قانون موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت ‌جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان مصوب ۱۳۸۲

قانون موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت ‌جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان مصوب ۱۳۸۲,۱۰,۲۳

ماده واحده موافقتنامه دو جانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی‌ ایران و دولت جمهوری سودان، مشتمل بر یک مقدمه، هجده ماده و یک پیوست به شرح‌ ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.

بسم‌الله الرحمن الرحیم
‌موافقتنامه دوجانبه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان

مقدمه
‌دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری سودان که عضو کنوانسیون ‌هواپیمایی کشوری بین‌المللی مورخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم‌ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی می‌باشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور‌ تأسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوایی منظم فی‌مابین و ماوراء سرزمینهای خود به‌شرح زیر موافقت کردند:

ماده ۱ تعاریف
‌از نظر این موافقتنامه:
‌الف – اصطلاح «‌کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمائی کشوری بین‌المللی که در ‌تاریخ شانزدهم آذر ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ میلادی در‌ شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات کنوانسیون که به‌ موجب ماده (۹۴) آن تصویب شده و برای طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء گردیده و نیز‌ ضمایم کنوانسیون و اصلاحات آنها که به موجب ماده (۹۰) آن به تصویب رسیده و برای‌ طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء شده است، خواهد بود.
ب – اصطلاح «‌مقامات هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «‌سازمان ‌هواپیمایی کشوری» و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف فعلی آن سازمان‌ باشد اطلاق می‌گردد و در مورد دولت جمهوری سودان به اداره هواپیمایی کشوری و هر‌شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف آن اداره باشد، اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «‌شرکت هواپیمایی تعیین شده» به یک یا چند شرکت هواپیمایی ‌اطلاق می‌شود که به موجب مفاد ماده (۳) این موافقتنامه تعیین شوند و اجازه فعالیت ‌بیابند.
ت – اصطلاح «‌ظرفیت» درمورد یک هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در‌یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «‌ظرفیت» درمورد «‌سرویس توافق شده» به حاصل ‌ضرب ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی‌ زمان معین در تمام یا قسمتی از مسیر، اطلاق می‌شود.
ث – اصطلاح «‌سرزمین» در هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق خشکی و آبی که‌ تحت حاکمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات «‌سرویس هوایی»، «‌سرویس هوایی ‌بین‌المللی»، «‌شرکت‌هواپیمایی» و «‌توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» دارای همان معانی است که در ماده (۹۶) کنوانسیون برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح «‌نرخ» به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و‌ غیر همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای مزبور اعمال می‌شود از جمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثناء دستمزدها‌ و شرایط حمل پست، می‌باشد.

ماده ۲ اعطای حقوق
1 –
هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله‌ شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف متعاهد دیگر ‌اعطاء می‌نماید:
‌الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه‌بار و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در جدول مسیر پیوست این‌ موافقتنامه.
2 –
هیچ یک از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت‌هواپیمایی یک طرف متعاهد این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین طرف متعاهد‌ دیگر از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر، بار و پست در قبال مزد یا کرایه ‌نماید.
3 –
در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی ‌است و نیز در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال نظامی قرار گرفته انجام‌ سرویسهای موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.

ماده ۳ تعیین و اجازه
1 –
هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا‌ چند شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص شده ‌تعیین و هر شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
2 –
پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) این ماده مقامات صلاحیتدار طرف ‌متعاهد دیگر باید با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را بدون تأخیر‌به شرکت هواپیمایی تعیین شده مزبور اعطاء کنند.
3 –
مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمایی تعیین ‌شده طرف متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر در قوانین و ‌مقرراتی را که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامات در مورد سرویسهای‌هوایی بین‌المللی اعمال می‌گردد دارا می‌باشد.
4 –
هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و‌ کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن‌ است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که ‌برای اعمال حقوق مذکور در ماده (۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین ‌شده لازم بداند وضع نماید.
5 –
شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج ‌در بند (۲) فوق بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آن که نرخی‌ مطابق ضوابط ماده (۱۰) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور وضع شده و مجری‌ باشد.

ماده ۴ تعلیق و لغو
1 –
هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره‌برداری را لغو یا ‌استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت هواپیمایی تعیین‌ شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم می‌داند ‌وضع کند:
‌الف – چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مذکور‌متعلق و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد، یا
ب – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این‌ حقوق را اعطاء نموده است رعایت نکند، یا
پ – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور در انجام عملیات بهره‌برداری از مفاد این ‌موافقتنامه تخطی کند.
2 –
لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز درمواردی که برای‌ جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه فوریت داشته باشد، ‌فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
‌این مشورت بین مقامات هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع‌ وقت شروع خواهد شد.

