قانون موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه و تشريفات (پروتكل) الحاقي آن مصوب 1391,05,17
ماده واحده ـ موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه به‌شرح پيوست تصويب و اجازه مبادله اسناد آن داده مي‌شود.
تبصره 1ـ مشاوره و اصلاحات موضوع ماده (13) اين موافقتنامه منوط به رعايت اصل هفتاد و هفتم (77) قانون اساسي و تصويب مجلس شوراي اسلامي ايران است.
تبصره 2ـ حل‌اختلاف موضوع ماده (14) اين موافقتنامه منوط به رعايت اصل يكصد و سي و نهم (139) قانون اساسي و تصويب مجلس شوراي اسلامي ايران است.
بسم‌الله‌الرحمن الرحيم
موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه
مقدمه
دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه كه عضو كنوانسيون هواپيمايي كشوري بين‌المللي مورخ 16 آذر ماه 1323 هجري شمسي برابر با 7 دسامبر 1944 ميلادي مي‌باشند و از اين پس طرفهاي متعاهد ناميده مي‌شوند، با تمايل يكسان به انعقاد موافقتنامه‌اي به‌منظور تأسيس و بهره‌برداري از سرويس‌هاي هوايي منظم بين سرزمينهاي خود و ماوراء اين سرزمينها، نسبت به موارد زير موافقت نمودند:
ماده 1ـ تعاريف
1ـ به جز در مواردي كه فحواي عبارت معني ديگري را ايجاب نمايد، از لحاظ اين موافقتنامه:
الف) اصطلاح «كنوانسيون» به كنوانسيون هواپيمايي كشوري بين‌المللي كه در تاريخ 16 آذر ماه 1323 هجري شمسي برابر هفتم دسامبر 1944 ميلادي در شيكاگو براي امـضاء مفتوح گرديد، اطلاق مي‌شود، شـامل هر ضميمه‌اي كه به موجب ماده (90) كنوانسيون مزبور و هر اصلاحيه ضميمه يا كنوانسيوني كه به موجب مواد (90) و (94) آن تصويب شده است، تا جايي كه اين موارد براي هر دو طرف متعاهد نافذ باشند، خواهد بود.
ب) اصطلاح «مقامات هواپيمايي» در مورد جمهوري اسلامي ايران به «سازمان هواپيمايي كشوري» و يا هر شخص يا مقامي كه مجاز به انجام وظايف فعلي آن سازمان باشد و در مورد دولت فدراسيون روسيه به «اداره هواپيمايي فدرال روسيه» و يا هر شخص يا مقامي كه مجاز به انجام وظايف فعلي آن اداره باشد، اطلاق مي‌شود.
پ) اصطلاح «شركت هواپيمايي تعيين شده» به يك شركت هواپيمايي كه به‌موجب مفاد ماده (3) اين موافقتنامه تعيين شده و اجازه فعاليت بيابد، اطلاق مي‌شود.
ت) اصطلاح «ظرفيت» در مورد يك هواپيما به ميزان بارگيري مؤثر آن هواپيما در يك مسير يا قسمتي از مسير و اصطلاح «ظرفيت» در مورد «سرويس توافق شده» به ظرفيت هواپيما در چنين سرويسي ضربدر دفعات پرواز هواپيماي مزبور طي زمان معين در تمام يا قسمتي از مسير اطلاق مي‌شود.
ث) اصطلاح «سرزمين» در مورد يك كشور به مناطق خاكي، آبهاي داخلي و سرزمين و فضاي بالاي آنها كه تحت حاكميت و سلطه آن كشور است اطلاق مي‌شود.
ج) اصطلاحات «سرويس هوايي»، «سرويس هوايي بين المللي»، «شركت هواپيمايي» و «توقف بهمنظورهاي غيرحمل و نقل به ترتيب داراي همان معاني است كه در ماده (96) كنوانسيون به آنها داده شده است.
تفاهم حاصل است كه عناوين مواد اين موافقتنامه، معاني هيچ‌يك از مقررات آن را به نحوي از انحاء محدود نمي‌كند يا توسعه نمي‌دهد.
2ـ پيوست اين موافقتنامه جزء لاينفك آن مي‌باشد.
ماده 2ـ اعطاي حقوق
1 ـ هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در اين موافقتنامه را جهت انجام سرويس‌هاي هوايي بين‌المللي در مسيرهاي مشخص شده در پيوست اين موافقتنامه را كه از اين پس به ترتيب «سرويس‌هاي مورد توافق» و «مسيرهاي مشخص شده» ناميده مي‌شود، به طرف متعاهد ديگر اعطاء مي‌نمايد.
2ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد به هنگام اجراي سرويس مورد توافق در مسيرهاي مشخص شده از حقوق زير برخوردار خواهند بود:
الف) پرواز بدون فرود از فراز سرزمين طرف متعاهد ديگر
ب) توقف در سرزمين طرف متعاهد ديگر بهمنظورهاي غيرحمل و نقل، در نقاط معين شده در پيوست اين موافقتنامه
پ) توقف در سرزمين طرف متعاهد ديگر در نقاط مشخص شده كه براي آن مسير در پيوست اين موافقتنامه مشخص گرديده است، به‌منظور سوار و يا پياده كردن مسافر، بار و پست در حمل و نقل بين‌المللي
3ـ هيچ يك از مفاد اين موافقتنامه نبايد به نحوي تفسير شود كه به شركت هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد اين حق را اعطاء كند كه در داخل سرزمين طرف متعاهد ديگر از نقطه‌اي به نقطه ديگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد يا كرايه نمايد.
