آيين نامه صدور پروانه مشاوره روابط كار
مقدمه
در اجراي ماده (۲۰۱) قانون كار جمهوري اسلامي ايران و مواد (۹) و (۱۳) قانون مديريت خدمات كشوري و به منظور جلب مشاركت بخش خصوصي در جهت تعميم و توسعه فرهنگ روابط كار، ايجاد سازوكار نظام‌مند و اعمال نظارت بر مشاوران روابط كار، ايجاد وحدت رويه در ارائه مشاوره در زمينه مسائل مربوط به قانون كار و كاهش مراجعات كارگران و كارفرمايان به ادارات تعاون، كار و رفاه اجتماعي و مراجع حل اختلاف، نحوه صدور پروانه مشاوره روابط كار به شرح موارد مندرج در اين آيين‌نامه خواهد بود.
فصل اول ـ كليات و تعاريف
ماده ۱
در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌رود:
الف ـ وزارتخانه: وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي
ب ـ مشاوره: ارائه آگاهي‌هاي لازم به كارفرمايان و كارگران در زمينه روابط كار
ج ـ روابط كار: آن بخش از مقررات اجرايي قانون كار و مقررات تبعي و آيين‌نامه‌هاي مربوط در زمينه قراردادهاي كار فردي و پيمان‌هاي جمعي، قرارداد كارآموزي، آيين‌نامه انضباطي، امور رفاهي كارگران، شرايط كار، مراجع حل اختلاف و آيين دادرسي كار و حقوق كيفري كار.
د ـ كارگاه: محـلي كه مطابق با تعريف مندرج در ماده (۴) قانون كار، كارگر بنا به درخواست كارفرما در آنجا كار مي كند.
هـ ـ مشاور: شخص حقيقي يا حقوقي كه با اخذ پروانه مشاوره از وزارتخانه به ترتيب مقرر در اين آيين‌نامه مجاز به انجام فعاليت در زمينه ارائه مشاوره در محدوده موضوعات مقرر در بند (ج) اين ماده مي‌گردد.
و ـ اداره كل ستاد: اداره كل روابط كار و جبران خدمت
ز ـ اداره كل استان: اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان
ح ـ پروانه مشاوره: اجازه نامه صادره بر اساس اين آيين‌نامه براي ارائه مشاوره روابط كار
ط ـ هيأت مركزي: هيأتي كه به شرح مندرج در ماده (۱۴) اين آيين‌نامه در وزارتخانه تشكيل ميشود.
ي ـ هيأت استاني: هيأتي كه به شرح مندرج در ماده (۱۶) اين آيين‌نامه در اداره كل استان مربوط تشكيل ميشود.
ماده ۲
براي مشاوران، پس از قبولي در آزمون و ساير مراحل پيش‌بيني شده در اين آيين‌نامه پروانه مشاوره به امضاي مدير كل ستاد و معاون روابط كار صادر خواهد شد.
مدت اعتبار پروانه سه سال و تمديد آن با رعايت ضوابط اين آيين‌نامه بلامانع است.
ماده ۳
اشخاص حقوقي كه در اساسنامه آنان انجام مشاوره حقوقي و يا مديريت پيش‌بيني شده باشد و همچنين مؤسسات كاريابي غيردولتي به شرط در اختيار داشتن حداقل يك مشاور ذي‌صلاح و رعايت ساير ضوابط اين آيين‌نامه مي‌توانند تقاضاي دريافت پروانه مشاوره نمايند.
تبصره ـ اعتبار پروانه اين مؤسسات قائم به مشاور يا مشاوران حقيقي آنان است و اين مشاوران حقيقي نيز مستقلاً نمي‌توانند قرارداد مشاوره منعقد نمايند.
فصل دوم ـ تأييد صلاحيت مشاوران
ماده ۴
اشخاص حقيقي متقاضي پروانه بايد داراي شرايط زير باشند:
الف ـ داشتن تابعيت ايران
ب ـ اعتقاد به دين مبين اسلام يا يكي از اديان شناخته شده در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران.
ج ـ التزام به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران.
د ـ دارا بودن حداقل مدرك تحصيلي كارشناسي ترجيحاً در يكي از رشته‌هاي علوم انساني.
ه ـ ـ انجام خدمت دوره ضرورت يا معافيت قانوني براي مردان.
و ـ عدم اعتياد به مواد مخدر و عدم اشتهار به فساد اخلاقي.
ز ـ نداشتن سابقه محكوميت جزايي مؤثر.
ح ـ عدم وابستگي به احزاب و گروه‌هاي سياسي غيرقانوني.
ط ـ نداشتن رابطه استخدامي با دستگاه‌هاي اجرايي موضوع ماده (۵) قانون مديريت خدمات كشوري.
تبصره ـ كاركنان بازنشسته و مستعفي و بازخريد شده وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي به غير از محكومان مراجع قضايي و يا هيأت‌هاي رسيدگي به تخلفات اداري كه به بازنشستگي يا بازخريدي و يا اخراج از خدمت محكوم شده‌اند (جز كساني كه دليل محكوميت آنان غيبت بوده است)، به شرط داشتن حداقل ده سال اشتغال (اعم از متناوب يا متوالي) در يكي از پست‌هاي كارداني، كارشناسي و بالاتر قابل تخصيص به رشته شغلي كاردان يا كارشناس روابط كار و يا مدير كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي در ادارات اجرايي يا ستادي وزارتخانه، با تأييد اداره كل امور اداري و با رعايت ساير شروط مندرج در اين ماده، از محدوديت حداقل مدرك تحصيلي معاف مي‌باشند.
ماده ۵
متقاضيان علاوه بر داشتن شرايط مندرج در ماده (۴) براي اخذ پروانه مشاوره بايد در آزمون تخصصي و مصاحبه حضوري شركت نمايند.
ماده ۶
پذيرفته‌شدگان در آزمون كتبي و مصاحبه بايد در دوره آموزش توجيهي كه طبق برنامه تنظيمي اداره كل ستاد و با همكاري مؤسسه كار و تأمين اجتماعي برگزار مي‌گردد، شركت و موفقيت حاصل نمايند.
ماده ۷
آزمون كتبي متقاضيان دريافت پروانه مشاوره در محدوده قانون كار جمهوري اسلامي ايران و آيين‌نامه‌‌ها و مقررات تبعي آنها و ساير مقررات مرتبط توسط اداره كل استان برگزار مي‌گردد.
ماده ۸
اداره كل ستاد سئوالات آزمون را تهيه مي‌نمايد و در موعد مقرر و به روش مقتضي در اختيار اداره كل استان قرار مي‌دهد. حد نصاب امتيازات براي قبولي نيز توسط هيأت مركزي تعيين مي‌گردد.
ماده ۹
سرفصل‌هاي تفصيلي و منابع آزمون كتبي بايد قبل از آزمون تعيين و در فاصله زماني مناسب به اطلاع داوطلبان برسد.
ماده ۱۰
آزمون كتبي براي صدور پروانه مشاوره در صورت ضرورت به تشخيص هيأت مركزي هر سه سال يك بار برگزار خواهد شد. چنانچه تعداد داوطلبان و ساير شرايط ايجاب نمايد با پيشنهاد اداره كل ستاد و تأييد هيأت مذكور برگزاري آزمون و صدور پروانه در فواصل زماني كوتاه تر نيز قابل انجام خواهد بود.
ماده ۱۱
در صورت قبولي در آزمون كتبي، مصاحبه حضوري در موضوعات مربوط به فن بيان، گزارش نويسي، اطلاعات مربوط به روابط كار و اطلاعات عمومي و موارد مشابه و مرتبط توسط هيأت استاني انجام مي پذيرد. نتايج مصاحبه همراه با خلاصه‌اي از مشخصات داوطلبان براي اتخاذ تصميم نهايي به هيأت مركزي ارسال مي‌گردد.
ماده ۱۲
اشخاص حقيقي و حقوقي متقاضي پروانه مشاوره بايد مشخصات محل سكونت يا فعاليت خود را كه اقامتگاه قانوني آنان محسوب ميشود در اختيار اداره كل استان قرار دهند و هرگونه تغيير در آن را بلافاصله به اطلاع اداره كل استان مربوط برسانند.
تبصره ۱ـ انتقال پروانه مشاوره به غير ممنوع است.
تبصره ۲ـ فعاليت مشاوران در استان‌هايي غير از استان محل اقامت بلامانع است.
فصل سوم ـ هيأت هاي بررسي و نظارت
ماده ۱۳
به منظور سياستگذاري و هماهنگي، بررسي شرايط متقاضيان، تأييد صلاحيت تخصصي آنان، نظارت و ارزيابي و رسيدگي به عملكرد مشاوران و نظارت بر حسن اجراي اين آيين‌نامه هيأت هايي به شرح مواد آتي تشكيل مي‌گردد.
ماده ۱۴
هيأت مركزي در وزارتخانه با تركيب زير تشكيل مي‌گردد:
الف ـ معاون روابط كار وزارتخانه به عنوان رييس هيأت
ب ـ مدير كل روابط كار و جبران خدمت
ج ـ مدير كل دفتر ارزيابي عملكرد و پاسخگويي به شكايات
د ـ مدير كل توسعه منابع انساني
ه ـ رئيس مؤسسه كار و تأمين اجتماعي و يا معاون وي.
و ـ رييس مركز حراست
ز ـ يك نفر كارشناس روابط كار با پيشنهاد مدير كل روابط كار و جبران خدمت و تأييد معاون روابط كار
تبصره ۱ـ دبيرخانه هيأت مركزي در اداره كل ستاد مستقر ميشود و دبير هيأت مدير كل روابط كار و جبران خدمت خواهد بود.
تبصره ۲ـ جلسات هيأت مركزي با دعوت كتبي دبير تشكيل و با حضور اكثريت اعضا رسميت مي‌يابد و تصميمات آن با اكثريت آراي اعضاي حاضر معتبر است.
ماده ۱۵
وظايف هيأت مركزي به شرح ذيل مي‌باشد:
الف ـ سياستگذاري و برنامه‌ريزي‌هاي لازم براي برگزاري آزمون از قبيل تعيين تاريخ آزمون، حد نصاب امتيازات براي قبولي در آزمون، تعداد مشاوران هر استان متناسب با تعداد كارگران و واحدهاي آن استان.
ب ـ دعوت از متقاضيان واجد شرايط براي انجام آزمون از طريق آگهي در يكي از روزنامه‌هاي كثيرالانتشار و ساير روش‌هاي اطلاع رساني.
ج ـ نظارت كلي بر روند برگزاري آزمون .
ح ـ رسيدگي به اعتراضات متقاضيان اخذ پروانه مشاوره در خصوص مراحل مختلف آزمون.
د ـ تأييد صلاحيت نهايي مشاوران و صدور پروانه مشاوره با رعايت ضوابط مقرر در ماده ۲ اين آيين‌نامه.
هـ ـ رسيدگي به تخلفات مشاوران.
و ـ نظارت بر هيأت هاي استاني.
ز ـ بررسي پيشنهاد اصلاح اين آيين‌نامه.
ح ـ انجام ساير وظايفي كه به موجب مقررات اين آيين‌نامه بر عهده اين هيأت قرار گرفته است.
ماده ۱۶ـ هيأت استاني در اداره كل استان و با تركيب زير تشكيل ميشود:
الف ـ مدير كل استان به عنوان رييس هيأت
ب ـ معاون روابط كار اداره كل
ج ـ رييس اداره روابط كار
د ـ مسئول حراست
هـ ـ يك نفر كارشناس روابط كار با انتخاب مدير كل استان
تبصره ۱ـ در اداراتي كه معاون روابط كار وجود ندارد، يكي ديگر از معاون‌هاي مدير كل با انتخاب وي عضو هيأت خواهد بود .
تبصره ۲ـ معاون روابط كار، دبير هيأت نيز مي‌باشد.
تبصره ۳ـ تشكيل جلسات و نحوه تصميم‌گيري هيأت استاني، به ترتيب مقرر در تبصره (۲) ماده (۱۴) است.
ماده ۱۷
وظايف هيأت استاني به شرح ذيل است:
الف ـ اطلاع رساني به متقاضيان اخذ پروانه مشاوره.
ب ـ بررسي شرايط متقاضيان از حيث دارا بودن شرايط مقرر در ماده (۴) اين آيين‌نامه.
ج ـ برنامه‌ريزي، هماهنگي و نظارت بر اجراي آزمون.
د ـ مصاحبه با پذيرفته‌شدگان آزمون و تأييد صلاحيت مقدماتي مشاوران و اعلام نتايج به هيأت مركزي.
هـ ـ نظارت بر عملكرد مشاوران استان و بررسي تخلفات مشاوران و ارائه گزارش به هيأت مركزي.
و ـ ارائه نظرات و پيشنهادهاي اصلاحي در زمينه مفاد اين آيين‌نامه به هيأت مركزي.
ز ـ انجام ساير امور مرتبط با آيين‌نامه.
فصل چهارم ـ تكاليف عمومي مشاوران
ماده ۱۸
هر يك از مشاوران بايد داراي مكاني مشخص كه قابل دسترسي و مراجعه براي مراجعان در سـاعات اداري بوده و نيز حـداقل يك خط تلفن ثابت و دورنگار باشند و مشخصات مذكور را هنگام صدور پروانه مشاوره به اداره كل ستاد ارائه و هرگونه تغييرات بعدي را ظرف يك هفته به اداره كل ستاد و اداره كل استان اطلاع دهند.
ماده ۱۹
مشاوران صرفاً در محدوده موضوعات مندرج در بند (ج) ماده (۱) و در موضوع قرارداد مشاوره خود مجاز به اقدام و اظهارنظر مي‌باشند و حق مداخله در ساير امور كارگاه را ندارند.
ماده ۲۰
مشاوران بدون قرارداد مشاوره، حق مراجعه به كارگاه، كارفرمايان و يا كارگران و تشكلات كارگري و كارفرمايي براي اظهارنظر يا مداخله در امور آنان را ندارند. در غير اين صورت اقدام آنان سوءاستفاده از پروانه مشاوره محسوب و با آنان طبق مفاد ماده (۲۵) اين آيين‌نامه رفتار خواهد شد.
ماده ۲۱
همزمان در يك موضوع نمي‌توان طرف مشاوره كارگر و كارفرما يا تشكل كارگري و كارفرمايي قرار گرفت مگر آنكه طرفين از اين امر آگاه شده و مورد قبول آنان باشد.
تبصره ۱ـ قبول نمايندگي همزمان طرفين يك پرونده در دعاوي كارگري و كارفرمايي در هر صورت مطلقاً ممنوع است.
تبصره ۲ـ ارائه مشاوره همزمان در يك موضوع بدون آگاهي و رضايت طرفين و قبول نمايندگي همزمان طرفين يك پرونده در دعاوي كارگري و كارفرمايي سوءاستفاده از پروانه مشاوره محسوب و با متخلف طبق مفاد ماده (۲۵) اين آيين‌نامه رفتار خواهد شد.
ماده ۲۲
مشاوران در قبال اعمال، اقدامات و اظهارنظرهاي خود رأساً مسؤولند. در خصوص اشخاص موضوع ماده (۳) شخص حقوقي و مشاور حقيقي هر دو مسؤول خواهند بود.
ماده ۲۳
مشاوران بايد در دوره‌هاي آموزشي كه توسط اداره كل ستاد برنامه‌ريزي و با همكاري مؤسسه كار و تأمين اجتماعي برگزار مي‌گردد، شركت نمايند.
فصل پنجم ـ نظارت و رسيدگي به تخلفات
ماده ۲۴
انواع تخلفات به شرح ذيل است:
الف ـ عدم رعايت مفاد آيين‌نامه
ب ـ هرگونه اقدام غيرقانوني كه منجر به ايجاد تنش يا اختلاف يا بي‌نظمي در كارگاه شود.
ج ـ عدم رعايت شؤون حرفه‌اي و شغلي
د ـ عدم شركت در دوره‌هاي آموزشي
هـ ـ عدم همكاري با وزارتخانه در چارچوب وظايف مشاور
و ـ واگذاري تمام يا بخشي از تعهدات قرارداد مشاوره
ز ـ هرگونه سوءاستفاده از پروانه مشاوره
ماده ۲۵
هيأت مركزي متخلف را حسب مورد به يكي از تنبيهات انضباطي زير محكوم مي‌نمايد:
الف ـ تذكر كتبي
ب ـ تعليق پروانه حداكثر تا يكسال
ج ـ لغو يا عدم تمديد پروانه
تبصره ـ چنانچه تخلف مشاور موجب تعقيب در مراجع قضايي شود، مانع از اعمال تنبيهات انضباطي اين ماده نخواهد بود.
ماده ۲۶
اداره كل ستاد ضوابط رتبه‌بندي مشاوران را با توجه به عملكرد، امكانات اداري و دفتري، سوابق تجربي و نظاير آن تهيه و پس از تأييد هيأت مركزي موضوع ماده (۱۴) نسبت به رتبه‌بندي آنان اقدام مي‌نمايد.
فصل ششم ـ ساير مقررات
ماده ۲۷
اداره كل ستاد با همكاري ادارات كل استان نسبت به ارزيابي مشاوران اقدام مي‌نمايد و در صورتي كه در پايان هر دوره امتيازات مكتسبه كمتر از ميزان تعيين شده از طرف اداره كل ستاد باشد منجر به عدم تمديد پروانه خواهد شد.
تبصره ـ ضوابط موضوع اين ماده توسط اداره كل ستاد تدوين و به تصويب هيأت مركزي خواهد رسيد.
ماده ۲۸
تمديد پروانه مشاوره مستلزم تقاضاي مشاور و دارا بودن شرايط مندرج در آيين‌نامه است. براي تمديد پروانه، طي مراحل آزمون كتبي و مصاحبه و دوره آموزشي ضرورتي ندارد اما چنانچه هيأت مركزي تشخيص دهد مي‌تواند تمديد پروانه را موكول به طي دوره بازآموزي نمايد.
ماده ۲۹
در صورت لغو يا عدم تمديد پروانه مشاوره چنانچه مؤسسه مشاوره‌اي يا مشاوري كه پروانه وي لغو گرديده يا تمديد نشده است متقاضي دريافت پروانه باشد، طي كليه مراحل دريافت پروانه الزامي خواهد بود.
ماده ۳۰
اداره كل ستاد بانك اطلاعات مشاوران روابط كار را تهيه و همواره تغييرات را در آن اعمال مي‌نمايد. اين بانك اطلاعات بايد قابل دسترسي براي عموم باشد.
ماده ۳۱
ادارات كل استاني و اداره كل ستاد مسؤول اجراي مفاد آيين‌نامه بوده و در صورت بروز هر گونه ابهام، نظر هيأت مركزي لازم‌الاتباع مي‌باشد.
اين آيين‌نامه در۳۱ ماده و ۱۳ تبصره در تاريخ ۸ /۸ /۱۳۹۲به تصويب وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي رسيد.
وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي ـ علي ربيعي