دستور العمل مربوط به انتخاب نمايندگان كارگران
ماده ۱
در مواردي كه در كارگاهي شوراي اسلامي كار يا انجمن صنفي وجود نداشته باشد كارگران كارگاه مي توانند طبق مقررات اين دستورالعمل نسبت به انتخاب نماينده كارگران اقدام نمايند.
ماده ۲
كارگراني كه داراي شرايط زير باشند مي توانند در انتخابات نمايندگان كارگران همان واحد شركت نمايند.
الف ـ تابعيت ايران.
ب ـ داشتن حداقل پانزده سال تمام.
ماده ۳
كانديداهاي نمايندگان كارگران بايد حائز شرايط زير باشند:
الف ـ داشتن تابعيت ايران.
ب ـ حداقل سن بيست و دو سال.
ج ـ داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن و آشنائي به امور محوله.
د ـ نداشتن سابقه محكوميت كيفري كه موجب محروميت از حقوق اجتماعي گردد.
هـ ـ كارگر همان واحد بوده و داراي حداقل دو سال تمام سابقه كار متوالي يا متناوب در همان واحد باشد، مگر در مورد واحدهائي كه كمتر از دو سال سابقه فعاليت دارند. شرط اخير در مورد واحدهائي كه ماهيت كارشناس اقتضاي تناوب مي نمايد، مجموع تناوب از يكسال نبايد كمتر باشد.
و ـ داراي سمت مديريت در واحد نباشد.
ز ـ برخورداري از صداقت و امانت و عدم اشتهار به فساد اخلاق.
ماده ۴
واحد كار و امور اجتماعي، كارگران و مديريت را از طريق نصب آگهي، در محل تردد كارگران از نحوه كانديداتوري آگاه خواهد ساخت.
تبصره كانديداهاي نمايندگي مي بايست حداكثر ظرف يك هفته از تاريخ اعلام آگهي، كانديداتوري خود را كتباً به واحد كار و امور اجتماعي تسليم و رسيد دريافت دارند.
ماده ۵
تطبيق شرايط كانديداهاي نمايندگي هر واحد با ضوابط فوق، بعهده هيئت نظارتي مركب از افراد زير است:
۱ ـ نمايندگان واحد كار و امور اجتماعي محل.
۲ ـ نماينده كارفرماي همان واحد.
۳ ـ يكنفر از كارگران با سواد همان واحد كه كانديداي نمايندگي نباشد.
تبصره هيئت موظف است از تاريخ وصول اسامي كانديداها از واحد كار و امور اجتماعي محل حداكثر ظرف مدت يك هفته نظر خود را اعلام نمايد. نظر هيئت با اكثريت آراء معتبر است.
ماده ۶
واحد كار و امور اجتماعي پس از احراز صلاحيت كانديداهاي نمايندگي با توجه به ماده ۵ اين دستورالعمل، ضمن تعيين روز و ساعت و محل مناسب جهت برگزاري انتخابات، اسامي كانديداهاي واجد شرايط را حداقل ۵ روز قبل از انجام رأي گيري ضمن ابلاغ رسمي به كارفرما، درتابلوي اعلانات نصب و آگهي مي نمايد.
ماده ۷
انتخابات نمايندگان كارگران هر واحد زير نظر واحد كار و امور اجتماعي محل و با نظارت هيئت مذكور در ماده ۵ اين دستورالعمل انجام مي شود.
ماده ۸
جلسه انتخاب نمايندگان كارگران، با حضور حداقل نصف بعلاوه يك كل كارگران واحد رسميت مي يابد و تصميمات آن با اكثريت آراء حاضرين معتبر خواهد بود.
ماده ۹
در روز رأي گيري، صندوق اخذ با حضور هيئت نظارت بر انتخابات آماده و در محل رأي گيري قرار مي گيرد. اعضاء حاضر در مجمع به كانديداهاي مورد نظر كه از طرف هيئت نظارت تأييد و معرفي مي گردند رأي خواهند داد.
ماده ۱۰
در پايان رأي گيري با حضور هيئت نظارت بر انتخابات، آراء مأخذه شمارش و به ترتيب تعداد آراء نفر اول بعنوان نمايندگان اصلي و نفر دوم بعنوان نماينده علي البدل كارگران خواهند بود مشروط بر اينكه آراء هر يك از آنان از يك سوم آراء حاضرين كمتر نباشد.
ماده ۱۱
هيئت نظارت مكلف است، پس از شمارش آراء و تنظيم امضاي صورتجلسه نتيجه انتخابات را از طريق نصب آگهي به اطلاع كارگران برساند و يك نسخه از صورتجلسه مذكور را به وزارت كار و امور اجتماعي و يك نسخه ديگر را به كارفرما يا نماينده وي تحويل دهد.
ماده ۱۲
چنانچه كارگران به چگونگي انتخابات معترض باشند، مي توانند ظرف مدت پنج روز ار تاريخ برگزاري انتخابات، اعتراض كتبي خود را با ذكر دلايل به واحد كار و امور اجتماعي تسليم و رسيد دريافت دارند.
ماده 13
واحد كار و امور اجتماعي با نظر هيئت نظارت اعتراضات واصله را مورد رسيدگي قرار داده و نسبت به صحت و سقم آن تصميم گيري مي نمايد. در صورت تأييد صحت اعتراضات، واحد كار و امور اجتماعي با هماهنگي اداره كل سازمانهاي كارگري و كارفرمائي انتخابات را ابطال و به ترتيب مقرر در مواد 4 و 6 اين دستورالعمل، انتخابات را تجديد خواهد نمود.
ماده ۱۴
واحد كار و امور اجتماعي مكلف است، در صورت عدم وصول اعتراض مدت پنج سال از تاريخ پايان مهلت مقرر در ماده ۱۲، و در صورت دريافت اعتراض و وارد نبودن آن، ظرف پنج روز، نسبت به صدور ابلاغ اعتبارنامه هاي نمايندگان اصلي و علي البدل اقدام و رونوشت آن را جهت اطلاع كارفرماي مربوط ارسال دارد.
ماده ۱۵
مدت اعتبار نمايندگان كارگران از تاريخ صدور اعتبار نامه دو سال خواهد بود.
ماده ۱۶
در موارد زير اعتبارنامه نمايندگان كارگران توسط واحد كار و امور اجتماعي با هماهنگي اداره كل سازمانهاي كارگري و كارفرمائي لغو مي گردد:
الف ـ چنانچه حداقل دو سوم از تعداد كل كارگران واجد شرايط مقرر در ماده ۲ اين دستورالعمل كتباً نسبت به نماينده خود اظهار عدم اعتماد نمايند.
ب ـ چنانچه مشخص گردد كه نماينده كارگران، واجد شرايط مندرج در ماده ۳ اين دستورالعمل نبوده و يا شرايط مذكور را از دست داده است.
پ ـ چنانچه نماينده كارگران بنا به نظر هيئت موضوع ماده ۲۲ قانون شوراهاي اسلامي كار و رأي هيئت حل اختلاف اخراج شود و يا براساس رأي مراجع قضائي از حقوق اجتماعي محروم گردد.
ماده ۱۷
در صورت فوق، استعفاء، لغو اعتبارنامه نماينده اصلي، نماينده علي البدل براي بقيه مدت نمايندگي، جايگزين وي خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه به هر علتي نماينده اصلي براي مدتي نتواند در واحد حضور يابد، نماينده علي البدل با اطلاع واحد كار و امور اجتماعي موقتاً وظايف او را انجام خواهد داد.
ماده ۱۸
در صورتيكه نماينده اصلي يا علي البدل كارگران به يكي از سمتهاي: عضويت در شوراهاي شهرستان ـ شهر ـ استان و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي انتخاب شود، نمايندگان كارگران را بخودي خود از دست خواهد داد.
ماده ۱۹
واحد هاي كار و امور اجتماعي موظفند پس از قطعي شدن انتخاب نمايندگان كارگران و صدور اعتبارنامه هاي آنان، فرم هاي آماري و مدارك انتخاباتي لازم را بمنظور بررسي، به اداره كل سازمانهاي كارگري و كارفرمائي ارسال دارند.
ماده ۲۰
نمايندگان كارگران موضوع اين دستورلعمل داراي وظايف و مسئوليتهايي بشرح ذيل هستند:
الف ـ آشنا ساختن كاركنان به حدود وظايف و مسئوليتها و حقوق قانوني خويش.
ب ـ كوشش در جهت ايجاد محيط حسن تفاهم متقابل بين كارگران و كارفرما بمنظور حل و فصل مشكلات و اختلافات ناشي از روابط در چهارچوب مقررات قانوني.
ج ـ همكاري و نظارت بر امور رفاهي كارگران مطابق مقررات مربوط.
د ـ پيگيري و مراقبت در جهت حسن اجراي مقررات قانون كار و استيفاي حقوق قانوني كارگران.
ه ـ شركت در تشكيل مجمع نمايندگان كارگران، با توجه به مواد ۱۳۶ و ۱۶۰ قانون كار جمهوري اسلامي ايران، بمنظور انتخاب نمايندگان كارگران در هيئت هاي حل اختلاف، سازمان جهاني كار، شوراي عالي تأمين اجتماعي، شوراي عالي حفاظت فني و نظاير آن.
ماده ۲۱
مهلت هاي مقرر در اين دستورالعمل، بدون احتساب روزهاي تعطيل رسمي خواهد بود.
اين دستورالعمل در ۲۱ ماده و ۳ تبصره در تاريخ ۶ / ۱۲ / ۱۳۷۱ به تصويب وزير كار و امور اجتماعي رسيد.
اصلاحيه
در آراء وحدت رويه رديف هاي ۷۱ / ۵۶ و ۷۱ / ۷۴ مندرج در شماره ۱۴۰۱۳ ـ ۳۱ / ۱ / ۱۳۷۲ در ذيل آراء عبارت (مديريت دفترعمومي ديوان عالي كشور) اشتباهاً درج شده كه بدينوسيله حذف و اصلاح مي شود.
