قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری بلا روس مصوب ۱۳۸۰,۰۵,۱۴
ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوایی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری بلا روس مشتمل بر یک مقدمه و هجده ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی دو جانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری بلا روس
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری بلا روس
که عضو کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی مورخ ۱۶ آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با ۷ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی می‌باشند و از این پس طرف‌های متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور تأسیس و بهره برداری از سرویس‌های هوایی منظم فی‌مابین و ماوراء سرزمین‌های کشورهای طرف‌های متعاهد به شرح زیر موافقت کردند :
ماده ۱ – تعاریف :
از نظر این موافقتنامه :
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۱۶ آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر ۷ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات کنوانسیون که به موجب ماده)۹۴) آن تصویب شده و برای طرف‌های متعاهد لازم‌الاجراء گردیده و نیز ضمائم کنوانسیون و اصلاحات آنها که به موجب ماده (۹۰) آن به تصویب رسیده و برای طرف‌های متعاهد لازم‌الاجراء شده‌است، خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامات هواپیمائی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «رئیس سازمان هواپیمائی کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان باشد اطلاق می‌گردد و در مورد دولت جمهوری بلاروس به کمیته هواپیمایی کشوری و هر شخص یا سازمانی که مجاز به‌انجام وظایف فعلی آن کمیته باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمائی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمائی اطلاق می‌شود که به موجب مفاد ماده (۳) موافقتنامه حاضر تعیین شوند‌و اجازه فعالیت بیابند.
ت – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یک هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» در مورد «سرویس توافق شده» به حاصل ضرب ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
ث – اصطلاح «سرزمین» در مورد هر یک از طرف‌های متعاهد به مناطق خشکی و آبی که تحت حاکمیت آن کشور قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات «سرویس هوائی»، «سرویس هوائی بین‌المللی» ، «شرکت هواپیمائی» و «توقف منظورهای غیر حمل و نقل» دارای همان معانی است که در ماده (۹۶) کنوانسیون برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و غیر همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمت‌های مزبور اعمال می‌شود از جمله قیمت‌ها و شرایط مقرر برای نمایندگی‌ها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها و شرایط حمل پست، می‌باشد.
ماده ۲ – اعطای حقوق :
۱– هر طرف متعاهد جهت انجام سرویس‌های هوائی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید :
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در‌جدول مسیر پیوست این موافقتنامه.
۲– استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه مشروط به مذاکره و موافقت شرکتهای‌هواپیمایی تعیین شده طرف‌های متعاهد و تصویب مقامات هواپیمائی آنها خواهد بود.
۳– هیچ یک از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت هواپیمائی یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر در سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار یا پست در قبال مزد یا کرایه نماید .
۴– در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی است و نیز در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال‌نظامی قرار گرفته انجام سرویس‌های موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه :
۱– هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا چند شرکت هواپیمائی را برای انجام سرویس‌های مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده تعیین، و هر شرکت هواپیمائی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
۲– پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را‌بدون تأخیر به شرکت هواپیمائی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
۳– مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر‌در قوانین و مقرراتی را که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات در مورد سرویس‌های هوائی بین‌المللی اعمال می‌گردد دارا باشد.
۴– هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن کشور است از اعطای اجازه بهره برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مذکور در ماده (۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمائی تعیین شده لازم بداند وضع نماید.
۵– شرکت هواپیمائی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج در بند (۲) فوق، بهره برداری از سرویس‌های مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که نرخی مطابق ضوابط ماده (۱۰ (این موافقتنامه در مورد سرویس‌های مزبور وضع شده و مجری باشد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو :
۱– هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره برداری را لغو یا استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند وضع کند:
الف – چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمائی مذکور متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع کشور وی می‌باشد، یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور قوانین و یا مقررات کشور طرف متعاهدی که این حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند، یا
پ – چنانچه شرکت هواپیمائی مذکور در انجام عملیات بهره برداری از مفاد این موافقتنامه تخطی کند.
