قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت بوسنی و هرزهگوین مصوب 1379,02,25با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوائی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت بوسنی و هرزهگوین ، مشتمل بر یك مقدمه، (18) ماده و یك ضمیمه به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده میشود.
بسمالله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت بوسنی و هرزهگوین
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت بوسنی و هرزهگوین كه عضو كنوانسیون هواپیمائی كشوری بینالمللی كه در تاریخ شانزدهم آذر سال یكهزار وسیصد و بیست و سه هجری شمسی مطابق با هفت دسامبر سال یكهزار و نهصد و چهل و چهار میلادی در شیكاگو جهت امضاء مفتوح گردید، میباشند و از این پس طرفهای متعاهد خوانده میشوند، با تمایل یكسان به انعقاد موافقتنامهای به منظور تأسیس و بهرهبرداری از سرویسهای هوایی منظم بین سرزمینهای خود و ماورای این سرزمینها، نسبت به موارد پیوست موافقت نمودند:
ماده 1 – تعاریف:
به جز در مواردی كه فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «كنوانسیون» به كنوانسیون هواپیمائی كشوری بینالمللی كه در تاریخ شانزدهم آذر سال یكهزار و سیصد و بیست و سه هجری شمسی مطابق با هفتم دسامبر سال یكهزار و نهصد و چهل و چهار میلادی در شیكاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق میشود و شامل هر الحاقیهای كه بهموجب ماده (90) كنوانسیون مزبور و هر اصلاحیه الحاقیه یا كنوانسیون كه به موجب مواد (90) و (94) آن تصویب شده است، تا جایی كه این مواردبرای هر دو طرف متعاهد نافذ باشد خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامهای هواپیمائی» در مورد جمهوری اسلامی ایران اطلاق میشود به «وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمائی كشوری» و هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد و در مورد دولت بوسنی و هرزهگوین وزارت تجارت خارجی و ارتباطات بینالملل، مقام مسؤول هواپیمائی كشوری و هر شخص یا مقامی كه مجاز به انجام وظایف فعلی سازمان مذكور باشد.
پ – اصطلاح «شركت هواپیمائی تعیین شده» اطلاق میشود به شركت هواپیمائی كه به موجب مفاد ماده (3) موافقتنامه حاضر تعیین شده و اجازه فعالیت یافته باشد.
ت – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یك هواپیما اطلاق میشود به میزان بارگیری آن هواپیما در یك مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» در مورد «سرویس توافق شده» اطلاق میشود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی ضربدر دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی ازمسیر.
ث – اصطلاح «سرزمین» در مورد كشور اطلاق میشود به مناطق خاكی و آبهای سرزمینی مجاور آن كه تحت حاكمیت و سلطه آن كشور است.
ج – اصطلاحات «سرویس هوائی»، «سرویس هوائی بینالمللی»، «شركت هواپیمائی» و «توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» به ترتیب دارای همان معانی است كه در ماده (96) كنوانسیون به آنها داده شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» اطلاق میشود به قیمتی كه باید برای حمل مسافر، بار همراه و غیر همراه پرداخت گردد و شرایطی كه به موجب آن قیمتها اعمال میشود، از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای آژانس (نمایندگی) و سایر خدمات جنبی، به استثنای دستمزدها و شرایط حمل پست.
ح – اصطلاح «جدول» به معنای جدول مسیرهای منضم شده به این موافقتنامه و هرگونه اصلاحات این موافقتنامه یا اصلاحاتی كه طبق مفاد ماده (13) این موافقتنامه مورد توافق قرار گرفته، میباشد. جدول مزبور جزء لاینفك این موافقتنامه خواهد بود.
بدیهی است كه عناوین مواد موافقتنامه حاضر معانی هیچ یك از مقررات آن را به نحوی از انحاء محدود نمیكند یا توسعه نمیدهد.
ماده 2 – اعطای حقوق:
1 – هر طرف متعاهد حقوق مصرحه در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوایی بینالمللی منظم به وسیله شركت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر به شرح زیر به طرف متعاهد دیگر اعطاء مینماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب – توقف در سرزمین مذكور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذكور در نقاطی كه برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست موافقتنامه حاضر مشخص گردیده است، به منظور سوار و پیاده كردن مسافر، بار و پست در حمل و نقل بینالمللی.
2 – استفاده از آزادی پنجم حقوق حمل و نقل، مشروط به پیشنهاد شركتهای هواپیمائی تعیین شده كشور اعطاء كننده و تصویب مقامهای ذیصلاح هواپیمائی طرفهای متعاهد میباشد.
3 – هیچ یك از مفاد این موافقتنامه به نحوی تلقی نخواهد شد كه شركت هواپیمائی یك طرف متعاهد محق باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر در قبال مزد یا كرایه، مسافر، بار و پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل كند.
4 – در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی كه بدینگونه تحت تأثیر قرار گرفتهاند، انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامهای ذیصلاح مربوط خواهد بود.
ماده 3 – تعیین و اجازه:
1 – هر طرف متعاهد حق دارد یك یا چند شركت هواپیمائی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و هر شركت هواپیمائی تعیین شده را حذف كند یا تغییر دهد و مراتب را به صورت كتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
2 – پس از دریافت اعلامیه تعیین، مقامهای ذیصلاح طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بندهای (3) و (4) ماده حاضر به شركت هواپیمائی تعیین شده ، بدون تأخیر اجازه مربوط را اعطاء خواهند كرد.
3 – مقامهای هواپیمائی یك طرف متعاهد میتوانند از شركت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند كه مقامهای مزبور را قانع سازند شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی را كه معمولاً طبق مفاد كنوانسیون توسط مقامهای مزبور در مورد سرویسهای هوائی بینالمللی اعمال میشود دارا میباشد.
4 – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد كه مالكیت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپیمائی مربوط در دست اتباع طرف متعاهدی است كه شركت هواپیمائی را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است، از اعطای اجازه بهرهبرداری موضوع بند (2) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را كه برای اعمال حقوق مشخص شده در ماده (2) موافقتنامه حاضر توسط آن شركت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند وضعنماید.
5 – در هر زمان پس از آنكه مفاد بندهای (1) و (2) این ماده به مرحله عمل درآمده باشد شركت هواپیمائی كه بدین نحو تعیین شده و اجازه كسب نموده است، میتواند بهرهبرداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز كند، مشروط بر آنكه بهرهبرداری از این سرویسها مادامی كه نرخ مطابق مفاد ماده (10) اینموافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور لازمالاجراء نشده انجام نپذیرد.
ماده 4 – تعلیق و لغو:
1 – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح ذیل اجازه بهرهبرداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخص شده در ماده (2) این موافقتنامه را در مورد شركت هواپیمائی تعیین شده از طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرطی را كه ممكن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد وضع نماید:
الف – در هر موردی كه قانع نشده باشد مالكیت عمده و كنترل مؤثر آن شركت هواپیمائی در دست طرف متعاهدی كه شركت مذكور را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است ، یا
ب – در موردی كه شركت هواپیمائی مذكور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی كه این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نكند یا،
پ – در موردی كه شركت هواپیمائی مذكور به هر نحوی از انحاء عملیات بهرهبرداری را مطابق مقررات موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
2 – جز در مواردی كه لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذكور در بند (1) این ماده به صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم باشد، اعمال این حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت. چنین مشورتی بین مقامهای هواپیمائی به محض دریافت درخواست مشورت آغاز خواهد شد.
ماده 5 – شمول قوانین و مقررات:
1 – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد كه ناظر به ورود یا خروج هواپیماهایی كه به امر هوانوردی بینالمللی اشتغال دارد یا ناظر به بهرهبرداری وهوانوردی چنین هواپیماهائی حین پرواز بر فراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذكور میباشند، نسبت به هواپیماهای شركت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مجری خواهد بود.
2 – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد كه در سرزمین خود ناظر به ورود و خروج و اقامت موقت مسافران و كاركنان و بار یا پست از قبیل تشریفات ورود و خروج و مهاجرت است و همچنین مقررات گمركی و بهداشتی در مورد مسافران و كاركنان و بار یا پست حمل شده توسط هواپیمای شركتهواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی كه در سرزمین مذكور باشد اعمال خواهد شد.
