای چند جانبه:
این موافقتنامه و پیوستهای آن به نحوی اصلاح خواهد شد كه با هر كنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبهای كه ممكن است در مورد هر دو طرف متعاهد لازمالاجرا گردد انطباق یابد.
ماده 18 – فسخ:
1- هرطرف متعاهد میتواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه كتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری نیز خواهد رسید.
2- در این صورت موافقتنامه دوازده (12) ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر آنكه اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود. هرگاه طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نكند، اطلاعیهمزبور چهارده (14) روز پس از وصول آن به سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده 19 – حل اختلافات:
1- هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند كرد كه اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند.
2- هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل كنند، میتوانند با توافق موضوع را جهت كسب نظر مشورتی به هر شخص یاهیأتی ارجاع كنند.
3- چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه نرسند هر یك از طرفهای متعاهد میتواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیهای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به یك هیأت داوری سه نفره مركب از دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یك سرداور ارجاع نماید.
در صورت ارجاع امر به داوری، هریك از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یك داور اقدام میكند و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (60) روز از تاریخ آخرین انتخاب، سرداور را تعیین خواهند كرد.چنانچه هریك از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نكند، و یا داوران منتخب ظرف مدت مذكور، در مورد انتخاب سرداور به توافق نرسند، هریك از طرفهای متعاهد میتواند از رئیس شورای سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری بخواهد كه حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور راتعیین نماید.
سرداور باید در هر صورت تابعیت كشوری را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط سیاسی دارد.
4- در مواردی كه سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری از انجام وظیفه معذور یا تبعه یكی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذكور معذور یا تبعه یكی از طرفهای متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعیت هیچ یك از طرفهای متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5- هیأت داوری با توجه به سایر مواردی كه طرفهای متعاهد توافق نمودهاند آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
6- تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازمالاتباع است.
7- مخارج داوری، شامل هزینهها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی كه توسط شورای سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (3) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینههای داوری محسوب خواهد گردید.
ماده 20 – ثبت نزد ایكائو:
این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بینالمللی هواپیمایی كشوری بهثبت خواهد رسید.پیوستهای این موافقتنامه، جزئی از موافقتنامه تلقی خواهد شد و كلیه ارجاعات به آنها شامل ارجاع به پیوستها خواهد بود مگر اینكه به طور صریح بهگونه دیگری پیشبینی شده باشد.
ماده 21 – لازمالاجرا شدن:
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد كه طرف متعاهد دیگر مبنی براینكه اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازمالاجرا شدن این موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تامالاختیار امضاءكننده زیر كه از طرف دولتهای متبوع خود مجاز میباشند این موافقتنامه را در یك مقدمه، (21) ماده و یك پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تهران در تاریخ یكشنبه 12/2/1378 هجری شمسی برابر با 2 می 1999 میلادی (16 محرم 1420 هجری قمری) در سه نسخه اصلی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی كه هر سه متن دارای اعتبار یكسان میباشد، تنظیم گردید. در صورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاك خواهدبود.
از طرف از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران دولت پادشاهی عربستان سعودی
پیوست
جدول مسیر
1 – مسیرهایی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران میتواند مورد بهرهبرداری قراردهد:
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماورا
——– ——— ——— ———
نقاطی در جمهوری اسلامی ایران بعداً تعیین خواهد شد. جده ظهران ریاض ژوهانسبورگ نایرونی قاهره
2 – مسیرهایی كه شركتهای هواپیمایی تعیین شده پادشاهی عربستان سعودی میتواند مورد بهرهبرداری قرار دهد:
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماورا
——– ——— ——— ———
نقاطی در عربستان سعودی بعداً تعیین خواهد شد. تهران شیراز اصفهان مشهد بعداً تعیین خواهد شد.
تذكر
1- هر شركت هواپیمایی تعیین شده میتواند نقاط واسط و نقاط ماورای مشخص شده در پیوست موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهرهبرداری قراردهد كه حق بهرهبرداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد مگر اینكه در این مورد بین دو طرف متعاهد براساس توصیههای شركتهای هواپیمایی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
2- از نقاط واسط و نقاط ماورا در هریك از مسیرهای مشخص شده میتوان به اختیار شركتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا كلیه پروازهاصرفنظر نمود.
3- تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شركتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط تأیید مقامهای هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شركتهای هواپیمایی تعیینشده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست و یك ماده و یك پیوست آن در جلسه علنی روز سهشنبه مورخ بیستم دی ماه یكهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 28/10/1379 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی كروبی