۲– لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز در مواردی که برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت داشته باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
این مشورت بین مقامات هواپیمائی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع خواهد شد.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات :
۱– قوانین و مقررات کشور هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهائی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره برداری و هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که بر فراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند، در مورد هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
۲– قوانین و مقررات کشور هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافرین، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل تشریفات ورود و خروج، مهاجرت و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافرین، خدمه، بار یا محصولات پستی هواپیمای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین مذکور باشند اعمال خواهد شد.
۳– هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و مقررات مذکور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
۴– شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را در سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر دایر نماید و یا اینکه برای خود یک عامل کل یا عامل فروش کل تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات کشور طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
۵– انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس‌از کسر هزینه‌ها صورت خواهد گرفت. چنین انتقالی باید براساس مفاد موافقتنامه مربوط به مسائل مالی طرف‌های متعاهد صورت پذیرد. در صورت‌عدم وجود چنین موافقتنامه‌ای و یا مفاد مربوط در آن، انتقال باید براساس قوانین و مقررات کشوری باشد که درآمدها در آن دریافت می‌گردد.
ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض مشابه :
۱– هواپیماهای شرکتهای هواپیمائی تعیین شده که سرویس‌های هوائی بین‌المللی را انجام می‌دهند همین طور تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری آنها، وسائل یدکی از جمله موتورها، مواد مصرفی فنی، ذخائر سوختی و روغن موتور، خواربار موجود در چنین هواپیمایی از مالیات‌ها، سود بازرگانی، حقوق گمرکی و عوارض در هنگام ورود به سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر معاف خواهند بود حتی اگر لوازم، مواد و ملزومات مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد یا به مصرف برسد که هواپیمای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشد.
۲– سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن به سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده آن طرف متعاهد باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳– سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدکی، تجهیزات مورد نیاز جاری و خواربار که در سرزمین کشور یک طرف متعاهد بار‌هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویس‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس عمل متقابل از‌پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیات‌ها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۴– تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری، و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات گمرکی کشور طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را تا زمانی که طبق قوانین و مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۵– مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین کشور یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور‌اختصاص یافته خارج نمی‌شوند، فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری که در ترانزیت مستقیم از سرزمین کشور هر یک از طرف‌های متعاهد است از مالیات‌ها، سود بازرگانی، حقوق گمرکی و عوارض معاف خواهد بود.
۶– اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمائی مانند بر چسب چمدان، بلیط هواپیما، بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان بندی که به داخل سرزمین کشور هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیات‌ها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده ۷ – تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی :
۱– هر یک از طرف‌های متعاهد در سرزمین کشور خود فرودگاه یا فرودگاههائی را جهت استفاده شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در‌مسیر مشخص شده تعیین خواهد کرد و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای بهره برداری سرویس‌های مورد توافق لازم است در اختیار شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
۲– هریک از طرف‌های متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت هواپیمائی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه‌های عادلانه و معقولی دریافت دارد، مشروط بر آنکه میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای حمل و نقل هوائی آن که در سرویس‌های مشابه بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از چنین فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.
ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز :
۱– شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویس‌های مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده از فرصت‌های متساوی بهره مند باشند.
۲– در انجام سرویس‌های مورد توافق، شرکتهای هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، منافع شرکت هواپیمائی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیر حق در سرویس‌های طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳– هدف اصلی از برقراری سرویس‌های مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع نیازمندی‌های جاری و پیش بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین کشور طرف متعاهد تعیین کننده شرکت هواپیمائی و سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
۴– شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده، ظرفیتی را برای رفع نیازمندی‌های حمل و نقل بین سرزمین‌های کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵– ظرفیتی که عرضه می‌شود شامل تعداد سرویس‌ها و نوع هواپیماهای مورد استفاده شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد در‌سرویس‌های مورد توافق می‌تواند از سوی شرکتهای هواپیمائی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از مذاکره و تبادل نظر بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامات هواپیمائی طرف‌های متعاهد تعیین و اجراء خواهد شد.
۶– در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد، مسائل مندرج در بند (۵) از طریق توافق بین مقامات هواپیمائی دو‌طرف متعاهد حل و فصل خواهد گردید، تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده بدون‌تغییر باقی خواهد ماند.
۷– شرکت هواپیمائی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی (۳۰) روز قبل از شروع سرویس‌ها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده تغییر داد.
ماده ۹ – شناسائی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها:
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای بهره برداری از مسیرها و سرویس‌های موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور مساوی یا بیش از حداقل استانداردهائی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز از فراز سرزمین کشور خود از شناسائی گواهینامه‌های صلاحیت و‌پروانه‌هایی که برای اتباع آن کشور توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.
ماده ۱۰ – نرخ‌های حمل و نقل هوائی :
۱– نرخ‌های مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد در سرویس‌های مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط از جمله هزینه‌های بهره برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخ‌های شرکتهای هواپیمائی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویس‌های منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
۲– نرخ‌های موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد :
الف – در صورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه بین‌المللی شرکتهای هواپیمائی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک قطعنامه نرخ، راجع به سرویس‌های مورد توافق از قبل وجود داشته باشد. نرخ ها بر اساس این قطعنامه بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد توافق خواهد شد.
ب – در صورتی که هیچ کدام از شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد یا یکی از آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمائی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء(الف) فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد در مورد نرخ‌هایی که برای سرویس‌های مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخ‌هایی که به ترتیب مندرج در جزء (الف) و (ب) مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی (۳۰) روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات هواپیمائی طرف‌های متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی به موافقت مقامات مذکور قابل تغییر است.
ت – در صورتی که شرکتهای هواپیمائی تعیین شده طرف‌های متعاهد نتوانند درباره نرخ‌های قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمائی خود را به منظور انجام سرویس‌های مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده (۱۵) روز اول از دوره سی (۳۰) روزه موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخ‌های توافق شده بین شرکت‌های‌هواپیمائی طرف‌های متعاهد طبق بندهای (الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر اعلام دارند، مقامات هواپیمائی طرف‌های متعاهد اهتمام خواهند نمود در مورد نرخ‌های مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات هواپیمائی طرف‌های متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد. با وجود این در صورتی که ظرف مدت پانزده (۱۵) روز یاد شده، هیچ کدام از مقامات هواپیمائی طرف‌های متعاهد عدم رضایت خود را نسبت به نرخ‌های توافق شده بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده اعلام ندارند، نرخ‌های مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
۳– نرخ‌های تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخ‌های جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی :
۱– طرف‌های متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌الملل در قبال یکدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمائی کشوری در برابر اعمال مداخله گرایانه غیرقانونی دارند، مورد تأکید قرار می‌دهند. طرف‌های متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق بین‌الملل به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۲۳/۶/۱۳۴۲ هجری شمسی مطابق با ۱۳ سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ ۲۵/۹/۱۳۴۹ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمائی کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۱/۷/۱۳۵۰ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند کرد.
۲ـ طرف‌های متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدت‌های لازم را به یکدیگر جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمائی کشوری‌ارائه خواهند کرد.
۳ـ طرف‌های متعاهد باید در روابط دو جانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی مصوب سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور در مورد طرف‌های متعاهد قابل اجراء است عمل نمایند.هر یک از طرف‌های متعاهد باید از متصدیان هواپیمائی که محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین کشور وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که مطابق مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
۴ـ هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین کشور خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در‌سرزمین کشور آن اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواربار هواپیما پیش از سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود. همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله یا تهدید خاص به عمل می‌آورد، با نظر مساعد مورد توجه قرار دهد.
۵ـ هرگاه هواپیماهای کشور به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی دیگری علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات هوانوردی صورت پذیرد، و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرف‌های متعاهد باید از طریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی خطر و یا خنثی کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
ماده ۱۲ – تسلیم آمار :
مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویس‌های مورد توافق توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده خود به سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمائی تعیین شده برای مقامات هواپیمائی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنابر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هر گونه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرف‌های متعاهد خواهد بود.
ماده ۱۳ – مشاوره، تغییر و اصلاح :
۱– طرف‌های متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامات هواپیمائی خود با یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت، و به این منظور مقامات هواپیمائی یک طرف متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر تقاضای مشاوره کنند.
۲– مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمائی هر طرف متعاهد ظرف شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳– هر یک از طرف‌های متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر یا اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرف‌های متعاهد باید ظرف شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاکره بپردازند.
۴– هر گونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این موافقتنامه، به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
۵– علی رغم مفاد بند (۳) اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه می‌تواند، به طور مستقیم بین مقامات هواپیمائی طرف‌های متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات با مبادله یاد داشت از طریق دیپلماتیک لازم‌الاجرا خواهد گردید.
ماده ۱۴ – حل اختلافات :
۱– هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های) آن بین طرف‌های متعاهد اختلافی بروز نماید، طرف‌های متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند کرد که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲– هرگاه طرف‌های متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل کنند، می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع کنند.
۳– چنانچه طرف‌های متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف به نتیجه نرسند هر یک از طرف‌های متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به یک هیأت داوری سه نفره مرکب از دو داور منتخب طرف‌های متعاهد و یک سر داور ارجاع نماید.
در صورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرف‌های متعاهد ظرف مدت شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند و داوران منتخب طرف‌های متعاهد ظرف مدت شصت (۶۰) روز از تاریخ آخرین انتخاب، سر داور را تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک از طرف‌های متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سر داور به توافق نرسند، هر یک از طرف‌های متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سر داور را تعیین نماید.
سر داور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرف‌های متعاهد روابط دیپلماتیک دارد.
۴– در مواردی که سر داور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری از انجام وظیفه معذور یا تبعه یکی از طرف‌های متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرف‌های متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از طرف‌های متعاهد را‌نداشته باشد، انجام خواهد شد.
۵– هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرف‌های متعاهد توافق نموده‌اند آئین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۶– تصمیمات هیأت داوری برای طرف‌های متعاهد لازم‌الاتباع است.
۷– مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرف‌های متعاهد پرداخت خواهد گردید. هر گونه مخارجی که توسط شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری در رابطه با نصب سر داور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۱۵ – فسخ :
هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه دوازده (۱۲) ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ‌توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرف‌های متعاهد مسترد شود. هرگاه طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه مزبور چهارده (۱۴) روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری‌دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶ – مطابقت با کنوانسیون‌ها یا موافقتنامه‌های چند جانبه :
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوائی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های) آن باید از طریق مذاکره به شرح مندرج در ماده (۱۳) به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.
ماده ۱۷ – ثبت :
این موافقتنامه و پیوست (پیوست‌های) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۸ – لازم الاجراء شدن :
این موافقتنامه در خلال سی (۳۰) روز از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر از طریق دیپلماتیک مبنی بر این که اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از طرف دولت‌های متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه، هجده ماده و یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ ۱۶/۶/۱۳۷۹ برابر ۶/۹/۲۰۰۰ میلادی در دو نسخه اصلی به زبان‌های فارسی، بلا روسی و انگلیسی که هر سه متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. در صورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف دولت جمهوری بلا روس
پیوست
۱- مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت (های) هواپیمائی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره برداری قرار گیرد :
نقاط مبدأ |
نقاط واسط |
نقاط مقصد |
نقاط ماوراء |
نقاطی در ایران |
بعداً تعیین می‌گردد |
مینسک |
بعداً تعیین می‌گردد |
برست |
|||
گومل |
۲- مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت (های) هواپیمائی تعیین شده جمهوری بلا روس مورد بهره برداری قرار گیرد :
نقاط مبدأ |
نقاط واسط |
نقاط مقصد |
نقاط ماوراء |
نقاطی در بلا روس |
بعداً تعیین می‌گردد |
تهران |
بعداً تعیین می‌گردد |
شیراز |
|||
اصفهان |
تذکر
۱- هر شرکت هواپیمائی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در پیوست موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهره برداری قرار دهد که حق بهره برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین کشور طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد مگر این که در این مورد بین دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شرکتهای هواپیمائی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
۲- از نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یک از مسیرهای مشخص شده می‌توان به اختیار شرکتهای هواپیمائی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها صرفنظر نمود.
۳ـ تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمائی تعیین شده به شرط تأیید مقامات هواپیمائی دو طرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمائی تعیین شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ چهاردهم مرداد ماه یکهزار و سیصد و هشتاد مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۳۱/۵/۱۳۸۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ مهدی کروبی