4ـ طرفها در مناطق جنگي يا تحت اشغال نظامي يا مناطقي كه بدين طريق تحت تأثير قرار گرفته‌اند طبق ماده (9) كنوانسيون عمل خواهند كرد.
ماده 3ـ تعيين و اجازه
1ـ هر طرف متعاهد حق دارد يك يا چند شركت هواپيمايي را براي انجام سرويس‌هاي مورد توافق در مسيرهاي مشخص شده، تعيين و مراتب را كتباً به طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد.
2ـ پس از دريافت اعلاميه تعيين، مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر با رعايت مفاد بندهاي (3) و (4) اين ماده بدون تأخير، به شركتهاي هواپيمايي تعيين شده اجازه مربوط را اعطاء خواهند كرد.
3ـ مقامات هواپيمايي يك طرف متعاهد مي‌توانند از شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر بخواهند كه آنان را مجاب سازد كه شرايط مقرر در قوانين و مقرراتي را كه معمولاً به موجب مفاد كنوانسيون توسط آن مقامات درمورد سرويس‌هاي هوايي بين‌المللي اعمال مي‌گردد دارا مي‌باشد.
4ـ هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه مجاب نشده باشد مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمايي تعيين شده متعلق و در اختيار طرف متعاهدي كه شركت هواپيمايي را تعيين كرده يا اتباع آن است، از اعطاء اجازه بهره‌برداري موضوع بند (2) اين ماده ممانعت نموده يا هر شرطي را كه براي اعمال حقوق مذكور در ماده (2) اين موافقتنامه توسط آن شركت هواپيمايي تعيين‌شده لازم بداند وضع نمايد.
5 ـ در هر زمان پس از آن كه مفاد بندهاي (1) و (2) اين ماده به مرحله عمل درآمده باشد، شركتهاي هواپيمايي كه بدين نحو تعيين شده‌اند و اجازه فعاليت دريافت نموده‌اند مي‌توانند بهره‌برداري از سرويس‌هاي مورد توافق را آغاز كنند، مشروط برآن‌كه بهره‌برداري از اين سرويس‌ها مادامي كه نرخي مطابق مفاد ماده (10) اين موافقتنامه در مورد سرويس‌هاي مزبور وضع و لازم‌الاجراء نگرديده انجام نپذيرد.
ماده 4ـ تعليق و لغو
1ـ هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح زير اجازه بهره‌برداري صادره را لغو يا استفاده از حقوق مشخص شده مندرج در ماده (2) اين موافقتنامه را در مورد شركت هواپيمايي تعيين‌شده طرف متعاهد ديگر معلق نمايد يا هر شرطي را كه ممكن است براي استفاده از اين حقوق لازم باشد وضع نمايد:
الف) در هر موردي كه قانع نشده باشد مالكيت عمده و كنترل مؤثر آن شركت هواپيمايي در دست طرف متعاهدي است كه شركت مذكور را تعيين نموده يا اتباع طرف متعاهد مزبور است، يا
ب) در موردي كه شركت هواپيمايي مذكور قوانين و يا مقررات طرف متعاهدي كه اين حقوق را اعطاء نموده است رعايت نكند، يا
پ) در موردي كه شركت هواپيمايي مذكور به هر نحوي از انحاء عمليات بهره‌برداري را مطابق شرايط مشروح به موجب اين موافقتنامه انجام ندهد.
2ـ جز در مواردي كه لغو يا تعليق يا وضع شرايط مذكور در بند (1) اين ماده به‌صورت فوري براي جلوگيري از نقض بيشتر قوانين و يا مقررات لازم باشد، اعمال اين حقوق فقط پس از مشورت با مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر انجام خواهد گرفت. اين مشورت بين مقامات هواپيمايي پس از دريافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.
ماده 5 ـ شمول قوانين و مقررات
1ـ قوانين و مقررات يك طرف متعاهد در مورد ورود يا خروج هواپيماهايي كه به امر هوانوردي بين‌المللي اشتغال دارند يا بهره‌برداري و هوانوردي اين قبيل هواپيماها تا زماني كه داخل سرزمين آن مي‌باشند، در مورد هواپيماهاي شركت هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر اعمال خواهد شد.
2ـ قوانين و مقررات يك طرف متعاهد كه ناظر به ورود، اقامت و خروج مسافرين يا كاركنان و بار يا پست از سرزمين آن است از قبيل تشريفات ورود، خروج و مهاجرت و همچنين مقررات گمركي و بهداشتي در مورد مسافرين و كاركنان و بار يا پست حمل‌شده توسط هواپيماي شركت هواپيمايي تعيين‌شده طرف متعاهد ديگر در زماني كه در سرزمين مذكور باشد، اعمال خواهد شد.
3ـ هر طرف متعاهد نسخه‌هايي از قوانين و مقررات مربوط مندرج در اين ماده را بنابر تقاضا در اختيار طرف متعاهد ديگر خواهد گذاشت.
4ـ شركت هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد مجاز خواهد بود نمايندگي و دفاتر خود را با حق فروش و تعدادي از كاركنان فني، عملياتي و بازرگاني كه تعداد آنها از پنج نفر تجاوز نخواهد كرد در سرزمين طرف متعاهد ديگر داير نمايد. در صورت تعيين يك نمايندگي كل يا نمايندگي فروش كل، اين نمايندگي طبق قوانين و مقررات مربوط جاري طرف متعاهد ديگر منصوب خواهد شد.
5 ـ انتقال درآمدهاي حاصله توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر طرف متـعاهد در سـرزمين طرف متعاهد ديگـر طـبق مقررات تسعيـر ارزهاي خـارجي قابل اجراء در طرف متعاهد اخير صورت خواهد گرفت. طرفهاي متعاهد بيشترين تلاش خود را طبق مقررات ملي براي تسهيل انتقال درآمدهاي حاصله پس از كسر هزينه‌ها، به‌عمل خواهند آورد.
ماده 6 ـ معافيت از حقوق گمركي و سود بازرگاني و ساير عوارض
1ـ هواپيماي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد كه سرويس‌هاي مورد توافق را مورد بهره‌برداري قرار مي‌دهد، همچنين لوازم مورد نياز آنها، سوخت و روغن موتور، خواروبار ( از جمله غذا، نوشيدني و دخانيات) موجود در هواپيما در زمان ورود به سرزمين طرف متعاهد ديگر به شرط آنكه اين لوازم و مواد تا زمان خروج در هواپيما باقي بماند، براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركي، سود بازرگاني و ساير مالياتها معاف خواهند بود.
2ـ موارد زير نيز براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركي، سود بازرگاني و ساير ماليات‌هاي مشابه معاف خواهند بود:
الف) خوار و بار هواپيما كه در سرزمين يك طرف متعاهد در حدود تعيين شده توسط مقامات طرف متعاهد يادشده وارد هواپيما مي‌گردد و جهت استفاده در داخل هواپيمايي است كه در سرويس‌هاي مورد توافق به‌وسيله شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ب) قطعات يدكي كه به‌منظور تعمير يا نگهداري هواپيمايي كه جهت بهره برداري از مسيـرهاي مورد توافق، توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر، به سرزمين يكي از طرفهاي متعاهد، وارد گرديده است.
پ) سوخت و روغن موتور كه به‌منظور استفاده در انجام سرويس‌هاي مورد توافق توسط هواپيماهاي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد، حتي در زماني كه اين مواد در بخشي از مسير طي شده در سرزمين طرف متعاهد ديگر، كه در آن مواد مزبور به هواپيما وارد مي‌شود.
هزينه‌هاي مربوط به سرويس‌هاي انجام شده، انبارداري و ترخيص گمركي براساس قوانين داخلي طرفهاي متعاهد پرداخت خواهد شد.
3ـ مواد ذكر شده در بند (2) فوق‌الذكر را مي‌توان بنابه درخواست تحت نظارت يا كنترل گمركي نگهداري كرد.
4ـ لوازم جاري هوانوردي و همچنين مواد و لوازم و قطعات يدكي نگاهداري شده در هواپيماي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات گمركي طرف متعاهد ديگر در سرزمين آن طرف متعاهد قابل تخليه است. در اين‌صورت مي‌توان اين مواد را تا زماني كه طبق مقررات گمركي مجدداً صادر شود يا ترتيب ديگري در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5 ـ مسافرين، اثاثيه مسافر و باري كه از سرزمين يك طرف متعاهد در گذر مستقيم مي‌باشند و از حريمي كه در فرودگاه آن طرف بدين منظور اختصاص يافته خارج نشوند، فقط مشمول كنترل ساده‌اي خواهند بود. اثاثيه مسافر و باري كه در گذر مستقيم است از حقـوق گمركي، سود بازرگاني و سـاير مالياتها معاف خواهد بود. هزينه‌هاي مربوط به سرويس‌هاي انجام شده، انبارداري و ترخيص گمركي براساس قوانين داخلي طرفهاي متعاهد پرداخت خواهد شد.
6 ـ اسناد رسمي حاوي آرم رسمي شركتهاي هواپيمايي مانند برچسب چمدان، بليط هواپيما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپيما و جدول زمانبندي كه به داخل سرزمين هر طرف متعاهد براي استفاده اختصاصي شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد ديگر وارد مي‌شود، از كليه حقوق گمركي، سود بازرگاني و يا مالياتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده 7ـ هزينه‌هاي فرودگاهي
هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند براي استفاده از فرودگاهها و ساير تأسيسات تحت كنترل خود هزينه‌هاي عادلانه و مناسبي را وضع نموده يا اجازه وضع آن را بدهد.
مع‌هذا هر يك از طرفهاي متعاهد موافقت مي‌نمايد، هزينه‌هاي مزبور از آنچه شركتهاي حمل و نقل تعيين شده آنها كه در سرويس‌هاي مشابه بين‌المللي تردد مي‌نمايند و براي استفاده از اين فرودگاهها و تأسيسات مي‌پردازند، تجاوز نكند.
ماده 8 ـ مقررات ظرفيت و تصويب برنامه‌هاي پرواز
1ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد از رفتار عادلانه و متساوي برخوردار خواهنـد بود تا بتوانند براي انجام سرويـس‌هاي مورد توافق در مـسيرهاي مشخص شده از فرصتهاي متساوي بهره‌مند باشند.
2ـ در انجام سرويس‌هاي مورد توافق، شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر يك از طرفهاي متعاهد منافع شركتهاي هواپيمايي طرف متعاهد ديگر را منظور نظر خواهد داشت تا من غير حق در سرويس‌هاي طرف متعاهد ديگر در تمامي يا قسمتي از همان مسيرها اثر نامطلوب ايجاد نشود.
3ـ هدف اصلي از برقراري سرويس‌هاي مورد توافق توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين‌شده طرفهاي متعاهد، تأمين ظرفيت كافي با ضريب بار مناسب، براي رفع نيازمنديهاي جاري و پيش‌بيني شده معقول براي حمل مسافر و بار و پست بين سرزمين طرف متعاهد تعيين‌كننده شركتهاي هواپيمايي و سرزمين طرف متعاهد ديگر مي‌باشد.
4ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد همچنين مي‌توانند با رعايت اصول مندرج در بندهاي (1)، (2) و (3) اين ماده ظرفيتي را براي رفع نيازمنديهاي حمل و نقل بين سرزمينهاي كشورهاي ثالث مندرج در جدول مسيرهاي پيوست اين موافقتنامه و سرزمين طرف متعاهد ديگر تأمين نمايند.
5 ـ ظرفيتي كه عرضه مي‌شود از جمله تعداد سرويس‌ها و نوع هواپيماي مورد استفاده شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويس‌هاي مورد توافق براساس توصيه شركتهاي هواپيمايي تعيين شده مورد موافقت مقامات هواپيمايي قرار خواهد گرفت . شركتهاي هواپيمايي تعيين شده چنين توصيه‌اي را پس از شور لازم بين خود و رعايت اصول مندرج در بندهاي (1)، (2) و (3) اين ماده به‌عمل خواهند آورد.
6 ـ در صورت عدم توافق بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد، مسائل مندرج در بند (5) فوق از طريق توافق بين مقامات هواپيمايي دو طرف متعاهد حل و فصل خواهد گرديد. تا زماني كه اين توافق حاصل نگرديده، ظرفيت عرضه شده توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده بدون تغيير باقي خواهد ماند.
7ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر يك از طرفهاي متعاهد، حداكثر سي روز قبل از شروع سرويس‌ها در مسيرهاي مشخص شده، برنامه‌هاي پرواز را براي تصويب به مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر تسليم خواهد نمود. در مورد تغييرات بعدي نيز از همين قرار عمل خواهد شد. در موارد خاص اين محدوده زماني را مي‌توان با تصويب مقامات نامبرده كاهش داد.
ماده 9ـ شناسايي گواهينامه‌ها و پروانه‌ها
گواهينامه‌هاي قابليت پرواز و گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هايي كه توسط يك طرف متعاهد صادر شده يا اعتبار يافته و هنوز به قوت خود باقي است، توسط طرف متعاهد ديگر براي بهره‌برداري از مسيرها و سرويس‌هاي موضوع اين موافقتنامه معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اين كه شرايط صدور يا اعتبار اين گواهينامه‌ها و پروانه‌ها مساوي يا بيش از حداقل استانداردهايي باشد كه به‌موجب كنوانسيون وضع‌شده يا خواهدشد. در هرحال هر طرف متعاهد اين حق را براي خود محفوظ مي‌دارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمين خود از شناسايي گواهينامه‌هاي صلاحيت و پروانه‌هايي كه جهت اتباع خود توسط طرف متعاهد ديگر صادر شده يا توسط طرف متعاهد ديگر يا هر عضو سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري اعتبار يافته، خودداري نمايد.
ماده 10ـ نرخهاي حمل و نقل هوايي
1 ـ نرخهاي مورد اجراء توسط شركتهاي هواپيمايي هر طرف متعاهد در سرويس‌هاي مورد توافق در سطوح معقولي خواهد بود كه با توجه به كليه عوامل مربوط از جمله هزينه بهره‌برداري، سود معقول و خصوصيات سرويس و نرخهاي شركتهاي هواپيمايي ديگر كه در تمام يا قسمتي از همان مسيرهاي مشخص شده، سرويس‌هاي منظم انجام مي‌دهند، وضع مي‌گردد.
2ـ نرخهاي موضوع بند (1) اين ماده براساس قواعد زير تعيين مي‌گردد:
الف) در صورتي‌كه شركتهاي هواپيمايي تعيين شده دو طرف متعاهد عضو يك اتحاديه بين‌المللي شركتهاي حمل و نقل هوايي با مكانيسم تعيين نرخ باشند و يك قطعنامه نرخ ناظر بر سرويس‌هاي مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس اين قطعنامه بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد توافق خواهد شد.
ب) هرگاه قطعنامه‌اي درباره نرخ ناظر بر سرويس‌هاي مورد توافق وجود نداشته باشد يا يك يا هيچ يك از شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد عضو اتحاديه شركتهاي هواپيمايي موضوع جزء (الف) فوق نباشد، شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد در مورد نرخهايي كه براي سرويس‌هاي مورد توافق اعمال مي‌گردد، بين خود توافق خواهند نمود.
پ) نرخهايي كه بدين ترتيب مورد توافق قرار مي‌گيرد لااقل سي روز قبل از تاريخ پيشـنهادي اجراي آن براي تصويب به مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد تسليم خواهد گرديد. اين محدوده زماني به شرط موافقت مقامات مذكور قابل كاهش است.
ت) در صورتي‌كه شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد نتوانند درباره نرخهاي قابل اجراء به توافق برسند يا در صورتي‌كه يك طرف متعاهد شركت هواپيمايي خود را به‌منظور انجام سرويس‌هاي مورد توافق تعيين ننموده باشد يا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سي روزه موضوع جزء (پ) فوق، مقامات هواپيمايي يك طرف متعاهد عدم رضايت خود را از هر يك از نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمايي طرفهاي متـعاهد طبق جزءهاي (الف) و (ب) فوق به مـقامات هواپيمايي طرف متـعاهد ديگر اعلام دارد، مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد اهتمام خواهند نمود در مورد نرخهاي مناسب به توافق برسند، ليكن هيچ نرخي قبل از تصويب مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد به موقع اجراء درنخواهد آمد.
3ـ نرخهـاي تعيين شـده بموجب مفاد اين ماده تا زماني كه نرخهاي جديد تعيين‌نشده باشد، به قوت خود باقي خواهد ماند.
ماده 11ـ امنيت هوانوردي
1ـ طرفهاي متعاهد در راستاي حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بين‌الملل تأكيد مي‌نمايند كه تعهد آنان در قبال يكديگر براي حفظ امنيت هواپيمايي كشوري در برابر اعمال مداخله غيرقانوني جزء لاينفكي از اين موافقتنامه را تشكيل مي‌دهد. طرفهاي متعهد بدون تحديد كليت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بين‌الملل، به‌ويژه مطابق با مفاد كنوانسيون راجع به جرائم و برخي اعمال ارتكابي ديگر در هواپيما امضاء شده در توكيو به تاريخ 23/6/1342 هجري شمسي مطابق با 13 سپتامبر 1963، كنوانسيون راجع به جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيما امضاء شده در لاهه به تاريخ 25/9/1349 هجري شمسي مطابق با 16 دسامبر 1970 و كنوانسيون راجع به جلوگيري از اعمال غيرقانوني عليه امنيت هواپيمايي كشوري امضاء شده در مونترال به تاريخ 1/7/1350 هجري شمسي مطابق با 23 سپتامبر 1971 و نيز هر كنوانسيون ديگري در ارتباط با امنيت هواپيمايي كشوري، عمل خواهد كرد.
2ـ طرفهاي متعاهد كليه مساعدت‌هاي لازم را جهت جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيماهاي كشوري و ساير اعمال غيرقانوني عليه امنيت اين هواپيماها، مسافرين و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسيسات هوانوردي و هر نوع تهديد ديگر عليه امنيت هواپيمايي كشوري را بنابر تقاضا در مورد يكديگر به‌عمل خواهد آورد.
3ـ طرفهاي متعاهد بايد در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنيت هواپيمايي كشوري تعيين شده از سوي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري كه به‌عنوان ضمايم كنوانسيون هواپيمايي كشوري بين‌المللي شناخته شده‌اند تا حدودي كه اين مقررات امنيتي در مورد طرفهاي متعاهد قابل اجراء است عمل نمايند. آنها بايد از گردانندگان هواپيمايي كه محل ثبت آن هواپيما ها مي‌باشد يا گردانندگان هواپيمايي كه محل اصلي كسب و كار آنها يا محل اقامت دائم آنها در سرزمين آنها است و گردانندگان فرودگاههاي واقع در سرزمينهاي خود بخواهند كه طبق مقررات امنيت هوانوردي مزبور عمل نمايند.
4ـ هر يك از طرفهاي متعاهد موافقت دارد كه مي‌توان از اين گردانندگان هواپيما درخواست نمود تا مقررات امنيت هوانوردي مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد ديگر براي ورود به سرزمين خود، خروج از آن يا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده است رعايت كنند. هر يك از طرفهاي متعاهد بايد اطمينان حاصل كند كه در سرزمين او اقدامات مناسب براي حفاظت از هواپيما و بازرسي مسافرين، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثيه مسافر، بار و خواروبار هواپيما پيش از سوار شدن مسافرين يا بارگيري و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام مي‌شود. همچنين هر طرف متعاهد بايد هر درخواست طرف متعاهد ديگر را براي انجام اقدامات امنيتي ويژه معقول جهت مقابله با تهديد خاص با نظر مساعد، مورد توجه قرار دهد.
5 ـ هنگامي‌كه حادث يا خطر بروز حادث تصرف غيرقانوني هواپيماي كشوري يا ديگر اعمال غيرقانوني عليه امنيت اين هواپيماها، مسافرين و خدمه آنها، فرودگاهها يا تأسيسات هوانوردي رخ دهد، طرفهاي متعاهد بايد با تسهيل ارتباطات و اتخاذ تدابير مناسب ديگر به‌منظور پايان سريع و بي‌خطر حادثه مزبور يا خطر وابسته به آن يكديگر را ياري نمايند.
ماده 12ـ تسليم آمار
مقامات هواپيمايي هر يك از طرفهاي متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرويس‌هاي مورد توافق توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرف متعاهد نخست را به سرزمين طرف متعاهد ديگر يا از آن سرزمين به قسمي كه معمولاً توسط شركت هواپيمايي تعيين شده براي مقامات هواپيمايي ملي خود تهيه و به آنها ارائه مي‌گردد، بنابر تقاضا، در اختيار مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر قرار خواهد داد. كليه اطلاعات اضافي آماري حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپيمايي يك طرف متعاهد از مقامات هواپيمايي طرف متعاهد ديگر در صورت تقاضا، مورد شور و توافق بين دو طرف متعاهد قرار خواهد گرفت.
ماده 13ـ مشاوره و اصلاحات
1ـ هر طرف متعاهد يا مقامات هواپيمايي آن مي‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد ديگر يا مقامات هواپيمايي آن تقاضاي مشاوره نمايند.
2ـ مشاوره مورد تقاضاي يك طرف متعاهد يا مقامات هواپيمايي آن در فاصله شصت روز از تاريخ دريافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 ـ هر نوع اصلاح در اين موافقتنامه، پس از تأييد از طريق تبادل يادداشت ديپلماتيك لازم الاجراء خواهد شد.
4ـ اصلاحات جداول مسير منضم به اين موافقتنامه مي‌تواند به‌طور مستقيم بين مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد مورد توافق قرار گيرد. اين اصلاحات پس از تأييد از طريق مبادله يادداشت ديپلماتيك لازم الاجراء خواهد شد.
ماده 14ـ حل اختلافات
1ـ هر گاه در مورد تفسير يا اجراي اين موافقتنامه و پيوست آن بين طرفهاي متعاهد، اختلافي بروز نمايد، طرفهاي متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل نمايند.
2ـ چنانچه طرفهاي متعاهد نتوانند به موجب بند (1) فوق در مورد حل اختلاف به نتيجه برسند، طبق قوانين و مقررات خود، اختلاف به يك ديوان داوري سه نفره ارجاع خواهد شد كه هر طرف متعاهد يك داور را معين خواهد كرد و دو داور تعيين شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود. هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضاي ارجاع اختلاف به ديوان داوري، از طريق مجراي ديپلماتيك به تعيين داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نيز ظرف شصت روز بعد از آن تعيين خواهد شد. چنانچه هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعيين نكند، بنابه تقاضاي هر يك از طرفهاي متعاهد، رئيس شوراي سازمان بين‌المللي كشوري بر حسب مورد داور يا داورها را تعيين خواهد نمود مشروط بر اينكه اگر رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري از اتباع هر يك از طرفهاي متعاهد باشد، از نايب رئيس ارشد شورا و در صورتي‌كه نامبرده نيز از اتباع يكي از طرفهاي متعاهد باشد، از عضو ارشد مقدم شورا كه در چنين وضع تابعيتي نباشد، درخواست خواهد شد كه حسب مورد داور يا داورها را تعيين نمايد. در هر حال داور سوم از اتباع يك دولت ثالث خواهد بود و به‌عنوان رئيس داوري عمل خواهد كرد.
3ـ بنابه تصميم نهائي ديوان داوري طرفهاي متعاهد مخارج داوري را به‌صورت مساوي تقسيم خواهند نمود.
4ـ طرفهاي متعاهد تعهد مي‌نمايند تصميمات متخذه به موجب اين ماده را رعايت كنند.
ماده 15ـ فسخ
هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند در هر زمان قصد خود را مبني بر فسخ اين موافقتنامه كتباً به طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد. اين اعلام همان زمان به اطلاع سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري خواهد رسيد.
در اين صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دريافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد ديگر فسخ خواهد شد، مگر آنكه اعلام فسخ، قبل از انقضاي اين مدت با رضايت طرفها پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوي طرف متعاهد ديگر، اعلام فسخ، چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري دريافت شده تلقي خواهد شد.
ماده 16ـ مطابقت با كنوانسيونها يا موافقتنامه‌هاي چندجانبه
چنانچه كنوانسيون يا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوايي در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، اين موافقتنامه و پيوست آن به نحوي اصلاح خواهد شد تا با مقررات چنين كنوانسيون يا موافقتنامه‌اي تطبيق نمايد.
ماده 17ـ ثبت
اين موافقتنامه و كليه اصلاحات آن نزد سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري به ثبت خواهد رسيد.
ماده 18ـ لازم الاجراء شدن
اين موافقتنامه از تاريخ آخرين اطلاعيه كتبي از طريق مجاري ديپلماتيك مبني بر تأييد اين كه طرفهاي متعاهد كليه تشريفات داخلي درباره لازم الاجراء شدن اين موافقتنامه را انجام داده‌اند، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
از تاريخ لازم‌الاجراء شدن اين موافقتنامه، موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت ايران و دولت اتحاد جماهير شورو‌ي سوسياليستي كه در تاريخ 26 مرداد ماه 1343 مطابق با 17 اوت 1964 به امضاء رسيده و پيوست‌هاي آن بين جمهوري اسلامي ايران و فدراسيون روسيه فسخ مي‌گردد.
اين موافقتنامه در مسكو در تاريخ 28 مرداد ماه 1378 هجري شمسي برابر با 19 آگوست 1999 ميلادي در دو نسخه به زبانهاي فارسي، روسي، انگليسي كه تمام متون داراي اعتبار يكسان مي‌باشند تنظيم گرديد. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسير اين موافقتنامه، متن انگليسي ملاك خواهد بود.
از طرف
دولت جمهوري اسلامي ايران
از طرف
دولت فدراسيون روسيه
پيوست
موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه
1ـ مسيرهايي كه قرار است توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده فدراسيون روسيه مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
نقاط مبدأ |
نقاط واسط |
نقاط مقصد |
نقاط ماوراء |
نقاطي در روسيه |
يك نقطه كه بعداً تعيين خواهد شد.٭ |
تهران رشت مشهد اصفهان |
سنگاپور بانكوك |
2ـ مسيرهايي كه قرار است توسط شركتهاي هواپيمايي تعيين شده جمهوري اسلامي ايران مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
نقاط مبدأ |
نقاط واسط |
نقاط مقصد |
نقاط ماوراء |
نقاطي در ايران |
كيف يا تفليس |
مسكو سن پيترزبورگ غازان يوفا |
استكهلم يك نقطه ديگر كه بعداً تعيين خواهدشد. ٭ |
٭ اين نقطه بايد مورد موافقت مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد قرار گيرد.
تذكر
1ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد در هر مسير توافق شده مجاز خواهند بود فقط يك پرواز در هفته (بين مسكو و تهران حداكثر سه پرواز مسافري و يك پرواز باري) براساس حق آزادي سوم و چهارم و موافقت قبلي شركتهاي هواپيمايي تعيين‌شده برقرار نمايند.
2ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده طرفهاي متعاهد ضمن بهره‌برداري از مسيرهاي مورد توافق مي‌توانند يك يا تمام نقاط واسط يا ماوراء را حذف نمايند.
3ـ حق حمل و نقل مسافر، بار و پست شركت هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد بين نقاطي در سرزمين طرف متعاهد ديگر و نقاطي در سرزمين كشورهاي ثالث منوط به توافق بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده و تصويب مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد خواهد بود.
4ـ شركتهاي هواپيمايي تعيين شده هر طرف متعاهد مي‌توانند پروازهاي خود را با هر نـوع هواپيماي با سرعت مافوق صوت انجام دهند. تعداد و ظرفيت پرواز منوط به توافق بين شركتهاي هواپيمايي تعيين شده و تصويب مقامات هواپيمايي طرفهاي متعاهد خواهد بود.
5 ـ انجام پروازهاي اجاره‌اي(چارتر) فوق‌العاده و غيرمنظم مشروط به درخواست اوليه شركتهاي هواپيمايي تعيين شده خواهد بود، اين تقاضا حداقل هفتاد و دو ساعت قبل از انجام پرواز بدون در نظر گرفتن تعطيلات آخر هفته و رسمي خواهد بود.
تشريفات(پروتكل) الحاقي جهت اصلاح و تكميل موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه
دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه به منظور انجام اصلاحات در موافقتنامه حمل و نقل هوايي بين دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت فدراسيون روسيه مورخ 28/5/1378 هجري شمسي برابر با 19 آگوست 1999 ميلادي كه از اين پس «موافقتنامه» ناميده مي شود، در موارد زير به توافق رسيدند:
ماده 1
1ـ1ـ بند (2) ماده (14) موافقتنامه تحت عنوان «حل اختلافات» به‌صورت زير بيان خواهد شد:
«2ـ چنانچه طرفهاي متعاهد نتوانند به‌موجب بند (1) فوق در مورد حل اختلاف به نتيجه برسند، طبق قوانين و مقررات خود، اختلاف را به يك ديوان داوري متشكل از سه داور ارجاع خواهند نمود به نحوي كه هر طرف متعاهد يك داور را تعيين نموده و اين دو داور تعيين شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود.
هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضاي كتبي هر يك از طرفهاي متعاهد در مورد ارجاع اختلاف به ديوان داوري، از طريق مجاري ديپلماتيك به تعيين داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نيز ظرف شصت روز بعد از آن تعيين خواهد شد.
چنانچـه هر يك از طرفهاي متـعاهد ظرف مدت مقرر نسبت به تعيين داور خود اقدام ننمايد، هر يك از طرفهاي متعاهد مي‌تواند از رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري بخواهد كه حسب مورد داور يا داوران را تعيين نمايد. چنانچه رئيس شوراي سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري و نيز معاون رئيس، تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، اين انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعيت هيچ‌يك از طرفهاي متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
داور سوم بايد در هر صورت تابعيت كشوري را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهاي متعاهد روابط سياسي دارد و به عنوان رئيس داوري(سر داور) عمل خواهد كرد.»
–ماده حل اختلافات موافقتنامه با الحاق بند (5) اصلاح مي‌گردد:
« 5 ـ ديوان داوري با توجه به ساير موارد مورد توافق طرفهاي متعاهد، آيين و محل داوري را تعيين خواهد نمود.»
2ـ1ـ پس از ماده (11) موافقتنامه (امنيت هوانوردي)، ماده جديدي تحت عنوان ماده (11) مكرر «ايمني هوانوردي» به شرح زير اضافه خواهد شد:
ماده 11 مكررـ ايمني هوانوردي»
1ـ هر طرف متعاهد مي‌تواند در هر زمان در رابطه با استانداردهاي ايمني در زمينه‌هاي مربوط به تأسيسات هوانوردي، خدمه پرواز، هواپيما و بهره‌برداري از هواپيما كه طرف متعاهد ديگر به‌كار گرفته است، درخواست مشاوره نمايد. چنين مشاوره‌اي ظرف سي روز از تاريخ درخواست مزبور انجام خواهد شد.
2ـ در صورتي‌كه پس از مشاوره مزبور يك طرف متعاهد ملاحظه كند استانداردهاي ايمني در زمينه‌هاي موضوع بند (1) كه در آن زمان به‌موجب كنوانسيون وضع شده به‌طور مؤثر توسط طرف متعاهد ديگر به‌كار گرفته و اجراء نمي‌شود، طرف متعاهد ديگر را از يافته هاي مزبور و اقداماتي كه براي تطبيق با استانداردهاي ايكائو ضروري به نظر مي‌رسد آگاه خواهد كرد. چنانچه طرف متعاهد ديگر ظرف پانزده روز يا دوره طولاني‌تري كه ممكن است با تبادل اطلاعيه از طريق مجاري سياسي، مورد توافق طرفهاي متعاهد قرار گرفته باشد، اقدام مناسبي را انجام ندهد، زمينه براي اعمال ماده (4) اين موافقتنامه (تعليق و لغو) براي طرف متعاهد اول مهيا خواهد شد.
3ـ عليرغم تعهدات مندرج در ماده (33) كنوانسيون، هر نوع هواپيمايي كه توسط شركت هواپيمايي تعيين شده يك طرف متعاهد يا از طرف آن در سرويس‌هاي مورد توافق از مبدأ سرزمين طرف متعاهد ديگر يا بالعكس مورد بهره برداري قرار گيرد، مي‌تواند مادامي كه در سرزمين طرف متعاهد ديگر است مشمول بازرسي نمايندگان مجاز طرف متعاهد ديگر در داخل هواپيما و در توقفگاه آن (كه در اين ماده «بازرسي توقفگاهي» ناميده مي‌گردد) قرار گيرد تا اعتبار اسناد هواپيما و مدارك خدمه و نيز وضعيت ظاهري هواپيما و تجهيزات آن بررسي شود مشروط بر اينكه اين امر منجر به تأخير بدون دليل در بهره‌برداري از هواپيما نگردد.
4ـ چنانچه هر بازرسي توقفگاهي يا مجموعه‌اي از بازرسي‌هاي توقفگاهي باعث بروز نگراني هاي جدي مبني بر عدم تطابق يك هواپيما يا بهره‌برداري از يك هواپيما با حداقلِ استانداردهاي تعيين شده در آن زمان به موجب كنوانسيون، يا بروز نگراني‌هاي جدي در خصوص فقدان اِعمال و اجراي مؤثر استانداردهاي ايمني تعيين شده در آن زمان به موجب كنوانسيون گردد، طرف متعاهدي كه اين بازرسي ها را انجام داده است، از نظر ماده(33) كنوانسيون مختار خواهد بود تا نتيجه بگيرد كه الزاماتي كه طبق آنها گواهينامه يا مجوز‌هاي مربوط به آن هواپيما يا خدمه آن هواپيما صادر شده يا اعتبار يافته يا الزاماتي كه طبق آنها آن هواپيما مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرد، معادل يا فراتر از حداقل استانداردهاي تعيين شده به‌موجب كنوانسيون نمي‌باشند.
5 ـ چنانچه نماينده شركت(هاي) هواپيمايي يك طرف متعاهد از دسترسي به هواپيماي مورد بهره‌برداري از سوي آن شركت(هاي) هواپيمايي جهت انجام بازرسي توقفگاهي طبق بند (3) فوق جلوگيري نمايد، طرف متعاهد ديگر مي‌تواند چنين استنباط نمايد كه نگراني‌هاي جدي موضوع بند (4) فوق ايجاد شده است و به نتايج موضوع آن بند برسد.
6 ـ هر طرف متعاهد حق تعليق يا تغيير فوري مجوز بهره‌برداري شركت(هاي) هواپيمايي طرف متعاهد ديگر را در صورتي‌كه طرف متعاهد اول در نتيجه بازرسي توقفگاهي، مجموعه‌اي از بازرسي‌هاي توقفگاهي، جلوگيري از دسترسي جهت انجام بازرسي توقفگاهي ، يا مشاوره موضوع بند (1) اين ماده چنين استنباط نمايد كه انجام اقدامات فوري براي ايمني بهره‌برداري شركت هواپيمايي ضروري است، براي خود محفوظ مي‌دارد.
7ـ هر اقدامي طبق بندهاي (2) يا (6) فوق از سوي يك طرف متعاهد، بايد به‌محض رفع زمينه انجام آن اقدامات، متوقف گردد.
ماده 2
1ـ2ـ اين تشريفات (پروتكل) جزء لاينفك موافقتنامه تلقي مي‌گردد.
2ـ2ـ اين تشريفات (پروتكل) از تاريخ آخرين اطلاعيه كتبي مبادله شده از طريق مجاري سياسي مبني بر انجام كليه تشريفات داخلي ضروري توسط طرفهاي متعاهد جهت لازم‌الاجراء شدن اين تشريفات (پروتكل) ، به مورد اجراء گذارده خواهد شد. اين تشريفات (پروتكل) تا زمان لازم الاجراء بودن موافقتنامه، لازم الاجراء خواهد ماند.
اين تشريفات (پروتكل) در مسكو و در تاريخ 3 آذر 1390 هجري شمسي برابر با 24 نوامبر 2011 ميلادي در دو نسخه به زبانهاي فارسي، انگليسي و روسي كه همه متن داراي اعتبار يكسان مي‌باشند تنظيم گرديد. در صورت اختلاف در تفسير متون، متن انگليسي ملاك خواهد بود.
از طرف
دولت جمهوري اسلامي ايران
از طرف
دولت فدراسيون روسيه
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و يك پيوست و تشريفات (پروتكل) الحاقي درجلسه علني روز سه‌شنبه مورخ هفدهم مردادماه يكهزار و سيصد و نود و يك مجلس‌شوراي‌اسلامي تصويب شد و در تاريخ 25/5/1391 به تأييد شوراي‌نگهبان رسيد.
رئيس مجلس شوراي اسلامي ـ علي لاريجاني