ماده ۵ شمول قوانین و مقررات
1 –
قوانین و مقررات هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی که به ‌امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط به بهره‌برداری و‌هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که برفراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد می‌باشند،‌ در مورد هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال خواهد شد.
2 –
قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج ‌مسافرین، خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل تشریفات ورود و خروج،‌ مهاجرت و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی درمورد مسافرین، خدمه، بار یا محمولات ‌پستی هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین ‌مذکور باشند اعمال خواهد شد.
3 –
هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و ‌مقررات مذکور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
4 –
شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر نمایندگی خود را ‌در سرزمین طرف متعاهد دیگر دایر نماید و یا این که برای خود یک عامل کل یا عامل‌ فروش کل تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات طرف‌ متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
5 –
انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف‌ متعاهد طبق مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از کسر هزینه‌ها‌ صورت خواهد گرفت. طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال ‌درآمدهای حاصله توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده از سرویسهای موضوع این ‌موافقتنامه به عمل خواهند آورد.

ماده ۶ معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض
1 –
هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای‌ بین‌المللی را انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل ‌یدکی، لوازم مورد نیاز جاری و خواروبار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمایی یک‌طرف متعاهد که مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه می‌باشند به‌هنگام ورود یا خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر براساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمرکی، سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ‌مشابه ملی و محلی معاف خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار گیرد ‌یا به مصرف برسد که هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
2 –
سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز‌ جاری و خواروبار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن که به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده آن طرف‌ متعاهد باشد براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های ‌بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
3 –
سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدکی، تجهیزات مورد ‌نیاز جاری و خواروبار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای شرکت هواپیمایی ‌تعیین شده طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد. براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و‌هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
4 –
تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده‌ در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت مقامات ‌گمرکی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان آنها را‌ تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شوند و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده ‌شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5 –
مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت ‌مستقیم قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج ‌نمی‌شوند، فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در‌ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هرگونه مالیات معاف خواهد‌بود.
6 –
اسناد رسمی حاوی آرم رسمی شرکت هواپیمایی مانند بر چسب چمدان،‌ بلیط هواپیما، بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان‌بندی که به داخل ‌سرزمین هر طرف متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف‌ متعاهد دیگر وارد می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس ‌عمل متقابل معاف خواهد بود.

ماده ۷ تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی
1 –
هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت ‌استفاده شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر مشخص شده تعیین ‌خواهد کرد و تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای ‌بهره‌برداری سرویسهای مورد توافق لازم است در اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
2 –
هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت ‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن هزینه‌های ‌عادلانه و معقولی دریافت دارد، مشروط بر آن که میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای ‌حمل و نقل هوایی آن که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از‌چنین فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.

ماده ۸ مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
1 –
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر ‌برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص ‌شده از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
2 –
در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف ‌متعاهد، منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد داد تا من غیر حق در‌سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
3 –
هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمایی‌تعیین شده طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب جهت رفع‌نیازمندیهای جاری و پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین ‌طرف متعاهد تعیین کننده شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
4 –
شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد همچنین می‌تواند با رعایت‌ اصول مندرج در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده، ظرفیتی را برای رفع نیازمندیهای حمل‌ و نقل بین سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیر پیوست این موافقتنامه و‌ سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
5 –
ظرفیتی که عرضه میشود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد‌استفاده شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق ‌می‌تواند از سوی شرکتهای هواپیمایی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از ‌مذاکره و تبادل نظر بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده با رعایت اصول مندرج در بندهای(۱)، (۲) و (۳) این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامات هواپیمایی ‌طرفهای متعاهد تعیین و اجراء خواهد شد.
6 –
درصورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد،‌ مسائل مندرج در بند (۵) از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد حل و‌ فصل خواهد گردید.
7 –
شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی روز قبل از شروع ‌سرویسها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای تصویب مقامات‌ هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. درمورد تغییرات بعدی نیز به همین ‌ترتیب عمل خواهد شد. در موارد خاص می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامات نامبرده تغییر داد.

ماده ۹ شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
‌گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک ‌طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد، برای بهره‌برداری‌ از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته‌ خواهد شد، مشروط بر این که شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور ‌مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا ‌خواهد شد. در هر حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد‌ پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که برای اتباع ‌آن توسط طرف متعاهد دیگر صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری نماید.

ماده ۱۰ نرخهای حمل و نقل هوایی
1 –
نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در ‌سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط‌ازجمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای هواپیمایی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
2 –
نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
‌الف – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک ‌اتحادیه بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک قطعنامه نرخ،‌ راجع به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد. نرخها براساس این قطعنامه بین‌ شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد توافق خواهد شد.
ب – درصورتی که هیچکدام از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد یا ‌یکی از آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمایی نباشند و یا قطعنامه نرخ مندرج در جزء(‌الف) فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد ‌نرخهایی که برای سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی که به ترتیب مندرج در جزء‌های (‌الف) و (ب) مورد توافق قرار‌می‌گیرد لااقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجراء برای تصویب به مقامات هواپیمایی‌ طرفهای متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی با موافقت مقامات مذکور قابل ‌تغییر است.
ت – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره‌ نرخهای قابل اجراء به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد شرکت هواپیمایی ‌خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله‌ پانزده روز اول از دوره سی روزه موضوع جزء (پ) این ماده، مقامات هواپیمایی یک طرف ‌متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی‌ طرفهای متعاهد طبق بندهای (‌الف) و (ب) این ماده به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد ‌دیگر اعلام دارد، مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد‌نرخهای مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامات‌ هواپیمایی طرفهای متعاهد به مورد اجراء گذارده نخواهد شد، با وجود این در صورتی که‌ظرف مدت پانزده روز یاد شده، هیچکدام از مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد عدم‌ رضایت خود را نسبت به نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده اعلام‌ ندارند، نرخهای مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
3 –
نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده ‌باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.

ماده ۱۱ امنیت هوانوردی
1 –
طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌الملل در قبال‌ یکدیگر در خصوص حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر اعمال مداخله‌ گرایانه ‌غیرقانونی دارند، مورد تأکید قرار می‌دهند.
‌طرفهای متعاهد بودن تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق ‌بین‌الملل به عهده دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال ‌ارتکابی دیگر در هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۲۳/۶/۱۳۴۲ هجری شمسی ‌مطابق با ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی ‌هواپیما امضاء شده در لاهه به تاریخ ۲۵/۹/۱۳۴۹ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی‌ کشوری امضاء شده در مونترال به تاریخ ۱/۷/۱۳۵۰ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر۱۹۷۱ میلادی عمل خواهند کرد.
2 –
طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت ‌جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت ‌این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید ‌دیگر علیه امنیت هواپیمایی کشوری ارائه خواهند کرد.
3 –
طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی‌ مصوب سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمائم کنوانسیون هواپیمایی ‌کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور درمورد طرفهای ‌متعاهد قابل اجراء است عمل نمایند. هر یک از طرفهای متعاهد باید از متصدیان‌هواپیماهایی که محل ثبت آن هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین وی واقع شده و نیز از متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که ‌مطابق مقررات هوانوردی مزبور عمل کنند.
4 –
هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت‌هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای ورود به سرزمین‌ خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف‌ متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن اقدامات کافی برای حفاظت از‌هواپیماها و بازرسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواروبار‌ هواپیما پیش از سوار شدن مسافران یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود.‌ همچنین هر طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام‌ اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد‌ مورد توجه قرار دهد.
5 –
هرگاه هواپیماهای کشوری به طور غیرقانونی تصرف شود و یا اعمال غیرقانونی ‌دیگری علیه امنیت این هواپیماها، مسافرین و خدمه آنها، فرودگاهها یا تأسیسات ‌هوانوردی صورت پذیرد و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از ‌طریق تسهیل ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به منظور ختم سریع و بی‌خطر و یا‌ خنثی کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.

ماده ۱۲ تسلیم آمار
‌مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام‌ شده در سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده خود به سرزمین ‌طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای‌ مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها ارائه می‌گردد، بنابر تقاضا در اختیار مقامات‌هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هرگونه اطلاعات اضافی آماری‌ حمل و نقل مورد درخواست مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی ‌طرف متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.

ماده ۱۳ مشاوره، تغییر و اصلاح
1 –
طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامات هواپیمایی‌ خود با یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت و به این منظور مقامات هواپیمایی ‌یک طرف متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تقاضای ‌مشاوره کنند.
2 –
مشاوره مورد تقاضای مقامات هواپیمایی هر طرف متعاهد ظرف شصت روز از ‌تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 –
هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر یا ‌اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید ظرف شصت روز از ‌تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاکره‌ بپردازند.
4 –
هرگونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این موافقتنامه،‌ به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
5 –
علی‌رغم مفاد بند (۴) این ماده اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه‌ می‌تواند به طور مستقیم بین مقامات هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این ‌اصلاحات با مبادله یادداشت از طریق دیپلماتیک لازم‌الاجراء خواهد گردید.

ماده ۱۴ حل اختلافات
1 –
هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن بین‌ طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند‌ کرد که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
2 –
هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را ازطریق مذاکره حل و فصل کنند،‌ می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا هیأتی ارجاع کنند.
3 –
چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق درمورد حل‌ اختلاف به نتیجه نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات ‌مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای طرف متعاهد دیگر موضوع را به یک هیأت ‌داوری سه نفره مرکب از دو داور منتخب طرفهای متعاهد و یک سرداور ارجاع نماید.
‌در صورت ارجاع امر به داوری، هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز‌از تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به معرفی یک داور اقدام می‌کند و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاریخ آخرین انتخاب،‌ سرداور را تعیین خواهند کرد. چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور‌ خود را تعیین نکند و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سرداور به ‌توافق نرسند، هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رئیس شورای سازمان بین‌المللی‌ هواپیمایی کشوری بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سرداور را تعیین نماید.
‌سرداور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با‌ طرفهای متعاهد روابط دیپلماتیک دارد.
4 –
درمواردی که سرداور باید توسط رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی ‌کشوری تعیین شود چنانچه رئیس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری از انجام‌ وظیفه معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئیس انجام‌ خواهد شد و چنانچه معاون رئیس نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای‌ متعاهد باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از طرفهای متعاهد را نداشته باشد، انجام خواهد شد.
5 –
هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آئین ‌و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
6 –
تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
7 –
مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط‌ طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط شورای سازمان ‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری در رابطه با نصب سرداور و یا داور طرف ممتنع به شرح ‌مندرج در بند (۳) این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب‌ خواهد گردید.

ماده ۱۵ فسخ
‌هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی‌اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه همزمان به آگاهی سازمان ‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس‌از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد، مگر‌آن که اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود. هرگاه ‌طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه مزبور چهارده روز پس از‌وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.

ماده ۱۶ مطابقت با موافقتنامه‌ها یا کنوانسیونهای چندجانبه
‌چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوایی درمورد هر دوطرف ‌متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن باید از طریق مذاکره‌ به‌ شرح مندرج در ماده (۱۳) این موافقتنامه به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات‌ کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.

ماده ۱۷ ثبت
‌این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن و هرگونه اصلاحیه آن نزد سازمان ‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.

ماده ۱۸ لازم‌الاجراء شدن
‌این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر این ‌که اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای لازم‌الاجراء شدن این موافقتنامه به‌عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
‌با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از طرف‌ دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند این موافقتنامه را در یک مقدمه، هجده ماده و یک ‌پیوست امضاء نمودند.
‌این موافقتنامه در تهران در تاریخ ۷/۵/۱۳۸۲ هجری شمسی برابر با سی‌ام جولای۲۰۰۳ میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی که هر سه متن ‌دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. درصورت اختلاف در متون، متن انگلیسی ‌ملاک خواهد بود.
‌از طرف از طرف
‌دولت جمهوری اسلامی ایران ‌دولت جمهوری سودان

پیوست
‌جدول مسیر
1 –
مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت(‌های) هواپیمایی تعیین شده‌ جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
‌نقاط مبدأ ‌نقاط واسط ‌نقاط مقصد ‌نقاط ماوراء
‌———————————————————————————————–
‌هر نقطه‌ای در ایران ‌ هرنقطه ‌ خارطوم هرنقطه

۲ – مسیرهایی که ممکن است توسط شرکت (‌های) هواپیمایی تعیین شده دولت‌جمهوری سودان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
‌‌نقاط مبدأ ‌نقاط واسط ‌نقاط مقصد ‌نقاط ماوراء
‌———————————————————————————————–
‌هر نقطه‌ای در سودان ‌ هرنقطه ‌ تهران هرنقطه

تذکر
1 –
هر شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص‌ شده در پیوست این موافقتنامه را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار دهد که حق ‌بهره‌برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین این گونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر ‌اعمال نگردد مگر این که در این مورد بین دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شرکتهای‌ هواپیمایی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
2 –
از نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر یک از مسیرهای مشخص شده می‌توان ‌به ‌اختیار شرکتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها صرفنظر نمود.
3 –
تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط ‌تأیید مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده مورد توافق ‌قرار خواهد گرفت.

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده‌ ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و سوم دی ‌ماه یکهزار و‌سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و نظر شورای نگهبان در مهلت مقرر‌موضوع اصل نود و چهارم (۹۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران واصل ‌نگردید.

رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی