قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری گرجستان و پروتکل الحاقی به آن مصوب ۱۳۸۵,۰۸,۳۰
ماده واحده– موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری گرجستان مشتمل بر یک مقدمه، هجده ماده و یک ضمیمه و پروتکل الحاقی به آن مشتمل بر پنج ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
تبصره –رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی در بخش ارجاع به داوری توسط دولت جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم‌الله الرحمن‌الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت
جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری گرجستان
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری گرجستان با تمایل یکسان به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوایی منظم بین سرزمینهای خود و ماوراء این سرزمینها، نسبت به موارد زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ – تعاریف به جز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، ازلحاظ این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۱۶/۹/۱۳۲۳ هجری شمسی مطابق با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل هر الحاقیه‌ای که به موجب ماده(۹۰) کنوانسیون مزبور و هر اصلاحیه والحاقیه یا کنوانسیونی که به موجب مواد(۹۰) و(۹۴) آن تصویب شده است، تا جایی که این موارد برای هر دو طرف متعاهد نافذ باشد، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران اطلاق می‌شود به «رئیس سازمان هواپیمایی کشوری» و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان یا وظایف مشابه آن باشد و در مورد دولت جمهوری گرجستان اداره هواپیمایی کشوری جمهوری گرجستان و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن اداره و یا وظایف مشابه آن باشد.
ج – اصطلاح «شرکت هواپیمایی تعیین‌شده» اطلاق می‌شود به یک شرکت هواپیمایی که به موجب مفاد ماده(۳) این موافقتنامه تعیین شده و اجازه فعالیت یافته باشد.
د – اصطلاح «ظرفیت» درمورد یک هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» درمورد «سرویس موردتوافق» اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما درچنین سرویسی ضرب در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر.
هـ – اصطلاح «سرزمین» درمورد یک کشور اطلاق می‌شود به مناطق خاکی و آبهای سرزمینی مجاور آن که تحت حاکمیت و سلطه آن کشور است.
و – اصطلاحات «سرویس هوایی»، «سرویس هوایی بین‌المللی»،«شرکت هواپیمایی» و «توقف به منظورهای غیرحمل و نقل» به ترتیب دارای همان معانی است که در ماده(۹۶) کنوانسیون به آنها داده شده است.
بدیهی است که عناوین مواد این موافقتنامه معانی هیچ یک از مقررات آن را به‌نحوی از انحاء محدود نمی‌کند یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر به شرح زیر به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیرحمل و نقل، و
ج – توقف در سرزمین مذکور در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه مشخص گردیده است به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی.
۲ – استفاده از آزادی پنجم حقوق حمل و نقل مشروط به موافقت شرکتهای هواپیمایی تعیین شده کشور اعطاء کننده می‌باشد.
۳ – هیچ‌یک از مفاد این موافقتنامه به نحوی تلقی نخواهد شد که شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد محق باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر در قبال مزد یا کرایه مسافر، بار و پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل کند.
۴ – در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که بدین طریق تحت تأثیر قرار گرفته‌اند انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامات ذی صلاح خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد یک شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و مراتب را کتباً به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
۲ – پس از دریافت اعلامیه تعیین، مقامات ذی‌صلاح طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بندهای(۳) و (۴) این ماده به شرکت هواپیمایی تعیین شده بدون تأخیر اجازه مربوط را اعطاء خواهند کرد.
۳ – مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکتی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین شده بخواهند که مقامات مزبور را قانع سازند که شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی را که معمولاً برای سرویسهای هوایی بین‌المللی طبق مفاد کنوانسیون توسط مقامات مزبور اعمال می‌گردد، حائز می‌باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مزبور در دست اتباع طرف متعاهد مربوط است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند(۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مشخص شده در ماده(۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین شده لازم بداند، وضع نماید.
۵ – در هر زمان پس از آن که مفاد بندهای(۱) و (۲) این ماده به مرحله عمل درآمده باشد شرکت هواپیمایی که بدین نحو تعیین شده و اجازه کسب نموده است میتواند بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که بهره‌برداری از این سرویسها مادامی که نرخی مطابق مفاد ماده(۱۰) این موافقتنامه درمورد سرویسهای مزبور وضع و لازم‌الاجراء نگردیده، انجام نپذیرد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروحه ذیل اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخص شده در ماده(۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد، وضع نماید.
الف – در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمایی در دست طرف متعاهدی که شرکت هواپیمایی را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است.
ب – درموردی که شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند.
ج – در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور به هر نحوی از انحاء عملیات بهره‌برداری را مطابق مقررات این موافقتنامه انجام ندهد.
۲ – جز درمواردی که لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند(۱) این ماده به‌صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم باشد اعمال این حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود یا خروج هواپیماهایی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند یا ناظر به بهره‌برداری و هوانوردی چنین هواپیماهایی حین پرواز برفراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند نسبت به هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مجری خواهد بود.
۲ –قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که در سرزمین خود ناظر به ورود و خروج و اقامت موقت مسافرین و کارکنان و بار یا پست از قبیل تشریفات ورود و خروج و مهاجرت است و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی درمورد مسافرین و کارکنان و بار یا پست حمل شده توسط هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی که در سرزمین مذکور باشد، اعمال خواهد شد.
۳ –هر طرف متعاهد نسخه‌هایی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنابر تقاضا دراختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
۴ – شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد مجاز خواهد بود نمایندگی خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید. درصورت تعیین یک نمایندگی کل یا نمایندگی فروش کل این نماینده طبق قوانین و مقررات مربوط جاری هر یک از طرفها منصوب خواهد شد.
۵– انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی قابل اجراء در دو کشور صورت خواهد گرفت. طرفها همه امکانات خود را برای تسهیل در انتقال چنین درآمدهایی پس از کسر مخارج به کار خواهند گرفت.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ – هر طرف متعاهد براساس عمل متقابل شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر را تاحد ممکن به موجب قانون ملی خود از محدودیتهای ورود، حقوق گمرکی و سود بازرگانی هزینه‌های مواد، وسایل یدکی ازجمله موتور، لوازم جاری هواپیما، خواربار هواپیما و غذا (ازجمله دخانیات و سایر محصولات اختصاص یافته برای فروش به مسافران به مقدار محدود درطول پرواز) و سایر اقلام به منظور استفاده انحصاری در ارتباط با بهره‌برداری یا خدمات‌رسانی هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای مورد توافق را انجام می‌دهد و نیز برچسب چاپی بلیطها، بارنامه و هرگونه موارد چاپی آن و نشریه‌های تبلیغاتی متعارف رایگان را که توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده توزیع می‌گردد معاف خواهد نمود.
۲ – سوخت و روغن موتور ومواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار وارد شده به سرزمین یک طرف متعاهد توسط طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن که صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای طرف متعاهد اخیرالذکر می‌باشند براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهند بود.
۳ – سوخت و روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای شرکت هواپیمایی طرف متعاهد دیگر می‌شوند و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.
۴ – لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات گمرکی سرزمین طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. دراین صورت می‌توان این مواد را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر شود و یا ترتیب دیگری درمورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵– مسافرین، اثاثیه مسافر و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم می‌باشند و از حریمی که در فرودگاه آن طرف بدین منظور اختصاص یافته خارج نمی‌شوند، فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری که در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر مالیاتهای مشابه معاف خواهد بود.
۶– اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمایی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی که به داخل سرزمین هرطرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد شده باشد از کلیه حقوق گمرکی، سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۷ – هزینه‌های فرودگاهی
هر یک از طرفهای متعاهد میتواند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تأسیسات تحت کنترل خود هزینه‌های عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه وضع آن را بدهد. مع‌هذا هر یک از طرفهای متعاهد موافقت دارد که این هزینه‌ها از آنچه هواپیماهای ملی آن طرف متعاهد که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌نمایند و برای استفاده از این فرودگاهها و تأسیسات می‌پردازند تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱ – شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد از رفتار عادلانه و مساوی برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده از فرصتهای مساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را منظورنظر خواهد داشت تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی سرویسهای مورد توافق که توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد انجام می‌شود تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب برای رفع نیازمندیهای جاری و پیش‌بینی شده معقول حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین کننده شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر است. ظرفیت اصولاً بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد تقریباً به نسبت مساوی تقسیم خواهد شد مگر آن‌که توافق دیگری حاصل شده باشد.
۴ – با درنظر گرفتن اصول مندرج در بندهای (۱)،(۲)و (۳) این ماده، شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد همچنین میتواند ظرفیتی را برای برآورده کردن نیازمندیهای حمل و نقل بین سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرهای ضمیمه این موافقتنامه و سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵– ظرفیتی که عرضه می‌شود ازجمله تعداد سرویسها و نوع هواپیمای مورد استفاده شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق براساس توصیه شرکتهای هواپیمایی تعیین شده مورد موافقت مقامات هواپیمایی قرار خواهد گرفت. شرکتهای هواپیمایی تعیین شده چنین توصیه‌ای را پس از شور لازم بین خود و رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده به عمل خواهند آورد.
۶ – درصورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل موضوع بند(۵) فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی دوطرف متعاهد حل و فصل خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهند ماند.
۷– شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع سرویسها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین قرار عمل خواهد شد. این محدودیت زمانی را می‌توان در موارد خاص با تصویب مقامات نامبرده کاهش داد.
۸– موافقتنامه بازرگانی بین دوشرکت هواپیمایی تعیین شده در زمان اجرای سرویسهای مورد توافق ضروری خواهد بود. موافقتنامه بازرگانی مذکور بایستی جهت تأیید و تصویب به مقامات هواپیمایی طرفها تسلیم گردد.
ماده ۹ – شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار این گواهینامه‌ها و پروانه‌ها مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. درهرحال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ میدارد که درمورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که جهت اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتباریافته خودداری نماید.
ماده ۱۰ – نرخهای حمل و نقل هوایی
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمایی طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای هواپیمایی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند، وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
الف – هرگاه شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک قطعنامه نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق ازقبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامه‌ای درباره نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق وجود نداشته باشد یا یک یا هیچ‌یک از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمایی موضوع بند (الف) فوق نباشد، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد درمورد نرخهایی که برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
ج – نرخهایی که بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرفها تسلیم خواهد گردید. این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامات مذکور قابل کاهش است.
د – درصورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمایی خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد یا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (ج) این بند، مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هریک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی طرفهای متعاهد طبق جزءهای (الف) و (ب) این بند به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود در مورد نرخهای مناسب به‌توافق برسند لیکن هیچ نرخی قبل ازتصویب مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد به‌موقع اجراء در نخواهد آمد.
هـ – چنانچه مقامات هواپیمایی نتوانند درمورد نرخ تسلیم شده به آنها به موجب جزء (د) این بند یا درمورد تعیین نرخ مشخص شده در جزء (د) این بند به توافق برسند، اختلاف به موجب مفاد ماده (۱۴) این موافقتنامه حل و فصل خواهد گردید.
۳ –نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تأکید می‌نمایند که تعهد آنان درقبال یکدیگر برای حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر اعمال مداخله غیرقانونی جزء لاینفکی از این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد.
طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، به ویژه مطابق با مفاد کنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۲۳/۶/۱۳۴۲ هجری شمسی مطابق با چهاردهم سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ ۲۵/۹/۱۳۴۹ هجری شمسی مطابق با شانزدهم دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۱/۷/۱۳۵۰ هجری شمسی مطابق با بیست و سوم سپتامبر ۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند کرد.
۲ – طرفهای متعاهد کلیه مساعدتهای لازم را جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی کشوری را بنابر تقاضا درمورد یکدیگر به‌عمل خواهند آورد.
۳ – طرفها باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که این مقررات امنیتی در مورد طرفها قابل اجراء است عمل نمایند. آنها می‌باید از گردانندگان هواپیماهایی که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائم آنها در سرزمین طرفها می‌باشد و نیز گردانندگان فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند که طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.
۴ – هر طرف متعاهد موافقت دارد که می‌توان از این گردانندگان هواپیماها درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر از لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا درمدت توقف در آنجا مقرر کرده رعایت کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین او اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه، بار و خواربار هواپیما قبل و در زمان سوار شدن مسافرین یا بارگیری به نحو مؤثر معمول می‌شود. هر طرف متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با یک تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.
۵ – هنگامی که حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری یا دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آن فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفهای متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات مناسب به منظور پایان سریع و امن حادثه مزبور یا خطر وابسته به آن یکدیگر را یاری نمایند.
۶ – هنگامی که یک طرف متعاهد دلیل معقولی را برای اعتقاد به تخطی طرف متعاهد دیگر از مقررات امنیت هوانوردی این ماده داشته باشد مقامات هواپیمایی طرف متعاهد مزبور می‌توانند مشاوره فوری با مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را درخواست نمایند.
ماده ۱۲ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده خود را به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را به قسمی که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد بنابر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. کلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر درصورت تقاضا مورد شور و توافق بین دو طرف متعاهد قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۳ – مشاوره و اصلاحات
1 – هر طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن می‌توانند در هرزمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمایی آن تقاضای مشاوره نمایند.
2 – مشاوره مورد تقاضای یک طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن در فاصله شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 – هرنوع اصلاح این موافقتنامه، پس از آن که دو طرف متعاهد انجام تشریفات قانون اساسی خود مربوط به انعقاد و لازم‌الاجراء شدن موافقتنامه‌های بین‌المللی را به یکدیگر اطلاع داده باشند، لازم‌الاجراء خواهد شد.
4 – علی‌رغم مفاد بند(۳)، اصلاحات جداول مسیر ضمیمه این موافقتنامه ممکن است مستقیماً بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تأیید ازطریق تبادل یادداشت دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۴ – حل اختلافات
۱ – هرگاه درمورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل نمایند، می‌توانند توافق نمایند موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد نتوانند به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق درمورد حل‌اختلاف به نتیجه برسند، اختلاف به یک دیوان داوری سه نفره ارجاع خواهد شد که هرطرف متعاهد یک داور را معین خواهد کرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود. هر یک از طرفهای متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، ازطریق مجاری دیپلماتیک به تعیین داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هریک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند، یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور در مورد داور سوم به توافق نرسند بنا به تقاضای هر یک از طرفهای متعاهد، رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری برحسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد نمود مشروط بر این‌که چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری از اتباع هر طرف متعاهد باشد، از نایب‌رئیس ارشد شورا و درصورتی که نامبرده نیز چنین ملیتی داشته باشد، از عضو مقدم شورا که در چنین وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد که حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید.
درهر حال داور سوم از اتباع یک دولت ثالث خواهد بود و به‌عنوان رئیس دیوان داوری عمل خواهد کرد.
۴ – دیوان داوری آیین‌نامه کار خود را تعیین خواهد نمود.
۵– طرفهای متعاهد تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه به‌موجب ماده حاضر را رعایت کنند.
۶ – چنانچه و مادامی که هر طرف متعاهد تصمیمات متخذه را به‌موجب بند(۳) این ماده رعایت نکند طرف متعاهد دیگر میتواند حقوق یا امتیازاتی را که به‌موجب این موافقتنامه به طرف متعاهد یا شرکت هواپیمایی تعیین شده متخلف اعطاء کرده، محدود، منع یا لغو کند.
ماده ۱۵ – فسخ
هر طرف متعاهد میتواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه کتباً به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری خواهد رسید.
دراین صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آن که اطلاعیه فسخ قبل ازانقضای این مدت با تراضی طرفها پس گرفته شود. درصورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اطلاعیه مزبور چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶ – مطابقت با کنوانسیونهای چندجانبه
چنانچه موافقتنامه یا کنوانسیون کلی چندجانبه حمل و نقل هوایی درمورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن به نحوی اصلاح خواهد شد تا با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور تطبیق نماید.
ماده ۱۷ – ثبت
این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن و کلیه اصلاحات آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی‌بر این که اقدامات لازم را طبق الزامات قانون اساسی خود درباره لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده است، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که ازطرف دولتهای متبوعه خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ ۳۰/۱۰/۱۳۷۱ هجری شمسی برابر با بیستم ژانویه ۱۹۹۳ میلادی در سه نسخه به زبانهای فارسی، گرجی و انگلیسی که هر سه متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد در تهران تنظیم گردید. درصورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
ازطرف دولت
جمهوری اسلامی ایران
ازطرف دولت
جمهوری گرجستان
ضمیمه
جدول مسیر
بخش ۱ – مسیری که قرار است توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد:
مسیر ۱ – ازنقاطی در جمهوری اسلامی ایران به تفلیس.
بخش ۲ – مسیری که قرار است توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده دولت جمهوری گرجستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
مسیر ۱ – ازنقاطی در جمهوری گرجستان به تهران.
توجه:
نقاط واسط و نقاط ماوراء نیز ممکن است توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده به‌کار گرفته شود، به شرط این که مذاکرات لازم توسط مقامات مربوط طرفها به‌عمل آید.
پروتکل الحاقی به موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری گرجستان
(امضاء شده در تاریخ ۳۰/۱۰/۱۳۷۱ هجری شمسی برابر با ۲۰ ژانویه ۱۹۹۳ میلادی)
دولت جمهوی اسلامی ایران و دولت جمهوری گرجستان، با مطلوب دانستن الحاق پروتکلی به موافقتنامه حمل و نقل هوایی که در تاریخ ۳۰/۱۰/۱۳۷۱ هجری شمسی برابر با ۲۰ ژانویه ۱۹۹۳ میلادی بین کشورهای متبوع‌‌شان به امضاء رسیده است، به شرح زیر توافق نمودند:
ماده ۱
بندهای (ز)، (ح) و (ط) به شرح زیر به ماده (۱) «تعاریف» اضافه می‌شود:
ز – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و غیرهمراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود ازجمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگی‌ها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها و شرایط حمل پست، می‌باشد.
ح – اصطلاح «این موافقتنامه» شامل ضمیمه پیوست آن و هرگونه اصلاحات مربوط به آن یا اصلاحات این موافقتنامه است.
ط – اصطلاح «هزینه‌های مصرف‌کننده» به هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که توسط مقام صلاحیتدار درمورد شرکتهای هواپیمایی وضع شده یا اجازه وضع آن توسط مقام مزبور برای تدارک اموال یا تأسیسات فرودگاهی یا تأسیسات هوانوردی ازجمله تأسیسات و خدمات مربوط به هواپیما، خدمه آن، مسافرین و بار داده شده است.
ماده ۲
بند (۱) ماده (۳) «تعیین و اجازه» به شرح زیر اصلاح می‌شود:
1 – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر، یک یا چند شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و هر شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
ماده ۳
بعد از ماده (۱۱) «امنیت هوانوردی» موافقتنامه، ماده جدید (۱۱) مکرر، به شرح زیر اضافه می‌گردد:
–ماده ۱۱ مکرر – ایمنی هوانوردی:
1 – هرطرف میتواند در هر زمان در رابطه با استانداردهای ایمنی در زمینه‌های مربوط به تأسیسات هوانوردی، خدمه پرواز، هواپیما و بهره‌برداری از هواپیما که طرف دیگر به کار گرفته است، درخواست مشاوره نماید. چنین مشاوره‌ای ظرف مدت سی روز از زمان درخواست مزبور انجام خواهد شد.
2 – درصورتی که پس از مشاوره مزبور یک طرف ملاحظه کند استانداردهای ایمنی در زمینه‌های موضوع بند (۱) که در آن زمان به موجب کنوانسیون وضع شده به‌طور مؤثر توسط طرف دیگر به کار گرفته یا اجرا نمی‌شود، طرف دیگر را از یافته‌های مزبور و اقداماتی که برای تطبیق با استانداردهای ایکائو ضروری به‌نظر می‌رسد آگاه خواهد کرد. طرف دیگر اقدام اصلاحی مناسب را در فرصت زمانی توافق شده، اتخاذ خواهد نمود.
3 – همچنین به‌موجب ماده(۱۶) کنوانسیون توافق می‌شود هرنوع هواپیمایی که توسط شرکت هواپیمایی یک طرف یا از طرف آن در سرویسهایی از مبدأ سرزمین طرف دیگر یا بالعکس مورد بهره‌برداری قرار گیرد، میتواند مادامی که در سرزمین طرف دیگر است، مشمول بازرسی نمایندگان مجاز طرف دیگر قرار گیرد، مشروط بر این‌که این امر منجر به تأخیر بدون دلیل در بهره‌برداری از هواپیما نگردد، علی‌رغم تعهدات مندرج در ماده(۳۳) کنوانسیون هدف این بازرسی، تأیید اعتبار اسناد هواپیمای مربوط، گواهینامه خدمه و تطبیق تجهیزات و وضعیت هواپیما با استانداردهای وضع شده در آن زمان به موجب کنوانسیون می‌باشد.
4 – هر طرف حق تعلیق یا تغییر فوری مجوز بهره‌برداری شرکت یا شرکتهای هواپیمایی طرف دیگر را درصورتی که اقدام فوری برای حصول اطمینان از ایمنی بهره‌برداری شرکت هواپیمایی ضروری باشد، برای خود محفوظ میدارد.
5 – هر اقدامی از سوی یک طرف طبق بند(۴) فوق با از بین رفتن زمینه اتخاذ آن اقدام، متوقف خواهد شد.
6 – با توجه به بند(۲) فوق اگر مشخص شود که با پایان یافتن فرصت زمانی توافق شده یک طرف در حالت عدم مطابقت با استانداردهای ایکائو باقی مانده است، دبیرکل ایکائو باید از این موضوع و نیز تصمیم رضایت‌بخش بعدی نسبت به موقعیت، مطلع گردد.
ماده ۴
ماده (۱۴) «حل اختلافات» به شرح زیراصلاح می‌شود:
1 – هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند کرد که اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل نمایند.
2 – چنانچه طرفهای متعاهد به‌موجب بند(۱) فوق در مورد حل اختلافات به نتیجه نرسند، هر یک از طرفهای متعاهد میتواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به هیأت داوری سه نفره مرکب از دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
درصورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب، سرداور را تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور درمورد انتخاب سرداور به توافق نرسند، هر یک از طرفهای متعاهد میتواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
سرداور باید درهرصورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرفهای متعاهد روابط سیاسی دارد.
3 – در مواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری تعیین شود، چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهدباشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ‌یک از طرفهای متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
4 – هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند، آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
5 – تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
6 – مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند(۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۵
این پروتکل از تاریخ تبادل یادداشت دیپلماتیک که مؤید اتمام الزامات قانون اساسی در کشور هر طرف متعاهد باشد، لازم‌الاجراء خواهد شد.
برای گواهی تأیید مطالب فوق، امضاءکنندگان زیر که از طرف دولتهای متبوع خود بدین‌منظور به طور مقتضی مجاز می‌باشند، این پروتکل را امضاء نمودند.
این پروتکل در تهران در تاریخ ۱۷ تیرماه ۱۳۸۳ هجری شمسی برابر با ۷ جولای ۲۰۰۴ میلادی به زبانهای فارسی، گرجی و انگلیسی که هر سه متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. درصورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
ازطرف دولت
جمهوری اسلامی ایران
ازطرف دولت
جمهوری گرجستان
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و هجده ماده و یک ضمیمه و پروتکل الحاقی در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ سی‌ام آبان‌ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و پنج مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در تاریخ ۸/۹/۱۳۸۵ به تأیید شورای محترم نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی- غلامعلی حدادعادل