قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر مصوب ۱۳۷۱,۰۸,۱۳با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر مشتمل بر یک مقدمه و (۲۱) ماده که در تاریخ‌چهاردهم اسفند ماه ۱۳۷۰ هجری خورشیدی (۵ مارس ۱۹۹۱ میلادی) در تهران به امضاء رسیده است، تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود
موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر بعنوان اعضاء کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در ۷ دسامبر ۱۹۴۴ در شیکاگو برای امضاء‌مفتوح گردید.
با تمایل به انعقاد موافقتنامه‌ای در ارتباط با کنوانسیون مذکور، بمنظور تأسیس و بکارانداختن سرویسهای منظم هوائی بین سرزمینهای خود و ماوراء‌این سرزمینها نسبت به مواد زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ – تعاریف
بجز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۷ دسامبر ۱۹۴۴ در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردیده اطلاق‌می‌شود و همچنین شامل الحاقیه‌ای که به موجب ماده ۹۰کنوانسیون و هر اصلاحیه، الحاقیه یا کنوانسیون که به موجب مواد ۹۰ و ۹۴ آن تصویب شده است تا جائی که برای هر دو طرف متعاهد نافذ باشد خواهد بود.
۲(اصلاحی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ مقامات هواپیمایی: اصطلاح «مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «سازمان هواپیمایی کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد، اطلاق می‌گردد و در مورد دولت قطر، به «رئیس هواپیمایی کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن رئیس یا وظایف مشابه باشد، اطلاق می‌گردد.
ج – عبارت «شرکت هواپیمائی تعیین شده» اطلاق می‌شود به یک شرکت هواپیمائی که به موجب مفاد مواد ۳ موافقتنامه حاضر تعیین شده و اجازه‌فعالیت یافته باشد.
د – اصطلاح ظرفیت در مورد یک هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از یک مسیر و اصطلاح ظرفیت در‌مورد «سرویس مورد توافق» اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویس ضربدر دفعات پرواز چنین هواپیمائی طی زمان معین و در طی و یا‌قسمتی از مسیر.
ه – اصطلاح «سرزمین» در مورد یک کشور اطلاق می‌شود به مناطق خاکی و آبهای سرزمینی مجاور آن که تحت حاکمیت و سلطه آن کشور است.
و – عبارت «سرویس هوائی» «سرویس هوائی بین‌المللی» «شرکت هواپیمائی» و «توقف به منظورهای غیر ترافیک» به ترتیب دارای همان معانی است‌که در ماده ۹۶ کنوانسیون به آنها داده شده است.
تفاهم حاصل است که عناوین مواد موافقتنامه حاضر معانی هیچ یک از مقررات آن را به نحوی از انحاء محدود نمی‌کند یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر یک از طرفین متعاهدین حقوق مصرحه در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی به وسیله شرکت هواپیمائی معینه طرف‌متعاهد دیگر بشرح ذیل به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید.
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر ترافیک.
ج – هر کدام از طرفین قرارداد به طرف دیگر این اجازه را می‌دهد تا با توجه به حقوق مشخص شده در این قرارداد جهت برقراری پروازهای منظم‌بین‌المللی طبق مسیرهای مشخص شده در برنامه‌های پرواز پیوست این قرارداد اقدام نماید.
چنین برنامه پرواز و مسیر در این قرارداد« بنامهای سرویسهای توافق شده» و«مسیرهای مشخص شده» خوانده خواهند شد.
ضمن انجام «پروازهای توافق‌شده» در« مسیرهای مشخص» شرکت هواپیمائی منتخب توسط هر کدام از طرفهای قرارداد ضمن استفاده از حقوق مشخص شده در ماده ۱ این بند قرارداد‌می‌توانند در نقاط مشخص شده در مسیر برنامه پرواز مورد توافق اقدام به حمل و نقل بار و مسافر و ارسالات پستی به صورت جداگانه هر کدام یا به‌صورت مرکب نماید.
۲ – هیچیک از مفاد این موافقتنامه بنحوی تلقی نخواهد شد که در نتیجه شرکت هواپیمائی یکی از طرفین متعاهدین محق باشد در سرزمین طرف‌متعاهد دیگر در قبال مزد یا کرایه، مسافر، بار یا پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین آن طرف حمل کند.
۳ – در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که این عملیات در جریان است انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامات ذیصلاح‌است.
ماده (۲ مکرر) (الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)– ایمنی هوانوردی
۱(الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان در رابطه با استانداردهای ایمنی در زمینه‌های مربوط به تأسیسات هوانوردی، خدمه پرواز، هواپیما و بهره‌برداری از هواپیما که طرف متعاهد دیگر به کار گرفته است، درخواست مشاوره نماید. چنین مشاوره‌ای ظرف مدت سی‌روز از تاریخ درخواست مزبور انجام خواهد شد.
۲(الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ در صورتی که پس از مشاوره مزبور یک طرف متعاهد ملاحظه کند استانداردهای ایمنی در زمینه‌های موضوع بند (۱) که در آن زمان به موجب کنوانسیون وضع شده به طور مؤثر توسط طرف متعاهد دیگر به کار گرفته یا اجراء نمی‌شود، طرف متعاهد دیگر را از یافته‌های مزبور و اقداماتی که برای تطبیق با استانداردهای ایکائو ضروری به نظر می‌رسد آگاه خواهد کرد. طرف متعاهد دیگر اقدام اصلاحی مناسب را در فرصت زمانی توافق شده اتخاذ خواهد نمود.
۳(الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ همچنین به موجب ماه (۱۶) کنوانسیون توافق می‌شود هر نوع هواپیمایی که توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد یا از طرف آن در سرویس‌هایی از مبدأ سرزمین طرف متعاهد دیگر یا بالعکس مورد بهره‌برداری قرار گیرد، می‌تواند مادامی که در سرزمین طرف متعاهد دیگر است، مشمول بازرسی نمایندگان مجاز طرف متعاهد دیگر قرار گیرد. مشروط بر این که این امر منجر به تأخیر بدون دلیل در بهره‌برداری از هواپیما نگردد. علیرغم تعهدات مندرج در ماده (۳۳) کنوانسیون، هدف این بازرسی، تأیید اعتبار اسناد هواپیمای مربوط، گواهینامه خدمه و تطبیق تجهیزات و وضعیت هواپیما با استانداردهای وضع شده در آن زمان به موجب کنوانسیون می‌باشد.
۴(الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ هر طرف متعاهد حق تعلیق یا تغییرفوری مجوز بهره‌برداری شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر را در صورتی که اقدام فوری برای حصول اطمینان از ایمنی بهره‌برداری شرکت هواپیمایی تعیین شده ضروری باشد برای خود محفوظ می‌دارد.
۵(الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ هر اقدامی از سوی یک طرف متعاهد طبق بند (۴) فوق با از بین رفتن زمینه اتخاذ آن اقدام متوقف خواهد شد.
۶(الحاقی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۶)ـ باتوجه به بند (۲) فوق اگر مشخص شود که با پایان یافتن فرصت زمانی توافق شده، یک طرف متعاهد در حالت عدم مطابقت با استانداردهای ایکائو باقی مانده است، دبیر کل ایکائو باید از این موضوع و نیز تصمیم رضایت بخش بعدی نسبت به موقعیت مطلع گردد.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱(اصلاحی ۱۸ˏ۰۹ˏ۱۳۷۵)– هریک از طرفین متعاهد حق دارد یک یا دو شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده به صورت کتبی به طرف متعاهد دیگر معرفی نماید و شرکت یا شرکتهای هواپیمایی مزبور را به صورت کتبی حذف کرده یا تغییر دهد.
۲ – پس از دریافت اعلامیه تعیین مقامات ذیصلاح طرف متعاهد دیگر با رعایت مواد بندهای ۳ و ۴ ماده حاضر به شرکت هواپیمائی تعیین شده بدون‌تأخیر اجازه بهره برداری مربوطه را اعطاء خواهد کرد.
۳ – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکتی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین شده بخواهند که مقامات مزبور را قانع سازد که شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی که معمولاً برای انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی توسط مقامات مزبور اعمال می‌گردد حائز می‌باشند.
۴ – هر یک از طرفین متعاهدین حق دارد در هر مورد که قانع نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی مربوطه در دست متعاهد یا‌اتباع طرف متعاهدی است که شرکت مزبور تعیین نموده، از اعطاء اجازه بهره‌برداری موضوع بند ۲ این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که برای اعمال‌حقوق مشخصه در ماده ۲ موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند تحمیل نماید.
