هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱/۱۱/۱۳۹۱ بنا به پیشنهاد هیئت مدیره راه‌آهن و به استناد تبصره (۱) ماده (۲) قانون دسترسی آزاد به شبکه حمـل و نقل ریلی ـ مصوب ۱۳۸۴ـ ، آیین‌نامه تعیین انواع تخلفات و جرایم مربوط به سیر و حرکت ناوگان در شبکه حمل و نقل ریلی و نحوه رسیدگی به آنها را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه تعیین انواع تخلفات و جرایم مربوط به سیر و حرکت ناوگان در شبکه حمل و نقل ریلی و نحوه رسیدگی به آنها مصوب ۱۳۹۱,۱۱,۰۱
ماده ۱
در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ راه‌آهن: شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران
ب ـ قطار: یک یا چند لکوموتیو متصل بهم و یا متصل به یک و یا چند واگن و مجهز به علایم و تجهیزات لازم طبق ضوابط و مقررات مربوط.
پ ـ بلاک: قطعه خط معینی بین دو نقطه که در یک زمان مشخص فقط یک وسیله نقلیه ریلی می‌تواند در آن وجود داشته باشد.
ت ـ پروانه راه آزاد یا میله راهنما یا چراغ سبز: مجوز ورود وسایط نقلیه ریلی به بلاک.
ث ـ اطاق رله: محل پلمپ شده‌ای که تجهیزات سخت‌افزاری مربوط به علایم الکتریکی در آن قرار داشته و ارتباط بین دستگاه‌های محوطه ایستگاه توسط تجهیزات موجود در آن برقرار می‌گردد.
ج ـ کالاهای خطرناک: مواد یا محمولات دارای امکان انفجار، آتش‌سوزی، خرابی تجهیزات فنی و سایر کالاها و نیز مرگ، مسمومیت، آسیب، سوختگی، تشعشع و یا بیماری انسان یا حیوان به هنگام جابجایی، عملیات بارگیری یا تخلیه و نگهداری.
چ ـ ماشین‌آلات مکانیزه: وسایط نقلیه خودکشش ریلی مورد استفاده برای امور تعمیر و نگهداری خطوط شبکه ریلی.
ح ـ لکوموتیو سرد (خاموش): لکوموتیوی که نمی‌توان از نیروی کشش آن استفاده کرد.
خ ـ لکوموتیو گرم: لکوموتیوی که از نیروی کشش آن در حمل قطار استفاده می‌گردد.
د ـ خط قبولی: خطی که به منظور ورود وسایط نقلیه ریلی، قبولی توسط ایستگاه قبول‌کننده در اختیار ایستگاه اعزام‌کننده وسایط نقلیه قرار می‌گیرد.
ذ ـ حکم احتیاط: برگه‌ای که در آن موارد احتیاطی از قبیل تقلیل سرعت و تلاقی ثبت و به هنگام اعزام وسایط نقلیه ریلی به مامورین موظف تحویل می‌گردد.
ر ـ گاباری: حدمجاز ابعاد فضایی که وسایط نقلیه ریلی می‌توانند از آن عبور نمایند.
ز ـ دگاژ: آخرین نقطه امن توقف وسایط نقلیه ریلی بین دوخط مجاور.
ژ ـ سیمافور: پایه‌ای فلزی به ارتفاع حدود شش (۶) متر که در انتهای فوقانی آن بازوی متحرکی مجهز به دو چراغ به رنگ‌های قرمز و سبز که حالت‌های مختلف توقف و عبور آزاد را نمایش می‌دهد، وجود دارد.
س ـ ورقه سیر: برگه‌ای که مشخصات قطار از قبیل اسامی مامورین، شماره لکوموتیو و واگنها، زمان توقف، تلاقی، سبقت، تاخیرات، زمان رسیدن و وقوع هرگونه نقص و بی‌نظمی حین حرکت در آن ثبت می‌گردد.
ش ـ گروه حفاظت و ایمنی: گروهی متشکل از کارشناسان فنی راه‌آهن که به منظور پیشگیری از وقوع حوادث و اتخاذ تمهیدات مناسب در زمان وقوع حوادث و مدیریت آن از قبیل آزادسازی خطوط و رسیدگی سوانح و اجرای سیاست‌های ایمنی راه‌آهن تشکیل می‌شود.
ص ـ گواهینامه: مجوز صادره توسط واحد مربوط راه‌آهن متناسب با نوع وسیله نقلیه ریلی مطابق با ضوابط و مقررات مربوط.
ض ـ گزارش داخلی: گزارش ارایه شده پس از وقوع تخلف به مسئولین مربوط.
ط ـ خطوط علایمی ایستگاه: خطوط تحت پوشش سیستم علایم الکتریکی ایستگاه که وجود یا عدم وجود وسایط نقلیه ریلی در آن مشخص می‌گردد.
ظ ـ سیستم اینترلاکینگ: یک نوع سیستم علایم الکتریکی برای انجام عملیات قبول و اعزام وسایط نقلیه ریلی.
ع ـ پانل: دستگاهی برای انجام عملیات مربوط به ایستگاه‌های تحت فرمان.
ماده ۲
تخلفات مربوط به سیر و حرکت ناوگان در شبکه حمل و نقل ریلی به شرح زیر تعیین می‌شوند:
۱ـ خروج از ایستگاه بدون دریافت پروانه راه آزاد یا میله راهنما یا چراغ سبز.
۲ـ عبور از چراغ قرمز به منظور ورود به بلاک.
۳ـ عدم رعایت مقررات کالاهای خطرناک و دستورالعمل‌های ایمنی مربوط به توقف واگنهای حامل کالاهای خطرناک کلاس (۱) (مواد منفجره و فرآورده‌های حاوی مواد منفجره) در ایستگاه‌ها و محلهای تخلیه و بارگیری.
۴ـ مانور واگنهای حامل کالاهای خطرناک و مواد قابل انفجار تحت کلاس‌های (۱)، (۲)، (۳)، (۱ـ۴)، (۲ـ۴)، (۱ـ۵)، (۲ـ۵)، (۱ـ۶)، (۲ـ۶)، (۷)، (۸) و (۹) بدون رعایت هر یک از مفاد دستورالعمل‌های مربوط.
۵ـ تنظیم و تشکیل قطارهای شامل واگنهای حامل کالاهای خطرناک بدون رعایت مقررات کالاهای خطرناک و دستورالعمل‌های مربوط.
۶ ـ حمل مواد منفجره و خطرناک با قطارهای مسافری و باری حامل مواد نفتی بدون رعایت دستورالعمل مربوط.
۷ـ بازکردن درب اطاق رله و تعمیر دستگاه علایم الکتریکی بدون مجوز مسئول وقت ایستگاه.
۸ ـ صدور مجوز ورود به اطاق رله و هرگونه اقدام آزمایشی و تعمیراتی بر روی دستگاه‌های علایم الکتریکی محوطه و روی پانل با وجود وسیله در بلاکهای طرفین.
۹ـ عدم دقت در آزمایش ترمز قطار و صدور جواز ترمز به نحوی که احتمال بروز سانحه در آن به تشخیص کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط قابل توجه باشد.
۱۰ـ اعزام قطار پس از تغییر در آرایش و تشکیلات آن بدون انجام آزمایش ترمز مجدد.
۱۱ـ عدم آزمایش ترمز قطار پس از اتصال یا انفصال واگن یا لکوموتیو به قطار.
۱۲ـ اشتغال به کار ماشین‌آلات مکانیزه تعمیرات خط در محدوده ایستگاه‌های علایمی بدون اطلاع مسئول وقت و مامور علایم الکتریکی.
۱۳ـ مسدود نکردن خط در هنگام خرابی وسایل نقلیه جاده‌ای بر روی گذرگاه.
۱۴ـ حرکت لوکوموتیوران و رییس قطار با پروانه راه آزاد، با مندرجات یا مسیر غلط که بی‌توجهی به آن به تشخیص کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط باعث احتمال بروز سانحه در حد قابل توجه باشد.
۱۵ـ عدم مهار قطار در صورت توقف در طول مسیر و قرار ندادن کفش خط زیر چرخ آخرین واگن به سمت شیب یا برنداشتن کفش خط قبل از حرکت.
۱۶ـ عدم توجه لکوموتیوران به صحت اتصال لکوموتیوهای سرد و گرم به همدیگر و اتصال لکوموتیو به قطار.
۱۷ـ عدم رعایت مقررات و دستورالعمل‌های فنی در زمینه تنظیم و آرایش قطارهای حامل کالاهای خطرناک یا آهن‌آلات طویل ریل ـ تیرآهن ـ لوله.
۱۸ـ اعلام مواد منفجره و خطرناک به عنوان مواد عادی.
۱۹ـ متوقف نکردن قطار توسط لکوموتیوران در صورت مطلع شدن از فرمان ایست از هر شخص.
۲۰ـ عدم اعلام ورود قطار به ایستگاه بدون علامت انتهایی به ایستگاه اعزام‌کننده قطار.
۲۱ـ عدم اعلام فوری فرار قطار توسط مسئول وقت ایستگاهی که خبر آن را دریافت نموده به ایستگاه سمت فرار و کنترلر وقت و در صورت امکان به راهداران مسیر.
۲۲ـ حرکت قطار در راه مانده که تقاضای لوکوموتیو امداد کرده است، بدون اجازه کنترل یا مرکز فرماندهی (c.t.c) و (rc) و ایستگاه‌های طرفین.
۲۳ـ اعزام قطار با میله راهنمایی که مربوط به آن بلاک نباشد.
۲۴ـ عبور از سیمافور بدون علامت سبز سوزنبان.
۲۵ـ استفاده از میله راهنما در مدت تعمیر و خرابی دستگاه آن.
۲۶ـ عدم مهار قطار با ترمزهای دستی موجود در صورت خاموشی لکوموتیو.
۲۷ـ عدم مهار واگنهای متوقف در ایستگاه به وسیله ترمز دستی و کفش خط.
۲۸ـ نبستن ترمز دستی و قرار ندادن مناسب کفش خط در زیر واگنهای تحت بارگیری و تخلیه برابر مقررات.
۲۹ـ عدم توجه به داشتن خط آزاد در هنگام قبول قطار.
۳۰ـ پذیرش قطار به خطی غیر از خط قبولی توسط سوزنبان بدون رعایت مقررات مربوط.
۳۱ـ عدم دقت در بازدید کامل و دقیق قطار اعزامی.
۳۲ـ عدم دقت در بارگیری و باربندی محصولات روی واگن و اعزام و یا واگذاری واگنهای باردار به عنوان خالی و یا خالی به عنوان باردار.
۳۳ـ رانندگی وسایل نقلیه ریلی بدون داشتن مجوز یا گواهینامه مربوط به آن وسیله.
۳۴ـ نبستن به موقع گذرگاه (با مستحفظ) توسط راهدار.
۳۵ـ عدم دقت در بازدید وضعیت قطار در مبداء حرکت بر طبق مقررات مربوط.
۳۶ـ عدم توجه به صحت و مجاز بودن مشخصات قطار از قبیل وزن، طول، میزان ترمز، تعداد واگن و نحوه اتصال واگنها به قطار از نظر قلاب، باردار و خالی.
۳۷ـ واگذاری رانندگی وسایل نقلیه ریلی به افراد غیرمجاز.
۳۸ـ عدم رعایت دستور احتیاطی ثبت شده در احکام احتیاط.
۳۹ـ عدم سیر با سرعت مطمئنه هنگامی که دید راهبر به هر علت محدود بوده یا سطح ریل پوشیده از برف و ماسه باشد.
۴۰ـ عدم توقف با سرعت سرمانورچی در صورت ابلاغ مسئول وقت ایستگاه.
۴۱ـ مانور بر روی سوزنهای خطوط قبول و اعزام قطار بدون اجازه مسئول وقت ایستگاه.
۴۲ـ خروج از حدود ایستگاه به منظور مانور بدون اطلاع متصدی ترافیک ایستگاه.
۴۳ـ اتصال یا اعزام واگنهای خارج شده از خط و سانحه دیده بدون اجازه کتبی بازدیدکننده آلات ناقله.
۴۴ـ قبول قطار قبل از صدور دستور توقف مانور در ایستگاه.
۴۵ـ دخالت دادن افراد غیرمجاز در قبول و اعزام وسایط نقلیه ریلی یا اعلام ورود قطار به ایستگاه.
۴۶ـ قبول قطار برای سبقت بدون داشتن حداقل یک خط آزاد.
۴۷ـ تسلیم پروانه راه آزاد یا میله راهنما قبل از اطمینان از صحت سوزنهای مسیر.
۴۸ـ عدم جلوگیری از دخالت مامورین و افراد غیرمجاز در استفاده از دستگاه‌های علایم الکتریکی.
۴۹ـ تقسیم قطار با کمتر از پنجاه درصد ترمزدستی در بلاک با شیب و فراز بیش از پانزده در هزار.
۵۰ ـ اعزام قطار با فشار ترمز کمتر از میزان مندرج در جدول نسبت به ترمز قطارها از ایستگاه‌های تشکیلاتی.
۵۱ ـ حرکت یا ادامه سیر با رنگ مشکوک علایم.
۵۲ ـ قفل نکردن سوزنهای مسیر قبولی قطار.
۵۳ ـ قرار ندادن تیغه‌های سوزن در جهت صحیح در هنگام قبول قطار.
۵۴ ـ عدم توجه به آزاد نبودن ترمزدستی و ترمز هوای قطار و سلامت آنها و همچنین نبود هوا در واگن انتهایی قطار در آغاز حرکت.
۵۵ ـ اعزام وسایل نقلیه ریلی و ماشین‌آلات خطی به محل عملیات بدون ایجاد دو ایستگاه موقت با تجهیزات ارتباطی لازم در طرفین محل عملیات.
۵۶ ـ بازنمودن پلمپ جعبه هندل بدون تلفنگرام در ایستگاه‌های علایمی.
۵۷ ـ تغییر مسیر سوزن بدون دستور مسئول وقت ایستگاه.
۵۸ ـ عدم استفاده از ترمز هوای واگنهای مسافری یا رستوران یا توشه یا واگنهای حامل مواد منفجره و محترقه در هنگام مانور.
۵۹ ـ استفاده از ترمز هوا و ترمزدستی واگنهای مسقف چوبی حامل کالاهای خطرناک.
۶۰ ـ عدم توجه به سلامت تلفن و راهبند گذرگاه در هنگام تحویل و تحول.
۶۱ ـ انفصال وسایل نقلیه ریلی در خطوط تأمین و فرار ایستگاه.
۶۲ ـ اتصال و اعزام واگنهایی که دارای بریدگی چرخ بیش از حدمجاز می‌باشند.
۶۳ ـ حرکت دادن لکوموتیو منفرد، قطار مسافری و باری بدون نوار سرعت‌نما.
۶۴ ـ عدم تسلیم حکم احتیاط (در صورت لزوم) یا عدم اخذ امضاء از رییس قطار و لکوموتیوران.
۶۵ ـ انجام هرگونه عملیات که احتمال اختلال در سیستم علایم ایستگاه را داشته باشد (تعویض ریل و قطعات سوزنهای ایستگاه‌های علایمی) بدون اطلاع مسئول وقت ایستگاه و مامورین علایم.
۶۶ ـ تعلل کنترلر وقت نسبت به صدور دستورات لازم در خصوص وسیله نقلیه فراری به ایستگاه‌های سمت فرار.
۶۷ ـ تغییر مسیر سوزن قبل از عبور کامل وسایل نقلیه و دگاژ شدن آن.
۶۸ ـ عدم دقت در بازدید قطار وارده و انجام اقدامات لازم.
۶۹ ـ عدم دقت و توجه مامور فنی قطارهای مسافری به کارکرد صحیح قسمت‌های متحرک واگنهای قطار و رفع نقص آنها.
۷۰ـ اعزام لکوموتیوها، سالن‌های مسافری، رستوران، توشه، مولدبرق و استیم (مولدبخار) بدون کپسول آتش‌نشانی یا کپسول آتش‌نشانی که تاریخ شارژ آنها منقضی شده باشد.
۷۱ـ عدم تشخیص نواقص و خرابی‌های خط و ادوات مربوط و عدم اقدام لازم در مورد رفع آنها طبق دستورالعمل‌های مربوط.
۷۲ـ مسدود نکردن بلاک در صورت فقدان علامت انتهای قطار.
۷۳ـ عدم اطلاع شرایط مخاطره‌آمیز موجود در بلاک به مسئول وقت ایستگاه بعدی قبل از ورود کامل قطار به ایستگاه.
۷۴ـ عدم اعلام ورود کامل قطار به ایستگاه به مسئول وقت ایستگاه.
۷۵ـ عدم توجه به دگاژ شدن وسایل نقلیه ریلی و واگنهای متوقف در ایستگاه.
۷۶ـ انفصال و توقف واگن در حد فاصل آخرین سوزن خروجی و علامت حدود ایستگاه.
۷۷ـ عدم دقت و احتیاط لازم و کافی در مانور واگنهایی که دارای برچسب احتیاطی هستند.
۷۸ـ اعزام قطار با طول بیش از طول مجاز تعیین شده بدون رعایت مقررات مربوط.
۷۹ـ اتصال و اعزام واگنهایی که دارای اضافه بار یا بارگیری یک طرفه یا باربندی نامطمئن هستند.
۸۰ ـ قبول تلاقی بدون داشتن حداقل دو خط آزاد.
۸۱ ـ اعزام و قبول اولین وسیله نقلیه ریلی با سرعت عادی به بلاکی که در آن تامپون یا قطعاتی از واگنها افتاده باشد.
۸۲ ـ عدم رعایت گاباری در بارگیری و اعزام وسایل نقلیه ریلی و حریم گاباری در موقع تخلیه.
۸۳ ـ در اختیار گذاشتن رمز شخصی دستگاه توسط اپراتورهای (c.t.c) به سایر همکاران (c.t.c) .
۸۴ ـ استفاده از بی‌سیم برای کارهای شخصی.
۸۵ ـ واگذاری بی‌سیم به افراد غیرمجاز.
۸۶ ـ بازکردن بی‌سیم توسط کاربران و افراد غیرمجاز.
۸۷ ـ عدم پاسخگویی به بی‌سیم.
۸۸ ـ استفاده کردن از بی‌سیم در زمان دشارژ بودن باطری.
۸۹ ـ عدم استفاده از پارتی لاین در هنگام قبول و اعزام و ورود و خروج وسائط نقلیه ریلی.
۹۰ـ قراردادن اطلاعات ضبط مکالمات پارتی لاین در اختیار افراد غیرمجاز و استفاده از آن به نفع دیگری.
۹۱ـ حرکت دادن واگن دارای برچسب قرمز بدون اطلاع و موافقت متصدی بازدید.
۹۲ـ عدم تعیین سرعت مطمئنه برای اعزام واگنهای تعمیری.
۹۳ـ عدم توجه به سلامت ترمزهای هوا و دستی و توزیع صحیح ترمز دستی در قطار و قرار ندادن دسته‌های ترمز واگنها در وضعیت مناسب در آرایش.
۹۴ـ عدم توجه و عدم اعلام افتادن تامپون انتهایی قطار به مسئول وقت ایستگاه توسط سوزنبان.
۹۵ـ قفل نکردن دربهای سالن مسافری در هنگام حرکت قطار از ایستگاه‌ها توسط مامورین سالن (مهماندار).
۹۶ـ عدم توجه به خارج از گاباری بودن محموله واگنها در انجام عملیات مانور.
۹۷ـ ترک لکوموتیو توسط مامورین موظف آن به طور همزمان.
۹۸ـ اتصال یا اعزام واگنهای دارای بارگیری خارج از گاباری بدون رعایت دستورالعمل.
۹۹ـ قراردادن بوم جرثقیل در جهت حرکت قطار به استثنای جرثقیل کایرو.
۱۰۰ـ عدم دگاژ وسایل نقلیه ریلی در ایستگاه.
۱۰۱ـ انجام مانور در خطوط تعمیر بدون اطلاع و اجازه مسئولین ذی‌ربط.
۱۰۲ـ عدم توجه و اطمینان از بارگیری حدمجاز واگن.
۱۰۳ـ عدم تکافوی ترمز قطار هنگام عملیات مانور.
۱۰۴ـ صدور فرمان حرکت قبل از تغییر کامل مسیر سوزن و چسبیدن تیغه به ریل پهلویی.
۱۰۵ـ اعزام وسیله نقلیه مورد تلاقی قبل از اطمینان ورود کامل قطار اول.
۱۰۶ـ مراجعت قطار از بلاک بدون رعایت مقررات مربوط.
۱۰۷ـ نصب هرگونه تلفن یا وسایل ارتباطی بر روی سیستم تلفن بلاک.
۱۰۸ـ اعزام همزمان دو قطار به دو جهت مخالف که مستلزم خروج همزمان دومیله راهنما باشد.
۱۰۹ـ تحویل مستقیم میله راهنمای دریافتی از قطار وارده به قطار خروجی.
۱۱۰ـ انجام هرگونه عملیات بر روی خطوط علایمی ایستگاه بدون مسدود کردن خط مورد نظر یا رعایت مقررات مربوط.
۱۱۱ـ تعمیر دستگاه علایم الکتریکی بدون اطمینان کامل از عدم تغییر در رنگ علایم و اختلال در تردد وسایل نقلیه با خارج از سرویس نمودن دستگاه‌های علایم تا خاتمه عملیات.
۱۱۲ـ حرکت لکوموتیوران پس از رویت چراغ زرد ثابت یا چشمک زن، بدون مسدود کردن خط مورد نظر وفق مقررات مربوط.
۱۱۳ـ صدور فرمان حرکت قبل از حصول اطمینان از بازشدن ترمزدستی و برداشت کفش‌های خط.
۱۱۴ـ انفصال و یا قراردادن یک یا چند واگن روی خطوط ایستگاه دارای شیب و فراز بدون رعایت ضوابط اعلام شده.
۱۱۵ـ عدم اعزام به موقع سوزنبان به سر سوزن ورودی برای قبول وسایط نقلیه ریلی.
۱۱۶ـ حمل واگن بدون بارنامه یا صدور بارنامه مخدوش و ناقص برای واگن.
۱۱۷ـ عدم جلوگیری لکوموتیوران از سوار شدن افراد غیرمجاز به لکوموتیو یدک.
۱۱۸ـ حرکت قطار بدون حضور کلیه مامورین ذی‌ربط قطار.
۱۱۹ـ حرکت لکوموتیوران مانور بدون دستور شخص سرمانورچی یا رییس قطار.
۱۲۰ـ قراردادن و اعزام واگنهای دارای برچسب تعمیری در قطار بدون اخذ مجوز.
۱۲۱ـ اتصال واگنهای با اختلاف مرکز تامپون بیش از حد مجاز.
۱۲۲ـ اعزام قطار قبل از تحقق پنج شرط در سیستم جواز راه آزاد.
۱۲۳ـ وارد نمودن همزمان دو وسیله نقلیه ریلی از طرفین ایستگاه، بدون داشتن خط تأمین در طرفین آن.
۱۲۴ـ ورود به ایستگاه‌ها و توقفگاه‌های موقت در خطوط جدید که تحت بهره‌برداری نیستند بدون توقف قبل از سوزن ورودی و اطمینان از سلامت و صحت مسیر.
۱۲۵ـ سوارکردن افراد در واگنت متصل به درزین.
۱۲۶ـ عدم اجرا یا تاخیر در اجرای فرمان حرکت پس از صدور دستور حرکت.
۱۲۷ـ عدم رعایت سرعت مجاز در طول خط و هنگام عملیات مانور.
۱۲۸ـ عدم گزارش فوری خرابی و عیب و نقص سوزنها.
۱۲۹ـ عدم اعزام بازدیدکننده برای بازدید قطار ورودی.
۱۳۰ـ عدم ثبت معایب واگنهای قطار وارده در دفتر بازدید.
۱۳۱ـ عدم ثبت واگنهای تعمیری باقیمانده از کشیک قبل در دفتر گزارش روزانه بازدید.
۱۳۲ـ متوقف نمودن قطار در محلهای خارج از برنامه بدون اخذ مجوز کنترل.
۱۳۳ـ بارگیری واگنهایی که موعد تعمیرات مقرره آنها فرارسیده است.
۱۳۴ـ عدم تشخیص و اقدام لازم در مورد اشکالات و خرابی‌های ترانشه‌ها و آبروها طبق دستورالعمل‌های مربوط.
۱۳۵ـ سوار و پیاده کردن مسافر در خارج از ایستگاه‌های تعیین شده.
۱۳۶ـ به همراه نداشتن وسایل و تجهیزات تعیین شده در برابر مقررات.
۱۳۷ـ ترک محل خدمت توسط مامورین.
۱۳۸ـ بازبودن دربها و محکم نبودن لبه‌های واگنها در هنگام مانور.
۱۳۹ـ عدم ثبت یا اعلام به موقع رفع سریع خرابی دستگاه‌های علایم الکتریکی و تجهیزات مربوط.
۱۴۰ـ عدم نصب تابلو ایست در طرفین واگنهای تعمیری هنگام تعمیر.
۱۴۱ـ بازکردن درب سالن مسافری قبل از توقف کامل توسط مامور سالن (مهماندار) و مامور پذیرایی.
۱۴۲ـ سوارکردن مسافر و افراد متفرقه به قطار باری.
۱۴۳ـ عدم استفاده لکوموتیوران قطار مسافری و کمک آنها و لکوموتیوران و رییس قطار باری از عینک در صورت ضعف بینایی و نیاز به عینک طبق تجویز پزشک و عکس الصاق شده به گواهینامه.
۱۴۴ـ عدم گزارش تخلفات انجام گرفته به مسئولین مربوط.
۱۴۵ـ عدم ثبت شماره واگنهای متوقف در ایستگاه که ترمزدستی آنها بسته شده است.
۱۴۶ـ عدم تکمیل و تحویل ورقه سیر به مسئول وقت ایستگاه توسط رییس قطار.
۱۴۷ـ عدم جلوگیری لکوموتیوران از سوارشدن افراد غیرمجاز به لکوموتیو.
۱۴۸ـ نپوشیدن لباس و کفش (یونیفورم سازمانی) تعیین شده برابر مقررات.
ماده ۳
مامورین و مسئولین ذی‌ربط موظفند به محض مشاهده تخلف مراتب را به مدیرکل یا معاون فنی اداره کل مربوط گزارش و رونوشت آن را به گروه حفاظت و ایمنی به طور همزمان ارسال نمایند.
تبصره ـ دستورالعمل چگونگی تهیه و تنظیم گزارش تخلفات و گزارش داخلی آنها حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه به تصویب هیئت مدیره راه‌آهن می‌رسد.
ماده ۴
پس از أخذ گزارش بلافاصله اقدامات زیر به منظور تعیین متخلف و اعمال جریمه صورت می‌گیرد.
۱ـ در صورتی که محل وقوع تخلف و محل تشخیص آن در یک اداره کل باشد، رییس گروه حفاظت و ایمنی مربوط پس از ارجاع موضوع توسط مدیرکل یا معاون فنی نسبت به بررسی و تهیه گزارش اقدام و مراتب را به کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط جهت تصمیم‌گیری درخصوص تعیین نوع تخلف و میزان جریمه در چارچوب ماده (۷) اعلام می‌نماید.
۲ـ در صورتی که محل وقوع تخلف و محل تشخیص آن در دو اداره کل باشد، در این صورت معاون فنی محل تشخیص تخلف، مراتب را به اداره کل محل وقوع تخلف جهت ارسال موضوع به کمیسیون جلوگیری از سوانح مربوط جهت تصمیم‌گیری درخصوص تعیین نوع تخلف و میزان جریمه در چارچوب ماده (۷) اعلام می‌نماید.
ماده ۵
چنانچه وقوع تخلف ناشی از فعل یا ترک فعل بیش از یک شخص باشد، جریمه متعلقه براساس مقررات عمومی سیر و حرکت و دستورالعمل‌های فنی راه‌آهن به نسبت میزان مسئولیت هر یک از اشخاص متخلف تعیین می‌گردد.
ماده ۶
در صورت ارتکاب چند تخلف، مبلغ جریمه به میزان مقرر در ماده (۷) برای هر تخلف به طور جداگانه تعیین و اعمال می‌گردد.
ماده ۷
جریمه هر یک از تخلفات مندرج در ماده (۲) به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ بندهای (۱) تا (۱۱) مبلغ ده‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰) ریال
ب ـ بندهای (۱۲) تا (۲۵) مبلغ هشت‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۸) ریال
پ ـ بندهای (۲۶) تا (۴۰) مبلغ هفت‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۷) ریال
ت ـ بندهای (۴۱) تا (۵۴) مبلغ شش‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۶) ریال
ث ـ بندهای (۵۵) تا (۶۴) مبلغ پنج‌میلیون و پانصدهزار (۰۰۰/۵۰۰/۵) ریال
ج ـ بندهای (۶۵) تا (۷۷) مبلغ پنج‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۵) ریال
چ ـ بندهای (۷۸) تا (۹۲) مبلغ چهارمیلیون و پانصدهزار (۰۰۰/۵۰۰/۴) ریال
ح ـ بندهای (۹۳) تا (۱۰۲) مبلغ چهارمیلیون (۰۰۰/۰۰۰/۴) ریال
خ ـ بندهای (۱۰۳) تا (۱۱۵) مبلغ سه‌میلیون و پانصدهزار (۰۰۰/۵۰۰/۳) ریال
دـ بندهای (۱۱۶) تا (۱۳۰) مبلغ سه‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۳) ریال
ذـ بندهای (۱۳۱) تا (۱۳۵) مبلغ دومیلیون (۰۰۰/۰۰۰/۲) ریال
رـ بندهای (۱۳۶) تا (۱۴۸) مبلغ یک‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۱) ریال
ماده ۸
وجوه حاصل از جرایم به عنوان درآمد عمومی کشور نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌گردد.
ماده ۹
جریمه‌های تعیین شده برای هر تخلف تا سقف ده‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰) ریال قطعی و از ده‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰) ریال تا بیست‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۲۰) ریال قابل تجدیدنظر در کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه‌آهن می‌باشد.
ماده ۱۰
تخلف و جریمه تعیین شده در موارد قابل تجدیدنظر حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ به متخلف قابل اعتراض می‌باشد.
تبصره ۱ـ آرای کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه‌آهن به صورت الکترونیکی (به آدرس الکترونیکی) و پستی (به آخرین اقامتگاه شرکت) قابل ابلاغ خواهد بود.
تبصره ۲ـ در صورت عدم اعتراض متخلف و پس از انقضای مهلت مقرر جریمه تعیین شده قطعی خواهد شد.
ماده ۱۱
متقاضی تجدیدنظر باید درخواست اعتراض را به صورت کتبی به اداره کل مربوط تحویل و رسید دریافت نماید.
ماده ۱۲
اداره کل مربوط پس از وصول درخواست اعتراض باید بلافاصله آن را ثبت و به دبیرخانه کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه‌آهن ارسال نماید. در این صورت موضوع حداکثر ظرف یک ماه توسط کمیسیون یادشده رسیدگی و اتخاذ تصمیم می‌گردد. نظر کمیسیون مذکور قطعی می‌باشد.
تبصره ـ در صورت ضرورت از فرد یا افراد متخلف و همچنین نماینده شرکت متبوع آنها جهت حضور در جلسه رسیدگی دعوت به عمل می‌آید.
ماده ۱۳
متخلف موظف است حداکثر ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ ابلاغ جریمه قطعی، نسبت به پرداخت آن اقدام نماید، در غیر این صورت راه‌آهن می‌تواند بدون رعایت هرگونه تشریفات قضایی یا اداری جریمه مذکور را به حساب شرکت متبوع متخلف منظور و از محل مطالبات آن شرکت برداشت نماید.
ماده ۱۴
در صورت تکرار تخلفات بندهای (۱) تا (۱۲۲) ماده (۲) برای یک بار و بندهای (۱۲۳) تا (۱۴۸) ماده یاد شده برای دو بار در مدت کمتر از یک سال، مرتکب به مبلغی بیش از جریمه‌های قبلی و تا سقف بیست‌میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۲۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۱۵
چنانچه تخلف انجام شده منجر به بروز سانحه و یا ورود خسارت اعم از مالی یا جانی گردد در این صورت مطابق تبصره (۲) ماده (۲) قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی ـ مصوب۱۳۸۴ـ ، میزان مسئولیت‌های کیفری و مدنی متخلفین توسط کمیسیون‌های جلوگیری از سوانح راه‌آهن تعیین می‌گردد.
ماده ۱۶
در صورت بروز هرگونه اختلاف بین ادارات کل در رابطه با نحوه اجرا و رسیدگی به تخلفات و جرائم این آیین‌نامه، موضوع توسط رییس کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن بررسی و اتخاذ تصمیم می‌گردد.
ماده ۱۷
در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات موضوع این آیین‌نامه توسط کارکنان راه‌آهن، مراتب به هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می‌شود.
محمدرضا رحیمی
معاون اول رییس جمهور