3 – هر طرف متعاهد نسخههایی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنابر تقاضا در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
4 – شركت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد مجاز خواهد بود نمایندگی خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید. در صورت تعیین یك نمایندگی كل یا نمایندگی فروش كل، این نماینده طبق قوانین و مقررات مربوط جاری هر یك از طرفهای متعاهد منصوب خواهد شد.
5 – انتقال درآمدهای حاصل شده توسط شركت هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی قابل اجراء در دو كشورخواهد گرفت. طرفین همه امكانات خود را برای تسهیل در انتقال چنین درآمدهایی پس از كسر مخارج به كار خواهند گرفت.
ماده 6 – معافیت از حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایر عوارض:
1 – هواپیماهای شركت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهدی كه از سرویسهای بینالمللی بهرهبرداری نموده و مواد سوختی و روغن موتور و سایرمواد مصرفی فنی و وسایل یدكی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار موجود در هواپیماهای شركت هواپیمائی یك طرف متعاهد كه مجاز به استفاده ازمسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر میباشند به هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداختحقوق گمركی، سود بازرگانی و هزینههای بازرسی و سایر عوارض یا هزینههای ملی معاف خواهند بود، حتی اگر مواد مذكور زمانی مورد استفاده قرارگیرد یا به مصرف برسد كه هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
2 – سوخت و روغن موتور و مواد مصرفی فنی و وسائل یدكی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار وارد شده به سرزمین یك طرف متعاهد توسط طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن كه تنها به منظور استفاده در هواپیماهای طرف متعاهد اخیرالذكر میباشند براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركی، سودبازرگانی و هزینههای بازرسی و سایر عوارض و هزینههای ملی معاف خواهند بود.
3 – سوخت و روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی و وسائل یدكی و لوازم مورد نیاز جاری و خوارباری كه در سرزمین یك طرف متعاهد بارهواپیماهای شركت هواپیمائی طرف متعاهد دیگر میشوند و در سرویسهای بینالمللی مورد استفاده قرار میگیرند براساس عمل متقابل از پرداختحقوق گمركی، سود بازرگانی و مالیاتها و هزینههای بازرسی و سایر عوارض و هزینههای ملی معاف خواهد بود.
4 – لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیماهای شركت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، تنها با موافقت مقامهای گمركی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت میتوان این مواد را تا زمانی كه طبق مقررات گمركی مجدداً صادرشود و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامهای نامبرده قرار داد.
5 – مسافران، اثاثیه مسافر و باری كه از سرزمین یك طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم میباشند و از حریمی كه در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج نمیشوند، فقط مشمول كنترل سادهای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری كه در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمركی، سود بازرگانی و سایرمالیاتهای مشابه معاف خواهند بود.
6 – اسناد رسمی حاوی نشانه رسمی شركت هواپیمائی مانند برچسب چمدان، بلیت هواپیما، بارنامه ، كارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمانبندی كه به داخل سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شركت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد شده باشد از كلیه حقوق گمركی ،سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهند بود.
ماده 7 – هزینههای فرودگاهی:
1 – هر یك از طرفهای متعاهد میتواند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تأسیسات تحت كنترل خود هزینههای عادلانه و مناسب را وضع نموده یا اجازه وضع آن را بدهد.
2 – با این وجود هر یك از طرفهای متعاهد موافقت دارد كه این هزینهها از آنچه شركتهای حمل و نقل تعیین شده آن طرف متعاهد كه در سرویسهای مشابه بینالمللی تردد مینمایند و برای استفاده از این فرودگاهها و تأسیسات میپردازند تجاوز نكند.
ماده 8 – مقررات ظرفیت و تصویب برنامههای پرواز:
1 – شركتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده از فرصتهای متساوی بهرهمند باشند.
2 – در انجام سرویسهای مورد توافق، شركتهای هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد منافع شركت هواپیمائی طرف دیگر را منظور نظر خواهد داشت تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
3 – هدف اصلی سرویسهای مورد توافق كه توسط شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد انجام میشود، تأمین ظرفیت كافی با ضریب بارمناسب برای رفع نیازمندیهای جاری و پیشبینی شده معقول حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین كننده شركت هواپیمائی وسرزمین طرف متعاهد دیگر است.
4 – با در نظر گرفتن اصول مندرج در بندهای (1) و (2) و (3) این ماده، شركت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین میتواند ظرفیتی را برای برآورده كردن نیازمندیهای حمل و نقل بین سرزمینهای كشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرهای ضمیمه موافقتنامه حاضر و سرزمین طرفمتعاهد دیگر تأمین نماید.
5 – ظرفیتی كه عرضه میشود از جمله تعداد سرویسها و نوع هواپیمای مورد استفاده شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق ، براساس پیشنهاد شركتهای هواپیمائی تعیین شده مورد موافقت مقامهای هواپیمائی قرار خواهد گرفت. شركتهای هواپیمائی تعیین شده چنین پیشنهادی را پس از شور لازم بین خود و رعایت اصول مندرج در بندهای (1) و (2) و (3) این ماده به عمل خواهند آورد.
6 – در صورت عدم توافق بین شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل مشروح در بند (5) فوق از طریق توافق بین مقامهای هواپیمائی دو طرف متعاهد حل و فصل خواهد شد. تا زمانی كه این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شركتهای هواپیمائی تعیین شده بدون تغییرباقی خواهد ماند.
7 – شركت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداكثر سی روز قبل از شروع سرویسها در مسیرهای مشخص شده ، برنامههای پرواز را به مقامهای هواپیمائی طرف متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز از همین قرار عمل خواهد شد. این محدودیت زمانی رامیتوان در موارد خاص با تصویب مقامهای نامبرده كاهش داد.
ماده 9 – شناسائی گواهینامهها و پروانهها:
گواهینامههای قابلیت پرواز و گواهینامههای صلاحیت و پروانههایی كه توسط یك طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد توسط طرف متعاهد دیگر برای بهرهبرداری از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اینكه شرایط صدور یا اعتبار این گواهینامهها و پروانهها مساوی یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد كه به موجب كنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر حالهر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ میدارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسائی گواهینامههای صلاحیت و پروانههائی كه جهت اتباع آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگر صادر شده یا اعتبار یافته خودداری نماید.
ماده 10 – نرخهای حمل و نقل هوائی:
1 – نرخهای مورد اجراء توسط شركتهای هواپیمائی طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود كه با توجه به كلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهرهبرداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شركتهای هواپیمائی دیگر كه در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام میدهند وضع میگردد.
2 – نرخهای موضوع بند (1) این ماده براساس قواعد زیر تعیین میگردد:
الف – هرگاه شركتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یك اتحادیه بینالمللی شركتهای هواپیمائی با مكانیسم تعیین نرخ باشند و یك قطعنامه نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد. نرخها براساس این قطعنامه بین شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامهای درباره نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق وجود نداشته باشد یا یك یا هیچ یك از شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد عضو اتحادیه شركتهای هواپیمائی موضوع بند (الف) فوق نباشد، شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد نرخهایی كه برای سرویسهای مورد توافق اعمال میگردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهائی كه بدین ترتیب مورد توافق قرار میگیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامهای هواپیمائی طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامهای مذكور قابل كاهش است.
ت – در صورتی كه شركتهای هواپیمائی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی كه یك طرف متعاهد شركت هواپیمائی خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع بند (پ) این ماده، مقامهای هواپیمائی یك طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یك از نرخهای توافق شده بین شركتهای هواپیمائی طرفهای متعاهد طبق بندهای (الف) و (ب) این ماده به مقامهای هواپیمائی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامهای هواپیمائی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد نرخهای مناسب به توافق برسند لیكن هیچ نرخی قبل از تصویب مقامهای هواپیمائی هر طرف متعاهد به مورد اجراء در نخواهد آمد.
3 – نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی كه نرخهای جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهند ماند.
ماده 11 – امنیت هوانوردی:
1 – طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بینالملل تأكید مینمایند كه تعهد آنان در قبال یكدیگر برای حفظ امنیت هواپیمائی كشوری در برابر اعمال مداخله غیرقانونی جزء لاینفكی از این موافقتنامه را تشكیل میدهد. طرفهای متعاهد بدون تحدید كلیت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بینالملل، به ویژه مطابق با مفاد كنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتكابی دیگر در هواپیما (امضاء شده در توكیو به تاریخ 23/6/1342 هجری شمسی مطابق با 14 سپتامبر 1963)، كنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما (امضاء شده درلاهه به تاریخ 25/9/1349 هجری شمسی مطابق با 16 دسامبر 1970) و كنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمائی كشوری (امضاء شده در مونترال به تاریخ 1/7/1350 هجری شمسی مطابق با 23 سپتامبر 1971) و نیز هر كنوانسیون دیگر مربوط به امنیت هواپیمائی كشوری عمل خواهند كرد.
2 – طرفهای متعاهد كلیه مساعدتهای لازم را جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمائی كشوری را بنا بر تقاضا در مورد یكدیگربه عمل خواهند آورد.
3 – طرفهای متعاهد باید در روابط دو جانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده از سوی سازمان بینالمللی هواپیمائی كشوری كه به عنوان ضمائم كنوانسیون هواپیمائی كشوری بینالمللی شناخته شدهاند تا حدودی كه مقررات امنیتی مزبور در مورد طرفین قابل اجراء است عمل نمایند. آنهامیباید از گردانندگان هواپیماهائی كه محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی كار و یا اقامت دائم آنها در سرزمین طرفین میباشد و نیز گردانندگان فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند كه طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.
4 – هر طرف متعاهد موافقت دارد كه میتوان از این گردانندگان هواپیماها درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (3) فوق را كه طرف متعاهد دیگر از لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده است رعایت كند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل كند كه در سرزمین او اقدامات كافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواربار هواپیما قبل و در زمان سوار شدن مسافران یا بارگیری به نحو مؤثر معمول میشود. هر طرف متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با یك تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.
5 – هنگامی كه حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیماهای كشوری یا دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمهآن، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفهای متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات مناسب به منظور پایان سریع و امن حادثهمزبور یا خطر وابسته به آن یكدیگر را یاری نمایند.
ماده 12 – تسلیم آمار:
مقامهای هواپیمائی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویسهای مورد توافق توسط شركت هواپیمائی تعیین شده خود را به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین به قسمی كه به طور معمول توسط شركت هواپیمائی تعیین شده برای مقامهای هواپیمائی ملی خود تهیه و به آنها ارائه میگردد بنابر تقاضا در اختیار مقامهای هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. كلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقلمورد درخواست مقامهای هواپیمائی یك طرف متعاهد از مقامهای هواپیمائی طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا مورد شور و توافق بین دو طرفمتعاهد قرار خواهد گرفت.
ماده 13 – مشاوره و اصلاحات:
1 – هر طرف متعاهد یا مقامهای هواپیمائی آن میتوانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامهای هواپیمائی آن تقاضای مشاوره نمایند.
2 – مشاوره مورد تقاضای یك طرف متعاهد یا مقامهای هواپیمائی آن در فاصله شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 – هر نوع اصلاح موافقتنامه حاضر، پس از آنكه دو طرف متعاهد انجام تشریفات قانون اساسی خود مربوط به انعقاد و لازمالاجراء شدن موافقتنامههای بینالمللی را به یكدیگر اطلاع داده باشند لازمالاجراء خواهد شد.
4 – علیرغم مفاد بند (3) این ماده اصلاحات جداول مسیر ضمیمه موافقتنامه حاضر ممكن است به طور مستقیم بین مقامهای هواپیمائی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تأیید از طریق تبادل یادداشت سیاسی لازمالاجراء خواهد گردید.
ماده 14 – حل اختلاف:
1 – هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را ازطریق مذاكره حل و فصل نمایند.
2 – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاكره حل و فصل نمایند، میتوانند توافق نمایند موضوع را جهت كسب نظر مشورتی به هرشخص یا هیأتی ارجاع كنند.
3 – چنانچه طرفهای متعاهد نتوانند به موجب بندهای (1) و (2) این ماده در مورد حل اختلاف به نتیجه برسند، طبق قوانین و مقررات مربوط، اختلاف به یك دیوان داوری سه نفره ارجاع خواهد شد كه هر طرف متعاهد یك داور را معین خواهد كرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهندنمود. هر یك از طرفهای متعاهد ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجرای سیاسی به تعیین داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هر یك از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود راتعیین نكند، یا داوران منتخب ظرف مدت مذكور در مورد داور سوم به توافق نرسند، بنا به تقاضای هر یك از طرفهای متعاهد، رئیس شورای سازمانبینالمللی هواپیمائی كشوری برحسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد نمود، مشروط بر اینكه چنانچه رئیس شورای سازمان بینالمللی هواپیمائی كشوری از اتباع هر طرف متعاهد باشد، از نایب رئیس ارشد شورا و در صورتی كه نامبرده نیز چنین ملیتی داشته باشد، از عضو مقدم شورا كه در چنین وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد كه حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید.
در هر حال داور سوم از اتباع یك دولت ثالث خواهد بود و به عنوان رئیس دیوان داوری عمل خواهد كرد.
4 – دیوان داوری آییننامه كار خود را تعیین خواهد نمود.
5 – طرفهای متعاهد تعهد مینمایند تصمیمات متخذه به موجب ماده حاضر را رعایت كنند.
6 – مخارج دیوان داوری، شامل هزینهها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی بین طرفهای متعاهد تقسیم خواهد شد. هرگونه مخارجی كه توسط رئیس شورا در رابطه با دستورالعملهای بند (3) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینههای دیوان داوری محسوب خواهد گردید.
ماده 15 – فسخ:
1 – هر طرف متعاهد میتواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه به طور كتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همزمان به اطلاع سازمان بینالمللی هواپیمائی كشوری خواهد رسید.
2 – در این صورت، موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آنكه اعلام فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفین پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن بهسازمان بینالمللی هواپیمائی كشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده 16 – مطابقت با كنوانسیونهای چند جانبه:
چنانچه كنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوائی در مورد هر دو طرف متعاهد لازمالاجراء گردد، این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن به نحوی اصلاح خواهد شد تا با مقررات كنوانسیون یا موافقتنامه مزبور تطبیق نماید.
ماده 17 – ثبت:
این موافقتنامه و ضمیمه (ضمائم) آن و كلیه اصلاحات آن نزد سازمان بینالمللی هواپیمائی كشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده 18 – لازمالاجراء شدن:
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر كه از طریق مجاری سیاسی انجام میشود دایر بر اینكه اقدامات لازم راطبق قانون اساسی خود برای لازمالاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده است، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
در تأیید مراتب فوق نمایندگان تامالاختیار امضاء كننده زیر كه از طرف دولتهای متبوع خود مجاز میباشند این موافقتنامه را در یك مقدمه، هجده ماده و یك ضمیمه امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ 6 مرداد سال 1375 هجری شمسی برابر با 27 جولای 1996 میلادی، در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، انگلیسی وبوسنیایی كه هر سه متن دارای اعتبار یكسان میباشند در سارایوو تنظیم گردید. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاك عملاست.
از طرف از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران دولت جمهوری بوسنی و هرزگوین
ضمیمه
جدول مسیرها
1 – مسیرهائی كه ممكن است توسط شركت هواپیمائی (شركتهای هواپیمائی) تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
تمام نقاط هرنقطه سارایوو هرنقطه
2 – مسیرهائی كه ممكن است توسط شركت هواپیمائی (شركتهای هواپیمائی) تعیین شده جمهوری بوسنی و هرزهگوین مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
نقاط مبدأ نقاط واسط نقاط مقصد نقاط ماوراء
تمام نقاط هرنقطه تهران هرنقطه
تذكر
1 – هر شركت هواپیمائی تعیین شده میتواند نقاط واسط و نقاط ماورای مشخص شده در ضمیمه موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهرهبرداری قرار دهد كه حق بهرهبرداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد، مگر اینكه در این مورد بین دوطرف متعاهد براساس توصیههای شركتهای هواپیمائی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
2 – از نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یك از مسیرهای مشخص شده میتوان به اختیار شركتهای هواپیمائی تعیین شده در هر پرواز یا كلیه پروازها صرف نظر نمود.
3 – تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شركتهای هواپیمائی تعیین شده به شرط تأیید مقامهای هواپیمائی دو طرف متعاهد بین شركتهای هواپیمائی تعیین شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و ضمیمه آن در جلسه علنی روز یكشنبه مورخ بیست و پنجم اردیبهشت ماه یكهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 31/2/1379 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علیاكبر ناطقنوری