۵ – در هر زمان پس از آنکه مفاد بندهای یک و دو (۱ و ۲) این ماده به مرحله اجراء درآمده باشد، شرکت هواپیمائی که بدین نحو تعیین شده و اجازه‌کسب نموده می‌تواند بهره‌برداری از سرویس های مورد توافق را آغاز نماید مشروط بر آنکه بهره‌برداری از این سرویسها مادامی که تعرفه مربوطه به‌موجب ماده ۱۰ این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور تعیین نگردیده انجام نپذیرد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروحه ذیل، اجازه بهره برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخصه در ماده ۲ این موافقت نامه را در مورد‌شرکتی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین گردیده معلق نماید یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد تحمیل نماید.
الف – در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمائی در دست طرف متعاهد یا اتباع طرف متعاهدی است که‌شرکت مذکور را تعیین نموده یا
ب – در موردی که شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و مقررات طرف متعاهدی را که این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند.
ج – در موردی که شرکت هواپیمائی مذکور به هر نحوی از انحاء عملیات بهره‌برداری را بر خلاف مقررات موافقتنامه حاضر انجام دهد.
۲ – جز در مواردی که لغو یا تعلیق یا تحمیل شرایط مذکور در بند یک این ماده بصورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم‌باشد اعمال این حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد ناظر به ورود و خروج هواپیماهائی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند یا ناظر به عملیات هوانوردی‌چنین هواپیماهائی حین پرواز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند نسبت به هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد‌دیگر مجری خواهد بود.
۲ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که در سرزمین خود ناظر به ورود و خروج و اقامت مسافرین و کارکنان و بار یا پست از قبیل تشریفات ورود و‌خروج و مهاجرت است، و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافرین و کارکنان و بار و پست حمل شده توسط هواپیماهای تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر در زمانی که در سرزمین مذکور باشد اعمال خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفین متعاهدین نسخه‌هائی از قوانین و مقررات مربوطه مندرج در این ماده را بنا بر تقاضا در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
۴ – شرکت هواپیمائی یک طرف متعاهد حق دارد حق تأسیس و نگهداری نمایندگی خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر خواهد داشت.
در صورت معرفی نمایندگی کل و یا نمایندگی فروش این نمایندگی طبق مقررات و قانون های مربوط به کشور طرف قرارداد خواهد بود.
۵ – مسئولان قانونی کشور طرف قرارداد بدون هیچگونه تأخیری حق بازدید از هواپیمای طرف دیگر قرارداد در موقع فرود و یا هنگام پرواز را دارا‌می‌باشد و همچنین حق بازرسی مدارک و یا گواهینامه مورد لزوم طبق کنوانسیون موجود را دارد.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی و سایر عوارض
۱ – هواپیماهای شرکت تعیین شده یک طرف متعاهد که در سرویسهای بین‌المللی پرواز می‌نمایند و همچنین مواد سوخت و روغن موتور و سایر مواد‌مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمائی یک طرف متعاهد که مجاز به استفاده از‌مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر می‌باشند به هنگام ورود و خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر بر اساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمرکی و هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود حتی اگر مواد مذکور زمانی به مصرف برسد که این هواپیماها بر‌فراز آن سرزمین در پرواز باشد.
۲ – سوخت و روغن موتور و مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار وارد شده به سرزمین یک طرف متعاهد توسط متعاهد دیگر یا اتباع او که صرفاً به منظور استفاده در هواپیمای طرف متعاهد اخیرالذکر می‌باشد بر اساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و‌هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت و روغن موتور و مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خوار و بار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیمای شرکت هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند بر اساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و‌عوارض و مالیات و هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود.
۴ – لوازم جاری هوانوردی و نیز موارد و لوازم نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین تنها با موافقت‌مقامات گمرکی در سرزمین دیگر قابل تخلیه است در این صورت این سواد تا زمانیکه بار هواپیما شده و از سرزمین آن طرف متعاهد خارج گردد و یا‌طبق مقررات گمرکی ترتیب دیگری در مورد آن داده شود. تحت نظارت مقامات نامبرده قرار خواهد گرفت.
۵ – مسافرین – اثاثیه مسافر و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم می‌باشد و از حریمی که در فرودگاه آن طرف بدین منظور‌اختصاص یافته خارج نمی‌شوند فقط مشمول کنترل جاده‌ای خواهند بود اثاثیه مسافر و باری که در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی و سایر‌مالیاتهای مشابه معاف خواهد بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمائی مانند برچسب چمدان – بلیط هواپیما – بارنامه – کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان‌بندی که به داخل سرزمین هر یک از طرفین متعاهدین برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد شده باشد از کلیه حقوق‌و یا مالیاتهای گمرکی بر اساس معامله متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۷ – عوارض فرودگاه
هر یک از طرفین متعاهدین می‌توانند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تأسیسات تحت کنترل خود عوارض عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه وضع آن را بدهد.
معهذا هر یک از طرفین متعاهدین موافقت دارد که این عوارض از آنچه هواپیماهای ملی آن طرف متعاهد که در سرویس های مشابه بین‌المللی تردد‌می‌نمایند و برای استفاده از این فرودگاهها و تأسیسات می‌پردازند تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز.
۱ – شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفین متعاهدین از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخصه از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق شرکتهای هواپیمائی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین منافع شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف دیگر را‌منظور نظر خواهد داشت تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی سرویسهای مورد توافق که توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد انجام می‌شود، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار‌مناسب است برای رفع نیازمندیهای حمل مسافر و بار و پست جاری و آنچه برای آینده مناسب قابل پیش‌بینی باشد بین سرزمین طرف متعاهد‌تعیین‌کننده شرکت هواپیمائی و سرزمین طرف متعاهد دیگر.
۴ – با رعایت اصول مشروحه در بندهای ۱ و ۲ و ۳ این ماده شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد همچنین می‌تواند ظرفیتی را برای‌نیازمندیهای ترافیک بین سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر ضمیمه موافقتنامه حاضر و سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه می‌شود از جمله تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد استفاده شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفین متعاهدین در‌سرویسهای مورد توافق – بر اساس توصیه شرکتهای هواپیمائی تعیین شده مورد موافقت مقامات هواپیمائی قرار خواهد گرفت.
۶ – در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفین متعاهدین – مسائل مشروحه در بند ۵ فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمائی‌طرفین متعاهدین حل و فصل خواهد گردید، تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده – بدون‌تغییر باقی خواهد ماند.
۷ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین حداقل سی روز قبل از شروع سرویسها در مسیرهای مشخصه – برنامه‌های پرواز را به‌مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود و در مورد تغییرات بعدی نیز از همین قرار عمل خواهد شد.
این محدودیت زمانی را می‌توان در موارد خاص با تصویب مقامات نامبرده کاهش داد.
ماده ۹ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروازها
1 – گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده و یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود‌باقی باشد توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته خواهد شد مشروط بر اینکه‌شرایط صدور یا معتبر شناختن این گواهینامه‌ها و پروانه‌ها مساوی و یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد که بموجب کنوانسیون وضع می‌گردد. در‌هر حال هر یک از طرفین متعاهدین این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و‌پروانه‌هائی که جهت اتباع او توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتبار یافته، خودداری نماید.
ماده ۱۰ – تعرفه‌ها
۱ – بموجب بندهای ذیل، اصطلاح «تعرفه» بر معنی نرخ پرداخت شده برای حمل مسافر و بار محالاتی که بر اساس آنها قیمت‌ها اجراء می‌شود که شامل نرخ و‌شرایط جهت نمایندگی و دیگر سرویسهای جنبی می‌شود اما شامل دستمزد در موارد عمل امانات پستی نخواهد بود.
۲ – تعرفه‌هائی که توسط شرکت هواپیمائی یکی از طرفین قرارداد برای حمل بار از سرزمین طرف دیگر قرارداد پرداخت می‌شود بایستی در سطحی‌معقول برقرار و توجه شایسته‌ای به کلیه عوامل مربوطه از جمله هزینه عملیاتی – سود متعارف و تعرفه‌های شرکتهای هواپیمائی دیگر صورت گیرد.
۳ – تعرفه‌هائی که مربوط به بند ۲ این ماده می‌شود در صورت امکان باید توسط شرکت هواپیمائی معینه طرفین قرارداد، مورد توافق قرار گیرد، بعد از‌مذاکره با شرکتهای هواپیمائی دیگر که در تمامی یا قسمتهائی از مسیر عملیات پروازی انجام می‌دهند.
چنین موافقتنامه‌ای هر جا که ممکن باشد باید با بکاربردن دستورالعملهای انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوائی (یاتا) برای محاسبه تعرفه‌ها به نتیجه‌برسند.
۴ – تعرفه‌هائی که این چنین به توافق می‌رسند باید به تصدیق مقامات هواپیمائی طرفین حداقل ۴۵ روز قبل از تاریخ پیشنهاد شده در مقدمه برسد.
در موارد خاص این مدت ممکن است بر اثر توافق بین مقامات مسئول طرفین تقلیل یابد.
۵ – این تأیید ممکن است سریعاً ابلاغ گردد، اگر هیچکدام از مقامات هواپیمائی در طول ۳۰ روز از تاریخ تسلیم مطابق با بند ۴ این ماده عدم رضایت‌خود را اعلام ننمایند این تعرفه‌ها بصورت تصویب شده در نظر گرفته خواهد شد. همچنانکه در بند ۴ مقرر شده، مقامات هواپیمائی ممکن است‌موافقت کنند مدتی را که در طول آن هر گونه عدم رضایتی اعلام گردد این عمل در کمتر از ۳۰ روز انجام پذیرد.
۶ – در طول مدتی که مطابق با بند ۵ این ماده قابل اجرا است مورد تأیید قرار نگیرد یکی از مقامات هواپیمائی یادداشت عدم رضایت از تعرفه‌هایی که‌مطابق مقررات بند ۳ این ماده می‌باشد را به مقامات هواپیمائی طرف دیگر تسلیم می‌نماید.
مقامات هواپیمائی طرفین متعاهد بعد از مذاکره با مقامات هواپیمائی هر یک از دولتهای دیگری که داوری آن سودمند باشد، تلاش خواهند نمود که‌تعرفه مورد توافق طرفین را تعیین نمایند.
۷ – اگر مقامات هواپیمائی نتوانند در مورد تعرفه‌ای که مطابق بند ۴ این ماده به آنها ارائه شده به توافق برسند، و یا نتوانند در مورد تعیین تعرفه‌ای که‌مطابق بند ۶ این ماده باشد به توافق برسند مورد اختلاف مطابق مقررات ماده ۱۴ این موافقتنامه حل خواهد شد.
۸ – تعرفه‌ای که مطابق مقررات این ماده بوجود آمده باشد تا زمانی که تعرفه جدیدی تصویب نشده باشد قابل اجراء خواهد بود.
علیرغم این مورد تعرفه، با توجه به این بند بیشتر از ۱۲ ماه بعد از تاریخ انقضاء تمدید نخواهد شد.
ماده ۱۱ – انتقال درآمد
۱ – هر یک از طرفین مورد قرارداد باید به شرکت یا شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف دیگر، حق انتقال وجوه بدست آمده در کشور طرف مورد‌قرارداد را اعطاء نماید.
در هر صورت وجوه به دست‌آمده باید مطابق مقررات تبادل ارزی کشور طرف قرارداد که درآمد در آن جا حاصل شده، انجام گیرد.
چنین تبادل ارزی باید بر اساس نرخ برابری رسمی همان کشور انجام گیرد و یا در کشورهائی که نرخ رسمی تبدیل ارز وجود نداشته باشد بر اساس نرخ‌خارجی حاکم صورت پذیرد.
۲ – اگر یکی از طرفین متعاهد محدودیت هائی را در مورد انتقال وجوه باقیمانده از هزینه‌های جاری شرکتهای هواپیمائی تعیین شده توسط طرف دیگر‌قرارداد اعمال نماید، طرف دوم قرارداد حق اعمال محدودیتهای دوجانبه‌ای در مورد شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف دیگر قرارداد را دارد.
ماده ۱۲ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفین متعاهدین در راستای حقوق و تعهدات خود بموجب حقوق بین‌الملل، تأکید می‌نمایند که تعهد آنان در قبال یکدیگر برای حفظ امنیت هوانوردی در برابر اعمال غیر قانونی جزء لاینفکی از این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد. طرفین متعاهدین بدون تحدید کلیت حقوق و تعهدات خود بموجب حقوق بین‌الملل به ویژه مطابق با مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۴سپتامبر ۱۹۶۳، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیر قانونی هواپیما، امضاء شده در لاهه به تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ و کنوانسیون راجع به‌جلوگیری از اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمائی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۱ عمل خواهند کرد.
۲ – طرفین متعاهدین کلیه مساعدتهای لازم را جهت جلوگیری از تصرف غیر قانونی هواپیماهای کشوری و دیگر اعمال غیر قانونی علیه امنیت این‌هواپیماها مسافرین و خدمه آن، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمائی کشوری را بنا بر تقاضا در مورد یکدیگر‌بعمل خواهند آورد.
۳ – طرفین متعاهدین باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری که بعنوان‌ضمائم کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی شناخته شده اند تا حدودی که این مقررات امنیتی در مورد طرفین قابل اجرا است عمل نمایند. آنها‌می‌باید از گردانندگان هواپیماهای ثبت شده در کشور خود یا گردانندگان هواپیماهایی که محل کار اصلی و یا اقامت دائم آنها در سرزمین طرفین می‌باشد‌و نیز گردانندگان فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند که طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.
۴ – هر یک از طرفین متعاهدین موافقت دارد که می‌توان از این گردانندگان هواپیماها درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند(۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر از لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا خواستار است رعایت کنند هر یک از طرفین‌متعاهدین باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین او اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و وارسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه‌مسافر، بار و خواربار هواپیما قبل و در خلال سوار شدن مسافرین یا بارگیری بنحو مؤثر معمول می‌شود. هر یک از طرفین متعاهدین همچنین باید با‌هر درخواست طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه در حد معقول جهت مقابله با یک تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.
۵ – هنگامی که حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیر قانونی هواپیماهای کشوری یا دیگر اعمال غیر قانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و‌خدمه آن، فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی رخ دهد طرفین متعاهدین باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات مناسب به منظور پایان دادن سریع و امن‌حادثه مزبور یا خطر بروز آن یکدیگر را یاری نمایند.
ماده ۱۳ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمائی هر یک از طرفین قرارداد اطلاعات و آمار مربوط به ترافیک حمل شده در سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمائی تعیین‌شده خود را به صوب سرزمین صرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین به قسمتی که معمولاً توسط شرکت هواپیمائی تهیه شده برای مقامات هواپیمائی‌ملی خود تهیه می‌گردد. بنا بر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد، کلیه اطلاعات اضافی مورد درخواست مقامات‌هواپیمائی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف دیگر در صورت تقاضا مورد شور و توافق بین طرفین قرارداد قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۴ – مشاوره و اصلاحات
1 -هر یک از طرفین قرارداد یا مقامات هواپیمائی آن می‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمائی او تقاضای مشاوره نمایند.
2 – مشاوره مورد تقاضای یک طرف متعاهد یا مقامات هواپیمائی او در فاصله ۶۰ روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
ماده ۱۵ – اصلاحیه
چنانچه هر کدام از طرفین قرارداد خواهان تغییر هر یک از مواد این موافقتنامه باشند، چنین تغییراتی اگر مابین طرفین مورد قرارداد توافق شود و در‌صورت نیاز با مذاکره، طبق ماده ۱۶ این موافقتنامه زمانی این تغییرات به اجرا گذاشته خواهد شد که یادداشتی توسط مقامات دیپلماتیک تسلیم هر یک‌از طرفین گردد.
در صورتی که موارد اختلاف غیر از مواد و تبصره‌های موجود در قرارداد باشد، این اصلاحیه‌ها باید به تأیید مقامات مسئول ذیصلاح طرفین برسد.
در‌صورتیکه اصلاحیه تنها مربوط به مقررات موجود در قرارداد باشد موارد اختلاف تنها به توافق مقامات دارای صلاحیت هواپیمائی طرفین قرارداد‌خواهد رسید.
ماده ۱۶ – حل اختلافات
۱ – هر گاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و ضمیمه (های) آن بین طرفین متعاهدین اختلافی بروز نماید، طرفین متعاهدین در مرحله نخست‌اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هر گاه طرفین متعاهدین نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند، می‌توانند توافق نمایند موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر‌شخص یا هیأتی ارجاع کنند.
۳ – چنانچه طرفین متعاهدین نتوانند به موجب بندهای ۱ و ۲ فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه برسند، اختلاف به یک محکمه داوری سه نفره ارجاع‌خواهد شد که هر یک از طرفین متعاهدین یک داور را معین خواهد کرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود.
هر یک از طرفین متعاهدین ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به محکمه داوری از طریق مجرای دیپلماتیک به تعیین داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد.
چنانچه هر یک از طرفین متعاهدین ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند، بنا به تقاضای هر یک از طرفین متعاهدین، رئیس شورای سازمان‌بین‌المللی هواپیمائی کشوری بر حسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد نمود مشروط بر اینکه چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی‌کشوری از اتباع هر از طرفین متعاهدین باشد، از نایب رئیس ارشد شورا و در صورتیکه نامبرده نیز از اتباع یکی از طرفین متعاهدین باشد، از عضو مقدم‌شورا که در چنین وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد که حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید.
داور سوم از اتباع یک دولت ثالث خواهد بود و بعنوان رئیس محکمه داوری عمل خواهند نمود.
۴ – هر یک از طرفین متعاهدین مخارج داوری را که تعیین نموده است پرداخت خواهد کرد بقیه مخارج محکمه داوری بطور یکسان بین طرفین‌متعاهدین تقسیم خواهد شد.
۵ – طرفین متعاهدین تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه بموجب ماده حاضر را رعایت کنند.
ماده ۱۷ – فسخ
هر یک از طرفین متعاهدین می‌توانند در هر موقع قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه کتباً به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همان زمان‌به اطلاع سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری خواهد رسید. در این صورت موافقتنامه دوازده (۱۲) ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد‌دیگر فسخ خواهد شد. مگر آنکه اعلام فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفین پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف‌متعاهد دیگر اعلام فسخ چهارده (۱۴) روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۸ – مطابقت با کنوانسیونهای چندجانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه‌ای در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد این موافقتنامه بنحوی اصلاح خواهد شد تا با مقررات‌چنین کنوانسیون یا موافقتنامه‌ای تطبیق نماید.
ماده ۱۹ – ضمائم
ضمائم این موافقتنامه قسمتی از اصول این موافقتنامه محسوب خواهد شد و کلیه مستندات مربوط به آن شامل مستندات ضمائم شده مگر در جائی که‌غیر از آن اعلام شده باشد.
ماده ۲۰ – ثبت
این موافقت نامه و ضمیمه آن و کلیه اصلاحات وارده بر آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۲۱ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقت نامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر یک از طرفین مورد قرارداد طرف متعاهد دیگر دایر بر اینکه اقدامات لازمه را طبق مقررات قوانین اساسی‌خود درباره لازم‌الاجراء شدن موافقتنامه حاضر بعمل آورده است به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
بنا به مراتب نمایندگان امضاء‌کننده زیر که از طرف دولت های متبوعه خود مجاز می‌باشند موافقت نامه حاضر را امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ …… مطابق با …… به زبانهای فارسی – عربی – انگلیسی – که هر سه متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد در تهران تنظیم گردید.
متن انگلیسی ملاک اعتبار خواهد بود.
از طرف جمهوری اسلامی ایران – از طرف دولت قطر
عالیجناب عالیجناب محمدسعیدی‌کیا – عبدالله صالح‌المانع
وزیر راه و ترابری – وزیر حمل و نقل و ارتباطات
ضمیمه ۱
جدول مسیر
۱ – جدول ۱:
مسیرهائی که توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران از دو جهت مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
نقطه مبدأ از |
به |
نقاط واسط |
نقاط ماوراء |
1 |
2 |
3 |
4 |
نقاط واقع در ایران |
دوحه |
نقطه ای که بعداً مشخص خواهد شد |
– |
شرکت هواپیمائی جمهوری اسلامی ایران در همه و یا یکی از پروازها ممکن است پرواز به نقاط ذکر شده در ستون ۳ و ۴ بالا را حذف نماید.
مشروط بر‌اینکه سرویسهای مورد توافق در این مسیرها در یکی از نقاط ذکر شده در ستون ۱ باشد. ضمیمه ۱ جدول مسیر
جدول ۲:
مسیرهائی که توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده توسط دولت قطر از دو جهت مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
از نقطه |
به |
نقاط واسط |
نقاط ماوراء |
1 |
2 |
3 |
4 |
نقاط واقع در قطر |
شیراز – تهران – بندر عباس |
نقطه مورد تصمیم گیری بعدی |
– |
شرکت هواپیمائی معینه دولت قطر همه و یا یکی از پروازها را ممکن است در هر یک از نقاط ستونهای ۳ و ۴ بالا حذف نماید. مشروط بر اینکه سرویسهای مورد توافق این مسیرها در یکی از نقاط ستون ۱ وجود داشته باشد.
استفاده از نقطه سوم جدول (بندر عباس) الزاماً پس از عقد موافقتنامه بازرگانی بین دو شرکت هواپیمائی جمهوری اسلامی ایران و گلف ایر ممکن‌خواهد گردید.
محرمانه
یادداشت تفاهم
هیأت دولت جمهوری اسلامی ایران و هیأت محترم دولت قطر که اعضاء آنها در لیست ضمیمه شده آمده، در روزهای ۴ و ۵ مارس ۱۹۹۱ جلسات خود‌را در تهران برگزار نموده‌اند تا در توافقنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر در مورد سرویسهای هوائی بین دو دولت و ماوراء سرزمینهای مورد احترام طرفین امضاء نمایند.
در نتیجه این مذاکرات در محیطی دوستانه انجام شد.
طرفین در مورد متن موافقتنامه به تفاهم کامل رسیده و موافقت ذیل حاصل گردید.
1 – متن موافقتنامه
دو هیأت موافقت نمودند که با توجه به لازم‌الاجراء شدن این توافقنامه و توجه به ماده ۲۱ این موافقتنامه با تبادل یادداشت دیپلماتیک به اجراء گذاشته‌خواهد شد.
2 – تعیین شرکتهای هواپیمائی طرفین.
با توجه به ماده ۳ این موافقتنامه، بدینوسیله دولت جمهوری اسلامی ایران شرکت هواپیمائی گلف (گلف‌ایر) را به عنوان شرکت هواپیمائی تعیین شده دولت قطر قبول نموده و بدینوسیله دولت قطر نیز ایران‌ایر را به عنوان شرکت هواپیمائی جمهوری اسلامی ایران قبول می‌نماید.
3 – گنجایش و تعداد پروازها
با توجه به بند ۳ ماده ۸ این موافقتنامه شرکتهای هواپیمائی معین شده طرفین قرارداد هر کدام حداکثر ۴ پرواز در هفته در هر مسیر مورد توافق طرفین‌با هواپیماهای نوع ۷۴۷B و ۱۰۱۱ Lو یا هواپیماهای دیگر مشابه مجاز به پرواز خواهند بود.
هیأت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران
عالیجناب علی‌محمد نوریان(اصلاحی ۳۱ˏ۰۳ˏ۱۳۹۰)– معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان
هواپیمائی کشوری – رئیس هیأت نمایندگی
آقای علی‌اکبر گلرونیا معاون تحقیقات و برنامه‌ریزی و مدیر کل دفتر حقوقی و امور بین‌المللی
آقای محمود حاجی‌قاسمعلی – معاون فنی و عملیاتی
آقای مهدی بهزادی‌پور- مدیر کل عملیاتی
عباسعلی میبدی – مدیر کل تحقیقات و برنامه‌ریزی
هیأت نمایندگی دولت قطر
عالیجناب عبدالعزیز النعیمی – مدیر هواپیمائی کشوری (رئیس هیأت نمایندگی)
عالیجناب شیخ حامد التانی – معاون رئیس حمل و نقل هوائی
آقای صلح هارون – مدیر روابط بین‌المللی (گلف‌ایر)
آقای محمد اعلم - مدیر گلف‌ایر در ایران
مقررات کلی
موقعیت گلف‌ایر به عنوان شرکت انتخابی دولت قطر – سلطان نشین عمان – دولت بحرین و دولت امارات متحده عربی از موقعیت معمولی بدست‌آمده در مسائل هواپیماهائی فرق می‌کند در نتیجه این مسئله، مقامات هواپیمائی دولت جمهوری اسلامی ایران متعهد می‌شوند که عملی بر خلاف‌منافع گلف‌ایر طبق بند ۴ ماده ۳ و بند یک (الف) ماده چهار توافقنامه شرکتهای هواپیمائی امضاء شده در پنجم مارس ۱۹۹۱ که مربوط به مالکیت و‌کنترل مؤثر می‌شود به عمل نیاورند مشروط بر اینکه مالکیت عمومی و کنترل مؤثر گلف‌ایر همیشه در دست دولتهای بحرین و سلطان‌نشین عمان و‌دولت قطر و امارات متحده عربی و یا افرادی با تابعیت آن دولتها خواهد بود.
عملیات همه‌جانبه
کاربرد عملیات همه‌جانبه عملیات مطابق با توافقنامه شرکتهای هواپیمائی مشمول هیچگونه محدودیتی نخواهد بود.
شرایط اجرای موافقتنامه
با توجه به لازم‌الاجراء بودن موافقتنامه دو هیأت موافقت می‌نمایند که محتوای این موافقتنامه از تاریخ همین امروز لازم‌الاجراء می‌باشد.
در تاریخ پنجم مارس ۱۹۹۱ در تهران به امضاء رسید.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه ضمیمه (شامل مقدمه و بیست و یک ماده و ضمائم) آن در جلسه روز چهارشنبه مورخ سیزدهم آبان ماه یکهزار‌و سیصد و هفتاد و یک مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۰/۸/۱۳۷۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری