قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری‌اسلامی ایران و دولت پادشاهی بحرین مصوب ۱۳۸۲,۰۲,۲۳با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و‌دولت پادشاهی بحرین مشتمل بر یک مقدمه و بیست و دو ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوائی بین دولت جمهوری‌اسلامی ایران و دولت پادشاهی بحرین
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی بحرین که عضو کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر۱۹۴۴ میلادی می‌باشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند.
با تمایل به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوائی منظم فی مابین و ماوراء سرزمینهای خود به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ – تعاریف
۱ – به جزء در مواردی که فحوای عبارت معنای دیگری را ایجاب نماید از نظر این‌موافقتنامه :
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در‌تاریخ شانزدهم آذرماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در‌شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل هر ضمیمه‌ای که به موجب ماده (۹۰) آن کنوانسیون تصویب شده و هر اصلاحیه ضمائم کنوانسیون که به موجب مواد (۹۰) و (۹۴) آن به تصویب رسیده تا حدی که ضمائم و اصلاحات مزبور برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء شده است یا به وسیله آنها تصویب شده است، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمائی» درمورد دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان هواپیمائی کشوری و در مورد دولت پادشاهی بحرین به امور هواپیمائی کشوری به‌نمایندگی از وزارت حمل و نقل و یا در هر دو مورد به هر شخص یا سازمانی که مجاز به‌انجام وظایف خاص مربوط به این موافقتنامه باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمائی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمائی‌اطلاق می‌شود که به موجب مفاد ماده (۴) موافقتنامه حاضر تعیین شوند و اجازه فعالیت بیابند.
ت – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و بار‌غیر همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها و شرایط حمل پست، می‌باشد.
ث – اصطلاح «سرزمین» در مورد یک کشور دارای همان معنی است که در ماده (۲) کنوانسیون ذکر شده است.
ج – اصطلاحات «سرویس هوائی»، «سرویس هوائی بین‌المللی»، «شرکت‌هواپیمائی» و «توقف به منظورهای غیرحمل و نقل» دارای همان معانی است که در ماده (۹۶) کنوانسیون برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «ظرفیت» درمورد یک هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در‌یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» درمورد «سرویس مورد توافق» به حاصل ضرب ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
۲ – تفاهم حاصل است که عناوین مواد این موافقتنامه معانی هیچ یک از مفاد این‌موافقتنامه را به نحوی از انحاء محدود نمی‌کند یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲ – قابلیت شمول کنوانسیون شیکاگو
مفاد موافقتنامه حاضر تا حدی که مفاد مذکور درمورد سرویسهای هوائی بین‌المللی قابل اجراء باشد، مشمول مفاد کنوانسیون خواهد بود.
ماده ۳ – اعطای حقوق
۱ – هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در این موافقتنامه را جهت تأسیس و‌انجام سرویسهای هوائی بین‌المللی منظم در مسیرهای مشخص شده در جدول مسیر‌پیوست این موافقتنامه به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید. چنین سرویسها و مسیرهائی از این پس به ترتیب «سرویسهای مورد توافق و مسیرهای مشخص شده» خوانده خواهند‌شد.
۲ – شرکت هواپیمائی تعیین شده هر یک از طرفهای متعاهد در خلال انجام سرویس مورد توافق در مسیر مشخص شده از حقوق زیر بهره‌مند خواهد شد:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در آن مسیر در جدول مسیر‌پیوست این موافقتنامه.
۳ – هیچ یک از بندهای (۱) و (۲) این ماده نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت‌هواپیمائی یک طرف متعاهد این امتیاز را اعطاء کند که در داخل سرزمین طرف متعاهد دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست درقبال مزد یا کرایه نماید.
۴ – در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی‌است و نیز در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام سرویسهای موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار خواهد بود.
ماده ۴ – تعیین و مجوزهای شرکتهای هواپیمائی
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا چند شرکت هواپیمائی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و شرکتهای هواپیمائی تعیین شده مذکور را حذف کند یا تغییر دهد.
۲ – پس از دریافت اعلامیه مذکور مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بند (۳) این ماده و بند (۱) ماده (۵) اجازه مقتضی را بدون تأخیر به شرکت‌هواپیمائی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
۳ – مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت (های) هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر در قوانین و‌مقرراتی را که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات درمورد سرویسهای‌هوائی بین‌المللی اعمال می‌گردد، دارا باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و‌کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی تعیین شده متعلق و دراختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع طرف متعاهد مزبور است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مذکور در ماده (۳) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند وضع نماید.
۵ – چنانچه یک شرکت هواپیمائی تعیین شده باشد یا به آن اجازه داده شود می‌تواند در هر زمان بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که نرخی مطابق ضوابط ماده (۱۵) این موافقتنامه درمورد سرویسهای مزبور وضع شده و‌مجری باشد.
ماده ۵ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد می‌تواند درموارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا استفاده از حقوق مندرج در بند (۲) ماده (۳) این موافقتنامه را درمورد شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم‌می‌داند وضع کند:
الف – در هر صورت چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت‌هواپیمائی در اختیار طرف متعاهدی که شرکت هواپیمائی را تعیین کرده یا اتباع طرف متعاهد مزبور می‌باشد، یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این‌حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند، یا
پ – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور در انجام عملیات بهره‌برداری از شرایط مقرر‌شده به موجب این موافقتنامه تخطی کند.
۲ – لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز در مواردی که برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات فوریت داشته باشد، فقط پس از مشورت با‌طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
ماده ۶ – هزینه‌های فرودگاهی
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههائی را جهت استفاده شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر مشخص شده تعیین خواهد کرد و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای بهره‌برداری سرویسهای مورد توافق لازم است دراختیار شرکت(های) هواپیمائی تعیین‌شده طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
۲ – هزینه‌هائی که توسط هر یک از طرفهای متعاهد درقبال استفاده فرودگاه و سایر‌تسهیلات هوانوردی توسط هواپیمای شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وضع شده یا اجازه وضع آن داده شود نباید از آنچه هواپیماهای ملی آن که در‌سرویسهای مشابه بین‌المللی می‌پردازد، تجاوز نماید.
ماده ۷ – معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض
۱ – هواپیمای شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای بین‌المللی را انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل‌یدکی، لوازم مورد نیاز جاری و خواروبار موجود در هواپیمای شرکت(های) هواپیمائی یک طرف متعاهد که مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه می‌باشند به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از‌پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد که هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز‌جاری و خواروبار که توسط یک طرف متعاهد به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود و‌صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدکی، تجهیزات مورد‌نیاز جاری و خواروبار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای شرکت(های)هواپیمائی طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و‌هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی معاف خواهد بود.
۴ – تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده‌در هواپیمای شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات گمرکی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر شوند و یا ترتیب دیگری درمورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵ – مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج‌نمی‌شوند، فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در‌ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر مالیاتهای مشابه معاف‌خواهد بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمائی مانند برچسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما، جدول زمانبندی تجهیزات اداری و‌نگهداری جا، لباس فرم، مطالب تبلیغاتی، اقلام تبلیغاتی و وسایل ارتباطی و زمینی که به داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۸ – اصول حاکم بر بهره‌برداری از سرویسهای توافق شده
۱ – شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر‌برخوردار خواهند بود تا بتوانند جهت انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای‌مشخص شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده هر‌طرف متعاهد، منافع شرکت(های) هواپیمائی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا‌من‌غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکت(های)هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع نیازمندیهای جاری و پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین کننده شرکت(های) هواپیمائی و سرزمین طرف متعاهد دیگر‌می‌باشد.
۴ – شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با‌رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده ظرفیتی را برای رفع نیازمندیهای حمل و نقل بین سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این‌موافقتنامه و سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵ – ظرفیتی که عرضه می‌شود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد‌استفاده شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق می‌بایست براساس پیشنهادات شرکتهای هواپیمائی تعیین شده و موافقت مقامات‌هواپیمائی انجام پذیرد. پیشنهاد فوق پس از مشورت و تبادل نظر بین شرکتهای هواپیمائی‌تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده خواهد بود.
۶ – درصورت عدم توافق بین شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرفهای‌متعاهد، مسائل مندرج در بند (۵) ازطریق توافق بین مقامات هواپیمائی دو طرف متعاهد‌حل و فصل خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهد ماند.
ماده ۹ – تصویب برنامه پروازی
شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از‌شروع سرویس(های) مورد توافق، برنامه‌های پروازی پیشنهادی خود را برای تصویب به مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. چنین برنامه پروازی شامل نوع سرویس و هواپیمای مورد استفاده، برنامه پروازی و سایر اطلاعات مربوط خواهد بود. درمورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده کاهش داد.
ماده ۱۰ – تسلیم آمار
مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده خود به‌سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را که برای مقامات هواپیمائی ملی خود تهیه و‌به آنها ارائه می‌گردد بنا بر تقاضا دراختیار مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار‌خواهند داد. اطلاعات مزبور شامل جزئیات حجم و توزیع حمل و نقل خواهد بود.
ماده ۱۱ – شمول قوانین و مقررات
۱ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد درمورد هوانوردی و بهره‌برداری‌هواپیماهای شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر به هنگام ورود، پرواز‌برفراز، اقامت و خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
۲ – قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت و خروج مسافرین، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد ازقبیل تشریفات ورود و خروج، مهاجرت و‌همچنین مقررات گمرکی، بهداشتی و قرنطینه درمورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات پستی هواپیمای شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در‌سرزمین مذکور باشند اعمال خواهد شد.
۳ – هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و‌مقررات مذکور در این ماده را دراختیار آن قرار خواهد داد.
۴ – شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی‌خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید و یا این که برای خود یک عامل کل یا‌عامل فروش کل تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
ماده ۱۲ – انتقال درآمدها
انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت(های) هواپیمائی تعیین شده طرفهای‌متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی قابل اجرا در دو کشور صورت خواهد گرفت، طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله پس از کسر‌هزینه‌ها به عمل خواهند آورد.
ماده ۱۳ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که توسط یک‌طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای بهره‌برداری‌از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته‌خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور‌مساوی یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا‌خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد‌پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هائی که برای اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته شده‌خودداری نماید.
–ماده ۱۳ مکرر – ایمنی
هر طرف متعاهد می تواند در رابطه با استانداردهای ایمنی اداره و اجرا شده توسط طرف متعاهد دیگر در مورد تسهیلات هوانوردی، خدمه، هواپیما، نظارت فنی و بهره برداری شرکت هواپیمائی که سرویسهای حمل و نقل هوایی مورد توافق بین مقامات هواپیمائی دو طرف متعاهد را انجام می دهد تقاضای مشاوره فنی نماید.
در صورتی که پس از چنین مشاوره فنی، یک طرف متعاهد تشخیص دهد که طرف متعاهد دیگر الزامات و استانداردهای ایمنی در این زمینه‌ها را که دست کم مساوی حداقل استانداردهایی است که ممکن است طبق کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی وضع شود به طور مؤثر اداره یا اجرا نمی کند، یافته‌های مزبور و اقداماتی را که برای تطابق با حد اقل استانداردهای مزبور ضروری تشخیص می دهد به آگاهی طرف متعاهد دیگر خواهد رساند و طرف متعاهد دیگر اقدام اصلاحی مناسب را در خلال پانزده روز یا هر مدت زمان طولانی تری که ممکن است مورد توافق قرار گیرد، اتخاذ خواهد نمود.
ماده ۱۴ – امنیت هوانوردی
۱ – طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، تعهدات خود درقبال یکدیگر درخصوص حفظ امنیت هواپیمائی کشوری در برابر اعمال مداخله گرایانه غیرقانونی که جزء لاینفک این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد، مورد تأکید قرار می‌دهند. طرفهای متعاهد بدون تحدید حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق‌بین‌الملل به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲/۶/۲۳ هجری شمسی‌مطابق با چهاردهم سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف‌غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ ۱۳۴۹/۹/۲۵ هجری شمسی مطابق با‌شانزدهم دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمائی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۱۳۵۰/۷/۱ هجری شمسی مطابق با بیست و سوم سپتامبر۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند کرد.
۲ – طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت‌جلوگیری از اعمال تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمائی کشوری ارائه خواهند کرد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی‌مصوب سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور درمورد طرفهای متعاهد قابل اجراء است، عمل نمایند. هر یک از طرفهای متعاهد باید از متصدیان‌هواپیماهائی که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که‌مطابق مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
۴ – هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت‌هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین‌خود، خروج از آن یا در مدت توقف در سرزمین طرف متعاهد دیگر مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن اقدامات کافی‌برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار هواپیما پیش از سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر‌انجام می‌شود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر‌برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل می‌آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
۵ – هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی دیگری علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات‌هوانوردی صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید‌ازطریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه‌و یا خنثی کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۵ – نرخها
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده یک طرف متعاهد در‌سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط‌ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای‌هواپیمائی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده درصورت امکان پس از مشورت با سایر‌شرکتهای هواپیمائی که در تمام یا قسمتی از مسیر عملیات پرواز انجام می‌دهند، مورد توافق شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد قرار خواهد گرفت و چنین توافقی‌با استفاده از دستورالعملهای اتحادیه حمل و نقل هوائی بین‌المللی به منظور عملی نمودن‌نرخها به دست خواهد آمد.
۳ – نرخهائی که بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد حداقل شصت روز قبل از‌اعلام تاریخ پیشنهادی برای تصویب به مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد تسلیم خواهد‌گردید. در مواقع خاص، این محدوده زمانی می‌تواند با موافقت مقامات مذکور کاهش یابد.
۴ – تصویب می تواند به طور صریح اعلام شود، چنانچه هیچ یک از مقامات‌هواپیمائی عدم تصویب نرخ را ظرف سی روز از تاریخ تسلیم طبق بند (۳) این ماده اعلام ننماید نرخهای مزبور تصویب شده تلقی می‌شود. چنانچه محدوده زمانی برای تسلیم به گونه‌ای که در بند (۳) پیش‌بینی شده کاهش یابد مقامات هواپیمائی می‌توانند موافقت‌کنند که محدوده زمانی که طی آن هرگونه عدم تصویب می‌تواند اعلام شود، کمتر از سی‌روز باشد.
۵ – چنانچه نرخی طبق بند (۲) این ماده یا در طی محدوده زمانی قابل اجرا طبق بند (۴) این ماده مورد توافق قرار نگیرد، مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد یادداشت‌عدم تصویب نرخ توافق شده خود طبق بند (۲) این ماده را به مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر ارائه می‌نمایند. مقامات هواپیمائی طرفهای متعاهد با توافق دو طرفه نرخ را تعیین خواهند کرد.
۶ – چنانچه مقامات هواپیمائی درمورد نرخ ارائه شده طبق بند (۳) این ماده یا درمورد تعیین هر نرخی طبق بند (۵) این ماده به توافق نرسند، این اختلاف می‌بایست طبق مفاد ماده (۱۸) این موافقتنامه حل و فصل شود.
۷ – نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین‌نشده باشد به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۶ – کد اشتراکی
به منظور بهره‌برداری یا برقراری سرویسهای مجاز در مسیرهای مورد توافق، شرکت‌هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌تواند ترتیبات کد اشتراکی را با:
شرکت هواپیمائی یک طرف متعاهد،
شرکت یا شرکتهای هواپیمائی طرف متعاهد دیگر منعقد نماید. مشروط بر این که کلیه شرکتهای هواپیمائی در ترتیبات مزبور اختیار مناسب داشته باشند و نیازهائی که معمولاً برای چنین ترتیباتی لازم است را تأمین نمایند.
ماده ۱۷ – مشاوره و اصلاح
۱ – در قالب روح همکاری نزدیک، طرفهای متعاهد یا مقامات هواپیمائی آنها هر از‌چند گاهی به منظور حصول اطمینان از اجراء و کاربرد رضایتمندانه مفاد این موافقتنامه وپیوستهای آن با یکدیگر مشورت خواهند نمود.
۲ – در صورتی که هر یک از طرفهای متعاهد اصلاح مفاد این موافقتنامه وپیوستهای آن را مطلوب تشخیص دهد می‌تواند تقاضای مشاوره با طرف متعاهد دیگر‌را نماید. مشاوره مذکور در فاصله شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد. هر‌نوع اصلاحاتی که بدین صورت مورد توافق قرار می‌گیرد، پس از تأیید به وسیله تبادل یادداشت دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد شد.
۳ – اصلاحات مربوط به مفاد این موافقتنامه به استثناء جدول مسیر توسط هر‌طرف متعاهد طبق تشریفات قانون اساسی آن به تصویب خواهد رسید.
۴ – اصلاحات مربوط به پیوستهای این موافقتنامه می‌تواند مستقیماً بین مقامات‌هواپیمایی طرفهای متعاهد به توافق برسد.
۵ – هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۲۲) این موافقتنامه، به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
ماده ۱۸ – حل اختلاف
۱ – هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن بین‌طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند‌کرد که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل کنند،می‌توانند با توافق موضوع را جهت اتخاذ تصمیم به هر شخص یا هیأتی ارجاع کنند. چنانچه موافقتی حاصل نشد، به موجب بند (۱) فوق اختلاف بنا به تقاضای هر یک از‌طرف‌های متعاهد طبق قوانین و مقررات مربوط خود جهت تصمیم‌گیری به یک هیأت‌داوری سه نفره مرکب از یک داور منتخب هر طرف متعاهد و داور سوم که توسط دو داور‌منتخب تعیین می‌شود ارجاع نمایند. هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از‌تاریخ دریافت درخواست داوری اختلاف به وسیله هیأت داوری مزبور از طرف متعاهد دیگر از طریق دیپلماتیک نسبت به معرفی داور اقدام می‌کند و داور سوم ظرف مدت شصت روز دیگر تعیین خواهد شد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر‌داور خود را تعیین نکند، یا داور سوم ظرف مدت مذکور تعیین نشود، هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری بخواهد که حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید. در هر صورت داور سوم باید تابعیت کشور ثالث را دارا‌باشد و به عنوان رئیس هیأت داوری عمل نماید.
۳ – هر طرف متعاهد هزینه‌های داوری را که خود تعیین کرده و نیز نمایندگی خود در تشریفات داوری را پرداخت خواهد کرد. هزینه‌های داور سوم و دیگر هزینه‌ها به نسبت‌مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد شد.
۴ – طرفهای متعاهد هرگونه تصمیم اتخاذ شده به موجب بند (۲) این ماده را‌رعایت خواهند کرد.
ماده ۱۹ – فسخ
۱ – هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان تصمیم خود را مبنی‌بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به‌آگاهی سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز خواهد رسید.
۲ – در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط‌طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای‌این مدت با موافقت طرفهای متعاهد مسترد شود. هر گاه طرف متعاهد دیگر دریافت‌اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه مزبور چهارده روز پس از وصول آن به سازمان‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۲۰ – مطابقت با کنوانسیونهای چند جانبه
این موافقتنامه و پیوستهای آن به نحوی اصلاح خواهد شد که با هر کنوانسیون‌چند جانبه‌ای که ممکن است برای طرفهای متعاهد الزام‌آور شود، انطباق یابد.
ماده ۲۱ – ثبت نزد ایکائو
این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۲۲ – لازم‌الاجراء‌شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر‌مبنی‌بر اینکه الزامات قانون اساسی خود را برای لازم‌الاجراء‌شدن این موافقتنامه به عمل‌آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، امضاء‌کنندگان زیر که از طرف دولتهای متبوع خود مجاز‌می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه، بیست و دو ماده و یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در منامه در تاریخ ۱۳۷۸/۱۱/۱۹ هجری شمسی برابر با ۸ فوریه۲۰۰۰ میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی که هر سه متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. در صورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران دولت بحرین
بهزاد مظاهری ابراهیم عبدالله‌الحمر
معاون وزیر راه و ترابری و معاون امور هواپیمایی کشوری
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری وزارت ارتباطات
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست و‌دو ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و سوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۲/۲/۳۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی